1. ANALIZA I OCENA FUNKCJONAOWANIA SEKTORÓW E, F,
G, H, I (DuŜa Łąka wraz z Hala Wystaw „Kapelusz”, Ogród
Japoński, Rosarium oraz tereny z kortami tenisowymi)
Opracowanie P. Radek, A. Sarna,
M. Skibniewska, M. Smoczynska

2. 2
SPIS TRESCI
1 Charakterystyka Wojewódzkiego Parku Kultury i
Rozrywki w Chorzowie
1.1 Lokalizacja i funkcjonowanie na tle województwa śląskiego
1.2 Zarys historii parku
1.3 Ogólna charakterystyka parku
2 Analiza wybranych sektorów
2.1 Lokalizacja na tle WPKiW
2.2 Dostępność komunikacyjna
2.3 Otoczenie
2.4 Powiązania przestrzenne i widokowe (zał. 2.)
2.5 Charakterystyka uwarunkowań przyrodniczych
2.5.1 Charakterystyka uwarunkowań abiotycznych
2.5.1.1. Ukształtowanie terenu
2.5.1.2. Wody powierzchniowe
2.5.2 Klimat
2.5.2.1. Ogólne cechy klimatuklimatu
2.5.2.2. Ogólne cechy mikroklimatuklimatu
2.5.3 Szata roślinna (zał. 4.)
2.5.3.1. Ogólne cechy szaty roślinnej
2.5.3.2. Skład gatunkowy
2.5.3.3. Stan zdrowotny
2.5.3.4. Odbiór wizualny
2.5.4 Fauna
2.6 Cechy kulturowe i historyczne obiektów
2.7 Analiza i ocena struktury programowej
2.7.1 Elementy architektury
2.7.2 Urządzenia terenowe i mała architektura
2.7.3 Drogi (zał. 6.)
2.7.4. Elementy struktury przestrzennej
3 Charakterystyka rozkładu ruchu wypoczynkowego (zał.7.)
4 Pozytywne i negatywne cechy obiektu – wskazania do
modernizacji
5 Spis źródeł
6 Załączniki

3. 3
1 Charakterystyka Wojewódzkiego Parku Kultury i
Rozrywki w Chorzowie
1.1 Lokalizacja i funkcjonowanie na tle województwa śląskiego
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Ziętka jest obiektem
leŜącym w województwie Śląskim (ryc. 1), na styku trzech miast: Katowic, Chorzowa i
Siemianowic (ryc. 2, 3).
Ryc. 1 Województwo Śląskie – orientacyjna lokalizacja WPKiW
(www.wikipedia.pl)

4. 4
Ryc. 2 Sąsiedztwo WPKiW – park leŜy w otoczeniu Katowic, Chorzowa, Siemianowic,
Sosnowca, Rudy Śląskiej, Bytomia (www.zumi.pl)
Ryc. 3 Zdjęcie lotnicze przedstawiające Chorzowski Park Kultury i Wypoczynku
(www.zumi.pl)
Cały teren zajmujący ponad 600 ha znajduje się jednak w granicach administracyjnych
miasta Chorzowa. Ramę parku wyznacza sześć ulic: Parkowa, Chorzowska, Złota, Agnieszki,

5. 5
Bytkowska, Siemianowicka, wśród których ul. Chorzowska jest drogą łączącą główne miasta
Śląska.
Park jest głównym zapleczem wypoczynkowym dla Śląska, połoŜony jest w dogodnej
odległości dojazdowej od największych miast województwa takich jak Katowice, Bytom,
Dąbrowa Górnicza, Świętochowice i wiele innych (zał. 1). W związku z tym zjeŜdŜają do
niego tłumy, aby skorzystać z dóbr natury i bogatego programu rozrywkowego. Park
zapewnia moŜliwość wypoczynku krótkotrwałego, kilkugodzinnego, jak i kilku dniowego.
Frekwencja w parku w dni świąteczne wynosi kilka tysięcy osób odwiedzających, zaś w ciągu
roku szacuje się, iŜ park obsługuje od 6 do 11 milionów uŜytkowników.
1.2 Zarys historii parku
Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Ziętka w Chorzowie
powstał z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, która uchwałą z dnia 20
grudnia 1950 roku powołującą go do Ŝycia. Tren przeznaczony pod budowę obiektu
obejmowały obszar o powierzchni ok. 600 ha, całkowicie zdegradowany, z licznymi
zapadliskami, hałdami i stawami, który aby zmienić się w miejsce wypoczynku oraz rozrywki
dla ślązaków wymagał wielkiego nakładu pracy..
Patron obiektu i przewodniczący Komitety Budowy Parku – gen. J. Ziętek uwaŜał, iŜ
mieszkańcom Śląska niezbędny jest tak wieloprzestrzenny obiekt wypoczynkowy. Miał on
poprawić warunki socjalne, stan środowiska oraz wzbogacić krajobraz tego regionu, który
cechowały wtedy: chaotyczna zabudowa, niekorzystny mikroklimat – zadymione i zapylone
powietrze, zakłócona hydrologia, degradacja gleb, permanentny ubytek zieleni, oraz deficyt
terenów zdatnych do pełnienia funkcji wypoczynkowych.
Podstawowy trzon parku powstawał przez 11 lat. Głównym projektantem
początkowego zamysłu był prof. Władysław Niemirski
W 1952 roku został otwarty pierwszy obiekt naleŜący do programu parku – teren
festiwalowy. Następne elementy parku były oddawane do uŜytku praktycznie co rok:
1955 – przystań wraz z kawiarniami i restauracją oraz planetarium i obserwatorium
astronomiczne ( projektant: Zbigniew Soława)
1956 – Stadion Śląski ( projektant: Julian Brzuchowski);
1957 – ogród zoologiczny
1960 – ośrodek sportów wodnych i zimowych w „Dolinie Szwajcarskiej” (projekt autorstwa:
J. Kozub, A. Wróblewski, R. Koczy)
1962 – ośrodek turystyczny wraz z hotelem na 300 osób
Budowę całego kompleksu wypoczynkowego zakończono w 1963 roku. W roku 1968
oddano dodatkowo do uŜytku „rosarium” według projektu zespołu: W. Niemirski, E.
Bartman, S. Rutkowski i ogród japoński autorstwa Edwarda Bartmana.
Istotny faktem jest, iŜ park ten powstał przede wszystkim przy udziale społeczeństwa, a
głownie urzędników, robotników i pracowników zakładów przemysłowych oraz uczniów i
studentów. Ludzie ci nie szczędzili sił przy pracach fizycznych nad budową obiektu, wielu
ludzi pomagało w sposób pośredni, zbierając fundusze, zakłady pracy uŜyczały samochodów
do transportu potrzebnych materiałów, przekazując cenne odpady produkcyjne na rzecz
Komitetu Budowy.
W ten sposób powstał największy parkowy obiekt wypoczynkowy w Polsce, który ma
dziś prawie 60 lat i cieszy się wciąŜ popularnością wśród mieszkańców Śląska, a takŜe wśród
turystów z innych stron kraju jak i zagranicy.

6. 6
1.3 Ogólna charakterystyka parku
1.3.4 Warunki przyrodnicze
1.3.1.1 Rzeźba terenu
Park leŜy w obrębie Wzgórz Chorzowskich, zaliczanych do PłaskowyŜu Bytomskiego.
Jego powierzchnia jest dość zróŜnicowana. Występują tu takie formy morfologiczne jak:
liczne wzniesienia, łagodne zbocza, „Dolina Szwajcarska” będąca kotliną zapadliskową,
spłaszczenia pochodzenia antropogenicznego. Ponadto teren obiektu wzbogacony jest o
mikrorelief, który jest zamierzony skutkiem realizacji kompozycji przestrzennej obiektu.
1.3.1.2 Warunki pedologiczne
Przed powstanie parku na obszarze, na którym dziś on istnieje przewaŜały gleby
zdegradowane. Obecnie uległy one zdecydowanej i wykazują cechy gleb brunatnych, z grubą
warstwą próchniczą wytworzoną przez roślinność parku, porastająca te tereny od ponad 50
lat. Ich stan jest określany jako zadowalający i zdatny do uprawy roślin.
1.3.1.3 Warunki wodne
Na terenie parku znajduje się 14 stawów pochodzenia naturalnego, jak i
antropogenicznego, zasilanych wodami opadowymi i wysiękami (ryc. 4). Poziom luster wody
ulega tu okresowym wahaniom od 2 do 4 m. Stan czystości jest zadowalający, nie ma
widocznych zanieczyszczeń.
Połowa zbiorników leŜy w Dolinie Szwajcarskiej. Największy ze stawów znajduje się
zaś w obrębie wesołego miasteczka, skąd nadmiar wód opadowych odprowadzany do rzeki
Rawy.
Zbiorniki wodne w WPKiW pełnią rolę ozdobną, wzbogacają fizjonomię krajobrazu, a
takŜe rolę wypoczynkową – miejsca wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych, czy
teŜ funkcje zbiorników retencyjnych.
1.3.1.4 Warunki klimatyczne
W parku panuje korzystny dla celów wypoczynkowych mikroklimat. Jest on
cieplejszy w stosunku do klimatu charakterystycznego dla Centrum Górnego Śląska, głownie
za sprawą przewaŜającej tu południowo – zachodniej ekspozycji terenu. Dolina zwana
„Doliną Szwajcarską” przecinająca park i odprowadzająca chłodne masy powietrza na niŜej
połoŜone tereny sąsiadujące z nim, zapewnia dobre warunki przewietrzania. W obrębie parku
panuje zwiększona wilgotność i zmniejszona amplituda temperatur– wynik występowania
bujnej szaty roślinnej i licznych zbiorników wodnych .
Istotny jest fakt, iŜ na terenie obiektu znajdują się liczne strefy ciszy, będące
świadectwem korzystnego klimatu akustycznego parku.
1.3.1.5 Szata roślinna
Roślinność to dominujący element w strukturze przestrzennej WPKiW, korzystnie
wpływający na jego walory wypoczynkowe. Jest ona w całości wytworem ludzkich rąk. Z
góry zamierzone było zatem zróŜnicowanie jej na formacje o charakterze leśnym, łąkowym,
murawowym i czysto ozdobnym. W śród drzew przewaŜają tu gatunki liściaste,
introdukowane, egzotyczne takie jak : magnolie, tulipanowce, metasekwoje, itp. Trzecia część
parku stanowią zaś powierzchnie trawiaste.
Atrakcyjność szaty roślinnej parku potęgowana jest przez tematyczne kolekcje
roślinne prezentowane między innymi w rosarium.

