Materiał zaprezentowany Radzie Miasta podczas kwietniowej sesji zwyczajnej.

1. KOMUNIKACJA MIEJSKA
W JASTRZĘBIU-ZDROJU

2. Podstawa prawna
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz.
446 z późn. zm.) zadaniem własnym gminy jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców poprzez tworzenie
lokalnego transportu zbiorowego.
Na podstawie art. 7 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U.
z 2015 r. poz. 1440 z późn. zm.) Prezydent Miasta organizuje publiczny transport zbiorowy na terenie
gminy.
 Tworzenie linii wybiegających poza obszar gminy wymaga każdorazowo zawarcia porozumienia
z gminami lub powiatami przez, które planowana linia miałaby przebiegać.
 Porozumień na tworzenie nowych linii nie muszą zawierać gminy, które utworzyły związek
międzygminny lub powiatowy, który z mocy ustawy staje się organizatorem transportu zbiorowego na
ich terenie.
 Linie o dalszym zasięgu, przekraczającym obszar sąsiadujących ze sobą gmin czy powiatów, przede
wszystkim w zakresie transportu kolejowego, tworzy marszałek województwa.
 Na podstawie uchwały Rady Miasta Jastrzębie-Zdrój nr XIV/165/91 z dnia 29.04.1991 r. rolę
organizacji komunikacji zbiorowej na terenie Jastrzębia-Zdroju zlecono Międzygminnemu Związkowi
Komunikacji w Jastrzębiu-Zdroju w zakresie:
• planowania rozwoju komunikacji;
• organizowania publicznego transportu zbiorowego;
• zarządzania publicznym transportem zbiorowym.

3. Zadania Miasta oraz MZK na podstawie art. 15
ustawy o publicznym transporcie zbiorowym
Zadania Miasta:
 1) zapewnienie odpowiednich warunków w zakresie:
a) standardów dotyczących przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
b) korzystania z przystanków komunikacyjnych oraz dworców,
c) funkcjonowania zintegrowanych węzłów przesiadkowych,
 2) ustalanie stawek opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców;
 3) określanie przystanków komunikacyjnych i dworców, oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów.
Zadania MZK:
 1) badanie i analiza potrzeb przewozowych w publicznym transporcie zbiorowym;
 2) tworzenie i realizacja istniejącego planu transportowego oraz jego aktualizacja;
 3) funkcjonowanie zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego;
 4) funkcjonowanie systemu informacji dla pasażera;
 5) określanie sposobu oznakowania środków transportu wykorzystywanego w przewozach użyteczności publicznej;
 6) przygotowanie i przeprowadzenie postępowania prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług
w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
 7) zawieranie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
 8) ustalanie sposobu dystrybucji biletów za usługę świadczoną przez operatora w zakresie publicznego transportu
zbiorowego.

4. Organizacja komunikacji w mieście
 Brak połączeń kolejowych
 Komunikację miejską na zlecenie MZK wykonuje:
Warbus sp. z o.o., PKM sp. z o.o. i Firma Przewozowa „Mikrus”.
 Firmy wykonujące przewozy międzymiastowe: Travel-Bus, Drabas, PKS w
Raciborzu, Trans – Bus, PKS Świdnica, Linea-Trans sp. z o.o., F.H.U. ARTDOM
Piotr Tatarczyk, P.P.U.H. SZYMANEK Robert Szymanek i RG Dorota Konieczny.
 Linie ponadlokalne przewożą pasażerów do Żor, Rybnika, Katowic, Gliwic,
Krakowa, Wodzisławia Śl., Raciborza, Wisły, Cieszyna, Wrocławia, Wałbrzycha
i Zakopanego

