SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 14
•Зардлын

бүртгэл

•Лекц

•Зардлын

•Хичээлийн

1

бүртгэлийн тухай ойлголт

индекс: BA 302
Хичээлийн кредит: 3 кр
Судлах анги: СМ – 3, НББ-3, ҮМ-3
Зардлын бүртгэлийн зорилго, үүрэг,
мэдээллийн систем ба ач холбогдол
 Нягтлан
бодох бүртгэлийн уялдаа
холбоо
 Зардлын бүртгэлийн судлах зүйл
 Зардал
өртгийн
тухай
ерөнхий
ойлголтууд



Зардлын бүртгэл гэдэг нь зардлыã
дансанд бүртгэх төдий зүйл биш, харин
үйлдвэрлэлийн үйл явцыг хянах, зардлыг
бүртгэх,
хувàарèлахтай
холбогдсон
мэдээллээр удирдлагыг хангах, бизнесийн
төсөв, төлөвлөгөө боловсруулах, шинжилгээ
хийх гэх мэт олон бүрдэл хэсгийг хамарсан
бүхэл бүтэн систем юм.




Зардлын бүртгэлийн үндсэн зорилго нь

компаний
удирдлагыг
санхүүгийн
мэдээллээр хангах явдал бөгөөд шийдвэр
гаргахад нь суурь мэдээлэл болдог. Иймээс
зардлын бүртгэл нь удирдлагын бүртгэл
болон
санхүүгийн
бүртгэлтэй
нягт
холбоотой.
Иймд зардлын бүртгэлээр бэлтгэгдсэн
мэдээллийг
санхүү
ба
удирдлагын
бүртгэлийн аль алинд хэрэглэгдэж байгаа
утгаар нь уг хоѐр бүртгэлийг холбогч гүүр
гэж нэрлэдэг.
Санхүүгийн бүртгэл

Зардлын бүртгэл

Удирдлагын
бүртгэл

Хуримтлуулан бүртгэх

Өртөг тодорхойлох
Хяналт тавих

Баланс
•Түүхий эд материал
•Дуусаагүй үйлдвэрлэл
•Бэлэн бүтээгдэхүүн
Орлогын тайлан
•Өртөг
•Үйл ажиллагааны зардал

•
•
•
•

Шийдвэр гаргах
Төлөвлөх
Шинжилгээ хийх
Хэлбэлзэл тооцох

Зураг 1.1. Нягтлан бодох
бүртгэлийн уялдаа холбоо
1.

2.

Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл /үйлчилгээ/ ний зардлыг үнэн, зөв хуримтлуулан
бүртгэх (бүтээгдэхүүний өртөгт
орох болон орохгүй зардлыг зөв
ялгах)
Бүтээгдэхүүний өөрийн өртгийг үнэн,
зөв тооцох (зардлаа зөв бүртгэж,
өртгөө зөв тооцох)











