1. 9.1. ãýðýë çóðàã äýýð õàðàãäàæ áàéãàà áîäèñûí ìîëåêóëèéí äèàìåòð íü 0,5ìì
ãýðýë çóðàã äýýðõ ìîëåêóëèéã ýëåêòðîîí ìèêðîñêîïûí òóñëàìæòàéãààð 200,000
äàõèí èõýñãýõýä ºãºãäñºí áîäèñûí äèàìåòð íü õýä áîëîõ âå?
9.1
D=0.5*200.000=100.000
d=0.5ìì
d=?
9.2. 300ñì2 òàëáàéã ýçëýõ óñíû ãàäàðãóóãààð óðñàí ºíãºðºõ óñíû äóñëûí ýçýëõ¿¿í
íü 0,003ìì3 . ¿¿íèé äèàìåòðèéã òîäîðõîéëæ ìîëåêóëèéí äèàìåòð ÿìàð óòãà àâàõ âý?
9.2
S=300ñì2 d=V/S=0.00003/300=0.0000001
V=0.003
ìì3=0.00003
d=?
9.3. ñàâàí äàõü õèéí ýçýëõ¿¿í íü ò¿¿íèé ìîëåêóëóóóäèéí ýçýëõ¿¿íòýé òýíö¿¿ áàéæ
áîëîõ óó?
9.3 áîëîõã¿é
9.4. Óñ áà ðòóòè , ñïèðò áà óñ , ýíý áîäèñóóäûã õîëèõ ¿åä 1- ð òîõèîëäîëä
ýçýëõ¿¿í íýìýãäýíý. 2- ð òîõèîëäîëä ýçýëõ¿¿í áàãàñíà. Ýíý ÿàãààä âý ?
9.4 ñïèðò áà óñíû ìoëåkóëóóä õàpèëöàí áèå áèåäýý
õoopoíäûí çàéãààpàà íýâòpýí opäor.Ýíý íü õèìèéí
õîëâîîíîîñ ººð áàéäàã.ßàãààä ãýâýë àíõíû ýçýëõ¿¿íèé
íèéëáýð íü óñ áà ñïèðòèéí õîëüöèéí ýçýëõ¿¿íýýñ áàãà.
9.5. Âàêóì äàõü òðîåãòîðèéí äàãóó àãààðûí ìîëåêóëûí õºäºë㺺íèé òðàãòîðûí äàãóó
øàëãà.
9.5 Àãààðûí ìoëåkóëóóäûí äóíäàæ õóðäíû ººð÷ëºëò íü
Ìoëåkóëóóäûí ìóðóé çàìààð òîäîðõîéëîãäîíî. Âàêóì äàõü
ìoëåkóëûí õóðä øóëóóí áàéíà.
9.6. Ïåððåíî òóðøëàãàíä áðîóíû õýñã¿¿ä íü 1 ìêì õýìæýýòýé áàéâ 10 - 8 ñì äèàìåòðòàé
óñíû ìîëåêóëòàé àäèë áîëãîõûí òóëä õýä äàõèí òîìðóóëàõ âý ?
9.7. 6êã ìàññòàé çýñíèé õýñýãò ÿìàð òîî õýìæýýòýé áîäèñ áàéõ âý?
9.7
ν =m/M=6êã/0.064êã/ìîëü=93.75ìîëü
m=6êã
Ñè/Ì=64=0.064êã/ìîëü
ν =?
9.8 Ñàâàí äîòîð 5,418*106 õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìîëåêóë áàéâ. Ýíý ñàâàí äàõü áîäèñèéí
ìîëèéí òîî õýìæýý ÿìàð áàéõ âý?
9.8 V=N /
NA=5.418*106/6.022*10231/ìîëü=0.899701*10-17=900*10-18
N=5.418*106
9.9. 200 ìîëü àçîòûí ìàññûã îë.

2. 9.9
N=mNA/M=10-10ã*6.022*10231/ìîëü//18=3.3*1012
-10
m=10 ã
H2O/M=1*2+16=18
N=?
-10
9.10. Óñíû äóñàë íü 10 ã ìàññòàé áîë óñíû ìîëåêóëûã îë.
