SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 37
Suryanti K.Lase

PANKREATITIS

AKUT
 Pankreatitis :

inflamasi akut pankreas yang disertai
gangguan organ jauh jantung, paru, dan
ginjal.
(atlanta, 1992)

 Secara patologi, pankreatitis terbagi 4 yaitu :

1.
2.
3.
4.

udematosa
infiltrate
haemorrhagica
necroticans.
Patogenesis :
Etiologi :

10%

20%
50%

20%

gallstones
alcohol
idiopathic
dll
Tityus Trinitatis
 Pankreatitis akut dibagi dalam 2 tipe

:

Interstitial Oedematous
pancreatitis
(mild acute pancreatitis)

Necrotizing pancreatitis
(severe acute pancreatitis)

pembesaran pancreas yang difus,
penyangatan
homogen
dari
parenkim
pancreas
(CECT), inflamasi peripancreas
fat, dapat dijumpai peripancreatic
fluid, gejala klinis hilang dalam
satu minggu

terjadi nekrosis pada parenkim
dan jaringan peripancreatik,
CECT setelah satu minggu pada
parenkim
pancreas
tampak
gambaran
area
tanpa
penyangatan
menunjukkan
nekrosis

80 %

20 %
There is peripancreatic fat
stranding (arrows) without an
acute
peripancreatic
fluid
collection; the pancreas enhances
completely
but
has
a
heterogeneous appearance due
to oedem
Acute interstitial oedematous
pancreatitis
and
acute
peripancreatic fluid collection
(APFC) in the left anterior
pararenal space (white arrows
showing the borders of the
APFC). The pancreas enhances
completely, is thickened, and has
a heterogeneous appearance
due to oedema. APFC has fluid
density without an encapsulating
wall.
Acute necrotising pancreatitis
involving only the peripancreatic
tissues. Note enhancement of
the
entire
pancreatic
parenchyma (white stars) and
the heterogeneous, non-liquid
peripancreatic components in
the
retroperitoneum
(white
arrows pointing at the borders of
the ANC).
Necrotic pankreatitis
 Manifestasi klinis

diagnosa dari pankreatitis akut ditetapkan jika dijumpai dua
atau lebih kriteria berikut :
1. nyeri perut yang berat, terjadi secara tiba-tiba dan
menyebar ke punggung belakang
2. peningkatan kadar serum amylase atau lipase lebih
dari 3x normal
3. dijumpai contrast enhanced computed tomography
(CECT).
 Gejala klinis lainnya yang dapat dijumpai, al :

- mual dan muntah
- anoreksia
- demam
- tachicardia
- leukositosis
- tanda Gray Turner
- tanda Cullen
- tanda Fox.
Grey turner’s sign

Cullen’s sign
 Pankreatitis akut terjadi dalam dua fase yaitu :

1. Fase I, ditandai dengan terjadinya SIRS selama
2 minggu (early phase).
2. Fase II, ditandai dengan adanya keadaan
imunosupressi CARS (late phase).
◦ Laboratorium yang diperiksa :
serum amilase/lipase, liver associated enzymes, BUN/
creatinine/elektrolit, blood glucose, serum cholesterol/
triglyceride, CBC/Ht, CRP, arterial blood gas value, LDH/
bicarbonate, IgG4.
 Radiodiagnostik Imaging yang dapat dilakukan al :

1.
2.
3.
4.
5.

Foto polos abdomen
Ultrasonography
CT Scan
ERCP
MRI.

