besloten prijsvraag milieustraat Veldhoven,de opgave: 60 meter muur ,8 meter hoog.

1. KUNSTOPDRACHT MILIEUSTATION HABRAKEN VELDHOVEN
ATELIER VEEGER VERBAKEL
Pastoor Dijkmanstraat 12 5611RB Eindhoven
Tel 040 2027370 Fax 084 8826868
m 06 55355640 e tom@veegerverbakel.nl
w www,veegerverbakel.nl

2. Het milieustation wordt afgekaderd door In de opbouw van de wand met de twee De invulling en functie van de glazen kubus
een sterke en eenvoudige vorm: een wand extra toevoegingen in de vorm van een gla- is een platform te bieden voor kunstenaars
die aansluit op de hoogte en uitstraling zen kubus en een verbijzondering van de om een aantal maanden hun werk te tonen.
van de belendende bouwmassa’s. Steden- toegangspoort is gezocht naar een even- Gezien de locatie is de verwachting dat dit
bouwkundig zijn er een aantal aspecten wicht. De sterke horizontaal gerichte wand werk voor deze plek ontwikkeld zal worden.
waarmee rekening gehouden wordt, mini- wordt op twee plaatsen door een accent Als voorbeeld kan de Rietveld bushalte in
male zichtbaarheid van het achterterrein onderbroken. Eindhoven of de Amsterdamse Etalagega-
door het omzetten van de muur en een her- lerie Inkijk in 3 metrostations Wibautstraat
kenbaarheid van de functie/locatie. Reage- (ruimtelijke- en installatiekunst), Weesper-
rend op het stedenbouwkundig plan is er plein (vooral tweedimensionaal werk) en
voor gekozen de hoek in de voorgevel van Waterlooplein dienen.
de muur liggend in de as van de toegangs-
weg te verbijzonderen door het toevoegen
van een extra element.
CONCEPT

3. De beperkingen van het bestemmingsplan Uitganspunt van het ontwerp is dat het De functie van het milieustation, met als
waren in eerste instantie de reden dat er voorterrein en de muur samen een geheel begrippen duurzaamheid, kringloop en
gezocht is naar een uitweg om de plaatsing vormen. In keuze van materialisatie en respect voor de natuur ligt ten grondslag
van de kubus mogelijk te maken. Het ach- aanpak gaan ze een relatie aan. aan het ontwerp van de muur. Gezocht is
terover hellen van de muur is een oplos- naar een bijna letterlijke vertaling van het
sing zonder dat er functionele ruimte ontno- samengaan van natuur en bebouwing. Dit
men wordt aan de milieustraat. Bij nadere is mogelijk door in te spelen op recente
ontwerpstudies blijkt dat de hellingshoek ontwikkelingen en research bij producenten
van het muur het milieustation een eigen- van beton. Het beton wordt “groen”.
zinnig karakter geeft, een verbijzondering
van de lokatie zonder dat deze zich afzet
tegen de naastgelegen bebouwing.

4. Uitganspunt voor het bedrijventerrein
Habraken is een evenwichtig en eendui-
dig beeld qua bouwmassa’s. Vanuit drie
zijden is het milieustation zichtbaar en is
het een afsluiting van een duidelijke zich-
tas. De knik van de muur aan de voorzijde
wordt in dit voorstel versterkt en krijgt een
oriëntatiefunctie. De glazen/stalen kubus
op de muur zal in de dag en nachtsituatie
de hoek markeren. De muur wordt de hoek
omgezet om de visuele afscherming van
het terrein mogelijk te maken. Hoogte van
de muur gaat een relatie aan met de belen-
dende bebouwing.
STEDENBOUW

6. De functie van het milieustation moet
tot uidrukking komen in het ontwerp.
Duurzaamheid, kringloop en respect voor
de natuur liggen hieraan ten grondslag. Bij
de keuze van de materialen is dit “lead-
ing” geweest. In vorm en materialisatie
is gezocht naar eenvoud en helderheid.
Schoon beton, verzinkt staal, glas en lava-
steen zijn de materialen waarmee de muur
vormgegeven is. De toepassing van lava-
steen in het beton creëert een goede habi-
tat voor begroeing. Bewuste plaatsing van
dit materiaal maakt het groen beheersbaar
en inzetbaar als architectonisch element.
ARCHITECTUUR

7. Ontwerpschetsen

8. Twee elementen vormen samen een com-
positie met de muur. De glazen “Kubus”
op de wand ter plaatse van de lichte knik
en de rood geschilderde toeganspoort die
over de wand openschuift. Qua afmetingen
reageren ze op elkaar.
De kubus krijgt een expositie functie, met
werk speciaal voor deze lokatie gemaakt.
In de avonduren wordt een en ander aan-
gelicht door leds die hun energie vanuit
zonnepanelen krijgen (optioneel), een
mooie en duurzame oplossing.
OBJECTEN