Зардлын бүртгэлийн объект болон зардлын зүйлээр
хуримтлуулан бүртгэж өөрийн өртөг тооцох арга, зүйг судална.
Үүнд:
Зардлыг хуримтлуулан бүртгэх бүртгэлийн арга зүй
Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үзүүлсэн ажил үйлчилгээний
өөрийн өртгийг тооцох арга, түүний хувилбарууд
Үйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг хуримтлуулан хуваарилах
Үйлчилгээний хэсгийн зардлыг тооцож, хуваарилах
Өртөг зардлын хэтрэлт, хэмнэлтийг тодорхойлон шинжилж,
шалтгааныг нь илрүүлэх, холбогдох шийдвэр гаргах
Стандарт зардлаар өртөг тооцож байгаа нөхцөлд зардлын
хэлбэлзлийг тодорхойлж, бүртгэх гэх мэт
Зардал гэдэг нь аливаа нэг үйл
ажиллагаа явуулахтай холбогдон гарч байгаа
хөрөнгө, хөдөлмөрийн зарцуулалт, түүнийг
мөнгөөр илэрхийлэгдсэн хэмжээ юм. Өөрөөр
хэлбэл зардал гэдэг нь орлого олохын тулд
зарцуулаж байгаа хөрөнгө хөдөлмөр бусад
холбогдох нөөцийн өртөг юм.
Бизнесийн байгууллагын хувьд зардал
гэдэг нь “найдвартай ашиг олохûн тулд
одоо
золиослож
байгаа
хөрөнгийн
бууралт” гэж тодорхойлсон байдаг.
Зардлыг үйл ажиллагааны тодорхой объекттой
холбогдон
тодорхой
хугацаагаар
зааглан
хуримтлуулсныг өртөг гэнэ. Өөрөөр хэлбэл өртгийг
бараа үйлчилгээг олж авах, үйлдвэрлэх болон
засварлахын тулд гарч байгаа зардлуудыг тодорхой
цаг хугацаагаар хуримтлуулсныг хэлнэ
Тодорхой
нэр
төрлийн
бүтээгдэхүүн
үйлчилгээний
өртгийг
тодорхойлохын
тулд
бололцоотой объектоор нь зардлыг хуримтлуулан
бүртгэдэг. Ийнхүү зардлыг хуримтлуулан бүртгэж
байгаа объектыг өртгийн объект гэж нэрлэнэ.
(нэг болон хэд хэдэн бүтээгдэхүүн, үйлдвэрлэлийн
нэгж, хэсэг, цех, тасаг, салбар, гэрээ, төсөл, ажлын
захиалга гэх мэт)






Зардлын объект гэдэг нь өртгийг бүрдүүлж
байгаа элементүүд бөгөөд ямар төрлийн зардал
болох вэ гэдгийг тодорхойлж байгаа зүйл тус
бүрийг хэлдэг.
Дан ганц хөдөлмөрийн, халаалтын гэх мэт
зардлууд нь дангаараа өртгийг тодорхойлж
чадахгүй.
Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад гарч
байгаа
зардлуудыг
хуримтлуулж
байгаа
үйлдвэрлэлийн
нэгж,
тодорхой
хэсэг,
бүтээгдэхүүн, захиалга, гэрээ гэх мэт нь өртгийн
объект болдог.




Ихэнх төрлийн зардал өртгийн тодорхой
объекттой холбоотой байдаг боловч
дангаараа өртгийг бүрдүүлдэггүй.
Зарим төрлийн зардал өртгийн тодорхой
объекттой
биш,
бүх
объекттой
хамааралтайгаар гардаг. Тухайлбал үйл
ажиллагааны зардал нь үйл ажиллагааны
бүх объекттой холбоотойгоор гардаг
учраас түүнийг өртөгт оруулдаггүй.







Ямар ч байгууллага бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх,
үйлчилгээ үзүүлэхдээ тодорхой нэг технологи, горим
баримтлах байдлаас хамаарч өртгийн объектыг сонгоно.
Өртгийн объектоор зардлыг тодорхойлж бүртгэхдээ:
Үйлдвэрлэлийн үе шатны өртөг тооцох
Захиалгат ажлын өртөг тооцох гэсэн 2 системийг
хэрэглэдэг.
Зарим төрлийн зардал нь өртгийн объектод шууд
хамаарагдах боломжтой байдаг бол зарим нь хэд хэдэн
өртгийн объекттой холбоотой гардаг. Ийм зардлуудыг
зардал хуваарилах суурийг ашиглан оновчтой байдлаар
тус тусын өртгийн объектод хуваарилж бүртгэнэ.


Үйлдвэрлэл эрхэлсэн байгууллагын бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэх процессын явцад гарч буй зардлыг
өртгийн объектоор хуримтлуулан бүртгэх үйл явцын
үр дүнд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг
тодорхойлогдоно.



Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг нь бэлэн
бүтээгдэхүүний өртгийг тодорхойлно. Харин энэ нь
борлогдсон
үед
борлуулсан
бүтээгдэхүүний
өртгийг тодорхойлно.








