1. เอกสารวิชาการหมายเลข 4 มีนาคม 2554

2. 4
F
F F
F F F F
F AEC Prompt
100/14
10400
F 02-697-6348-9, 02-697-6353
02-697-0347
http://www.citsonline.utcc.ac.th
40 F
F 1 2554
F 1,000 F
AEC Prompt
F F F
150 .
10200
F . . 02-462-0303

3. คำนำ
เอกสารวิชาการเลมนี้เปนสวนหนึ่งของโครงการ “AEC Prompt.”
สภาหอการคาแหงประเทศไทยจัดทำโดยศูนยศึกษาการคาระหวางประเทศ
มหาวิทยาลัยหอการคาไทยโดยมีวัตถุประสงคเพื่อเปนหนวยงานหลักของ
เอกชนที่ติดตาม การเคลื่อนไหว รวมถึงการเตือนภัยและการนำเสนอ
โอกาส อุปสรรคทางการคาและการลงทุนในอาเซียนใหผูที่เกี่ยวของหรือผู
ที่สนใจไดทราบ สำหรับเอกสารวิชาการ AEC Prompt นี้เปนเลมที่ 4 ที่ได
จัดพิมพขึ้นในป 2554 มีชื่อวา “ขาวอาเซียน” ซึ่งเปนเนื้อหาที่บงบอกถึง
ภาพรวมสินคาขาวซึ่งถือเปนสินคาเกษตรที่มีความสำคัญที่สุดในภูมิภาคอา
เซียน โดยเฉาะในกลุมประเทศไทยและประเทศ CLMV ถือเปนแหลงผลิต
ขาวที่ใหญที่สุดของโลก
หากผูอานมีขอสงสัยหรือตองการทราบรายละเอียดเพิ่มเติมนอก
เหนือจากประเด็นที่นำเสนอในเอกสารฉบับนี้ทานสามารถสืบคนขอมูลได
ที่ www.citsonline.utcc.ac.th หรือที่ AEC Prompt สภาหอการคาแหง
ประเทศไทย หมายเลขโทรศัพท 02-622-1860 ตอ 453และ447 เพื่อแลก
เปลี่ยนขอคิดเห็นที่เปนประโยชนกับประเทศไทยตอไป
AECPrompt
สภาหอการคาแหงประเทศไทย
มีนาคม2554

5. สารบัญ
หนา
ขาวอาเซียน 1
1.1 การผลิตขาวของอาเซียน 1
1.2 การบริโภาคขาวของอาเซียน 4
1.3 การสงออกขาวในอาเซียน 5
การผลิต และการสงออกขาวไทยในอาเซียน 13
2.1 การผลิตขาวของไทย 13
2.2 การสงออกขาวไทยในตลาดอาเซียน 20
2.3 ตำแหนงขาวไทยในตลาดอาเซียน 22
ประวัติผูแตง 29

7. ขาวอาเซียน
1.1 การผลิตขาวของอาเซียน
อาเซียนเปนแหลงผลิตและบริโภคขาวที่สำคัญของโลก โดย
อาเซียนประกอบดวยประเทศที่มีศักยภาพในการผลิตและสงออกขาวทั้ง
อันดับ 1 และ 2 ของโลก คือ ไทย และเวียดนาม ในขณะเดียวกันอาเซียน
ก็มีฟลิปปนสที่เปนประเทศผูนำขาวมากที่สุดของโลกดวยเชนกัน
นอกจากนี้ ในอาเซียนไมไดมีแคไทยกับเวียดนามเทานั้นที่มีความสามารถ
ในการผลิตและสงออกขาว ยังมีประเทศเพื่อนบานที่เปนทั้งคูแขงและคูคา
คือ พมา ลาว อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟลิปปนส และกัมพูชา ซึ่งในอนาคต
อันใกล นั่นคือหลังวันที่ 1 มกราคม 2558 อาเซียนจะเปนประชาคม
เศรษฐกิจอาเซียนอยางสมบูรณ(ASEANEconomicCommunity:AEC)
ยอมสงผลทำใหการแขงขันในการผลิตและสงออกขาวของประเทศใน
อาเซียนมีความเขมขนมากขึ้น และจากรายงานสถิติของกระทรวง
เกษตรสหรัฐอเมริกา (Foreign Agricultural Service, United States
Department of Agriculture : USDA) สามารถพิจารณาการผลิตขาว
ของอาเซียนในดานตาง ๆ ไดดังนี้
1) เนื้อที่เพาะปลูก
เนื้อที่เพาะปลูกขาวของอาเซียนในป 2550/51 มีทั้งหมด 285.1
ลานไร และเพิ่มเปน 286.8 ลานไร ในป 2552/53 คิดเปนอัตราการ
ขยายตัวเพิ่มขึ้น รอยละ 0.6 เมื่อพิจารณาเปนรายประเทศจะเห็นวา

8. AEC Prompt 4
2
อินโดนีเซียมีเนื้อที่เพาะปลูกขาวมากที่สุด จำนวน 74.3 ลานไร รองลงมา
คือ ไทย 67.4 ลานไร และ เวียดนาม 46.3 ลานไร ซึ่งหากพิจารณาจาก
อัตราการขยายตัวในชวงปดังกลาว พบวาเวียดนามและพมามีอัตราการ
ขยายตัวของพื้นที่เพาะปลูกขาวลดลง โดยเวียดนามขยายตัวลดลง
รอยละ 1.2 ในป 2551/52 แตในป 2552/53 พื้นที่เพาะปลูกขยายตัว
เพิ่มขึ้นรอยละ 0.1 สวนพมาในป 2551/52 มีอัตราการขยายตัวลดลงของ
พื้นที่ปลูกขาวรอยละ 5.5 และในป 2552/53 กลับมาปลูกขาวเพิ่มขึ้น
รอยละ 4.5 สวนในป 2552/53 ประเทศที่มีอัตราการขยายตัวของพื้นที่
ปลูกขาวลดลง คือ ประเทศอินโดนีเซีย ลดลงรอยละ 1.4 และประเทศ
ฟลิปปนสมีพื้นที่การปลูกขาวลดลงรอยละ 1.8 สวนไทยมีอัตราการ
ขยายตัวของเนื้อที่เพาะปลูกลดลงรอยละ 0.3 ในป 2551/52 แลวกลับมา
ขยายตัวเพิ่มขึ้นรอยละ 0.9 ในป 2552/53 (ตารางที่ 1.1)
2) ผลผลิตตอไร
สำหรับผลผลิตตอไรของอาเซียนในชวงป 2550/51 - 2552/53
พบวามีผลผลิตตอไรเฉลี่ยอยูที่572.8-583.6กิโลกรัมตอไรโดยในป2552/
53ประเทศที่มีผลผลิตตอไรสูงที่สุด3อันดับแรกของอาเซียนคือเวียดนาม
รองลงมา คือ อินโดนีเซีย และมาเลเซีย ตามลำดับ สวนไทยมีผลผลิต
ตอไรอยูในอันดับที่ 6 ซึ่งเมื่อพิจารณาเปรียบเทียบผลผลิตตอไรของ
แตละประเทศกับผลผลิตตอไรเฉลี่ยของอาเซียนในแตละป สามารถแบง
ออกไดเปน 2 กลุม คือ
1) กลุมที่มีผลผลิตตอไรสูงกวาคาเฉลี่ย ไดแก อินโดนีเซีย
เวียดนาม และฟลิปปนส