9.10
ν =m/M ⇒ m=ν M=200*0.028=5.6êã
ν =200ìîëü
N2/M=14*2=28=0.028
m=?
9.11. Óñòºðºã÷èéí ìàññ íü m =10ã áîë ìîëåêóëûí òîî õýìæýýã íü îë.
9.11 N=mNA/M=10*6.022*10231/ìîëü//2=3.01*024
m=10
H2/M=1*2=2
N=?
9.12. m=50 ã ìàññòàé óñûã á¿ðýí ã¿éöýò óóðøóóëàõàä t=5 ñ çàðöóóëäàã áîë
1ñ –íä õýâòýý ãàäàðãóóãààð óðñàí ºíãºðºõ óñíû ìîëåêóëûí äóíäàæûã îë.
9.13. Óñíû íÿãò ð =103êã/ì3 . R ðàäóñòàé Ẻðºíõèé õýëáýðòýé óñíû ìîëåêóë áàéíà
ãýæ òîîö. Òîðëîã êóá õýëáýðòýé ñôåð¿¿ä íü áèå áèåíýýñýý õàìààðíà. Óñíû
ìîëåêóëûí ìàññûã îë.
9.14. m =100ã ìàññòàé í¿¿ðñõ¿÷ëèéí õèéí ìîëåêóëûí òîîã òîîöîîëæ õýâèéí
íºõöºëä í¿¿ðñòºðºã÷èéí ìîëèéí êîíöåíòàðö . ìîëåêóëûí ìàññûã îë. Õýâèéí íºõöºë
äàõü õèéí íÿãò íü ð =1,94êã/ì3.
9.14 N=mNA/M=6.022*10231/ìîëü**100ã/44=1.37* 1024ìîëåêóë
m=100ã CO2/M=12+2*16=44
p=1.94êã/ 23
N=?
9.15. Íýã àòîìò ýëåêòðîí ÷ºëººòýé áîëîõ ¿åä íàòðèéí ýëåêòðîíû êîíöåíòðàö ÿìàð
áîëîõ âý? Íàðòèéí íÿãò ð =970êã/ì3

3. 9.19
9.17 m/M=ν p0v0= ν 0RT ν 0= p0v0/RT p0v0=3PV/2=3mRT/2M
9.20m=48ã p1v1= ν mRT/Mν 1= p1v= M/ Na m0=m/N
PV= 1RT m01/RT p1v1=1PV/3=1mRT/3M0 ν
O2/M=16*2=0.032 M/ Na =m/N ⇒ M= Na m /N= Na ρ V /N=0.09êã/ ì3 0=
=3mRT/2M/RT+1mRT/3M0/RT=3m/2M0 +1m/3M0.1 ì3**
ν 9.15
=?
N=2.7*1024 =2*48ã/3*0.032+48ã/3*0.032=96+48/3*0.032=144/0.096=150
6.022*10231/ìîëü/2.7*1024=20*10-4
Pv=mRT/M n0=N/V n0=N/mRT/MP=
ì3
V=0.1p=970êã/ ì3 0
=N/ν RT/ P=N*P/ν RT= N*P/ NRT/ Na=Na P/ RT
9.18ρ =0.09 êã/ ì3 N N=m
n0= Na P/ RT= Na P/M=6.022*10231/ìîëü*970/0.022=2.6*1028 m3
M=?
é/M=22=0.022
9.21 Nâ/N= Na/N*p*v/N=6.022*10231/ìîëü*103/3.6*106=1.67*1019
N0=?
N=1.8*106
V=1äì3
H2O/M=1*2+16=18
N=?
9.16 PV= mRT/M m/M`=N/ Na
9.22 ⇒
PV= N/ Na*RT p= N/ =m/N m= N M/ Na m0= m/ N
m0= M/ Na M/ Na
N=5.56*10-5
V=40ë PV= mRT/M m=pvm/RT m=pv*Mco2/ N1*M
Na*RT/V=mRT/MV=2M/V=2*0.032/40=0.0016 êã/ ì3
V=0.5ë /M=16*2=0.03
O2 H2O=103*0.5ë/5.56*10-5=216*10-5
H2O/M=1*2+16=18
2
M=? P=?
