Lënda Histori XI

1. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 1

2. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 2

3. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 3
Muri i Berlinit, historia e një
barriere që ndau dy botë
Në bazë të Marrëveshjes së Jaltës së vitit 1945, forcat
aleate që fituan Luftën II Botëroree ndanë Gjermaninë
në katër zona: atë amerikane, britanike, franceze dhe
sovjetike.
Rreth160 km brenda zonës sovjetike ndodhej
kryeqyteti gjerman, Berlin. Qyteti ishte i ndarë në katër
pjesë, të kontrolluaranga katër palët që kontrollonin
Gjermaninë.
Me kalimin e viteve, filluan të shfaqen tensione mes
sovjetikëve dhe aleatëve perëndimorë. Në 1949, zona
perëndimore e Gjermanisë ushkëput nga autoritetet
komuniste që kontrolloninGjermaninë Lindore dhe
kishin nën administrim zonën përrethBerlinit.
Nga arkiva historike thuhet se :
Berlini, i cili ndodhej brenda zonës sovjetike, pak a
shumësi Kali i Trojës, filloi tëshihej nga sovjetikët dhe
aleatët e tyrekomunistënëGjermani si njësimbol i
kapitalizmit dhemënyrës perëndimoretëjetesës në
këtë mjedis shtypës qëkishtekrijuar BllokuSovjetik”.
Gjithashtu për këtë arsye u krijua një vijë kufitare mes
Gjermanisë Lindore dhe asaj Perëndimore.
“Në fakt në vitin 1952 ekzistonin kufij tëfortifikuar, pra mund tëtëqëllonin nësepërpiqeshetëkaloje
nga Lindja në Perëndim. Por në Berlin, për shkak të
statusit tëveçantëtëqytetit si zonëekontrolluar nga
ushtria, edhepas krijimit tëdy shtetevegjermane,
megjithëseekzistonin pika tëkontrollit kufitar, njerëzit
mund tëkalonin lehtësisht nga Lindja nëPerëndim”.
Nga viti 1949-1961, GjermaniaLindore humbi 2.5
milionë njerëzqë largoheshindrejt Gjermanisë
Perëndimorenga një popullatë prej 17 milionësh.
“Faktikishtqeveriagjermano-lindore dhe sovjetikët e
kuptuan nga mesi i viteve 1950 se vendi po vuante nga
Ushtar dhe tanket sovjetike pas luftimeve të fundit në
Berlin më 1945 pas dorëzimit të forcave Gjermane.
Ushtar sovjetik , në përpjekje për të ndaluar njerëzit që të
kalonin murin gjatë ditëve të ndërtimit

4. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 4
një hemorragji vdekjeprurëse. Elementët më të aftë dhe më krijues po largoheshin drejtPerëndimit. Diçka
duhej bërë”.
Udhëheqja e Gjermanisë Lindore arriti në përfundiminse e vetmja mënyrë për të penguar eksodindrejt
Perëndimit ishte ngritjae një barrierë fizike që ndante Berlinin
Lindor nga ai Perëndimor.
Më 12 dhe 13 gusht 1961, tonelatame lëndë drusore, 700.000
tonçelik blloqe betoni dhe tel me gjemba u sollënnë Berlinin
Lindor. Fillimisht vendosëntel me gjemba për të bllokuar rrugë
që kalonin nga Berlini Lindor në atë Perëndimor. Vendosën
blloqe betoni dhe roje disametranga njëri-tjetri, të cilëtruanin
punëtorët që po ngrinin barrierën. I gjithë procesi urealizuapër
12 orë. Të dielënnë mëngjes, më 13 gusht 1961, banorët u
zgjuan dhe pane që ishte ngritur një barrier , e cilaende nuk
kishte formëne murit, por ishte një gardh me telame gjemba, që
nuk lejonte kalimine makinave për në anën tjetër.
Ngritjae gardhit ndau brenda një nate familje, lagje dhe miq
në Berlin. Historianët thonë se pas afro një jave u ngrit muri, në
jug të Portës së Brandenburgut. Kur u përfundua, muri ishte 43
km i gjatë në Berlindhe mbi 110 km kur kalonte përmes dy
Gjermanive. U ngritën mbi 300 kullavrojtimi, zona të minuara ,
zona me qen , transhe antitank për pengimin e tankeve ,
përfocime dytësorepër pengimine goditjes me makina dhe u
vendosën roje me armë.
“Ishte një tragjedi e madhe e kohës. Shkatërroi shpresa, shkaktoi
fobi, zhgënjim, një ndjenjë mbytëse të humbjes së lirisë. Ata që s’e kanë përjetuar, e kanë shumë të vështirë
ta kuptojnë”.
Gjatë dekadave që pasuan, gjermano-lindorët
vazhduan përpjekjet për të kaluar në Perëndim me
metodatë ndryshme: disa kapërceninmurin, disa hapën
tunele të nëndheshme. Shanset e suksesit ishintë vogla,
por historianthotë se njerëzit ishintë gatshëm të bënin
sakrificamaksimale për shpresëne një jete më të mirë
përtej Murit të Berlinit.
Muri i Berlinit
Muri i Berlinit (gjermanisht Berliner Mauer) u
ndërtua më 13 gusht 1961 dhe u shkatërrua më 9
nëntor 1989 edhe pse sot këtij shkatërrimi i kanëFillimi i punimeve për ndërtimin e Murit të
Berlinit. – në Gusht 1961
Punimet kryhen nën vëzhgimin e
vazhdueshëm të forcave ushtarake

5. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 5
mbijetuar disa segmente. Ai u ndërtua nga qeveria komuniste e GjermanisëLindore nënkomandën
e Moskës , për të parandaluar kalimin e mundshëm të emigrantëve nga bllokulindor në Perëndim. Ishte një
barrierë prej betoni e lartë gati 3 metradhe përshkonte gjithë Berlinin duke e ndarë më dysh për 28 vjet. Në
të bënin pjesë dhjetërakulla vrojtimi dhe dyer kalimi, përfshi edhe të famshmen "Pikëkalimi Çarli".
Konsiderohej si linjae hekurt midis dy botëve të
kundërta përgjatë gjithë kohës së luftës së
ftohtë. Shkatërrimi i tij shënoi fillimine të çarës
së parë të komunizmit në Evropë.
Por si filloi të shembej
muri i Berlinit?
Deri në shtator të vitit 1961, vetëm nga forcat
gjermanolindore ushtarake të sigurisë që ruanin
murin , dezertuanrreth85 vetë drejt Berlinit
Perëndimor përfshirëedhe avionë ushtarakë me
pilotët të cilët nuknguruan të fshihnin edhe
familjet e tyre në avionët e luftës , por dhe
përveç tyre , sigurisht, pati shumë përpjekje nga
civilët , nga ku numri i atyre që ia dolënme
sukses ishte 216, nga 400 raste përpjekjeshtë
konstatuara zyrtarisht.
Të paharrueshme në mendjet e njerëzve në
mbarë botëndo të mbeteshinfotot e njerëzve që
hidheshin nga shtëpitë e tyre në rrugë, e sidomos
ajo e policit të forcave të mbrojtjes së kufirit, të
riut gjerman, Conrad Schumann në rrugën
“Bernau”. Reagimet e aleatëve e të gjermano-
perëndimorëve KonradAdenauer bëri thirrje në
të njëjtënditë me anë të radios, që popullsiatë
ruante qetësinë dhe iu bashkua një qëndrimi
relativisht të butë, konform qëndrimeve zyrtare
të fuqive aleate, të cilat duket se ishinplotësisht
të papërgatitura për një hap të tillë nga sovjetikët.
 Fakte që çuan deri në rënien e murit famëkeq të Berlinit .
1. Një anëtar i Byrosë Politike GjermanisëLindore GunterSchaboëski më 9 nëntor të vitit 1989
gabimisht njoftoi se Lindore gjermanët do të lejohentë kalojnë në Gjermaninë Perëndimorenë fuqi
menjëherë , sipas Radios Kombëtare Publike , duke i hapur qeverisë aktuale një telashtë math .
2. Çfarë bota pa si Muri i Berlinit ishte në të vërtetë një prej pengesave konkrete duke e quajtur atë "rrip
Pakënaqësia në rritje e gjermanëve që ishin në të dyja anët e murit si
asaj perëndimore dhe lindore

6. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 6
Hapja e të çarave rreth murit
Njerëz të bashkuar
të vdekjes" në mes që përfshinte kullavrojtimi, llogore, shkon deri aty sa vendosën qentë për të rritur masat
e sigurisë , drita të fuqishme të vrojtimit dhe mitrajlozët që shoqëroninlëvizjet e qytetarëve .
3. Një eksodmasiv i gjermanolindorëve në Gjermaninë Perëndimore filloi gati 15 vjet para Muri i
Berlinit që u ndërtua në vitin 1961. Në fakt, aq shumë u larguan saqë Gjermania Lindore ka humbur një të
gjashtën e popullsisë së saj , sipas në faqen e internetit Memorial i Murit të Berlinit .
4. Presidenti amerikanJohn Kennedy vizitoi në verën e vitit 1963, jo shumë kohë para vrasjes së tij në
nëntor ku ai tha në një fjalim zgjimi se “Berlini mund të ndihmojë që bota të kuptojë ndarjen mes botës
komuniste dhe botës jo-komuniste”.
Në vitin 1987, presidenti amerikanRonald Reagan sfidoi liderinrus, Mihail Gorbaçovpër "rrëzimin
poshtë të këtij muri" gjatë një fjalimi në qershor të vitit 1987 afër murit. Kur Bill Klintonvizitoi në vitin
1994 Gjermaninë , ai i tha turmës që përbëhej nga berlinezët, "Ju keni dëshmuar se nuk mur që mund të
përmbajnë përgjithmonë larglirisë."
5. Në korrik të vitit 1988 zhvillohet një koncert nga Bruce Springsteennë Berlininlindor që i bëri të
ditur qytetarëve të mos pajtoheshinme këtë mur por të ngriheshindhe ta shembnin , ku këngëtari tha këto
fjalë :"Unë kam ardhur për të luajtur Rocken' roll për jume shpresënse një ditë të gjitha pengesat dotë
jenë prishur."
Një pakënaqësi e madhe u përhap në
popull dhe kështu në 9 nëntor të vitit 1989
shënonrëniene Murit famëkeq të Berlinit .
Ku në mesnatën e asaj dite , udhëheqësit
komunistë të Gjermanisë lindore dha leje
për portat përgjatë Murit që tëishin hapur si
rezultat i ditëve të protestave massive . Pas
dekadave të ndarjes , Nga ana e berlinezëve
të lindjes u rritënbrohoritjetdhe thirrjet e
gëzimit ku dhe u përshëndetënnga
berlinezët e Perëndimit në anëntjetër të
murit . Turmat në urrenjtje e sipër të
shoqëruar me një mallëngjim , menjëherë
filluan të ngjitennë majëtë murit dhe të
shkatërrojnë segmente e murit me sende të
fortaduke hapur të çaranë disa segmente.
Efektet e shkatërrimit të
Murit të Berlinit
Shkatërrimi i Murit të Berlinit ka
ndryshuar jetëne shumë njerëzve . Familjet
ishin të ndara, kur Muri i Berlinit u ndërtua,

7. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 7
Ushtar kufiri gjermano-perëndimor në tentativë për
të tërhequr të afërmit e tijë nga Berlini Perëndimor
nga Berlini Perëndimor
Banor i cili shfrytëzon rastin për të
përshëndetur të afërmit e tijë matanë murit
Përjekje për të kaluar murin
kështu që të gjitha familjet që ishinndarë u bashkuan përsëri kur muri u rrëzua poshtë. Njerëzit ishin
gjithashtu të lirë për të udhëtuar në Lindje ose në Gjermaninë Perëndimore, papasur probleme dhe duke
pritur për javë të tëraqë të kalonin . Shkatërrimi gjithashtukrijoi unitetinmes Gjermanisë Lindore dhe asaj
Perëndimore. Disanjerëzishinkundër vendit duke u bashkuar, por shumica e njerëzve dëshironte muri që
do të rrëzohej poshtë. Shumicae njerëzve mendonin se nëse Lindja dhe Perëndimi i Gjermanisë
bashkoheshin , ky bashkim do të krijonte një paqe në mesine njerëzve.

8. Rënia e murit të Berlinit XIB
Fq 8
Punoi :
Baftjar Tabaku
Gjimnazi “Mustafa Kemal Ataturk” Pajovë