1. PERSONALITI
Asihwiniy a/p Francisco
Norsiah Binti Saleng

2. • Umumnya, bermaksud sahsiah, keperibadian
atau perwatakan.
• Personaliti dari aspek psikologi bermaksud
corak tingkah laku, pemikiran dan emosi
seseorang individu itu dan cara bagaimana
interaksi berlaku antara sesama individu lain.
• Perkataan personaliti diterjemahkan daripada
perkataan Bahasa Inggeris yang berasal
daripada perkataan Latin, iaitu persona.
• Perkataan Persona bermaksud topeng
muka, iaitu merujuk kepada penampilan luaran
seseorang individu.

3. • Abdul Majid (1997), personaliti adalah perkaitan
antara pemikiran, emosi dan perasaan dengan
perlakuan manusia. Menggambarkan sifat
keperibadian seseorang. Dikaitkan dengan
perwatakan yang boleh dikaji melalui tingkah
laku, percakapan dan cara menyelesaikan masalah.
• Mengikut Alder (1948), personaliti merupakan gaya
hidup seseorang individu.
• Gordon Allport (1980), personaliti ialah tingkah
laku individu yang dinamik iaitu sentiasa berubah-
ubah mengikut keadaan dan persekitaraan serta
boleh menyesuaikan dirinya mengikut keadaan.

4. • Boon dan Ragbir (1998), personaliti ialah
jangkaan tingkah laku secara keseluruhan yang
boleh diperhatikan dan dinilai secara objektif oleh
orang lain. Ia menggambarkan keseluruhan diri
seseorang yang dinamik dan unik pada sesuatu
ketika.
• Mischel (1981), menghuraikan personaliti sebagai
susunan pola-pola tingkah laku manusia yang
diaplikasikan dalam situasi kehidupannya.
Personaliti ialah ciri-ciri keseluruhan tingkah
laku yang tetap pada seseorang individu, tetapi
berlainan dengan orang lain. Ia mewakili
perwatakan seseorang individu dan dapat
diperhatikan dan dinilai melalui tingkah lakunya
di dalam situasi pada sesuatu ketika.

5. • Personaliti seseorang individu dipersepsikan dalam satu
kontinum di antara dua kategori yang ekstrem, iaitu
introvert dan ekstrovert.
Kontinum
Introvert Ekstrovert
Ambivert

6. Introvert ialah
 orang yang sentiasa menyimpan perasaan dan emosinya
dalam situasi nyata.
 Dalam interaksi sosial, orang ini tidak banyak bercakap
dan banyak masanya ditumpukan mendengar pertuturan
orang lain sahaja.
 Kurang menyenangi bersama orang lain.
 Lebih suka menyendirikan diri.
 Tidak suka dengan orang baru.
 Tidak suka berbicara di depan umum.
 Kurang percayakan diri.
 Pemalu
 Pendiam.

7. Ekstrovert ialah
 Orang yang lebih suka dengan dunia luar daripada dunia
dalam.
 Mempunyai semangat yang aktif
 Suka bergaul
 Cepat mengeluarkan pendapat
 Mudah mesra
 Kreatif
 Lebih bersikap terbuka
 Melibatkan diri dalam pelbagai aktiviti sosial
 Mengambil inisiatif sendiri
 Suka perubahan

8. • Tiada seorang manusia yang benar-benar
dikategorikan sebagai introvert atau ekstrovert.
• Setiap individu mempunyai ciri-ciri introvert serta
ekstrovert yang terletak pada satu titik dsalam
kontinum di antara kedua-dua kategori tersebut.
Ambivert ialah
 orang yang menonjolkan ciri-ciri introvert dalam
sesuatu situasi dan ciri-ciri ekstrovert dalam situasi
yang lain.
 Biasanya aktif tetapi sensitif
 Suka berkawan tetapi memilih bekerja
berseorangan
 Bertutur lancar tetapi berfikir sebelum memberi
pendapat

9. • Mengikut ahli-ahli psikologi, proses
pembentukkan dan perkembangan
personaliti seseorang individu, sama ada
dia mempunyai ciri introvert, ekstrovert
atau ambivert adalah dipengaruhi oleh dua
faktor utama.
 Faktor Baka
 Faktor Persekitaran

10. • Bentuk tubuh badan boleh mempengaruhi
personaliti. Kecerdasan fizikal dan mental boleh
membantu menyelesaikan masalah yang
berbeza. Emosi mempengaruhi personaliti
kerana ia bertindak balas terhadap rangsangan.
• Mengikut Sheldon (1985), ciri personaliti
seseorang adalah berkait rapat dengan bentuk
tubuh badannya.
• Beliau menggolongkan bentuk badan manusia
kepada tiga kategori, iaitu endomorf, mesomorf
dan ektomorf.