9. ขาวอาเซียน
3
2) กลุมที่มีผลผลิตตอไรต่ำกวาคาเฉลี่ย ไดแก ไทย พมา ลาว
กัมพูชา และมาเลเซีย
สวนอัตราการขยายตัวของผลผลิตตอไรในชวงปดังกลาว จะเห็น
วาประเทศที่มีอัตราการขยายตัวสูงสุดคือกัมพูชาโดยมีอัตราการขยายตัว
เพิ่มขึ้นรอยละ 5.0 ในป 2551/52 รองลงมา คือ อินโดนีเซีย มีอัตราการ
ขยายตัวเพิ่มขึ้นรอยละ2.7และมาเลเซีย2.8ในป2552/53(ตารางที่1.1)
3) ผลผลิตขาวสาร
ในชวง 3 ป ที่ผานมา (2550/51 - 2552/53 ) อาเซียนมีผลผลิต
ขาวสาร อยูระหวาง 109.8-112.5 ลานตัน ซึ่งคิดเปนสัดสวนรอยละ 25.2
ของผลผลิตขาวทั้งหมดของโลก สวนประเทศที่มีผลผลิตขาวมากที่สุด
ในอาเซียน คือ ประเทศอินโดนีเซีย รองลงมา คือ เวียดนาม ไทย พมา
และฟลิปปนส ตามลำดับ ซึ่งในชวงป 2550/51 ถึง 2552/53 ปริมาณ
ผลผลิตขาวที่ผลิตไดในแตละประเทศไมไดมีการเปลี่ยนแปลงมาก
แตประเทศที่ถูกจับตามองและกลาวถึงมากในปจจุบัน คือ เวียดนาม
เนื่องจากเปนประเทศที่สามารถผลิตขาวไดมากเปนอันดับ 2 ของอาเซียน
และสงออกขาวไดมากเปนอันดับ 2 ของโลก รองจากไทย อีกทั้งยังมีตลาด
สงออกหลักเชนเดียวกับไทย ซึ่งถือวาเปนคูแขงที่สำคัญของไทยใน
ตลาดโลกโดยเฉพาะขาวขาว จะเห็นไดจากผลผลิตขาวของเวียดนาม ใน
ป 2552/53 เวียดนามสามารถผลิตขาวสารไดทั้งสิ้น 24.3 ลานตัน แตไทย
ผลิตไดเพียง 20.4 ลานตัน ในขณะที่พมาผลิตได 10.7 ลานตัน กัมพูชา
ผลิตได 4.6 ลานตัน และลาวผลิตได 1.9 ลานตัน นอกจากนี้ เมื่อพิจารณา
จากอัตราการขยายตัวของผลผลิตที่ผลิตไดในป 2552/53 พบวาประเทศ

10. AEC Prompt 4
4
1.1
( ) ( / ) ( )
2550/51 2551/52 2552/53 2550/51 2551/52 2552/53 2550/51 2551/52 2552/53
74.4 76.1 75.0 771.2 780.8 801.6 37.0 38.3 38.8
(2.3) (-1.4) (1.2) (2.7) (3.5) (1.3)
46.3 45.8 45.8 796.8 808.0 803.2 24.4 24.4 24.3
(-1.2) (0.1) (1.4) (-0.6) (0.0) (-0.4)
67.7 67.5 68.1 443.2 444.8 454.4 19.8 19.9 20.4
(-0.3) (1.0) (0.4) (2.2) (0.3) (2.8)
44.3 41.9 43.8 417.6 417.6 422.4 10.7 10.2 10.8
(-5.5) (4.5) (-) (1.2) (-5.4) (5.2)
27.2 28.3 27.8 612.8 603.2 576.0 10.5 10.8 10.1
(4.1) (-1.8) (-1.6) (-4.5) (2.6) (-6.1)
16.1 16.3 16.6 419.2 440.0 443.2 4.2 4.5 4.6
(1.6) (1.5) (5.0) (0.7) (6.6) (2.4)
5.1 5.3 5.5 561.6 564.8 579.2 1.7 1.8 1.9
(3.5) (3.6) (0.6) (2.6) (4.1) (5.6)
4.1 4.1 4.2 558.4 572.8 588.8 1.5 1.5 1.6
(1.7) (1.5) (2.6) (2.8) (4.1) (3.3)
285.1 285.3 286.8 572.6* 579.0* 583.6* 109.8 111.3 112.5
: *
: USDA, Foreign Agricultural Service, 2010
ที่มีอัตราการขยายตัวเพิ่มขึ้นสูงสุด คือ พมา เพิ่มขึ้นรอยละ 5.7 ลาว 5.6
มาเลเซีย 3.3 ไทย 2.7 กัมพูชา 2.4 สวนเวียดนามขยายตัวเพิ่มขึ้นเพียง
0.4 เทานั้น (ตารางที่ 1.1)
1.2 การบริโภคขาวของอาเซียน
จากสถิติระหวางป 2549 – 2553 พบวาประเทศที่มีปริมาณ
การบริโภคขาวสูงสุดของอาเซียน คือ กัมพูชา รองลงมาเวียดนาม
อินโดนีเซีย พมา ฟลิปปนส และไทย ซึ่งในป 2553 ไทยเปนประเทศที่
มีปริมาณการบริโภคขาวนอยที่สุด 141.9 กิโลกรัม/คน/ป ในขณะที่
กัมพูชามีปริมาณการบริโภคขาวถึง278.5กิโลกรัม/คน/ปเวียดนาม217.0

