Β' Παγκόσμιος Πόλεμος - Σίντλερ

1. Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
(1939-1945)
Βλασσάκη Δήμητρα Γ4
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μαυρογιάννη Άρια
2Ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου 2014-2015

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:
 Η ναζιστική νοοτροπία του Χίτλερ περί
φυλετικής ταυτότητας – Η «Άρια» φυλή
 Η καταδίωξη και η γενοκτονία των Εβραίων κατά
τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου –
Στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης
 Όσκαρ Σίντλερ: ο Γερμανός πρώην ναζιστής που
έσωσε εκατοντάδες Εβραίους

3. Η ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ
 Ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Φύρερ του ναζιστικού κόμματος,
διαμόρφωσε και διατύπωσε τις ιδέες που καθιερώθηκαν ως
ναζιστική ιδεολογία. Πίστευε ότι τα χαρακτηριστικά, η
νοοτροπία, οι ικανότητες και η συμπεριφορά των ατόμων
καθορίζονταν από την αποκαλούμενη φυλετική ταυτότητα. Κατά
την άποψη του Χίτλερ, όλες οι πληθυσμιακές ομάδες, οι φυλές ή
οι λαοί συνοδεύονται από χαρακτηριστικά τα οποία
μεταφέρονταν αναλλοίωτα από τη μία γενιά στην επόμενη.

4. Αδόλφος Χίτλερ

5. Στη διαμόρφωση της ιδεολογίας τους περί φυλής, ο Χίτλερ και οι
Ναζί άντλησαν τις ιδέες τους από τους Γερμανούς κοινωνικούς
Δαρβινιστές στα τέλη του 19ου αιώνα. Υιοθέτησαν την άποψη ότι τα
ανθρώπινα όντα μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν συλλογικά σε
«φυλές», με βάση τα χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν και τα
οποία είχαν μεταδοθεί γενετικά από τότε που οι άνθρωποι έκαναν την
πρώτη τους εμφάνιση στους προϊστορικούς χρόνους.
Για τον ορισμό μιας φυλής, οι κοινωνικοί Δαρβινιστές έθεσαν
στερεότυπα, θετικά και αρνητικά, της εμφάνισης της εθνοτικής ομάδας
και της συμπεριφοράς και της κουλτούρας. Όσον αφορά τους Ναζί, η
αφομοίωση ενός μέλους μιας φυλής σε μία άλλη κουλτούρα ή
εθνοτική ομάδα ήταν αδύνατη εξαιτίας της αδυναμίας αλλαγής των
αρχικών επίκτητων χαρακτηριστικών: Θα μπορούσαν μόνο να
εκφυλιστούν μέσω της λεγόμενης φυλετικής μείξης.

6. Η «ΑΡΙΑ» ΦΥΛΗ
Οι Ναζί επίσης εξέταζαν την ιδέα μιας ποιοτικής ιεράρχησης των φυλών,
με βάση την οποία όλες οι φυλές δεν ήταν ίδιες. Ο Χίτλερ πίστευε ότι οι
Γερμανοί ήταν μέλη μιας ανώτερης ομάδας φυλών, που αποκαλούσε
«Άρια». Η γερμανική «Άρια» φυλή ήταν προικισμένη πέρα και πάνω από
όλες τις άλλες φυλές, ισχυρίστηκε ο Χίτλερ, και αυτή η βιολογική
ανωτερότητα υπαγορεύει ως πεπρωμένο των Γερμανών να ηγηθούν μιας
τεράστιας αυτοκρατορίας στην Ανατολική Ευρώπη.
Όμως, ο Χίτλερ προειδοποίησε, η γερμανική «Άρια» φυλή απειλούνταν με
διάλυση, τόσο από εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς παράγοντες. Η
εσωτερική απειλή παραμόνευε στους μεικτούς γάμους μεταξύ «Άριων»
Γερμανών και μελών εγγενών κατώτερων φυλών: Εβραίων, Ρομά, Αφρικανών
και Σλάβων. Οι απόγονοι αυτών των γάμων θεωρήθηκε ότι αλλοίωναν τα
ανώτερα χαρακτηριστικά του γερμανικού αίματος, εξασθενώντας με αυτό
τον τρόπο τη φυλή στον αγώνα της για επιβίωση απέναντι στις άλλες.

