Presentatie verzorgd bij het Innovatiehuis van het Consortium voor Innovatie in Den Bosch

1. E-learning:
trends en ontwikkelingen
Wilfred Rubens
#elearnto
http://www.wilfredrubens.com

2. Projectleider,
e-learning adviseur,
blogger

3. Projectleider,
e-learning adviseur,
blogger

4. Programma
Voorstellen....
Aanleiding en definitie
Enkele waarschuwingen vooraf....
Waarom e-learning?
Belangrijkste trends en de
invloed op didactiek

5. Voorstellen
Schrijf op: wat hoop je aan het eind
van de middag mee naar huis te nemen?
Zoek iemand op die je nog NIET kent,
stel je voor en wissel uit wat je
vanmiddag mee naar huis wilt nemen
3x wisselen

6. Wie van jullie
Zorg
PO
VO
MBO
HBO
WO
Particuliere opleider
Adviesbureau
Bedrijfsleven
Overheid
Anders

7. Programma
Voorstellen....
Aanleiding en definitie
Enkele waarschuwingen vooraf....
Waarom e-learning?
Belangrijkste trends en de
invloed op didactiek

10. E-learning?
Zelfgestuurd en gestuurd leren
ICT (met name internettechnologie)
Onderwijs, bedrijfsleven, andere
arbeidsorganisaties
Combinatie bijeenkomsten en online (mix,
blended) en volledig online
Cursus, training, weblogs lezen en
verwerken, instructievideo YouTube

11. Foto: Ashleigh290

12. Trend vs Hype
Bron:
natuur.ariena.com

13. Technologische
ontwikkelingen gaan snel
Foto: © Depositphotos/Anatoliy Babiy #10488063

14. De ontwikkelingen op het gebied van
e-learning voltrekken zich in een
beduidend trager tempo dan ICTontwikkelingen

15. Tools zijn geen trends
Foto: Stockfoto © Maksym Yemelyanov #7908742

16. Vragen?

17. Waarom e-learning?
Source: NYU
Wagner

18. Foto: http://www.flickr.com/photos/garibaldi/209338463/

19. Pedagogische
opdracht
Foto: http://www.flickr.com/photos/garibaldi/209338463/

20. Het onderwijs
verliest aan
betekenis als zij ICT
amper toepast

21. Foto: Stockfoto © Anatoliy Samara #5775438

22. Hoe gebruiken jongeren
sociale media?
100,00
75,00
Sociale media
Mobiel gebruik
50,00
25,00
0
2003
2007
2010
2013

23. Foto: Stockfoto © Anatoliy Samara #5775438

24. •Schulmeister (2008): mediagebruik
rechtvaardigt term digital native
niet
• White (2008): gebruik technologie
niet afhankelijk van geslacht en
leeftijd
• Smith (2012): net zo veel variatie
tussen generaties als binnen
generaties
• Walhout, Brand-Gruwel e.a. (2011,
2013): leerlingen hebben problemen
omgaan informatie
Foto: Stockfoto © Anatoliy Samara #5775438

25. Motivatieeffecten technologie
tijdelijk van
aard
Foto: Stockfoto © Anatoliy Samara #5775438

26. Dichter op ‘lerenden’
zitten
Foto: Dashboard Example

27. Effectief? Ja, mits......

28. Onderwijsontwerp,
didactiek en
context
belangrijker dan
medium
Effectief? Ja, mits......

29. Efficiënt? Ja, mits...

30. Technologische
ontwikkelingen + inzichten
in didactiek =
potentie voor onderwijs,
opleiden en leren
Bron: Digital
Birmingham

31. Activerende
didactiek,
afwisselende,
krachtige
leeractiviteiten
Foto: Stockfoto © Maksym Yemelyanov
#7908742

32. Gepersonaliseerd en meer
flexibel leren
Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578

33. Gepersonaliseerd en meer
flexibel leren
Specifieke
cursussen
Verdieping
Specifieke behoeften
(taal)
Nieuwe doelgroepen
Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578

