2. Diapazoni i Menaxhimit
Diapazoni i menaxhimit: Numri i vartësve që i raporton
një eprori
Me diapazon të menaxhimit rregullohet kontrolli mbi
vartësit;
Diapazoni i menaxhimit mund të jetë i 2 llojeve:
– Diapazoni i ngushtë i menaxhimit;
– Diapazoni i gjerë i menaxhimit;
Përcaktimi i një niveli optimal të menaxhimit është çështje
kritike për një menaxhim efikas;
Sa është numri optimal i vartësve që mund të mbikqyrë një
menaxher?
3. Numri i vartësve për çdo nivel
menaxhimi
Shkencëtarët klasikë të organizimit kanë sugjeruar që
numri i vartësve që mbikëqyrë një epror duhet të jetë:
Në nivelet e larta 4-8 vartës për një epror
Në nivelet e ulëta 8-15 vartës për një epror
Shkencëtari Urwik, nënvizon se numri ideal i vartësve
është:
për nivelet e larta 4
për nivelet tjera 8-12 ku menaxherët përveç mbikqyrjes
ushtrojnë edhe punë të tjera menaxheriale;
Shumë studime janë bërë për të gjetur numrin ideal të
vartësve që mund të drejtoj me efikasitet një epror, por një
numër i tillë nuk ekziston.
4. Faktorët që ndikojnë në madhësinë e
diapazonit të menaxhimit
1. Aftësia dhe niveli i kualifikimit të eprorëve
dhe vartësve;
2. Largësia në mes të vartësve dhe
menaxherëve;
3. Preferenca për mbikëqyrje;
4. Natyra e punës që bëjnë vartësit;
5. Niveli i kompleksitetit të mjedisit;
6. Qartësia e autoritetit të deleguar;
7. Ngarkesa e menaxherit me punë dhe detyra;
8. Intensiteti i komunikimit me vartësit;
5. Diapazoni i gjerë i menaxhimit dhe struktura
e sheshtë organizative
idem
m
Nga figura shihet qartë se në këtë tip strukture ekzistojnë 3 nivele menaxhuese.
• Në nivelin e parë drejtues kemi drejtorin menaxhues.
• Në nivelin e dytë janë të pozicionuar 7 menaxherë / drejtues të departamenteve të ndryshme.
• Gjersa, në nivelin e tretë janë vartësit, gjithsej 49.
• Pra, numri i punëtorëve që drejton një menaxher është 7, d.m.th. raporti epror-vartës 1:7 .
6. Karakteristikat e strukturës së sheshtë me
diapazon të gjerë
Një ndërmarrje me një strukturë të tillë ka këto karakteristika:
komunikimi epror-vartës është i një intensiteti të lartë që mundëson
reflektimin e drejtë të problemeve;
Formalizimi i ultë;
Organizimi informal më i theksuar se tek struktura e gjatë;
Autoritet të decentralizuar;
Pak norma e rregulla;
Është mjaft e manovrueshme e që lehtë dhe shpejtë iu përshtatet
ndryshimeve të mjedisit;
Adaptohet shpejtë në ndryshimet e ndryshme teknologjike;
Punëtorët kanë liri në ushtrimin e detyrave të tyre, janë të pavarur;
Kjo strukturë krijon rrethana për zbatimin e rotacionit të punëve;
Një strukturë e tillë i ofron individit mundësi për vet-zhvillim dhe
avancim;
Në këtë lloj organizate inkurajohet kreativiteti dhe sjellja novatore;
Kjo formë i përgjigjet projektimit neoklasik organizativ;
7. Avantazhet:
ekziston një komunikim efektiv / i shpejtë në mes të niveleve
kostoja administrative është e ulët;
menaxherët delegojnë mjaft autoritet tek vartësit;
Struktura organizative është fleksibil / e manovrueshme;
zgjidhja e problemeve bëhet shpejtë;
ofron autonomi në punën e vartësve;
është ideal për firmat që operojnë në mjedise jo-stabile
Dis-avantazhet:
kontrolli i eprorit ndaj vartësit ka mundësi të zbehet për shkak
të numrit të madh të vartësve;
menaxherët duhet të jenë specialistë të aftë dhe me përvojë
për shkak të ngarkesës së madhe në punë;
punëtorët mund të keqpërdorin autonominë e ofruar duke
shpërqendruar vëmendjen e tyre nga objektivat e
ndërmarrjes
8. Diapazoni i ngushtë i menaxhimit dhe
struktura e gjatë organizative
Për dallim nga struktura e sheshtë, kjo strukturë ka më tepër nivele menaxhuese,
numër më të madh të menaxherëve, si dhe numër më të madh të vartësve. Në këtë
tip strukture ekzistojnë 4 nivele drejtuese. Nr i punëtorëve që drejton një
menaxher është tre për nivelin e tretë dhe katër për nivelin e fundit.
9. Karakteristikat e strukturës së gjatë me
diapazon të ngushtë
Komunikimi epror-vartës është më i varfër se tek struktura e sheshtë;
Organizimi formal është më i theksuar se sa ai informal;
Autoriteti kryesisht mbahet i centralizuar në nivelet e larta
menaxhuese;
Ka shumë norma, rregulla dhe procedura;
Disiplina në punë është evidente, devijimi nga rregullat ndëshkohet
ndërsa puna e mirë shpërblehet;
Punët janë të standardizuara, specializuara dhe të ndara në
operacione;
Detyrat e punëtorëve janë qartë të përcaktuara, të kuptueshme dhe
kanë karakter kryesisht rutinor;
Këto specifika i japin strukturës organizative një karakter të ngurtë, e
cila vështirë adaptohet në kushte dhe rrethana të reja;
Kjo formë i përgjigjet projektimit klasik organizativ.
10. Avantazhet:
kontroll i mirë i eprorëve ndaj vartësve;
komunikimi epror-vartës është më intensiv për shkak se
eprori ka një numër të kufizuar vartësish nën mbikëqyrje;
disiplina e punës është në nivel;
Dis-avantazhet:
komunikimi në nivel organizativ është i varfër për shkak të
niveleve të numërta menaxhuese. Kështu komunikimi i
objektivave, planeve dhe politikave bëhet i vështirë;
informacioni mund të shtrembërohet përgjatë qarkullimit
nëpër nivele organizative;
kostoja e lartë administrative;
ndërhyrja e tepruar e menaxherëve në punët e punëtorëve;
adaptohet me vështirësi në ndryshimet teknologjike;