1. ภูมิแพ

2. โรคภูมิแพ
โดย
น.พ.สาธิต สันตดุสิต

3. โรคภูมิแพหรือโรคแพ (Allergy)
คือ โรคที่เกิดขึ้นกับผูที่มีอาการไวผิด
ปรกติตอสิ่งที่กอใหเกิดภูมิแพ (Allergen)
ซึ่งธรรมชาติสารเหลานี้อาจไมกอใหเกิด
ภูมิแพกับคนทั่วไป

4. สิ่งที่ทําใหเกิดภูมิแพ เรียกวา สาร
กอภูมิแพ (Allergens) หรือสิ่งกระตุน ซึ่ง

อาจเขาสูรางกายทางระบบหายใจ อาหาร
การสัมผัสทางผิวหนัง ตา หู จมูก การ
ฉีด หรือถูกกัดตอย.

5. อายุที่พบบอย
พบไดในทุกเพศทุกวัย
พบบอยในเด็กอายุ 5 ถึง 15 ป
ไมติดตอ และเปนพันธุกรรมได

6. โรคภูมิแพประกอบดวย
 1.โรคแพอากาศ
 2. โรคหอบหืด
 3. โรคภูมิแพผิวหนัง
 4. โรคแพอาหาร

7. โรคแพอากาศ หรือ โรคจมูกอักเสบจาก
ภูมิแพ
อาการ
- น้ํามูกไหล คัดจมูก คันจมูก จาม
- คันตา ตาแดง
- เสมหะในคอ
- เปนมากเวลาเชาหรือกอนนอน
- เปนตลอดป ยกเวนบางคนเปนบอยใน
ฤดูหนาว

9. ALLERGIC RHINITIS
Allergic salute

11. การวินิจฉัยโรคแพอากาศ
 1. การซักประวัติ
 2. การตรวจรางกาย
 3. การตรวจเลือด
 4. การทดสอบภูมิแพทางผิวหนัง
 5. การตรวจเยื่อบุโพรงจมูก
 6. เอกซเรย

12. การแพทางตา
สิ่งกระตุนจะทําใหหลอดเลือด
เยื่อบุตาขยายตัว ตาจะแดง แสบตา
คันตา น้ําตาไหล และถาเปนมาก ตา
ก็จะบวม

15. การทดสอบภูมิแพทางผิวหนัง ( Skin Tests )
วิธีนแพทยจะน้ําสกัดของสารกอภูมิแพมาหยดลงบนผิวหนังบริเวณ
ี้
ทองแขน หรือหลัง น้ําสกัดนั้นมาจากสารกอภูมิแพที่พบบอย ๆ เชน
ฝุนบาน ไรฝุน เชื้อราในบรรยากาศ แมลงตาง ๆ ในบาน เชน แมลงสาบ
ยุง เกสรดอกไม และอื่น ๆ แลวใชปลายเข็มที่สะอาด สะกิดลงบนผิวหนัง
เพื่อใหน้ํายาซึมซับลงไป แลวทิ้งไวประมาณ 20 นาที ตุมใดที่ผูปวยแพก็
จะเปน รอยนูนคลายรอยยุงกัด แพทยจะทําการวัดรอยนูนและรอยแดง
ของแตละตุมที่ปรากฏ ซึ่งทําใหทราบไดทันทีวา แพสารใดบาง ตุมใดที่
ไมแพก็จะไมมีรอยนูนแดง สําหรับวิธีทดสอบทางผิวหนังทําไดตั้งแต
อายุไดไมกี่เดือน จน ถึงเปนผูใหญ

16. ทดสอบการแพ

17. ตัวไรฝุน(บาน)มักจะปะปนอยูในฝุนที่มี
ขนาดเล็กกวา 0.3 มม. ซึ่งมองไมเห็นดวยตาเปลา

19. พรมภัยใกลตัว

22. ซากูระ ตนสัก

26. น้ําหอม เสปรย สารละเหย ทินเนอร

27. การดูแลผูปวยโรคแพอากาศ
 1. หลีกเลี่ยงสารกอภูมิแพ
 2. ใชยาปองกัน
 3. ใชยารักษาอาการ
 4. ฉีดวัคซีนสรางภูมิตานทานสารกอภูมิแพ

28. หอบหืด
เกิดขึ้นอยางไร ?

29. โรคหอบหืด ประกอบดวย
 ภาวะอุดกันทางเดินหลอดลม
้
 การอักเสบของหลอดลม
 ภาวะหลอดลมไวเกินตอสิ่งกระตุน

30. พันธุกรรม
สิ่งกระตุนอื่นๆ
สารกอภูมิแพ
โรคหอบหืด การติดเชื้อ
 หลอดลมอุดกั้น
 เยื่อบุหลอดลมบวม
 การอักเสบของเยื่อบุหลอดลม
 การเพิ่มของเสมหะในหลอดลม

31. อาการของโรคหอบหืด
หายใจเสียงวี้ด กลางวัน และ/หรือกลางคืน
หายใจเหนื่อยเปนระยะ
ไอ
ไอเวลานอน
หอบเวลาออกกําลังกาย

32. การวินิจฉัยโรคหอบหืด
 การซักประวัติ
 การตรวจรางกาย
 การวินิจฉัยทางหองปฏิบัติการ