34. Wat zijn jullie ‘drivers’
voor e-learning?
Foto: Creativity103

35. Foto: Stockphoto © Piotr Łatacha
#5871000
Foto: Stockfoto © Luciano De polo #20205593
Foto: Stockfoto © Anatoliy Samara #5775438 Foto: Stockfoto © Yuri Arcurs #3244593

36. Foto: Stockphoto © Piotr Łatacha
#5871000
Foto: Stockfoto © Luciano De polo #20205593
Geen ‘one size fits
all’!
Foto: Stockfoto © Anatoliy Samara #5775438 Foto: Stockfoto © Yuri Arcurs #3244593

37. Trends e-learning
Didactische
inzichten
Technologische
ontwikkelingen

38. Trends relevant voor u?
Groei e-learning en blended learning
Alomtegenwoordig leren binnen PLO
Veranderende opvattingen over leren (meer flexibel
leren, zelfverantwoordelijkheid,flipped classroom,
activerende didactiek)
Krachtigere leermiddelen (online video,
simulaties, serious gaming, gamification, context
aware computing)
Sociale media voor activerende didactiek en
samenwerkend leren (met pedagogische uiitdagingen)
Learning analytics
MOOCs

39. 1. Groei e-learning
inclusief blended learning
tijd

40. Sandwich
Foto: Stockfoto © Валентин Волков #5347946

41. Sandwich
Groepsbijeenkomst - online zelfstudie groepsbijeenkomst
Online leren - groepsbijeenkomst online leren
Foto: Stockfoto © Валентин Волков #5347946

42. Modellen
Rotatie: online en f2f wisselen volgens bepaald schema
(minstens één online)
Flex: vooral online leren (op school), persoonlijke
ondersteuning
Self-mix: online cursussen (online begeleiding) + faceto-face modules (en begeleiding)
Verrijkt virtueel: consequente afwisseling
Staker & Horn, 2012

43. Mate van gebruik ICT
0 %: Traditioneel (geen gebruik)
1-29 %: Internet gefaciliteerd
30-79 %: Blended/Hybride (substantieel deel
online gegeven ten koste van f2f
bijeenkomsten).
80+ %: Online (de cursusinhoud wordt
(praktisch) online geleverd; er zijn geen
'fysieke' bijeenkomsten).
Sloan Consortium, 2008

44. Uw situatie?
Foto: Stockfoto © Валентин Волков #5347946

45. 2. Mobiele en draadloze
technologie
Altijd en overal kunnen leren

46. Cloud Computing
Foto: Tipiro

47. Sociale media:
verzamelnaam,
interactie,
laagdrempelig
(webbased, goedkoop),
samenwerking, open
user generated content.
Van consumeren naar produceren
Bron: http://www.rossdawsonblog.com/Web2_Framework.pdf

48. AR Learn

49. Gevolgen....

50. Gevolgen....
Ubiquitous & seamless learning
(alomtegenwoordig)

51. Gevolgen....
Ubiquitous & seamless learning
(alomtegenwoordig)
Persoonlijke leeromgevingen

52. Gevolgen....
Ubiquitous & seamless learning
(alomtegenwoordig)
Persoonlijke leeromgevingen
BYOT

53. Gevolgen....
Ubiquitous & seamless learning
(alomtegenwoordig)
Persoonlijke leeromgevingen
BYOT
Hebben we nog een ELO nodig?

54. Gevolgen....
Ubiquitous & seamless learning
(alomtegenwoordig)
Persoonlijke leeromgevingen
BYOT
Hebben we nog een ELO nodig?
ICT-beheer?

