วัตถุประสงค์ เพื่อนักศึกษาสามารถรวบรวม Reference Resources ที่อยู่ในรูปแบบของสื่ออิเล็กทรอนิกส์ทั้งที่ให้บริการฟรีบนอินเทอร์เน็ต และเป็นสื่อที่ห้องสมุดต้องบอกรับเป็นสมาชิกโดยเสียค่าใช้จ่ายในการใช้ได้ เพื่อประโยชน์ในการให้บริการตอบคำถามและช่วยการค้นคว้าต่อไป

1. 1
การสารวจและรวบรวม Reference Resources ที่
เป็นสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เพื่อให้บริการตอบคาถามฯ
โดย อาจารย์ศรีอร เจนประภาพงศ์
ภาคต้น ปีการศึกษา 2557
23 สิงหาคม 2557
วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม:
นักศึกษาสามารถรวบรวม Reference Resources ที่อยู่ในรูปแบบของสื่ออิเล็กทรอนิกส์ทั้งที่
ให้บริการฟรีบนอินเทอร์เน็ต และเป็นสื่อที่ห้องสมุดต้องบอกรับเป็นสมาชิกโดยเสียค่าใช้จ่ายในการใช้ได้ เพื่อ
ประโยชน์ในการให้บริการตอบคาถามและช่วยการค้นคว้าต่อไป

2. 2
ปัจจุบัน Reference Resources ในรูปแบบของสื่ออิเล็กทรอนิกส์มีทั้งที่ให้บริการฟรีบน
อินเทอร์เน็ตซึ่งอยู่ในรูปแบบของเว็บไซต์ และเป็นฐานข้อมูลออนไลน์ที่ต้องเสียค่าใช้จ่าย
ในการรวบรวม Reference Resources ในรูปแบบของสื่ออิเล็กทรอนิกส์ มีวิธีการ ดังนี้
1. ใช้ Search Tools ประเภท Subject Directories, Search Engines หรือ Meta Search
Engines ช่วยในการค้นหาและรวบรวม ซึ่งส่วนใหญ่เป็น Reference Resources ที่ให้บริการฟรี
Search Tools เป็นเว็บไซต์ที่จัดทาขึ้นเพื่อใช้ในการค้นหาสารสนเทศต่างๆ ที่อยู่บน
อินเทอร์เน็ต แบ่งออกเป็น 4 ประเภทคือ Subject Directories, Search Engines, Meta Search
Engines และ Deep Web/Invisible Web
2. ค้นจากเว็บไซต์องค์กรด้านการศึกษา/วิจัยที่รวบรวม และให้บริการทรัพยากรสารสนเทศ
สาคัญ ๆ เช่น ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา ห้องสมุดวิจัย สมาคมวิชาชีพ เป็นต้น ซึ่งจะได้ Reference
Resources ทั้งที่ให้บริการฟรี และเสียค่าใช้จ่าย จากนั้นก็ทาการคัดเลือก Reference Resources ที่ดี
และคาดว่าจะมีประโยชน์ต่อผู้ใช้ของเรา เพื่อจัดหามาให้บริการต่อไป
3. ติดตามข่าวสารจากวารสารวิชาชีพที่ให้บทวิจารณ์ Reference Resources ชื่อเรื่อง
ใหม่ๆ เช่น วารสารชื่อ Choice, Library Journal, Booklist เป็นต้น ซึ่งส่วนใหญ่เป็น
Reference Resources ที่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ทั้งนี้เพื่อได้ Reference Resources ชื่อเรื่องใหม่ๆที่คาดว่าจะ
มีประโยชน์ต่อผู้ใช้ และจัดหามาให้บริการต่อไป
4. ติดตามข่าวสารจาก Catalogs ของสานักพิมพ์ หรือเว็บไซต์สานักพิมพ์ เช่น EBSCO
Industries, Inc. เป็นต้น ซึ่งเป็น Reference Resources ที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายทั้งหมด ทั้งนี้เพื่อได้
Reference Resources ชื่อเรื่องใหม่ๆที่คาดว่าจะมีประโยชน์ต่อผู้ใช้ และจัดหามาให้บริการต่อไป
การรวบรวม Reference Resources โดยใช้ Subject Directories ช่วยในการรวบรวม
ก่อนอื่นมาทาความเข้าใจกับความหมายของ SubjectDirectories ก่อนว่า หมายถึงอะไร
SubjectDirectory หมายถึง “An approach to Web documents by a lexicon of subject
terms hierarchically grouped. May be browsed or searched by keywords. Subjectdirectories are
smaller than other searchable databases, because of the human involvement required to classify
documents bysubject.”
HKIEd Library (2013) ให้ความหมายของ SubjectDirectory ไว้ดังนี้