Л. Жаргал, Ж. Бат-Өлзий “Санхүүгийн
менежмент” гуравдугаар хэвлэл, УБ хот 2008
он
Р. Баянсан “Бизнесийн санхүү” УБ хот 2003 он
Б. Бүжинлхам “Санхүүгийн удирдлага” УБ хот
2004 он
Ц. Аюурзана “Компаний санхүү” УБ хот 2009 он
Stephen A.Ross, Randolph W.Westerfield, Jeffrey
F.Jaffe “ Corporate finance” 1996 In the United
States of America

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Bbujee
 
Үйлдвэрлэлийн зардал
Үйлдвэрлэлийн зардалҮйлдвэрлэлийн зардал
Үйлдвэрлэлийн зардалGantulga Jargalsaikhan
 
Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3Bbujee
 
Зардлын бүртгэл тест
Зардлын бүртгэл тестЗардлын бүртгэл тест
Зардлын бүртгэл тестBbujee
 
Lecture 8,9
Lecture 8,9Lecture 8,9
Lecture 8,9Bbujee
 
Lecture 13,14
Lecture 13,14Lecture 13,14
Lecture 13,14Bbujee
 
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүйзардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүйEnebish Vandandulam
 
Lecture 2
Lecture 2Lecture 2
Lecture 2Bbujee
 
Lecture 5,6
Lecture 5,6Lecture 5,6
Lecture 5,6Bbujee
 
Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16
Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16
Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16Bbujee
 
технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцох
технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцохтехнологийн үе шатны аргаар өртөг тооцох
технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцохEnebish Vandandulam
 
ажлын захиалагын аргаар өртөг тооцох
ажлын захиалагын аргаар өртөг тооцохажлын захиалагын аргаар өртөг тооцох
ажлын захиалагын аргаар өртөг тооцохEnebish Vandandulam
 
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12Bbujee
 
Lecture 11,12
Lecture 11,12Lecture 11,12
Lecture 11,12Bbujee
 
Зардлын бүртгэл Лекц 10
Зардлын бүртгэл Лекц 10Зардлын бүртгэл Лекц 10
Зардлын бүртгэл Лекц 10Bbujee
 
үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэл
үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэлүйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэл
үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэлEnebish Vandandulam
 
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14Bbujee
 
Зардлын бүртгэл Лекц 5,6
Зардлын бүртгэл Лекц 5,6Зардлын бүртгэл Лекц 5,6
Зардлын бүртгэл Лекц 5,6Bbujee
 

Was ist angesagt? (20)

Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1Udirtgal hicheel lecture 1
Udirtgal hicheel lecture 1
 
Үйлдвэрлэлийн зардал
Үйлдвэрлэлийн зардалҮйлдвэрлэлийн зардал
Үйлдвэрлэлийн зардал
 
Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3Зардлын бүртгэл Лекц 3
Зардлын бүртгэл Лекц 3
 
Зардлын бүртгэл тест
Зардлын бүртгэл тестЗардлын бүртгэл тест
Зардлын бүртгэл тест
 
Lecture 8,9
Lecture 8,9Lecture 8,9
Lecture 8,9
 
Lecture 13,14
Lecture 13,14Lecture 13,14
Lecture 13,14
 
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүйзардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
зардлыг хуримтлуулан бүртгэх арга зүй
 
Lecture 2
Lecture 2Lecture 2
Lecture 2
 
Lecture 5,6
Lecture 5,6Lecture 5,6
Lecture 5,6
 
Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16
Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16
Зардлын бүртгэл Лекц 15, 16
 
технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцох
технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцохтехнологийн үе шатны аргаар өртөг тооцох
технологийн үе шатны аргаар өртөг тооцох
 
зардал
зардалзардал
зардал
 
ажлын захиалагын аргаар өртөг тооцох
ажлын захиалагын аргаар өртөг тооцохажлын захиалагын аргаар өртөг тооцох
ажлын захиалагын аргаар өртөг тооцох
 
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
Зардлын бүртгэл Лекц 11,12
 
Lecture 11,12
Lecture 11,12Lecture 11,12
Lecture 11,12
 
лекц 6 7
лекц 6 7лекц 6 7
лекц 6 7
 
Зардлын бүртгэл Лекц 10
Зардлын бүртгэл Лекц 10Зардлын бүртгэл Лекц 10
Зардлын бүртгэл Лекц 10
 
үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэл
үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэлүйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэл
үйлдвэрийн нэмэгдэл зардлын бүртгэл
 
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
Зардлын бүртгэл Лекц 13. 14
 
Зардлын бүртгэл Лекц 5,6
Зардлын бүртгэл Лекц 5,6Зардлын бүртгэл Лекц 5,6
Зардлын бүртгэл Лекц 5,6
 

Andere mochten auch

AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования
AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования
AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования Sergei Penkov
 
บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)
บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)
บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)Masamune Takano
 
үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1otgooPhh
 
лекц 2 энто
лекц 2 энтолекц 2 энто
лекц 2 энтоotgooPhh
 
зхлекц6
зхлекц6зхлекц6
зхлекц6otgooPhh
 
Guia de power
Guia de powerGuia de power
Guia de powerzykro31
 
Technology in the classroom
Technology in the classroomTechnology in the classroom
Technology in the classroomtbrown83
 
бернулли
бернуллибернулли
бернуллиritulya
 
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, ДеформацияВекторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформацияritulya
 
Donusumgeometrisi8mat sunusu
Donusumgeometrisi8mat sunusuDonusumgeometrisi8mat sunusu
Donusumgeometrisi8mat sunusukaston5757
 
презентация Microsoft office power point(2)
презентация Microsoft office power point(2)презентация Microsoft office power point(2)
презентация Microsoft office power point(2)ZhukovaMaria
 

Andere mochten auch (20)

Mapas mentales
Mapas mentalesMapas mentales
Mapas mentales
 
Expired Food delivery service
Expired Food delivery serviceExpired Food delivery service
Expired Food delivery service
 
Instagram_Segmentation
Instagram_SegmentationInstagram_Segmentation
Instagram_Segmentation
 
The Stranger
The StrangerThe Stranger
The Stranger
 
AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования
AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования
AUR 2013 Опыт внедрения технологии пространственного проектирования
 
บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)
บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)
บทที่ 8 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e book)
 
үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1үржилийн биологи лекц1
үржилийн биологи лекц1
 
лекц 2 энто
лекц 2 энтолекц 2 энто
лекц 2 энто
 
SF Giants
SF GiantsSF Giants
SF Giants
 
зхлекц6
зхлекц6зхлекц6
зхлекц6
 
A Unique View
A Unique ViewA Unique View
A Unique View
 
Guia de power
Guia de powerGuia de power
Guia de power
 
Fraktallar
FraktallarFraktallar
Fraktallar
 
Algebra
AlgebraAlgebra
Algebra
 
Technology in the classroom
Technology in the classroomTechnology in the classroom
Technology in the classroom
 
From unconventional to extreme to functional materials.
From unconventional to extreme to functional materials.From unconventional to extreme to functional materials.
From unconventional to extreme to functional materials.
 
бернулли
бернуллибернулли
бернулли
 
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, ДеформацияВекторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
Векторлар, сандардың стандарт түрі, Деформация
 
Donusumgeometrisi8mat sunusu
Donusumgeometrisi8mat sunusuDonusumgeometrisi8mat sunusu
Donusumgeometrisi8mat sunusu
 
презентация Microsoft office power point(2)
презентация Microsoft office power point(2)презентация Microsoft office power point(2)
презентация Microsoft office power point(2)
 

Ähnlich wie Udirtgal hicheel lecture 1

зардал өртгийн тухай ойлголт
зардал өртгийн тухай ойлголтзардал өртгийн тухай ойлголт
зардал өртгийн тухай ойлголтEnebish Vandandulam
 
Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл 10 ШИДС
Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл  10 ШИДС Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл  10 ШИДС
Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл 10 ШИДС Chuluun Zulaa
 
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tвChap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tвzulaat
 
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tвChap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tвbaagiizul
 
Throughput accounting
Throughput accountingThroughput accounting
Throughput accountingOtgoo Kh
 
