Internet Explorer 8 Kitapçığı

Daron Yöndem
IE8

Hýzlý Kolay ve Daha Güvenli!

KODLAB
www.kodlab.com

INTERNET
EXPLORER 8
daron
yöndem

Yay›n Da¤›t›m Yaz›l›m ve E¤itim
Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. ﬁti.

KODLAB 3

INTERNET EXPLORER 8
DARON YÖNDEM

ISBN 978-605-4205-03-5
Yay›nc›l›k Sertifika No: 13206

1. Bask›: Mart 2009

Yay›n Yönetmeni: Suat Özdemirci
Kapak Tasar›m: Nebi Y›karo¤lu
Sayfa Düzeni: Fikret Eldem
Sat›fl: Hüseyin Üstünel
Bask›: fiefik Matbaas›, Tel: (212) 671 59 81

Bu kitab›n bütün yay›n haklar› Kodlab Yay›n Da¤›t›m Yaz›l›m ve E¤i-
tim Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. fiti.’ne aittir. Yay›nevimizin yaz›l› izni
olmaks›z›n k›smen veya tamamen al›nt› yap›lamaz, kopya çekilemez,
ço¤alt›lamaz ve yay›nlanamaz.

KODLAB Yay›n Da¤›t›m Yaz›l›m ve E¤itim Hizmetleri San ve Tic Ltd.fiti
Yerebatan Caddesi Salk›m Sö¤üt Sokak Keskinler ‹fl Han› No: 8
D: 401 Sultanahmet / ‹STANBUL

tel: (212) 514 55 66 fax: (212) 514 66 61
e-posta: bilgi@kodlab.com web: www.kodlab.com

Daron Yöndem

DEVELOAD Yazılım kurucusu Daron Yöndem Microsoft tara-
fından 2008 ve 2009 yıllarında ASP.NET alanında Most Valuab-
le Professional olarak seçilmifltir. Uluslararası bir konuflmacı ola-
rak Daron Yöndem aynı zamanda Microsoft Regional Director
ünvanına sahiptir. Türkiye’de iki kitabı olan Daron Yöndem, In-
ternational .NET Assocation’da Türkiye Baflkanlı¤ı ve Ortado¤u
Afrika bölgesi konuflmacı ofisi baflkanlı¤ı yapmaktadır. Kendisine
http://daron.yondem.com/tr/ adresinden blogundan ulaflabilirsiniz.

v

Önsöz
Bundan y›llar önce bana ç›k›p “Bir gün Internet Explorer kitab› yaza-
caks›n” deseler san›r›m güzel bir espri olarak karfl›lard›m. Nas›l olur
da bir taray›c›n›n kitab› yaz›l›r? Ne gerek var? De¤il mi?
Oysa bugün kendimi bu kitapç›¤› yazarken buluyorsam asl›nda bu ba-
z› fleylerin de¤iflti¤inin de kan›t›. Belki de taray›c›lar› art›k haklar›nda
kitap yaz›labilecek ifllevsellikte yaz›l›mlar olarak görmenin zaman›
geldi. Bugün Internet Explorer 8’e bakt›¤›mda hakk›nda yaz›l›mc›la-
ra ve tasar›mc›lara anlat›labilecek o kadar güzel fleyler görüyorum ki
bunlar›n hepsini derleyip sizlere minik bir kitapç›k olarak ulaflt›rmay›
uygun gördüm.
Kitapç›¤›n yaz›m süreci Internet Explorer 8’in Beta 1 günlerinde bafl-
lad› ve yay›nlad›¤› flu anda Internet Explorer 8 RC1 sürümü ile karfl›-
m›zda. Son sürüme do¤ru ilerleyen bu yolda kitab›n yay›n›ndan son-
ra oluflabilecek tüm geliflmeleri http://daron.yondem.com/tr/ adresin-
den, blogumdan takip edebilirsiniz. Ayr›ca bana her türlü yorumunu-
zu daron@yondem.com adresinden ulaflt›rabilirsiniz.
Son olarak, unutmadan gönülleri rahatlatmak aç›s›ndan kitapç›¤›m›-
z›n tamamen ücretsiz oldu¤unu ve ayn› sizin elinize geçti¤i gibi sizin
de ücretsiz olarak dostlar›n›za ister dijital ister bask› kopyas›n› al›p
gönderebilece¤inizi belirtmek isterim.
Görüflmek üzere...

Daron Yöndem
Microsoft Regional Director, MVP

vi

Internet Explorer; her zaman internet deneyimini en üst seviyede, h›z-
l› ve güvenli yaflayabilmemiz için Microsoft olarak gelifltirmifl oldu¤u-
muz ve günlük online dünyam›z›n önemli bir parças› olan taray›c›m›z.
Web 2.0 ile birlikte de¤iflen kullan›c› beklentileri ve Web 3.0 için
önemli bir altyap› oluflturacak Anlamsal Web için tasarlanm›fl olan en
yeni sürümü olan Internet Explorer 8 hakk›nda yaz›lm›fl elinizde tuttu-
¤unuz bu kitap tüm teknik geliflmeleri detaylar›yla içermektedir. Mic-
rosoft Regional Director ve MVP ünvanlar›na sahip olan Daron Yön-
dem taraf›ndan yaz›lm›fl bu kitap Türkiye’de Internet Explorer 8’e özel
yeni içeriklerin nas›l gelifltirilebilece¤ini ve yeni gelen teknik özellik-
lerle yeni nesil web teknolojilerine nas›l adapte olunabilece¤ini detay-
lar›yla anlatmaktad›r. Daron Yöndem’i bu baflar›l› çal›flmas›ndan dola-
y› kutluyor, bu kitaptaki paylafl›mlar›n yeni fikirler ve projeler geliflti-
recek birçok internet giriflimcisine öncülük edece¤ini düflünüyorum.

Mehmet Nuri Çankaya
Windows Pazarlama Grup Müdürü
Microsoft Türkiye

‹Ç‹NDEK‹LER

ÖNSÖZ

1 NEDEN INTERNET EXPLORER 8? 1
Performans 1
Ayn› Anda 2 Yerine 6 Ba¤lant› 2
Script Performanslar› 2
Kolay Kullan›m 2
Yeni Trendler: Accelerator, Web Slice, Search Suggestion 2
Güvenlik 3
Yaz›l›m Geliﬂtirici ve Tasar›mc› Dostu 3
Sistem Yöneticileri 4

2 INTERNET EXPLORER 8 DEVR‹M‹ 7
Ekstra Güvenlik 8
InPrivate Pencereleri 8
InPrivate Blocing 9
Phishing Korumas› ve SmartScreen 9
Kolay Kullan›m 11
ActiveX Yüklemeleri 11
Sekme Renklendirme 12
Ak›ll› Adres Çubu¤u 14
Yeni Trendler 15
H›zland›r›c› (Accelerator) 15
Görsel Arama (Visual Search) 18
Web Slice 20

3 WEB’DE YEN‹ TRENDLER 25
Bir H›zland›r›c› (Accelerator) Nas›l haz›rlan›r? 25
Son Ad›mlar... 30
Art›k Haz›r›z 32
Görsel Arama Nas›l Haz›rlan›r? 32
Görsel Arama ve Arama Sa¤lay›c›lar›n ‹ﬂbirli¤i 35
Sunucu Taraf›nda Neler Yapmal›? 36
Sunucuda Gerçek Zamanl› XML Üretimi 39
C# ve ASP.NET ile XML Üretmek 39
VB ve ASP.NET ile XML Üretmek 41

viii INTERNET EXPLORER 8

PHP ile XML Üretmek 44
Görsel Aramalar için JSON Veri Kayna¤› 46
Web Dilimleri Nas›l Haz›rlan›r 47
Çal›flma Yap›s› 48
Display Source De¤iflikli¤i 48
Farkl› Web Dilimleri’ni Birbirine Ba¤lamak 50
Web Dilimi’ne Kaynak Olarak RSS Kullanmak 50

4 YAZILIM GEL‹fiT‹R‹C‹LER ‹Ç‹N INTERNET EXPLORER 8 53
JavaScript Yenilikleri 53
tostaticHTML Metodu 53
Dahili JSON S›n›flar›... 55
AJAX Navigasyon 57
Online ve Offline Çal›flma Yap›s› 58
Cross Domain Request Nesnesi 60
DOM Veri Ambar› 64
Session Storage 64
Local Storage 65
Yaz›l›mc› Araçlar› 65
CSS ve HTML DOM Gerçek Zamanl› Düzenleme 65
JavaScript Debuging 67
Profiler ile Optimizasyon 68
Image Optimizasyonu 69
Pratik Araçlar 70
Önce Güvenlik 71
Data Execution Prevention 71
Kullan›c›ya Özel ActiveX 72
Siteye Özel ActiveX 73
XSS Sald›r›lar› 74
MIME TYPE Kararlar› 75
O Uygulamay› Sitemde Çal›flt›rma! 75
DOM Elementlerini Sorgulay›n 75
5 TASARIMCILAR ‹Ç‹N INTERNET EXPLORER 8 77
Compatibility View 77
Sitemizi Nas›l Ayarlar›z? 79
Özel CSS Filtreleri 80

1
Neden Internet
Explorer 8?
Performans 1
Ayn› Anda 2 Yerine 6 Ba¤lant› 2
Script Performanslar› 2
Kolay Kullan›m 2
Yeni Trendler: Accelerator,
Web Slice, Search Suggestion 2
Güvenlik 3
Yaz›l›m Gelifltirici ve
Tasar›mc› Dostu 3
Sistem Yöneticileri 4

Taray›c› savafllar› gün geçtikçe k›z›fl›yor. Global anlamda kullan›m
oranlar›na bakt›¤›m›zda Internet Explorer bu savafl›n galibi gibi gö-
zükse de bu durum savafl›n devam etmedi¤i anlam›na tabi ki gelmi-
yor. Önümüzdeki dönemde Internet Explorer 8.0, bu savafl›n en a¤›r
toplar›ndan biri diyebiliriz. Peki, neden Internet Explorer 8?

Performans
Bir internet taray›c›s›ndan tek bekledi¤imiz özellik performans olma-
sa da, bu durum performans›n önemini yads›yaca¤›m›z anlam›na gel-
miyor. Internet Explorer 8.0 ile beraber performans noktas›nda yap›-
lan belki de en büyük yenilik art›k her bir taray›c› sekmesinin arka
planda ayr› birer uygulama olarak çal›fl›yor olmas›. Böylece tek bir
uygulama içerisinde thread say›s› azalt›labilirken sekmelerin birbirin-
den ba¤›ms›z olarak hata almas› halinde birbirlerini kurtarabilmeleri
gibi avantajlar da ortaya ç›k›yor. Tüm bunlar›n detaylar›ndan kitab›-
m›z›n ileriki bölümlerinde kullan›c› tarafl› yenilikleri ele al›rken de-
tayl› olarak bahsedece¤iz.

THREAD
NOT
Herhangi bir uygulama içerisinde ayn› anda çal›flabilen ayr› kod bloklar›n›
tan›mlar. Bir uygulama içerisinden birden çok Thread bulunup ayn› anda
çal›flabildi¤i üzere ayn› uygulaman›n kaynaklar›n› Thread’ler beraber de kul-
lanabilirler.

2 INTERNET EXPLORER 8

Ayn› anda 2 yerine 6 ba¤lant›
Y›llar önce, 1999 senesinde, HTTP 1.1 standartlar›na göre taray›c›lar›n
ayn› anda bir sunucuya sadece iki ba¤lant› kurabileceklerine dair bir
kural belirlenmifl. Aradan geçen 9 y›lda art›k bu s›n›r›n günümüz genifl
bant internet altyap›s›nda çok da anlaml› olmad›¤›n› söyleyebiliriz. IE
8.0 ile beraber bu s›n›r alt›ya yükseltiliyor. Ayn› anda 2 ba¤lant› yeri-
ne 6 ba¤lant› teorik olarak yaklafl›k üç kat h›zlanma anlam›na geliyor.
Bir yaz›l›mc› olarak sayfan›za ekledi¤iniz 6 harici JavaScript dosyas›-
n›n, birbirlerini beklemek yerine hep beraber ayn› anda kullan›c› tara-
f›na indirilmeye bafllanmas› ciddi performans art›fl› sa¤layacakt›r.
Scr›pt Performanslar›
AJAX’›n kullan›lmad›¤› web sitesi neredeyse kalmad›. ‹stemci taraf›n-
da Script’ler kullanarak art›k ço¤u ifllemi sunucu yerine istemcide yap-
may› tercih ediyoruz. Bu çerçevede Script’lerin çal›flma h›z› bir taray›-
c›n›n genel performans› ile çok yak›ndan alakal›. Haberler güzel; IE
8.0 JavaScript SunSpider testinde IE 7.0’a k›yasla %400 daha h›zl›!
Kendi testinizi yapmak isterseniz SunSpider testine afla¤›daki adres-
ten ulaflabilirsiniz;
http://www2.webkit.org/perf/sunspider-0.9/sunspider.html

Kolay Kullan›m
Çok h›zl› bir taray›c›ya sahip olal›m derken tabi ki ifllevselliklerden de
vazgeçemeyiz. IE 8.0 ile beraber belki de Internet Explorer tarihinde-
ki en güzel araçlar geliyor. Bu araçlar hem do¤rudan kullan›c›lar›n ha-
yat›n› kolaylaflt›r›rken hem de yaz›l›m gelifltiricileri ve tasar›mc›lar›
da mutlu ediyor.
Yeni Trendler: Accelerator,
Web Sl›ce, Search Suggest›on
Internet Explorer’› kullan›m flekliniz de¤iflecek. Kitab›m›z›n ileriki bö-
lümlerinde hem kullan›c› tarafl› hem de yaz›l›mc› ve tasar›mc›lar için
detayl› olarak inceleyece¤imiz Accelerator, Web Slice ve Search
Suggestion yap›lar› sizi Internet Explorer’a gönülden ba¤layacak. Ac-
celerator’lar ile sürekli internette gezinirken tekrarlad›¤›n›z ifllemlerin
fark›na varacak ve kendinize daha h›zl› bir çal›flma ortam› sa¤layacak-
s›n›z. Web Slice’lar ise sizin yerinize interneti takip edecek. Search
Suggestion sistemini gördü¤ünüzde arad›¤›n›z› bulman›n ne kadar ko-

NEDEN INTERNET EXPLORER 8? 3

laylaflt›¤›n› göreceksiniz. Detaylar› girmek için sab›rs›zland›¤›n›z› bili-
yorum, az kald›.