11. ขาวอาเซียน
5
1.2
: / /
2549 2550 2551 2552 2553 2554
252.1 272.1 277.1 270.4 278.5 280.6
218.5 220.5 225.1 217.9 217.0 218.3
160.4 159.1 159.0 160.2 162.4 166.2
184.1 185.1 174.3 160.9 163.4 161.8
123.3 135.3 149.2 148.0 146.6 144.0
146.2 148.8 144.8 141.8 141.9 143.4
: USDA, World Rice Production, Consumption, and Stock, May, 2010
กิโลกรัม/คน/ป และพมา 163.4 กิโลกรัม/คน/ป นอกจากนี้ กระทรวง
เกษตรสหรัฐอเมริกา (Foreign Agricultural Service, United States
Department of Agriculture : USDA) ยังไดพยากรณปริมาณการบริโภค
ขาวของประเทศในอาเซียน ป 2554 ไววาประเทศที่มีความตองการใน
การบริโภคขาวเพิ่มขึ้นประกอบดวยประเทศกัมพูชาเวียดนามอินโดนีเซีย
และไทย สวนประเทศฟลิปปนสและพมา มีแนวโนมของความตองการ
บริโภคขาวลดลง (ตารางที่ 1.2)
1.3 การสงออกขาวในอาเซียน
มูลคาการสงออกขาวของประเทศสมาชิกอาเซียนไปในตลาด
อาเซียนในปจจุบัน จากขอมูลดานการตลาดและการคาขาวของโลก
(Grain:WorldMarketsandTrade)ของกระทรวงเกษตรแหงสหรัฐอเมริกา
(United States Department of Agriculture: USDA) ในป 2552 พบวา
มีประเทศผูสงออกรายใหญในตลาดอาเซียนเพียง 2 ราย คือ ไทย และ
เวียดนาม นอกจากนั้น จะเปนประเทศผูสงออกรายเล็ก เชน พมา และ
กัมพูชา เปนตน เมื่อเปรียบเทียบอัตราการขยายตัวและสวนแบงตลาดของ
ขาวในแตละประเภทของประเทศผูสงออกสำคัญของอาเซียนไปยัง

12. AEC Prompt 4
6
ตลาดผูนำเขาหลักในอาเซียน ซึ่งประกอบดวย อินโดนีเซีย ฟลิปปนส
มาเลเซีย และสิงคโปร พบวาในป 2547 ประเทศไทยยังคงเปนผูครอง
สวนแบงตลาดขาวรวมทุกประเภทในอาเซียน คิดเปนรอยละ 52.7
รองลงมา คือ เวียดนามรอยละ 47.1 ซึ่งถือวาสวนแบงตลาดมีความ
ใกลเคียงกัน แตเมื่อพิจารณาอัตราการขยายตัวแลว พบวาประเทศไทย
มีอัตราการขยายตัวของการสงออกขาวรวมทุกประเภทไปยังตลาด
อาเซียนลดลง คิดเปนรอยละ 22.0 ซึ่งในปถัดมาสวนแบงตลาดของไทย
ก็ลดลงอีกเหลือเพียงรอยละ 27.9 ในขณะที่เวียดนามมีสวนแบงตลาด
รอยละ 71.5 ทำใหเวียดนามแซงประเทศไทยขึ้นมาเปนผูสงออกอันดับ 1
ในตลาดอาเซียนนับตั้งแตนั้นเปนตนมา และในปจจุบัน คือ ป 2552
ไทยมีสวนแบงตลาดของการสงออกขาวรวมทุกประเภทเพียงรอยละ
21.1 ในขณะที่เวียดนามมีสวนแบงตลาดรอยละ 78.0 (ตารางที่ 1.3
และภาพที่ 1.1)
1.3
(
)
( ) ( )
2547 2548 2549 2550 2551 2552 2547 2548 2549 2550 2551 2552
-22.0 -15.2 36.8 92.2 102.9 -68.5 52.7 27.9 31.7 38.4 41.9 21.1
12.3 143.5 14.5 43.0 75.5 -16.0 47.1 71.5 68.0 61.4 57.9 78.0
-88.3 355.6 -24.4 -54.8 28.6 338.9 0.2 0.5 0.3 0.1 0.1 0.5
- - -60.0 300.0 62.5 392.3 - 0.1 0.0 0.1 0.0 0.4
:

13. ขาวอาเซียน
7
หากพิจารณาสวนแบงตลาดขาวในตลาดอาเซียนออกเปนขาว
ประเภทตางๆ ตามรหัสพิกัดศุลกากรระบบฮารโมไนซที่แยกประเภทขาว
ออกเปน ขาวกลอง ขาวหอม ขาวขาว และปลายขาว พบวาสวนแบง
ตลาดขาวกลองในอาเซียน ประเทศไทยเปนผูครองสวนแบงตลาด โดยใน
ป 2547 มีสวนแบงตลาดมากถึงรอยละ 91.8 รองลงมา คือ เวียดนาม
ที่มีสวนแบงตลาดเพียงรอยละ 8.2 แมวาในปตอมาประเทศไทยจะมี
สวนแบงตลาดขาวกลองในตลาดอาเซียนลดลง แตก็ยังคงครองอันดับ 1
จนกระทั่งปจจุบันสวนแบงตลาดขาวกลองของไทยอยูที่รอยละ 78.8 ร
องลงมาเปนกัมพูชา รอยละ 19.2 และเวียดนามที่มีสวนแบงตลาด
เหลือเพียงรอยละ 1.9 ตามลำดับ (ตารางที่ 1.4 และภาพที่ 1.2)
-200.0
-100.0
0.0
100.0
200.0
300.0
- 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0
( )
()
47
51
48 52
50 51
49
52
47
49
48
50
: . .
: Global Trade Atlas (2010)
1.1
( )

14. AEC Prompt 4
8
สำหรับขาวหอมซึ่งเปนสินคาที่ไทยมีความสามารถในการสงออก
อีกทั้งเปนสินคาที่มีเอกลักษณเฉพาะตัว ลอกเลียนแบบไดยาก จึงสงผล
ใหไทยเปนผูครองสวนแบงตลาดขาวหอมในตลาดอาเซียน โดยจาก
ขอมูลระหวางป 2550 - 2552 พบวาไทยมีสวนแบงตลาด 100%
ดังตารางที่ 1.5 และภาพที่ 1.3
1.4
(
)
( ) ( )
2547 2548 2549 2550 2551 2552 2547 2548 2549 2550 2551 2552
15.4 -53.3 1,100.0 32.9 -30.0 -91.3 91.8 85.7 61.0 74.9 60.0 78.8
-91.5 -37.5 6,320.0 -32.4 42.4 -99.7 8.2 10.2 38.9 24.3 39.5 1.9
-100.0 - -50.0 600.0 -42.9 150.0 0.0 4.1 0.1 0.8 0.5 19.2
:
-2,000.0
-
2,000.0
4,000.0
6,000.0
8,000.0
- 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0
( )
()
4751 4852 505150
48
52
47 49
49
: . .
: Global Trade Atlas (2010)
1.2
( )

15. ขาวอาเซียน
9
-50.0
0.0
50.0
100.0
0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0
( )
()
51
52
: . .
: Global Trade Atlas (2010)
1.3
( )
1.5
( )
( ) ( )
2550 2551 2552 2550 2551 2552
- 34.5 12.0 100.0 100.0 100.0
- -100.0 - 0.0 0.0 0.0
:
ขาวขาวเปนอีกสินคาหนึ่งที่ไทยสามารถสงออกไดมาก แตก็
ยังคงนอยกวาเวียดนาม ซึ่งถือวาเปนผูครองตลาดขาวขาวในอาเซียน
มาตั้งแตป 2548 โดยเมื่อพิจารณาสวนแบงตลาดขาวขาวในป 2548
พบวาเวียดนามมีสวนแบงตลาดรอยละ 97.0 ในขณะที่ไทยมีสวนแบง
ตลาดขาวขาวเพียงรอยละ 3.0 เทานั้น จากนั้นในปถัดมาแมวาสวนแบง
ตลาดขาวขาวของเวียดนามจะลดลงบาง แตเวียดนามก็ยังคงครอง