3. 3
To locate information on the Web, you either know Web address for a specific
site, or search for a topic of interest. When searching by topic, a huge number
of pages will often be retrieved andmakes it difficult to identify the relevant
resources. Subjectdirectories help to alleviate the problem.
Subject Directories:
„are created andmaintained by the directory's staff
„allow youto browse Internet resources bydifferent subject categories
„enable you to search by keywords within the contents of the directories
(para. 1-2)
Farr-Out Links to Learning (2006) ให้ความหมายของ SubjectDirectories ไว้ว่า “A subject
directory organizes Internet sites by subject, and is usually maintained by humans instead of
software.” (para.1)
ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า Subject Directories เป็นเว็บไซต์จัดทาขึ้นเพื่อให้บริการค้นคืนสารสนเทศจาก
อินเทอร์เน็ต โดยมนุษย์ที่เป็นผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้จัดทาฐานข้อมูล มีการแบ่งเว็บไซต์ต่าง ๆ ออกเป็นกลุ่ม เป็น
หมวดหมู่ (Categories หรือ Directories/Directory) โดยนาเอาเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาเหมือนกันจัดไว้ในกลุ่ม
เดียวกัน ในการสืบค้นจะใช้วิธีการสืบค้นแบบไล่เลียง (Browse) ผลการสืบค้นได้เป็นเว็บไซต์จานวนหนึ่งไม่มาก
นัก และแต่ละเว็บก็จะให้บรรณนิทัศน์ หรือเนื้อหาโดยย่อของเว็บประกอบไว้ด้วย ซึ่งช่วยในการตัดสินใจได้เร็วขึ้น
ว่าเป็นเว็บไซต์ที่ต้องการหรือไม่ แต่อย่างไรก็ตาม Subject Directories ก็สามารถใช้วิธีการสืบค้นแบบพิมพ์
คาค้น (Search) ได้ด้วย
แหล่งรวมรายชื่อ Subject Directories ที่สาคัญ อาทิ
1. Recommended subject directories จัดทาโดย UC Berkeley Library
(http://www.lib.berkeley.edu/TeachingLib/Guides/Internet/SubjDirectories.html) ให้ Subject
Directories ที่นิยม เช่น ipl2 (www.ipl.org), Infomine (infomine.ucr.edu), About.com
(www.about.com), Yahoo! Directory (dir.yahoo.com)

4. 4
2. Internet searching tools จัดทาโดย Lenn and Dixie Hannon Library
(http://hanlib.sou.edu/searchtools/subjdir.html) ให้Subject Directories ที่นิยม เช่น INFOMINE,
AcademicInfo, Intute, Virtual Reference Shelf, World Wide Web Virtual Library ฯลฯ

5. 5
วิธีการรวบรวม Reference Resources โดยใช้ SubjectDirectories ช่วย
1. เลือก Subject Directories ชื่อเรื่องที่ต้องการจะใช้ในการรวบรวม Reference Resources เช่น
เลือก ipl2 (http://www.ipl.org/)
2. คลิกเลือก
3. พบหมวดหมู่ (Directories หรือ Categories) เลือกหมวดหมู่ใหญ่ คือ Reference