Internet Explorer ilk aç›l›fl›nda yeni özelliklere h›zl›ca ulaflabilece¤iniz
linkler karfl›n›za geliyor.

Güvenlik
InPrivate taray›c› özelli¤i ile tan›flt›¤›n›zda gönlünüz o kadar rahat
edecek ki kulland›¤›n›z bilgisayarlarda baflka bir internet taray›c› ara-
mayacaks›n›z. Sadece size özel bir Internet Explorer oturumu düflünün
ki siz kapatt›¤›n›zda sizinle ilgili hiçbir iz kalm›yor. Ne taray›c› geç-
mifli, ne cookie (çerezler) ne de yazd›¤›n›z bilgiler ve flifreleriniz. Ta-
ray›c›y› kapatt›¤›n›z anda her fley uçup gidiyor. Gönül daha ne ister?
Phishing korumas›, XSS engelleme sistemleri ve daha birçok yenilik
var. Tüm bunlar›n detaylar›n› da ileriki bölümlerde inceleyece¤iz.

Yaz›l›m Gelifltirici ve
Tasar›mc› Dostu
IE 8.0 ile beraber yaz›l›m gelifltiriciler ve tasar›mc›lar olarak da mut-
lulu¤un yollar›nda ilerliyoruz. CSS 2.1 deste¤i, HTML 5, AJAX ve
JavaScript yenilikleri, Font Embedding düzenlemeleri ile art›k IE
8.0’da çal›flacak web sitelerini tasarlamak ve programlamak çok daha
zevkli olacakt›r. Kitab›m›z›n özellikle yaz›l›mc›lara ve tasar›mc›lara


hitap eden bölümlerde teknik detaylardan da bahsederek Internet Exp-
lorer 8.0’›n bir yaz›l›mc›n›n veya tasar›mc›n›n hayat›n› da nas›l kolay-
laflt›rd›¤›na göz ataca¤›z.

Internet Explorer 8.0 ile beraber gelen Developet Tools paketi
yaz›l›mc›lar ve tasar›mc›lar›n iflini kolaylaflt›rmay› hedefliyor.

Sistem Yöneticileri
Birçok yeni özellik geliyor, tüm bunlar›n tabi ki güvenlik taraf›nda da
kontrol mekanizmalar› ile ele al›nabilmesi flart. Windows Server 2008
üzerinde Internet Explorer 8 ile beraber IE çerçeveli Group Policy sa-
y›s› toplamda 1300’ü geçiyor. Tabi tüm bunlar› ancak istemcilere IE
8.0 yükledikten sonra kullanabilirsiniz, bunun için de toplu yükleme
seçeneklerinin yan› s›ra kendinize özel IE8.0 yükleme paketleri olufl-
turman›z için gerekli detaylar› da kitab›m›zda inceliyoruz.

NOT GROUP POLICY
Windows Server iflletim sistemlerinde Active Directory üzerinde bilgisa-
yarlar›nda ve uzak kullan›c›nlar›n merkezi yönetim ve merkezi konfigü-
rasyonunu sa¤lar.

NEDEN INTERNET EXPLORER 8? 5

Internet Explorer 8.0 ile beraber gelen GPO’lardan baz›lar›

‹ﬂte tüm bu yenilikler ve eﬂsiz kolayl›klar nedeniyle Internet Explorer
8.0! Daha fazlas› için sayfay› çevirin...

2
Internet
Explorer 8 Devrimi
Ekstra Güvenlik 8 Yeni Trendler 15
InPrivate Pencereleri 8 H›zland›r›c› (Accelerator) 15
InPrivate Blocing 9 Görsel Arama (Visual Search) 18
Phishing Korumas› ve Web Slice 20
SmartScreen 9
Kolay Kullan›m 11
ActiveX Yüklemeleri 11
Sekme Renklendirme 12
Ak›ll› Adres Çubu¤u 14

Internet Explorer’›n tarihine bakt›¤›m›zda “Devrim” kelimesi art›k
özledi¤imiz sözcükler aras›nda yerini alm›flt›. Peki, nas›l oluyor da 8.0
sürümü ile bu özlem bitiyor? Kitab›m›z›n bu bölümünde Internet Exp-
lorer 8’i bir son kullan›c›n›n gözünden inceleyerek ilk bak›flta göze
çarpan yeniliklere de¤inece¤iz. Tüm bu yenilikler önümüzdeki dö-
nemde günü birlik ifllerimizi kolaylaflt›racak ve hayat›m›z›n bir parça-
s› haline gelecek yeni ifllevsellikleri kaps›yor.

Ekstra Güvenlik
Normal hayatta oldu¤u gibi dijital hayatta da her fleyin yan› s›ra en
çok önem verdi¤imiz detaylardan biri de Güvenlik konusu. Özellikle
internette gezerken bizim bilgimiz dahilinde olsun veya olmas›n sis-
temimizin güvenli¤i ile ilgili riskler belki de can›m›z› en çok s›kan
noktalar aras›nda.
Bir internet taray›c›n›n tüm “hayat›m›z› kolaylaflt›ran” özelliklerini
bir kenara koyup söz konusu taray›c›y› kullan›p kullanmayaca¤›m›z
karar›n› belki de sadece sa¤lad›¤› güvenlik özellikleri çerçevesinde
bile verebiliriz. Özellikle E-Ticaret’in gün geçtikçe hayat›m›z›n göbe-
¤ine oturdu¤unu düflünürsek IE 8.0 ile beraber gelen kullan›c› taraf›n-
daki güvenlik yenilikleri çok önemli.

InPr›vate Pencereleri
Bir yaz›l›mc› olarak inceledi¤imiz yaz›l›mlara gelen yeni özellikleri-
ni baz›lar›n› gördü¤ümde “Neden bu kimsenin akl›na bugüne kadar


gelmedi?” sorusunu kendime soruyorum. IE 8.0’›n InPrivate Brow-
sing özelli¤i de bu özelliklerden biri.
Bir Internet Explorer penceresi düflünün ki kapatt›¤›n›zda her fley es-
kisi gibi olacak. Taray›c› geçmifli, cookie, Temp dosyalar› ve geri ka-
lan her fley taray›c›y› kapatt›¤›n›z anda otomatik olarak yok olsa, si-
linse ne kadar güzel olurdu de¤il mi? Tabi tüm bunlar›n varsay›lan
ayarlarda olmamas› gerekiyor. Sadece istedi¤imizde böyle geçici bir
pencere oluflturabilmeliyiz.

InPrivate pencereleri açabilmek için taray›c› içerisindeki Safety menüsünden
InPrivate Browsing komutunu verebilirsiniz.

InPrivate taray›c› pencereleri bizim tüm bu isteklerimizi karfl›l›yor.
InPrivate olarak açt›¤›m›z bir pencereyi kapatt›¤›m›zda o pencere ile
ilgili her fley yok ediliyor. IE 8.0 içerisinde Safety InPrivate Brow-
sing menüsünden açabildi¤imiz InPrivate pencerelerini adres çubu-
¤undaki InPrivate yaz›s›ndan da tan›yabiliyoruz.

InPrivate pencerelerinde adres çubu¤unda InPrivate logosunu görebilirsiniz.

InPrivate pencerelerini özellikle internet cafe gibi ortamlarda hat›rla-
mak ve kendi bilgisayar›n›zda olmaman›za ra¤men özel bilgilerinizi
girmek veya izlemek zorunda oldu¤unuz durumlarda s›kça kullan-
makta güvenlik aç›s›ndan büyük fayda olacakt›r.

INTERNET EXPLORER 8 DEVR‹M‹ 9

InPr›vate Block›ng
Do¤rudan son kullan›c›n›n hissedece¤i bir sistem olmasa da InPriva-
te Browsing’e ek olarak ayr›ca bir de InPrivate Blocking mekaniz-
mas› var. Bu sistemi anlatman›n en kolay yolu sistemin engelledi¤i
güvenlik aç›¤›n› anlatmak geçiyor.
Varsayal›m ki birinci.com sitesini geziyoruz ve bu esnada sinsi.com
sitesinden bir JavaScript dosyas› ça¤r›ld›. Art›k sinsi.com bizi tan›-
yor, orada da bir oturumumuz var. Bir sonraki ad›mda ikinci.com
ad›nda bir siteyi ziyaret ettik ve flans eseri bu sitede de yine sin-
si.com’dan ayn› JavaScript dosyas› eklenmifl. An itibari ile sinsi.com
bizim ikinci.com’a gelmeden önce hangi sitede bulundu¤umuzu bili-
yor. Hatta bu senaryo daha da uzat›labilir ve ayn› taray›c› oturumu
içerisinde 20 önceki siteye kadar nereleri gezdi¤imiz sinsi.com tara-
f›ndan takip ediliyor olabilir. Tabi bunlar›n hepsinin gerçekleflmesi
için ayn› JavaScript’in tüm bu sitelerden ça¤r›lm›fl olmas› flart.
‹flte yukar›da anlatt›¤›m›z güvenlik aç›¤›n› engellemek amac› ile InP-
rivate Blocking gelifltirilmifltir. Sistemin amac› kullan›c›ya özel bilgi-
lerin farkl› sitelere kullan›c› fark›nda olmadan ulaflmas›n› engellemek.
E¤er InPrivate Blocking aktif ise taray›c› her sitede harici olarak yük-
lenen script’lerin listesini sakl›yor ve durumuna göre baz› script’leri
de aktif edebiliyor.

Ph›sh›ng Korumas› ve SmartScreen
Phishing olarak adland›rd›¤›m›z güvenlik aç›¤› asl›nda a¤›rl›kl› ola-
rak sosyal bir sald›r› mekanizmas› da say›labilir. Phishing’i teknik
olarak tamamen engellemek mümkün de¤il. Peki, nedir Phishing? Ba-
sit bir örnek olarak internet bankac›l›¤› mekanizmalar›n› ele alal›m.
Varsayal›mki her gün çal›flt›¤›n›z bankan›n web sitesi olan ban-
kam.com adresini ziyaret ediyorsunuz. fians eseri size bir e-posta gel-
di ve bankan›z›n web sitesinde bir ifllem yapman›z gerekti¤i söylenerek
“Buraya T›klay›n” tarz›nda bir link verildi. Taray›c›n›z aç›ld›¤›nda e-
bankam.com ad›nda bir adres görmeniz halinde e¤er bu durumdan ra-
hats›z olup adresin gerçekten sizin bankan›za ait olup olmad›¤›n› kont-
rol etmezseniz belki de çoktan düflman›n ellerine düfltünüz demektir.
Bu noktada, tabi ki Internet Explorer 8.0’›n hangi alan ad›n›n gerçek-
ten bankan›za ait olup olmad›¤›n› bilme flans› yok. Fakat en az›ndan
kontrol edilebilecek baflka noktalar var.


SmartScreen Filter kullan›c›n›n ziyaret etti¤i adreste
bir gariplik oldu¤unu alg›l›yor.

Örne¤in, bir alan ad› de¤il de do¤rudan bir web sunucusunun IP adre-
sine yönlendirilmiﬂ iseniz büyük ihtimal ile bu dinamik bir IP adresi-
dir ve söz konusu sunucu geçerli bir kurumsal web sunucusu de¤ildir.
Bu gibi durumlar› alg›layan SmartScreen, Filter Phishing konusunda
kullan›c›y› uyararak içerisine düﬂülebilecek kötü durumlar› azaltmay›
hedefliyor.