16. AEC Prompt 4
10
สวนแบงตลาดอันดับ 1 ในอาเซียนเชนเดิมจนถึงปจจุบัน (ตารางที่ 1.6
และภาพที่ 1.4)
1.6
( )
( ) ( )
2548 2549 2550 2551 2552 2548 2549 2550 2551 2552
-70.0 115.8 447.9 208.4 -86.1 3.0 7.3 27.3 30.6 7.4
192.1 -14.9 15.4 162.4 -23.3 97.0 92.7 72.7 69.4 92.6
:
-200.0
0.0
200.0
400.0
600.0
0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0
( )
()
51
52
50
51
50 52
4949
48
48
: . .
: Global Trade Atlas (2010)
1.4
( )
สวนแบงตลาดของสินคาปลายขาวในตลาดอาเซียน พบวา
ประเทศไทยเปนผูครองสวนแบงตลาดอันดับ 1 โดยระหวางป 2547-2549
ไทยมีสวนแบงตลาดรอยละ 66.9, 82.4 และ 71.3 ตามลำดับ รองลงมา
เปนเวียดนามและพมา ตอมาในป 2550 ไทยไดเสียตำแหนงใหแก

17. ขาวอาเซียน
11
เวียดนามที่มีสวนแบงตลาดเพิ่มขึ้นมาเปนรอยละ 53.4 ในขณะที่สวนแบง
ตลาดปลายขาวของไทยลดลงเหลือรอยละ 45.9 จากนั้นในปถัดมา คือ ป
2551-2552 สวนแบงตลาดปลายขาวของไทยก็เพิ่มขึ้นมาอยูที่รอยละ
58.4 และ 68.5 ตามลำดับ สงผลใหไทยมีสวนแบงตลาดเปนอันดับ 1
และเวียดนามอยูในอันดับ 2 มีสวนแบงตลาดรอยละ 39.6 และ 28.2
ตามลำดับ (ตารางที่ 1.7 และภาพที่ 1.5)
-200
-100
0
100
200
300
400
500
600
- 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0
( )
()
47
5148 52
50
51
48
49
52
47
49
48
50
: . .
: Global Trade Atlas (2010)
1.5
( )
1.7
( )
( ) ( )
2547 2548 2549 2550 2551 2552 2547 2548 2549 2550 2551 2552
-84.9 64.1 75.1 94.3 -45.6 24.9 66.9 82.4 71.3 45.9 58.4 68.5
-92.1 -50.0 382.6 502.7 -68.3 -24.1 29.9 11.2 26.7 53.4 39.6 28.2
-75.0 160.0 -38.5 12.5 -11.1 25.0 3.2 6.3 1.9 0.7 1.5 1.8
- - - - - 200.0 - - - - 0.6 1.6
:

18. AEC Prompt 4
12

19. ขาวอาเซียน
13
การผลิต และการสงออกขาวไทยในอาเซียน
2.1 การผลิตขาวของไทย
ขาวเปนอาหารหลักและเปนพืชเศรษฐกิจสำคัญที่ทำรายไดใหกับ
ประเทศมาตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน ซึ่งจากขนาดพื้นที่การเกษตรทั้งหมด
ของประเทศกวา 130 ลานไร พื้นที่ปลูกขาวมีสัดสวนมากถึงรอยละ 50
หรือกวา 69 ลานไร จะเห็นไดจากมูลคาการสงออกขาวในป 2531 มีมูลคา
69,352.8 ลานบาท และเพิ่มเปน 172,207.7 ลานบาท ในป 2552 หรือ
เพิ่มขึ้นรอยละ 148.3 เมื่อพิจารณาการสงออกขาวในป 2552 พบวา
มีสัดสวนรอยละ 30.8 ของมูลคาสงออกสินคาเกษตร หรือคิดเปนรอยละ
3.3 ของมูลคาการสงออกรวมทั้งหมด นอกจากนี้ ขาวยังเปนรายได
หลักของชาวนาถึง 3.7 ลานครัวเรือน จากครัวเรือนเกษตร 5.6 ลาน
ครัวเรือน หรือคิดเปนรอยละ 66 ของครัวเรือนเกษตรทั้งหมด และ
เปนแหลงจางงานเกษตรกรกวา 4.1 ลานครัวเรือน ซึ่งสามารถสรางรายได
และความมั่นคงใหภาคเกษตรไทยเปนอยางมาก
1) พื้นที่เพาะปลูก
ขาวเปนอาหารหลักของคนไทย ดังนั้น จึงมีการปลูกขาวใน
ทุกภาคและเกือบทุกจังหวัดของประเทศ ซึ่งจำนวนครั้งในการปลูกแตละป
จะขึ้นอยูกับสภาพอากาศ และสภาพพื้นที่ วามีปจจัยที่เหมาะสมกับการ
เพาะปลูกมากนอยเพียงไรรูปแบบในการปลูกขาวของไทยจะแบงออกเปน

20. AEC Prompt 4
14
2 แบบ คือ นาป1
กับ นาปรัง2
พื้นที่ในการปลูกขาวนาปของไทยระหวาง
ป 2548/49 – 2552/53 พบวามีพื้นที่ในการเพาะปลูกลดลง ในป 2548/49
มีพื้นที่ปลูกขาวนาปรวมทั้งประเทศ 57.8 ลานไร แบงเปนในเขต
ชลประทาน 15.5 ลานไร นอกเขตชลประทาน 42.3 ลานไร และมีอัตราการ
ขยายตัวของพื้นที่ในการปลูกขาวนาปลดลงอยางตอเนื่องจนถึงป2552/53
มีพื้นที่เพาะปลูกขาวนาป 57.3 ลานไร แบงเปนในเขตชลประทาน 15.1
ลานไร นอกเขตชลประทาน 42.2 ลานไร สวนพื้นที่ในการปลูกขาวนาปรัง
ในชวงปเดียวกันกลับมีการขยายตัวเพิ่มขึ้น จากในป 2548/49
มีพื้นที่เพาะปลูก 3.9 ลานไร แบงเปนพื้นที่ในเขตชลประทาน 7.7 ลานไร
นอกเขตชลประทาน 2.2 ลานไร และในป 2552/53 พื้นที่ในการปลูกขาว
นาปรังเพิ่มเปน 12.1 ลานไร แบงเปนในเขตชลประทาน 9.3 ลานไร
และนอกเขตชลประทาน 2.8 ลานไร และเมื่อพิจารณาภาพรวมของ
พื้นที่การปลูกขาวรวมทั้งประเทศ จะเห็นวาพื้นที่การปลูกขาวของไทย
เพิ่มขึ้น จาก 67.7 ลานไร ในป 2548/49 เปน 69.4 ลานไร ในป 2552/53
(ตารางที่ 2.1)
สำหรับพื้นที่ในการปลูกขาวของประเทศ เมื่อพิจารณาตามภูมิภาค
จะพบวาภาคที่มีพื้นที่ในการปลูกขาวมากที่สุด คือ ภาคตะวันออก
เฉียงเหนือ คิดเปนรอยละ 49 ของพื้นที่ปลูกขาวทั้งหมดทั้งประเทศ รองลง
1
นาป หมายถึง ขาวที่ปลูกในฤดูฝนระหวางวันที่ 1 พฤษภาคม ถึง 31 ตุลาคม
สำหรับจังหวัดนครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา และปตตานี ยะลา นราธิวาส หมายถึง
ขาวที่ปลูกอยูระหวางวันที่16มิถุนายนถึง28กุมภาพันธของปถัดไป
2
นาปรัง หมายถึง ขาวที่ลูกอยูในฤดูแลหรือนอกฤดูฝระหวางวันี่ 1 พฤศจิกายน ถึง 30
เมษายนของีถัดไปสำหรับจังหวัดรศรีธรรมราชพัทลุงสงลาและปตานียะลานราธิวาส
หมายถึงขาวที่ลูกอยูระหวางวันี่1มีนาคมถึง15มิถุนายน