6. 6
4. พบหมวดหมู่ย่อย คือ Almanacs, Biographies, Dictionaries, Encyclopedias ฯลฯ ซึ่งก็
คือประเภทของ Reference resources นั่นเอง เช่น ต้องการเว็บไซต์สารานุกรมที่ให้บริการฟรี ก็เลือกหมวดหมู่
ย่อย Encyclopedias (ดูต่อที่ข้อ 5)
5. พบรายชื่อเว็บไซต์ Encyclopedias จานวน 26 รายการ (ดูรูปภาพด้านล่าง) เลือกเว็บไซต์
Encyclopedias ที่ต้องการ โดยมีวิธีการ ดังนี้
5.1. เนื่องจากเว็บไซต์ที่ค้นจาก Subject Directories ผ่านการประเมินคุณค่า จากบรรณารักษ์และ
ผู้เชี่ยวชาญแล้ว จึงไม่ต้องทาการประเมินค่าอีก แต่หากใช้ Search Engines หรือ Meta Search Engines ค้นหา
ควรใช้เกณฑ์การประเมินค่าเว็บช่วยในการประเมินคุณค่าก่อนนาไปใช้
5.2. อ่านบรรณนิทัศน์ประกอบเว็บนั้นๆ เพื่อดูขอบเขตเนื้อหา และตัดสินใจว่าเว็บนั้นให้
สารสนเทศที่ตรงกับความต้องการผู้ใช้หรือไม่ เนื้อหาของเว็บมีประโยชน์ต่อการเรียนการสอน การศึกษาค้นคว้า
สาหรับผู้ใช้ในหน่วยงานบริการสารสนเทศของตน

7. 7
6. คัดเลือกรายชื่อเว็บไซต์ Encyclopedias ที่คาดว่าจะมีประโยชน์ต่อผู้ใช้ได้จานวน 3 เว็บ
ดังนี้
Encyclopedia.Com
Free access to reference works such as TheColumbia Encyclopedia, Oxford's World Encyclopedia,
and the Encyclopedia of World Biography and many others. Contains free citations and excerpts to
periodical articles. You have to pay money to read full text of articles.
Subject: Biographies; Encyclopedias
Encyclopedia of Laser Physics andTechnology
This is a freely accessible encyclopedia, explaining in-depth the terms and principles of topics such as
laser physics, nonlinear optics, and fiber technology. The articles are arranged alphabetically by topic,
and includes reference citations for further research.
Subject: Encyclopedias; Physics--Light, Waves, and Optics
TheEncyclopedia of Earth
Acomprehensive, authoritative, and thorough resource all about our Earth and relationship to it.
Articles written by experts andscholars
บรรณนิทัศน์

8. 8
Subject: Agriculture & Aquaculture; Earth Sciences; Environmental Sciences & Ecology;Physics;
Life Sciences--Zoology; Encyclopedias; Homework Help--Subject Area Help--Science--Earth
Sciences; Homework Help--Subject Area Help--Science--Physics; Homework Help--Subject Area
Help--Science--Biology--Zoology (Animal biology)
ตัวอย่างที่ 1 โฮมเพจของ Encyclopedia.Com (http://www.encyclopedia.com/)
ตัวอย่างที่ 2 โฮมเพจของ Encyclopedia of Laser Physics and Technology
(http://www.rp-photonics.com/encyclopedia.html/)