SmartScreen Filter “Zararl›” olarak raporlanm›fl bir siteye eriflimi engelliyor.

Kolay Kullan›m
Bilgisayar bafl›nda bulundu¤umuz süre boyunca en çok kulland›¤›m›z
yaz›l›mlar› bir düflünelim. Akl›n›za gelenler aras›nda internet taray›c›-
n›z›n ilk beflte olaca¤›ndan eminim. Bu kadar yo¤un bir flekilde kul-
land›¤›m›z bir yaz›l›m›n tabi ki olabildi¤ince iflimizi kolaylaflt›rmas›
ve h›zland›rmas› da gerekiyor. Birazdan IE 8.0 ile beraber gelen ve
detaylarda sakl› olan ufak ama bir o kadar da de¤erli özelliklere göz
ataca¤›z. Esas sürprizimi bölümün sonuna sakl›yorum.

Act›veX Yüklemeleri
ActiveX yüklemeleri için “bafl›m›z›n belalar›” desek herhalde hiç de
yanl›fl olmaz. ActiveX yüklemesi gerektiren bir sayfada karfl›m›za ç›-
kan güvenlik uyar›s› sonras› sayfay› tekrar açmak zorunda kalmak ve-
ya yönetici haklar›na sahip olmad›¤›m›z bir bilgisayarda ActiveX’le-
ri yükleyemedi¤imiz için çok basit web uygulamalar›n› bile kullana-
mamak neredeyse günübirlik s›k›nt›lar›m›z aras›nda yer al›yor. Bu s›-
k›nt›lar asl›nda sadece son kullan›c›n›n de¤il, dolayl› olarak sistem
yöneticilerinin ve programc›lar›n da s›k›nt›lar› aras›nda.


Özellikle Vista ile beraber gelen UAC (User Account Control) sonra-
s›nda bu dertler gergin senaryolara sebep olabiliyor. Ama art›k her fley
de¤iflti, kullan›c›lar yönetici haklar›na sahip olmasalar da kendi kulla-
n›c› hesaplar›na özel olarak ActiveX uygulamalar› yükleyebilecekler.
E¤er söz konusu ActiveX uygulamas› zararl› bir kod içeriyorsa bu du-
rumun bilgisayara hiçbir flekilde zarar› dokunamayacak. En güzel ha-
ber ise yaz›l›m gelifltiriciler için; var olan ActiveX uygulamalar› her-
hangi bir sorun yaflamadan bu sistem ile çal›flabiliyor.
Kullan›c›lar herhangi bir ActiveX kontrolü ile karfl›laflt›klar›nda kont-
rolü sadece kendileri için veya tüm makine baz›nda yüklemek isteyip
istemediklerini seçebilecekler. Bu seçim flu anki Internet Explorer içe-
risinde ActiveX kontrolleri için gelen uyar› mekanizmas›na dahil edil-
mifl durumda.

ActiveX yüklemeleri art›k yönetici haklar› olmaks›z›n da çal›flabiliyor.

Sekme Renklendirme
Internet Explorer 7 ile beraber internet taray›c›s› içerisinde sekmeler
(tabs) kullanmaya iyice al›flt›k. Fakat bazen çok say›da sekme aç›nca
hangi sekmenin hangi konuyla iliflkili oldu¤unu bulmak zor olabiliyor.
Varsayal›m ki, iki farkl› konuda live.com üzerinde birer arama yapt›-
n›z ve arama sonuçlar›n›n bulundu¤u sayfalar› açarak ve yine o sayfa-
lardan da baflka sayfalar› yeni sekmelerde açarak araflt›rman›za devam
ediyorsunuz. Peki, hangi sekmeler hangi araman›zla iliflkiliydi?


Farkl› kaynaklardan aç›lan sekmeler farkl› renklerde gösteriliyor.

Internet Explorer 8.0 ile beraber art›k açt›¤›n›z her sekme kendi sahi-
bini tan›yor. Bir anlamda taray›c›n›z sizin iki veya daha fazla say›da
farkl› yoldan interneti gezdi¤inizi alg›layarak bu yollar› da aç›k bir fle-
kilde gösterebilmek ad›na sekmeleri farkl› renklerle grupluyor. Haya-
t› kolaylaflt›ran ufak ve hofl bir detay de¤il mi?

Sekme gruplar›n› sa¤ tufl ile gelen menüden yönetebilirsiniz.


Ak›ll› Adres Çubu¤u
Taray›c› içerisindeki adres çubu¤u bir taray›c›da en çok kullan›lan
yerlerden biridir. Sürekli adres çubu¤una bir adres yazar›z, daha önce
yazd›¤›m›z adresleri arar›z ve tüm internet gezintimiz boyunca sürek-
li adres çubu¤unu kullan›r›z. Internet Explorer ekibi de bunun fark›n-
da oldu¤u için adres çubu¤unda da baz› de¤ifliklikler yap›lm›fl. Bun-
lardan ilki “Search Suggestion” entegrasyonu. Search Suggestion
konusunda detaylara ileriki bölümlerde de¤inece¤iz fakat bu aflamada
önemli olan bizim kullan›c› olarak istedi¤imiz bir arama mekanizma-
s›n› IE içerisine entegre ettikten sonra adres çubu¤undan da bu siste-
mi kullanabiliyor olmam›z.

Adres çubu¤unda hem arama sonuçlar› hem de adres geçmifli beraber.

Adres çubu¤unda do¤rudan arama yapt›rabilmek için tek yapman›z ge-
reken arataca¤›n›z sözcükleri yazmadan önce bir soru iflareti (?) koy-
mak. Böylece sistem otomatik olarak varsay›lan Search Provider’›n,
varsa Search Suggestion mekanizmas›n› da kullanarak uygun arama so-
nuçlar›n› taray›c› geçmifli ile beraber bir mini rapor olarak sunacakt›r.


Adres çubu¤unda diskteki klasör ve dosyalar› görerek
istedi¤imiz dosyay› IE ile açabiliyoruz.

Belki nadiren de olsa Internet Explorer içerisinde sistemimizdeki dos-
yalar› da açmak isteyebiliriz. Bu dosyalar bazen basit birer JPEG re-
sim dosyas› olabilirken belki de do¤rudan IE içerisinde aç›labilen XPS
dosyalar› da olabilir. Bu gibi durumlarda adres çubu¤undan diskin
içeri¤ini gezerek istedi¤imiz dosyay› h›zl›ca bulabilmek büyük avan-
taj sa¤lar. ‹flte karfl›n›zda adres çubu¤unda Visual Studio içerisinde
Intellisense yap›s›na benzeyen disk gezgini.
Yeni Trendler
Geldik bölümün en heyecanl› k›sm›na. IE 8.0 ile beraber art›k inter-
nette sörf sporuna yeni bir ak›m geliyor diyebiliriz. Bu ak›m› olufltu-
ran kelimeleri Accelerator, Search Suggestion ve Web Slice fleklin-
de özetleyebiliriz. Tüm bunlar internette sörf yapma fleklinizi, webi
kullanma mant›¤›n›z› ve tüm al›flkanl›klar›n›z› de¤ifltirmeye aday yep-
yeni araçlar. Hemen gelin bu yeni dünyaya dal›p h›zl› bir tur atal›m ve
nas›l olacak da IE al›flkanl›klar›m›z› de¤ifltirecek görelim.
H›zland›r›c› (Accelerator)
‹ngilizce kelime anlam› h›zland›r›c› olan Accelerator yap›s›, asl›nda
fark›nda olmadan gün içerisinde defalarca kulland›¤›m›z web tabanl›
servisleri daha rahat ve h›zl› kullanabilmemiz için gerekli altyap›y› su-
nuyor. Gelin beraber bir düflünelim, internette gezinirken sürekli yap-
t›¤›m›z ve tekrar etti¤imiz ifllemler nelerdir? San›r›m birincisi arama
motorlar›n› kullanmak, kiflisel olarak düflündü¤ümde benim en s›k
kulland›¤›m servislerden biri de harita servisleri. Bir web sitesinde gör-
dü¤üm adresin tam olarak nerede oldu¤u? Oraya nas›l gidebilece¤im?


Baflka neler olabilir düflünelim... Sözlük hizmetleri de bu servisler
aras›nda yerini alabilir, bilmedi¤im bir kelimeyi h›zl› bir flekilde
Türkçeye çevirerek anlam›n› ö¤renmek istedi¤imde kütüphaneye uza-
n›p bir sözlük bulmaktansa hemen internette online bir sözlük kullan-
may› tercih ederim.
Tüm bu servislere bakt›¤›m›zda asl›nda sürekli ayn› fleyi tekrar etti¤i-
mizi görebiliriz. ‹nternette karfl›laflt›¤›m›z bir kelimeyi, adresi veya
bilgiyi al›r baflka bir internet servisine teslim eder ve uygun bir sonu-
cu gözle görmek isteriz. Bu sonuç bazen bir harita, bazen bir arama
sonucu bazen de farkl› dilde bir kelimenin aç›klamas› olabilir. Tüm bu
örneklerde asl›nda hep ayn› mekanizma çal›fl›yor ve bu ifllemleri biz
defalarca ayn› flekilde tekrarl›yoruz. ‹flte Accelerator’lar bu noktada
devreye girip tekrarlad›¤›m›z bu süreçleri k›saltmay› hedefliyor.
Accelerator’lara ulaflmak için Internet Explorer içerisinde herhangi
bir web sitesini gezerken web sitesi üzerinde sa¤ tufl ile t›klamak ye-
terli olacakt›r. Karfl›n›za ç›kan menüde her bir Accelerator yap›s› için
birer komut göreceksiniz. Accelerator’lar›n baz›lar› sadece içerisinde
bulunulan sayfan›n adresi ile ilgilenirken (Örne¤in içerisinde bulun-
du¤unuz sayfay› baflka bir dile tercüme edecek bir Accelerator) baz›-
lar› ise sadece fare ile söz konusu sayfada bir yaz› seçilmiflse çal›fla-
cakt›r (Örne¤in seçili adresi haritada gösteren bir Accelerator).

LiveMaps Accelerator’›n› kullanarak seçti¤imiz bir adresi
do¤rudan haritada görebiliyoruz.


Accelerator’lar›n baz›lar› an›nda sonucu ek bir pencerede gösterebilir-
ken baz›lar› sadece t›kland›¤›nda baflka bir sekme veya pencere aça-
rak sonucu gösterebilirler. Sisteminize yeni Accelerator’lar› ancak
Accelerator sa¤layan web sitelerinde uygun linklere t›klayarak yükle-
yebilirsiniz. Accelerator’lar›n programatik olarak nas›l haz›rland›¤›
ile ilgili detaylara bir sonraki bölümümüzde de¤inece¤iz.

Manage Accelerator k›sm›ndan sistemde yüklü tüm
Accelerator’lar› yönetebilirsiniz.

Herhangi bir Accelerator ilk defa sisteme yüklendi¤inde do¤rudan
menülerde yerini almaz. More Accelerators menüsüne yerleflen yeni
Accelerator’lar› kullan›c›lar isterlerse ana menüye tafl›yabilirler. Bu-
nun için taray›c› içerisinde sa¤ tufl ile gelen menüden Manage Acce-
lerator komutunu vererek uygun bölüme geçmeleri gerekir.


Manage Accelerator bölümünden isterseniz sistemdeki
Accelerator’lar› silebilirsiniz.

Manage Accelerators bölümünde kullan›c›lar hangi Accelerator’la-
r›n ana menüde gözükece¤ine karar vermek için istedikleri Accelera-
tor’› seçerek sa¤ altta gelen dü¤melerden Set as Default dü¤mesine
t›klayabilirler. Ayn› ﬂekilde ana menüde yer alan bir Accelerator’› alt
menüye göndermek için de Remove as default dü¤mesi kullan›labi-
lir. Manage Accelerators penceresinde herhangi bir Accelerator se-
çildi¤inde istenirse Disable dü¤mesi ile bu Acceletor pasif hale geti-
rilebilir veya Remove dü¤mesi ile tamamen sistemden kald›r›labilir.

Görsel Arama (V›sual Search)
Internet Explorer 7.0 ile beraber gelen Search Provider yap›s› kullan›-
c›lara taray›c› içerisine kendi tercih ettikleri arama motorlar›n› enteg-
re etme olana¤› tan›d›. Böylece kullan›c›lar›n taray›c›n›n sol üstünde-
ki ufak kutucu¤a yazd›klar› aramalar otomatik olarak taray›c›ya yük-
lenmiﬂ Search Provider içerisindeki kurallara göre söz konusu arama
motoruna gönderilip taray›c› içerisinde sonuçlar gösteriliyordu.
Internet Explorer 8.0 ile beraber Search Provider yap›s›na Visual Se-
arch ad›nda yeni bir sistem eklendi. Bu sistemin amac› kullan›c›lar
aramak istedikleri kelimeleri taray›c› içerisinde yazarken otomatik
olarak olas› sonuçlar› yine taray›c› ile entegre olarak göstermek.