7. Ο ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ
Οι Ναζί όριζαν τους Εβραίους ως «φυλή». Οι Ναζί, θεωρώντας την εβραϊκή
θρησκεία ως άνευ σημασίας στον φυλετικό προσδιορισμό, απέδιδαν πληθώρα
αρνητικών στερεότυπων σχετικά με τους Εβραίους και την «εβραϊκή»
συμπεριφορά σε μια αμετάβλητη, βιολογικά προκαθορισμένη κληρονομιά η
οποία ωθούσε την «εβραϊκή φυλή», παρόμοια με τις υπόλοιπες φυλές, να
αγωνίζεται για να επιβιώσει εις βάρος, κατ’ επέκταση, των άλλων φυλών.
 Η ναζιστική ιδεολογική έννοια της φυλής κατηγοριοποιούσε τους Εβραίους
ως τον πρώτο σε προτεραιότητα «εχθρό». «Αν η Γερμανία δεν δράσει
αποφασιστικά ενάντια στους Εβραίους τόσο στο εσωτερικό όσο και στο
εξωτερικό», διατεινόταν ο Χίτλερ, «οι ορδές αυτών των υπανθρώπων θα
είχαν την ευκαιρία να αφανίσουν την «Άρια» γερμανική φυλή». Το
πρόγραμμα πολέμου και γενοκτονίας του Χίτλερ, προέκυψε από αυτό που
έβλεπε ως εξίσωση: οι «Άριοι» Γερμανοί έπρεπε να επεκταθούν και να
κυριαρχήσουν, μια διαδικασία που απαιτούσε την εξόντωση όλων των
φυλετικών απειλών -ειδικά των Εβραίων- διαφορετικά θα αντιμετώπιζαν οι
ίδιοι τον αφανισμό.

8. Προεκλογική αφίσα του Χίτλερ με λεζάντα «Πίσω απ’ τις
δυνάμεις του εχθρού: οι Εβραίοι»

9. ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΔΙΩΞΗΣ
1933: Οργανώνεται ένα μονοήμερο μποϊκοτάζ όλων των Εβραϊκών επιχειρήσεων της Γερμανίας,
και όλοι οι Εβραίοι δημόσιοι υπάλληλοι σε κρατικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο διοίκησης
απολύονται.
1935: Οι Νόμοι της Νυρεμβέργης απαγορεύουν το γάμο ανάμεσα σε Εβραίους και μη Εβραίους,
και αφαιρούν από όλους τους Εβραίους τη γερμανική τους υπηκοότητα (ο επίσημος τίτλος που
τους αποδόθηκε ήταν "υποκείμενα του κράτους") και τα βασικά πολιτικά τους δικαιώματα, όπως
για παράδειγμα το δικαίωμα της ψήφου.
1936: Απαγορεύεται στους Εβραίους να ασκούν οποιοδήποτε εξειδικευμένο επάγγελμα,
εμποδίζοντάς τους ουσιαστικά από το να ασκούν οποιαδήποτε επίδραση στην εκπαίδευση όλων
των βαθμίδων, την πολιτική, την έρευνα και τη βιομηχανία.
 1938: Απαγορεύεται στα παιδιά των Εβραίων να πηγαίνουν στα κανονικά σχολεία.
1939: Σχεδόν όλες οι Εβραϊκές εταιρίες έχουν είτε καταρρεύσει κάτω από το βάρος της
οικονομικής πίεσης και των ελάχιστων κερδών ή έχουν αναγκαστεί να πουληθούν στη Ναζιστική
κυβέρνηση, σύμφωνα με την πολιτική «Αρειοποίησης» που ξεκίνησε να εφαρμόζεται το 1937.

10. Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
Το Δεκέμβριο του 1941, ο Χίτλερ αποφάσισε να εξοντώσει ολοκληρωτικά τους Εβραίους
της Ευρώπης. Τον Ιανουάριο του 1942, στη Διάσκεψη της Βάνζεε, οι Ναζί ηγέτες
συζήτησαν τις λεπτομέρειες της «Τελικής λύσης του Εβραϊκού
ζητήματος»(EndlösungderJudenfrage). Άρχισαν να απελαύνουν συστηματικά
πληθυσμούς Εβραίων από τα γκέτο και από όλες τις κατεχόμενες περιοχές προς τα
στρατόπεδα που είχαν σχεδιαστεί ως στρατόπεδα εξόντωσης:
•Άουσβιτς (Πολωνία)
Το Άουσβιτς ήταν το μεγαλύτερο χιτλερικό κέντρο εξόντωσης, αποτελούμενο από τέσσερα
στρατόπεδα και τριάντα οχτώ διοικήσεις. Ένα από τα στρατόπεδα, το Μπιργκενάου, είχε τέσσερις
θαλάμους αερίων, δυναμικότητας 20.000 αποτεφρώσεων την ημέρα.
•Μπέλζεκ (Πολωνία)
•Κέλμνο (Πολωνία)
•Μαϊντάνεκ (Πολωνία)
•Μάλυ Τρόστενετς (Λευκορωσία)
•Σομπιμπόρ (Πολωνία)
•Νταχάου (Γερμανία)
•Τρεμπλίνκα ΙΙ (Πολωνία)

11. Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
«Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξοντώσεως ήταν η πηγή της τρέλας.
Όλοι όσοι τα έζησαν το μαρτυρούν.»

14. Η πύλη του στρατόπεδου συγκέντρωσης Νταχάου έφερε την ειρωνική
επιγραφή «Arbeit macht frei» («Η εργασία απελευθερώνει») η οποία
διατηρείται μέχρι σήμερα.

15. Μέθοδοι εκτέλεσης
Η μέθοδος εκτέλεσης στα στρατόπεδα αυτά ήταν με δηλητηριώδη αέρια,
συχνά σε θαλάμους αερίων. Πιο συνηθισμένο ήταν το τοξικό αέριο Zyklon-B,
αρχικά κατασκευασμένο ως εντομοκτόνο. Πολλοί κρατούμενοι, βέβαια,
φονεύονταν με μαζικές εκτελέσεις και με άλλους τρόπους, όπως με
απαγχονισμό. Τα σώματα των εκτελεσθέντων καταστρέφονταν
σε κρεματόρια (εκτός από το Σομπιμπόρ όπου καίγονταν σε υπαίθριες πυρές),
και οι στάχτες θάβονταν ή διασκορπίζονταν.
Τα στρατόπεδα διέφεραν ελαφρά ως προς την λειτουργία τους, αλλά όλα ήταν
σχεδιασμένα να σκοτώνουν όσο πιο αποτελεσματικά γινόταν.
Ο θλιβερός απολογισμός των θυμάτων
Ο αριθμός των νεκρών των στρατοπέδων συγκέντρωσης υπολογίζεται από
3.200.000 έως 3.800.000. Από αυτούς πάνω από το 90% ήταν Εβραίοι. Σε αυτά
τα στρατόπεδα θανατώθηκαν οι μισοί από τους Εβραίους που συνολικά
εξοντώθηκαν κατά τη διάρκεια του Ναζιστικού Ολοκαυτώματος. Ουσιαστικά,
ολόκληρος ο πληθυσμός των Εβραίων της Πολωνίας εξολοθρεύτηκε σε αυτά
τα στρατόπεδα.

