1.
ΤΟΜΟΥΣΕΙΟΤΟΥ
ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
Social media και Πολιτιστική Διαχείριση
Αλεξάνδρα Κουτρομάνου

2.
Ο ρόλος των μουσείων
Διάδραση με επισκέπτες
Επικοινωνιακή πολιτική
Οικονομικό μοντέλο
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία

3.
ΟΡΟΛΟΣΤΩΝ
ΤΩΝΜΟΥΣΕΙΩΝ:
Ορόλοςτωνμουσείωνέχειπλέοναλλάξει.Δενπεριορίζεταιαπλώςστηνδιατήρηση
καιτονεμπλουτισμότηςσυλλογής,όπωςσυνέβαινεπαλαιότερα.
Πλέονταμουσείαέχουνωςκέντροτουςτονάνθρωπο,καθώςτοκοινόαποτελείτον
πυρήνατηςπροσπάθειαςτους.
Οάνθρωποςείναιαυτόςπουδημιούργησεταεκθέματα,αυτόςπου
ανέπτυξετηντέχνηκαιτονπολιτισμό.Επομένως,αποτελείτο
κέντροόλων.

4.
Το μουσείο αποτελεί γέφυρα
των πολιτισμών.
Το μουσείο θα ανοίξει τις
πόρτες του και θα διευρύνει το
κοινό του. Άτομα κάθε
ηλικιακής ομάδας, κάθε
θρησκείας και γλώσσας, κάθε
πολιτισμικής καταβολής και
κοινωνικής τάξης θα έχουν τη
δυνατότητα να επισκεφτούν
ένα μουσείο.

5.
Πρόσφυγες και μετανάστατες: προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για άτομα άλλων
πολιτισμικών καταβολών, ώστε να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν τον πολιτισμό και
την ιστορία της χώρας που τα φιλοξενεί.
Άτομα με κάποια μορφή αναπηρίας: προγράμματα και υπηρεσίες προσαρμόσμενα στις
ανάγκες του κοινού. Δημιουργία εγκαταστάσεων για εύκολη πρόσβαση και μετακίνηση στο
χώρο του μουσείου.
Άτομα σε καταστήματα κράτησης: διαδικτυακά προγράμματα και ξεναγήσεις.
Δημιουργία προγραμμάτων για ειδικές ομάδες όπως:
Στόχος είναι τα μουσεία να διευρύνουν το κοινό τους, να γίνουν ανοιχτοί χώροι για
όλους πρεσβεύοντας τις αξίες της ισότητας και του σεβασμού στη διαφορετικότητα, ώστε
κανένας να μην νιώθει περιθωριοποιημένος. Όλοι θα έχουν ίσες ευκαιρίες στην γνώση και στην
ψυχαγωγία.

6.
Με βάση την αρχή των ίσων ευκαιριών σε όλους, τα μουσεία μπορούν να
δημιουργήσουν προγράμματα για τα άτομα κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων
τα οποία πιθανόν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν το
εισιτήριο και να επισκεφτούν ένα τέτοιο χώρο.
Για αυτό το λόγο, στο μέλλον όλο και περισσότερα μουσεία θα αναλάβουν
δράση και εφαρμόσουν κάποιες δωρεάν δράσεις και ξεναγήσεις για τα άτομα
που σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορούσαν να έρθουν στο χώρο.

7.
Το κοινό έχει αλλάξει, δεν είναι πια
παθητικό, αντιθέτως θέλει να συμμετέχει
ενεργά, να παρεμβαίνει και να
αλληλοεπιδρά και όχι απλώς να
παρευρίσκεται σε έναν χώρο ή μια
εκδήλωση. Για αυτό και οι οργανισμοί
οφείλουν να προσαρμοστούν στα νέα
δεδομένα και να επιδιώξουν τη
συμμετοχή και σύνδεση με τους
επισκέπτες, προάγοντας παράλληλα την
αποστολή του ιδρύματος.
Συμμετοχή και συνδημιουργία
ΔΙΑΔΡΑΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ

8.
Μέσω της ενεργής συμμετοχής, ο επισκέπτης θα δώσει το δικό του νόημα στην κάθε
έκθεση, καθώς θα μπορεί να επιλέξει τι τον ενδιαφέρει, τι θα διαβάσει και τι όχι. Μέσω
της συνεργασίας θα παραχθεί νέο περιεχόμενο και νέα δεδομένα για το μουσείο.
Για να συμμετέχει όμως κάποιος σε αυτό το έργο, απαιτείται το μουσείο να ακολουθεί
κάποιες βασικές αρχές.
Διαύγεια ως προς την αποστολή και τους
στόχους
Αυθεντικότητα
Σεβασμός
Αίσθημα εμπιστοσύνης
Ανταπόκριση στις ανάγκες του κοινού
Συνέπεια

