3. KONTUZ MIKROBIOEKIN!
• Mikrobioak izaki bizidun txiki
txikiak dira,mikroskopioan
bakarrik ikus daitezkeenak.
Zelula bakarrak dira.
• Mikroorganismo izena ere
hartzen dute hauen kontrako
sendagaiak, bestela,
antimikrobianoak dira.
• Lau mota desberdinak bereiz
ditzakegu: bakterioak, birusak
, onddoak eta parasitoak.
4. UBELDURAK
• Ubelduraren sinonimoa:
ubel,odolbatu.
• Ubeldura larru azalean geratzen
den marka bat da odol bilduak
eginda larru azal azpian.
• Ubeldurak mingarriak izaten
dira eta handitu egiten dira
normalean.
• Ubeldurak azalean , giharretan
edo hezurretan egon daitezke.
• Hezurretako ubeldurak
arriskutsuenak izaten dira.
• Gomendatzen da, kolpe eman
eta gero, izotz ipintzea ez
handitzeko ubeldura.
5. TXERTOA
• Txertoa tratamendu
profilatiko edo
prebentiboaren mota bat
da, gaixotasun
kutsakorrak prebenitzeko
baliatzen dira, zehazki
biruz edo bakterio batek
eragindakoak.
• Gaixotasun asko larriak
izaten dira. Sendagileak
txertoa jarriko dizu
gaixotasun horiek
harrapa ez ditzazun.
6. SUKARRA
• Mikrobioek beroa
gorrotatu egiten dure.
Horiek hiltzeko, zure
gorputza berotu egiten
da: sukarra duzu. Baina
gehiegi berotzen bada
arriskutsua izan daiteke.
Horrelakoetan
sendagileak emango
dizkizu sukarra jaisteko
botikak.
7.
8. DENETIK JAN BEHAR DA
Elikatu osasuntsu egoteko:
Hauek dira egin beharreko hiru
jatorduak:
1.GOSARIA: funtzeskoa da, eguna
energiaz hasi beharra dagoelako.
Bitaminaz beteriko fruta hartu, zuku on
bat edo esne basokada bat zerealekin
eta fruta batekin hartu ezazu. Modu
honetan indarrez gainezka egongo zara.
2.BAZKARIA: Bazkaria hiru zatitan
banatzen dira. Lehenengo
platera,bigarren platera, eta, postrea.
3.AFARIA: Eguna ondo
amaitzeko,salda,tortila, arraina…
hurrengo eguna berriz ere indarrez
hartzen lagunduko digu.
10. DASTAMENA ETA AHOA ZAINTZEKO
AHOLKUAK
• Ez da hortzetako
zepiloa indarrez
erabili behar. Goiko
hortza goitik behera
eta beheko hortzak
behetik gora gabitu
behar dira, eta atzetik
ere. Hortzetako
zepiloa bertikalean
jarriz garbitu behar
dira hortzak.
11. USAIMENA ZAINTZEKO AHOLKUAK
• 1. Usaimena osasuntsu
mantentzeko sudurrean
objeturik ez sartu kaltegarria
baita, hautsa, kea edo
substantziak edota hauen
aurrean sudurra babestu.
• 2.Sudurra erregularki garbitu(
mukiak kendu…) garrantsitsua
da, usaimen ona izateko.
• 3. Arnas gaixotasunekin kontuz,
alergiarekin usaimena gal
dezakezu eta.
12. ENTZUMENA ZAINTZEKO AHOLKUAK
• 1. Belarriaren barruan ez sartu
objeturik (giltzak,arkatza…)
• 2. Zarata handiko gune eta uneak
ekidin(petardoak… )
• 3. Belarria garbitzeko itsas ura erabili.
Ez sartu kotoia duen makila belarriaren
barruan. Kanpoaldetik toaila
muturrarekin garbitu.
• 4. Musika ozenki ez entzun, saiatu
aurikularrak ez erabiltzen eta TB
ikustean ez ipini oso bolumen altuan.
13. IKUSMENA ZAINTZEKO AHOLKUAK
• 1 .Argitasun gutxirekin irakurri edota
lanean aritu (miopia sortarazten du).
• 2. Argitasun handitik babestu behar
gara.
• 3. Hizki oso txikiak dituzten liburuak
ez irakurri denbora luzean.
• 4. Irakurtzerakoan gutxienez 20 zm-
tako tartea utzi.
• 5. Ordenagailua edo antzeko tresnen
aurrean denbora asko ez
igaro,ikusmena asko nekatzen baitu.
• 6. Esku zikinekin ez ukitu begiak.
• 7. Gaizki ikusten dugula ohartzen
bagara, okulistarengana joan
azterketa bat egiteko.
14. AZALA ZAINTZEKO AHOLKUAK
• 1. Eguzki izpietatik babesteko
eguzki-krema eman behar da
eta bakoitzaren
larruazalarentzat egokia eman
behar da.
• 2. Azalarentzat ez da egokia
eguerdiko 12:00etatik 16:00ak
arte eguzkitan egotea.
• 3. Azala egunero garbitu behar
da.
• 4. Azala hidratatuta egon behar
da,bestela granoak ateratzen
dira.
15. ONDO LO EGITEKO AHOLKUAK
• 1.Edalontzi bat hartu eta esnea eta eztia gehitu.
Bestetik, lo egiten laguntzen dituzten elikagaiak
hartu: platanoak, gereziak, zerealak, tomateak,
letxuga, arraina …
• 2.Gauean, ahal bada,ez hartu bitaminan
aberatsak diren frutak ,( laranjak edo kiwia )
kafea edo antzekoak ezta haragi gorririk ere ez.
• 3.Zaindu logelako tenperatura 18 gradu eta 20
gradu bitartean.
• 4.Oheratu aurretik ur berotan bainatu,infusio
bat edo basokada bat esne epel hartzea oso
lagungarria izaten da loa eragiteko.
• 5.Botika batzuk eragina izaten dute loarengan:
kortikoideek eta hainbat diuretiko,
antidepresiboak eta antikantzerigenok adibidez.
