1. Indo-Europees (5000vC) > Germaans (3000vC)
Indo-Europees (5000vC) > Germaans (3000vC)
> NG/WG/OG > Nederlands
> NG/WG/OG > Nederlands
Einde 9ee eeuw tot 1150 / weinig geschreven <-> LATIJN
Einde 9 eeuw tot 1150 / weinig geschreven <-> LATIJN
Fragmenten (Hebban olla vogala…) / streektalen
Fragmenten (Hebban olla vogala…) / streektalen
Monnik, pen uitproberen, gedichtje
Monnik, pen uitproberen, gedichtje

2. 1150-1550
1150-1550
DIETS: volkstaal, streektaal
DIETS: volkstaal, streektaal
Eenheidstaal > commerciële redenen
Eenheidstaal > commerciële redenen
Eerst literair, daarna officiële stukken (verkoopsakten)
Eerst literair, daarna officiële stukken (verkoopsakten)
Verhalen/poëzie: Van Veldeke, Van Maerlant, Willem (Vos)
Verhalen/poëzie: Van Veldeke, Van Maerlant, Willem (Vos)
Limburg 12ee eeuw, Brabant 13ee eeuw, Gent/Brugge 14ee eeuw
Limburg 12 eeuw, Brabant 13 eeuw, Gent/Brugge 14 eeuw
LAT: wetenschap/religie <-> volkstaal
LAT: wetenschap/religie <-> volkstaal
Boekdrukkunst 1450 – losse letters / grote oplage / gelijke taal
Boekdrukkunst 1450 – losse letters / grote oplage / gelijke taal
1566 beeldenstorm / 1572 Spaanse bezetter verslagen
1566 beeldenstorm / 1572 Spaanse bezetter verslagen
(Zeeland) / 1585 Val van Antwerpen
(Zeeland) / 1585 Val van Antwerpen
-> scheiding: Noorden: onafhankelijk / Zuiden: onder Spaanse
-> scheiding: Noorden: onafhankelijk / Zuiden: onder Spaanse
bezetting (schrikbewind) / vlucht van intelligentia naar
bezetting (schrikbewind) / vlucht van intelligentia naar
Noorden.
Noorden.
Migranten welkom omwille van kennis, rijkdom,
Migranten welkom omwille van kennis, rijkdom,
handelsbetrekkingen
handelsbetrekkingen

3. Bloeitijd: Gouden Eeuw > rijkdom (VOC)
Bloeitijd: Gouden Eeuw > rijkdom (VOC)
Hollandse + Brabantse taalinvloeden
Hollandse + Brabantse taalinvloeden
Nederlands: taal van betere kringen (Van de Vondel,
Nederlands: taal van betere kringen (Van de Vondel,
Hooft) > groei naar normtaal
Hooft) > groei naar normtaal
1637 -> belang: taalkeuze > eenheidstaal / verzoenend
1637 -> belang: taalkeuze > eenheidstaal / verzoenend
Getrouwe vertaling uit Hebreeuws (OT) & Grieks (NT)
Getrouwe vertaling uit Hebreeuws (OT) & Grieks (NT)
Pruikentijd – kritisch denken (taal reglementeren) ->
Pruikentijd – kritisch denken (taal reglementeren) ->
grammatica’s (Nederlands bekijken als klassieke taal
grammatica’s (Nederlands bekijken als klassieke taal
“MENS IS MAAT VAN ALLE DINGEN”
“MENS IS MAAT VAN ALLE DINGEN”
Multatuli (E. D. Dekker): “schrijf zoals je spreekt”
Multatuli (E. D. Dekker): “schrijf zoals je spreekt”

4. Spaanse bezetting
Spaanse bezetting
Oostenrijkse bezetting
Oostenrijkse bezetting
Bovenlaag spreekt Frans / onderlaag: dialect / streektaal /
Bovenlaag spreekt Frans / onderlaag: dialect / streektaal /
laag peil lager onderwijs / geen Nederlandstalige pers of
laag peil lager onderwijs / geen Nederlandstalige pers of
literatuur
literatuur
Klacht van de kerk
Klacht van de kerk
“Verhandeling op d’Onacht der Moederlijke Taal”
“Verhandeling op d’Onacht der Moederlijke Taal”
Verlooy > samengaan met Nederland
Verlooy > samengaan met Nederland
Retoriek = welsprekendheid / taalspelletjes en
Retoriek = welsprekendheid / taalspelletjes en
toneel in de volkstaal
toneel in de volkstaal

5. Franse overheersing
Franse overheersing
Actieve taalpolitiek, geen verzet / bovenlaag: Frans /
Actieve taalpolitiek, geen verzet / bovenlaag: Frans /
onderlaag: dialect
onderlaag: dialect
Verenigd Koninkrijk der Nederland (Willem I)
Verenigd Koninkrijk der Nederland (Willem I)
“één volk, één taal” (taalwetten) -> EENHEID
“één volk, één taal” (taalwetten) -> EENHEID
Bovenlaag: Frans / onderlaag: dialect / opstand want
Bovenlaag: Frans / onderlaag: dialect / opstand want
geen eenheid met Nederland (taal + godsdienstig)
geen eenheid met Nederland (taal + godsdienstig)

6. Onafhankelijk België
Onafhankelijk België
Groeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)
Groeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)
Sterke invloed van het Frans
Sterke invloed van het Frans
Spreektaal volk = plaatselijk dialect
Spreektaal volk = plaatselijk dialect
IJvert voor vernederlandsing van het land
IJvert voor vernederlandsing van het land
Dialect blijft hardnekkig aanwezig
Dialect blijft hardnekkig aanwezig
VL. BEW. = verdeeld
VL. BEW. = verdeeld
Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)
Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)
Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen
Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen
tegen het Frans)
tegen het Frans)
Modern Nederlands vanaf 1550
Modern Nederlands vanaf 1550

7. Onafhankelijk België
Onafhankelijk België
Groeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)
Groeipool: Wallonië (staal, koolmijnen)
Sterke invloed van het Frans
Sterke invloed van het Frans
Spreektaal volk = plaatselijk dialect
Spreektaal volk = plaatselijk dialect
IJvert voor vernederlandsing van het land
IJvert voor vernederlandsing van het land
Dialect blijft hardnekkig aanwezig
Dialect blijft hardnekkig aanwezig
VL. BEW. = verdeeld
VL. BEW. = verdeeld
Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)
Particularisten: bepaald dialect moet SN worden (Gezelle)
Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen
Integrationisten: samengaan met Nederland (= winnen
tegen het Frans)
tegen het Frans)
Modern Nederlands vanaf 1550
Modern Nederlands vanaf 1550