1. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Liburu honek Bernardo Atxagaren
aurreko guztiak hartzen ditu bere
baitan. Irakurleek lehendik ere
ezagunak zaizkien pertsonaiak eta
gaiak aurkituko dituzte orrialde
hauetan, eta, tarteka, Obabakoak edo
Gizona bere bakardadean bezalako
liburuen barruan sentituko dira. Aldi
berean, ordea, berria egingo zaie dena:
mundu zabalagoa eta sakonagoa
aurkituko dute, giza esperientziari
estutik lotzen zaiona. Bernardo
Atxagak berak elkarrizketa batean
adierazi zuen bezala:
«Orain arteko guztia sartu nahi dut
liburu batean, eta nire idazle bizitzako
atal bat itxi berriro hutsetik hasteko.
Horrez gain, jakin-mina daukat, noraino
iritsi ote naitekeen lehengo bideetatik,
zer-nolako obra idatz dezakedan».
2. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Nobela honek Bedania izeneko herri
txiki batean dauden bi baserrien
historia kontatzen du. Babilonia eta
Moabe San Juan eta San Antonio
mendien artean dauden bi baserri dira.
Horregatik, istorioa bi zatitan
banatuta dago: batean, Moabeko
Margarik Lurruspeko Marirekin izaten
dituen elkarrizketak azaltzen dira, eta,
bestean, Babilonia baserrian dauden
gertaerak.
3. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Irakurle eta idazleen belaunaldi oso bat
markatu du liburu honek, askoren gogoan
iltzaturik geratu baitira bertako hitz eta
ipuinak, nolabait izendatzekotan lilura deituko
genukeen sentimendu batez. Horrela definitu
zuen Aingeru Epaltzak sentipen hori, argitaratu
zeneko hamar urte bete zirenean: "Orduko
lilura, bere horretan zegoen, batere apaldu
gabe. Lilura, haren orrialdeek ageri duten
kosmopolitismoak. Lilura, idazkera dotore
nahastezinak, egilearen ama-hizkeraren eta
gure klasikoen ekarpenak uztartzen dituenak.
Lilura, esaldi zehatz neurtuen elkar josketak
isurtzen duen manierismoak. Lilura, hasi eta
buka, istorio bakoitza bideratzerakoan
erakusten duen birtuosismoak". Ipuin-bilduma
honek sortu dituen laudorio ugariak bezain
esanguratsua da euskal literatura osoan izan
duen eragina, Narrazioak irakurri ondoren ezin
baita berdin idazten jarraitu; beharbada ezingo
duzu mundua berdin ikusten segitu.
4. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Futbolaren munduan girotutako nobela
umoretsu eta kritikazkoa idatzi du
Joan Mari Irigoienek. Eneko Ortegak
txikitatik eduki du garbi futbolaria
izan nahi zuela, bazituen dohainak eta
horretara bultzatzen zuen inguruak
ere. Arrakasta lortuko du: Reala eta
Bartzelona, Euskadiko zein Espainiako
selekzioaren elastikoak jantziko ditu;
diruarekin batera ospea, emakumeak
eta beste lortuko ditu, baina baita
arrakastaren zama ezagutu ere.
5. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Txemak galdu egin du bere betiko neska-laguna, Eider, auto-istripu
batean. Hura ahaztu nahi eta ezinik dabilela,
Eiderrek aurreko urtean Irlandara egindako bidaiaren
egunkari bat topatuko du Txemak, klabe sekretuz
babesturiko disketean. Eiderren arimarekin bat egiteko eta
ondoren betiko ahazteko asmoz, bidaia hori bera berregitea
pentsatu du Txemak, eta Irlanda mitiko horren bila
abiatzen da, disketea poltsikoan, zer topatuko duen jakin
gabe. Oso erromantikoa da abiapuntua, baina kontuz, ezer
ez baita lehen begiratuan dirudiena. Ustekabe ugari ditu
Txemak zain, eta irakurleak irribarrez deskubrituko ditu
bideko sorpresa horiek guztiak. Izan ere, itxura sinple eta
sentimental baten azpian ezkutatu du Gabiriak bere
gaiztakeria: hain da kokoloa Txema hori, hain da naif-a
Eiderren egunkaria; maila desberdineko irakurketak uzten
dizkigu egileak: berehalakoa, zuzen-zuzen eta erraza, edo
sujerentziaren bidez erdi estalian doana bestela,
sinbolismoz beteriko ipuin ederrak barne. Gazte batzuen
abenturen nobela duzu esku artean, gazte batek idatzia;
maitasunari buruzko eleberria ere bai, mezu ironiko bezain
anbiguoa duena; Irlandan zehar egindako bidaiaren kronika
ere aurkituko duzu, turistarentzako amu guztiak bertan
dituela: bai Connemarako ikuspegi miresgarriak, bai IRA
bera; labur esanda, idazlan fresko, arin, atsegin eta
mamitsua, egile ausart baten lehen fruitu heldua.
6. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Etxe-okupazioak, asanbladak, rock eta punk
musika emanaldiak, amodioa, drogak, polizia,
manifestazioak,... baina batez ere Azkoitiko
gaztetxea da protagonista liburu honetan
Nikoren eskutik, Xepe gaztearen eskutik, eta
Pipiren eskutik. Pipi idazlea bera da. 1984-86
da urte-sasoia.
7. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Carlosen ezkontzan ezagutuko dute
elkar Mikelek eta Luciak. Baina euren
artean gertatutakoa isilpean gorde
beharko du Mikelek, Naroak ezer jakin
ez dezan. Luciak, berriz, Marta bere
ahizpari sekretu mingarri bat dauka
argitzeko; gutun batean idatziz
kontatuko dio bere egia osoa. Naroa
ere Mikeli esatera ausartzen ez den
gezur batean harrapatuta dago.
Esan ezin direnei edota esatea komeni
ez direnei buruzko eleberri honetako
hiru istorioak ustekabean gurutzatuko
dira. Eta halabeharrez edo, bizi
dituzten pertsonaien sekretuak bere
horretan geratuko dira, ezagutzera
eman gabe. Izan ere, idazleak berak
dioen bezala, guztia ezagutzea ez da
beti ona; gehienetan, ez jakiteak
babestu egiten gaitu. Egiak aurpegi
asko baititu eta gezurrak ere bai. Eta
batzuetan, gezurra da egiaren
aurpegietako bat.
8. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Warner gazte hitler-zale bat da gerra
aurreko Alemania nazian. Sekretu
handi bat gordetzen dute bere
familian, eta sekretu hori ageriko
egiten denean, ihes egitera behartuta
egongo da Warner Europan barrena:
Triestera aurrena, Frantziara gero.
Lertxundik, hausnarketa eta ekintza,
suspensea eta jakin-mina elkar
txandakatuz darama irakurlea oztopoz-oztopo
azken liluragarriraino.
Eleberri honek ez du inor hotz utziko.
Gogoan iltzatuta geratzekoak dira
gertatzen diren gauzak, esaten diren
hitzak, isiltzen direnak, eta, batez ere,
bere orrialdeetan barrena aurkezten
zaizkigun pertsonaia gogoangarriak eta
haien historia hunkigarriak.
9. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Ia ezagutzen ez zuen aitonak
herentzian mendian galdutako etxe bat
utzi diola-eta, hara doa Ane Duhalde,
ordura arteko bere bizimodu grisa
eten nahian. Etxean, baina,
deskubrimendu lazgarri bat egingo du,
aitonaren iraganaz galdetzera
behartuko duena.
Misterioaren sokak Frantziako
Erresistentziaraino eramango du, II.
Mundu Gerraren garaian; berrogeitaka
urte beranduago Europako hainbat
lekutan gertaturiko hilketa sorta
izugarri bat ere harrapatzen du, eta
bere burua arriskuan egon litekeela
sentituko du azkenik.
Bordeleko polizia erretiratu batekin
saiatuko da Ane korapiloa askatzen,
eta beste horrenbeste egitera
gonbidatzen gaitu Alberto Ladron
Aranak, suspensez eta ustekabez
beteriko eleberri honetan.
10. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Gaztetxea, rock erradikal taldeak,
betiko tabernako betiko koadrila,
prentsa horiko kazetari zuria, poliziak
eta ertzainak, politiko boteretsu
bezain ahulak eta prostituta jonkia
dira Montoiak elkarren artean behin
eta berriro nahasten eta askatzen
dituen pertsonaiak, komedia bat
osatuz.