Yaz›l›mc› kimli¤iyle konuya bakarsak asl›nda bir süredir web orta-
m›nda al›fl›k oldu¤umuz AJAX ile kurulan AutoComplete sistemleri-
nin bir türevi ile karfl› karfl›ya oldu¤umuzu söyleyebiliriz. Tabi bu sis-
temin kullan›labilmesi için Internet Explorer’a arama yap›lacak arama
motorunun Search Provider’›n›n yüklenmifl olmas› ve söz konusu Se-
arch Provider’›n da Visual Search sistemini desteklemesi gerekiyor.
Bu konudaki teknik detaylar› bir sonraki bölümümüzde derinlemesi-
ne inceleyece¤iz.

Görsel Arama sistemi aramalarda otomatik sonuçlar› gösteriyor.

Sisteminize herhangi bir Görsel Arama eklemek için özünde bu des-
te¤e sahip bir Search Provider eklemeniz gerekiyor. Search Provi-
der’lara farkl› web sitelerinden ulaflabilece¤iniz gibi isterseniz do¤ru-
dan Internet Explorer’›n web tabanl› Search Provider galerisini de
Find More Providers komutu ile ziyaret edebilirsiniz.
Yüklemifl oldu¤unuz Search Provider’lar› silmek veya varsay›lan ara-
ma motoru olarak atamak için arama kutucu¤unun yan›ndaki oka ba-
sarak Manage Search Providers komutunu verebilirsiniz.


Search Provider’lar›n hepsini bu pencereden yönetebilirsiniz

“Manage Search Providers” alt›nda kay›tl› arama motorlar›n›n taray›c›
arayüzünde gösterilmesi s›ras›n› de¤ifltirebilece¤iniz gibi istedi¤iniz
bir Provider yap›s›n› Remove dü¤mesi ile sistemden silebilirsiniz de.

Web Sl›ce
Benim en favori özelli¤ime geldik. Web Slice’lar›n mant›¤›nda bir
web sitesinin belirli bir bölümünü kesip sürekli o bölümü takibe al-
mak yat›yor. Söz konusu kesik bölümde herhangi bir de¤ifliklik oldu-
¤unda taray›c› sizi hemen haberdar ediyor ve ister yine o kesi¤i ister
tüm sayfay› yeniden inceleyebiliyorsunuz.
Tabi sanal ortamda bir fleyleri kesmek pek mümkün de¤il, o nedenle
tam olarak neden bahsetti¤imize gerçek bir örnekle göz atal›m. Var-
sayal›m ki en sevdi¤in haber sitesindeki haberleri takip etmek istiyor-
sunuz veya bir aç›k artt›rma sitesindeki belirli bir ürünün durumunu
sürekli kontrol etmeniz gerekiyor. Bu gibi senaryolarda kullanabilece-
¤imiz teknolojilerden biri RSS’ler. E¤er karfl› taraf size bir RSS kay-
na¤› sa¤larsa söz konusu RSS’i RSS Okuyucu program›n›za ekleye-
rek takip edebilirsiniz. Bu durum belki bir haber sitesini takip etmek
için uygun olsa da maalesef aç›k artt›rma sitesindeki örnek için pek
kolay bir çözüm olmayacakt›r. K›sa bir süre için takip etmek istedi¤i-
niz ufak verileri tek tek bir RSS okuyucuya eklemenin zahmetini geç-


sek bile maalesef araya ikinci bir program veya arayüz eklemifl olma-
n›n getirece¤i hantall›k da üzerimize çökecektir.
Tüm bu dertlerin içinde bo¤uflurken kahraman›m›z Web Slice yard›-
m›m›za kofluyor ve web sitelerinde desteklenen bölümleri kesip tara-
y›c›m›z›n bir parças› haline getirebiliyoruz. Tabi bu ifllemin yap›labil-
mesi için söz konusu web sitesi taraf›ndaki programc›lar›n ve tasar›m-
c›lar›n yapmalar› gereken baz› ufak ifller var. Bu ifllerin detaylar›na bir
sonraki bölümde de¤inece¤iz. fiimdilik hali haz›rda bu deste¤i veren
bir site ile yola ç›karak Web Slice’lar›n kullan›m›na göz atal›m.

‹stedi¤imiz ürüne Web Slice olarak al›p taray›c›m›za ekliyoruz

E¤er bir web sitesinde takip edebilece¤iniz, kesip alabilece¤iniz bir
Web Slice varsa söz konusu bölümün fare ile üzerine geldi¤inizde ye-
flil bir çerçeve ve Web Slice logosu karfl›n›za gelecektir. Bu görsellik
tabi ki farkl› web sitelerinde tasar›mc›lar taraf›ndan farkl› flekillerde
de¤ifltirilebilir. Web Slice logosunu gördü¤ünüz hemen o logoya t›k-
layarak web sitesinin söz konusu bölümünü kesip alabilirsiniz. Bu es-
nada Internet Explorer size nereden veri alaca¤›n›z› da gösteren bir
uyar› kutucu¤u gösterecektir.


Ald›¤›m›z Web Slice taray›c›m›z›n araç çubu¤una yerleflti.

Kesip alma ifllemi tamamland›¤›nda art›k Web Slice’›n›z Internet
Explorer’›n araç çubu¤unda yerini alm›fl olacakt›r. ‹stedi¤iniz zaman
Web Slice’›n bafll›¤›na t›klyarak web sitesinin kesti¤iniz bölümünü
inceleyebilirsiniz. Bazen kesti¤iniz yer ile araç çubu¤unda gördükle-
riniz bire bir birbirlerine benzeyebilece¤i gibi tamamen farkl› bir gör-
sellikle de karfl›laflabilirsiniz. Bu noktadaki karar ziyaret etti¤iniz site-
nin tasar›mc› ve programc›lar›n ait.
Art›k Internet Explorer sizin için söz konusu kesi¤i sürekli kontrol
edecek ve herhangi bir de¤ifliklik oldu¤unda Web Slice’›n bafll›¤› araç
çubu¤unda parlayarak kal›n bir flekilde yaz›lacakt›r. Her Web Slice’›n
kendi penceresinin sol alt›nda üç adet dü¤me yer alabilir. Bunlardan
sa¤a ok iflareti fleklinde olan sizi Web Slice’›n kesildi¤i sayfaya yön-
lendirecektir.
Refresh (Yenile) dü¤mesinin logosuna benzer görsellikte olan dü¤me
Web Slice’›n içeri¤inin ana kaynaktan tekrar al›nmas›n› sa¤larken,
e¤er varsa sar› bir ünlem iflareti ise Web Slice’›n›z›n ne kadar süre
sonra kullan›mdan kalkaca¤›na dair bilgiyi sa¤layacakt›r.


Web Slice’›m›za
özel ayarlar.

Bir Web Slice’›n araç çubu¤undaki bafll›¤›na sa¤ t›klad›¤›n›zda gelen
menüden Properties komutunu verirseniz karfl›n›za söz konusu Web
Slice ile ilgili düzenleyebilece¤iniz ayarlar›n bulundu¤u özel bir pen-
cere gelecektir. Bu pencere içerisinde gerekiyorsa Web Slice için gü-
venlik bilgilerini girebilir veya Web Slice içeri¤inin ne kadar sürede
bir internetteki kaynaktan yenilenmesi gerekti¤ini ayarlayabilirsiniz.
Herhangi bir Web Slice’› silmek için yine sa¤ tufl ile Web Slice’›n
araç çubu¤undaki bafll›¤›na t›klayarak gelen menüden Delete komu-
tunu verebilirsiniz.

3
Web’de Yeni Trendler
Bir H›zland›r›c› (Accelerator) VB ve ASP.NET ile
Nas›l Haz›rlan›r? 25 XML Üretmek 41
Son Ad›mlar... 30 PHP ile XML Üretmek 44
Art›k Haz›r›z 32 Görsel Aramalar için
JSON Veri Kayna¤› 46
Görsel Arama Nas›l Haz›rlan›r? 32
Web Dilimleri Nas›l Haz›rlan›r 47
Görsel Arama ve
Arama Sa¤lay›c›lar›n ‹flbirli¤i 35 Çal›flma Yap›s› 48
Sunucu Taraf›nda Display Source De¤iflikli¤i 49
Neler Yapmal›? 36 Farkl› Web Dilimleri’ni
Sunucuda Gerçek Zamanl› Birbirine Ba¤lamak 50
XML Üretimi 39 Web Dilimi’ne Kaynak Olarak
C# ve ASP.NET ile RSS Kullanmak 50
XML Üretmek 39

Internet Explorer 8 ile beraber gelen yeniliklere h›zl› bir flekilde göz
att›ktan sonra son kullan›c›n›n ötesinde biz üreticiler, yani yaz›l›mc›-
lar ve web tasar›mc›lar için neler nas›l iflliyor sorusuna cevap verece-
¤imiz bu bölümde odaklanaca¤›m›z ana üç konu var. ‹lk olarak H›z-
land›r›c›lar›n (Accelerator) yap›s›n› inceleyerek hem tasar›m hem de
yaz›l›m noktas›nda ne gibi bir altyap› haz›rlamam›z gerekti¤ine baka-
ca¤›z. Sonras›nda hemen Internet Explorer 8’in Görsel Arama (Visu-
al Search Suggestion) özelli¤i için gerekli programatik yap›n›n olufltu-
rulmas›na de¤inecek ve Web Dilimleri’nin (Web Slices) oluflumu ve
haz›rlanmas› ile ilgili detaylar ile bölümümüzü sonland›raca¤›z. Gelin
h›zl› bir flekilde örnekler ile bu yeni web trendlerini inceleyece¤im.

Bir H›zland›r›c› (Accelerator)
Nas›l Haz›rlan›r?
Accelerator’lar özünde birer XML dosyas›d›r. Bu XML dosyalar›n›n
yaz›m standard› Microsoft taraf›ndan belirlenmifl olup OpenService-
Description olarak geçer. Bu standarda uygun yaz›lan bir XML kodu
ile taray›c›n›n hangi durumlarda ne gibi ifllemler yapaca¤›na dair h›z-
land›r›c›lar çerçevesinde kararlar› biz yaz›l›mc›lar olarak al›r›z. Böy-
lece XML içerisinde tan›ml› olan bir ayarlar Internet Explorer 8 içeri-
sinde kullan›c›lar›n karfl›s›na birer H›zland›r›c› olarak ç›kar.

<?xml version=”1.0” encoding=”utf-8” ?>
<openServiceDescription xmlns=”http://www.micro-


soft.com/schemas/openservicedescription/1.0”>
<homepageUrl>http://www.zargan.com/</homepageUrl>
<display>
<name>Zargan’da ara</name>
<icon>http://www.zargan.com/favicon.ico</icon>
</display>
<activity category=”search”>
<activityAction context=”selection”>
<execute method=”get” action=
”http://www.zargan.com/sozluk.asp”>
<parameter name=”Sozcuk” value=”{selection}” />
</execute>
</activityAction>
</activity>
</openServiceDescription>

Zargan.com Türkçe-‹ngilizce çeviri sitesinde kullan›lan h›zland›r›c›ya ait kod.

Yukar›da görmüfl oldu¤unuz XML kodu flu anda Zargan.com ‹ngiliz-
ce-Türkçe sözlük taraf›ndan kullan›lan H›zland›r›c›’n›n XML kodudur.
Özünde basit bir h›zland›r›c›n›n haz›rlanmas› yolunda e¤er h›zland›r›c›
Ön ‹zleme (Preview) ekran› içermiyorsa sunucu tarafl› olarak ek bir kod
veya ifllem yap›lmas›, sayfa haz›rlanmas› gerekmez. Bir önceki bölüm-
de de inceledi¤imiz üzere h›zland›r›c›lar›n amac› bir siteden herhangi bir
veriyi al›p baka bir siteye tafl›makt›r. Yukar›daki örnekte herhangi bir si-
tedeki kelime do¤rudan Zargan.com’daki çeviri sayfas›na tafl›narak ola-
s› çeviri ifllemlerinin sonuçlar›n›n an›nda gösterilmesini sa¤l›yor.

Zargan.com h›zland›r›c›s›n› Microsoft sitesinde kullan›rken.

WEB’DE YEN‹ TRENDLER 27

Bir h›zland›r›c› yazarken karar verilmesi gereken noktalardan biri h›z-
land›r›c›n›n hangi flekillerde kullan›c›ya sonuç gösterece¤i. Var olan
iki alternatiften biri kullan›c›n›n taray›c› içerisinde sa¤ tufla t›klay›nca
eriflebilece¤i bir menüden tekrar bir t›klama ile hedef siteye yönlendi-
rilmesi, bir di¤eri ise do¤rudan söz konusu menü üzerinde kullan›c›
gezerken an›nda bir Ön ‹zleme penceresi gösterilmesi. Bu iki alterna-
tif metodun her biri h›zland›r›c›n›n XML’i içerisinde birer action ola-
rak tan›mlanmak durumunda.