9.
Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών
για τη διάδοση της
μουσειακής εμπειρίας
αποτελεί το βασικότερο
χαρακτηριστικό των
μουσείων του μέλλοντος.
Η χρήση ψηφιακών μέσων θα αποτελεί
αναπόσπαστο κομμάτι μίας συλλογής. Τα κινητά
τηλέφωνα, η χρήση τάμπλετ και ηλεκτρονικών
υπολογιστών θα είναι οι πρωταγωνιστές των
δράσεων ενός μουσείων. Το κοινό θα έχει την
ευκαιρία να αλληλεπιδρά με τα εκθέματα, μέσω
της τεχνολογίας. Η χρήση οπτικοακουστικών
μέσων, η δυνατότητα επιλογής και
πληροφόρησης για ένα έκθεμα μέσω κινητών,
τα διαδραστικά εκθέματα, η παρουσίαση της
έκθεσης μέσω εφαρμογής της εικονικής
πραγματικότητας, αποτελούν μόνο ορισμένα
παραδείγματα εισαγωγής της τεχνολογίας στα
μουσεία.

10.
Ο χώρος του μουσείου
Τα μουσεία στο μέλλον θα προσαρμοστούν στις νέες εξελίξεις της τεχνολογίας. Ο χώρος
πιθανόν να αποτελείται κυρίως από ψηφιακές συσκευές και εργαλεία που θα βελτιώνουν
τη μουσειακή εμπειρία και θα καθιστούν τις αίθουσες σύγχρονες και εντυπωσιακές. Οι
περισσότερες υπηρεσίες θα προσφέρονται ψηφιακά. Ο χώρος θα αποτελείται από
περισσότερα τεχνολογικά εργαλεία σε σχέση με το σήμερα, όπως tablets, μεγάλες
τρισδιάστατες οθόνες και άλλα οπτικοακοστικά μέσα, τα οποία θα βασίζονται στη
διάδραση με τους επισκέπτες.
Περαιτέρω, θα ήταν ελκυστικό για τους επισκέπτες η προσθήκη
μίας συσκευής VR (Virtual Reality) στις εκθέσεις. Μέσω της
συσκευής θα δοθεί η δυνατότητα προσομοίωσης ενός πίνακα,
ενός εκθέματος ή ενός σημαντικού γεγονότος, ώστε το κοινό να
δει μέσω της εικονικής πραγματικότητας κάποια έργα και να
“μπει” μέσα σε αυτά.

11.
Ο χώρος του μουσείου θα είναι διαθέσιμος και σε ψηφιακή μορφή, ώστε το
κοινό να έχει την ευκαιρία για μια εικονική περιήγηση και ξενάγηση στο χώρο.
Με αυτό τον τρόπο, θα διευρυνθεί το κοινό, καθώς θα έχει τη δυνατότητα
κάθε άτομο που ενδιαφέρεται για το μουσείο να το επισκεφτεί μέσω της
οθόνης του υπολογιστή ή του κινητού.
Παράλληλα, το μουσείο συνολικά θα πρέπει να φροντίσει να γίνει εύκολα
προσβάσιμο μέσω της δημιουργίας εγκαταστάσεων που θα προσφέρουν την
καλύτερη εξυπηρέτηση και ευκολία στις μετακινήσεις των επισκεπτών. Για
παράδειγμα χώροι στάθμευσης, ανελκυστήρες κ.ά.

12.
Ο ρόλος των social media
Η εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας και συγκεκριμένα
η χρήση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης
αποτελεί σημαντική προσθήκη στη λειτουργία ενός
πολιτισμικού οργανισμού.
Τα social media θα συνεχίσουν να παίζουν
πρωταγωνιστικό ρόλο ως το μέσο για την διεύρυνση του
κοινού και την αλληλεπίδραση . Οι πολιτιστικοί
οργανισμοί έχουν πλεόν τη δυνατότητα να μοιράζονται
το περιεχόμενο τους και να ενημερώνουν το κοινό
γρήγορα και οικονομικά, μέσω μια ποικιλίας ψηφιακών
πλατφορμών, επιλέγοντας την κατάλληλη για το σκόπο
τους κάθε φορά.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

13.
να ενημερώνει για το περιεχόμενο των συλλογών.
να παρουσιάζει επερχόμενες εκδηλώσεις καλώντας το κοινό να δηλώσει συμμετοχή.
να λαμβάνει σχόλια και αντιδράσεις των επισκεπτών, ώστε να διορθώνει και να
βελτιώνει τη μουσειακή εμπειρία που προσφέρει.
να αλληλεπιδρά με το κοινό.
Μέσω των social media ο εκάστοτε οργανισμός μπορεί:
Κάθε πολιτιστικός οργανισμός στο μέλλον θα εισάγει τα
μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να μπορέσει να
ανταποκριθεί στη νέα πραγματικότητα και στις
απαιτήσεις που την συνοδεύουν.
Άλλα μέσα για την επικοινωνία: 1)blog
2)ιστοσελίδα οργανισμού