55. Gevolgen....
Ubiquitous & seamless learning
(alomtegenwoordig)
Persoonlijke leeromgevingen
BYOT
Hebben we nog een ELO nodig?
ICT-beheer?
Beste van beide werelden

56. Speelt dit ook binnen
uw organisatie?

57. 3. Veranderende opvattingen over
leren

58. 3. Veranderende opvattingen over
leren
Meer actief en samenwerkend leren

59. 3. Veranderende opvattingen over
leren
Meer actief en samenwerkend leren
Belang feedback en formatief toetsen

60. 3. Veranderende opvattingen over
leren
Meer actief en samenwerkend leren
Belang feedback en formatief toetsen
Maatwerk vs gestandaardiseerd

61. 3. Veranderende opvattingen over
leren
Meer actief en samenwerkend leren
Belang feedback en formatief toetsen
Maatwerk vs gestandaardiseerd
Een leven lang leren

62. 3. Veranderende opvattingen over
leren
Meer actief en samenwerkend leren
Belang feedback en formatief toetsen
Maatwerk vs gestandaardiseerd
Een leven lang leren
Andere leerdoelen

63. Self-testing
NRC, januari 2011

64. Voorbeeld self assessment
online masterclass

65. Voorbeeld self assessment
online masterclass
Vragen
betrekking
scope
onderwerp

66. Voorbeeld self assessment
online masterclass
Open vraag

67. Voorbeeld self assessment
online masterclass
Expert
feedback

68. Noodzaak meer flexibel
leren
Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578

69. Noodzaak meer flexibel
leren
Te
organiseren
zonder ICT?
Foto: Stockfoto © Genialbaron
#12652578

70. Wie bepaalt wat, hoe
en waarom er geleerd
wordt?
Foto: wwward

71. +
Complexiteit
werk
-
+
Expertise
medewerkers
Veranderlijkheid werk +

72. +
Complexiteit
werk
-
Zelfgestuurd
leren met ICT
+
Expertise
medewerkers
Veranderlijkheid werk +

73. Zelfgestuurd leren
RSS, Twitter, weblog,
YouTube,
OpenU masterclasses,
Pocket...

74. Foto:Valley Library (Oregon State University

75. Flipped
classroom
Foto:Valley Library (Oregon State University

76. Vorm blended learning:
goede mix
Wat kan online (instructie,
demonstratie),
waar is f2f sterk in
Vergt goede voorbereiding
Formatieve, geautomatiseerde,
toetsen!
Foto:Valley Library (Oregon State University

77. Vragen?

78. 4. Krachtigere
leermiddelen, hogere
kwaliteit
Meer aandacht voor didactiek
Meer aandacht voor activerende
didactiek
Meer en betere mogelijkheden serious
gaming en online video

79. Peilingen houden

80. Mogelijke toepassingen
A: Om discussies op gang te
brengen
B: Om meningen te peilen bij
gevoelige onderwerpen
C: Om ‘stille’ deelnemers bij de
les te betrekken
D: Om te checken om deelnemers
uitleg hebben begrepen
E: Voorkennis inventariseren

81. Online video
Instructies geven, demonstreren,
video’s laten maken,
storytelling, reflectie
Foto: Jeroen Berkhout

82. Simulaties en
serious games
Foto: Jutten Simulations

84. Gamification
Toepassen elementen mechanismes van games
op situaties en producten niet ontwikkeld
om mee te spelen.
Beloningen, motivatie, gevoel van bekwaamheid,
controle, betekenisvolle uitkomsten

85. Activerende didactiek: ELO
gebruiken voor co-creatie
Studenten betekenisvol thema laten
kiezen
(bijv. reuma)
Werken in groepjes, onderlinge
taakverdeling
Informatie laten zoeken
Verwerken: video’s maken, teksten
schrijven, toetsvragen
Paar middagen

86. Aanpak
Lerenden rechten geven om te ontwikkelen
Lerenden structuur bieden (stappenplan)
Lerenden vrijheid geven om thema te
verkennen
Lerenden vrijheid geven om
leeractiviteiten te bedenken
Lerenden begeleiden in
informatievaardigheden
Lerenden kennis en ervaringen laten
uitwisselen

87. Resultaten
Hogere motivatie
Meer geleerd over thema (ook
verdiepend leren)
Leren samenwerken
Meer verantwoordelijkheid leren
nemen
Informatievaardigheden

