1. Stichting B12 Tekort

2. Vitamine B12
•
•
Wateroplosbaar
Voorraad voor minstens een paar jaar
Zit van nature alleen in:
• Vlees
• Vis
• Eieren
• Zuivel
Systemen die door een B12 tekort worden aangetast:
•
•
•
•
•
•
•
Zenuwstelsel
Hematologisch systeem: bloed, beenmerg en bloedstolling
Immuunsysteem
Hart- en vaatstelsel
Maag-darmstelsel
Bewegingsstelsel: spieren, pezen en botten
Urogenitaal systeem: urinewegen en geslachtsorganen

3. Neurologische klachten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen en benen
Abnormale reflexen
Dementie, verwardheid
Duizeligheid, evenwichtsproblemen
Dronkemansloop, moeilijk, onzeker lopen
Gevoel op watten te lopen
Niet op woorden kunnen komen, verspreken
Problemen met positiezin, onverklaarbaar vallen, struikelen
Spiertrekkingen, nachtelijke krampen in ledematen
Vergeetachtigheid, geheugenverlies
Verlammingsverschijnselen
Verminderde reuk en smaak
Verminderde pijnbeleving
Verminderde fijne motoriek
Wazig zien
Zenuwpijn

4. Psychische klachten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Agressief gedrag
Apathie
Depressie
Geïrriteerdheid
Hallucinaties
Manie
Nervositeit
Paranoia
Persoonlijkheidsveranderingen
Psychose
Stemmingswisselingen

5. Overige klachten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Algemene zwakte, spierpijn
Benauwdheid
Bleekheid van de huid
Darmklachten
Gebrek aan eetlust
Gewichtsverlies
Glossitis (tongontsteking), gevoelige mond, branderige, pijnlijke tong
Grijze haren (vroeg), haaruitval
Hartkloppingen
Hoofdpijn
Kortademigheid
Menstruatieproblemen
Misselijkheid
Oorsuizen
Onvruchtbaarheid
Vermoeidheid (chronisch)

6. Misvattingen over vitamine B12 met
betrekking tot de Diagnose
• Serum B12 is een betrouwbare test, die
uitsluitsel kan geven
• Bloedarmoede moet aanwezig zijn om een
tekort te hebben, of het tekort is alleen ernstig
indien er bloedarmoede aanwezig is
• Een B12 tekort is zeldzaam en wordt met name
gevonden bij ouderen
• Een B12 tekort komt of door antistoffen tegen de
intrinsieke factor of een gebrek aan B12 in de
voeding

7. Diagnose tests
•
Serum B12
•
•
•
<125 pmol/L = zeker tekort
<150 pmol/L = vrijwel zeker tekort
150 tot 200 à 300 pmol/L + klachten = verder testen: MMA (hcty/actief B12)
•
Actief B12 (holo-TC)
•
•
<30: tekort aan B12 zeer waarschijnlijk
30-50 pmol/L : grijs gebied, bij klachten op MMA testen
•
MMA (Methylmalonzuur) in bloed
•
> 270 à 340 nmol/L = tekort (0,27 à 0,34 μmol/L)
•
MMA in urine
•
> 3.6 mmol/mol kreatinine = tekort
•
Homocysteïne
•
> 12 á 15 µmol/L = mogelijk tekort
•
Een ‘gouden’ test bestaat niet! Een combinatie van serum B12 of Actief B12
met MMA geeft meest betrouwbare diagnose.

8. Oorzaken van een vitamine B12 Tekort
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Verminderde inname
Strikt vegetarisch/veganistisch/macrobiotisch dieet
Borstvoeding van een moeder met een onbehandelde vitamine B12-tekort,
of met één van bovenstaande diëten
Eetstoornissen
Gestoorde opname
Auto-immuun pernicieuze anemie
Helicobacter pylori (maagbacterie)
Coeliakie
Ziekte van Crohn
Pancreas insufficiëntie
Maagresectie of gastric bypass
Langdurig gebruik van maagzuurremmers (omeprazol, pantazol, nexium)
Bacteriële overgroei en parasieten: giardia lamblia, vislintworm
Darmkanker, maagkanker, slokdarmkanker
Darmresectie en operaties die betrekking hebben op het laatste deel dunne
darm
Dunne-darmzweren
Atrofische gastritis (maagslijmvliesontsteking)
Zollinger-Ellison-syndroom (overmaat aan maagzuur)

9. Aangeboren storingen in het vitamine B12
transport of metabolisme
• Abnormaal transport door: transcobalamine II
deficiëntie, R-binder deficiëntie (tekort aan
transporteiwitten)
• Afwezige/abnormale vorming van intrinsieke
factor
• Imerslund-Gräsbeck-syndroom (receptoren
darm werken niet)
• Stofwisselingsstoornissen: adenosylcobalamine
deficiëntie (cblA, cblB, mut), methylcobalamine
deficiëntie (cblE, cblG), gecombineerd
adenosylcobalamine en methylcobalamine
deficiëntie (cblC, cblD, cblF, cblJ)

