3. Estatuaren Aurrekontu Orokorra
aurrekontu publikoek jasotzen duten
izena da Espainian. Gobernu batek urte
batean zabaltzen duen atalik
garrantsitzuenetariko bat da. Esparru
gehienetan bere politika determinatzen
du, eta urte horretako Estatuaren
ekonomia mugitzen duen oinarria da.
5. Autonomia Erkidegoko sektore
publikoa osatzen duten erakundeetako
bakoitzari dagozkion aurrekontuek
osatzen dituzte Euskal Autonomia
Erkidegoko Aurrekontu Orokorrak.
6. Baliabideak esleitzea.
Gobernuak argi eta garbi ezarri
beharra dauka administrazioak zer-
nolako zerbitzuak eman behar dituen
eta eskura dauden baliabideak nola
banatu behar diren gobernuko funtzio,
politika eta programen artean
(administrazioa, osasuna, defentsa).
Aberastasuna birbanatzea.
Aberastasunaren banaketan
gorabehera handiak izaten dira eta
aurrekontua da desberdintasun
nagusiak berdintzeko baliabide
egokia.
Funtzioak:
7. Ekonomia orekatzea.
Aurrekontuak hainbat eginkizun
sustatzeko erabil daitezke, esate
baterako, enplegua, prezioen
egonkortasuna, ekonomi hazkundea,
ingurumena eta kanpo balantza.
Legegileek erabakiko dute zein helburuk
daukan lehentasuna.
Horiez gain, ordea, egileek beste bi
funtzio ere gaineratzen dituzte:
Aurrekontuari esker, izandako sarrerak
eta egindako gastuak direla-eta,
gobernuak azalpenak eman beharko ditu
parlamentuaren aurrean.
Aurrekontuari esker, gobernuak bere
finantzak kontrolatu ahal izango ditu.
8. 5/2017 LEGEA, abenduaren
22koa, Euskal Autonomia
Erkidegoko 2018. urteko
aurrekontu orokorrak onartzen
dituena.
A U R R E K O N T U L E G E A
10. Euskal Autonomia Erkidegoaren (EAE) eta
Espainiako Estatuaren arteko finantza eta zerga
harremanak ezartzen eta arautzen dituen berezko
sistema da.
Itun honen legezko definizioa 1979ko Autonomia
Estatutuaren 41. artikuluaren bigarren atalean dago
jasota, baita Espainiako Gorteek 1981ean onartu
zuten Legean ere (Kontzertu Ekonomikoari
dagokiona).
12. Itunari esker, Euskadik, "lurralde
historikoetako erakunde eskudunen bitartez",
tributu araubide propioa "mantendu, ezarri eta
arautzeko ahalmena du". Hots, autonomia osoa
du euskal herritarrek ordaindu beharreko
zergak erabakitzeko, kudeatzeko eta biltzeko.
Hori horrela, EAEn zergei esker bildutakoa
erkidegoarena da, eta hori da Jaurlaritzak
eta hiru ogasunek zerbitzu publiko
gehienak ordaintzeko erabiltzen dutena.
14. Euskadiren autonomiaren muina da Ituna.
Kontzerturik gabe, ez legoke autonomiarik.
Itun horri esker, EAEk bere eskuduntzak
garatzeko beharrezko dituen zerga sistema
arautzeko eta baliabideak kudeatzeko
ahalmena du. Euskal erakundeek euren
zergak eta aurrekontuak erabaki ditzakete,
autonomia osoz eta Estatuari baimenik
eskatu gabe.
15. Estatuak Euskal Autonomia Erkidegoari
(EAE) transferitu ez dizkion
eskuduntzengatik ordaintzen duen dirutza
konpentsatzeko Euskadik urtero-urtero
ordaintzen duen kopurua da.
ZER DA KUPOA?
16. Aurtengo
aurrekontuak
kronologikoki
Lehenengo PPak parlamentuan aurrekontuak
aurkeztu zituen, Ciudadanosek baietza eman zien.
PPk beste laguntza behar zuen aurrekontuak aurrera
ateratzeko horregatik PNVri laguntza eskatu zion.
PNV-ek baldintza bat jarri zion, kataluñan
inposatutako 155a desegitea.
Azkenean PNV-k baietza eman zien aurrekontuei,
nahiz eta kataluñako 155.artikukua ez kendu.
Zentsura mozioarekin PP-ak gobenuko burutik kendu
eta PSOE jarri da, eta orain PP-k oposizioan
dagoelarik berak egindako aurrekontuei elegiteak
aurkeztu die. Dena PNV-k zentsura mozioan eman
zuen botoagatik, hauek zigortu nahian.
17. EAJ-PNV PARTIDUA
ESTATUAREN
AURREKONTUEI
BAIETZA EMAN DIO
BERRIA
ALBISTEA
caff.co
app.co
Exekutibak azpimarratu duen bezala,
euskadiko herritarren interesak
partiduen interesen gainetik jarri ditu.
Gainera, 155.artiuluaren desagerpena
aurrera eramateko formarik onena dela
dio.
18. PNVren Euzkadi Buru Batzarra
(EBB) esan duenez azkenean EAJ-
ren 5 legelbiltzarkideek baietz
bozkatu dute 2018ko estatuaren
aurrekontuei, Konstituzioko
155.artikulua Kataluñan altxatu ez
arren, "ardura erabiliz" eta
"Euskadiko herritarren interesak,
EAJren interesen gainetik jartzen"
jokatuko du.