◦ Komplikasi yang dapat terjadi : syok dan kegagalan fungsi
ginjal,
kegagalan
fungsi
paru,
nekrosis,
infeksi
sekunder, perdarahan, pseudokista pankreas.
Sentinel loop. A segment of air-filled small intestine
Colon cut-off sign. Supine abdominal
radiograph obtained in a patient with acute
pancreatitis shows an abrupt termination of air
in the left side of the transverse colon (arrows).
Edematous pancreas

Pseudocyst of pancreas
Ct scan Pankreatitis akut:
menunjukkan swelling dan
inflamasi dari pankreas.
 Ranson’s criteria :

1. kriteria awal saat masuk rumeh sakit  degree of
inflammation process
- usia > 55 tahun
- leukosit > 16000/ml
- kadar gula darah > 200 mg/dl
- SGOT > 250 IU/dl
- LDH > 350 IU/dl.
2. kriteria dalam 48 jam pertama  systemic effect of
activated enzymes to target organ
- Ht ↓ > 10 %
- BUN > 5 mg/dl
- Kalsium < 8 mg/dl
- PaO2 < 60 mmhg
- BE > -4 meq/l
- squestrasi cairan > 600 ml.

Angka kematian untuk kriteria yang dijumpai sbb :
0-2 = 2%, 3-4 = 15%, 5-6 = 40%, 7-8 = 100%.
Jika score yang dijumpai :
<3 mild acute pancreatitis,
≥3 severe acute pancreatitis.
Atlanta criteria (1993)

Mild acute pancreatitis

Atlanta revision (2013)

Mild acute pancreatitis

Absence of organ failure

Absence of organ failure

Absence of local complications

Absence of local complications

Severe acute pancreatitis

1. local complications and/or
2. organ failure
GI bleeding (>500 cc/24 h)
Shock-SBP ≤90 mmhg
PaO2 ≤ 60 %
Creatinine ≥ 2 mg/dl

Moderately severe acute pancreatitis

1. local complications and/or
2. transient organ failure (<48 h)
Severe acute pancreatitis
Persistent organ failure >49 h
 Terapi :

80% bergejala ringan dan sembuh sendiri
dalam 3-5 hari. Ada 2 tujuan terapi pada
penanganan awal pankreatitis akut, yaitu:
 1. terapi supportif dan terapi spesifik pada
komplikasi yang muncul
 2. membatasi perkembangan memberatnya respon
inflamasi dan nekrosis dengan spesifik
memutus
rantai patogenesisnya.










Oksigenasi : saturasi O2 arteri > 95%.
Resusitasi cairan dengan mempertahankan produksi urine
> 0,5 ml/kgBB .
Pemasangan CVP, NGT
Pemberian obat-obat antiproteasi, anti secretory agent, anti inflammatory
agent.
Terapi nyeri, meperidin.
Pemberian nutrisi enteral.
Antibiotik prophylactic: imipenem, atau ciprofloksacin + metronidazole.
Terapi endoskopi dengan ERCP.
Terapi invasive: radiological drainage, surgical necrosectomy.
 Indikasi intervensi bedah pada pankreatitis akut nekrotikan:

1. infeksi jaringan nekrosis pancreas
2. pada jaringan nekrosis yang steril, bila: pancreatitis
nekrotikan persistent, pancreatitis akut fulminant
3. munculnya komplikasi pancreatitis acute, seperti
perforasi usus dan perdarahan.
 The role of surgery in acute pancreatitis :

1. pasien dengan mild acute pancreatitis,
diperlukan
pencarian gallstones di gall bladder
terlebih dahulu sehingga cholecystectomy harus
dilakukan
2. pasien dengan necrotizing biliary acute
pancreatitis,
untuk
mencegah
infeksi,
cholecystectomy ditunda
sampai
keadaan
inflamasi aktif dan fluid collection
stabil
3. pada kasus asymptomatic pseudocysts dan
pancreatic/extra pancreatic necrosis, intervensi
bedah
tidak ada jaminan nya
4. pasien dengan necrosis terinfeksi yang stabil,
perlakuan
surgical/radiologic/drainase
endoscopic
harus ditunda > 4 minggu untuk terjadinya
liquefication
dari cairan dan dinding fibrous yang
terbentuk disekitar
necrosis
5. pada pasien symptomatic dengan necrosis
terinfeksi, metode minimally invasive necrosectomy
lebih disukai
daripada open necrosectomy.
 Nutrisi pada kasus pankreatitis akut :