7. 7
1.3.1.6 Fauna
Zwierzęta, stanowiące obok flory, Ŝywy zasób parku, pojawiły się w nim samorzutnie.
Z gromady ptaków spotkać tu moŜna kaczki, drozdy, szpaki, jaskółki, wróble, wrony,
gawrony, sroki, dzięcioły, kukułki, sikorki, baŜanty i kuropatwy. W stawach pływają ryby:
karpie, karasie i liny. Nad wodą Ŝyją takŜe traszki, Ŝaby i ślimaki. Na terenie parku występują
równieŜ lisy, wiewiórki, łasice, czasem uda się dostrzec sarnę.
Część leśna obiektu stanowi ostoję zwierzyny, zaś niektóre z gatunków spotykanych w
obrębie parku objęte są ochrona gatunkową.
1.3.4 Kompozycja i program parku
.„Arterie komunikacyjne łączące główne miasta Lasak, biegnące wzdłuŜ granic
parku… Miały one wpływ na rozplanowanie bogatego programu i wyznaczały dwa
zasadnicze kierunki kompozycyjne..” (W. Niemirski 1963)
Centralnej części parku, połoŜonej na wzgórzu nadano charakter parkowo-leśny.
Usytuowano tutaj planetarium i obserwatorium astronomiczne, będące we wczesnych
stadiach powstawania obiektu dominantą krajobrazową. Obecnie wzgórze to zarosło, a
budynek planetarium przestał być juŜ tak widoczny. Te część parku miała za zadanie odrewać
człowieka od klasycznego krajobrazu Śląska, stworzyć klimat dogodny do medytacji i
zadumy wśród natury.
Główne punkty programowe parku zostały rozmieszczone wzdłuŜ jego granic oraz w
dolinach otaczających wzgórze. Tereny tez zostały powiązane głównymi osiami
kompozycyjnymi. Wiele z obiektów na terenie parku, projektowanych było jako miejsca
odrębne pod względem programowym i plastycznym, jak np.: Miedzy Narodowa Wystawa
Ogrodnicza.
Trzonem kompozycji obiektu jest promenada, poprowadzona od wschodu na zachód,
symbolizująca połączenie Katowic z Chorzowem. Prowadzi ona do najatrakcyjniejszych
miejsc w parku, które rozmieszczone są po jej bokach. Promenada ta to główne miejsce
spotkań turystów odwiedzających park.
Istotnym elementem kompozycyjnym przestrzeni parku jest woda, wzbogacająca go
wizualnie, kształtująca jedne z ciekawszych widoków, a takŜe poprawiająca klimat i
pozytywnie oddziałująca na przyrodę.
Kompozycja przestrzenna Parku w Chorzowie dostosowana została do bardzo
bogatego programu rozrywkowo - wypoczynkowego, mimo to charakteryzuje się ona prostotą
i ponadczasową funkcjonalnością. I choć zestarzało się wiele sprzętów obecnych w parku,
choć brakuje wciąŜ pieniędzy na jego utrzymanie, to kompozycja obiektu wciąŜ doskonale się
sprawdza.
Pod względem programowym przestrzennym Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku
na 30 jednostek funkcjonalnych:
− Stadion Śląski
− Górnośląski Park Etnograficzny
− Ośrodek harcerski
− Hotele
− Szkoła ogrodnicza
− Planetarium i obserwatorium astronomiczne
− Międzynarodowe Targi Katowickie
− Ogród Zoologiczny
− Stadion GKS
− Teren festynów

8. 8
− Wesołe Miasteczko
− Rosarium
− Ogród japoński
− Korty tenisowe
− Tereny wystaw ogrodniczych
− Kąpielisko Fala
− Skate park
− Tor saneczkowy
− Galeria rzeźby plenerowej
− Restauracje i kawiarnie
− Przystań i ośrodek sportów wodnych
− Hala wystawowa „Kapelusz”
− Budynek dyrekcji parku
− Park leśny
− Baza techniczna
− Promenada Główna
− Kolejka linowa „ELKA”
− Kolejka szynowa
− ŚcieŜki rowerowe
Układ przestrzenny elementów programowych został przestawiony na załączony planie ogólnym parku w
Chorzowie ( zał. 2)
Obecnie największym powodzeniem wśród turystów cieszą się wesołe miasteczko,
ZOO, a takŜe kąpielisko „ Fala” i kolejka linowa „ Elka”

9. 9
2 Analiza wybranych sektorów
2.1 Lokalizacj na tle WPKiW
Sektory E, F, G, H, I, stanowiące teren opracowania, zlokalizowane są w południowej
części WPKiW. Sąsiedztwo wybranych sektorów od stron zachodniej, północnej oraz
wschodniej stanowią dalsze tereny parku, od strony północnej teren bezpośrednio graniczy z
ulica Chorzowską, za którą zlokalizowane jest katowickie osiedle 1000-lecia.
Ryc. 4. Lokalizacja terenu opracowania na tle WPKiW (www.wpik.pl)

10. 10
2.2 Dostępność komunikacyjna
Bezpośrednie sąsiedztwo terenu opracowania z ul. Chorzowską zapewnia bardzo dobrą
dostępność komunikacyjną danych obiektów. Dojazd moŜliwy jest zarówno za pomocą
indywidualnych, jak i masowych środków transportu tj.: tramwaj lub autobus. Bezpośrednio
przy terenie opracowania zlokalizowany jest przystanek autobusowy oraz dwa przystanki
tramwajowe: ”ZOO” (A i T) oraz ”Wejście główne – Dyrekcja parku, Hala Kapelusz” (T)
oraz w nieduŜej odległości kolejne dwa przystanki tramwajowe ( „Wesołe Miasteczko” i
„Stadion Śląski”). Najlepszym połączeniem komunikacyjnym charakteryzuje się Al.śyrafy,
przy której bezpośrednio zlokalizowane są przystanki, niemniej jednak czas dojścia do
pozostałych sektorów równieŜ nie przekracza 15 minut.
T
T
T
A
P
P
P
T
A
P
LEGENDA:
teren opracowania
Dostepność komunikacyjna za pomocą indywidulanych środków transportu
ulica Chorzowska parking
Dostepność komunikacyjna za pomocą masowych środków transportu
ulica Chorzowska przystanek autobusowy
tory tramwajowe przystanek tramwajowy
Ryc. 5. Dostępność komunikacyjna (www.wpwik.pl)
Fot. 1. Bardzo dobra dostępność komunikacyjna –
bezpośrednie sąsiedztwo ulicy, torów tramwajowych (A. Sarna,2007 r.)

11. 11
2.3 Otoczenie
Otoczenie terenu opracowania, ze względu na jego graniczna lokalizację, stanowią od
strony południowej tereny nie naleŜące do terenu parku i są to ulica Chorzowska oraz tereny
zabudowy wielorodzinnej. Pozostałe granice – zachodnia, północna i wschodnia terenu
opracowania to granice wewnętrzne Parku, wyznaczone poprzez podział na funkcje
programowe danych terenów (zał. 2.). Otoczenie poszczególnych sektorów terenu opracowani
opisano poniŜej (zał.1.)
SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz”
Otoczenie DuŜej Łąki oraz Hali Wystaw „Kapelusz” stanowi od strony:
• zachodniej: Pole Marsowe,
• północnej: plac
• wschodniej: Ogród Japoński oraz sektory z punktami gastronomicznymi,
• południowej: tereny parku o charakterze leśnym, pełniące funkcje izolacyjną,
oddzielając przestrzeń parkową od ulicy Chorzowskiej
SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Aleja gen. Ziętka, kanał
• północnej: zbiornik wodny, skatepark, restauracja „Brasiliana” oraz Kąpielisko
„Fala”,
• wschodniej: dalsza część Al. Gen Ziętka oraz kanału
• południowej: DuŜa Łąka wraz z Halą Wystaw „Kapelusz”
SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Pole Marsowe
• północnej: Promenada gen. Ziętka
• wschodniej: DuŜa Łąka wraz z Halą Wystaw „Kapelusz”
• południowej: teren o charakterze leśnym pełniący funkcje izolacyjno-ochronne
SEKTOR 4. Teren z obiektami gastornomicznymi
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: DuŜa Łąka
• północnej: plac z obiektami gastronomicznymi
• wschodniej: Ogród Japoński, tereny o charakterze leśnym z budynkami
gospodarczymi,
• południowej: teren o charakterze leśnym o funkcjach izolacyjno-ochronnych
SEKTOR 5. Ogrody tematyczne
5a.Ogród Japoński
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: teren z placem wypoczynkowym
• północnej: Promenada gen. Ziętka, w dalszej odległości – Śląski Ogród Zoologiczny
• wschodniej: Rosarium
• południowej: teren o charakterze leśnym z budynkami gospodarczymi

12. 12
5b.Rosarium
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Ogród Japoński
• północnej: Promenada gen. Ziętka, w dalszej odległości – Śląski Ogród Zoologiczny
• wschodniej: Aleja śyrafy, Ogródek TYSKI – Bar Oaza
• południowej: teren o charakterze leśnym
SEKTOR 6. Korty tenisowe
Korty tenisowe zlokalizowane są na obszarze o charakterze leśnym, otoczenie ich
stanowią zadrzewienia.
SEKTOR 7. Aleja śyrafy
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: tereny o charakterze leśnym, Rosarium
• północnej: Śląski Ogród Zoologiczny
• wschodniej: tereny o charakterze leśnym z obiektami gospodarczymi
• południowej: ulica Chorzowska
SEKTOR 8. TERENY O CHARAKTERZE LEŚNYM
8a. Teren o funkcjach izolacyjno-ochronnych
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Pole Marsowe
• północnej: tereny zadrzewień o charakterze przejściowym
• wschodniej: sektor 8b
• południowej: ulica Chorzowska
8b.Teren o funkcjach izolacyjno-ochronnych z budynkiem Dyrekcji Parku
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: 8a
• północnej: tereny zadrzewień o charakterze przejściowym, plac zabaw dla dzieci
• wschodniej: sektor 8c
• południowej: ulica Chorzowska
8c.Tereny o funkcjach izolacyjno-ochronnych z placami wypoczynkowymi
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: 8b
• północnej: korty tenisowe
• wschodniej: Aleja śyrafy
• południowej: ulica Chorzowska
8d.Tereny o funkcjach izolacyjnych z budynkami gospodarczymi
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: teren z placem wypoczynkowy i obiektami gastronomiczynymi
• północnej: Ogród Japoński
• wschodniej: tereny o charakterze leśnym
• południowej: tereny o charakterze leśnym placami wypoczynkowymi
8e.Tereny o izolacyjnych, oddzielających funkcjach
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: 8d
• północnej: Rosarium
• wschodniej: Aleja śyrafy