11. Jenis Bentuk Rupa Bentuk Ciri-ciri Personaliti
Badan Badan
Bulat dan lembut Suka bergaul,
Endomorf cepat mesra,
berlega,
mengendur.
Otot-otot kuat, Tegas, agresif, suka
Mesomorf berkemahiran riadah, sedia
psikomotor menghadapi
cabaran.
Kurus dan tinggi Tidak suka bergaul,
Ektomorf introvert, tidak suka
aktiviti fizikal.

12. • Selain bentuk tubuh badan, keadaan fizikal,
khususnya penyakit seperti pendengaran
atau cacat penglihatan yang diwarisi akan
mempengaruhi perkembangan personaliti
seseorang.
• Kanak-kanak yang mempunyai kecacatan di
atas kemungkinan mempunyai ciri personaliti
introvert, bersifat pendiam dan pemalu.
• Kecerdasan seseorang pula berkait rapat
dengan baka ibu bapa.
• Kecerdasan memainkan peranan yang
penting dalam pembentukan dan
perkembangan personaliti seseorang.

13. • Seseorang yang mempunyai kecerdasan
yang tinggi biasanya menonjolkan ciri
personaliti yang berkeyakinan, berbudi
bicara, berwatak bijaksana dan
keberanian, tetapi bersifat angkuh.
• Emosi yang diwarisi juga boleh
mempengaruhi personaliti seseorang.
• Seseorang individu yang mewarisi emosi
yang negatif akan menonjolkan ciri
personaliti yang agresif dan pemarah.

14. • Faktor persekitaran mempengaruhi
pembentukan dan perkembangan personaliti
seseorang merangkumi keadaan
keluarga, rakan
sebaya, guru, masyarakat, sekolah dan
pengalaman awal kanak-kanak.
• Faktor Persekitaran Keluarga: keadaan rumah
yang harmonis dan hubungan ibu bapa dengan
anak-anak mereka erat dan mesra akan
menggalakkan perkembangan personaliti yang
positif. Jika sebaliknya, ia akan menggalakkan
perkembangan personaliti yang negatif.

15. • Faktor Persekitaran Sekolah: mendidik murid-murid
supaya menjadi insan yang berilmu pengetahuan dan
beraklak mulia.
• Faktor Persekitaran Guru: guru yang bersifat penyayang
dan membimbing murid-murid dengan penuh dedikasi
akan menjadi role model murid untuk membentuk
personaliti mereka yang positif.
• Faktor Persekitaran Rakan Sebaya: individu yang diterima
dalam kumpulannya akan menggalakkan membentuk ciri
personaliti yang berkeyakinan.
• Faktor Persekitaran Masyarakat: nilai-nilai dan budaya
masyarakat juga boleh mempengaruhi pembentukan dan
perkembangan personaliti seseorang

16. a) Perspektif Psikodinamik
 Freud menyatakan bahawa personaliti
manusia terdiri daripada 3 komponen, iaitu
id, ego dan superego.
Id - merupakan bahagian personaliti tak sedar
yang berfungsi sebagai stor penyimpanan untuk
keinginan manusia dan didorong oleh tenaga
libido yang memotivasi tingkah lakunya.

17. Ego - mula diwujud apabila bayi berusia 6
bulan, merupakan bahagian personaliti yang mengandungi
pemikiran realistik dan logik yang tersusun, serta berfungsi
mengawal id supaya keinginannya tidak melanggar nilai
dan norma masyarakat.
Superego - merupakan bahagian personaliti yang
bermoral dan berkembang daripada didikan moral dan
agama.
 Mengikut Freud, superego berfungsi sebagai
penghantar maklumat nilai moral kepada ego untuk
bertindak dan mengawal id.

18.  Freud percaya bahawa tingkah laku manusia
yang eksplisit merupakan hasil sesuatu siri konflik
di antara id, ego dan superego yang beroperasi di
dalam tiga peringkat kesedaran.
Mengikut Freud, untuk menyelesaikan masalah
konflik di antara id, ego dan superego manusia
biasanya menggunakan mekanisme helah bela.
• Mekanisme helah bela diri merupakan
perlindungan atau pembelaan diri terhadap
sesuatu perbuatan yang dilakukannya.

19. • Terdapat dua kategori helah bela diri, iaitu
helah bela diri aktif dan helah bela diri pasif.
• Helah bela diri aktif
Sublimasi : cara yang mana seseorang
menyalurkan kekecewaan, kekurangan atau
kekosongan yang dialami kepada aktiviti lain
yang sihat.
Rasionalisasi: penjelasan yang diberi oleh
seseorang terhadap tingkah lakunya dengan
tujuan menyembunyikan tujuan yang sebenar
demi menjaga ego atau harga dirinya.