биет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлага
биет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлагабиет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлага
биет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлагаХонгорзул Лили
 
лекц №3 pp
лекц №3 ppлекц №3 pp
лекц №3 ppoyunsuren84
 
W1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costing
W1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costingW1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costing
W1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costingOtgoo Kh
 
Зардлын бүртгэл Лекц 8,9
Зардлын бүртгэл Лекц 8,9Зардлын бүртгэл Лекц 8,9
Зардлын бүртгэл Лекц 8,9Bbujee
 
Ma lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголт
Ma lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголтMa lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголт
Ma lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголтOdko Ts
 
Зардлын бүртгэл Лекц 2
Зардлын бүртгэл Лекц 2Зардлын бүртгэл Лекц 2
Зардлын бүртгэл Лекц 2Bbujee
 
Lecture №9,10,11,12
Lecture №9,10,11,12Lecture №9,10,11,12
Lecture №9,10,11,12ariunubu
 

Ähnlich wie Udirtgal hicheel lecture 1 (20)

зардал өртгийн тухай ойлголт
зардал өртгийн тухай ойлголтзардал өртгийн тухай ойлголт
зардал өртгийн тухай ойлголт
 
Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл 10 ШИДС
Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл  10 ШИДС Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл  10 ШИДС
Нягтлан бодох бүртгэлийн үндэс хичээл 10 ШИДС
 
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tвChap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
 
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tвChap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
Chap001 ¦ч¦-tа¦+¦¬tл¦- ¦-tпtаt⦦tн¦¬¦¬¦¦¦- tвtгtе¦-¦¦ ¦-¦¦¦¬¦¦¦-¦¬tв
 
лекц 7
лекц 7лекц 7
лекц 7
 
Throughput accounting
Throughput accountingThroughput accounting
Throughput accounting
 
лекц №3 pp
лекц №3 ppлекц №3 pp
лекц №3 pp
 
биет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлага
биет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлагабиет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлага
биет бус хөрөнгийн үнэлгээний өртгийн хандлага
 
лекц №3 pp
лекц №3 ppлекц №3 pp
лекц №3 pp
 
W1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costing
W1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costingW1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costing
W1190 kh.otgonjargal throughput accounting and activity based costing
 
лекц 2
лекц 2лекц 2
лекц 2
 
Зардлын бүртгэл Лекц 8,9
Зардлын бүртгэл Лекц 8,9Зардлын бүртгэл Лекц 8,9
Зардлын бүртгэл Лекц 8,9
 
15 uildverleliin tsikl
15 uildverleliin tsikl15 uildverleliin tsikl
15 uildverleliin tsikl
 
Ma lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголт
Ma lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголтMa lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголт
Ma lecture 1 удирдлагын бүртгэлийн тухай ойлголт
 
cmg
cmgcmg
cmg
 
Зардлын бүртгэл Лекц 2
Зардлын бүртгэл Лекц 2Зардлын бүртгэл Лекц 2
Зардлын бүртгэл Лекц 2
 
Cost L1
Cost L1Cost L1
Cost L1
 
16 chapter 14
16 chapter 1416 chapter 14
16 chapter 14
 
Lecture №9,10,11,12
Lecture №9,10,11,12Lecture №9,10,11,12
Lecture №9,10,11,12
 
ҮНЗ
ҮНЗҮНЗ
ҮНЗ
 

Mehr von Bbujee

NBB Lecture 9
NBB Lecture 9NBB Lecture 9
NBB Lecture 9Bbujee
 
NBB Lecture 10
NBB Lecture 10NBB Lecture 10
NBB Lecture 10Bbujee
 
NBB Lecture 11
NBB Lecture 11NBB Lecture 11
NBB Lecture 11Bbujee
 
NBB Lecture 12
NBB Lecture 12NBB Lecture 12
NBB Lecture 12Bbujee
 
NBB Lecture 13
NBB Lecture 13NBB Lecture 13
NBB Lecture 13Bbujee
 
NBB Lecture 14
NBB Lecture 14NBB Lecture 14
NBB Lecture 14Bbujee
 
NBB Lecture 15
NBB Lecture 15NBB Lecture 15
NBB Lecture 15Bbujee
 
Financial management lecture 6
Financial management lecture 6Financial management lecture 6
Financial management lecture 6Bbujee
 
