More Related Content
Similar to Cost accounting todorhoilolt
Similar to Cost accounting todorhoilolt (20)
Cost accounting todorhoilolt
- 1. “Зардлын бүртгэл” ХИЧЭЭЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ
1.
2.
3.
4.
5.
Индекс:
ВА302
Кредит:
3 (лекц – 2 кредит, дадлага – 1 кредит)
Судлах улирал:
намар
Өмнө нь үзсэн байх хичээл : Санхүүгийн бүртгэл
Дараа нь үзэх хичээл :
Удирдлагын бүртгэл
6. Хичээлийн зорилго: Зардлын нягтлан бодох бүртгэлийн онол, практикийн цэгцтэй,
чадваржсан мэдлэг, шинэ нэмэлт мэдээллийг оюутанд олгоход оршино.
Зорилт :
Дээрхи зорилгыг хэрэгжүүлэхийн тулд дараахь асуудлыг оюутанд эзэмшүүлэхэд
чиглэгдэнэ. Үүнд:
Зардлын нягтлан бодох бүртгэлийн онолын үндсэн ойлголт, зарчим, арга зүй,
нэмэлт асуудал, шинэ мэдээллийг олгох,
Зардлын нягтлан бодох бүртгэлийн зарим элементүүдийг НББОУС, Монгол
улсын холбогдох хууль, тогтоомж, эдийн засгийн шинжлэх ухааны
салбаруудын онол, арга зүйн дагуу тогтоож бүртгэх,
Зардлын нягтлан бодох бүртгэлийн онол, арга зүй, шинэ мэдээлэлийг
баяжуулан судалснаар сэдэв тус бүрийн төгсгөлд өгөгдсөн практикт
тулгуурлан тэдгээрийг хэрэглэх чадварыг эзэмших,
Нягтлан бодох бүртгэлийн шинжлэх ухааны бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн
интеграцчилагдсан цэгцтэй, цогц мэдлэг болон өөрийн бие даасан бүтээлч үйл
ажиллагаа, ургуулан сэтгэх чадамждаа тулгуурлан оюутан нь эрдэм шинжилгээ,
судалгааны ажлыг ганцаарчилсан эсвэл багаар гүйцэтгэх чадвартай болох,
Зардлын нягтлан бодох бүртгэлийн онолын мэдлэгээ чадвар болгон хувиргаж
чаддаг болсноор оюутан нь бие дааж эдийн засгийн удирдлагын шийдвэр
боловсруулах, удирдлагын системтэй хүч чармайлт гаргах дадлыг эзэмшин
төлөвшинө.
7. Үндсэн сурах бичиг
• Н. Агваан. “Зардлын бүртгэл” /Нягтлан бодох бүртгэл, аудит/. “Соёмбо принтинг
”ХХК. УБ.-2010 он.
• À. Åðêåø, Î.Í¿ðæèãìàà “Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë” ÓÁ õîò 2008 îí
•
Ö. Áàÿíìºíõ “Çàðäàë, óäèðäëàãûí íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë” (íýãä¿ãýýð äýâòýð) ÓÁ õîò 2005
îí
•
Ã. Àëòàíçàÿà, Ã. ̺íõçóë “Çàðäëûí á¿ðòãýë” ÓÁ õîò 2001 îí
•
Í. Àãâààí “Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë” ÓÁ õîò 2004 îí
•
Àñðè Õàììåð “Çàðäëûí íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë” ÓÁ õîò 2000 îí
8. Оюутны мэдлэг, чадварыг дүгнэх: Нийт 70 оноо.