<activityAction context=”selection” >
<preview action=”http://daron.yondem.com/aramasonuc.
aspx” method=” get” >
<parameter name=”kelime” value=”{selection}” />
</preview>
<execute action=” http://daron.yondem.com/arama-
sonuc_ozel.aspx” method=” post” >
</execute>
</activityAction>

Hemen yukar›daki kod örne¤inde kal›n olarak yaz›l› noktalara dikkat
edersek asl›nda farkl› durumlarda h›zland›r›c›n›n nas›l ifllemler yapaca-
¤›n› ayr› ayr› belirtti¤imizi görebiliriz. Standart olarak execute action
tüm h›zland›r›c›larda bulunmas› zorunlu elementlerden biri olsa da her
h›zland›r›c› preview action ile bir ön izleme ekran› sa¤lamak zorunda
de¤il. H›zland›r›c›lardaki ön izleme ekranlar› asl›nda basit birer IFRA-
ME olarak çal›fl›rlar ve içlerinde yine h›zland›r›c› içerisinde tan›ml›
web sayfas› uygun parametreler ile çal›flt›r›l›r. Bir h›zland›r›c›n›n ön iz-
leme ekran› kendi içinde Post veya Get ifllemleri de yapabilir böyle-
ce belki de gösterilecek sonuçlar sayfalama yap›larak gösterilebilir.
Maalesef ki gelen ön izleme ekran›n›n boyutunu de¤ifltirme flans›n›z
olmayacakt›r, bu denenle ön izleme ekran›nda sonuç gösterimi yapa-
cak olan sayfalar› özel olarak bu duruma uygun flekilde tasarlamak flart.

......
......
</activityAction>


Kodun en üstünde ve en alt›nda activityAction ad›nda bir XML tag’›
daha göreceksiniz. Bu tag içerisindeki context parametresi bir h›z-
land›r›c›n›n çal›flaca¤› durumu tan›ml›yor. Örne¤in e¤er context de-
¤eri selection olarak ayarlanm›fl ise söz konusu h›zland›r›c› sadece
taray›c› içerisinde bir metin seçildi¤inde devreye girecek ve h›zland›-
r›c›lar menüsünde yerini alacakt›r. Oysa ayn› context özelli¤ine
link de¤erini verirseniz bu sefer de h›zland›r›c›n›z taray›c› içerisin-
deki herhangi bir linke sa¤ t›kland›¤›nda gelen menüde yer alacakt›r.
Tabi ki bu her iki durum için de ayr› ayr› execute action ve preview
action’lar tan›mlamak mümkün. Tek yapman›z gereken bu tan›mla-
malar› uygun activityAction tag’lar› aras›na almak.

<execute action=” http://daron.yondem.com/arama-
sonuc_ozel.aspx” method=” post” >
</execute>

fiimdi gelin detayl› olarak yukar›da kod ile taray›c›ya neler anlatmaya
çal›flt›¤›m›z› inceleyelim. ‹lk olarak iki önceki paragrafta da bahsetti-
¤imiz üzere execute action tag’›n› açarak h›zland›r›c›ya h›zland›-
r›c›lar menüsünde t›kland›¤›nda yap›lacak ifllemleri tan›ml›yoruz. So-
nuç itibari ile ayr› bir siteye veri gönderme amac› ile yola ç›kt›¤›m›z
için yap›lacak ifllem bir POST veya GET ifllemi olabilir. Bunu hemen
method özelli¤inde belirtiyoruz. E¤er POST seçene¤ini seçerseniz tüm
parametreler form olarak gönderilecektir, e¤er GET metodunu seçer-
seniz tüm parametreler adrese query olarak eklenerek gönderilecek-
tir. Tabi ki tüm bu parametrelerin gönderilece¤i bir de adres bulun-
mak zorunda, iflte o adresi de action özelli¤ine at›yoruz. Böylece ar-
t›k h›zland›r›c›m›z parametreleri nereye nas›l gönderece¤ini biliyor.
Peki parametreler nelerdir?


Yukar›daki flekilde herhangi bir action için istedi¤iniz say›da para-
metre tan›mlayabilirsiniz. Her parametrenin bir ad› ve bir de de¤eri
bulunmak zorunda. Bu de¤eri value özelli¤i olarak tan›mlarken ister-
seniz elle sabit de¤erler girebilece¤iniz gibi taray›c› taraf›nda çal›flma
zaman›nda belirlenecek dinamik de¤erleri de karfl› sunucuya göndere-
bilirsiniz.


Asl›nda bizim esas amac›m›z da kullan›c›n›n sayfada seçti¤i metin ve-
ya linkin bilgileri gibi dinamik bilgileri an›nda kendi sunucumuzdaki
uygulama gönderebilmek. Bu çerçevede örnekte oldu¤u üzere {se-
lection} gibi de¤iflken parametreler kullanarak kendi parametrele-
rimizin de¤erlerini Internet Explorer 8’in belirlemesini sa¤layabiliyo-
ruz. Kullan›labilecek farkl› parametreleri ve alaca¤› de¤erlerin anla-
m›n› afla¤›daki tabloda bulabilirsiniz.

Ad› Aç›klamas›

documentDomain ‹çerisinde bulunan sayfan›n alan ad›.

documentTitle ‹çerisinde bulunan sayfan›n HTML bafll›k
(title) bilgisi.

documentUrl ‹çerisinde bulunan sayfan›n tam adresi.

link E¤er kullan›c› bir linkte sa¤ t›klam›fl ise
bu linkin adresi.

linkDomain E¤er kullan›c› bir linkte sa¤ t›klam›fl ise
bu linkin hedefledi¤i ana alan ad›.

linkRel E¤er kullan›c› bir linkte sa¤ t›klam›fl ise
bu linkin rel microformat de¤eri.

linkText E¤er kullan›c› bir linkte sa¤ t›klam›fl ise
bu linkin içerisindeki yaz›.

selection Kullan›c›n›n taray›c› sayfas›nda seçmifl
oldu¤u metin.

Tüm bu ifllemleri tamamlad›ktan sonra ayn› parametreleri kullanarak
bir ön izleme ekran› da haz›rlayabilirsiniz.

<preview action=”http://daron.yondem.com/aramasonuc.
aspx” method=” get” >
</preview>

Üstte görebilece¤iniz kod içerisindeki tek farkl›l›k ana tag’›n execute
action yerine preview action olarak tan›mlanm›fl olas›. Ayr›ca ta-
bi ki bu sefer hedef adres olarak verdi¤imiz yerdeki web sayfam›z›n ta-


sar›m› da normalden farkl› olarak ön izleme penceresi içerisine s›¤abi-
lecek flekilde tasarlanm›fl olmal›.

NOT SUNUCU TARAFINDA NELER YAPMALI?
H›zland›r›c›lar›n sunucu tarafl› programlama teknolojileri veya iflletim sis-
temlerinden tamamen ba¤›ms›z olarak istemcide çal›fl›rlar. Önemli olan tek
fley h›zland›r›c›ya ait tan›mlar›n yap›ld›¤› XML dosyas›n›n bir flekilde web su-
nucusu taraf›ndan site ile ayn› port üzerinden yay›nlanabiliyor olmal›s›d›r.
Bir h›zland›r›c› taraf›ndan siteye gönderilen parametreler programc›n›n
tercihine göre standart POST veya GET ifllemleri ile gönderilir ve bu ve-
rileri alabilmek için sunucu taraf›nda yine standart prosedürler uygulan›r.

[ASP.NET C#]
//GET ile gelen veriyi almak için.
Request.QueryString[“sozcuk”];
//POST ile gelen veriyi almak için.
Request.Form[“sozcuk”);

[ASP.NET VB]
‘GET ile gelen veriyi almak için.
Request.QueryString(“sozcuk”)
‘POST ile gelen veriyi almak için.
Request.Form(“sozcuk”)

[PHP]
//GET ile gelen veriyi almak için.
$_GET[‘sozcuk’];
//POST ile gelen veriyi almak için.
$_POST[‘sozcuk’];

Son Ad›mlar...
H›zland›r›c›m›zla ilgili tüm ifllevselliklere karar verdi¤imize göre son
olarak h›zland›r›c›m›z›n tan›mlar› ve kimli¤i ile ilgili ayarlar› da ya-
parsak yay›na haz›r hale getirebiliriz.

<openServiceDescription xmlns=”http://www.microsoft.
com/schemas/
openservicedescription/1.0”>


<homepageUrl>http://daron.yondem.com/</homepageUrl>
<display>
<name>Deneme ile çevir</name>
<icon>http://daron.yondem.com/favicon.ico</icon>
</display>
<activity category=”translate”>
<preview action=”http://daron.yondem.com/cevir.
asp”>
<parameter name=”Sozcuk” value=”{selection}”
/>
</preview>
<execute action=”http://daron.yondem.com/cevir.
asp”>
<parameter name=” Sozcuk “ value=”{selection}”
/>
</execute>
</activityAction>
</activity>
</openServiceDescription>

‹lk olarak tan›mlad›¤›m›z tüm activityAction’lar› ayr› bir acti-
vity tag’› içerisine alarak bu tag’a da category de¤eri vermemiz
gerekiyor. Bu noktadaki category elementine verece¤iniz de¤er için
önceden haz›rlanm›fl bir liste yok. Category de¤eri için Microsoft ta-
raf›ndan belirlenen kural söz konusu de¤erin ‹ngilizce bir fiil içerme-
si gerekti¤i ve k›smen emir kipinde bulunmas› fleklinde tan›mlanabi-
lir. Bu de¤erler taray›c› taraf›ndan sadece gruplama amac› ile kullan›-
l›yor ve ayn› de¤erlere sahip h›zland›r›c›lar› h›zland›r›c› menüsünde
beraber gösteriliyor.

<homepageUrl>http://daron.yondem.com/</homepageUrl>
<display>
<name>Deneme ile çevir</name>
<icon>http://daron.yondem.com/favicon.ico</icon>
</display>

Son olarak openServiceDescription dosyas›n›n bafl›nda h›zland›-
r›c›m›zla ilgili kimlik bilgilerini de giriyoruz. Hemen ufak bir uyar›da
bulunmak istiyorum homePageUrl olsun icon adresi olsun tüm bu ad-


reslerin action adresleriniz ile ayn› alan ad›n› hedeflemesi flart. Aksi
halde h›zland›r›c›n›z›n çal›flmas› ile ilgili sorunlar yaflayabilirsiniz.

Art›k Haz›r›z
H›zland›r›c›m›z› yay›na almaya haz›r›z. E¤er h›zland›r›c›n›n kullan›c›-
lar› yönlendirece¤i sayfalarla ilgili tasar›msal veya programatik de¤i-
fliklikler yapt›ysan›z ilk olarak söz konusu k›s›mlar› sunucunuza yük-
lemenizde fayda var. Sonras›nda h›zland›r›c›n›z› sunucuya yüklemek
için sadece openServiceDescription XML dosyas›n›n web sunucusu
üzerinden ulafl›labilir bir konu koyman›z yeterli olacakt›r. Örne¤in
web sitenizin adresinin deneme.com oldu¤unu düflünürsek dene-
me.com/hizlandirici.xml fleklinde h›zland›r›c›n›z›n XML dosyas›na
ulafl›labiliyor olmas› yükleme ifllemini tamamlam›fl olmak için yeterli.
Peki kullan›c›lar›n bu h›zland›r›y› nas›l bulacaklar? Nereye t›klayarak
bilgisayarlar›na yükleyecekler? ‹flte bu noktada karar sizin. Afla¤›daki
JScript komutunu ça¤›rarak istedi¤iniz bir h›zland›r›c›y› istemci tara-
f›na yüklenmek üzere gönderebilirsiniz.

<div>
<input id=”Button1” type=”button”
value=”IE 8 Hızlandırıcımızı Yükleyin”
onclick=”window.external.AddService(‘hizlandirici.
xml’);” />
</div>

AddService metodu parametre olarak h›zland›r›c› tan›mlar›n›z›n bulun-
du¤u XML dosyas›n›n yerini al›yor ve istemci taraf›ndaki yükleme ifl-
lemlerine dair onay mekanizmas›n›n çal›flmas›n› sa¤l›yor. Art›k bu nok-
tadan sonra tüm kontrol kullan›c›da, h›zland›r›c›n›z ziyaretçiye ulaflt›.

Görsel Arama Nas›l Haz›rlan›r?
Görsel Arama sistemleri haz›rlamadan önce hali haz›rda bir Arama
Sa¤lay›c› dosyan›z›n bulunmas› gerekiyor. Görsel Arama sistemi es-
ki Arama Sa¤lay›c› sisteminin üzerine infla edilmifl durumda oldu¤u
için önce bir Arama Sa¤lay›c› nas›l oluflturulaca¤›n› inceleyelim.