1.
Pada kasus mild acute pancreatitis, oral feeding
dapat dimulai segera dimana pemberiannya
jika sudah tidak ada nausea, vomiting, dan
abominal pain. Initial pemberian diet dimulai
dengan diet solid rendah lemak dan clear
liquid.
2.
Pada kasus severe akut pankreatitis, pemberian
nutrisi enteral direkomendasikan untuk
mencegah komplikasi infeksi.
Parenteral nutrisi harus dihindari, kecuali rute
enteral tidak tersedia, tidak dapat ditoleransi,
atau tidak mencukupinya jumlah kalori yang
dibutuhkan. Pemasangan nasogastric dan
nasojejunal untuk enteral feeding tampaknya
sebanding dalam efficacy dan safety.
 Pemberian antibiotik pada pasien pankreatitis akut :

-

antibiotik harus diberikan pada infeksi ekstra
pankreatik, seperti cholangitis, infeksi karena
pemasangan kateter, bacteremia, infeksi traktus
urinarius, pneumonie.
- necrotik terinfeksi harus dipertimbangkan pada
pasien
dengan pancreatic atau ekstrapancreatic
necrosis yang mengalami pemburukan dengan
bertambahnya
hospitalisasi 7-10 hari.
- regimen antibiotik empiris diberi sebagai
profilaktik
untuk
pancreatic
yang
terinfeksi, sementara
menunggu hasil kultur.
There is a heterogeneous, acute necrotic collection (ANC) in the pancreatic and
peripancreatic area (white arrows pointing at the borders of the ANC) with presence of
gas bubbles(white arrowheads), usually a pathognomonic sign of infection of the
necrosis (infected necrosis).
 Rekurensi :

-

angka rekurensi relatif tinggi
alkoholik pankreatitis : 46% rekuren, 80%
rekurensi terjadi dalam 4 tahun
gallstone pankreatitis : rekurensi 32-61%
bila
tidak
dilakukan
terapi
terhadap gallstone
idiopatik pankreatitis : rekurensi 3% dalam
3
tahun.
Daftar pustaka :
1. Acute Necrotizing Pancreatitis, Todd H Baron, MD and

Desiree E Morgan, MD. The New England Journal of
Medicine May 6, 1999.
2. Acute
Pancreatitis,
Timothy
B
Gardner,
MD.
www.medscape.com September 3, 2013.
3. Classification of Acute Pancreatitis-2012: Revision of The
Atlanta Classification and Definitions by International
Consensus. Peter A Banks et all. http//gut.bmj.com/
February 2, 2013.
4. American

College of Gastroenterology Guideline:
Management of Acute Pancreatitis. Scott Tenner, MD et
all. Am J Gastroenterol advance online publication, July
30, 2013.
5. Acute Pancreatitis. Luis Rodrigo. www.intechopen.com
Croatia, December 2011.
6. Shackelford’s Surgery of The Alimentary Tract, seventh
edition, volume 2. Charles J Yeo, MD et all. Elsevier
Saunders, Philadelphia 2013. Pages 1123-1131.
7. Buku Ajar Ilmu Bedah, R.Sjamsuhidajat, Wim de Jong.
EGC Jakarta 1998, hal 804-821.
terima
kasih

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Pem fisik sist.kardiovaskuler
Pem fisik sist.kardiovaskulerPem fisik sist.kardiovaskuler
Pem fisik sist.kardiovaskulerJafar Nyan
 
Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)
Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)
Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)fikri asyura
 
Morbus hansen ppt
Morbus hansen pptMorbus hansen ppt
Morbus hansen pptSalimah Aj
 
Pemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantung
Pemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantungPemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantung
Pemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantungVerar Oka
 
Diagnosa Banding Penurunan Kesadaran Manajemen
Diagnosa Banding Penurunan Kesadaran ManajemenDiagnosa Banding Penurunan Kesadaran Manajemen
Diagnosa Banding Penurunan Kesadaran Manajemenmataharitimoer MT
 
Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)
Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)
Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)Novi Y'uZzman
 