5. Struktura MZK
Zgromadzenie MZK:
 Franciszek Dziendziel – Przewodniczący Zgromadzenia MZK (przedstawiciel gminy Pawłowice)
 Piotr Galus – Zastępca Przewodniczącego Zgromadzenia MZK (przedstawiciel gminy Marklowice)
Delegaci gmin zrzeszonych w MZK:
 20 delegatów – każda gmina zrzeszona w MZK posiada po 2 delegatów
Do kompetencji Zgromadzenia należy:
 Ustalenie programów realizacji zadań Związku,
 Uchwalenie budżetu Związku i ocena jego wykonania,
 Decydowanie w sprawach tworzenia, przekształcania i likwidacji jednostek organizacyjnych Związku,
 Nadawanie tym jednostkom statutów lub regulaminów organizacyjnych,
 Realizowanie w ramach Związku kompetencji Rady Gminy w odniesieniu do zadań zleconych Związkowi,
 Decydowanie o przyjmowaniu i występowaniu członków ze Związku,
 Powoływanie i odwoływanie Zarządu Związku oraz kontrola i nadzór jego działalności,
 Decydowanie w sprawach płacowych członków Zarządu,
 Uchwalanie projektu zmian statutu Związku,
 Uchwalanie likwidacji Związku oraz podziału jego mienia na skutek likwidacji.

6. Struktura MZK
Zarząd:
 Daniel Wawrzyczek – Przewodniczący Zarządu (przedstawiciel Miasta Żory)
 Wiesław Janiszewski – Zastępca Przewodniczącego (przedstawiciel Miasta Czerwionka-Leszczyny)
 Zbigniew Podleśny – Członek Zarządu (przedstawiciel Miasta Radlin)
 Marcin Połomski – Członek Zarządu (przedstawiciel Miasta Rydułtowy)
 Benedykt Lanuszny – Członek Zarządu (Dyrektor Biura MZK)
Do kompetencji Zarządu należy:
 wyznaczenie swoim jednostkom zadań do wykonania, a także nadzorowanie i kontrolowanie ich
działalności,
 realizowanie zadań Związku,
 wykonywanie uchwał Zgromadzenia Związku,
 opracowywanie projektów budżetu Związku i jego realizowanie,
 opracowywanie projektów struktury organizacyjnej jednostek Związku, projektów ich statutów lub
regulaminów organizacyjnych,
 podejmowanie uchwał w sprawie zatrudniania i zwalniania kierowników jednostek organizacyjnych
Związku,
 decydowanie w sprawach nie zastrzeżonych na rzecz Zgromadzenia Związku.
W Biurze Związku jest zatrudnionych 46 osób.

7. Obecnie w MZK jest zrzeszonych 10 gmin
Jastrzębie-Zdrój
Żory
Pawłowice
Mszana
Czerwionka-Leszczyny
Radlin
Suszec
Rydułtowy
Pszów
Marklowice

8. Dzienna ilość wozokilometrów na liniach
kursujących przez Jastrzębie-Zdrój
Linie komunikacji miejskiej
Robocze
szkolne
Robocze wolne
od nauki szkolnej
Soboty Niedziele
Linie miejskie (19 linii):
103A,106,107,108,109,111,112,113,114,115,
116,117,119,121,123,124,125,126,129
5364,1 5093,5 2250,8 1770
Linie ponadlokalne – na terenie miasta (15):
101,102,103,104,105,110,118,120,122,127,128,
130,131,132,E-3
4059 3326,5 2305,8 1743,8
Linie ponadlokalne – poza terenem miasta (15):
101,102,103,104,105,110,118,120,122,127,128,
130,131,132,E-3
2598,7 2173,4 1407,2 1141
Ogółem 12 021,8 10 593,4 5 963,8 4 654,8

9. Dopłaty Miasta do MZK w latach 2005 - 2015
ROK
ILOŚĆ WOZOKM
PLANOWANA
STAWKA
ZA
KILOMETR
ILOŚĆ ZAREJ.
POJAZDÓW W
JASTRZĘBIU-ZDROJU
CENA
PALIWA
WZROST
(%)
ŚRODKI PRZEKAZANE
Z BUDŻETU (zł.)
WZROST (%)
2005 2 794 516,10 1,55 38 585 3,71 4 263 854,59
2006 2 794 516,10 1,65 40 577 3,86 3,89 4 446 064,60 4,10
2007 2 707 040,30 1,75 42 761 3,79 -1,85 4 811 707,76 7,60
2008 2 868 320,60 2,00 45 732 4,32 12,27 5 741 067,66 16,19
2009 2 853 537,20 2,20 50 939 3,53 -22,38 6 292 059,22 8,76
2010 2 721 491,00 2,50 51 972 4,50 21,56 6 803 727,00 7,52
2011 2 726 119,00 2,80 53 637 5,40 16,67 7 663 199,34 11,22
2012 2 735 884,10 3,20 55 030 5,30 -1,89 8 817 586,18 13,09
2013 2 762 749,44 3,60 56 469 5,40 1,85 9 998 928,83 11,81
2014 2 764 171,00 4,40 57 074 5,10 -5,88 12 187 907,31 17,96
2015 2 762 470,00 4,45 58 131 4,57 -11,59 12 267 572,08 0,65