20. Pemindahan: memindahkan perasaan yang
kurang manis daripada sesuatu objek kepada
objek yang boleh menerimanya.
Projeksi: membalikkan konflik atau kelemahan
dalam dirinya kepada orang lain.
Introjeksi: menyerapkan ke dalam jiwa dirinya
dengan menyamakan ciri-ciri orang lain yang
disukai atau disanjungi.
Pembentukan Reaksi: menafikan sesuatu
keinginan diri yang telah disembunyikan dengan
melakukan sesuatu yang bertentangan.

21. Kompensasi: melakukan sesuatu aktiviti yang
hampir sama dengan tujuan menggantikan
sesuatu aktiviti yang tidak berupaya
melakukannya.
Fantasi: membentuk khayalan atau angan-
angandengan tujuan mengurangkan
perasaan yang pahit atau tidak diingini.
• Helah Bela Diri Pasif
Represi: mengalihkan kesedaran sesuatu
ancaman dalam minda dengan cara
melupakannya.
Penafian: menyakinkan diri bahawa sesuatu
ancaman tidak akan berlaku atau tidak ada.

22. Agresi: tindakan mencederakan atau
merosakkan punca kekecewaan atau
ancaman.
Regresi: pengunduran diri dengan
mengulangi tingkah laku yang kurang
matang seperti menangis.

23. b) Perspektif Tret dan Sosial Behavioristik
Teori Tret menyatakan seseorang individu mempunyai
perwatakan yang boleh menentukan tingkah laku masing-
masing.
Teori Behavioris menerangkan personaliti dari aspek
tindak balas terhadap rangsangfan luaran.
C) Perspektif Kognitif dan Humanistik
Teori Intelek – Dari asek kognitif tingkah laku manusia
dipandu oleh kognisi masing-masing mengenai dunia di
persekitaran mereka.
Teori Humanistik- manusia memainkan peranan yang
aktif dalam menentukan tingkah laku mereka. Ia
berdasarkan pengalaman.

24. • Murnford (1986) mengemukakan empat
gaya pembelajaran yang dipengaruhi oleh
personaliti individu:

25. Jenis personaliti Gaya pembelajaran
Suka mencari pengalaman
Aktivis baru, aktif melibatkan diri
dengan mengemukakan
banyak soalan.
Suka mengumpul dan
Reflektor menganalisis data untuk
membuat kesimpulan.
Suka membuat rumusan
Teoris berdasarkan bukti, analisis
dan logik.
Suka mencari fakta untuk
Pragmatis memastikannya sama ada
berguna dalam situasi yang
sebenar.

26. • Murid yang mempunyai ciri introvert tidak
suka melibatkan diri secara aktif dalam
aktiviti pembelajaran.
• Murid yang mempunyai ciri ekstrovert lebih
suka belajar secara berkumpulan dan
sering mengemuka soalan dalam kelas.
• Murid yang bersifat berdikari suka belajar
dengan cara inkuiri dan penemuan.
• Manakala, murid yang suka bergantung
orang lain, lebih gemar belajar melalui cara
penerangan dan syarahan.

27. Memahami pelajar bermasalah
– Pelajar akan mengalami masalah apabila
perasaan mereka terganggu dan tidak
mendapat kasih sayang yang secukupnya.
Pendekatan menangani pelajar
bermasalah
– Guru perlu menggunakan komunikasi
berkesan dan tidak menjatuhkan maruah
pelajar tersebut dalam menangani masalah.

28. Introvert
• Murid yang mempunyai ciri introvert diberi
motivasi untuk melibatkan diri dalam aktiviti
pembelajaran.
• Menggunakan murid-murid yang mempunyai
sahsiah positif sebagai role model.
• Memberi peneguhan positif dan pujian.
• Melibatkan murid-murid introvert secara aktif
dalam aktiviti kumpulan.

29. Ekstrovert
• Menggalakkan murid yang mempunyai ciri
ekstrovert mengemukakan soalan.
• Melantik mereka membimbing murid
sedarjah yang mempunyai ciri introvert
dalam aktiviti kumpulan.
• Memberi mereka aktiviti pengayaan.
• Menggunakan kaedah inkuiri-penemuan
dalam aktiviti pengajaran-pembelajaran.

30. Mohamad Daud Hamzah,(1994). Perkembangan
Kanak-kanak Dan Pembelajaran. Kuala Lumpur:
Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.