- 2. •
•
•
Лекц, дадлагын хичээлийн ирц:
10 оноо
Хичээлийн идэвхи: :10 оноо
Улирлын явцад авах сэдвийн шалгалт 2 удаа тест,бичгээр:
a) VIII долоон хоногт, Эхний 8 хичээлийг сэдвийг багтаан авах: 10 оноо
b) XV I долоон хоногт, Сүүлийн 7 хичээлийн сэдвийг багтаан авах: 10 оноо
•
•
Бие Даалт:
30 оноо
Çардлын бүртгэл хичээлээр оюутны бие даан
гүйцэтгэх ажлын хөтөлбөр
Áèå äààëò 1:
1. Áèå äààí ã¿éöýòãýõ àæëûí ñýäýâ: Зардлын ангилал, зардлыг хуримтлуулан
бүртгэх, зардлын динамикийн шинжилгээ
• Ñóäëàõ óëèðàë : 5
2. ÿéöýòãýõ àæèë:
• Õýëáýð : Óíøèæ ñóäëàõ, бодлого дасгал ажиллах
• Àðãà÷ëàë: Лекцээр хичээлээр үзэж судалсан мэдлэгээ гүнзгийрүүлэн ном
сурах бичиг ашиглан судалж түүнийгээ бодлого дасгал дээр ажиллан бататгах
3. ¯íýëãýýíèé:
• Õýëáýð : Зардал ба өртгийн объектыг тань мэдэх, ялгаж сурах
• Àðãà÷ëàë : Сэдвийн дагуу холбогдох бодлого дасгалуудыг зөв бодсон
тохиолдолд оноо өгнө.
4. Îíîî : 10 оноо
5. Тайлбар : Байгууллагын удирдлага нь санхүүгийн болон зарлын бүртгэлийн
мэдээлэлд тулгуурлан үйлдвэрлэл, үйл ажиллагаагаа өргөтгөх, өөрчлөх, тоног
төхөөрөмжөө нэмэгдүүлэх, солих, ажилчдын цалин урамшууллыг тооцож олгох,
зээлээ хэрхэн ашиглах, бүтээгдэхүүний төрөл хэмжээг өргөжүүлэх, үнийг
тодорхойлох зэрэг шийдвэрүүдийг гаргана.
Áèå äààëò 2:
1. Áèå äààí ã¿éöýòãýõ àæëûí ñýäýâ: Материалын зардлын бүртгэл, хөдөлмөрийн
зардлын бүртгэл, ҮНЗ-ын бүртгэл
• Ñóäëàõ óëèðàë : 5
• Õóãàöàà :
2. ÿéöýòãýõ àæèë:
• Õýëáýð : Холбогдох дасгал, бодлого бодох
• Àðãà÷ëàë:
3. ¯íýëãýýíèé:
• Õýëáýð : Тухайн сэдэвтэй холбоотой бодлого дасгалуудын хэрхэн бодсон
байдал
• Àðãà÷ëàë : Сэдвийн дагуу холбогдох бодлого дасгалуудыг зөв бодсон
тохиолдолд оноо өгнө.
4. Îíîî : 37 оноо
- 3. 5. Тайлбар : Аливаа байгууллагад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, борлуулах, үйл
ажиллагаагаа явуулахтай холбоотойгоор олон төрлийн зардал гардаг бөгөөд
тэдгээрийг өртгийн объектод хуримтлуулан бүртгэх, мэдээллийг бүрдүүлэх зорилгоор
зөв ангилах нь чухал ач холбогдолтой.
Áèå äààëò 3:
1. Áèå äààí ã¿éöýòãýõ àæëûí ñýäýâ: Захиалгат ажлын аргаар өртөг тооцох нь
• Ñóäëàõ óëèðàë : 5
• Õóãàöàà :
2. ÿéöýòãýõ àæèë:
• Õýëáýð: Ажлын захиалгын аргаар зардлыг хуримтлуулан бүртгэх
• Àðãà÷ëàë: Өртгийн хуудсаар зардлыг хуримтлуулан бүртгэх, ажил гүйлгээг
журналд бичихтэй холбоотой бодлого дасгал бодох
3. ¯íýëãýýíèé:
• Õýëáýð : Бодлого дасгалуудыг хэрхэн хийж гүйцэтгэсэн байдал
• Àðãà÷ëàë : Сэдвийн дагуу холбогдох бодлого дасгалуудыг зөв бодсон
тохиолдолд оноо өгнө.