16. ΟΣΚΑΡ ΣΙΝΤΛΕΡ: Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ
Μέσα σε όλη αυτή τη ωμότητα και την απανθρωπιά εις βάρος των Εβραίων, υπήρξε ένας
άνθρωπος –με όλη τη σημασία της λέξης- που αψήφησε τον Χίτλερ και τους Ναζί με σκοπό
να σώσει όσο περισσότερους Εβραίους μπορούσε από βέβαιο θάνατο στα στρατόπεδα
συγκέντρωσης. Ήταν ο Όσκαρ Σίντλερ (1908-1974), Γερμανός επιχειρηματίας.
Χρησιμοποιώντας τους Εβραίους σαν εργάτες στα εργοστάσιά του, τους προστάτεψε από
την βιαιότητα των Ναζί και βοήθησε στη συνέχεια γενεών πολλών εβραϊκών οικογενειών.
Ο Σίντλερ συνδέθηκε με το Ναζιστικό Κόμμα της Γερμανίας όχι τόσο λόγω των πολιτικών
του φρονημάτων αλλά περισσότερο διότι πίστευε ότι θα ευνοούσε τις επιχειρηματικές του
βλέψεις. Με αυτόν τον τρόπο, κατάφερε να κερδίσει την εύνοια και να κάνει φιλίες τόσο
με άτομα κλειδιά του γερμανικού στρατού, όσο και με άτομα της SS. Στην πόλη της
Κρακοβίας ζούσαν σε γκέτο γύρω στις 6.000 Εβραίοι. Ο Σίντλερ προχώρησε σε πρόσληψη
μεγάλου αριθμού Εβραίων για τα εργοστάσιά του μιας και θεωρήθηκαν φθηνό και
οικονομικό εργατικό προσωπικό.
Τον Ιούνιο του 1942 οι Ναζί άρχισαν να μεταφέρουν τους Εβραίους της Κρακοβίας
σε στρατόπεδα εξόντωσης. Μερικοί από τους εργάτες του στα εργοστάσια ήταν από τους
πρώτους που θα έπρεπε να μεταφερθούν σε αυτά. Ο Σίντλερ, με τις γνωριμίες του, τις
δωροδοκίες εκατομμυρίων και τις απειλές του, κατάφερε να αποτρέψει τη μεταφορά τους.

17. Το καλοκαίρι του 1944 τόσο το στρατόπεδο του Άουσβιτς όσο και το εργοστάσιο του
Σίντλερ αποφασίστηκε να κλείσουν. Ο Σίντλερ, αφού δωροδόκησε όλους τους
ανθρώπους «κλειδιά», άρχισε την μεταφορά του εργοστασίου του στην
Τσεχοσλοβακία. Πήρε την εντολή να φτιάξει μία λίστα στην οποία θα αναφέρονταν τα
ονόματα όλων των Εβραίων που θα πήγαιναν στο καινούργιο εργοστάσιο. Η λίστα
περιείχε 1100 άτομα τα οποία ήταν όλοι οι υπάλληλοι του εργοστασίου του, αλλά και
αρκετοί άλλοι. Ήταν η περίφημη «Λίστα του Σίντλερ».
Τον Οκτώβριο του 1944 στην αρχή μεταφέρθηκαν κάπου στα 800 άτομα και μετά άλλα
300 άτομα, γυναίκες και παιδιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δεύτερη ομάδα οδηγήθηκε
μετά από λάθος στο Άουσβιτς με σκοπό την θανάτωση και των 300 ατόμων, αλλά ο
Σίντλερ μετά από άμεσες ενέργειες κατόρθωσε να τους σώσει και να τους οδηγήσει
στην Τσεχοσλοβακία.
Χάρη στον Όσκαρ Σίντλερ, παραπάνω από 6000 επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος και
απόγονοί τους είχαν παραμείνει ζωντανοί την δεκαετία του 1990 για να αφηγηθούν
την απίστευτη ιστορία της «Λίστας του Σίντλερ».
Σήμερα, το όνομα του Σίντλερ αποτελεί συνώνυμο της ελπίδας σ’ ένα σκληρό και άγριο
κόσμο. Ήταν ένας ήρωας που έσωσε εκατοντάδες Εβραίους από τη φρίκη του
ναζιστικού καθεστώτος.

18. Όσκαρ Σίντλερ

19. Κύριε, βοήθα να θυμόμαστε
Πώς έγινε τούτο το φονικό
Την αρπαγή το δόλο την ιδιοτέλεια.
Το στέγνωμα της αγάπης
Κύριε, βοήθα να τα ξεριζώσουμε…
-Γιώργος Σεφέρης