13. 13
• południowej: Korty tenisowe
8e.Tereny o funkcjach izolacyjnych, oddzielających
Otoczenie stanowi od strony:
• zachodniej: Aleja śyrafy
• północnej: Promenada gen. Ziętka, ZOO
• wschodniej: Wesołe Miasteczko
południowej: Ulica Chorzowska
2.4 Powiązania przestrzenne i widokowe (zał. 3.)
Powiązania widokowe przedstawiono w sposób schematyczny w zał. 3, gdzie kolorem
czerwonym zaznaczono zewnętrzne negatywne powiązania widokowe, kolorem ciemno
niebieskim zewnętrzne pozytywne powiązania widokowe, a kolorem jasno niebieskim
wewnętrzne pozytywne powiązania widokowe.
Za negatywne zewnętrzne powiązania widokowe uznano jedynie widok na osiedle
1000-lecia rozpościerający się placu wystawowego. Wewnętrzne powiązanie widokowe
równieŜ w większości uznano za korzystne, jedynie widok z placu wypoczynkowego na
konstrukcją budynku wystawowego oceniono negatywnie.
Pozytywne powiązania widokowe, warte zachowania to:
• powiązanie przestrzenne DuŜej Łąki z Polem Marsowym, a więc otwarcia
widokowe rozpościerające się z placu wystawienniczego (fot.2),
• powiązania widokowe z Halą Wystaw „Kapelusz” wyznaczone z wyspy na
kanale, terenów DuŜej Łąki oraz z ogrodu japońskiego (fot.3);
• powiązania widokowe wyznaczane poprzez dominanty kompozycyjne, jakimi
są drzewa soliterowi zlokalizowane na terenie DuŜej Łąki oraz Rosarium
(fot.5); widok na solitery rozpościera się z wielu miejsc terenu opracowania,
co zaznaczono na rysunku 4;
• otwarcie widokowe jakie utworzone jest przy wejściu na teren parku przy
Dyrekcji parku (fot.4); zastosowano tu bardzo ciekawy rozwiązanie, wejście
jest nieznacznie przesunięte w stosunku do przebiegu dalszej alei, dzięki
czemu zasłonięto niekorzystny widok na ulicę oraz zabudowę mieszkaniową
wielorodzinną;
• oś widokowa przebiegająca od wejścia przy przystanku ”ZOO” poprze Aleję
śyrafy do bramy głównej ZOO (fot.6)
Fot. 2. Powiązanie przestrzenne placu wystawienniczego z DuŜą Łąką (A.Sarna, 2007 r.)

14. 14
2.5 Charakterystyka uwarunkowań przyrodniczych
2.5.1. Charakterystyka uwarunkowań abiotycznych
2.5.1.1. Ukształtowanie terenu
Teren opracowania jest mało zróŜnicowany pod względęm rzeźby. Jedynym z
widocznych wyniesień terenu jest to znajdujące sie w ogrodzie japońskim zwieńczone rzeźbą
nowoczesną i obsadzone bogatą sztą krzewów, a głównie śnieguliczki, tawuły i ognika.
Niewielkie niwelacje terenu w postaci nieduŜych skarp występują zarówno w ogrodzie
japońskim (wejście zaznaczone mazywnymi schodami z bloków betonowych), jak i w
rosarium, gdzie moduł sześciokąta rozplanowany jest na niewielkim spadku terenu, co
uwidacznia „plaster miodu” jaki torzą sześciokąty.
Fot. 3. Widok na Halę Wystaw z terenu Ogrodu
Japońskiego (A. Sarna, 2007r.)
Fot. 4.Widok na Halę Wystaw od strony wejścia
przy budynku Dyrekcji (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 6. Widok od strony wejścia na bramę
główną ZOO (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 5. Widok z Ogrodu Japońskiego na drzewo
soliterowe (M. Smoczyńska, 2007 r.)

15. 15
2.5.1.2. Wody powierzchniowe
Na terenie opracowania znajduje się sześć betonowych zbiorników wodnych oraz
jeden staw na terenie Rosarium. Tylko trzy zbiorniki betonowe wypełnione są wodą stojącą.
Staw wypełniony jest wodą doprowadzoną małym ciekiem wodnym, płynącym we
wschodniej części terenu opracowania. Niezabezpieczone skarpy stawu są zbyt strome by
moŜna było podejść bliŜej i skorzystać ze zbiornika. Są takŜe niebezpieczne dla najmłodszych
uŜytkowników parku i drobnych zwierząt. W zbiornikach betonowych woda szybko
wysycha (spękanie betonowej wylewki), bądź szybko mętnieje. We wszystkich zbiornikach
pełno w liści i traw, a takŜe pływających kijanek.
7. a) 7. b) 7. c)
2.5.2. Klimat
2.5.2.1. Ogólne cechy klimatu
Polska, a zatem równieŜ województwo śląskie, połoŜone są w strefie klimatu
umiarkowanie ciepłego, przejściowego.
Dopływ promieniowania słonecznego na najbardziej zurbanizowanym obszarze
województwa moŜe być o 25% mniejszy, a usłonecznienie o około 15%. Tym samym
zwiększa się liczba dni pochmurnych, a zmniejsza liczba dni pogodnych. Obserwuje się takŜe
wzrost temperatury w obrębie miast, w stosunku do terenów otaczających. W przypadku
średniej rocznej temperatury powietrza, róŜnica ta wynosi na omawianym terenie ok. 1,3 ºC, a
w przypadku temperatur minimalnych - dochodzi nawet do 5 ºC. Zmniejsza się zatem liczba
dni mroźnych. Na obszarach miejskich niŜsza jest teŜ wilgotność powietrza, w przypadku
wilgotności względnej notuje się róŜnice rzędu 2-5%.
(www.przyroda.katowice.pl/klimat.html)
2.5.2.2. Ogólne cechy mikroklimatu
MoŜna wyróŜnić pewne elementy mikroklimatu w poszczególnych częściach terenu
opracowania. Tak oto na DuŜej Łące najsilniejsze jest nasłonecznienie oraz dobre
przewietrzanie tego miejsca. W części północnej i wschodniej zdominowanej przez Park
Leśny powietrze jest bardziej wilgotne, a temperatura powietrza niŜsza. Lepsze warunki
wilgotności powietrza są równieŜ w rejonach zbiorników wodnych. Ozdobna Aleja na
wschodzie jest z kolei dobrym korytarzem nawietrzającym tereny sąsiadujące.
Fot.7. Betonowe zbiorniki wodne (a, b) i staw ( c) na terenie Rosarium

16. 16
2.5.3. Szata roślinna (zał. 5.)
2.5.3.1. Ogólne cechy szaty roślinnej
Na terenie opracowania znajduje się wiele gatunków roślin drzewiastych i
krzewiastych, a ich skład gatunkowy zaleŜny jest od występowania w danych sektorach.
Sektory te to głównie ogrody tematyczne, które narzucają zarówno ilość jak i cechy
roślinności.
Na badanych obszarze przewaŜa drzewostan zwarty. Wynika to z faktu, iŜ północną i
wschodnią część terenu opracowania stanowi park leśny. Park ten ukształtowany jest przez
człowieka lecz stanowi obecnie samoregulujący się układ roślinny. Drzewa to głównie 60-70
letnie, dorosłe osobniki.
Drzewostan aŜurowy występuje na Terenie Wystaw Ogrodniczych i Rosarium. Są to głównie
grupy roślin, Ŝywopłoty, szpalery. W sektorach 1,4,9,8 występuje drzewostan rozproszony i
są to w przewadze pojedyncze drzewa, solitery lub łąki rekreacyjne.
Fot .8, 9. Roślinność parku leśnego – forma naturalistyczna
Fot .10. Roślinność w układach zamierzonych

17. 17
2.5.3.2. Skład gatunkowy
Lokalizacja Nazwa łacińska Nazwa polska
Sektor 1 *
Teren wystaw
ogrodniczych
• Betula pendula
• Juniperus communis
• Quercus robur
• Picea abies
• Crataegus monogyna
• Fraxinus excelsior
• Acer platanoides
• Acer pseudoplatanus
• Cornus sp.
• Caragana frutex
• Thuja occidentalis
• Juglans reggia
• Brzoza
brodawkowata
• Jałowiec pospolity
• Dąb
• Świerk pospolity
• Głóg jednoszyjkowy
• Jesion wyniosły
• Klon pospolity
• Klon jawor
• Dereń
• Karagana syberyjska
• śywotnik wschodni
• Orzech włoski

18. 18
Sektor 2
Teren wystaw
ogrodniczych
Przy dyrekcji
• Magnolia tripetala
• Malus baccata
• Metasequoia glyptostrob.
• Acer pseudoplatanus
• Liquidambar styracyflura
• Magnolia
parasolowata
• Jabłoń
• Sekwoja olbrzymia
• Klon jawor
• Ambrowiec
balsamiczn
Sektor 3
Teren wystaw
ogrodniczych
• Rosa sp.
• Aesculus hipocastanus
• Acer saccharinum
• Sorbus aucuparia
• Catalpa bignonioides
• Quercus rubra
• Picea abies
• Larix decidua
• RóŜa
• Kasztanowiec
• Klon srebrzysty
• Jarząb pospolity
• Surmia bignoniowa
• Dąb czerwony
• Świerk pospolity
• Modrzew
Sektor 4
Ogród japoński
a) Część mniejsza, za
murem
b)Część z pagórkiem i
rzeźbą
• Pinus nigra
• Picea abies
• Rosa pimpinelifolia
• Rosa rugosa
• Prunus padus
• Ligustrum vulgare
• Thuja occidentalis
• Malus baccata
• Robinia pseudoacacja
• Chamaecyparis pisifera
• Eleagnus angustifolia
• Acer carpinifolia
• Prunus laurocerasus
• Malus sp.
• Pinus nigra
• Taxus baccata
• Pyracantha coccinea
• Quercus rubra
• Berberis vulgaris
• Catalpa bignonioides
• Rhododendron luteum
• Rhus typhina
• Symphoricarpos albus
• Chamaecyparis pisifera
• Thuja occidentalis
• Cotoneaster sp.
• Acer pseudoplatanus
• Juniperus communis
• Sosna czarna
• Świerk pospolity
• RóŜa pimpinelka
• RóŜa dzika
• Czeremcha
zwyczajna
• Ligustr pospolity
• śywotnik wschodni
• Jabłoń
• Robinia akacjowa
• Cypryśnik
• Oliwnik wąskolistny
• Klon grabolistny
• Laurowiśnia
wschodnia
• Jabłoń
• Sosna czarna
• Cis pospolity
• Ognik szkarłatny
• Dąb czerwony
• Berberys pospolity
• Surmia bignoniowa
• Azalia
• Sumak octowiec
• Śnieguliczka biała
• Cypryśnik
• śywotnik wschodni
• Irga
• Klon jawor
• Jałowiec pospolity