21. ขาวอาเซียน
15
: (2553)
2.1
มาเปนภาคเหนือ และภาคกลาง รอยละ 24 และภาคใต รอยละ 3
ตามลำดับ (ภาพที่ 2.1) และหากพิจารณาถึงลักษณะการปลูกขาวใน
แตละภูมิภาคก็จะมีลักษณะที่แตกตางกัน ดังนี้
ภาคเหนือ
การปลูกขาวสวนใหญจะเปนขาวนาสวนและขาวไร โดยขาว
นาสวนจะปลูกในบริเวณที่ราบระหวางภูเขาเพราะมีระดับน้ำในนาตื้นกวา
80 เซนติเมตร สวนขาวไรจะปลูกในบริเวณที่ดอน และที่สูงบนภูเขา
เพราะไมมีน้ำขังในพื้นที่เพาะปลูก สำหรับชนิดของขาวที่ปลูกมีทั้งขาว
เหนียวและขาวเจา และในบางพื้นที่มีการปลูกขาวนาปรัง ภาคเหนือมี
ความอุดมสมบูรณของดินนาดีกวาภาคอื่น ซึ่งการเก็บเกี่ยวขาวนาป
จะทำในชวงเดือนพฤศจิกายน และธันวาคม

22. AEC Prompt 4
16
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
สภาพของพื้นนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเปนที่ราบ และ
มักจะแหงแลง สวนใหญทางตอนเหนือของภาคจะปลูกขาวเหนียว
และทางตอนใตปลูกขาวเจาแถบริมฝงแมน้ำโขง ในเขตจังหวัด
อุบลราชธานี นครพนมและสกลนคร สำหรับความอุดมสมบูรณของ
ดินในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีนอยกวาภาคอื่น และบางแหงก็เปน
ดินเกลือดังนั้นจึงมีการทำนาปรังนอยมากโดยขาวนาปจะทำการเก็บเกี่ยว
ในระหวางเดือนตุลาคมและธันวาคม
ภาคกลาง
พื้นที่ทำนาในภาคนี้เปนที่ราบลุมทำการปลูกขาวเจากันเปน
สวนใหญ ในเขตจังหวัดปทุมธานี อยุธยา อางทอง สิงหบุรี อุทัยธานี
นครสวรรค พิจิตร พิษณุโลก สุพรรณบุรี และปราจีนบุรี ระดับน้ำ
ในนาระหวางเดือนกันยายนและพฤศจิกายน จะลึกประมาณ 1-3 เมตร
ดวยเหตุนี้ ชาวนาในจังหวัดดังกลาวจึงตองปลูกขาวนาเมืองหรือขาวขึ้น
น้ำ นอกนั้นปลูกขาวนาสวนและบางทองที่ซึ่งอยูในเขตชลประทาน เชน
จังหวัดนนทบุรี นครปฐม เพชรบุรี ปทุมธานี สุพรรณบุรี ชัยนาท และ
ฉะเชิงเทรา ไดมีการทำนาปรัง สภาพพื้นดินที่ปลูกขาวจะมีสภาพเปน
กรดหรือเปนดินเหนียวมากกวานาในภาคอื่น ๆ สำหรับขาวนาปที่ปลูก
จะเปนขาวนาสวน เก็บเกี่ยวในระหวางเดือนตุลาคมและธันวาคม สวน
ขาวนาปที่ปลูกเปนขาวนาเมืองจะเก็บเกี่ยวในระชวงเดือนธันวาคมและ
มกราคม

23. ขาวอาเซียน
17
ภาคใต
สภาพพื้นที่ที่ปลูกขาวในภาคใตเปนที่ราบริมทะเล และเปนที่
ราบระหวางภูเขา สวนใหญใชน้ำฝนในการทำนา ทางฝงตะวันตก
จะมีฝนเร็วกวาทางฝงตะวันออกแตฝนจะมาลาชากวาภาคอื่นๆดวยเหตุนี้
การทำนาในภาคใตจึงลาชากวาภาคอื่น ชาวนาในภาคใตจะปลูกขาวเจา
ในฤดูนาปกันเปนสวนใหญ และมีสวนนอยในเขตชลประทานของ
จังหวัดนครศรีธรรมราช พัทลุง และสงขลา ที่มีการปลูกขาวนาปรัง
และนาสวน บริเวณพื้นที่ดอนและที่สูงบนภูเขาชาวนาจะปลูกขาวไร เชน
การปลูกขาวไรเปนพืชแซมยางพารา สวนวิธีการเกี่ยวขาวในภาคใต
จะมีความแตกตางไปจากภาคอื่น เพราะชาวนาใชแกระเกี่ยวขาวโดย
เก็บทีละรวงแลวมัดเปนกำ ๆ ปกติจะทำการเก็บเกี่ยวในชวงเดือน
พฤศจิกายน และกุมภาพันธ
2) ผลผลิตตอไร
จากรายงานขอมูลพื้นฐานเศรษฐกิจการเกษตรระหวางป 2548/49
– 2552/53 ของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ พบวาผลผลิตขาวตอไรนาป จะต่ำกวานาปรัง ผลผลิตตอไร
ของนาปเฉลี่ยทั้งประเทศประมาณ 397.0 – 407.0 กก.ตอไร โดย
ขาวนาปที่ปลูกในเขตชลประทานจะมีผลผลิตตอไร อยูระหวาง 528.0 –
535.0 กก. สวนที่อยูนอกเขตชลประทานผลิตได 352.0 – 363.0 กก.
และขาวนาปรังมีผลผลิตตอไรเฉลี่ยทั้งประเทศในชวงปเดียวกัน ผลิตได
675.0 – 687.0 กก. นาขาวที่อยูในเขตชลประทานผลิตได 688.0 – 699.0
กก.ตอไร และนาขาวที่อยูนอกเขตชลประทานผลิตได 626.0 – 650.0