4. Îíîî : 10 оноо
5. Тайлбар : Үйлчилгээ эрхэлдэг байгууллагын үйл ажиллагааны зардалд материал,
хөдөлмөр, бусад зардлуудыг хамруулдаг. Худалдаа эрхэлдэг байгууллагын үйл
ажиллагааны зардал нь байгууллагыг удирдах удирдлагын болон барааг борлуулах
гэсэн чиглэлтэй байна. Үйлдвэрлэл эрхэлдэг байгууллагын бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэлийн зардлын бүртгэл нь үйлдвэрлэлийн үйл явцад хяналт тавих,
бүтээгдэхүүний өртөг тооцох, удирдлагын оновчтой шийдвэр гаргах үндэс болдог.
Áèå äààëò 4:
1. Áèå äààí ã¿éöýòãýõ àæëûí ñýäýâ: Үйлдвэрлэлийн үе шатны аргаар өртөг тооцох
нь
• Ñóäëàõ óëèðàë : 5
• Õóãàöàà :
2. ÿéöýòãýõ àæèë:
• Õýëáýð : Үйлдвэрлэлийн үе шатаар өртөг тооцох системийн тухай
• Àðãà÷ëàë: Үйлдвэрлэлийн өртгийн тайлан бэлтгэх
3. ¯íýëãýýíèé:
• Õýëáýð : Бодлого дасгалуудыг хэрхэн хийж гүйцэтгэсэн байдал
• Àðãà÷ëàë : Сэдвийн дагуу холбогдох бодлого дасгалуудыг зөв бодсон
тохиолдолд оноо өгнө.
4. Îíîî : 35 оноо
5. Тайлбар : Дуусаагүй үйлдвэрлэлийн эхний үлдэгдэлтэй нөхцөлд өртгийн тайланг
бэлтгэх ЭҮОЭҮД арга, Дундаж өртгийн арга, материалын нэмэгдэл зардалтай нөхцөлд
өртгийн тайланг хэрхэн бэлтгэх, үйлдвэрлэлийн явцад гарах хэвийн ба хэвийн бус
хорогдлуудыг хэрхэн тооцож бүртгэлд тусгадаг
- 4. Дээрх бие даалтын ажлаар г үйцэтгэсэн нийт оноог 30 оноонд хувилан
тухайн оюутны бие даалтын ажлын нийт оноо тооцогдоно .
Лекцийн хичээлийн сэдэвчилсэн т өлөвлөгөө
Д/
д
Ерөнхий сэдэв
Сэдэв -1.
1
Зардлын бүртгэлийн
тухай үндсэн ойлголт
Тайлбар
Зардлын бүртгэлийн тухай ойлголт, судлах зүйл,
зорилго
Зардал ба өртгийн тухай ойлголт, түүнийг
тайлагнах нь
Зардал ба өртгийн объект
Өртгийн объектоор зардлыг хуримтлуулан бүртгэх
нь
Бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэлтэй
холбоотойгоор
зардлыг ангилах нь
Сэдэв -2.
2
Зардлын ангилалт
Үйлдвэрлэлийн хэмжээтэй холбоотойгоор зардлыг
ангилах нь
Зардлын төвтэй уялдуулан зардлыг ангилах нь
Санхүүгийн тайлангийн хугацаатай уялдуулан
зардлыг ангилах нь
Өртгийн объектод хамрагдах байдлаар зардлыг
ангилах нь
- 5. Сэдэв -3.
3
Зардлыг
хуримтлуулан
бүртгэх нь
Сэдэв -4.
4
Зардлын динамикийн
шинжилгээ
Сэдэв -5,6.
5
Материалын зардлын
бүртгэл
Сэдэв -7.
6
Хөдөлмөрийн
зардлын бүртгэл
Сэдэв -8,9.
7
Үйлдвэрлэлийн
нэмэгдэл зардлын
бүртгэл
Сэдэв -10.
8
9
Захиалгат ажлын
өртөг тооцох систем
Сэдэв -11,12.