9.23 Nìå÷= Na*V1P/ V22 M =6.022*10231/ìîëü *1018*1.13*103/36*10-3=
V1=1.31*1018 ì3 2.1
V2=2000ñì3
H2O/M=1*2+16=18
N=?
9.16. V=40 ë ýçýëõ¿¿íòýé ñàâàí äàõü óñòºðºã÷èéí ìîëåêóëûí òîî N- íü Na-
àâàãàäðèéí òîîíîîñ áàãà áàéõûí òóëä óñòºðºã÷èéí íÿãò ÿìàð áàéõ âý ?
9.17. m = 48êã ìàññòàé õ¿÷èëòºðºã÷èä áàéõ áîäèñûí òîî õýìæýýã îë .
9.18. Êóá êðèñòàë èîíû õîîðîíäûí îéðûí çàéã òîäîðõîéë .
9.19. Õèéí ìîëåêóëûí øàðèêíèé äèàìåòð d = 0.3Í ì , õèéí íýãæ ýçýëõ¿¿í äýõü ìîëåêóë
íü òîãòìîë ¿åä ìîëåêóë õîîðîíäûí äóíäàæ çàé íü ÿìàð áàéõ âý ?
9.20. Ìîëåêóë N = 2.7 1024 ýçýëõ¿¿í V = 0.1 ì 3 õèéí íÿãò Ð = 0.09êã / ì 3 áàéâ. Ýíý
ÿìàð õèé âý ?ò¿¿íèé ìîëèéí ìàññûã òîäîðõîéë .
9.21. V = 1 äì 3 óñàíä N = 1.8 10 6
èéì ðàäèîí àòîì àãóóëàãääàã. 1 ðàäèîí àòîì äàõü
óñíû ìîëåêóë ÿìàð áàéõ âý ?
9.22. Õèéí íýãæ ìîëåêóëä N1 = 5.56 10 5 óñíû ìîëåêóë áàéäàã áîë V = 0.5ë
ýçýëõ¿¿íòýé øèëòýé 2 íèìáýãíèé óíäààíä óóñàõ í¿¿ðñ õ¿÷ëèéí õèéí ìàññ íü ÿìàð
áàéõ âý ? ýçýëõ¿¿í V ¿åä T2 ÿìàð áîëîõ âý?
9.23. Ìèîâîé äàëàéí óñíààñ 1 ñòàêàí óñ àâààä àñãàñàí áîë óñíû ìîëåêóë ÿìàð áîëñîí
áý ? Ìèðîâîé äàëàéí óñíû ýçýëõ¿¿í V1 = 1.31 10 18 ì 3 ñòàêàí V2 = 200 ñì 3
9.24. Ýçýëõ¿¿í íü òýíö¿¿ áàéõàä. Ìîëåêóë áà óñíû ðòóòèã òîîã æèø .
3
9.25. n = 10 6 ìîëåêóë òåìïåðàòóð t0 = 870 C áàéõàä õèéí äàðàëòûí ñì òîäîðõîéë .

4. 9.25 P=nkT=106*1.38*10-23*87`=120.06*10-15
n=106 `
t0=876c
K=1.38*10-23
P=?
9.26. Õèéí äàðàëò íü õîîëîéãîîð Ð = 10 – 9
äàðàëòòàé ã¿éäýã áîë V = 1ñì 3
ýçýëõ¿¿íòýé õýñãèéã ä¿¿ðãýõýä òåìïåðàòóð íü òîãòìîë áîë ìîëåêóëûí òîî õýìæýýã îë
.
9.27. Íýã ¿åèéí âàêóì íîñîñíû áóóðàõ äàðàëòûí íÿãò íü Ð = 10 – 12 ìì . pm . cm ìîëåêóë
õèéõ ýçýëõ¿¿í íü V = 1ñì 3 áàéõ ¿åä äàðàëòûí òåìïåðàòóð íü ÿìàð áàéõ âý ?
9.27- P=nkT ⇒ np/kT=0.01-12/66.24*10-23=1.5*107
-12 -12
p=10 mm=0.01 ñì
v=1 ¸
t=48 ñì3
K=1.38*10-23
T=273+48=321K
N=?
9.28. V = 480 ñì èéì ýçýëõ¿¿íòýé ñàâàí äàõü õèéí òåìïåðàòóð t = 20 0Ñ äàðàëò Ð
3
= 250 Ïà áîë õèéí ìîëåêóëûí òîîã îë .