9. 9
ตัวอย่างที่ 3 โฮมเพจของ The Encyclopedia of Earth (http://www.eoearth.org/)
เมื่อได้รายชื่อเว็บไซต์ที่ต้องการแล้ว ให้ดาเนินการต่อไปนี้
1. ศึกษา ขอบเขตเนื้อหา และวิธีการสืบค้น รวมถึงเทคนิคการสืบค้นของเว็บไซต์ เหล่านั้น
เพื่อจัดทาคู่มือแนะนาการใช้ ในรูปแบบไฟล์ PPT Word PDF YouTube ฯลฯ
2. หากเป็นเว็บไซต์ที่ให้ใช้ฟรี ให้ทาการ Link มาไว้ในส่วนของ Electronic Reference
Sources หรือ Reference Databases หรือ Internet Resources for Reference (Virtual Reference
Desk) หรือ Online Reference Shelf (Selected Reference Resources on the Web) หรือ Reference
Resources Online ของห้องสมุดต่อไป โดยนาเว็บไซต์จัดเรียงภายใต้ประเภทของ Reference Resources
(เช่น Almanac, Dictionaries, Encyclopedias เป็นต้น)
ต่อไปจะให้ดูตัวอย่างของห้องสมุดมหาวิทยาลัยต่างประเทศ ที่ได้เชื่อมโยงเว็บไซต์ของ Reference
Resources ที่ให้บริการฟรีรวมกับ Reference Resources ที่ห้องสมุดเสียค่าใช้จ่ายในการบอกรับเป็นสมาชิกเพื่อ
ใช้ฐานข้อมูลต่างๆ เหล่านั้นได้ ไว้บนเว็บไซต์ของห้องสมุด

10. 10
Rutgers University Libraries (http://libguides.rutgers.edu/referencecontents)

11. 11
The University of Chicago Library
(http://www.lib.uchicago.edu/e/using/reference/refsources.html)

12. 12
Princeton University Library
(http://libguides.princeton.edu/content.php?pid=12882&sid=4986673)
Tips:
เพื่อให้เข้าใจในเรื่องการเชื่อมโยงเว็บไซต์ของ Reference Resources ไว้บนเว็บไซต์ของห้องสมุด
นักศึกษาควรลองค้นเข้าไปในห้องสมุดหลายๆ แห่ง โดยเฉพาะห้องสมุดในต่างประเทศ เพื่อศึกษาเรื่องข้างต้น
การรวบรวม Reference Resources โดยใช้ Search Enginesหรือ Meta Search Enginesช่วยในการ
รวบรวม
ให้พิมพ์คาค้นลงไปในช่อง Search เช่น dictionaries encyclopedias almanac เป็น
ต้น

13. 13
ตัวอย่างเช่น ต้องการรวบรวมเว็บไซต์อักขรานุกรมชีวประวัติ (Biographical Dictionaries) ก็มี
ขั้นตอนง่ายๆ โดยพิมพ์คาค้นคือคาว่า Biographical Dictionaries ลงไปในช่อง Search ของ Search Engines
หรือ Meta Search Engines ชื่อใดชื่อหนึ่ง เช่น Google (เป็น Search Engines) Dogpile (เป็น Meta
Search Engines) เป็นต้น
ต่อไปจะเป็นตัวอย่างการใช้ Google ค้นหาเว็บไซต์อักขรานุกรมชีวประวัติ (Biographical
Dictionaries)

14. 14
ต่อไปจะเป็นตัวอย่างการใช้ Dogpile ค้นหาเว็บไซต์อักขรานุกรมชีวประวัติ (Biographical
Dictionaries)
สาหรับขั้นตอนอื่นๆก็จะเหมือนกับการใช้ SubjectDirectories ช่วยในการรวบรวมและคัดเลือกมา
ไว้ให้บริการ เพียงแต่ควรมีการประเมินค่าเว็บไซต์ก่อนนามาใช้ (ดูรายละเอียดในเกณฑ์การประเมินคุณค่า
Reference Resources)

15. 15
การรวบรวม Reference Resources โดยค้นจากเว็บไซต์องค์กรด้านการศึกษา/วิจัย
เว็บไซต์องค์กรด้านการศึกษา/วิจัย หมายถึง เว็บไซต์ของห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา ห้องสมุดวิจัย
หรือสมาคมวิชาชีพ เป็นต้น
ตัวอย่างเช่น University of Delaware Library
(http://www2.lib.udel.edu/ref/virtual/index.htm)

16. 16
ตัวอย่างเช่น American Library Association
(http://www.ala.org/offices/library/librariantools/librariantools)