Financial management lecture 14, 15
Financial management lecture 14, 15Financial management lecture 14, 15
Financial management lecture 14, 15Bbujee
 
Financial management lecture 12, 13
Financial management lecture 12, 13Financial management lecture 12, 13
Financial management lecture 12, 13Bbujee
 
Financial management lecture 11
Financial management lecture 11Financial management lecture 11
Financial management lecture 11Bbujee
 
Financial management lecture 9, 10
Financial management lecture 9, 10Financial management lecture 9, 10
Financial management lecture 9, 10Bbujee
 
Financial management lecture 8
Financial management lecture 8Financial management lecture 8
Financial management lecture 8Bbujee
 
Financial management lecture 7
Financial management lecture 7Financial management lecture 7
Financial management lecture 7Bbujee
 
Financial management lecture 5
Financial management lecture 5Financial management lecture 5
Financial management lecture 5Bbujee
 
Financial management lecture 4
Financial management lecture 4Financial management lecture 4
Financial management lecture 4Bbujee
 
Financial management lecture 3
Financial management lecture 3Financial management lecture 3
Financial management lecture 3Bbujee
 
Зардлын бүртгэл Лекц 7
Зардлын бүртгэл Лекц 7Зардлын бүртгэл Лекц 7
Зардлын бүртгэл Лекц 7Bbujee
 
Corporate finance test1
Corporate finance test1Corporate finance test1
Corporate finance test1Bbujee
 

Mehr von Bbujee (19)

NBB Lecture 9
NBB Lecture 9NBB Lecture 9
NBB Lecture 9
 
NBB Lecture 10
NBB Lecture 10NBB Lecture 10
NBB Lecture 10
 
NBB Lecture 11
NBB Lecture 11NBB Lecture 11
NBB Lecture 11
 
NBB Lecture 12
NBB Lecture 12NBB Lecture 12
NBB Lecture 12
 
NBB Lecture 13
NBB Lecture 13NBB Lecture 13
NBB Lecture 13
 
NBB Lecture 14
NBB Lecture 14NBB Lecture 14
NBB Lecture 14
 
NBB Lecture 15
NBB Lecture 15NBB Lecture 15
NBB Lecture 15
 
Financial management lecture 6
Financial management lecture 6Financial management lecture 6
Financial management lecture 6
 
Financial management lecture 14, 15
Financial management lecture 14, 15Financial management lecture 14, 15
Financial management lecture 14, 15
 
Financial management lecture 12, 13
Financial management lecture 12, 13Financial management lecture 12, 13
Financial management lecture 12, 13
 
Financial management lecture 11
Financial management lecture 11Financial management lecture 11
Financial management lecture 11
 
Financial management lecture 9, 10
Financial management lecture 9, 10Financial management lecture 9, 10
Financial management lecture 9, 10
 
Financial management lecture 8
Financial management lecture 8Financial management lecture 8
Financial management lecture 8
 
Financial management lecture 7
Financial management lecture 7Financial management lecture 7
Financial management lecture 7
 
Financial management lecture 5
Financial management lecture 5Financial management lecture 5
Financial management lecture 5
 
Financial management lecture 4
Financial management lecture 4Financial management lecture 4
Financial management lecture 4
 
Financial management lecture 3
Financial management lecture 3Financial management lecture 3
Financial management lecture 3
 
Зардлын бүртгэл Лекц 7
Зардлын бүртгэл Лекц 7Зардлын бүртгэл Лекц 7
Зардлын бүртгэл Лекц 7
 
Corporate finance test1
Corporate finance test1Corporate finance test1
Corporate finance test1
 