9.28 Pv=mRT/M PV=NRT/Na N=pvNa/RT N=pv/KT=250*480
p=250 ñì3/27.6*10-23=4*1020
t=206c
v=480 ñì3
k=1.38*10-23
N=?
9.29. Äýëõèéí àãààðûí õèéí àòìîñôåðûí ìîëåêóëûí òîîã ¿íýë.
- 3
Àãààðûí ìîëåêóëûí ìàññ Ì = 29 10 êã / ìîëü
9.29 N=Na*P0*4 π R2/M ϑ
M=29*10-3kg/moëü =6.022*10231/ìîëü*105*4*3.14*8.312/29*9.18*10-3=17.7*1025ìoëåk
N=? yë
9.30. òîãòâîðòîé õèéí ìîëåêóëóóä õîîðîíäîõ äóíäàæ
0
9.31. Òîãòìîë äàðàëòòàé õèéí t - ã 4 äàõèí èõñãýõýä õèéí ìîëåêóë õîîðîíäûí
ººð÷ëºëò õýä äàõèí ººð÷ëºãäºõ âý ?
– 3
9.32. N = 2.7 10 19 ìîëåêóëòîé V = 1ñì ýçýëõ¿¿íòýé õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìîëåêóëûí õóðä
íü V = 400ì / ñ áîë õ¿÷èëòºðºã÷èéí ñàâíû õàíàíä ó÷ðóóëàõ äàðàëòûã îë .
9.32 P=1/3Nkt
P=nM δ 2/3Na=2.7*10-19*32*4002/3*6.022*10231/ìîëü`=76k Π a
` δ =400ì/c
V=1 ñì3
N=2.7*10-19
O2=16*2=32
P=?
9.33. Èäåèëü õèéãýýð ë¿¿ðãýñýí ñàâ áàéâ . Òóðøèëòààñ = 371 Ïà
ãýæ òîäîðõîéëñîí ñàâíû ýçýëõ¿¿í äýõü ìîëåêóëûí êîíöåíòðàöûã îë .
9.34. V = 10ë ýçýëõ¿¿íòýé ñàâàíä Ð = 4 àòè äàðàëòûí ¿åä N = 1.24 10 24 õ¿÷èë
0
òºðºã÷èéí ìîëåêóë áàéâ. ̺í òèéì ñàâàíä èæèëõýí äàðàëò áà t ¿åä ÿìàð S =
3ì òîî õýìæýýíèé. Ãåëè àòîì áàéõ áý ? Ñàâàí äàõü t ÿìàð áàéõ âý ?
9.34 Pv=mRT/M PV=NRT/Na NHå=No2
T=pv/Nk=4*101/1.24*1024`=3.8*10

5. 9.35 S= 3 Õºíäëºí îãòëîëûí òàëáàéòàé äàãóóë äýëõèéã òîéðîí îðáèòîîð V = 7.9 êì /
м
2
ñ õóðäòàéãààð õºëºëíº. Òýð ºíäºð äýõü àãààðûí äàðàëò Ïà – = 1.38 10
–4
Ò=
120ê áîë t = 1ñ õóãààöàíä äàãóóëûí àãààðûí ìîëåêóëûí òîîã îë.
9.35 V=s* δ *t k=R/ Na
S=93C2
` δ =7.9kì/c Pv=mRT/M=NRT/Na =N*kT
P=1.38*10-4 Pv=N*kT N=pv/kT ⇒
T=120k N=p*s*u*t/kT=1.38*10-4*3*7.9*1/1.38*10-23*120=32.706*10-4/1
T=1c 65.6*10-23=1.98*1020
N=?