<?xml version=”1.0” encoding=”UTF-8”?>
<OpenSearchDescription xmlns=”http://a9.com/-/spec/
opensearch/1.1/”>


<ShortName>Deneme Arama Motoru</ShortName>
<Url type=”text/html” template=”http://daron.yon-
dem.com/?aranan=
{searchTerms}”/>
<Image height=”16” width=”16” type=”image/icon”>
http://daron.yondem.com/favicon.ico</Image>
</OpenSearchDescription>

OpenSearchDescription standard› çerçevesinde haz›rlanan arama
sa¤lay›c›lar çok say›da taray›c› taraf›ndan destekleniyor. Yukar›daki
flekilde tan›mlanan bir arama sa¤lay›c› taray›c›n›n arama kutucu¤un-
da yaz›lan herhangi bir verinin nereye nas›l gönderilece¤ini tan›ml›-
yor. ‹lk aflamada XML dosyas› içerisinde arama sa¤lay›c›n›n ad›
ShortName tag’lar› aras›nda yaz›ld›ktan sonra arama iflleminin nere-
ye yönlendirilece¤i ise bir Url tag› içerisinde belirtiliyor.

<Url type=”text/html” template=”http://daron.yondem.
com/?aranan=
{searchTerms}”/>

Yukar›da gördü¤ünüz kod içerisinde yönlendirilen yerdeki veri kayna-
¤› tipinin text/html oldu¤u belirtildikten sonra yönlendirilecek olan ad-
res de template de¤erine aktar›l›yor. Örne¤imizdeki adres flablonunu
incelerseniz en sonundaki {searchTerms} k›sm› dikkatinizi çekecek-
tir. ‹flte tam da bu noktada, adres içerisinde {searchTerms}’in yaz›l›
oldu¤u yere kullan›c›n›n taray›c› içerisinde yazm›fl oldu¤u aranacak ke-
limeler yerlefltirilecek ve söz konusu adres bu flekilde çal›flt›r›lacakt›r.
Örne¤in kullan›c› e¤er taray›c›s›nda aranacak kelime olarak “asp.net”
yazm›fl ise çal›flt›r›lacak olan sayfa http://daron.yondem.com/?ara-
nan=asp.net fleklinde olacakt›r. Böylece sunucu taraf›nda uygulama
ile adresten al›nabilecek bu parametre kullan›larak gerekli arama ifl-
lemleri yap›labilir ve sonuç do¤rudan kullan›c›ya gösterilebilir.
Son olarak arama sa¤lay›c›s›na ait taray›c› içerisinde gösterilecek bir
ikon dosyas› da afla¤›daki flekilde openSearchDescription dosyas›na
eklenir.

<Image height=”16” width=”16” type=”image/icon”>
http://daron.yondem.com/favicon.ico</Image>


Tüm bu ifllemleri yaparak kendi siteniz için bir arama sa¤lay›c› gelifl-
tirdikten sonra tabi ki bu sa¤lay›c›n›n kullan›c›lar taraf›ndan buluna-
bilmesi ve yüklenebilmesi için gerekli de¤ifliklikleri de yapmam›z ge-
rekiyor. Örne¤in hemen bir yükleme dü¤mesi haz›rlayarak sitemize
yerlefltirmek istersek arama sa¤lay›c›s›na ait yükleme ekranlar›n› aça-
bilmek için afla¤›daki JScript komutunu kullanabiliriz.

<a href=”#” onclick=”window.external.AddSearchProvider
(‘http://
daron.yondem.com/aramasaglayici.xml’)”> Arama Sağ-
layıcımızı Yükleyin</a>

Haz›rlad›¤›m›z arama sa¤lay›c›ya ait XML kodlar›n› sunucuya ara-
masaglayici.xml dosyas› olarak yükledikten sonra ana sayfam›za yu-
kar›daki gibi bir link ekleyerek AddSearchProvider metodunu ça-
¤›rabiliriz. Söz konusu metod parametre olarak arama sa¤lay›c›ya ait
ayarlar›n bulundu¤u XML dosyas›n›n yolunu al›yor ve sonras›nda
yükleme ifllemlerini istemci taraf›nda bafllat›yor.
Bir di¤er alternatif ise taray›c›lar›n kendi kendilerin sayfa içerisinde-
ki arama sa¤lay›c›lar› bulabilmesi için yap›labilecek linkleme ayar›-
d›r. Böylece kullan›c›lar›n sayfadaki yükleme dü¤melerini bulamasa
veya sayfada bir yükleme dü¤mesi olmasa da taray›c› söz konusu say-
fada bir arama sa¤lay›c› oldu¤unu anlayarak kendi arayüzünde gerek-
li mesajlar› kullan›c›ya gösterecektir.

<link title=”Daron Yöndem Arama” rel=”search”
type=”application/
opensearchdescription+xml” href=”http://daron.yon-
de.com/ aramasaglayici.xml” />

Yukar›daki linki HTML sayfas›n›n Header bölümüne yerlefltirdi¤i-
nizde art›k taray›c›lar›n sizin sitenizde arama sa¤lay›c›dan haberdar
olacaklar. Link kodu içerisinde title de¤eri arama sa¤lay›c›n›z›n is-
mini tan›mlarken rel ve type de¤erleri tam olarak örnekteki flekli ile
de¤ifltirilmeden yaz›lmal›d›r. Taray›c› ancak bu flekilde söz konusu
linkin bir arama sa¤lay›c›ya ait oldu¤unu anlayabilir. Son olarak href
özelli¤ine ise arama sa¤lay›c›ya ait XML dosyas›n›n tam yolu verilir.


Görsel Arama ve
Arama Sa¤lay›c›lar›n ‹flbirli¤i
Art›k elimizde haz›r bir arama sa¤lay›c› bulundu¤una göre bu arama
sa¤lay›c›ya görsel arama ifllevselli¤i eklemenin zaman› geldi. Afla¤›-
da nedirtv.com sitesinde kullan›lan ve görsel arama ifllevselli¤i de su-
nan arama sa¤lay›c›n›n XML OpenSearchDescription dosyas›n› in-
celeyebilirsiniz.

<?xml version=”1.0” encoding=”UTF-8”?>
<OpenSearchDescription xmlns=”http://a9.com/-
/spec/opensearch/1.1/”>
<ShortName>NedirTV?com</ShortName>
<Url type=”text/html” template=”http://www.ne-
dirtv.com/Arama.aspx?A={searchTerms}”/>
<Url type=”application/x-suggestions+xml” template=
”http://www.nedirtv.com/RssVideo.ashx?SS={search-
Terms}”/>
<Image height=”16” width=”16” type=”image/
icon”>http://www.nedirtv.com/favicon.ico</Image>
</OpenSearchDescription>

Bir önceki bölümde haz›rlad›¤›m›z arama sa¤lay›c›lar ile yukar›daki
kod aras›nda fark› incelerseniz asl›nda sadece yeni bir Url tag›n›n aç›l-
d›¤›n› ve bu sefer farkl› olarak type özelli¤in text/html de¤il de app-
lication/x-suggestions+xml oldu¤unu görebilirsiniz. Söz konusu ta-
n›mlama ile art›k arama sa¤lay›c›m›z kendi içerisinde bir de görsel
arama veri kayna¤› tan›ml›yor. Böylece adresi verilmifl olan veri kay-
na¤›ndan gerekli sonuçlar taray›c› taraf›ndan otomatik olarak çekile-
rek kullan›c›ya gösterilebilecek. Tüm bu ifllevsellik içerisinde bizim
tek yapmam›z gereken ek olarak gerekli veri kayna¤›n› do¤ru format-
ta sa¤layacak olan sunucu tarafl› mekanizmay› haz›rlamak.

<Url type=”application/x-suggestions+xml”
template=”http://www.nedirtv.com/RssVideo.ashx?SS={se-
archTerms}”/>

Kodumuzun görsel arama ile ilgili k›sm›n› incelersek Url tag’›n›n ti-
pinde veri kayna¤› olarak XML format›n›n belirtildi¤ini görebilirsi-
niz. Veri kayna¤› adresi tan›mlan›rken de yine {searchTerms} para-


metresi ile kullan›c›n›n yazd›¤› arama hedef adrese eklenerek sunucu-
ya gönderilebilecek. Böylece sunucu taraf›ndan bu parametre al›nabi-
lir ve uygun XML veri kayna¤› oluflturulabilir.

<Url type=”application/x-suggestions+json” template=”
http://www.nedirtv.com/RssVideo.ashx?SS={searchTerms}

E¤er isterseniz veri kayna¤› olarak JSON format›n› da kullanabilirsi-
niz. JSON format›nda maalesef ki Görsel Arama sistemindeki arama
sonuçlar›nda resim gösterimi gibi özellikler kullan›lam›yor. O nedenle
ço¤unlukla Görsel Arama altyap›lar›nda XML format› tercih ediliyor.
Sunucu Taraf›nda Neler Yapmal›?
Görsel arama sistemi ile ilgili yap›lmas› gereken çal›flman›n büyük k›s-
m› sunucu taraf›nda yap›l›yor. Bunun nedeni asl›nda çok basit. Open-
SearchDescription dosyam›zda tan›mlam›fl oldu¤umuz veri kayna¤›n›
taray›c›n›n anlayabilece¤im bir formatta sa¤lamam›z flart. Aksi halde
kullan›c›ya Görsel Arama sonuçlar› göstermemiz mümkün olmayacak-
t›r. Peki Internet Explorer 8 bizden nas›l bir formatta XML istiyor?

<SearchSuggestion>
<Query>aranan</Query>
<Section title=”İlk Bölüm”>
<Item>
<Text>Sonuç 1</Text>
<Description>Açıklama</Description>
<Url>http://daron.yondem.com?id=3</Url>
</Item>
<Separator title=”Diğerleri”/>
<Item>
</Item>
</Section>
</SearchSuggestion>

Yukar›daki kod içerisinde basit bir arama sonucunda Internet Explo-
rer’a döndürmemiz gereken XML veri kayna¤›n›n yap›s›n› inceleyebi-
lirsiniz. Sat›r sat›r XML kodlar›n›n incelemeden önce bu veri kayna-


¤›n›n sadece iki sonuç döndüren örnek bir veri kayna¤› oldu¤unu be-
lirtmekte fayda var. Normal flartlarda on adet sonuç gönderebilirsiniz.
<Query>aranan</Query>

Görsel arama için istemciye gönderdi¤imiz XML kodunun ilk sat›r›n-
da Query tag› bulunuyor. Bu tag içerisinde sunucu taraf›na aranmak
üzerine yollanan kelimeleri yazd›r›yoruz. Böylece Internet Explorer
kendisine gelen veri ile talep etti¤i arama verisinin ayn› olup olmad›-
¤›n› kontrol edebiliyor.
<Section title=”İlk Bölüm”>

Section tag’lar› arama sonuçlar› gösterilirken sonuçlar› gruplamak
amac›yla kullan›labilir. Her section’un (bölüm) bir de title bilgisi,
yani bafll›¤› bulunuyor. Örnek bir kullan›m olarak herhangi bir arama-
n›n sonucunda farkl› kategorilerinde ürünlerinin getirildi¤i bir e-tica-
ret sitesi düflünülebilir.

<Item>
</Item>

‹flte geldik en can al›c› noktaya. Görsel arama ifllemi esnas›nda göste-
rilecek olan her bir sonucu tan›mlamak için Item tag’lar› ile gerekli
verileri XML içerisinde yazd›rmam›z flart. Her bir Item tag›n›n Text,
Description ve Url elementlerini içermesi gerekiyor. Text ve
Description sonuç listesinde gösterilirken Url ise söz konusu sonu-
ca t›kland›¤›nda kullan›c›n›n yönlendirilece¤i adresi tan›ml›yor. E¤er
arama sonuçlar›nda her bir ö¤e ile ilgili bir de ufak resim göstermek is-
tiyorsan›z Item tag›lar› aras›na Image elementi de yerlefltirmelisiniz.

<Item>
<Image Source=http://daron.yondem.com/
resim.jpg
alt=”Bu bir resimdir” width=”70”></Image>
</Item>


Yukar›daki kod örne¤inde Item elementi içerisinde bir de Image ele-
menti bulunuyor. Image elementi do¤rudan Source olarak bir resim
dosyas›n›n tam yolunu içeriyor. Böylece Internet Explorer e¤er söz
konusu resme eriflebilirse do¤rudan görsel arama sonuçlar›n› gösterir-
ken resme de sol tarafta yer verecektir.

Görsel Arama sonuçlar› ve resimli gösterim flekli.

E¤er section taglar›, yani bölümler içerisinde ayr›ca sonuçlar› bir-
birinden ay›rmak isterseniz. Separator elementini kullanabilirsiniz.
Section elementindeki gibi Separator’lara da title (bafll›k) de¤e-
ri verilebiliyor.