7. peritonitis
7. peritonitis7. peritonitis
7. peritonitisPradasary
 
Urtikaria akut
Urtikaria akutUrtikaria akut
Urtikaria akutdeky akbar
 
glomerulonefritis anak
glomerulonefritis anakglomerulonefritis anak
glomerulonefritis anakSuzika Dewi
 
119920864 hernia-inguinalis-ppt
119920864 hernia-inguinalis-ppt119920864 hernia-inguinalis-ppt
119920864 hernia-inguinalis-pptZulfikar Fikar
 
Buku saku tatalaksana kasus Malaria
Buku saku tatalaksana kasus MalariaBuku saku tatalaksana kasus Malaria
Buku saku tatalaksana kasus Malariahersu12345
 
Angina pectoris stabil
Angina pectoris stabilAngina pectoris stabil
Angina pectoris stabilfikri asyura
 
SINDROME NEFROTIK
SINDROME NEFROTIKSINDROME NEFROTIK
SINDROME NEFROTIKPhil Adit R
 

Was ist angesagt? (20)

Pem fisik sist.kardiovaskuler
Pem fisik sist.kardiovaskulerPem fisik sist.kardiovaskuler
Pem fisik sist.kardiovaskuler
 
Keratitis mata
Keratitis mataKeratitis mata
Keratitis mata
 
Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)
Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)
Tokyo guidline 13 (kolesistitis &amp; kolangitis)
 
Appendicitis)
Appendicitis)Appendicitis)
Appendicitis)
 
Morbus hansen ppt
Morbus hansen pptMorbus hansen ppt
Morbus hansen ppt
 
Pemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantung
Pemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantungPemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantung
Pemeriksaan fisik thorax, pulmonalis, jantung
 
Diagnosa Banding Penurunan Kesadaran Manajemen
Diagnosa Banding Penurunan Kesadaran ManajemenDiagnosa Banding Penurunan Kesadaran Manajemen
Diagnosa Banding Penurunan Kesadaran Manajemen
 
Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)
Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)
Liken Simpleks Kronis (Neurodermatitis Sirkumskripta)
 
7. peritonitis
7. peritonitis7. peritonitis
7. peritonitis
 
Urtikaria akut
Urtikaria akutUrtikaria akut
Urtikaria akut
 
gawat abdomen
gawat abdomengawat abdomen
gawat abdomen
 
glomerulonefritis anak
glomerulonefritis anakglomerulonefritis anak
glomerulonefritis anak
 
Bronkiektasis
BronkiektasisBronkiektasis
Bronkiektasis
 
P 3b kolesistitis
P 3b kolesistitisP 3b kolesistitis
P 3b kolesistitis
 
Invaginasi
InvaginasiInvaginasi
Invaginasi
 
119920864 hernia-inguinalis-ppt
119920864 hernia-inguinalis-ppt119920864 hernia-inguinalis-ppt
119920864 hernia-inguinalis-ppt
 
Buku saku tatalaksana kasus Malaria
Buku saku tatalaksana kasus MalariaBuku saku tatalaksana kasus Malaria
Buku saku tatalaksana kasus Malaria
 
Konjungtivitis
KonjungtivitisKonjungtivitis
Konjungtivitis
 
Angina pectoris stabil
Angina pectoris stabilAngina pectoris stabil
Angina pectoris stabil
 
SINDROME NEFROTIK
SINDROME NEFROTIKSINDROME NEFROTIK
SINDROME NEFROTIK
 

Andere mochten auch

akut pankreatit
akut pankreatitakut pankreatit
akut pankreatithtyanar
 
Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Akut pankreatit asistan eğitimi
Akut pankreatit asistan eğitimiAkut pankreatit asistan eğitimi
Akut pankreatit asistan eğitimihtyanar
 
Pankreas ppt
Pankreas pptPankreas ppt
Pankreas pptusgaile
 
Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi
Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi
Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi htyanar
 
Amilase dan gama gt
Amilase dan gama gtAmilase dan gama gt
Amilase dan gama gtArini Utami
 