24. AEC Prompt 4
18
กก.ตอไร (ตารางที่ 2.1)
3) ผลผลิตขาว
ผลผลิตขาวของไทย ในชวงป 2548/49 – 2552/53 รวมทั้งประเทศ
สามารถผลิตได 29.6 – 32.1 ลานตันขาวเปลือก หรือประมาณ 19.5 –
21.2 ลานตันขาวสาร ผลผลิตที่ไดมาจากขาวนาป รอยละ 74.0 และ
ขาวนาปรังรอยละ 25.3 หากพิจารณาสัดสวนของขาวที่ผลิตในแตละ
ภาคจะเห็นวา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีพื้นที่ในการเพาะปลูกมากที่สุด
และสามารถผลิตขาวไดประมาณ รอยละ 34 ของขาวที่ผลิตไดทั้งประเทศ
รองลงมาเปนภาคกลางผลิตไดรอยละ33ภาคเหนือรอยละ30และภาคใต
รอยละ 3
แมวาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จะเปนภาคที่มีพื้นที่ในการปลูกขาว
ถึงรอยละ 49 ของทั้งประเทศ แตสามารถผลิตขาวไดประมาณ 11.0
ลานตันตอป หรือรอยละ 34 ซึ่งเมื่อเทียบกับผลผลิตในภาคกลางและ
ภาคเหนือที่มีพื้นที่เพาะปลูกเพียงภาคละรอยละ 24 แตผลผลิตที่สามารถ
ผลิตไดกลับใกลเคียงกับภาคตะวันออกเฉียงเหนือนั้น เนื่องมาจากใน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือพื้นที่ในการปลูกขาวสวนใหญ รอยละ 96.3
เปนนาป มีการปลูกขาวนาปรังเพียงรอยละ 3.7 เทานั้น (ตารางที่ 2.1
และภาพที่ 2.2)

25. ขาวอาเซียน
19
2.1
2548/49 2549/50 2550/51 2551/52 2552/53
1. ( )
- 3,726,935.0 3,728,691.0 3,700,529.0 3,715,324.0 3,711,478.0
- 412,138.0 42,630.0 476,504.0 483,025.0 475,521.0
2. ( ) 67.7 67.6 67.0 69.8 69.4
- 57.8 57.5 57.4 57.4 57.3
15.5 14.7 15.0 15.3 15.1
42.3 42.8 42.4 42.2 42.2
- 3.9 10.1 12.8 12.4 12.1
7.7 7.7 10.0 9.4 9.3
2.2 2.4 2.8 3.0 2.8
3. ( ) 30.3 29.6 32.1 31.7 31.3
- 23.5 22.8 23.3 23.2 23.0
8.2 7.6 8.0 8.2 8.3
15.4 15.3 15.4 15.1 14.7
- 6.8 6.8 8.8 8.4 8.3
5.3 5.3 7.0 6.6 6.5
1.4 1.5 1.8 1.9 1.8
4. ( .)
- 407.0 397.0 406.0 405.0 401.0
528.0 515.0 531.0 535.0 534.0
363.0 356.0 362.0 358.0 352.0
- 682.0 675.0 687.0 679.0 687.0
693.0 688.0 699.0 695.0 698.0
643.0 635.0 644.0 626.0 650.0
: (2553)
30%
34%
33%
3%
ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคใต
: (2553)
2.2

26. AEC Prompt 4
20
2.2 การสงออกขาวไทยในตลาดอาเซียน
สำหรับการสงออกของไทยในตลาดอาเซียน ระหวางป 2547-2552
จะเห็นไดวามูลคาการสงออกของไทยในป 2547-2551 เพิ่มขึ้นจาก 329.8
ลานเหรียญสหรัฐฯ เปน 1,052.5 ลานเหรียญสหรัฐฯ ในป 2551 และ
มีมูลคาการสงออกลดลงเหลือ 463.1 ในป 2552 คิดเปนอัตราการ
ขยายตัวลดลงถึงรอยละ 56.0 แตเมื่อเปรียบเทียบมูลคาการสงออก
ขาวไทยระหวางป 2551 กับป 2552 และเมื่อพิจารณาเปนรายประเทศ
พบวาในป 2552 มูลคาการสงออกขาวของไทยในอาเซียนมีอัตราการ
ขยายตัวลดลงเกือบทุกประเทศ ยกเวนลาวกับอินโดนีเซีย สวนประเทศ
ที่มีอัตราการขยายตัวลดลงมากที่สุดไดแกพมาขยายตัวลดลงรอยละ90.3
รองลงมา คือ ฟลิปปนส ขยายตัวลดลงถึงรอยละ 81.2 และมาเลเซีย
ขยายตัวลดลงรอยละ 68.6 (ตารางที่ 2.2)
2.2
:
(%)
2547 2548 2549 2550 2551 2552 2548 2549 2550 2551 2552
83.1 72.7 83.6 108.2 184.5 147.5 - 12.6 15.0 29.5 70.6 - 20.1
131.0 138.9 136.5 161.5 372.5 117.0 6.1 - 1.7 18.3 130.6 - 68.6
48.4 27.7 48.3 140.3 52.6 74.9 - 42.7 74.0 190.6 - 62.5 42.2
45.0 20.4 32.1 125.6 381.5 71.6 - 54.6 57.3 291.1 203.8 - 81.2
16.1 16.4 19.9 21.8 39.2 34.3 2.2 21.3 9.3 79.9 - 12.4
2.1 1.8 2.0 3.2 5.2 11.5 - 14.1 14.1 54.1 66.0 120.1
3.7 5.4 6.0 9.0 7.8 4.5 48.3 10.2 50.2 - 13.2 - 42.9
0.4 0.4 0.9 1.4 2.2 1.1 - 13.6 150.0 59.7 56.1 - 49.1
0.1 0.5 0.2 0.7 6.9 0.7 509.4 - 57.7 221.5 970.6 - 90.3
329.8 284.2 329.5 571.5 1,052.5 463.1 - 13.8 15.9 73.5 84.2 - 56.0
: (2553)