10. Medicijnen die een tekort kunnen
veroorzaken
• Maagzuurremmers zoals Omeprazol, Pantazol, Nexium,
Zantac
•
•
•
•
•
•
•
Para-aminosalicylzuur (tuberculose)
Neomycine (een antibioticum)
Colchine (tegen jicht)
Metformine (bij diabetes 2)
Questran (cholesterolverlager)
Kaliumtabletten (zoals Slow K)
Lachgas (anesthesie)

11. Tests om de oorzaak te achterhalen
•
•
•
•
•
•
•
Antistoffen tegen de intrinsieke factor
Antistoffen tegen pariëtale cellen
Gastrine
Coeliakie (oa anti-ttg)
Helicobacter pylori antistoffen
Maag- en/of darmonderzoeken
Onderzoek naar parasieten, bacteriële overgroei,
pancreas-enzymen
Bij slechts 30% van de patiënten wordt er getest op één of meerdere
mogelijke oorzaken van het vitamine B12-tekort. In 50% wordt een
oorzaak gevonden.

12. Misvattingen met betrekking tot de
Behandeling
• Serum B12 kan gebruikt worden om de
behandeling op te baseren
• Indien de waarde van serum B12 hoog is, kan
gestopt worden met behandelen
• Een aantal injecties zijn voldoende voor lange
tijd
• De juiste opstartdosering is alleen nodig indien
de waarde van B12 zeer laag is of er sprake is
van bloedarmoede
• B12 kan toxisch zijn in hoge doseringen

13. Behandeling
• Injecties met hydroxocobalamine
Aanvang: 5 weken 2 maal per week of 10 weken
wekelijks.
• Vervolg: individueel te bepalen, afhankelijk van de
klachten
Minimaal 1 maal per 2 maanden, indien klachtenvrij
Overige behandeling: geschikt voor mensen met weinig
klachten, zonder neurologische klachten, B12 tekort door
gebrek aan B12 in de voeding, na injecties ter
onderhoud:
• Smelttabletten, mond- en neussprays, pleisters, druppels
• Gewone tabletten

14. Behandeling met injecties B12
• Bewezen effectief
• Noodzakelijk bij neurologische afwijkingen
• Goedkoper dan andere mogelijkheden,
zeker indien men zelf injecteert, en
vergoed
• Omzeilt het hele maag-darmstelsel en dus
de meeste oorzaken van een
opnameprobleem
• Vrijwel pijnloos

15. Stichting B12 Tekort enquête
De belangrijkste conclusies uit deze enquête zijn:
• Er wordt te laat aan vitamine B12 gedacht als mogelijke oorzaak
van klachten
• Het is onvoldoende bekend dat de serum-B12 test niet altijd
doorslaggevend is voor de diagnose
• Het is onvoldoende bekend bij welke klachten men aan vitamine
B12 zou moeten denken
• Er wordt nog steeds, onterecht, gedacht dat er bij een vitamine B12tekort sprake moet zijn van bloedarmoede en/of vergrote rode
bloedcellen
• Er wordt te weinig getest op mogelijke oorzaken
• Er wordt nog regelmatig onnodig gewacht met de behandeling
• Er wordt te weinig gekeken naar de klachten van de individuele
patiënt bij de behandeling
• Veel patiënten ervaren blijvende klachten door een te late diagnose
en/of onvoldoende behandeling

16. Enkele cijfers uit de enquête
•
•
•
•
•
•
•
•
Bijna 30% had al meer dan 5 jaar klachten voor er getest werd op
vitamine B12
Bij slechts een kwart van de patiënten werd er in het eerste jaar na
het ontstaan van klachten getest op vitamine B12
Slechts 28% heeft bloedarmoede bij ontdekking van het tekort en
15% heeft te grote rode bloedcellen; 65% heeft beide niet
23% moest wachten op behandeling na de diagnose, wat in bijna
40% meer dan 6 maanden duurde (1 op de 10 patiënten)
Slechts 50% kreeg de juiste opstartbehandeling
65% merkte verbetering binnen 15 injecties (35% binnen 5 injecties)
Na een jaar behandelen noemt slechts 4% zichzelf geheel hersteld.
De helft van de patiënten noemt zichzelf grotendeels hersteld. 13%
heeft nog ernstige klachten
25% heeft na meer dan een jaar nog steeds (vrij) ernstige
vermoeidheid

17. Wij pleiten voor:
• Leeftijdsafhankelijke referentiewaarden voor B12, MMA,
homocysteïne en Actief B12
• Serum B12 niet doorslaggevend en MMA, homocysteïne
en Actief B12 bekend bij alle artsen
• Beslissende rol voor symptomen in diagnose en
behandeling
• Behandeling afgestemd op individu
• B12 standaard testen in de huisartsenpraktijk bij
neurologische klachten, psychische klachten, voor de
zwangerschap en bij ‘malaiseklachten’
• Aandacht voor B12 tekort bij kinderen
• Testen op mogelijke oorzaken

18. Blij met Stichting B12 Tekort?
Steun ons en word donateur!
Giro: 2748105 Den Haag
Met uw hulp kunnen we ons werk
voortzetten!
Hartelijk dank!