Үйлдвэрлэлийн үе
шатны аргаар өртөг
тооцох систем
Худалдааны байгуулллагын зардлыг хуримтлуулан
бүртгэх ерөнхий зарчим
Үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхэлдэг байгууллагын
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх ерөнхий зарчим
Өртгийн систем
Дээд ба доод цэгийн арга
Статистик графикийн арга
Хамгийн бага квадратын арга
Материал түүхий эдийн хангамж ба ашиглалтын
зохион байгуулалт
Материал түүхий эдийг үнэлж орлогод авах
ажиллагаа
Материал түүхий эдийн хадгалалт ашиглалтын
бүртгэл
Материал түүхий эдийн өртөг тооцох аргууд
Хөдөлмөрийн зардлын элементүүд
Цалин хөлс тооцох аргууд
Хөдөлмөрийн зардлын бүртгэл
ҮНЗ-ын тухай ойлголт, шинж чанар
ҮНЗ-ын хэсэгчлэн хуваарилалт
Үйлчилгээний нэгжийн зардлыг хуваарилах аргууд
Урьдчилан тооцоологдсон нэмэгдэл зардлын
түвшинг ашиглах нь
ҮНЗ-ын хэлбэлзлийн шинжилгээ
Ажлын захиалгын аргын онцлог, захиалгат ажлын
өртгийн хуудас
Ажлын захиалгын аргаар үйлдвэрлэийн зардлыг
хуримтлуулан бүртгэж, өртөг тооцох нь
Хаягдал, гэмтэж муудсан бүтээгдэхүүн, гологдол
бүтээгдэхүүний бүртгэл
Технологийн үе шатаар өртөг тооцох ажиллагаа,
түүний мөн чанар, шаардлага хэрэгцээ
Технологийн үе шатаар өртөг тооцох нөхцөл дэх
зардлын бүртгэл
Үйлдвэрлэлийн өртгийн тайлан
- 6. Сэдэв -13,14.
10
Үндсэн ба дайвар
бүтээгдэхүүний өртөг
тооцох
Сэдэв -15,16.
11
Стандарт өртгийн
бүртгэл
Технологийн үе шатаар өртөг тооцох нөхцөл дэх
хорогдол, гологдол, материалын нэмэгдлийн
бүртгэл
Дайвар ба үндсэн бүтээгдэхүүний тухай ойлголт
Дайвар бүтээгдэхүүний өртөг тооцох аргууд,
бүртгэл
Үндсэн бүтээгдэхүүний өртөг тооцох аргууд,
бүртгэл
Стандарт өртөг, түүний ач холбогдол, стандарт
өртгийн карт
Материалын зардлын стандарт, хэлбэлзлийг тооцож
бүртгэх нь
Хөдөлмөрийн зардлын
тооцож бүртгэх нь
стандарт,
Үйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлын
хэлбэлзлийг тооцож бүртгэх нь
Дадлагын хичээл ийн с эдэвчилсэн т өл өвл өг өө.
Долоо
Хичээлийн сэдэв
хоног
1-р
Удиртгал хичээл
2-р
Зардлын ангилал
3-р
Зардлыг хуримтлуулан
бүртгэх нь
Зардлын динамикийн
4-р
шинжилгээ
Материалын зардлын
5-6-р
бүртгэл
Хөдөлмөрийн
7-р
зардлын бүртгэл
8-р
Явцын шалгалт - 1
Семинар
Ярилцлага хийх
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Тест, бодлого
хэлбэлзлийг
стандарт,
- 7. ҮНЗ-ын бүртгэл
Захиалгат ажлын
10-р
өртөг тооцох нь
Үйлдвэрлэлийн үе
11-12-р шатны өртөг тооцох
нь
Үндсэн ба дайвар
13-14-p бүтээгдэхүүний өртөг
тооцох нь
15-p
Явцын шалгалт – 2
Стандарт өртөг тооцох
16-р
нь
9-р
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Бодлого дасгал ажиллах
Тест, бодлого
Бодлого дасгал ажиллах