Simtomatologi sistem endokrina
Simtomatologi sistem endokrinaSimtomatologi sistem endokrina
Simtomatologi sistem endokrinaMuhammad Nasrullah
 
Nöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımı
Nöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımıNöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımı
Nöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımıhtyanar
 
Crohn dan kolitis ulseratif
Crohn dan kolitis ulseratifCrohn dan kolitis ulseratif
Crohn dan kolitis ulseratifAlex Susanto
 
Anatomi Fisiologi Pankreas
Anatomi Fisiologi PankreasAnatomi Fisiologi Pankreas
Anatomi Fisiologi PankreasNila Prameswari
 
Acute pancreatitis.ppt
Acute pancreatitis.pptAcute pancreatitis.ppt
Acute pancreatitis.pptIbrahim Odeh
 

Andere mochten auch (20)

PANKREATITIS
PANKREATITISPANKREATITIS
PANKREATITIS
 
Pankreas
PankreasPankreas
Pankreas
 
akut pankreatit
akut pankreatitakut pankreatit
akut pankreatit
 
Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)
Akut kronik-pankreatit (fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Akut pankreatit asistan eğitimi
Akut pankreatit asistan eğitimiAkut pankreatit asistan eğitimi
Akut pankreatit asistan eğitimi
 
Pankreas ppt
Pankreas pptPankreas ppt
Pankreas ppt
 
Pankreatitis AKPER PEMKAB MUNA
Pankreatitis AKPER PEMKAB MUNA Pankreatitis AKPER PEMKAB MUNA
Pankreatitis AKPER PEMKAB MUNA
 
Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi
Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi
Antikoagulasyonda köprüleme tedavisi
 
Enzim dan Penyakit
Enzim dan PenyakitEnzim dan Penyakit
Enzim dan Penyakit
 
Amilase dan gama gt
Amilase dan gama gtAmilase dan gama gt
Amilase dan gama gt
 
Kerja Enzim
Kerja Enzim Kerja Enzim
Kerja Enzim
 
Simtomatologi sistem endokrina
Simtomatologi sistem endokrinaSimtomatologi sistem endokrina
Simtomatologi sistem endokrina
 
Nöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımı
Nöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımıNöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımı
Nöroendokrin tümörlerde tedavi yaklaşımı
 
Crohn dan kolitis ulseratif
Crohn dan kolitis ulseratifCrohn dan kolitis ulseratif
Crohn dan kolitis ulseratif
 
Hipopituitarisme 1
Hipopituitarisme 1Hipopituitarisme 1
Hipopituitarisme 1
 
Gangguan hormon adrenal
Gangguan hormon adrenalGangguan hormon adrenal
Gangguan hormon adrenal
 
Anatomi Fisiologi Pankreas
Anatomi Fisiologi PankreasAnatomi Fisiologi Pankreas
Anatomi Fisiologi Pankreas
 
Pancreatitis
PancreatitisPancreatitis
Pancreatitis
 
Amylase
AmylaseAmylase
Amylase
 
Acute pancreatitis.ppt
Acute pancreatitis.pptAcute pancreatitis.ppt
Acute pancreatitis.ppt
 

Ähnlich wie PANKREATITIS (20)

Advances in The Study of Acute Acalculous Cholecystitis.pptx
Advances in The Study of Acute Acalculous Cholecystitis.pptxAdvances in The Study of Acute Acalculous Cholecystitis.pptx
Advances in The Study of Acute Acalculous Cholecystitis.pptx
 
Pankreatitis
PankreatitisPankreatitis
Pankreatitis
 
referat peritonitis.pptx
referat peritonitis.pptxreferat peritonitis.pptx
referat peritonitis.pptx
 
Digestive System Disease Breakthrough by Slidesgo-1.pptx
Digestive System Disease Breakthrough by Slidesgo-1.pptxDigestive System Disease Breakthrough by Slidesgo-1.pptx
Digestive System Disease Breakthrough by Slidesgo-1.pptx
 
Pylonephritis
PylonephritisPylonephritis
Pylonephritis
 
8 8 pankreas
8 8 pankreas8 8 pankreas
8 8 pankreas
 
Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA
Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA
Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA
 