9.106 .ñàâàí äàõü àãààðûí äàðàëò –0=768ìì.ì.ó.á öèëèíäðèéí ýçýëõ¿¿íèéã
øèíãýð¿¿ëýõ íàñîñîîð r =3 äàõèí áàãàñãàíà ïîðøíû n =3 ÿâàëòûí äàðàà ðn=ÿìàð áîëîõ
âý? Òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëòèéã õàìààðàõã¿é
9,107. V=200ñì ýçýëõ¿¿íòýé íàñîñîî𠺺ºð÷ëºãïºæ áàéãàà öèëèíäðèéí V=300ñì
3 3
ýçýëõ¿¿õòýé ñàâ áàéâ . ñàâàí äàõü ïîðøèí 6 ÿâàëòûí äàðàà äàðàëò íü –=35 ìì ðòñò
áîëëîî. Ñàâàí äàõü ýõíèé äàðàëò –0-èéã îë? Òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëò õàìààðàõã¿é
9,108 íàðìîëü äàðàëòûí ¿åä áîëëîí äàõü àãààðûí ýçýëõ¿¿í v=1,5ë áîëíî áàëëîí äàõü
äàðàëòûã 100äàõèí áàãàñãàõàä V1=100ñì ýçýëõ¿¿íòýé öèëèíäðèéí íàñîñûí ïîðøèí
3
õýäýí ÿâàëò õèéõ âý?
9,109. Àòìîñôåðèéí 3äàðàëò äàõü V0=100ë àãààðûã ñîðîí àâàõ àæèë õèéäýã . –=5*10
6
ïà äàðàëò V=100ñì ýçýëõ¿¿íòýé àãààðûã øàõàõàä àæèë õèéõ áà ýíý øàõóóðãûí
øàõàõ ¿åèéí àæèë ÿìàð áàéõ âå? –0=10 ïà
5
9,110. òðàìáàé áîãîí n=250 óäàà íîñîñûã øàõàõàä V=30ë ýçýëõ¿¿ít áîë ýíý ¿å äýõ
äàðàëòûí ººð÷ëºëò ÿàìð áàéõ âý ?
Íîñîñ íü õýâèéí àòìîñôåðèéí äàðàëòàíä V=600ñì .t -ûí ººð÷ëºëò õàìààðàõã¿é Àíõíû
3 0
äàðàëò íü àòìîñôåðèéí äàðàëòòàé òýíö¿¿.
9.111. V- ýçýëõ¿¿íòýé ñàâíû àòìîñôåðûí äàðàëò íü ð 0-îîñ ð áîëæ íýìýãäñýí áîë
ýçýëõ¿¿í íü äV áîëîõ ¿åèéí ïîðøèíû íàñîñûí àæèë ÿìàð áîëîõ âý?
Òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëòèéã òîîöîõã¿é.
áàãòààìæòàé àòìîñôåðèéí äàðàëòàíä t 1=-3 Ñ0 òåìïåðàòóðòàé
3 0
9.112. V=1.5ì
ñàâàíä äV =4ë àãààð øàõñàí. Àãààðûí òåìïåðàòóð íü t 2=45 Ñ áîë äàðàëòûã
äP=20Ïà ààð íýìýãä¿¿ëýõèéí òóëä ïîðøèíû øàõàëòûí òîî ÿìàð áàéõ âý?
9.113. Õèé ýõíèé áàéäàëä ð 0, T0 V0 áàéâ. Õèéä èçîáàðèéã ó÷ðóóëàõàä ýçýëõ¿¿í
íü V1 áîëîí ºðãºñºâ. Äàðàà íü õàëààõàä äàðàëò íü ð 1 áîëîâ. Òýãâýë òåìïåðàòóðûí
ýöñèéí áàéäëûã îë.
9.114. V1=2ë ýçýëõ¿¿íòýé ð1=4*10 Ïà äàðàëòòàé t1=127 Ñ òåìïåðàòóðòàé õèé áàéâ.
5 0
Ýíý õèéã èçîòåðìýýð ¿éë÷èëõýä òåìïåðàòóð íü t 2=-73 Ñ áîëòîë èçîáàðààð
0
¿éë÷èëõýä ýçýëõ¿¿í íü V =1ë õ¿ðòýë áóóðñàí áîë õèéí äàðàëò ð-ã òîäîðõîéë.
2
9115. Õèéí ýçýëõ¿¿íèéã n=10% ààð áàãàñãàõàä òåìïåðàòóð íü ät=16Ê èàð
íýìýãäýæ äàðàëò íü n=20%-èàð ºññºí áîë õèéí àíõíû òåìïåðàòóð T0-èéã îë.