Udirtgal hicheel lecture 1

  • 1. •Зардлын бүртгэл •Лекц •Зардлын •Хичээлийн 1 бүртгэлийн тухай ойлголт индекс: BA 302 Хичээлийн кредит: 3 кр Судлах анги: СМ – 3, НББ-3, ҮМ-3
  • 2. Зардлын бүртгэлийн зорилго, үүрэг, мэдээллийн систем ба ач холбогдол  Нягтлан бодох бүртгэлийн уялдаа холбоо  Зардлын бүртгэлийн судлах зүйл  Зардал өртгийн тухай ерөнхий ойлголтууд 
  • 3.  Зардлын бүртгэл гэдэг нь зардлыã дансанд бүртгэх төдий зүйл биш, харин үйлдвэрлэлийн үйл явцыг хянах, зардлыг бүртгэх, хувàарèлахтай холбогдсон мэдээллээр удирдлагыг хангах, бизнесийн төсөв, төлөвлөгөө боловсруулах, шинжилгээ хийх гэх мэт олон бүрдэл хэсгийг хамарсан бүхэл бүтэн систем юм.
  • 4.   Зардлын бүртгэлийн үндсэн зорилго нь компаний удирдлагыг санхүүгийн мэдээллээр хангах явдал бөгөөд шийдвэр гаргахад нь суурь мэдээлэл болдог. Иймээс зардлын бүртгэл нь удирдлагын бүртгэл болон санхүүгийн бүртгэлтэй нягт холбоотой. Иймд зардлын бүртгэлээр бэлтгэгдсэн мэдээллийг санхүү ба удирдлагын бүртгэлийн аль алинд хэрэглэгдэж байгаа утгаар нь уг хоѐр бүртгэлийг холбогч гүүр гэж нэрлэдэг.
  • 5. Санхүүгийн бүртгэл Зардлын бүртгэл Удирдлагын бүртгэл Хуримтлуулан бүртгэх Өртөг тодорхойлох Хяналт тавих Баланс •Түүхий эд материал •Дуусаагүй үйлдвэрлэл •Бэлэн бүтээгдэхүүн Орлогын тайлан •Өртөг •Үйл ажиллагааны зардал • • • • Шийдвэр гаргах Төлөвлөх Шинжилгээ хийх Хэлбэлзэл тооцох Зураг 1.1. Нягтлан бодох бүртгэлийн уялдаа холбоо
  • 6. 1. 2. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл /үйлчилгээ/ ний зардлыг үнэн, зөв хуримтлуулан бүртгэх (бүтээгдэхүүний өртөгт орох болон орохгүй зардлыг зөв ялгах) Бүтээгдэхүүний өөрийн өртгийг үнэн, зөв тооцох (зардлаа зөв бүртгэж, өртгөө зөв тооцох)
  • 7.        Зардлын бүртгэлийн объект болон зардлын зүйлээр хуримтлуулан бүртгэж өөрийн өртөг тооцох арга, зүйг судална. Үүнд: Зардлыг хуримтлуулан бүртгэх бүртгэлийн арга зүй Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үзүүлсэн ажил үйлчилгээний өөрийн өртгийг тооцох арга, түүний хувилбарууд Үйлдвэрлэлийн нэмэгдэл зардлыг хуримтлуулан хуваарилах Үйлчилгээний хэсгийн зардлыг тооцож, хуваарилах Өртөг зардлын хэтрэлт, хэмнэлтийг тодорхойлон шинжилж, шалтгааныг нь илрүүлэх, холбогдох шийдвэр гаргах Стандарт зардлаар өртөг тооцож байгаа нөхцөлд зардлын хэлбэлзлийг тодорхойлж, бүртгэх гэх мэт
  • 8. Зардал гэдэг нь аливаа нэг үйл ажиллагаа явуулахтай холбогдон гарч байгаа хөрөнгө, хөдөлмөрийн зарцуулалт, түүнийг мөнгөөр илэрхийлэгдсэн хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл зардал гэдэг нь орлого олохын тулд зарцуулаж байгаа хөрөнгө хөдөлмөр бусад холбогдох нөөцийн өртөг юм. Бизнесийн байгууллагын хувьд зардал гэдэг нь “найдвартай ашиг олохûн тулд одоо золиослож байгаа хөрөнгийн бууралт” гэж тодорхойлсон байдаг.