Patofisiologi isk
Patofisiologi iskPatofisiologi isk
Patofisiologi isk
 
82894087 makalah-jadi-apendisitis
82894087 makalah-jadi-apendisitis82894087 makalah-jadi-apendisitis
82894087 makalah-jadi-apendisitis
 
Sepsis
SepsisSepsis
Sepsis
 
kmb 2 bph DEBBY.pptx
kmb 2 bph DEBBY.pptxkmb 2 bph DEBBY.pptx
kmb 2 bph DEBBY.pptx
 
Bedah emir jehan
Bedah emir jehanBedah emir jehan
Bedah emir jehan
 
Management pasca operasi
Management pasca operasiManagement pasca operasi
Management pasca operasi
 
Isk komplikasi
Isk komplikasiIsk komplikasi
Isk komplikasi
 
Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA
Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA
Patofisiologi isk AKPER PEMKAB MUNA
 
Patofisiologi isk
Patofisiologi iskPatofisiologi isk
Patofisiologi isk
 
Asites pada ca colon
Asites pada ca colonAsites pada ca colon
Asites pada ca colon
 
Pankreatitis
PankreatitisPankreatitis
Pankreatitis
 
usulan penelitian.docx
usulan penelitian.docxusulan penelitian.docx
usulan penelitian.docx
 