14.
Το crowdfunding αποτελεί μία νέα μορφή χρηματοδότησης που βασίζεται στην οικονομική
συνεισφορά του κοινού, μέσω του διαδικτύου.
Συγκεκριμένα, ο οργανισμός καλεί το κοινό να συνεισφέρει για την πραγματοποίηση μιας
καμπάνιας.
Το μουσείο θα προσεγγίσει το κοινό, ώστε να το στηρίξει οικονομικά, αλλά και μέσω του
ταλέντου και τον ιδεών του, δημιουργώντας περιεχόμενο. Ουσιαστικά, θα καλέσει το κοινό
να συνδημιουργήσουν.
Το κοινό θα επενδύσει συναισθηματικά και οικονομικά.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Τα social media εκτός από τα οφέλη που προαναφέρθηκαν, θα φανούν χρήσιμα και στην ανεύρεση πόρων για τα
δράσεις και τις ανάγκες του οργανισμού.

15.
κάνει ξεκάθαρο το λόγο που χρειάζεται τη χρηματοδότηση.
παρουσιάσει τους τρόπους που μπορεί κάποιος να συνεισφέρει.
παρουσιάσει την ιδέα με ελκυστικό τρόπο, σχηματίζοντας ένα επιτυχημένο αφήγημα (π.χ.
καμπάνια με τη χρήση βίντεο).
Για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας συγκέντρωσης ψηφιακών κεφαλαίων ο οργανισμός θα:
Βασικά σημεία είναι: ο ορισμός του κοινού στο οποίο θα απευθυνθεί ο οργανισμός, η δημιουργίας
μίας ομάδας που θα είναι διαθέσιμη να κινητοποιηθεί, αλλά και η δυνατότητα να απευθυνθεί σε
άτομα ικανά να λειτουργήσουν ως πρέσβεις της προσπάθειας.
Μέσω του crowdfunding υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης κάθε ιδέας, αλλά και ελέγχου της
πριν ακόμη δημιουργηθεί.

16.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτύχει αυτή η προσπάθεια είναι η δημιουργία στενής σχέσης
με το κοινό, κάτι που επιτυγχάνεται μέσω των social media.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα εργαλείο, ώστε ο οργανισμός να ενημερώσει για
την ιδεά και να ενθουσιάσει το κοινό, χρησιμοποιώντας βίντεο και εικόνες, ώστε να καταστήσει το
περιεχόμενο ελκυστικό. Ακόμη, αποτελεί έναν καλό τρόπο να ευαισθητοποιήσει και να συνδεθεί
με νέα άτομα και οργανισμούς, που θα ενδιαφέρονται να βοηθήσουν.

17.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα μουσεία ανταποκρινόμενα στη νέα πραγματικότητα και
στις νέες απαιτήσεις θα επαναπροσδιορίσουν τον κοινωνικό
τους ρόλο, διευρύνοντας τον. Η μετατροπή τους σε
συμμετοχικά ιδρύματα κρίνεται απαραίτητη.
Η ραγαδαία εξέλιξη της τεχνολογίας επηρεάζει άμεσα και
τους μουσειακούς χώρους, οι οποίοι θα προσαρμοστούν
στα νέα δεδομένα, ενσωματώνοντας την τεχνολογία και τα
ψηφιακά μέσα στη μουσειακή εμπειρία που προσφέρουν.
Βασικό στοιχείο αποτελεί η διεύρυνση του κοινού και η
παροχή ίσων ευκαιριών για όλους.
Νέοι τρόποι χρηματοδότησης και ανεύρεσης πόρων.

18.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ENCATC. (2015), Use of digital tools in the arts and cultural sector, Encatc Research,
Brussels: Encatc
Τσενέ Λ. (2013), Κοινωνικά Μέσα: Συνέργειες, ευθύνες και πρόταση για ένα νέο μοντέλο
συμπεριφοράς των επιτηρήσεων, της πολιτικής, των πολιτών, Access to Culture
Bakhsi H. & Williams T. (2013), Digital Culture: How arts and cultural organisations in
England use technology, NESTA
Thomson K., Purcell K. & Raine L. (2013), Arts Organizations and Digital Technologies, Pew
Research Center
Museum Id, Ανακτήθηκε από: https://museum-id.com/category/talks/, Ημερομηνία
πρόσβασης: 1/12/2022
Sturabotti D. & Surace R. (2017), Museum of the Future Insights and reflections from 10
international museums, Mu.SA: Museum Sector Alliance