19. 19
Sektor 5
Rosarium
• Betula pubescens
• Picea abies
• Taxus baccata
• Juniperus communis
• Ligustrum vulgare
• Chamaecyparis pisifera
• Acer pseudoplatanus
• Tsuga candensis
• Lonicera peryclimenum
• Crataegus monogyna
• Betula pendula
• Thuja occidentalis
• Larix decidua
• Malus baccata
• Acer saccharinum
• Tilia cordata
• Viburnum opulus
• Prunus cerasus
• Brzoza omszona
• Świerk pospolity
• Cis pospolity
• Jałowiec pospolity
• Ligustr pospolity
• Cypryśnik
• Klon jawor
• Choina kanadyjska
• Wiciokrzew
pomorski
• Głóg jednoszyjkowy
• Brzoza
brodawkowata
• śywotnik wschodni
• Modrzew
• Jabłoń
• Klon srebrzysty
• Lipa drobnolistna
• Kalina koralowa
• Czereśnia pospolita
Sektor 6
Aleja
• Tilia cordata
• Rosa rugosa
• Lipa drobnolistna
• RóŜa dzika
Sektor 7
Część leśna przy
granicy wesołego
miasteczka
• Acer pseudoplatanus
• Salix alba
• Populus alba
• Picea abies
• Tilia cordata
• Evonymus europeus
• Aesculus hipocastanum
• Quercus rubra
• Sorbus aucuparia
• Acer negundo
• Crataegus xmedia
• Fraxinus excelsior
• Cornus sp
• Carpinus betulus
• Klon jawor
• Wierzba biała
• Topola biała
• Świerk pospolity
• Lipa drobnolistna
• Trzmielina pospolita
• Kasztanowiec
pospolity
• Dąb czerwony
• Jarząb pospolity
• Klon jesionoistny
• Głóg pośredni
• Jesion wyniosły
• Dereń
• Grab pospolity
Sektor 8
Plac z Ŝyrafą
• Juniperus horizontalis
• Cotoneaster sp.
• Jałowiec płoŜący
• Irga
Teren 9
Część leśna
• Evonymus europaeus
• Philadelfus sp.
• Tilia tomentosa
• Betula pendula
• Trzmielina pospolita
• Jaśminowiec
• Lipa krymska
• Brzoza

20. 20
• Carpinus betulus
• Crataegus monogyna
• Acer negundo
• Pyracantha coccinea
• Rhamnus sp.
brodawkowata
• Grab pospolity
• Głóg jednoszyjkowy
• Klon jesionolistny
• Ognik szkarłatny
• Szakłak
* sektory dobrane zostały indywidualnie do inwentaryzacji szaty roślinnej(zał.5)
2.5.3.3. Stan zdrowotny
W przewaŜającej części roślinność jest w stanie dobrym.
Część roślin o pokroju kolumnowym nie została podwiązana i w
efekcie rozsypała się (głównie drzewa iglaste, jak Thuja sp. ). W
wielu miejscach widoczna jest trzebieŜ starych drzew ( Populus
nigra „italica”).
2.5.3.4. Odbiór wizualny
Ogród Japoński
- roślinność kształtowana świadomie
- pojedyncze drzewa o ciekawych formach
- grupy roślin skomponowane pod względem koloru
- odbiór zaplanowanej struktury roślinnej
- brak wraŜenia przypadkowości
Teren wystaw ogrodniczych
- struktura przestrzenna drzewostanu aŜurowa z
elementami nasadzeń grupowych i Ŝywopłotów
- polana rekreacyjna: wraŜenie przypadkowości
nasadzeń
- brak czytelności układu
- w części południowej wyraźnie widoczna trzebieŜ:
negatywny odbiór
Fot.11. Wyłamane rośliny iglaste
Fot.12. Kompozycja roślinna w
Ogrodzie Japońskim
Fot.13. TrzebieŜ w południowej
części terenu opracowania

21. 21
Rosarium
- teren ogrodzony: odbiór rosarium jako oddzielnej
jednostki
- pojedyncze drzewa liściaste, a roślinność iglasta w
grupach: róŜnorodność
- kompozycje z formowanych Ŝywopłotów: odbiór
pozytywny
- nasadzenia roślinne ze szlachetnych gatunków róŜ wg
modułu sześciokąta foremnego, tworzą „plaster
miodu”: odbiór świadomego komponowania
przestrzeni
- w części niesformalizowanej kompozycyjnie
roślinność sadzona pojedynczo i w grupach tworzy
czytelny układ
Aleja
- przebieg od ZOO do ulicy Chorzowskiej: odbiór alei
jako trasy głównej
- róŜne rodzaje nawierzchni: odbiór chaosu
- nasadzenia drzew rzędowe (głównie lipy): czytelny
układ nasadzeń
Wnioski:
Najbardziej czytelny i zadbany układ roślinny widoczny jest w rosarium, a takŜe w
ogrodzie japońskim. Teren wystaw ogrodniczych zatracił swoją funkcję i roślinność pomimo
widocznych i przemyślanych układów kompozycyjnych odbierana jest fragmentarycznie.
Teren kortów tenisowych ubogi jest w roślinność, która spełnia jedynie funkcję osłonową i
wydziela poszczególne boiska. Park leśny zajmuje niemal połowę terenu opracowania. W
południowej części spełnia funkcje buforową
– osłania i wycisza park od ruchliwej ulicy
Chorzowskiej.
Fot.14. Kompozycja roślinna w
Rosarium
Fot.15. Sześciokątne formy na
róŜane rabaty w Rosarium
Fot.16. Aleja
Fot.17. Kompozycje roślinne w
części północnej Rosarium

22. 22
2.5.4 Fauna
Park stanowi obecnie enklawę krajobrazową i przyrodnicza. DuŜa róŜnorodność
gatunków flory spowodowała, Ŝe tereny te chętnie odwiedzane są przez słowiki, dzięcioły,
baŜanty, kuropatwy, sójki.
2.6 Cechy kulturowe i historyczne obiektu
Hali Wystaw „Kapelusz”
Najbardziej charakterystycznym elementem architektury zlokalizowanym na terenie
opracowania jest budynek Hali Wystaw „Kapelusz” (fot.7). Hala powstała w 1968 roku, a jej
powierzchnia wynosi 2100 m². Szacuje się, Ŝe co roku halę odwiedza około 40 tys. osób.
Coroczna imprezą organizowaną w hali „Kapelusz” jest Wiosenna Wystawa Kwiatów i
Ogrodów, przyciągająca około 25 tys. osób. Poza atrakcjami związanymi typowo z
wystawami, w okresie tym na terenie hali działa tor kartingowy.
Rosarium
Rosarium w WPKiW powstało z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Miłośników RóŜ.
Projekt wykonał zespół Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie pod
kierunkiem prof. Władysława Niemirskiego. Roboty ziemne wykonano w 1965 roku, a
nasadzenia róŜ jesienią 1966 roku. RóŜe w ok. 300 odmianach (10-15 szt. kaŜdej odmiany)
pochodziły głównie z darów polskich i europejskich hodowców i producentów róŜ.
Równocześnie z otwarciem Pierwszej Międzynarodowej Wystawy RóŜ 24.06.1968 roku
nastąpiło uroczyste otwarcie Rosarium (www. )
2.7 Analiza i ocena struktury programowej
2.7.1 Elementy architektury
W obrębie terenu opracowania zlokalizowane są dwa obiekty o funkcjach wystawienniczych.
Pierwszy z nich to najbardziej charakterystyczny obiekt dla terenu jakim jest Hala Wystaw
„Kapelusz”, a drugi to pozostawiona po wcześniejszych wystawach konstrukcja budynku.
Zlokalizowanych jest tu takŜe najwięcej w skali Parku obiektów o funkcjach
gastronomicznych. Rozmieszczone są one głównie przy placu, DuŜej Łące oraz Alei śyrafy.
Oprócz wymienionych na terenie istnieje budynek Dyrekcji Parku, budynek PZHGP, obiekty
gospodarcze oraz sanitarne. Tabela 1 zamieszczona poniŜej przedstawia rozkład elementów
architektury w poszczególnych sektorach.

23. 23
Tabela 1. Elementy architektury w poszczególnych sektorach terenu opracowania
SEKTOR
ELEMENT
ARCHITEKTURY
FUNKCJA
WIODĄCA
DOSTĘPNOŚĆ
SEZONOWA1 OBSŁUGA2
HALA WYSTAW
„KAPELUSZ"
wystawienniczo-
pokazowa
+ rozrywkowa
(tor kartingowy)
Liczba osób
odwiedzających rocznie –
40 tys.
1.DuŜaŁąkawrazz
HaląWystaw
BUDYNEK
WYSTAWIENNICZY
aktualnie brak
funkcji
________ ________
BAR
PROMENADA
gastronomiczna
całoroczna
lokal- 16 miejsc, ogródek
letni – 120 miejsc
2.Placzobiektami
gastronomicznymi
Ogródki
TYSKIE
WIOSKA
RYBACKA
gastronomiczna całoroczna
lokal – 60 miejsc, ogródek
letni – 120 miejsc
Budynek gosp.Budynki
gospodarc
ze WC sanitarne całoroczna ________
3.Terenz
zadrzewieniamio
charakterze
przejściowym
Ogródki
TYSKIE
BAR
BARTEK
gastronomiczna,
grill
sezonowa
Lokal-12 miejsc, ogródek
letni – 100 miejsc
Aktualnie (stan na maj 2007)
bar nie funkcjonuje
PUB HAWAII gastronomiczna całoroczna
Lokal- 40 miejsc; ogródek
letni- 60 miejsc
PUB
ZIELONA
DOLINA
gastronomiczna całoroczna
Lokal- 100 miejsc, ogródek
letni- 250 miejsc
Ogródki
TYSKIE
BAR RÓśA gastronomiczna całoroczna
Lokal – 70 miejsc, ogródek
letni -140 miejsc
4.Terenzobiektamigastronomicznymi
BUDYNEK PZHGP ________
1
www.tyskiewparku.pl
2
www.tyskiewparku.pl