Desagertze bat haritzat, tentsio
uneari egoki eutsiz eta umore onez eta
ironia zorrotzez lotzen duen istorioa
da hau: ezaguna zaigun mundu baten
kronika posibleetako bat. Litekeena.
Fikzioa baldin bada, errealitateari
esker baita.
11. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Joanak ez du inoiz ahaztuko hamasei
urte izan zitueneko uda. Egunero
joaten zen itsaslabarrera, bakardade
bila. Behin, ustekabean, etxe bat
aurkitu zuen itsaslabarrean. Uda
hartan, Joanak amodioa ezagutu zuen,
baina baita misterioa, beldurra eta
heriotza ere. Horixe da bere
koadernoan idatzi eta kontatu diguna.
Horixe da liburu hau. Haur eta Gazte
literaturako Euskadi Saria 2002.
12. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
'Ohetik jaiki bezain pronto kontatu nahi izan zidan. 'Ba
al dakizu zer amets egin dudan bart? Abandonatzen
ninduzula; beste emakume batekin elkartzen zinela. Ez
nuen ezagutzen, baina jakin badakit ni baino gazteagoa
zela. Umeak zurekin gelditzen ziren, noski, eta, ondorioz,
etxetik alde egin behar zuena neu nintzen. Pisu
konpartitu batera joan nintzen bizitzera'. Irribarre egin
nuen, zer bestela: beti egin dit grazia Arantzaren
amesgaiztoen zehaztasunak; ni ez naiz sekula
akordatzen neureez. 'Eta norekin joaten zinen bizitzera,
jakin ba daiteke?', galdetu nion. 'Nekanerekin. Senarrak
utzi berria hura ere'. 'Nekanerekin? Ez duzu apenas
ezagutzen ba'. 'Bai, niri ere bitxia iruditu zait. Baina
badakizu nolakoak diren ametsak', erantzun zidan. Une
horrek besarkada bat eskatzen zuen, eta besarkatu
nuen Arantza, nola ez. 'Nolako gauzak amesten dituzun,
neska...', esan nion belarrira'. Nekanek ez zuen txintik
atera: eskua mesanotxerantz luzatu eta beste zigarro
bat hartu zuen, eta txiskeroa. Keinu bizkor batez piztu
zuen. Trinkoagoa egin zen logelako kea. Isilunea ez zen
oso luzea izan. 'Noiz kontatu behar diozu gure artekoa
Arantzari?', bota zidan, espero nuen bezala. 'Laster',
erantzun nion Nekaneri, 'oso laster. Nire azken liburuko
kontrazaleko ipuina zuzentzen didan bezain laster'.
13. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Literaturarako grinaz, bizipozez
amodioan, Erresistentzian borrokan,
kuraiaz presoaldian... Robert Mussche
idazlearen izaera eskuzabalak zirrara
sortzen du, baina baita larritasuna ere.
Kirmen Uriberen bigarren nobela
1937ko maiatzean abiatzen da, milaka
haur Santurtziko portutik erbestera
atera dituztenean.
14. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Gretak bazekien gizonekin zuen harremana
aterkiekin zuenaren berdin-berdina zela. Haien
beharra zuen, baina euria ari zuenean bakarrik
oroitzen zen haiekin. Milaka euritako galdu zituen
Gretak bere bizitzan. Izan ere, euria ari zuenean
beti oroitzen zen etxetik guardasola hartzeaz, baina
kasualitatez norabait sartu eta irteterako ateri
bazen, ahaztuta uzten zuen beti aterkia. Gizonekin
berdin-berdina gertatzen zitzaion. Kale txukunak,
jende ordenatua, laku ederrak, elurrezko panpinak...
Eta eskale zarpai-lak, alkoholiko errukarriak,
maitasun anemikoak, harreman izoztuak. Horra hor
Sue-dia, Suediaren zati batzuk behintzat, Uxue
Alberdik hautatuak eta moldatuak, ipuin li-buru bat
egiteko. Kanpoko paisaiaren gainetik barne paisaia
nagusitzen da ordea: ez zaigu esaten elurra ari ote
duen espaloien gainean, ez zaigu axola ere, baina bai
elurra ari duela bihotz barneetan, maluten dotorezia
guztiarekin, baita zuritasun horren hustasun
lazgarriare-kin ere. Alde horretatik, suediarrez ez
baizik nonahiko gizon-emakumeez ari da egilea,
idazkera eder, airos eta iradokitzaile batez.
15. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Zer da guk nahi gabe ere bizimodua korapilatzen
digun sentimendua? Zein da pertsonen arteko
katramila gehien sortzen dituen arrazoia? Zer da
gorputzak lotzera bultzatzen gaituen zirrara
goxoa? Deituiozu maitasuna nahi baduzu, deituiozu
sexua bestela: izenak izen, horixe duzu, nonahi eta
noiznahi, gure poz urrien eta buruhauste ugarien
iturri nagusia. Hamazazpi ipuin eta beste
horrenbeste poemaz osatutako liburua da
Korapiloak; bertako pertsonaiak ere istorio batetik
bestera igarotzen dira, haien arteko korapiloak
sortuz eta kontakizuna aberastuz, eta irakurlearen
esku geratuko da, azkenik, protagonisten arteko
loturak argitzea eta maitasunaren puzzlea piezaz
pieza osatzea. Egunerokotasun eta absurdoaren
artean mugitzen da Jasone Osoro liburu berri
honetan, izenik ez duen hiri bateko jende
anonimoaren geletan sartuz eta haien sekretuak
argituz, irakurlearen begi harrituen aurrean.
Ispiluaren bestaldean gu geu gaude ordea,
norberaren bizitza ere korapiloz betetako soka
luzea baita: askatzen den korapilo bakoitzeko
biluziago geratzen gara, baina hurbilago dugu, era
berean, desira ezkutuen ametsa.
16. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Soto eta Zeberio bahitu, torturatu, hil
eta desagerrarazi egin zituzten.
Diego Lazkano idazleak gogoan betiko
txertaturik daramatza bi lagunak, ezin
ditu oroimenetik uxatu, bi itzal
haietatik elikatzen ari da hogeitaka
urtetan, Soto eta Zeberioren ordez
bizi ote den zalantzarekin, haien ordez
bizitzea balitz bezala bere
erantzukizuna.
Errua, maitasuna, traizioa, sexua,
indarkeria, lotsa, justizia,
erredentzioa, usurpazioa, antzezpena...
asko dira TWIST nobelako hariak,
baina denen gainetik nagusitzen da
adiskidetasunari egindako kantua.
17. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
Carlosi hala iruditzen zitzaion,
jendexka haren erresuman ez
sartzeagatik sartu zela organizazio
armatu batena adoleszentzia bukatu
orduko. Bere ikastetxeko kideak
kanpamenduetara joaten ziren
bitartean - fraideekin, noski -, beraiek
- itxuraz ikastetxeko bizimodua egin
arren beste erresuma aparteko hartan
zeuden lau edo bost lagunek - tiro-praktikak
egiten zituzten mendian edo
Sbinoren klaseetara joaten ziren
hipodromo bateko bulegoan egin behar
zuten atrako bat prestatzearren.
Jakina, berezitasun horrek hegoak
jartzen zizkien beraien oin eta
bihotzei...
18. AZKEN KATALOGAZIOAK
BATXILERATOAK
La seducción que despliega el olor es implacable: se
instala en nosotros y sella su poderío en los tejidos de
la memoria. Jean-Baptiste Grenouille tiene su marca de
nacimiento: no despide ningún olor y por ello hace
temer la presencia de algún demonio. Al mismo tiempo
posee un don excepcional: un olfato prodigioso que le
permite percibir todos los olores del mundo. Desde la
miseria en que nace, abandonado al cuidado de unos
monjes, Jean-Baptiste Grenouille lucha contra su
condición y escala posiciones sociales convirtiéndose
en un afamado perfumista. Crea perfumes capaces de
hacerle pasar inadvertido o inspirar simpatía, amor,
compasión... Para obtener estas fórmulas magistrales
debe asesinar a jóvenes muchachas vírgenes, obtener
sus fluidos corporales y licuar sus olores íntimos. Su
arte se convierte en una suprema e inquietante
prestidigitación. Patrick Süskind, convertido en
maestro del naturalismo irónico, nos transmite una
visión ácida y desengañada del hombre en un libro
repleto de sabiduría olfativa, imaginación y enorme
amenidad. Su persuasión iguala la de su personaje y nos
propone una inmersión literaria en el arco iris natural
de los olores y en los turbadores abismos del espíritu
humano.