9.116. Èäåàëü õèéí òåìïåðàòóð íü T0 , ýçýëõ¿¿í íü V0 áà 1 äàðàëò íü ð0 .Õýðýâ
ýçýëõ¿¿íèé ºðãºòãºõ êîýôôèöåíò íü à – òàé òýíö¿¿ áîë T - òåìïåðàòóðòàé ¿åèéí
õèéí äàðàëòûã îë.
9.117. Èäåàëü õèéí ýçýëõ¿¿íèéã n=2 äàõèí íýìýãä¿¿ëýõýä ìîëåêóëûí äóíäàæ
êâàäðàò õóðäíû ººð÷ëýëò ÿìàð áàéõ âý? Ìàññ íü ººð÷ëºãäºõã¿é äàðàëò íü n2=3
äàõèí èõñýíý.
9.118. Áèò¿¿ õààëòòàé öèëèíäð ñàâàí äîòîð õýâèéí íºõöºëä2 õèé áàéâ. Õýâòýý
áàéðëàñàí ñàâ áà õºäëºõ 0 ïîðøíèé õóâààðèéí õàðüöàà V1:V =1:2 2 áàéâ. Õýðâýý
ò¿¿íèé áàãà õýñãèéã t =127 Ñ õ¿ðòýë õàëààæ èõ õýñãèéã íü t =-123 Ñ õ¿ðòýë
0
1
õºðãºõºä õàðüöààíû ÿìàð ¿åä ïîðøèíã ñàâ áîëãîí ¿çýæ áîëîõ âý?

6. 9.119. Áèò¿¿ õààëòòàé öèëèíäðò òåìïåðàòóðòàé õèé áàéâ. Ñàâàíä
0
t1=01 C 3
R=2ñì ðàäèóñòàé ïîðøèíã îðóóëàõàä V =10ñì ýçýëõ¿¿íòýé áàéñíàà 2 öàãèéí
äàðàà ýçýëõ¿¿í íü V 2=50ñì áîëñîí. Ïîðøèí òýíöâýðòýé . Õýðâýý õèéã 30Ê õ¿ðòýë
3
õàëààõàä ïîðøèíû øèëæèëòèéí çàé ÿìàð áàéõ âý? Òåìïåðàòóð íü ¿ë
ººð÷ëºãäºíº.
9.120. 9.4 çóðàãò öèëèíäð ñàâ áà ïîðøèí 2-ûí õîîðîíä õèé áàéíà. Õèéí
òåìïåðàòóð íü ïîðøèíãèéíõòýé èæèë áàéíà. Ïîðøèí äýýðõ áà äîîðõ ýçýëõ¿¿í íü
3-òàé òýíö¿¿ . Õýðýâ ñàâàí äàõü òåìïåðàòóðûã 2 äàõèí íýìýãä¿¿ëýõýä ýíý
õàðüöàà ÿìàð áîëîõ âý?
9.121. 9.5 çóðàãò S õºíäëºí îãòëîëòîé öèëèíäð ñàâíûã L- óðòòàé 2 õýñýãò ì-
ìàññòàé ïîðøèíãîîð 2 õýñýãò õóâààñàí áîë ìàññûí õýëáýëçýëèéã îë. Ïîðøèí
äàõü õèéí òåìïåðàòóð T02, äàðàëò íü ð0 áàéíà. Õèéí òåìïåðàòóð òîãòìîë.
9.122. Èäåàëü õèé íü pV =const õóóëèàð ºãºãäñºí –- õèéí äàðàëò, V-ýçýëõ¿¿í .
Ýçýëõ¿¿íèéã 1 n=3 äàõèí íýìýãä¿¿ëýõýä òåìïåðàòóð íü T2=100K áîë õèéí àíõíû
òåìïåðàòóð T èéã îë.
9.123. Èäåàëü õèéí äàðàëò ýçýëõ¿¿í íü p/V=const5 õóóëèà𠺺ð÷ëºãäºíº.
Òåìïåðàòóðûã íü n=4 äàõèí èõýñãýõýä äàðàëò íü ð 2=10 Ïà áîëñîí áîë õèéí àíõíû
äàðàëò ð1 èéã îë.