88. 5. Interactie,
co creatie,
samenwerken
Foto: Jason A. Howie

89. Storytelling
Tweets, online
foto’s, online
video’s enz. rond
gebeurtenissen
vastleggen
Verhaal laten
maken adh van
sociale media
Informatie en
interacties
filteren

90. Posters maken met Glogster

91. Twitter voor leren?

92. Twitter voor leren?
Kenmerken voor leren?

93. Twitter voor leren?
Kenmerken voor leren?
Sterke kanten voor
leren?

94. Twitter voor leren?
Kenmerken voor leren?
Sterke kanten voor
leren?
Belemmeringen voor
leren?

95. Twitter voor leren?
Kenmerken voor leren?
Sterke kanten voor
leren?
Belemmeringen voor
leren?
Relevant uw doelgroep?

96. Kenmerken
Eenvoudig
Te gebruiken op diverse apparaten, via
internet
Jij bepaalt wie of wat je volgt
Trefwoorden (hash tags), lijsten
Snel
Tekst, plaatjes, verwijzingen
Berichten doorsturen (re-tweet)
Privé berichten (publiek en privé)

98. Sterke kanten voor leren
Attenderen
Vragen stellen en beantwoorden (‘rustige lerenden’, meer
participatie)
Tips geven
To the point formuleren (discussie)
Samenvatting maken
Niet-taakgebonden communicatie (motivatie)
Digitale aantekeningen (delen)
Impressies bijeenkomsten (hash tags #)

99. Beperkingen
Veel ‘ruis’
Risico op
afleiding
Misverstanden
Weinig verdieping

100. Verleiding voorkomen

101. Fysieke maatregelen

102. Verboden, geboden, regels
Hoe strenger de
docent, des te
vaker sociale media
voor fun worden
gebruikt
Bron: http://www.volkskrantblog.nl/pub/mm/tempest/699/Image/20%20geboden.jpg

103. Samen afspraken maken
Bron: http://budtheteacher.com/wiki/index.php?title=Student_Created_Blog_Policies

104. Samen afspraken maken
Heldere
verwachtingen
Eigenaarschap
Gelden ook voor
docenten!
Bron: http://budtheteacher.com/wiki/index.php?title=Student_Created_Blog_Policies

105. Voorbeeld afspraak

107. Aanspreken op gedrag
Bron: http://www.flickr.com/photos/fedfil/2102181492/

108. Positief gedrag belonen
Afspreken wat consequenties zijn
van niet houden aan afspraken

109. Aandacht binnen curriculum
Aandacht voor
informatievaardighed
en, digitale
identiteit, privacy,
zelfbeheersing
Bron: http://www.flickr.com/photos/koolwaaij/413673951/

110. Vragen?

111. Big data
Foto: Infocux technologies

112. 6. Learning analytics
Identificeren van patronen in educatieve data
en het gebruik van die patronen om het leren
te verbeteren, H. Drachsler (2013)
Foto:
Dashboard Example

113. Kansen
Rijkere informatie over lerenden
Gepersonaliseerd leren mogelijk
Reflectieinstrument voor lerenden

114. Kansen en mogelijkheden,
maar.....

115. 7. Massive Online Open Courses

116. Welke trends relevant voor u?
Groei e-learning en blended learning
Alomtegenwoordig leren binnen PLO
Veranderende opvattingen over leren (flipped
classroom, activerende didactiek, meer flexibel
leren)
Krachtigere leermiddelen (online video,
simulaties, serious gaming, gamification, context
aware computing)
Sociale media voor activerende didactiek en
samenwerkend leren (met pedagogische uiitdagingen)
Learning analytics
MOOCs

117. Wat neemt u mee naar huis?
Matcht met verwachtingen?

118. Vragen?

119. Vragen?
wilfred.rubens@ou.nl
wilfred@wilfredrubens.com
@wrubens
http://www.slideshare.net/wrubens
http://www.wilfredrubens.com