24. 24
5.Ogrody
tematyczne ________ ________ ________ ________
BUDYNKI
GOSPODARCZE,
MAGAZYNY
zaplecze
gospodarcze,
obsługa kortów
tenisowych
Sezonowa -
obsługa kortów
ziemnych,
całoroczna –
obsługa dwóch
kortów krytych
________
6.Kortytenisowe
Ogródki TYSKIE gastronomiczna całoroczna
BAR
śYRAFA
gastronomiczna Całoroczna
Lokal -10 miejsc, ogródek
letni – 80 miejsc
7.Alejaśyrafy
Ogródki
TYSKIE
BAR
SZAROTKA
gastronomiczna całoroczna
Lokal – 30 miejsc, ogródek
letni – 160 miejsc
8a. ________ ________ ________ ________
8b. BUDYNEK
DYREKCJI PARKU
administracja całoroczna ________
8c. ________ ________ ________ ________
8d.
BUDYNEK
GOSPODARCZO-
ADMINISTRACYNY
Gospodarczo-
administracyjne
całoroczna ________
Terenyocharakterzeleśnym
8e.
________ ________ ________ ________
BUDYNKI
GOSPODARCZE
Zaplecze
gospodarcze
Wesołego
Miasteczka
sezonowe ________
8e.
WC sanitarne całoroczna ________

25. 25
Fot. 18. Widok na budynek Hali Wystaw
„Kapelusz” (A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 19. Widok na budynek wystawienniczy
(A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 20. Widok na budynek gastronomiczny
„Wioska Rybacka” przy placu głównym
(M. Smoczyńska, 2007)
Fot. 21. Widok na budynek gastronomiczny
„Wioska Rybacka” przy placu głównym
(M. Smoczyńska, 2007)
Fot. 22. Widok na Bar Szarotka przy
Al. śyrafy(A. Sarna, 2007)
Fot. 23. Widok na Bar RóŜa przy Al.
RóŜanej (M.Smoczyńska, 2007)

26. 26
Fot. 29. Widok sanitariaty przy Al. śyrafy
(A. Sarna, 2007 r.)
Fot. 28. Widok na sanitariaty zlokalizowane
przy placu głównym (M. Smoczyńska, 2007)
Fot. 26. Widok na budynek Dyrekcji Parku
(A. Sarna, 2007)
Fot. 27. Widok na budynek PZHGP
(A. Sarna, 2007)
Fot. 24. Widok na Pub Hawai
(A. Sarna, 2007)
Fot. 25. Widok na przy kortach
tenisowych(A. Sarna, 2007)

27. 27
2.7.2 Urządzenia terenowe i mała architektura
Rodzaj i stopień wyposaŜenia w urządzenia i elementy małej architektury zaleŜy od
funkcji programowej danego terenu. Z urządzeń terenowych moŜna wymienić place zabaw
dla dzieci, obiekty sportowe (korty tenisowe), place wypoczynkowe z ławkami, zbiorniki
wodne.
Elementy małej architektury występujące na terenie opracowania to przede wszystkim
ławki, które występują w trzech rodzajach i są to:
• ławki betonowe bez oparcia w złym stanie technicznym;
• ławki betonowe z oparciem w złym stanie technicznym;
• ławki TYSKIE w dobrym stanie technicznym (rys.17).
PrzewaŜają ławki sponsorowane przez Browary Tyskie, które pojawiły się w Parku dzięki
akcji „Tyskie stawia” przeprowadzonej w lecie 2005 roku. Akcja, której ideą było wspieranie
i promowanie Chorzowskiego Parku, zaowocowała pojawieniem się nowych 380 ławek.
KaŜdy 1 gr ze sprzedanego piwa w regionie w okresie maj-czerwiec przeznaczony był na
zakup ławek (www.tyskiewparku.pl)
W wybranych sektorach występuje kilka rodzai latarni (fot.18), co zaznaczono na
załączniku nr są to dwa rodzaje latarni starych:
• latarnie betonowe (średni stan techniczny, dość niskie walory estetyczne) – najczęściej
występujące na terenie opracowania;
• latarnie metalowe (średni stan techniczny, niskie walory estetyczne);
oraz trzy rodzaje nowych latarni:
• latarnia Ŝeliwna z jednym kloszem (dobry stan techniczny, wysokie walory
estetyczne) – zlokalizowane wzdłuŜ Alei śyrafy;
• latarnie Ŝeliwne z dwoma kloszami – dwa rodzaje (oba- dobry stan techniczny,
wysokie walory estetyczne);
Nowe latarnie rozmieszczone są głównie przy Alei śyrafy oraz pojedyncze egzemplarze w
sektorze 3.
Fot. 30. Rodzaje ławek w obrębie terenu opracowani; od lewej ławka betonowa bez oparcia; ławka
betonowa z oparciem – zły stan techniczny; ławka TYSKIE- dobry stan techniczny
(M.Smoczyńska, maj 2007)

28. 28
Kosze na śmieci występują w jednym rodzaju, jednak ich walory
estetyczne są niskie (fot.19). RaŜąca jest ich kolorystyka niepotrzebnie
przykuwająca wzrok.
PoniŜej scharakteryzowano występujące urządzenia terenowe i
obiekty małej architektury w poszczególnych sektorach.
SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz”
DuŜa Łąka stanowi polanę wystawienniczą,
funkcję tę pełni jednak wyłącznie okresowo, na co
dzień jest to polana wypoczynkowo-rekreacyjna. Ze
względu na pełnioną funkcję wyposaŜenie jej w
urządzenia terenowe jest ubogie (fot.20).
Stanowią je wyłącznie:
• mały plac zabaw dla dzieci (ubogo
wyposaŜony, elementy wyposaŜenia w
średnim stanie technicznym, bardzo niska
frekwencja uŜytkowników) (fot.21)
• plac wypoczynkowy z ławkami (ławki
umiejscowione w przestrzenie otwartej, zły
stan techniczny ławek)
Pozostałą przestrzeń zajmują powierzchnie
trawnikowe oraz aleje.
Fot. 33. Widok na DuŜą Łąkę – bark urządzeń
terenowych ze względu na pełniona funkcje
(M.Smoczyńsa, maj 2007 r.)
Fot. 31. Rodzaje latarni występujący w obrębie terenu opracowania (A.Sarna, M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot. 32. Kosz na śmieci
(A.Sarna, maj 2007)

29. 29
Ponadto w sektorze tym występują takie elementy małej architektury jak ławki w
dwóch rodzajach :
• betonowe z opraciem – na placu oraz po obwodzie polany
• ławki TYSKIE zlokalizowane równieŜ po obwodzie polany
oraz kosze na śmieci. Ławki zlokalizowane są wyłącznie po obwodzie polany oraz na placu
wypoczynkowym, a kosze rozmieszczone są wzdłuŜ wszystkich alei.
SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi
Plac stanowi miejsce spotkań, organizuje przestrzeń (fot.25). Wokół placu
zlokalizowane są przede wszystkim punkty gastronomiczne, przy których powstają niewielkie
powierzchniowo urządzenia terenowe takie jak mini „plaŜa” przy Wiosce Rybackiej (fot.23),
czy urządzenia przeznaczone do zaspokajania potrzeb najmłodszych uŜytkowników (fot.24)
Na placu zlokalizowana jest jedna ławka. Miejscem uŜytkowanym, jako siedzisko jest
bortnica zbiornika wodnego (fot.26). Brak siedzisk moŜe być uznany jako zabieg celowy,
skłaniający ludzi do korzystania ze zlokalizowanych w tym miejscu licznych punktów
Fot. 34. Widok na plac zabaw dla dzieci na
terenie DuŜej Łąki – ubogie wyposaŜenie
(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 35. Widok na plac wypoczynkowy na terenie
DuŜej Łąki (M.Smoczyńsa, maj 2007 r.)
Fot. 36. Widok na mini plaŜę przy Wiosce
Rybackiej (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 37. Widok na urządzenia dla
najmłodszych przy Barze Promenada
(A.Sarna, maj 2007 r.)

30. 30
gastronomicznych, w których nie brak miejsc siedzących. Rodzaj zastosowanych w tym
miejscu elementów malej architektury przedstawia tabelka poniŜej.
Tabela 2. Elementy małej architektury w sektorze 2
SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym
Sektor 3 ze względu na swoja strukturę kompozycyjną stanowi teren o charakterze
przejściowym, łączący otwartą przestrzeń DuŜej Łąki z terenami zadrzewień, o charakterze
leśnym w dalszych sektorach. W obrębie sektora zlokalizowano takie urządzenia terenowe
jak:
• place wypoczynkowe z ławkami (fot.27);
• place wypoczynkowe przy zbiornikach wodnych (aktualnie nie funkcjonują, brak
wody) (fot.28);
• place wypoczynkowe przy konstrukcjach pod rośliny pnące (fot.29)
Place te charakteryzują się raczej niskim standardem ze względu na zły stan techniczny
urządzeń.
• plac ze ścianami kamiennymi; ciekawa forma; urozmaicenie krajobrazu (fot.30)
• dwa place zabaw dla dzieci zlokalizowane przy drodze przeznaczonej pod ruch
kołowy, lokalizacja ta wydaje się mało korzystna; stan urządzeń zabawowych jest
doby, jednakŜe stosunkowo wyposaŜenie jest ubogie; place odznaczają się duŜą
frekwencją uŜytkowników (fot.31,32)
Elementy małej
architektury
Rodzaj Stan zachowania Uwagi
Ławka betonowa z
oparciem, stary model
zły Niskie walory estetyczneSiedziska
Bortnica betonowa dobry Mało komfortowy rodzaj
siedziska
Latarnie Latarnia betonowa z
jednym kloszem, stary
model
średni
Kosze na śmieci Właściwy dla całego
obiektu (fot.19)
średni Niskie walory estetyczne
Fot.39. Widok na brotnicę – jedyne siedzisko
na terenie placu(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 38. Widok na plac (A.Sarna, maj 2007 r.)

31. 31
Fot. 40. Widok na plac wypoczynkowy o niskim
standardzie ze wzg na zły stan techniczny
urządzeń (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 41. Widok na plac ze zbiornikiem wodnym
– aktualnie nie funkcjonującym
(M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 42. Widok na plac przy konstrukcjach pod
rośliny pnące (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 43. Widok na plac ze ścianami kamiennymi
(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 44. Widok na plac zabaw dla dzieci
zlokalizowany po lewej stronie od wejścia przy
budynku Dyrekcji (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 45. Widok na plac zabaw dla dzieci
zlokalizowany po prawej stronie alei od wejścia przy
budynku Dyrekcji(A.Sarna, maj 2007 r.)