<Separator title=”Diğerleri”/>

Bahsetti¤imiz standartlara uygun flekilde gerekli veri taban› sorgular›-
n› yapan ve uyumlu XML ç›kt›s› veren sunucu tarafl› kodlar› yazd›k-
tan sonra arama sa¤lay›c› dosyan›z› eskisi gibi ayn› JScript kodlar› ile
sitenizin ziyaretçilerine sunabilirsiniz. E¤er hedef taray›c›lar›n görsel
arama sistemini destekliyorsa otomatik olarak sonuçlar gösterilecek-
tir, aksi halde arama sa¤lay›c› sistemi eski taray›c›larda eski hali ile
çal›flmaya devam eder.


Sunucuda Gerçek Zamanl›
XML Üretimi
Görsel arama sistemlerini kullanabilmek için en önemli nokta sunucu
taraf›nda uygun XML ç›kt›s›n› oluflturabilmek. Bu çerçevede kitab›-
m›z›n bu bölümünde sunucu taraf›nda veri kayna¤› olarak basit bir
Array (Dizi) kullanarak gerekli XML kodunu nas›l yaratabilece¤imi-
zi inceleyece¤iz.

C# ve ASP.NET ile XML Üretmek
ASP.NET taraf›nda özellikle .NET Framework 3.5 ile beraber
LINQ’in de yard›m›m›za yetiflmesi XML üretimini ciddi anlamda ko-
laylaflt›r›yor. Biz de kodlar›m›zda LINQ’ten faydalanarak h›zl› bir fle-
kilde elimizde bulunan Generic bir List içerisinde veriyi XML’e dö-
nüfltürece¤iz.
XML kodunu istemciye do¤rudan gönderece¤imiz için HTML yara-
tan bir Web Form yerine bize daha esnek bir yap› sunan Generic
Handler’lar› kullanmam›zda fayda var. ‹lk olarak örne¤imizde kulla-
naca¤›m›z veri kayna¤›n› yaratal›m.

public class Sonuc
{
public string Text { get; set; }
public string Description { get; set; }
public string Url { get; set; }
public string Photo { get; set; }
}

Veri kayna¤›m›zda her bir sonucu temsil edecek olan s›n›f›m›z› yuka-
r›daki flekilde tan›mlad›ktan sonra Generic Handler çal›flt›r›ld›¤›nda
hem örnek amaçl› olarak bir veri yarataca¤›z hem de o veri üzerinden
sonras›nda da XML üretece¤iz.

System.Collections.Generic.List<Sonuc> Veri =
new System.Collections.Generic.List<Sonuc>();
for (int i = 0; i < 10; i++)
{
Veri.Add(new Sonuc()
{


Text=”Sonuç” + i.ToString(),
Description=”Açıklama” +
i.ToString(),
Photo=”Foto” + i.ToString() +
“.jpg”,
Url=”adres.aspx?ID=” + i.ToSt-
ring()
});
};

Veri kayna¤›m›z› yaratma ifllemini tamamlad›¤›m›zda göre art›k eli-
mizde yer alan Veri ad›ndaki Generic List üzerinden yola ç›karak uy-
gun XML kodunu yaratabiliriz. Bunun için olarak sayfan›n ç›kt›s›na
ait Content Type’› Text/Xml olarak de¤ifltirelim.

context.Response.ContentType = “text/xml”;

Bir sonraki ad›mda XML doküman›m›z›n ana elementlerini yaratal›m
ve içerisine veri, yani Item nesneleri eklenebilecek hale getirelim.

XDocument XMLFeed = new XDocument(new
XDeclaration(“1.0”, “utf-8”, “yes”));
XMLFeed.Add(new XElement(“SearchSuggestion”,
new XElement(“Query”, context.Request.
QueryString[“aranacak”].ToString()),
new XElement(“Section”,
new XElement(“Separator”,
new XAttribute(“title”, “Bölüm
1”)))));

fiimdi s›ra geldi elimizdeki Generic List içerisinde gezerek yukar›da
yaratm›fl oldu¤umuz doküman içerisinde SearchSuggestion ele-
menti içindeki Section elementinin içine uygun Item elementlerini
yerlefltirmeye.

for (int i = 0; i < Veri.Count; i++)
{
XMLFeed.Element(“SearchSuggestion”).
Element(“Section”).Add(
new XElement(“Item”,


new XElement(“Text”, Veri[i].Text),
new XElement(“Image”,
new XAttribute(“source”, Veri[i].Url),
new XAttribute(“alt”, “Bir resim”),
new XAttribute(“width”, “75”),
new XAttribute(“height”, “50”)),
new XElement(“Description”, Veri[i].
Description),
new XElement(“Url”, Veri[i].Url)));
}

Gördü¤ünüz gibi yaratt›¤›m›z yeni XElement ve içerisinde XAttri-
bute nesnelerine veri kayna¤› olarak For döngüsü içerisinde sürekli
Veri ad›ndaki Generic List’i kullan›yoruz. Böylece istedi¤imiz XML
DOM’u yaratabiliyoruz. Son olarak tüm bu XML’i istemciye gönde-
rilmek üzere sayfaya yazd›rmam›z gerekiyor.

context.Response.Write(XMLFeed.ToString());

Art›k Generic Handler dosyam›z kendisine gelecek olan aranacak
querystring parametresine göre farkl› XML’ler döndürmek için haz›r
durumda. Tek yapman›z gereken örne¤imizdeki Veri ad›ndaki List’i
farkl› veri kaynaklar› ile de¤ifltirmek.

VB ve ASP.NET ile XML Üretmek
Bir önceki bölümde C# ile ASP.NET taraf›nda nas›l XML ç›kt›s› üre-
tebilece¤imizi incelemifltik. C# ile VB aras›nda çok büyük farklar bu-
lunmasa da XML konusunda VB 9.0 ile beraber gelen XML Literals
yap›s›n› kullan›rsak XML yaratma ifllemi çok daha farkl› bir çehreye
bürünebiliyor. O nedenle gelin C# ile yapt›¤›m›z örne¤i bir de VB ile
yaparak nas›l ilerleyebilece¤imizi inceleyelim.

Public Class Sonuc

Private PText As String
Public Property Text() As String
Get
Return PText
End Get
Set(ByVal value As String)
PText = value


End Set
End Property

Private PDescription As String
Public Property Description() As String
Get
Return PDescription
End Get
PDescription = value
End Set
End Property

Private PUrl As String
Public Property Url() As String
Get
Return PUrl
End Get
PUrl = value
End Set
End Property

Private PPhoto As String
Public Property Photo() As String
Get
Return PPHoto
End Get
PPHoto = value
End Set
End Property

End Class

‹lk aﬂamada yukar›daki ﬂekli ile tüm veri kayna¤›m›z› üretirken kulla-
naca¤›m›z Sonuc ad›ndaki s›n›f›m›z› tan›ml›yoruz.
Bir sonraki ad›mda ise deneme amaçl› olarak kullanaca¤›m›z veri
kayna¤›m›z› üretece¤iz.


Dim Veri As New System.Collections.Generic.List
(Of Sonuc)
For index As Integer = 1 To 10
Veri.Add(New Sonuc With {.Text = “Sonuç”
& index, _
.Description =
“Açıklama” & index, _
.Photo = “Photo”
& index & “.jpg”, _
.Url = “adres.
aspx?ID=” & index})
Next

Yukar›daki kodumuz ile deneme amaçl› olarak kullanaca¤›m›z veri
kayna¤›m›z› da yaratt›¤›m›za göre art›k s›ra geldi bu veri kayna¤› üze-
rinden gerekli XML’i yaratmaya. ‹lk olarak sayfan›n Content
Type’›n› do¤ru flekilde ayarlayal›m.

Context.Response.ContentType = “text/xml”

Son olarak XML yaratma ifllemlerine bafllayabiliriz. Daha önce de bah-
setti¤im üzere VB art›k dil ile entegre XML yaz›m›n› destekliyor. O ne-
denle C#’da oldu¤u gibi XElement vs nesneler ile u¤raflmaya gerek
kalmadan do¤rudan istedi¤imiz XML format›n› dile dahil edebiliyoruz.

Dim XMLFeed = <?xml version=”1.0” encoding=”utf-8”?>
<SearchSuggestion xmlns=”http://opensearch.org/
searchsuggest2” version=”1”>
<Query><%= Context.Request.QueryString(“ara-
nacak”) %></Query>
<Section title=”Bölüm 1”>
<%= From inc In Veri Select <Item>
<Text><%= inc.Text %></Text>
<Description><%= inc.Description
%></Description>
<Url><%= inc.Url %></Url>
<Image source=<%= inc.Photo %>
alt=”Bilgi” width=”75” height=”75”/>

</Item> %>


</Section>
</SearchSuggestion>

Kod içerisinde de görebilece¤iniz üzere do¤rudan XML kodlar› bir de-
¤iflkene eflitlenmifl durumda. Bu kodlar .NET içerisinde VB derleyicisi
taraf›ndan derleme zaman›nda C#’da oldu¤u gibi XElement nesneleri-
ne çevrilecektir. O nedenle herhangi bir performans farkl›l›¤› olmaya-
cakt›r. Biz XML kodumuzu de¤iflkenimize eflitlerken bir de LINQ sor-
gusu kulland›k. Böylece Veri ad›ndaki Generic List içerisinde kaç ta-
ne kay›t varsa uygun flekilde Item XML nesnelerini de yaratm›fl olduk.
Art›k XML kodumuzu sayfaya yazd›rabiliriz.

Context.Response.Write(XMLFeed.ToString())

PHP ile XML Üretmek
Windows Server 2008 ve IIS 7 ile beraber gelen FastCGI ile art›k
Windows sunucu üzerinde PHP kullan›m› hatta ASP.NET ile entegre
ortak Forms Authentication kullan›mlar› ve Session paylafl›mlar› gi-
bi özelliklerin hayat›m›za girdi¤i bu günlerde sunucu taraf›nda PHP
kullanman›z halinde de tabi ki Görsel Arama için uygun XML kodla-
r›n› üretebilirsiniz. Bunun için örne¤imizde herkesin sunucusunda
PHP DOM’un kurulu olup olmad›¤›ndan emin olmad›¤›m›z için PHP
DOM kullanmak yerine standart String ifllemleri ile devam edece¤iz.

header(‘Content-type: text/xml’);

‹lk olarak yukar›daki kodumuz ile sayfam›z›n Content Type ayar›n›
yapal›m. Böylece taray›c› kendisine bir XML gönderildi¤ini rahatl›k-
la anlayabilecektir.

$items = array();
$items[] = array(‘text’ => ‘Sonuç 1’,
‘image’ => array
(‘source’ => ‘http://x.com/resim1.jpg’,
‘alt’ => ‘bir resim’,
‘width’ => 75,
‘height’ => 60),
‘description’ =>
‘Description 1!’,
‘url’ =>
‘http://daron.yondem.com’);


‘alt’ => ‘baska resim’,
‘width’ => 75,
‘height’ => 60),
‘url’ =>
‘alt’ => ‘baska bir resim daha’,
‘width’ => 75,
‘height’ => 60),
‘url’ =>

Sonras›nda örne¤imizde kullanmak üzere yukar›daki gibi bir Array
tan›mlayal›m. Böylece bir sonraki ad›mda bu dizi içerisindeki verile-
ri kullanarak uygun XML ç›kt›s›n› yarataca¤›z.

$output = “<SearchSuggestion>n”;
$output .= “<Section>n”;
$output .= “<Query>asp</Query>n”;
$output .= “t<Separator title=”Bölüm 1” />n”;

foreach( $items AS $item ) {

$output .= “tt<Item>n”;
$output .= “ttt<Text>”. $item[‘text’] .”</Text>n”;
$output .= “ttt<Image source=””. $item[‘image’]
[‘source’] .””n”;
$output .= “ttt alt = ””. $item[‘image’][‘alt’]
.””n”;
$output .= “ttt width = ””. $item[‘image’]
[‘width’] .””n”;


$output .= “ttt height = ””. $item[‘image’]
[‘height’] .””n”;
$output .= “ttt /> n”;
$output .= “ttt<Description>”. $item[“description”]
.”</Description> n”;
$output .= “ttt<Url>”. $item[“url”] .”</Url>n”;
$output .= “tt</Item>n”;

}

$output .= “</Section>n”;
$output .= “</SearchSuggestion>n”;

echo $output;

Yukar›daki kod içerisinde de görebilece¤iniz üzere standart string
birlefltirme ifllemleri ile XML kodumuzu yarat›yoruz. XML’imizin
bafllang›ç ve sonunu belirledikten sonra orta k›s›mda da bir For dön-
güsü ile elimizdeki diziyi gezerek uygun Item XML elementlerini ya-
rat›yoruz. Bu flekilde yarat›lan bir XML kodu da Görsel Arama alt-
yap›lar› taraf›ndan rahatl›kla kullan›labilir.