27. ขาวอาเซียน
21
เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบปริมาณการสงออกขาวของไทยและ
เวียดนามในตลาดอาเซียน จะเห็นวาใน ป 2548 – 2552 เวียดนาม
สงออกขาวไปตลาดอาเซียนได 2.0 ลานตัน ในป 2548 และเพิ่มเปน 2.6
ลานตันในป 2552 โดยประเทศที่เวียดนามสงออกขาวไปมากที่สุด คือ
ฟลิปปนส ในชวง 5 ป เวียดนามสงออกขาวไปฟลิปปนสประมาณ 1.6
ลานตันตอปคิดเปนรอยละ67.2ของการสงออกขาวทั้งหมดของเวียดนาม
ในตลาดอาเซียน ในขณะปริมาณการสงออกขาวของไทยในตลาดอาเซียน
ป 2548 มีเพียง 0.9 ลานตัน แมวาในป 2550 และ 2551 จะสงออก
เพิ่มขึ้นเปน 1.6 ลานตัน ก็ตาม แตเมื่อเทียบกับเวียดนามแลวใน
ตลาดอาเซียนไทยยังเปนรองเวียดนามอยูคอนขางมาก ซึ่งนอกจาก
เวียดนามจะครองตลาดขาวในฟลิปปนสไดแลว ยังมีแนวโนมที่สงออก
ขาวไปในมาเลเซียไดมากขึ้นจากสถิติ ในป 2548 เวียดนามสงออกขาว
ไปมาเลเซียได 0.3 ลานตัน แตในป 2552 เพิ่มขึ้นเปน 0.9 ลานตัน
ในขณะที่ไทย สงขาวไปมาเลเซียไดลดลงจากที่เคยสงออกได 0.4 – 0.5
ลานตัน ในป 2548 – 2551 เหลือ 0.2 ลานตันในป 2552 (ตารางที่ 2.3
และ 2.4)

28. AEC Prompt 4
22
2.3
:
(%)
2548 2549 2550 2551 2552 2549 2550 2551 2552
0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 2.0 19.4 9.0 - 20.9
0.4 0.4 0.4 0.5 0.2 - 13.9 8.6 28.1 - 68.3
0.1 0.2 0.4 0.1 0.2 42.3 160.0 - 71.2 72.9
0.1 0.1 0.4 0.6 0.2 44.9 267.9 46.0 - 74.2
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 4.6 - 3.4 12.1 - 10.2
0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 10.9 41.9 61.2 144.8
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 - 0.4 24.2 - 43.8 - 32.5
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 92.9 21.5 25.2 - 35.1
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 - 66.4 213.4 469.5 - 85.3
0.9 0.9 1.6 1.6 0.8 3.4 71.0 0.9 - 47.7
: Global trade Atlas (2010)
2.4
:
( ) (%)
2548 2549 2550 2551 2552 2549 2550 2551 2552
1.7 1.5 1.4 1.7 1.7 - 13.8 - 5.6 20.4 0.7
0.3 0.5 0.3 0.4 0.9 75.8 - 38.2 50.0 106.5
0.0 0.1 0.1 0.0 0.0 139.6 14.2 - 52.0 20.8
0.0 0.3 1.0 0.1 0.0 509.4 274.9 - 87.8 - 83.2
2.0 2.3 2.8 2.2 2.6 11.1 22.5 - 18.7 16.0
: Global trade Atlas (2010)
2.3 ตำแหนงขาวไทยในตลาดอาเซียน
1) ตำแหนงขาวไทยในตลาดอาเซียน
เมื่อพิจารณาสวนแบงตลาดขาวในตลาดอาเซียนในระหวางป
2547-2551 จะเห็นวาประเทศผูสงออกขาวรายใหญมีเพียง 2 ประเทศ
เทานั้น คือ ไทย เวียดนาม ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบอัตราการขยายตัวและ
สวนแบงตลาดของไทยกับเวียดนามแลวจะพบวาป 2547 ไทยยังมี

29. ขาวอาเซียน
23
การสงออกขาวเปนอันดับ 1 ในตลาดอาเซียน แตก็มีอัตราการขยายตัว
และสวนแบงตลาดมากกวาเวียดนามเพียงเล็กนอยเทานั้น ในขณะที่ป
2548 เวียดนามมีอัตราการขยายตัวของการสงออกเพิ่มขึ้นอยางมาก
ถึงรอยละ 94.2 และมีสวนแบงตลาดถึงรอยละ 67.5 ซึ่งในปเดียวกันนั้น
ไทยกลับมีอัตราการขยายตัวลดลงรอยละ 13.4 และมีสวนแบงตลาด
เพียงรอยละ 31.1 เทานั้น ถึงแมวาตอมาในป 2549-2551 ไทยจะมี
อัตราการขยายตัวในการสงออกเพิ่มขึ้นโดยตลอด แตไทยก็ยังไมสามารถ
แยงสวนแบงตลาดขาวสวนใหญมาจากเวียดนามได ดังนั้น เราคงตอง
ยอมรับวา5ปที่ผานมาไทยไดสูญเสียตลาดขาวในอาเซียนใหกับเวียดนาม
ไปแลวอยางสิ้นเชิง (ภาพที่ 2.3 และตารางที่ 2.5)
-200.0
-100.0
0.0
100.0
200.0
300.0
400.0
-20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0
()
( )
47
51
48
49
50
51
50
48
49
47
50
49
47
: . .
: Global Trade Atlas CEIC Database, 2010
2.3

30. AEC Prompt 4
24
2.5
:
(%)
2547 2548 2549 2550 2551 2547 2548 2549 2550 2551
- - - - - - - - - -
- 0.5 0.2 0.8 1.4 - 0.1 0.0 0.1 0.1
0.2 0.2 0.3 0.4 0.5 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
0.1 0.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
1.1 1.1 1.1 0.1 0.6 0.2 0.1 0.1 0.0 0.0
1.3 4.1 3.2 1.4 1.8 0.2 0.4 0.3 0.1 0.1
0.1 0.0 0.1 0.5 2.6 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1
14.7 6.4 15.3 25.9 5.7 2.2 0.7 1.6 1.6 0.2
327.7 283.8 331.5 614.0 1,042.5 49.5 31.1 35.0 37.6 39.6
317.5 616.6 595.6 989.7 1,579.0 47.9 67.5 62.9 60.6 59.9
662.6 912.9 947.3 1,632.8 2,634.1 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
: Global Trade Alas CEIC Database, 2553
สำหรับราคาสงออกขาวของไทยในตลาดอาเซียนและตลาดโลก
ซึ่งในตลาดอาเซียนราคาสงออกขาวถือวาเปนปจจัยสำคัญในการตัดสิน
ใจสั่งซื้อขาวของประเทศฟลิปปนสที่เปนประเทศนำเขาขาวรายใหญ และ
ในสภาวะเศรษฐกิจของโลกในปจจุบันประเทศอื่นๆ ในอาเซียนเริ่มหันมา
บริโภคขาวที่มีราคาถูกมากขึ้น หากพิจารณาเปรียบเทียบราคาสงออก
ขาวสาร 5% และ 25% ของไทยกับเวียดนามที่เปนผูสงออกหลัก ในชวง
ป 2544 – 2552 พบวา ราคาสงออกขาวสาร 5% ของไทย ในป 2548 –
2552 สูงกวาเวียดนามมาตลอด ซึ่งจากป 2548 ราคาสงออกขาว
ของไทยสูงกวาเวียดนามตันละ 30 เหรียญสหรัฐฯ แตในป 2552
ราคาสงออกขาวสาร 5% ของไทยสูงกวาเวียดนามถึงตันละ 123 เหรียญ
สหรัฐฯ (ตารางที่ 2.6 และภาพที่ 2.4)