Case apendiks ppt
Case apendiks pptCase apendiks ppt
Case apendiks ppt
 

PANKREATITIS

  • 2.
  • 3.  Pankreatitis : inflamasi akut pankreas yang disertai gangguan organ jauh jantung, paru, dan ginjal. (atlanta, 1992)  Secara patologi, pankreatitis terbagi 4 yaitu : 1. 2. 3. 4. udematosa infiltrate haemorrhagica necroticans.
  • 7.  Pankreatitis akut dibagi dalam 2 tipe : Interstitial Oedematous pancreatitis (mild acute pancreatitis) Necrotizing pancreatitis (severe acute pancreatitis) pembesaran pancreas yang difus, penyangatan homogen dari parenkim pancreas (CECT), inflamasi peripancreas fat, dapat dijumpai peripancreatic fluid, gejala klinis hilang dalam satu minggu terjadi nekrosis pada parenkim dan jaringan peripancreatik, CECT setelah satu minggu pada parenkim pancreas tampak gambaran area tanpa penyangatan menunjukkan nekrosis 80 % 20 %
  • 8. There is peripancreatic fat stranding (arrows) without an acute peripancreatic fluid collection; the pancreas enhances completely but has a heterogeneous appearance due to oedem
  • 9. Acute interstitial oedematous pancreatitis and acute peripancreatic fluid collection (APFC) in the left anterior pararenal space (white arrows showing the borders of the APFC). The pancreas enhances completely, is thickened, and has a heterogeneous appearance due to oedema. APFC has fluid density without an encapsulating wall.
  • 10. Acute necrotising pancreatitis involving only the peripancreatic tissues. Note enhancement of the entire pancreatic parenchyma (white stars) and the heterogeneous, non-liquid peripancreatic components in the retroperitoneum (white arrows pointing at the borders of the ANC).
  • 12.  Manifestasi klinis diagnosa dari pankreatitis akut ditetapkan jika dijumpai dua atau lebih kriteria berikut : 1. nyeri perut yang berat, terjadi secara tiba-tiba dan menyebar ke punggung belakang 2. peningkatan kadar serum amylase atau lipase lebih dari 3x normal 3. dijumpai contrast enhanced computed tomography (CECT).
  • 13.  Gejala klinis lainnya yang dapat dijumpai, al : - mual dan muntah - anoreksia - demam - tachicardia - leukositosis - tanda Gray Turner - tanda Cullen - tanda Fox.
  • 15.  Pankreatitis akut terjadi dalam dua fase yaitu : 1. Fase I, ditandai dengan terjadinya SIRS selama 2 minggu (early phase). 2. Fase II, ditandai dengan adanya keadaan imunosupressi CARS (late phase). ◦ Laboratorium yang diperiksa : serum amilase/lipase, liver associated enzymes, BUN/ creatinine/elektrolit, blood glucose, serum cholesterol/ triglyceride, CBC/Ht, CRP, arterial blood gas value, LDH/ bicarbonate, IgG4.
  • 16.  Radiodiagnostik Imaging yang dapat dilakukan al : 1. 2. 3. 4. 5. Foto polos abdomen Ultrasonography CT Scan ERCP MRI. ◦ Komplikasi yang dapat terjadi : syok dan kegagalan fungsi ginjal, kegagalan fungsi paru, nekrosis, infeksi sekunder, perdarahan, pseudokista pankreas.
  • 17. Sentinel loop. A segment of air-filled small intestine
  • 18. Colon cut-off sign. Supine abdominal radiograph obtained in a patient with acute pancreatitis shows an abrupt termination of air in the left side of the transverse colon (arrows).
  • 20. Ct scan Pankreatitis akut: menunjukkan swelling dan inflamasi dari pankreas.
  • 21.
  • 22.  Ranson’s criteria : 1. kriteria awal saat masuk rumeh sakit  degree of inflammation process - usia > 55 tahun - leukosit > 16000/ml - kadar gula darah > 200 mg/dl - SGOT > 250 IU/dl - LDH > 350 IU/dl. 2. kriteria dalam 48 jam pertama  systemic effect of activated enzymes to target organ
  • 23. - Ht ↓ > 10 % - BUN > 5 mg/dl - Kalsium < 8 mg/dl - PaO2 < 60 mmhg - BE > -4 meq/l - squestrasi cairan > 600 ml. Angka kematian untuk kriteria yang dijumpai sbb : 0-2 = 2%, 3-4 = 15%, 5-6 = 40%, 7-8 = 100%. Jika score yang dijumpai : <3 mild acute pancreatitis, ≥3 severe acute pancreatitis.
  • 24. Atlanta criteria (1993) Mild acute pancreatitis Atlanta revision (2013) Mild acute pancreatitis Absence of organ failure Absence of organ failure Absence of local complications Absence of local complications Severe acute pancreatitis 1. local complications and/or 2. organ failure GI bleeding (>500 cc/24 h) Shock-SBP ≤90 mmhg PaO2 ≤ 60 % Creatinine ≥ 2 mg/dl Moderately severe acute pancreatitis 1. local complications and/or 2. transient organ failure (<48 h) Severe acute pancreatitis Persistent organ failure >49 h