Görsel Aramalar için JSON Veri Kayna¤›
Görsel aramalar için bu bölüme kadar veri kayna¤› olarak XML kul-
land›k. Bunun nedeni bir alternatif olarak JSON format› gelse de
JSON içerisinde hem Image nesneleri hem de Separator kullanam›-
yor olmam›z. E¤er tüm bu dezavantajlar›na ra¤men JSON kullanma-
y› düflünüyorsan›z oluflturman›z gereken JSON veri kayna¤›n›n bir ör-
ne¤ini afla¤›da inceleyebilirsiniz.

[“aranan”,
[“sonuc1”, “sonuc2”, “sonuc3”],
[“aciklama 1”, “aciklama 2”, “aciklama3”],
[“http://daron.yondem.com/1”, “ http://daron.yondem.
com/2”, “ http://daron.yondem.com/3”]]

Gördü¤ünüz gibi JSON içerisinde toplam üç sonuç döndüren kodu-
muzun bafl›nda yine Internet Explorer taraf›ndan parametre olarak
gönderilen arama kelimeleri bulunuyor.


Web Dilimleri Nas›l Haz›rlan›r
Web dilimleri kullan›c›lar›n sitelerimizi takip edebilmeleri aç›s›ndan
ilginç ifllevsellikler sa¤layabiliyor ve bu ifllemi çok kolaylaflt›rabili-
yorlar. Bu çerçevede web dilimlerinin oluflturulmas› ile ilgili teknik
aç›dan birkaç farkl› yol var. Bu bölümümüzde her farkl› yolu avantaj
ve dezavantajlar›n› da de¤erlendirerek inceleyece¤iz.

<div class=”hslice” id=”Urun1”>
<h1 class=”entry-title”>
Bu bir ürün!</h1>
<div class=”entry-content”>
<p>
Ürün bilgisi burada.</p>
</div>
</div>

Yukar›da gördü¤ünüz basit HTML kodu herhangi bir web sayfas›nda
Web Slice’› tan›ml›yor. Web sayfalar› içerisinde Web Slice’lar tama-
men microformatlar ile tan›mlan›r, normal flartlarda teknik olarak bir
ifllevselli¤i olsun veya olmas›n kodlar›n taray›c› için farkl› anlamlar›
vard›r. Örne¤in class özelli¤ine hslice alan bir HTML elementi ta-
ray›c› için bir Web Slice tan›m› anlam›na gelir. Normalde bizler
class de¤erlerine CSS s›n›flar›n› atar›z ve bu özelli¤i tasar›msal
ayarlamalar için kullan›r›z, oysa Internet Explorer 8 için hslice
ad›ndaki class de¤erinin çok daha farkl› bir önemi var. Tabi di¤er
yandan e¤er isterse web tasar›mc› veya programc› hslice ad›nda bir
CSS s›n›f› yaratarak bu durumdan görsel anlamda da faydalanabilir.
Internet Explorer 8 için bir Web Slice tan›mlarken ilk olarak web di-
liminin ana gövdesine hslice ismi ile bir class de¤eri vermelisiniz.
Sonras›nda bu Web Dilimine ait gövdeyi teflkil edecek olan HTML
elementinin kesinlikle sayfa içerisinde tekil bir ID de¤eri olmal›d›r.
Buradaki ID de¤erinin önemi çok büyük çünkü Internet Explorer say-
fa içerisindeki Web Dilimleri’ni bu ID üzerinden tan›yacakt›r. ‹leriki
ad›mlarda da bahsedece¤imiz üzere kullan›c›lar›n bu web dilimini ke-
sip taray›c›lar›na ald›ktan sonra e¤er söz konusu web diliminin ID bil-
gisini de¤ifltirirseniz daha önce kesip al›nan dilimler ile bu dilim ara-
s›ndaki iliflki kopacakt›r ve kullan›c›lar art›k kesmifl olduklar› dilimle
ilgili güncellemeleri takip edemeyecektir.


Son olarak basit bir Web Slice içerisinde bir de entry-content ve
entry-title bulunmas› gerekir. Yine farkl› HTML elementlerine
verilen class de¤erleri ile tan›mlanana bu özelliklerden entry-title
bir web diliminin kullan›c›lar›n taraf›ndan taray›c›ya entegre edilmesi
halinde araç çubu¤unda gösterilecek bafll›¤›n› tan›mlarken entry-
content ise web diliminin ana içeri¤i tafl›r. Her iki de¤eri de class
olarak alm›fl olan HTML elementleri içerisinde farkl› HTML kodlar›
yerlefltirilebilir.

Çal›flma Yap›s›
Internet Explorer açt›¤› her sayfada hslice ile iflaretlenmifl HTML
elementlerini arar ve iç yap›s› uygun olanlar› otomatik olarak birer
web dilimi olarak kullan›c›ya gösterir. Kullan›c› bu web dilimini ta-
ray›c›s›na ekledikten sonra kullan›c› veya programc› taraf›ndan ta-
n›mlanm›fl aral›klar ile Internet Explorer web dilimini güncelleye-
cektir.
Bir önceki bölümde kendi içerisinde entry-content içeren bir Web
Dilimi örne¤i gördük. E¤er herhangi bir web dilimi kendi içeri¤ini
do¤rudan HTML kodlar› olarak kendi ana elementi içerisinde entry-
content içinde tan›mlarsa Internet Explorer söz konusu web dilimi-
nin bulundu¤u sayfay› belirli aral›klarla istemciye indirir.
Sonras›nda gerekli parsing ifllemlerini de yapan Internet Explorer
web dilimini ID’si üzerinden HTML kodunda bulup içerisindeki
entry-content’te de¤ifliklik var ise kullan›c›y› uyar›r. Bu yap›
programlama aç›s›ndan en kolay haz›rlanabilen yap›d›r. Tek yapma-
n›z gereken sayfan›zda dilimlenmesini istedi¤ini bölümleri tespit
edip gerekli yerlere hslice, entry-content ve entry-title
CSS s›n›flar›n› atamak.
Di¤er yandan farkl› senaryolarda daha esnek yap›lar oluflturabilmek
ad›na Web Dilimler’inin içeriklerinin farkl› kaynaklardan çekilebil-
mesi de mümkün. Seçeneklerden ilki web diliminin içeri¤ini ayr› bir
web sayfas›ndan almak.
D›splay Source De¤iflikli¤i
Yaratt›¤›n›z bir web diliminin taray›c›n›n üzerinde aç›lan k›sm›n› ha-
rici olarak tan›mlamak isteyebilirsiniz. Böyle bir talep asl›nda çok ba-
sit bir nedeni olabilir. Web diliminizin kesildi¤i yerdeki hali ile tara-
y›c›da kesilmifl halinin farkl› tasar›mlar ile gözükmesini isteyebilirsi-


niz. Bu gibi durumlarda herhangi bir web dilimi tan›mlarken web di-
limi kesildikten sonra taray›c›n›n hangi veri kayna¤›ndan içerik taki-
bi yapabilece¤ini belirleyebilirsiniz.

Yeni Ürün</h1>
<div class=”entry-content” href=”http://daron.
yondem.com/baska.aspx?ID=2”>
</div>
</div>

Yukar›daki kod içerisinde her zamanki gibi yine entry-content class
de¤erine sahip bir elementimiz var fakat bu sefer söz konusu elementin
bir de href de¤eri bulunuyor. Bir DIV elementinin HREF özelli¤ine sa-
hip olmas› normal flartlarda hiçbir fley ifade etmez. Oysa Internet Exp-
lorer 8 için bu çok anlaml› bir iflaretleme. Entry-content’e verilen
href de¤erinde web diliminin içeri¤ini saklayan baflka bir sayfan›n ad-
resi yer al›yor. Bu web dilimi flu anda bulundu¤u sayfada farkl› flekil-
lerde gözükebilse de kullan›c› taraf›ndan taray›c›ya eklendi¤inde tara-
y›c› de¤ifliklikler için href de¤erinde verilmifl sayfay› kontrol edecek
ve söz konusu sayfadaki içeri¤i kullan›c›ya gösterecektir. Böylece ana
sayfada yer alan web dilimi ve görsellik bozulmadan taray›c›n›n araç
çubu¤unda gözüken web dilimi tasar›m› tamamen özellefltirilebilir.

Farkl› Web Dilimleri’ni
Birbirine Ba¤lamak
Baz› durumlarda farkl› web dilimleri için ortak bir kaynak kullanmak
veya sitenizin farkl› yerlerinden kesilebilir flekilde gözükse de asl›nda
ayn› web dilimine yönlendirme yapmak isteyebilirsiniz. Bu gibi du-
rumlarda yaratt›¤›n›z yeni bir web dilimine feedurl verebilirsiniz.

<div class=”entry-title”>
Urun Adı
</div>
<a rel=”feedurl” href=”http://daron.yondem.com/
baska.aspx#Urun2”></a>
</div>


Yukar›daki kod ile tan›mlanan bir web dilimi asl›nda baska.aspx say-
fas›ndaki ID’si Urun2 olan web dilimini hedef göstermektedir. Gör-
dü¤ünüz a tag’› ile koyulan link içerisinde herhangi bir yaz› yaz›lma-
d›¤› için kullan›c›lar taraf›ndan söz konusu link alg›lanmayacak fakat
Internet Explorer linkin rel ve href özelliklerinden yola ç›karak ge-
rekli ifllemleri yapabilecektir.

Web Dilimi’ne Kaynak Olarak
RSS Kullanmak
Bir web diliminin veri kayna¤›n› özellefltirme yolunda gidilebilecek
son nokta olarak RSS XML kaynaklar›ndan bahsedilebilir. Normal
flartlarda bir RSS içerisinde birden çok Item tag’› bulunur. Oysa bir
web dilimi için tek bir Item yeterlidir. Internet Explorer RSS kayna-
¤› içerisinden her zaman ilk Item’› alarak içerisindeki HTML’i araç
çubu¤unda kesilmifl bir web dilimi içerisinde gösterecektir.

<div class=”entry-title”>
Ürün Adı
</div>
<a rel=”feedurl” href=”/rssfeed.xml”></a>
</div>

Yukar›daki gördü¤ünüz örnek Web Dilimi kendi kayna¤›n› rssfe-
ed.xml ad›nda bir dosya olarak tan›ml›yor. Dikkat ederseniz bu web di-
liminin herhangi bir entry-content’i yok. Rel özelli¤i feedurl
olarak atanm›fl a tag›n›n href özelli¤ine hedef veri kayna¤›n›n adresi
yerlefltirilmifl durumda. Gelin bir de h›zl›ca RSS’in yap›s›na göz atal›m.

<rss version=”2.0”>
<channel>
<title>Web Dilimi RSS</title>
<ttl>120</ttl>
<item>
<title>Ürün Adı</title>
<description>HTML <b>kodları</b>
kullanılabilir</description>
</item>


</channel>
</rss>

RSS kayna¤› içerisinde sadece bir ITEM bulunuyor. Söz konusu
Item’›n title de¤eri Internet Explorer içerisinde araç çubu¤unda gö-
zükecekken description de¤eri ise Web Dilimi’nin içeri¤ini belir-
leyecektir. Son olarak ttl taglar› aras›ndaki de¤er ise bu web dilimi-
nin ne kadar sürede bir istemci taraf›nda kontrol edilmesi gerekti¤ini
belirler. TTL (Time To Live) de¤eri olarak verilebilecek en düflük de-
¤er 15’dir (dakika).

Urun Adi </h1>
<div class=”entry-content”>
<p>
Ürün açıklaması.</p>
<div class=”ttl” style=”display: none;”>
15</div>
</div>
</div>

E¤er web diliminiz harici RSS kayna¤› kullanmayacaksa TTL de¤eri-
ni HTML kodu içerisinde de yukar›daki gibi tan›mlayabilirsiniz.
Class özelli¤ine ttl de¤eri verilen DIV elementi içerisinde de¤erin
ekranda gözükmemesi için elementin CSS stil özelliklerinden disp-
lay özelli¤i none olarak de¤ifltirilebilir.

WEB D‹L‹MLER‹NE D‹NAM‹K RSS
NOT
Görsel Arama bölümümüzde inceledi¤imiz üzere hem ASP.NET hem de
PHP ile dinamik XML üretimi kolayca yap›labiliyor. Bu çerçevede harici
RSS kaynaklar›na ba¤l› web dilimlerinin RSS kaynaklar› da özünde birer
XML dosyas› oldu¤u için bu kaynaklar da rahatl›kla sunucu taraf›nda di-
namik olarak oluflturulabilir. Böylece kullan›c›lar çok daha bir flekilde
web sitenizi takip edebilirler.

Internet Explorer 8 Kitapçığı

Internet Explorer 8 Kitapçığı

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Internet Explorer 8 Kitapçığı

Ähnlich wie Internet Explorer 8 Kitapçığı (20)

Internet Explorer 8 Kitapçığı