32. 32
Elementy małej architektury
W sektorze 3 zlokalizowano róŜnego rodzaju typy ławek, jednak przewaŜają stare
modele ławek betonowych, odznaczające się niskim standardem. Zastosowano takŜe dwa
rodzaje latarni, oświetleni terenu za pomocą betonowych latarni uzupełniono nowymi
modelami latarni Ŝeliwnych.
Tabela 3. Elementy małej architektury w sektorze 3
SEKTOR 4. Teren z obiektami gastronomicznymi
W sektorze 4, gdzie wiodącą funkcja jest funkcja gastronomiczna, dominują
urządzenia towarzyszące obiektom gastronomicznym i są to tzw. ogródki letnie (fot.32). Poza
tym zaprojektowano tu plac wypoczynkowy z ławkami (fot.33).
SEKTOR 5. Ogrody tematyczne
5a.Ogród Japoński
Ogród japoński stanowi jeden z dwóch ogrodów tematycznych zlokalizowanych na
terenie opracowania. Na załoŜenie składają się takie elementy jak :
Elementy małej
architektury
Rodzaj
Stan
zachowania
Uwagi
Ławka betonowa bez
opracia
zły Niskie walory estetyczne
Ławka betonowa z
oparciem, stary model
jw. jw.
Siedziska
Ławka TYSKIE Bardzo dobry Wysokie walory estetyczne,
zastosowana wyłącznie przy placu
zabaw
Latarnia betonowa z jednym
kloszem, stary model
średni ______Latarnie
Latarenie Ŝeliwne z dwoma
kloszami, modle nowy
Bardzo dobry Wysokie walory estyczne, brak
spójności z wcześniejszymi
modelami latarni zlokalizowanymi
na tym samym terenie
Kosze na śmieci Właściwy dla całego
obiektu (fot.19)
średni Niskie walory estetyczne
Fot.46. Widok na ogródki letnie przy Barze
RóŜa (A.SAarna, maj 2007 r.)
Fot. 47. Widok naplac wypoczynkowy w
sektorze 4 (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

33. 33
Schody
Na teren Ogrodu Japońskiego prowadzą schody wykonane z masywnych płyt z betonu
płukanego. Stan obecny jest średni, widoczne są pęknięcia.
Mur
Mury zlokalizowane po północne i południowej stronie wyznaczają granice
właściwego załoŜenia. Mury te występują w dwóch rodzajach, jeden po stronie północnej-
tynkowany z dachówka, a po stronie południowej – mur ceglany, nie tynkowany. W murze
tynkowanym zastosowano charakterystyczne dla ogrodów japońskich okno księŜycowe.
Stan zachowania murów jest róŜny, mur ceglany zachował się w dość dobrym stanie,
mur tynkowany został zdewastowany poprze graffiti.
Zbiornik wodny
Na tle trawników zlokalizowane są dwa
płytkie zbiorniki wodne. W aktualnie zbiorniki te są
puste ze względu na liczne pęknięcia płyt
betonowych, z których zbiorniki utworzono(fot.35).
Siedziska
Występują dwa rodzaje ławek, ławki
betonowe stylizowane na japońskie (fot.36),
zlokalizowane wzdłuŜ muru tynkowanego oraz ławki
„TYSKIE” po stronie muru ceglanego (fot.37). Stan ławek w stylu japońskim jest zły, brak
prac konserwatorskich. Ławki „TYSKIE” są w dobrym stanie technicznym, lecz nie
nawiązują charakterem do stylu miejsca.
Fot. 48. Widok na mur ceglany po stronie
północnej załoŜenia (A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 49. Widok na mur z oknem księŜycowym
po stronie południowej załoŜenia
(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 50. Widok na pusty zbiornik wodny
(A.Sarna, Maj 2007 r.)

34. 34
W tabeli 4 przedstawiono wszystkie elementy małej architektury występujące na terenie
Ogrodu Japońskiego
Tabela 4. Elementy małej architektury na terenie Ogrodu Japońskiego
5b.Rosarium
Głównymi elementami składającymi się na Rosarium
są:
Rabaty
Rosarium zajmuje powierzchnię 7ha. Rabaty
zlokalizowane po południowej stronie rosarium, wzdłuŜ
ogrodzenia przy Alei gen. Ziętka, mają kształt plastra
miodu i wykonane są z betonu. KaŜdy z pojedynczych
fragmentów ma powierzchnię 7,5 m². Pojedynczych
Urządzenie terenowe Rodzaj Stan zachowania
Zbiornik wodny Z betonowych płyt i bloków Zły, pęknięcia płyt, obiekt nie
funkcjonuje
Schody betonowe bloki, beton płukany średni
mur z oknem księŜycowym,
tynkowany, pokryty dachówką
zły, obiekt zdewastowany, pokryty
graffiti
Mur
mur ceglany dobry
Ławki Ŝeliwnesponsorowane przez
„Tyskie”
dobrySiedziska
Ławki w stylizowane na japońskie z
bloków i płyt betonowych
zły
Rzeźba charakterystyczna dla ogrodów
japońskich
dobry
Latarnie betonowe średni
Kosz na śmieci metalowe, niebieskie zły
Karmnik dla ptaków drewniane średni
Fot.51. Widok na ławki
stylizowane na wzór japoński
(A.Sarna, maj 2007 r.)
Fot. 52. Widok na ławkę TYSKIE oraz w tle
charakterystyczną dla ogrodów japoński rzeźbę
(M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 53. Widok na rabaty róŜane w kształcie
plastra miodu (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

35. 35
kwater na terenie Rosarium jest 385, tyle teŜ posadzonych było odmian róŜ, głównie odmian
wielkokwiatowych. Obecnie nasadzenia te są odnawiane. Poza tym na terenie rosarium
rozmieszczone są duŜe kwietniki w kształcie soczewki, wyznaczone za pomocą betonowych
krawęŜników oraz w części północnej załoŜenia kwatery kwadratowe wyznaczone za pomocą
betonowych płyt chodnikowych.
Konstrukcje pod róŜe pnące
Poza rabatami na terenie Rosarium zaprojektowano równieŜ ekspozycję pnących
odmian róŜ, czemu słuŜą podpory pod róŜe tj.: altana przy wejściu do Rosarium, pojedyncze
wolnostojące łuki drewniane oraz pergola drewniana, pod którą przebiega scieŜka piesza.
Fot.54. Kwietniki róŜane w kształcie soczewki
(M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 55. Kwietniki kwadratowe wyznaczone za pomocą
płyt chodnikowych, (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)
Fot. 57. Widok na łuk drewniany
wolnostojący – podpora pod róŜe
pnące( A.Sarna, maj 2007)
Fot. 56. Widok na altanę drewnianą
przy wejściu do Rosarium
(A.Sarna, maj 2007)

36. 36
Zbiornik wodny
Zbiorniki wodne są powieleniem kształtu soczewkowatych kwietników róŜanych, są
one takŜe rozmieszczane często w sąsiedztwie danych kwietników. Zbiorniki wykonano z
płyt i bloków betonowych. Ich głębokość jest nieznaczna, widoczny jest wyraźny problem z
zachowaniem czystości i wysokiej estetyki zbiorników. Woda jest zanieczyszczona.
Fot. 58. Widok na pergole drewniane (M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot. 59. Widok na zbiornik wodny (M.Smoczyńska, maj 2007)

37. 37
Siedziska
Drewniane ławki na metalowym stelaŜu sponsorowane przez „TYSKIE” (fot. 45, 46)
Fot. 60. Widok na róŜne rodzaje siedzisk
-bloki oraz ławy betonowe w tle
(M.Smoczyńska, maj 2007)
Ława i bloki betonowe
Ława betonowa oraz bloki betonowe słuŜące jako siedziska rozmieszczone są w części
południowej Rosarium wzdłuŜ przebiegu rabat róŜanych. Ława betonowa zaprojektowana
jest w połączeniu ze zbiornikiem wodnym, a bloki kamienne, powtarzające moduł,
zaprojektowane są jako wypukłości betonowej nawierzchni i rozmieszczone są w sposób
swobodny.
Karlik i Karolinka
Pomnik odlany z brązu, ufundowany przez „Tyskie”, istnieje w chorzowskim
Rosarium od września 2005 roku. Karlik i Karolinka to legendarni śląscy kochankowie, jeden
z symboli Śląska. Zgodnie z tradycją odwiedzający park pocierają trzymaną przez Karolinkę
róŜę – symbol miłości, aby zapewnić sobie szczęście (fot.47 ).Autorem rzeźby wykonanej w
skali 1:1 jest Robert Sobociński (www.tyskiewparku.pl).
Fot. 62. Legendarni kochankowie - Karlik i Karolinka,
rzeźba odlany z brązu (M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot. 61. Ławka sponsorowana przez
"Tyskie" (M.Smoczyńska, maj 2007)

38. 38
Latarnie i kosze
Na terenie Rosarium występuje jeden rodzaj latarni- betonowe z szklanymi kloszami
oraz jeden rodzaj koszy – metalowe bez pokrywy. Zarówno latarnie, jak i kosze są w złym
stanie.
Plac zabaw dla dzieci
Plac zabaw dla dzieci zlokalizowany jest w
części północno-zachodniej terenu opracowania.
Plac jest niewielki o dość ubogim wyposaŜeniu –
huśtawka oraz domek zabaw (fot.48). Stan
urządzeń jest dobry.
Urządzenie terenowe/
Elementy małej
architektury
Rodzaj Materiał uŜyty Stan zachowania
w kształcie plastra
miodu (385 kwater)
(fot.)
betonowe krawęŜniki średni
w kształcie soczewek
(fot.)
betonowe krawęŜniki średni
Rabaty
Kwadratowe (fot.) Wyznaczone za pomocą
betonowych płyt
chodnikowych
altana (fot. ) drewno barwione –
niebieske
dobry
pergola wolnostojąca
(fot.)
drewno, brązowe dobry
Konstrukcje drewniane pod
róŜe pnące
bramka z listew (fot.) drewno, brązowe dobry
Zbiornik wodny - betonowe płyty i bloki średni/zły
Schody - płyty betonowe
Ogrodzenie - słupki i siatka
Ŝeliwne????
bardzo dobry
ławy beton średni
bloki beton średni
Siedziska
Ławki fundowane
przez „Tyskie” (fot.)
Ŝeliwo, drewno bardzo dobry
Latarnie - betonowe zły
Kosz na śmieci - metalowe, niebieskie zły
Pomnik Karlik i Karolinka Ŝeliwo bardzo dobry
huśtawka drewno, wielokolorowe dobryElementy wyposaŜenia
placu zabaw dla dzieci domek Drewno, wielokolorowe dobry
Fot.63. Plac zabaw dla dzieci - rosarium
(M.Smoczyńska, maj 2007)