33. ust mite Timothy pollen
Alternaria
The Cockroaches

34. การรักษาโรคหอบหืด
 การรักษาภาวะหอบเฉียบพลัน
 การควบคุมการหอบเรื้อรัง

35. The nebulizer compressor system

36. The coffee cup delivery
system

37. Spacer devices

38. Mini Wright
peak flow meter

39. ภูมิแพทางผิวหนัง
สิ่งกระตุนที่เขามาทางผิวหนัง เชน
สารเคมี ยา เครื่องสําอางค น้ํามันเชือ
้
เพลิง น้ํามันหลอลื่น จะทําใหเกิดผื่น
แดง คัน ถาเปนซ้ํา ๆอาจทําใหเกิดการอักเสบ
บางครั้งเรียกวาน้าเหลืองไมดี
ํ

43. แพสบูลางจาน

44. ตุม

47. การแพอาหาร
ที่พบไดบอย คือ นมวัว ไขแดง ไขขาว
ถั่วเหลือง อาหารทะเล เชน กุง ปลาหมึก แปงสาลี
อาจทําใหเกิดผืนคัน ผื่นคัน ลมพิษ
่
บวมตามตัว หายใจไมออก

48. สิ่งกระตุนเขามาทางอาหาร จะ
ทําใหปวดทอง อาเจียน ทองเสีย ถาย
เปนเลือด เปนผื่นแดง คัน ลมพิษ หนา
ตาบวม

49. ผิวหนัง อาจเปนลมพิษแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
มีอาการที่ผิวหนังอักเสบ หรือบวมตามผิวหนัง
ในเด็ก พบวาการแพไข หรือนมวัว มักทําใหเกิด
ผิวหนังอักเสบในทารก
อาหารทะเล เชน กุง ปู ปลา มักทําใหเกิดลมพิษ
แบบเฉียบพลัน

50. สารผสมในอาหาร เชนสี สารกันบูด หรือเชื้อราที่
ปนเปอน อาจทําใหลมพิษเรื้อรังมีอาการกําเริบขึ้นได
ในทางเดินอาหาร อาจมีปากอักเสบ แผลในปาก
ปวดทอง ทองเดิน เลือดออกในทางเดิน อาหาร หรือ
ลําไสอักเสบ

51. ผงชูรส ไขมัน
ยาฆาแมลง ของหมักดอง

53. นม ไข ถั่ว

54. เปลือกตนไม
ปากเจอ

55. การแพยา/เซรุม
กลุมยาซัลฟา ปฏิชีวะนะ เชน
เพนนิซิลลิน เตตราไซคลิน
ยาลดไขแกปวดพวกแอสไพริน
ไดไพโรน ยาโรคกระดูก (NSAID)
เซรุมตานพิษงู พิษสุนขบา
ั

56. แพยาเพ็นนิสซาลิน
เกิดขึ้นภายใน ๒-๓ นาที
หรือเปนชั่วโมงหลังทาน

57. แพสี

58. การรักษา
ผูที่มีอาการรุนแรง อาจจําเปนตองใหนาเกลือ
้ํ
ใหยาฉีดพวก แอดดรีนาลีน ในรายที่มีอาการช็อค
อาการทางผิวหนัง อาจใหยาทา/ยาทาน/ยาฉีด
แกแพ(ตานฮิสตามีน) หรืออาจใชยาพวกสเตียรอยด
ในระยะสั้นๆ
ผูที่มีอาการรุนแรง อาจตองพกยาฉีดที่มียา
แอดดรีนาลีน lgตียรอยดชนิดบรรจุเสร็จไวติดตัว

59. ฉีดดวน

60. ยาที่ควรประจําบาน
ยาทาแกคัน
ยาทาแกแพ + แกคัน
ครีมทาแกแพ
สเตียรอยดครีม
ถาเคยเปนรุนแรงมากควรมียาฉีด
แอดดรีนาลีน และเด็กคาครอน(สเตียรอยด)

61. การสงเสริมสุขภาพ/ปองกัน/รักษา/ฟนฟู

62. การฉีดวัคซีนใหรางกายเกิดภูมิตานทาน
มีวิธีการรักษาโรคภูมิแพอีกประการหนึ่งที่เปนการ รักษา
ไดผลดีพอสมควร ไดแกการหาสาเหตุของโรคภูมิแพใหพบแลว
นําสารกอภูมิแพที่ตรวจพบนี้นํามาผลิตวัคซีนใหผูปวย เพื่อให
รางกายสรางภูมิตานทานสารที่แพ ( อิมมูโนบําบัด ) คือ รักษาให
รางกายเกิดภูมิตานทานสารที่แพ หรือที่เรียกอีกอยางหนึ่งวา การ
รักษาเพื่อ ลดภูมิไว คือ ใหรางกายลดความไวตอสารที่กอให
เกิดโรค

63. เหตุปจจัยของโรคภูมิแพในผูสูงอายุ
ผิวหนังเสื่อมสภาพ
ไขมันที่ผิวหนังมีนอย
อาหาร
ออกกําลังกาย
สิ่งแวดลอม

64. สิ่งแวดลอม
ความรอน
ความเย็น
การขูด
กดทับ

65. อารมณ
- กังวล
- เครียด
- ทุกขใจ

66. วิธีพิชิตโรคภูมิแพ

67. ซักเครื่องนอนในน้ารอนทุกสัปดาห
ํ
จัดเก็บบานใหสะอาด
ปดประตูหองนอนไมใหสุนัขและแมวเขา

ทําความสะอาดเศษแมลง
ทําชั้นวางรองเทาและถอดรองเทากอนเขาบาน
หลีกเลี่ยงอาหารหรือยาที่แพ
ออกกําลังกายใหแข็งแรง

68. ขอบคุณครับ