2. Tefik Rika
Cakto pjesëtuesit e numrit 24?
P24={1,2,3,4,6,8,12,24}
Cakto pjesëtuesit e numrit 13?
P13={1,13}
3. Tefik Rika
Shembulli 1:
Shëno pjesëtuesit e numrave:
7;
23;
19;
29.
P7={1, 7}
P23={1, 23}
P19={1, 19}
P29={1, 29}
Çka vërejmë?
Secili nga numrat e dhënë ka 2 pjesëtues (numrin 1 dhe vetëvehten).
Për numrat e tillë themi se janë të thjeshtë.
4. Tefik Rika
Numrat natyror më të mëdhenjë se 1 të cilët kanë saktësishtë dy
pjesëtues, numrin 1 dhe vetëvehten, i quajmë numra të
THJESHTË.
Numra të thjeshtë janë: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, ...
5. Tefik Rika
Shembulli 2: Shëno pjesëtuesit e numrave:
14;
15;
36.
P14={1,2,7,14},
P15={1,3,5,15},
P36={1,2,3,4,6,9,12,18,36}
Nga sa pjesëtues kanë numrat e dhënë?
• (Më shumë se dy.)
Për numrat e tillë themi se janë numra të PËRPËRË.
6. Tefik Rika
Numrat natyrorë më të mëdhenjë se 1 të cilët kanë më shumë se
dy pjesëtues i quajmë numra të PËRBËRË.
Numra të përbërë janë: 4, 6, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 18, 20, 21, ...
Numri 1 nuk është as i thjeshtë e as i përbërë.
Numri 2 është numri më i vogël i thjeshtë.
Numri 2 është i vetmi numër çift që është i thjesht.
7. Kontribut në gjetjen e numrave të
thjeshtë i pari dha ERATOSTENI-matematikani
,poet,atlet,gjeograf
dhe astronomi Grek i cili jetoi në
shekullin e III-të para epokës së
re.
I pari ka llogarit koordinatat e
tokës(gjërësin dhe gjatësin) dhe i
pari dietar që njehsoi sipërfaqen e
Tokës.
Ai e gjeti ecurinë për gjetjen e
gjithë numrave të thjeshtë dhe
quhet SITA E ERATOSTENIT.
Tefik Rika
8. Tefik Rika
Shembulli 3: Me ndihmën
e sitës së Eratostenit të
gjejmë të gjith numrat e
thjeshtë më të vegjël se
100.
9. Tefik Rika
Shënojmë të gjithë
numrat natyrorë prej
1 deri në 100.
Tash do i shënojmë
me vizë gjithë
numrat që nuk janë
të thjeshtë.
Numrat e thjeshtë
do i rrethojmë.
10. Tefik Rika
Numrin 1 do e
fshijmë pasi nuk
eshtë as i thjesht
as i përbër.
11. Tefik Rika
Numri 2 është i thjeshtë
pra do e rrethojmë,dhe
do i fshijmë të gjith
numrat më të mëdhenjë
se 2 që janë të
pjestueshëm me 2.
12. Tefik Rika
Numri 3 është i thjeshtë pra
do e rrethojmë,dhe do i
fshijmë të gjith numrat më
të mëdhenjë se 3 që janë
të pjestueshëm me 3.
13. Tefik Rika
Numri 5 është i thjeshtë
pra do e rrethojmë,dhe
do i fshijmë të gjith
numrat më të mëdhenjë
se 5 që janë të
pjestueshëm me 5.
14. Tefik Rika
Numri 5 është i
thjeshtë pra do e
rrethojmë,dhe do i
fshijmë të gjith numrat
më të mëdhenjë se 5
që janë të
pjestueshëm me 5.
Ecurin e eliminimit e
mbarojmë kur në
reshtin e parë nuk ka
më numra të lirë.
Numrat e ngelur të pa
fshirë janë të thjeshtë
dhe i rrethojmë.
15. Tefik Rika
Duke shfrytëzuar këtë
metod fituam gjith numrat
e thjeshtë më të vegjël se
100,ato janë: 2, 3, 5, 7, 11,
13, 17, 19, 23, 29,31, 37, 41,
43, 47, 53, 59, 61, 67, 71,
73, 79, 83, 89 dhe 97.