39. 39
SEKTOR 6. Korty tenisowe
W sektorze tym skoncentrowane są korty tenisowe na otwartym powietrzu (fot. 49),
jak i korty pod balonem (fot. 50) oraz związane z nimi zaplecze gospodarcze.
Urządzenia terenowe i elementy małej architektury związane są ściśle z tą dziedziną
sportu. Na terenie klubu tenisowego zlokalizowana jest takŜe kawiarnia i restauracja (fot.51)
będąca zapleczem gastronomicznym dla tego usytuowanego z boku miejsca. Klub ma takŜe
własny parking na około 20 samochodów sąsiadujący ze ścianą do samodzielnego ćwiczenia
uderzeń (fot.52).
Fot.64. Korty tenisowe na otwartym
powietrzu (A.Sarna, maj 2007)
Fot.65. Balon z kortami tenisowymi
(A. Sarna, maj 2007)
Fot.66. Ogródek letni przed kawiarnią
(M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot.67. Fragment parkingu ze ścianą do
ćwiczeń (M.Smoczyńska, maj 2007)

40. 40
SEKTOR 7. Aleja śyrafy
Na trakcie łączącym ulicę Chorzowską z terenem ZOO występują:
Pomnik Ŝyrafy
Awangardowy pomnik przypominający duŜą zabawkową Ŝyrafę, która dominuje nad
aleją i jest zakończeniem widokowym łączącym zoo z ulicą Chorzowską. Jest to miejsce
szczególnie lubiane przez najmłodszych uŜytkowników parku (fot.53).
Pomnik z trzema delfinami
Na jednym z ozdobnych placów przecinających pośrodku promenadę ustawiony został
pomnik z trzema delfinami nawiązujący do ogrodu zoologicznego znajdującego się opodal.
Niestety otoczenie pomnika pozostawia wiele do Ŝyczenia. Nieskoszona trawa nie wygląda
estetycznie. (fot. 54)
Fot.68. Ogródek letni przed kawiarnią
(M.Smoczyńska, maj 2007)
Fot.69. Pomnik z trzema delfinami
(A. Sarna, maj 2007)

41. 41
Ławki i latarnie
Na praktycznie całej długości promenady mało jest ławek i latarni, gdyŜ pełni ona
głownie funkcję tranzytową. Siedziska skoncentrowane są głownie w rejonie placów na
początku i na końcu traktu.
SEKTOR 8. Tereny o charakterze leśnym ( tyły lunaparku )
2.7.3 Drogi (zał.6.)
Większość dróg terenu opracowania wykonana jest z asfaltu. Stan tych dróg waha się od
dobrego po zły, jednak nie zauwaŜono zniszczeń, które uniemoŜliwiłyby bezkolizyjne
poruszanie się. Droga wjazdowa od strony wschodniej terenu opracowania wykonana jest z
cegły, wozówki a po jej obu stronach prowadzą drogi piesze z płyt betonowych. Od nich
poprowadzone są drogi łączące z dawnym terenem wystaw równieŜ z płyt betonowych.
TakŜe plac wykonany jest z płyt betonowych, które przyozdobione są opaską z cegły. Inny
rodzaj nawierzchni moŜna zauwaŜyć w ogrodzie japońskim. Jest to beton z lastrykiem, a
takŜe beton płukany z otoczakami. Większość tych dróg jest w stanie dobrym. W Rosarium
znajdują się głownie drogi wylane betonem (liczne spękania z powodu duŜych napręŜeń) oraz
pojedyncza dróŜka z mączki ceglanej. Jest ona jednak zaniedbana i zarośnięta trawą. Aleja
zachodnia to nawierzchnia asfaltowa wraz z ciągiem z kostki betonowej o czerwonym
odcieniu. Stan nawierzchni alei jest bardzo dobry i dobry. Tylko gdzieniegdzie widoczne są
spękania. Cały teren parku leśnego pokrywają drogi asfaltowe.
Fot.70. Widok na promenadę – w tle
pomnik Ŝyrafy
(A. Sarna, maj 2007)

42. 42
Fot.71. Rodzaje nawierzchni na terenie opracowania: a) płyty kamienne na terenie b) betonowe
płyty chodnikowe c) betonowe płyty chodnikowe i cegła d), e), f) płyty betonowe i beton płukany
a) b) c)
d)
e) f)

43. 43
2.7.4. Elementy struktury przestrzennej
Ryc. 6. Struktura przestrzenna terenu opracowania
DuŜa Łąka
LEGENDA:
wnętrze krajobrazowe,
otwarta przestrzeń
obszary zamykające
wnętrza, stopniowe
zagęszczanie się
zadrzewień
dominanty
kompozycyjne
powiązania przestrzenne
Ryc.7. Struktura przestrzenna DuŜej Łąki oraz terenów przy Hali Wystaw "Kapelusz"
LEGENDA:
granica
opracowania
wnętrza
kompozycyjne,
przestyrzeń otwarta
przestrzeń otwarta
z nielicznymi
grupami zadrzewień
oraz elementami
zagospodarowania
przestrzeń
zamknieta,
zwartość
drzewostanu
średnia
przestrzeń
zamknięta,
drzewostan zwarty

44. 44
3 Charakterystyka rozkładu ruchu wypoczynkowego
(zał. 7.)
Na terenie opracowania moŜna wyróŜnić cztery główne wejścia od strony ulicy
Chorzowskiej. Najbardziej wysunięte na zachód umoŜliwia wjazd samochodów osobowych
na teren parku. Znajdują się tu takŜe dwa główne ciągi piesze. Najchętniej jednak
uŜytkownicy piesi korzystają z wejścia, które znajduje się na przecięciu trzech dróg terenu
wystaw. Tu niemoŜliwy jest wjazd samochodów, a do budynku dyrekcji parku samochodem
moŜna się dostać jedną z bocznych dróg. Samochody mają takŜe moŜliwość wjazdu na teren
placów sportowych (teren kortów tenisowych). Na promenadzie zauwaŜono tylko meleksy i
skutery policyjne. Ruch samochodowy odbywa się tylko przy bramie wejścia do ZOO, w
pobliŜu której zlokalizowany jest parking.
Najintensywniej uczęszczana jest oś centralna i wschodnia terenu wystaw ogrodniczych, a
takŜe jej zewnętrzna droga o charakterze obwodnicy. Drogi te łączą wejście południowe z
północną częścią terenu opracowania, gdzie znajdują się liczne bary i restauracje. Ruch
rowerowy poprowadzony jest południową aleją w parku leśnym, a takŜe dwiema
obwodnicami terenu wystaw. Na terenie Rosarium wprowadzono zakaz jazdy na rowerze.
Rowerzyści wybierają alejki parku leśnego i promenadę biegnącą wzdłuŜ północnej granicy
terenu opracowania. Obok jazdy na rowerze popularnym sportem w tej części parku jest jazda
na wrotkach (rolkach). Trasa wrotkarzy pokrywa się z trasą rowerzystów (na terenie
opracowania wyznaczono szlaki rowerowe), jednak w przeciwieństwie do ruchu rowerowego
jazda na wrotkach nie jest zabroniona na terenie rosarium.
Teren opracowania obsługiwany jest przez trzy parkingi. Pierwszy przy budynkach dyrekcji,
drugi terenie kortów tenisowych i trzeci w pobliŜu bramy ZOO.
Największą liczbę uŜytkowników odnotowano na polanie terenu wystaw, oraz w
południowej części rosarium. Są to głównie obszary otwarte, z małą ilością drzew,
ewentualnie z roślinnością tworzącą wnętrza parkowe. Dominującą formą wypoczynku na
tych terenach było opalanie i wypoczynek na trawie. Przy wejściu do budynku dawnych
wystaw zlokalizowane są bary i restauracje i tam równieŜ odnotowano duŜą liczbę
uŜytkowników. TakŜe teren kortów tenisowych oraz wschodnia promenada cieszyły się

45. 45
duŜym zainteresowaniem. Place zabaw dla dzieci zlokalizowane w pobliŜu budynku dyrekcji
parku oraz na terenie rosarium przyciągały wiele rodzin. Sporo osób (od 10 do 15 os./ha)
spędzało czas w ogrodzie japońskim i na terenie byłych wystaw. Dominującą formą
wypoczynku był spacer, odpoczynek na ławce, czytanie, rozmowy. Niewielką ilość
uŜytkowników odnotowano na terenach parku leśnego. Sporadycznie widziano rowerzystów,
wrotkarzy, czy spacerowiczów.
c)
Fot. 72. Rozkład ruchu wypoczynkowego, moŜliwości i ograniczenia a) oznakowane drogi
rowerowe b) oznakowana droga piesza i rowerowa w części leśnej Parku c) moŜliwość wjazdu
samochodami na teren opracowania tylko w wyznaczonych miejscach d) ogrodzenie i zakaz jazdy
na rowerze po terenie Rosarium
a)
b)
d)
b)

46. 46
Fot. 73. Rozkład ruchu wypoczynkowego, moŜliwości i ograniczenia a) wejście główne na teren
opracowania od Alei śyrafy b) oznakowane wjazdy na teren c) forma wypoczynku – spacer z
kijkami d) forma wypoczynku – odpoczynek na ławce e) forma wypoczynku – opalanie f) forma
wypoczynku – jazda na rowerze
b)
c)
d)
e)
f)
a)

47. 47
4 Pozytywne i negatywne cechy obiektu – wskazania do
modernizacji
Sektory Pozytywne cechy
obiektu
Negatywne cechy
obiektu
Wskazania do
modernizacji
SEKTOR 1.
DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz”
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Roślinność jest okazała i w
dobrym stanie zdrowotnym,
dzięki czemu park jest
atrakcyjny pod względem
przyrodniczym.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać roślinność w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Struktura roślinności
Nasadzenia roślinne
czasem odbierane są
jako przypadkowe, co
wynika z dawnej
funkcji terenu. Wiele
róŜnych gatunków
zestawionych w grupy
tworzy wraŜenie
chaosu.
Dosadzenie odpowiednich
roślin tak, by tworzyły
czytelne kompozycje i
układy. Zabiegi takie jak
przycinanie (głównie
krzewów) w części
zachodniej sektora,
uczytelni wnętrza parkowe.