  • 25.  Terapi : 80% bergejala ringan dan sembuh sendiri dalam 3-5 hari. Ada 2 tujuan terapi pada penanganan awal pankreatitis akut, yaitu:  1. terapi supportif dan terapi spesifik pada komplikasi yang muncul  2. membatasi perkembangan memberatnya respon inflamasi dan nekrosis dengan spesifik memutus rantai patogenesisnya.
  • 26.          Oksigenasi : saturasi O2 arteri > 95%. Resusitasi cairan dengan mempertahankan produksi urine > 0,5 ml/kgBB . Pemasangan CVP, NGT Pemberian obat-obat antiproteasi, anti secretory agent, anti inflammatory agent. Terapi nyeri, meperidin. Pemberian nutrisi enteral. Antibiotik prophylactic: imipenem, atau ciprofloksacin + metronidazole. Terapi endoskopi dengan ERCP. Terapi invasive: radiological drainage, surgical necrosectomy.
  • 27.  Indikasi intervensi bedah pada pankreatitis akut nekrotikan: 1. infeksi jaringan nekrosis pancreas 2. pada jaringan nekrosis yang steril, bila: pancreatitis nekrotikan persistent, pancreatitis akut fulminant 3. munculnya komplikasi pancreatitis acute, seperti perforasi usus dan perdarahan.
  • 28.  The role of surgery in acute pancreatitis : 1. pasien dengan mild acute pancreatitis, diperlukan pencarian gallstones di gall bladder terlebih dahulu sehingga cholecystectomy harus dilakukan 2. pasien dengan necrotizing biliary acute pancreatitis, untuk mencegah infeksi, cholecystectomy ditunda sampai keadaan inflamasi aktif dan fluid collection stabil 3. pada kasus asymptomatic pseudocysts dan pancreatic/extra pancreatic necrosis, intervensi bedah tidak ada jaminan nya
  • 29. 4. pasien dengan necrosis terinfeksi yang stabil, perlakuan surgical/radiologic/drainase endoscopic harus ditunda > 4 minggu untuk terjadinya liquefication dari cairan dan dinding fibrous yang terbentuk disekitar necrosis 5. pada pasien symptomatic dengan necrosis terinfeksi, metode minimally invasive necrosectomy lebih disukai daripada open necrosectomy.
  • 30.  Nutrisi pada kasus pankreatitis akut : 1. Pada kasus mild acute pancreatitis, oral feeding dapat dimulai segera dimana pemberiannya jika sudah tidak ada nausea, vomiting, dan abominal pain. Initial pemberian diet dimulai dengan diet solid rendah lemak dan clear liquid. 2. Pada kasus severe akut pankreatitis, pemberian nutrisi enteral direkomendasikan untuk mencegah komplikasi infeksi.
  • 31. Parenteral nutrisi harus dihindari, kecuali rute enteral tidak tersedia, tidak dapat ditoleransi, atau tidak mencukupinya jumlah kalori yang dibutuhkan. Pemasangan nasogastric dan nasojejunal untuk enteral feeding tampaknya sebanding dalam efficacy dan safety.
  • 32.  Pemberian antibiotik pada pasien pankreatitis akut : - antibiotik harus diberikan pada infeksi ekstra pankreatik, seperti cholangitis, infeksi karena pemasangan kateter, bacteremia, infeksi traktus urinarius, pneumonie. - necrotik terinfeksi harus dipertimbangkan pada pasien dengan pancreatic atau ekstrapancreatic necrosis yang mengalami pemburukan dengan bertambahnya hospitalisasi 7-10 hari. - regimen antibiotik empiris diberi sebagai profilaktik untuk pancreatic yang terinfeksi, sementara menunggu hasil kultur.
  • 33. There is a heterogeneous, acute necrotic collection (ANC) in the pancreatic and peripancreatic area (white arrows pointing at the borders of the ANC) with presence of gas bubbles(white arrowheads), usually a pathognomonic sign of infection of the necrosis (infected necrosis).
  • 34.  Rekurensi : - angka rekurensi relatif tinggi alkoholik pankreatitis : 46% rekuren, 80% rekurensi terjadi dalam 4 tahun gallstone pankreatitis : rekurensi 32-61% bila tidak dilakukan terapi terhadap gallstone idiopatik pankreatitis : rekurensi 3% dalam 3 tahun.
  • 35. Daftar pustaka : 1. Acute Necrotizing Pancreatitis, Todd H Baron, MD and Desiree E Morgan, MD. The New England Journal of Medicine May 6, 1999. 2. Acute Pancreatitis, Timothy B Gardner, MD. www.medscape.com September 3, 2013. 3. Classification of Acute Pancreatitis-2012: Revision of The Atlanta Classification and Definitions by International Consensus. Peter A Banks et all. http//gut.bmj.com/ February 2, 2013.
  • 36. 4. American College of Gastroenterology Guideline: Management of Acute Pancreatitis. Scott Tenner, MD et all. Am J Gastroenterol advance online publication, July 30, 2013. 5. Acute Pancreatitis. Luis Rodrigo. www.intechopen.com Croatia, December 2011. 6. Shackelford’s Surgery of The Alimentary Tract, seventh edition, volume 2. Charles J Yeo, MD et all. Elsevier Saunders, Philadelphia 2013. Pages 1123-1131. 7. Buku Ajar Ilmu Bedah, R.Sjamsuhidajat, Wim de Jong. EGC Jakarta 1998, hal 804-821.