31. ขาวอาเซียน
25
2.6 (FOB)
: /
5% 5% 25% 25%
2544 n/a 166 153 148
2545 n/a 187 171 168
2546 n/a 183 176 167
2547 n/a 224 225 212
2548 285 255 259 239
2549 304 266 269 249
2550 325 313 305 294
2551 682 614 603 553
2552 555 432 460 384
: n/a
: FAO, Rice Market Monitor, collected from Jackson Son & Co. (London) Ltd. and other public sources, 2010
285 304
325
682
555
255
266
313
614
432
0
100
200
300
400
500
600
700
800
2548 2549 2550 2551 2552
$ :
5% 5%
: FAO, Rice Market Monitor, collected from Jackson Son & Co. (London) Ltd. and other public sources, 2010
2.4 5% (FOB)
สวนขาว 25% ราคาสงออกขาวของไทยกับเวียดนามในป 2544 –
2550 ไมแตกตางกันมาก ราคาสงออกขาวของไทยจะสูงกวาเวียดนาม
ประมาณ 5 – 11 เหรียญสหรัฐฯ ตอตัน แตป 2551 – 2552 ราคาสงออก
ขาวของไทยขยับสูงขึ้น หางจากราคาสงออกขาวของเวียดนามมากถึง 50
– 76 เหรียญสหรัฐฯ ตอตัน (ภาพที่ 2.5)

32. AEC Prompt 4
26
153 171 176
225
259 269
305
603
460
148 168 167
212
239 249
294
553
384
0
100
200
300
400
500
600
700
2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552
$ :
25% 25%
: FAO, Rice Market Monitor, collected from Jackson Son & Co. (London) Ltd. and other public sources, 2010
2.5 25% (FOB)
ดานราคาขาวในตลาดโลก ประเทศผูสงออกขาวที่สำคัญนอกจาก
ไทยกับเวียดนามยังมีประเทศอินเดียปากีสถานอียิปตและสหรัฐอเมริกา
ซึ่งไทยเปนประเทศที่มีการสงออกขาวไดหลากหลายชนิดมากกวาประเทศอื่น
เมื่อเปรียบเทียบราคาสงออกขาวของไทยกับประเทศคูแขงในสวนของ
ขาวคุณภาพสูง เชน ขาวหอมมะลิ 100% ของไทย กับขาวบาสมาติ
ของปากีสถาน ระหวางป 2544 – 2551 ราคาสงออกของขาวบัสมาติ
จะสูงกวาของไทย แตในป 2552 ราคาขาวขาวหอมมะลิ 100% ของไทย
กลับมีราคาสงออกสูงกวา สวนในตลาดขาวขาว 25% ระหวางป 2544 –
2552 มีผูสงออกหลักอยู 4 ประเทศดวยกัน คือ ไทย เวียดนาม ปากีสถาน
และอินเดีย ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบราคาสงออกของทั้ง 4 ประเทศ พบวา
ราคาสงออกขาวของไทยสูงที่สุด สวนอีก 3 ประเทศราคามีสงออกขาว
ไมตางกันมาก (ตารางที่ 2.7)

33. ขาวอาเซียน
27
2.7 (FOB)
: /
100%
2
100
% 2/4%
5% 5% 25% 25% 25% 25%
*
2/4%**
2,5%
178
Camolin
o
100
%
2544 177 194 264 n/a 166 153 148 148 185 135 267 204 332 275
2545 197 194 207 n/a 187 171 168 159 140 151 271 279 366 306
2546 201 196 284 n/a 183 176 167 175 163 151 370 291 357 449
2547 244 247 372 n/a 224 225 212 230 n/a 207 493 317 468 443
2548 291 285 319 285 255 259 239 235 236 219 418 327 473 404
2549 311 300 394 304 266 269 249 230 247 217 512 353 516 470
2550 335 332 436 325 313 305 294 290 292 275 557 404 677 550
2551 695 722 782 682 614 603 553 498 n/a 506 913 n/a 1,077 914
2552 587 619 545 555 432 460 384 351 n/a 329 1,021 765 937 954
: FAO, Rice Market Monitor, collected from Jackson Son & Co. (London) Ltd. and other public sources.

34. AEC Prompt 4
28

35. ขาวอาเซียน
29
ประวัติผูวิจัย
อัทธ พิศาลวานิช
สำเร็จการศึกษษ ระดับปริญญาตรี เศรษฐศาสตรบัณฑิต
สาขาเศรษฐศาสตรเชิงปริมาณ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ระดับ
ปริญญาโท เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตร จุฬาลงกรณ
มหาวิทยาลัย (โดยทุน SANWA BANK ประเทศญี่ปุน) ปริญญาเอก
เศรษฐศาสตรเกษตร สาขาการคาระหวางประเทศ ภาควิชานโยบาย
การคาระหวางประเทศ มหาวิทยาลัยกีเซน (Giessen University)
ประเทศเยอรมัน (โดยทุนรัฐบาลเยอรมัน : ทุน DAAD)
ปจจุบันดำรงตำแหนง ผูอำนวยการศูนยศึกษาการคาระหวาง
ประเทศ และอาจารยประจำคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยหอการคา
ไทย
ศุภรัตน พันธฉลาด
สำเร็จการศึกษา ระดับปริญญาตรี เศรษฐศาสตรบัณฑิต สาขา
ทฤษฎีเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยหอการคาไทย ระดับปริญญาโท
วิทยาลัยมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร ปจจุบันเปนนักวิจัยประจำศูนยศึกษาการคาระหวาง
ประเทศ มหาวิทยาลัยหอการคาไทย

36. AEC Prompt 4
30
อุมาวดี เพชรหวล
สำเร็จการศึกษา ระดับปริญญาตรี เศรษฐศาสตรบัณฑิต สาขา
ทฤษฎีเศรษฐศาสตร (เกียรตินิยมอันดับ 1) มหาวิทยาลัยหอการคาไทย
ระดับปริญญาโท วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ปจจุบันเปนนักวิจัยประจำศูนยศึกษาการคา
ระหวางประเทศ มหาวิทยาลัยหอการคาไทย
วนิดา พิมพโคตร
สำเร็จการศึกษา ระดับปริญญาตรี เศรษฐศาสตรบัณฑิต สาขา
เศรษฐศาสตรระหวางประเทศ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ระดับปริญญาโท
เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยรามคำแหง
ปจจุบันเปนนักวิจัยประจำศูนยศึกษาการคาระหวางประเทศมหาวิทยาลัย
หอการคาไทย