9.124. 9.6 çóðàãò àòìîñôåðèéí äàðàëòàíä òåìïåðàòóð íü t 1=0 C õèéí äàðàëò íü
0
ð=0.1ÌÏà áàéíà. Öèëèíäðèéã õºíãºí ïîðøèíòîé õîëáîñîí. Ýçýëõ¿¿íèéã íü n=1.2 äàõèí
èõýñãýõèéí òóëä õèéã õýäýí ãðàäóñ õ¿ðòýë õàëààõ âý? Ñàâíû ¸ðîîë
ïîðøèíãèéí ¸ðîîëòîé òýíö¿¿, ìºí ïîðøèíãèéí ãàäàðãóó õèéòýé òýíö¿¿.
9.125. 9.7 çóðàãò èäåàëü õèéí 2 èçîòåðìèéã ºãæýý. Èçîòåðìèéí íºõöºë ¸ñîîð
õàìãèéí èõ òåìïåðàòóð áà ìàññûã îë .
9.126. 9.8 çóðàãò 2 èçîáàðèéã ºãñºí áîë õàìãèéí èõ äàðàëòûã îë.
9.127. 9.9 çóðàãò èäåàëü õèéí 2 èçîõîðûã ºãñºí . Èçîõîðûí íºõöºë ¸ñîîð õàìãèéí
èõ êîíöåíòðàöèéã îë.
9.128. 9.10 çóðàãò 1 áà 2 öýãèéí èäåàëü õèéí ìàññ íü íýãýýñ íºãººä
òåðìîäèíàìèê òºëºâººð ººð÷ëºãääºã. Ýíý òºëºâ äàõü õèéí äàðàëò ýçýëõ¿¿í
òåìïåðàòóðûí õîîðîíäîõ õàðüöàà (èõ , áàãà , òýíö¿¿ ¿åä ) ÿìàð áàéõ âý?
9.129. 9.11 çóðàãò èäåàëü õèéí ìàññààñ õàìààð÷ 1 áà 2 öýã íü íýãýýñ íºãººä
ººð÷ëºãääºã. Òýãâýë õàìãèéí èõ äàðàëò ýçýëõ¿¿í òåìïåðàòóðûã îë.
9.130. 9.12 çóðàãò èäåàëü õèéí öèêëî äàâòàìæèéã ¿ç¿¿ëæýý. PV, PT-ààñ
õàìààðñàí öèêëèéã ä¿ðñýë.
9.131 . 9.13 çóðàãò èäåàëü õèéí äàìæóóëàã÷èéã ä¿ðñýëæýý. Òýãâýë p,V áà
ðT-ààñ õàìààðñàí ïðîöåññûã ä¿ðñýë.
9.132. 9.14 çóðàãò èäåàëü õèéí ìîëèéã ä¿ðñýëæýý. P-V áà P-T-ààñ õàìààðñàí
ïðîöåññûã ä¿ðñýë.
9.133. 9.15 çóðàãò èäåàëü õèéã ä¿ðñýëæýý. V-T áà P-T ýýñ õàìààðñàí
äèàãðàììûã ä¿ðñýë.
9.134. 9.16 çóðàãò íýã ìîëü õèéí ïðîöåññûã 1 ºãºâ. 42-3 áà 1-4 íü èçîòåðì ïðîöåññ
áîë T-V ýýñ õàìààðñàí ãðàôèê ûã ä¿ðñýë. V =V2=V áîë V3 èéã îë.
9.135. 9.17 çóðàãò p-V èéí êîîðäèíàòûã 1-2-3 öèêëýýð ä¿ðñýëæýý. –-íÿãò T-èéí
êîîðäèíàòûã ä¿ðñýë. – íü õèéí íÿãò , 3-1 íü èçîòåðì áîë õàðèóã ¿íäýñëý.
9.136. 9.18 çóðàã äýýð p-V êîîðäèíàòûã ä¿ðñýëñýí áîë õèéí òåìïåðàòóðûí
ººð÷ëºëòûã îë.
9.137. 9.19 çóðàãò èäåàëü õèéí òºëºâèéí ººð÷ëºëòèéí ïðîöåññûã ä¿ðñýëñýí
õèéí ýçýëõ¿¿í V1 ¿åä òåìïåðàòóð íü T1 –òýé òýíö¿¿. Õèéí