10. Dopłaty Miasta do MZK w latach 2000 - 2015
100%
146%
177%
213% 209% 213%
201%
180%
100%
131%
179%
188%
194% 200% 202%
214%
100%
92% 90% 90% 90% 91% 91% 91%
100%
149%
238%
268%
308%
349%
426% 428%
100%
89%
78% 80% 80%
72%
66%
55%
0%
50%
100%
150%
200%
250%
300%
350%
400%
450%
WZROST CEN W LATACH 2000 DO 2015
(dla celów wykresu ceny w roku 2000 przyjęto jako 100%)
ON PŁACE ILOŚĆ WOZOKM DOTACJA MIASTA DO WOZOKM Przychody z biletów

11. Dochody z biletów na terenie działania
MZK w latach 2005-2015
ROK Przychody z biletów (zł.) Dochody MZK (zł.) Udział (%)
2005 17 924 610 29 455 427 60,85
2006 18 878 325 30 970 814 60,96
2007 17 981 243 31 130 363 57,76
2008 18 230 776 37 623 174 48,46
2009 17 392 946 36 069 084 48,22
2010 15 761 000 36 413 489 43,28
2011 16 201 000 38 259 748 42,34
2012 16 231 000 39 623 235 40,96
2013 14 631 000 36 876 242 39,68
2014 13 248 000 44 038 349 30,08
2015 11 116 000 47 700 000 23,30

12. Dochody z biletów na terenie działania MZK
w stosunku do dotacji Miasta w latach 2005-2015
0.00
2,000,000.00
4,000,000.00
6,000,000.00
8,000,000.00
10,000,000.00
12,000,000.00
14,000,000.00
16,000,000.00
18,000,000.00
20,000,000.00
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
ŚRODKI PRZEKAZANE Z BUDŻETU ILOŚĆ WOZOKM PRZYCHODY Z BILETÓW

13. Ile powinna kosztować komunikacja
w Jastrzębiu-Zdroju
Szacunkowy koszt komunikacji na terenie Miasta (w oparciu o ilość wozokilometrów)
 Wydatki dla przewoźnika: 2 762 470 (ilość wozokm) x 5,25 (stawka za wozokm) =
14 502 967,50 zł.
 Szacunkowe wydatki na obsługę komunikacji: 3.209.615,63 (wydatki MZK) x 48,83 % (procentowy udział
Miasta w ilości wozokm na terenie MZK) = 1 567 255,31 zł.
 Suma: 14 502 967,50 + 1 567 255,31 = 16 070 222,81 zł.
Wyliczenie obecnych kosztów ponoszonych przez Miasto i jego mieszkańców
 Dotacja Miasta Jastrzębie-Zdrój: 12 267 572,08 zł.
 Szacunkowy wpływ z biletów z terenu Miasta: 11 116 277,10 x 48,83% (jw.) = 5 428 078,11 zł.
 Razem 12 267 572,08 + 5 428 078,11 = 17 695 650,19 zł.
Według opracowania Centrum Badań i Transferu Wiedzy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
koszt komunikacji przy założeniu bezpłatnych przejazdów na wszystkich liniach wewnętrznych dla
naszego Miasta, czyli pomniejszony o wpływy biletów na liniach zewnętrznych szacuje się maksymalnie
na 14 594 691 zł.
Wysokość dopłaty Miasta do komunikacji w przeliczeniu na 1 mieszkańca:
12 267 572,08 zł. / 88 320 mieszk. (na 31.12.2016) = 138,90 zł.

14. Uwagi dotyczące komunikacji
Poprawa komfortu jazdy:
 klimatyzacja,
 możliwość zasygnalizowania chęci wysiadania przez osobę niepełnosprawną na wózku i przez osoby
starsze,
 uchylne krzesełko dla osoby z wózkiem.
Poprawa bezpieczeństwa:
 trzy kamery monitorujące wnętrze autobusu i jedna zewnętrzna, rejestrujące wszystkie kursy.
Poprawa systemu informacji pasażerskiej:
 74 tablice świetlne na przystankach, informujące o godzinach odjazdu autobusów i podające
informacje dotyczące komunikacji w mieście,
 Informacja świetlna i głosowa w autobusie o aktualnym i następnym przystanku.
E-bilet:
 możliwość załadowania biletu dla siebie i swoich dzieci na dłuższy okres,
 możliwość doładowania biletu z domu przez internet,
 możliwość zablokowania środków w razie utraty biletu imiennego,
 możliwość opłacenia przejazdu osobie towarzyszącej.