17. 17
การรวบรวม Reference Resources โดยติดตามข่าวสารจากวารสารวิชาชีพที่ให้บทวิจารณ์ หรือแนะนา
Reference Databases ใหม่ ๆ เช่น วารสาร Choice, Booklist, Library Journal เป็นต้น
Choice (http://www.ala.org/acrl/choice)

18. 18
Library Journal (http://reviews.libraryjournal.com/?ref=menu)

19. 19
การรวบรวม ReferenceResources จากวารสารวิชาชีพที่ให้บทวิจารณ์ หรือแนะนา
ReferenceDatabases ใหม่ ๆ เช่น วารสาร Choice, Booklist, Library Journal เป็นต้น การประเมิน
ค่าทาได้โดยอ่านบทวิจารณ์ที่ทางวารสารจัดทา และตรวจสอบขอบเขตเนื้อหาของ Reference Resources
ว่ามีประโยชน์กับผู้ใช้หรือไม่ หากมีประโยชน์ก็จัดหามาให้บริการต่อไป

20. 20
การรวบรวม Reference Resources โดยติดตามข่าวสารจาก Catalogsของสานักพิมพ์ หรือจากเว็บไซต์
ของสานักพิมพ์นั้น ๆ โดยเฉพาะถ้าเป็น ReferenceResources ที่ต้องสั่งซื้อ
EBSCO Industries, Inc (http://www.ebscohost.com/wilson)

21. 21
เนื่องจากสานักพิมพ์มีการประเมินคุณค่า Reference Resources ไว้แล้ว ดังนั้นก่อนการ
คัดเลือกเพื่อจัดหา ReferenceResources ชื่อเรื่องใดมาไว้ให้บริการควรอ่านบทวิจารณ์เหล่านั้น และ
ตรวจสอบขอบเขตเนื้อหาว่ามีประโยชน์กับผู้ใช้หรือไม่ หากมีประโยชน์ก็จัดหามาให้บริการต่อไป

22. 22
แบบฝึกหัด
1. สมมุติว่าท่านทางานในสานักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย และได้รับมอบหมายจาก
ผู้อานวยการห้องสมุดให้รวบรวมเว็บไซต์ของ Reference Resources ที่ให้บริการฟรีบนอินเทอร์เน็ต ที่คาดว่าจะมี
ประโยชน์ต่อผู้ใช้ห้องสมุด จงบอกวิธีการและขั้นตอนการทางานมาโดยละเอียด
2. ให้นักศึกษารวบรวม Reference Resources ที่เป็นเว็บไซต์ฟรีมา 2 ชื่อเรื่อง พร้อมบอกขอบเขต
เนื้อหาของเว็บไซต์ โดยใช้ Subject Directories หรือ Search Engines หรือ Meta Search Engines และ
ให้เลือก 1เว็บเพื่ออธิบายวิธีการใช้โดยละเอียด โดยนาเสนอหน้าชั้นเรียนด้วยโปรแกรม Keynote ในไอแพด

23. 23
บรรณานุกรม
ศรีอร เจนประภาพงศ์. (2555).การสารวจและรวบรวม Internet Reference Resources เพื่อให้บริการสารสนเทศ
[พาวเวอร์พอยด์สไลด์]. สืบค้นจาก
http://www.slideshare.net/thai2104/internet-reference-resources
Farr-Out Links to Learning. (2006). Effective web searching: Subjectdirectories. Retrieved August
23, 2014,from http://farr-integratingit.net/Trainings/Searching/subjectdirectory-def.htm
HKIEd Library. (2013). Internet resources. Retrieved August 23,2014, from
http://www.lib.ied.edu.hk/is/tutorial/module3/internet_resources/4_1/4_1_content.htm
Lenn andDixie Hannon Library. (2012). Internet searching tools . Retrieved August23, 2014, from
http://hanlib.sou.edu/searchtools/subjdir.html
UC Berkeley Library. (2012). Recommended subject directories. Retrieved August 23, 2014,from
http://www.lib.berkeley.edu/TeachingLib/Guides/Internet/SubjDirectories.html
*********************