48. 48
Stan nawierzchni na
terenie opracowania
jest zły, widoczne są
spękania i wypukłości
spowodowane przez
trudne warunki
gruntowe
(wymywanie, a
następnie pękanie),
przerastające korzenie
drzew. W wielu
miejscach
nawierzchnia nie jest
dostosowana do
charakteru obiektu.
Gruntowny remont
nawierzchni.
Wprowadzenie nowych
rozwiązań technicznych i
dostosowanie nawierzchni
do charakteru obiektu.
Stan dróg
Układ dróg spełniający
swoje zadania. Brak
większej ilości przydeptów.
Układ komunikacyjny jest
oznakowany (drogi piesze,
rowerowe, samochodowe).
Oznakowanie pozostałych
dróg, wprowadzenie
tabliczek z zakazami i
nakazami dotyczącymi
moŜliwości poruszania się.
Formy i program
wypoczynku
DuŜa gama moŜliwości
wypoczynkowych.
MoŜliwość opalania, jazdy
rowerem, odpoczywania na
ławkach, jazdy na rolkach,
gra w piłkę na trawie,
moŜliwa zabawa dzieci na
dwóch placach zabawach.
Wprowadzenie tabliczek z
zakazami i nakazami
dotyczącymi moŜliwości
wypoczynku. Wydzielenie
sektorów rekreacyjnych.
Wprowadzenie elementów
sportowych do programu
sektora.
Elementy urządzenia Obecność ławek, koszy na
śmieci i latarni.
Dobrze urządzone place
zabaw dla dzieci
Dwa rodzaje ławek
przy drogach i na
placu
wypoczynkowym,
puste betonowe
zbiorniki wodne.
Modernizacja placu
wypoczynkowego,
ujednolicenie charakteru
miejsca pod względem
obiektów małej
architektury.
SEKTOR 2.
Plac wraz z obiektami gastronomicznymi
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe

49. 49
Struktura roślinności Brak odpowiedniej
roślinności niskiej lub
kwitnącej, zły stan
trawników.
Wprowadzenie roślinności
niskiej zamiast trawników.
Proponuje się nasadzenia
krzewów kwitnących lub
roślin odpornych na
deptanie.
Stan dróg Stan nawierzchni zły.
Widoczne spękania i
uwypuklenia
spowodowane przez
źle zasadzone drzewa,
głównie w części
zachodniej sektora.
Większość terenu
wyasfaltowana.
Wymiana nawierzchni i
urozmaicenie jej poprzez
zastosowanie płyt
kamiennych lub kostki
kamiennej, tam gdzie wjazd
pojazdów jest ograniczony
lub zakazany.
Wprowadzenie rabat.
Formy i program
wypoczynku
Relaks przy jedzeniu,
moŜliwość napicia się i
zjedzenia smacznego
obiadu
Chaotyczna,
tymczasowa zabudowa
gastronomiczna.
Ujednolicenie zabudowy.
Wyraźne wydzielenie
części gastronomicznej.
Elementy urządzenia
Elementy urządzenia ściśle
związane z prywatną
przestrzenią obiektów
gastronomicznych
Krajobrazowy Misz –
masz, brak miejsc do
siedzenia po za
kawiarniami i
restauracjami
Wprowadzenie kilku ławek,
ujednolicenie terenów
wokół punktów
gastronomicznych
SEKTOR 3.
Teren zadrzewień o charakterze przejściowym
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Roślinność w stanie
zdrowotnym bardzo
dobrym i dobrym.
Struktura roślinności
Zły stan niektórych
krzewów i roślin
iglastych. Rozrost
roślin i podrosty
młodych drzew.
Cięcia korekcyjne oraz
pielęgnacja krzewów,
zwłaszcza kwitnących.
Stan dróg Większość dróg jest w
złym stanie.
Nawierzchnia jest
Teren ten uŜytkowany jest
przez małą ilość osób
dlatego teŜ proponuje się

50. 50
popękana. Płyty
kamienne zachowały
się jednak dobrze.
Widoczne są prace
pielęgnacyjne takie jak
wykopywanie roślin
między płytami
chodnikowymi i
klinkierem.
usunięcie niektórych dróg, a
pozostawienie tylko dróg
głównych. Wymiana płyt
chodnikowych na
nawierzchnie kamienną lub
ziemną utwardzoną.
Formy i program
wypoczynku
Wiele kameralnych miejsc
słuŜących do opalania.
Liczne wnętrza parkowe.
Elementy urządzenia Bogaty program, ciekawy
program i związane z nim
urządzenia do wypoczynku
jak ławki, pergole.
Dwa place zabaw dla dzieci
w bardzo dobrym stanie.
RóŜny rodzaj ławek i
dwa rodzaje latarni
Ujednolicenie charakteru
miejsca, likwidacja lub
odnowienie betonowych
zbiorników wodnych.
Uporządkowanie
rozmieszczenia elementów
małej architektury
SEKTOR 4.
Teren z obiektami gastronomicznymi
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Struktura roślinności
Czytelna kompozycja
roślinna. Masywy drzew są
w dobrym stanie
zdrowotnym.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać roślinność w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Stan dróg Brak wyraźnych dojść
do obiektów
gastronomicznych.
Częste przydepty.
Układ komunikacyjny
nie spełnia swoich
funkcji.
Próba połączenia dróg
wokół obiektu
gastronomicznego z
drogami parku. MoŜliwe
jest to przez zastosowanie
podobnej nawierzchni.
Formy i program
wypoczynku
Większość obiektów
gastronomicznych
zbudowana wśród
roślinności, dzięki czemu
nie wyróŜnia się w
krajobrazie. Obiekt
gastronomiczny zbudowany
z drewna, a dach pokryty
strzechą.
Zachowanie charakteru
miejsca

51. 51
Elementy urządzenia
Krajobrazowy misz-
masz
Wprowadzenie kilku ławek,
ujednolicenie terenów
wokół punktów
gastronomicznych
SEKTOR 5.
Ogrody tematyczne
5 a) Ogród Japoński
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Struktura roślinności Ciekawe kompozycje
roślinne i zestawienia
barwne.
Stan dróg Zły stan nawierzchni.
Część dróg nie spełnia
swojej komunikacyjnej
funkcji – liczne
przydepty.
Nawierzchnia zupełnie
nie dostosowana do
charakteru miejsca.
Wymiana nawierzchni na
charakterystyczną dla
ogrodów japońskich –
ziemne utwardzone,
Ŝwirowe, płyty kamienne.
Formy i program
wypoczynkowy
Teren zapewnia moŜliwość
wypoczynku biernego na
ławkach i trawnikach,
intymne zakątki nadają się
w sam raz do spędzania
czasu przez zakochanych
Miejsce pod względem
urządzenia nie przypomina
teraz zbyt ogrodu
japońskiego. Zachowała się
tu tylko jedna kamienna
latarnia i mur z
księŜycowym oknem
Negatywnie odbierane
są puste, betonowe
zbiorniki wodne.
Likwidacja zbiorników
wodnych i wprowadzenie
ewentualnej wody płynącej
w postaci
charakterystycznych dla
ogrodów japońskich
strumieni. Połączenia
kamienia i wody.
Elementy urządzenia i
inne
ZróŜnicowanie
ukształtowania terenu.
5 b) Rosarium

52. 52
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Struktura roślinności Ciekawe kompozycje
róŜane oraz formy
Ŝywopłotowe.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać ją w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Stan dróg Większość dróg w stanie
dobrym. RóŜne rodzaje
nawierzchni dobrane
charakterem do charakteru
parku.
Formy i program
wypoczynkowy
Teren zapewnia pełne
spektrum programowe jeśli
chodzi o wypoczynek
bierny typu relaks na trawie
czy teŜ na ławeczce w
otoczeniu róŜ.
Obowiązuje na nim zakaz
jazdy na rowerze. Dzieci
mogą pobawić się na placu
zabaw.
Utrzymanie charakteru
miejsca
Elementy urządzenia Teren ogrodzony i
zamykany na noc
Liczne ławki, altanki,
pergole urozmaicają
krajobraz rosarium
Negatywnie odbierane
są puste, betonowe
zbiorniki wodne oraz
te zbiorniki w których
woda jest
zanieczyszczona.
Betonowe krawęŜniki
wokół róŜanych rabat
Wymiana zbiorników
wodnych i pozostawienie
ich obecnych kształtów.
Modernizacja polegająca na
wymianie zniszczonych
betonowych krawęŜników
na materiał koŜystniej
odbierany wizualnie.
Utrzymanie charakteru
miejsca
SEKTOR 6.
Korty tenisowe
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe

53. 53
Struktura roślinności
Szata roślinna rozwinięta
bardzo dobrze, słuŜy
głównie ocienianiu i
wyciszaniu kortów, a
zarazem wydzielaniu
sektorowemu kortów.
Ciągły monitoring
roślinności oraz zabiegi
pielęgnacyjne pozwolą
utrzymać ją w
zadowalającym stanie
zdrowotnym.
Formy i program
wypoczynku
Bardzo pozytywny element
programowy parku. Klub
sportowy, baza
gastronomiczna oraz
obiekty obsługi technicznej.
Elementy urządzenia Korty otwarte i pod
balonem wyposaŜone w
trybuny, ściana do
szkolenia samodzielnego,
kawiarnia z ogródkiem
letnim stanowią dobrze
dopełniający się kompleks
sportowy
Zła lokalizacja ściany
do szkolenia
samodzielnego, tuŜ
przy parkingu. Mało
elementów
oświetleniowych.
Zmiana lokalizacji ściany,
powiększenie parkingu
SEKTOR 7.
Aleja śyrafy
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Struktura roślinności
Szata roślinna typowo leśna
o bogatej strukturze
pionowej. Dobrze
rozwinięta warstwa runa,
krzewów i drzew.
Pielęgnacja roślinności
wzdłuŜ ciągu
komunikacyjnego,
ograniczanie ekspansji.
Stan dróg Nawierzchnie w stanie
zadowalającym, aswaltowe.
Formy i program
wypoczynku
Wypoczynek głównie w
formie jazdy na rowerze lub
na rolkach, takŜe spacer.
Elementy urządzenia Latarnie, ławki w dobrym
stanie technicznym,
ciekawe rzeźby
Dwa rodzaje latarni,
mała liczba ławek i
koszy na śmieci
Ujednolicenie stylu latarni,
wprowadzenie większej
ilości koszy na śmieci,
SEKTOR 8.

54. 54
Tereny o charakterze leśnym
Sąsiedztwo i powiązania
widokowe
Struktura roślinności
Szata roślinna typowo leśna
o bogatej strukturze
pionowej. Dobrze
rozwinięta warstwa runa,
krzewów i drzew.
Pielęgnacja roślinności
wzdłuŜ ciągu
komunikacyjnego,
ograniczanie ekspansji.
Stan komunikacji Nawierzchnie w stanie
zadowalającym, aswaltowe,
równieŜ drogi gruntowe
utwardzone i przedepty.
Formy i program
wypoczynku
Spacer i jazda na rowerze.
Elementy urządzenia Obecność toalet i parkingu Zły stan nawierzchni,
brak ławek i koszy na
śmieci, a takŜe latarni
Wprowadzenie latarni
podnoszących
bezpieczeństwo w
godzinach wieczornych, a
takŜe koszy na śmieci i
ławek, wskazana jest
taktem modernizacja
nawierzchni oraz parkingu.

55. 55
5 Spis źródeł
5.1 www.wikipedia.pl
5.2 www.zumi.pl
5.3 www.wpik.pl
5.4 www.przyroda.katowice.pl/klimat.html
5.5 www.tyskiewparku.pl

56. 56
6 Załączniki