15. Przyczyny niezadowolenia pasażerów
 zbyt wysoka cena biletów,
 zbyt cicha informacja głosowa w niektórych autobusach,
 brak wyraźnej informacji świetlnej w niektórych autobusach,
 brak tablic świetlnych na części przystanków,
 jednostronne tablice informacyjne na przystankach,
 brak informacji głosowej na przystankach,
 niewystarczająca ilość punktów doładowywania e-biletów,
 konieczność wyjmowania i przykładania do kasownika biletu okresowego,
 wyższa cena biletu u kierowcy,
 brak biletów papierowych obok elektronicznych,
 brak możliwości zwrotu nadpłaconej opłaty za bilet u kierowcy,
 przemieszczanie się autobusów grupami
 brak możliwości uzyskania innych danych z systemu.

16. Wnioski
 Wzrost finansowania komunikacji
 Wzrost ceny biletów
 Spadek wpływu z biletów
 Spadek ilości pasażerów korzystających z komunikacji
 Wzrost natężenia ruchu samochodowego:
• Bardziej zanieczyszczone powietrze
• Mniej ludzi na ulicach
• Niszczenie dróg
 Niezadowolenie mieszkańców
 Potrzebne są zmiany

17. Korzyści z komunikacji za 0 zł. dla
mieszkańców
Cel
 Ożywienie życia społecznego, kulturalnego, sportowego i gospodarczego
 Działanie prorodzinne
 Wyrównanie szans rodzin
 Zwiększenie mobilności mieszkańców

18. Korzyści z komunikacji za 0 zł. dla
mieszkańców – ciąg dalszy
Oszczędność dla budżetu rodzinnego (nawet 3 tys. dla rodziny rocznie):
• Oszczędność na paliwie:
10 km/dzień x 20 dni w mies. = 200 km/mies. x 10l/100 km (spalanie) = 20 l/mies. x 4,19
zł. (litr) = 83,80 zł. mies. X 12 miesięcy = 1 005,60 zł.
• Oszczędności na biletach:
Dla dziecka: [1 x 49 zł. (bilet miesięczny) x 9 mies.] = 441 zł.
Dla osoby dorosłej: [1 x 98 zł. (bilet miesięczny) x 12 mies.] = 1176 zł.
Dla rodziny 1+1: [1 x 98 zł. (bilet miesięczny) x 12 mies.] + [1 x 49 zł. (bilet miesięczny) x
9 mies.] = 1 617 zł.
Dla rodziny 2+2: [2 x 98 zł. (bilet miesięczny) x 12 mies.] + [2 x 49 zł. (bilet miesięczny) x
9 mies.] = 3 234 zł.

19. Korzyści z komunikacji za 0 zł. dla
mieszkańców – ciąg dalszy
 Niwelowanie nierówności społecznych i wyrównywanie szans
 Zwiększenie obrotów w handlu
• Więcej kupujących
• Wyższe podatki dla Miasta
 Mniej samochodów na ulicach
• Mniejsze natężenie ruchu
• Czyste powietrze
• Zmniejszenie hałasu
 Spadek liczny wypadków – mniej aut na ulicach – i związanych z tym kosztów
(Bezpieczniejsze drogi)
 Więcej osób przemieszczających się po mieście
 Korzyść edukacyjna: przesunięcie sposobu myślenia z „miasto dla aut” na „miasto
dla ludzi”
 Poprawa wizerunku miasta – jako innowacyjnego, o nieszablonowym podejściu

20. Stan na 15 października 2015

21. Dziś już około 40 miast w Polsce wprowadziło
bezpłatną komunikację.
Zmiany należy wprowadzać zanim są one
konieczne, bo kiedy są konieczne jest już za
późno.
„Za 20 lat będziesz bardziej żałował tego,
czego nie zrobiłeś, niż tego co zrobiłeś”.
Mark Twain