9. optie 2
de poort vouwt zich in twee
stukken open en vormt bij het
openstaan een afdak. Nadeel
blijkt bij uitwerking de engi-
neering en de certificering wat
een langer en kostbaarder
traject inhoudt.
de Kubus optie 3
een element opgebouwd uit de poort heeft een hefmech-
verzinkte stalen kokerprofie- anisme met katrollen en
len met een verzinkte roos- tegengewicht die elektrisch
tervloer, een glazen dak en aangestuurd worden. Het
wanden van veiligheidsglas. openen en sluiten wordt zicht-
Toegang via een wentel- baar gemaakt. Een prachtige
trap gecombineerd met een oplossing met als nadeel de
kooiladder. Transport van engineering en de certificering
grotere stukken vanuit de on- wat een langer en kostbaar-
derzijde of via te openen glas der traject inhoud.
elementen.
optie 4
de poort scharniert om een
vast punt, de geleider aan de
bovenzijde maakt een elektri-
sche aansturing mogelijk. ook
hier spelen mogelijke veilig-
heids eisen een rol wat extra
engineering inhoudt.

10. De combinatie van “groen” en beton is
momenteel onderwerp van diverse studies.
Het inzetten van beton als drager van be-
groeing om een duurzame wand te creee-
ren voor geluidswallen is een concrete
toepassing. Begroeing weet de fijnstof te
absorberen en het geluid te dempen.
De onderzijde van gladde betonwanden
is normaliter een lokatie voor graffiti. Uit
eerdere studies voor parkeerterreinen bij
de AHxl vestigingen bleek dat de inzet van
begroeing op wanden dit op eenvoudige
wijze voorkwam. Om dit beheersbaar te
houden is het instorten van lavasteen een
bruikbaar middel voor het sturen van de
vegetatie. Conventionele betonplaten heb-
ben een te hoge alkaliteit, waardoor er heel
moeilijk planten op groeien volgens onder-
zoeker Marc Ottelé vandaar de keuze van
lavasteen.(zie bijlage).
Het horizontale vlak voor de muur gaat
over in de muur en vormt daarmee een
eenheid. Dit versterkt het beeld.
MATERIALISATIE

12. Constructie
Door de constructeur (zie bijlage) is het
grondonderzoek in combinatie met de
betonnenmuur bekeken. Uitkomst was dat
met een eenvoudige grondverbetering het
goed mogelijk was een en ander te realise-
ren.
Stalen kubus is berekend op een plaatsing
op de betonnen wand met een extra steun-
punt ter plaatse van de wenteltrap.
Ontwerpschetsen
KONSTRUKTIE, BUDGET EN OPTIES

13. Budget en raming Optie
In het overzicht (bijlage) zijn een aantal De haalbaarheid van de uitvoering van
aannames gedaan. De twee elektrische de poort in de vorm van een
poorten zijn aan het budget toegevoegd hefpoort is onderzocht. Uit contacten
waarvoor een “custom made” uitvoering met diverse bedrijven
gedeeltelijk mee wordt bekostigd. De blijkt dat het ontwikkelen van een poort
toepassing van lego betonblokken aan op deze wijze ook consequenties heeft
de achterzijde van de muur is niet meer voor keuring en certificering. Veiligheid-
noodzakelijk. Deze is toegevoegd aan het aspecten spelen hierbij een sterke rol
budget. De 10% onvoorzien is verlaagd met de nodige financiele consequen-
omdat er redelijk nauwkeurige opgaven zijn ties.
van leveranciers.
In dit stadium zijn de opgevoerde bedragen
gespiegeld aan de opgaves van een aantal
bedrijven. Verdere uitwerking van het plan
in overleg met producenten is noodzakelijk Optie
om exactere bedragen te krijgen. De ra- Vanuit duurzaamheidsaspect zou het
ming is redelijk compleet en geeft een goed wenselijk zijn als de verlichting van de
inzicht in de haalbaarheid van het plan. Kubus energie neutraal opgewekt kan
Optioneel zijn een aantal voorstellen toege- worden. Onderzocht is of de toepassing
voegd en de financiële consequenties van van een glas systeem in combinatie
deze helder gemaakt. met zonnecellen mogelijkheid biedt
dit te verwezenlijken. Toepassing van
powerleds met een energieopslag biedt
goede mogelijkheden.
Optie
aanlichten van de betonnen wand mid-
dels inbouw spots (powerled) geeft een
zacht strijklicht. Nader onderzoek naar
de combinatie van zonnecellen en deze
verlichting is een mogelijkheid.

15. Experimenteel Beton casestudies Prefab Beton 2003-2008, Cement&Beton Centrum

17. Voorbeeld beplanting, hoevnier Soontieëns

18. opdracht:
Kunstopdracht Milieustation Habraken Veldhoven
ATELIER VEEGER VERBAKEL opdrachtgever:
Pastoor Dijkmanstraat 12 5611RB Eindhoven Gemeente Veldhoven
Tel 040 2027370 Fax 084 8826868
m 06 55355640 e tom@veegerverbakel.nl datum
w www,veegerverbakel.nl 15 juni 2009