  • 9. Зардлыг үйл ажиллагааны тодорхой объекттой холбогдон тодорхой хугацаагаар зааглан хуримтлуулсныг өртөг гэнэ. Өөрөөр хэлбэл өртгийг бараа үйлчилгээг олж авах, үйлдвэрлэх болон засварлахын тулд гарч байгаа зардлуудыг тодорхой цаг хугацаагаар хуримтлуулсныг хэлнэ Тодорхой нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээний өртгийг тодорхойлохын тулд бололцоотой объектоор нь зардлыг хуримтлуулан бүртгэдэг. Ийнхүү зардлыг хуримтлуулан бүртгэж байгаа объектыг өртгийн объект гэж нэрлэнэ. (нэг болон хэд хэдэн бүтээгдэхүүн, үйлдвэрлэлийн нэгж, хэсэг, цех, тасаг, салбар, гэрээ, төсөл, ажлын захиалга гэх мэт)
  • 10.    Зардлын объект гэдэг нь өртгийг бүрдүүлж байгаа элементүүд бөгөөд ямар төрлийн зардал болох вэ гэдгийг тодорхойлж байгаа зүйл тус бүрийг хэлдэг. Дан ганц хөдөлмөрийн, халаалтын гэх мэт зардлууд нь дангаараа өртгийг тодорхойлж чадахгүй. Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны явцад гарч байгаа зардлуудыг хуримтлуулж байгаа үйлдвэрлэлийн нэгж, тодорхой хэсэг, бүтээгдэхүүн, захиалга, гэрээ гэх мэт нь өртгийн объект болдог.
  • 11.   Ихэнх төрлийн зардал өртгийн тодорхой объекттой холбоотой байдаг боловч дангаараа өртгийг бүрдүүлдэггүй. Зарим төрлийн зардал өртгийн тодорхой объекттой биш, бүх объекттой хамааралтайгаар гардаг. Тухайлбал үйл ажиллагааны зардал нь үйл ажиллагааны бүх объекттой холбоотойгоор гардаг учраас түүнийг өртөгт оруулдаггүй.
  • 12.     Ямар ч байгууллага бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх, үйлчилгээ үзүүлэхдээ тодорхой нэг технологи, горим баримтлах байдлаас хамаарч өртгийн объектыг сонгоно. Өртгийн объектоор зардлыг тодорхойлж бүртгэхдээ: Үйлдвэрлэлийн үе шатны өртөг тооцох Захиалгат ажлын өртөг тооцох гэсэн 2 системийг хэрэглэдэг. Зарим төрлийн зардал нь өртгийн объектод шууд хамаарагдах боломжтой байдаг бол зарим нь хэд хэдэн өртгийн объекттой холбоотой гардаг. Ийм зардлуудыг зардал хуваарилах суурийг ашиглан оновчтой байдлаар тус тусын өртгийн объектод хуваарилж бүртгэнэ.
  • 13.  Үйлдвэрлэл эрхэлсэн байгууллагын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх процессын явцад гарч буй зардлыг өртгийн объектоор хуримтлуулан бүртгэх үйл явцын үр дүнд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг тодорхойлогдоно.  Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг нь бэлэн бүтээгдэхүүний өртгийг тодорхойлно. Харин энэ нь борлогдсон үед борлуулсан бүтээгдэхүүний өртгийг тодорхойлно.
  • 14.      Л. Жаргал, Ж. Бат-Өлзий “Санхүүгийн менежмент” гуравдугаар хэвлэл, УБ хот 2008 он Р. Баянсан “Бизнесийн санхүү” УБ хот 2003 он Б. Бүжинлхам “Санхүүгийн удирдлага” УБ хот 2004 он Ц. Аюурзана “Компаний санхүү” УБ хот 2009 он Stephen A.Ross, Randolph W.Westerfield, Jeffrey F.Jaffe “ Corporate finance” 1996 In the United States of America