Türkiye Nörolojik Bilimler Vakfı XI. Nöroonkoloji Sempozyumu 8-10 Ekim 2010, Mardin

1. Dr. Zafer Akçalı
İstanbul Bilim Üniversitesi
Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı
Türkiye Nörolojik Bilimler Vakfı XI. Nöroonkoloji Sempozyumu,
8-10 Ekim 2010, Mardin

2. Yaş, alışkanlıklar
 Sıklığı, çocuklukta bir tepe noktası yapar, 20 yaşından
sonra giderek artar ve 75-84 yaşları arasında ikinci bir
tepe noktası yapar
 Çocuklarda medulloblastom ve düşük dereceli glioma,
erişkinlerde yüksek dereceli glioma ve meninjiomlar
daha sık
 Sigara, alkol tüketimi gibi alışkanlıklarla ilgisi yok. Cep
telefonu kullanımıyla ilgili tartışmalar var.

3. Cinsiyet ve ırk
 Meninjiom ve şvannom kadınlarda, glioma,
medulloblastom ve bir çok beyin tümörü erkeklerde
daha sık
 Meninjiomlar Afrika kökenli Amerikalılarda, glioma ve
medulloblastom beyazlarda daha sık

4. Etyoloji
 Çevresel etkenler:
Kimyasallar
İyonizan radyasyon
Noniyonizan radyasyon (radyo dalgaları ?)
 Virüsler (Lenfomalar için EBV ve HIV)
 Ailesel sendromlar: Nörofibromatozis tip 1 ve tip 2, Li-
Fraumeni sendromu, von Hippel Lindau sendromu,
Turcot sendromu

5. Cep telefonu kullanımı
 Çok uluslu interphone çalışması
 Sonuç, rapor ve tasarımı ile ilgili kaynaklar:
www.iarc.fr/en/media-
centre/iarcnews/2009/interphone_status.php
www.iarc.fr/en/research-
groups/RAD/Interphone8oct08.pdf
www.springerlink.com/content/x88uu6q103076p53

6. Etyoloji
Gliomalar Meninjiomlar
Risk Risk
Risk etkeni ilişkisi Risk etkeni ilişkisi
Kanıtlanmış olanlar Kanıtlanmış olanlar
Yüksek doz radyasyon +++ Yüksek doz radyasyon +
Ailesel sendromlar +++ Ailesel sendromlar +++
Erkek – kadın cinsiyet + Erkek – kadın cinsiyet +
Beyaz – Siyah ırk + Alınan hormonlar +
Yaşlanma +++
Epilepsi, nöbet, konvülsiyonlar +
Muhtemel risk etkenleri Muhtemel risk etkenleri
Ailede beyin tümörü olması + Ailede meninjiom +
Mutajenlere duyarlılık +
Allerji/Astma/IgE yüksekliği -
Suçiçeği/antiVZV ıgG -
+++ (risk >3), + (1<risk<3), - (0.3<risk<1), Cancer. 2008 Oct 1;113(7 Suppl):1953-68

7. Genetik Sendromlar
Sorumlu
Sendrom (Sorumlu Gen) kromozom
Nörofibromatozis tip 1 (NF1) 17q11
NF2 22q12
Tüberoz sklerozis 1 (TSC1) 9q34
TSC2 16p13
Retinoblastoma1 (RB1) 13q14
Li-Fraumeni (TP53) 17p13
Turcot sendromu ve multipl hamartoma
(APC) 5q21
(hMLH1) 3p21.3
(hMSH2) 2p22-21
(PMS2) 7p22
(PTEN) 10q23.3
Familial Glioma (GLIOGENE çalışması) 15q23

8. Genetik Sendromlar
 Nörofibromatoziste Schwann hücreli tümörler, optik
gliomlar, astrositomlar ve meninjiomlar.
 Li-Fraumeni sendromunda malign gliomlar
 Von Hippel Lindau sendromunda beyin ve spinal
kordda hemanjioblastomlar
 Turcot sendromunda medulloblastom
 Nevoid bazal hücreli karsinom (Gorlin) sendromunda
medulloblastom ve meninjiomlar.

10. Allerji – Glioma ilişkisi
 Allerjik bünyesi olanlarda daha az glioma görülüyor
 Allerjik bünyenin gliomaya karşı koruyucu mu olduğu
yoksa, gliomanın bağışıklık sistemini baskılayıcı
etkisinin allerjiyi mi baskıladığı tartışılmakta
 T-düzenleyici (Treg) CD4+ sayısının allerjik kişilerde
azalmış olmasının etkisi?

11. Enfeksiyon – tümör ilişkisi
 Polyoma virüslerinin (JC, BK, SV40) beyin tümörüne
sebep olmadığı gösterilmiştir
 Varisella zoster virüsüne karşı geliştirilmiş IgG
antikorlar olması veya su çiçeği hastalığı geçirmiş olma
hikayesi ile glioma gelişmesi arasında ters bağıntı var.
 EBV ve HIV enfeksiyonu olanlarda beyinde hodgkin
dışı lenfoma

12. Karsinojenler
 İyonizan radyasyonun etkisi kanıtlanmış
 Kadmiyum maruziyeti ile beyin tümörleri arasında
zayıf bir ilişki olabileceğini bildiren bir çalışma var
 Mutajen bir metal olan kuşunun meninjiomla
bağlantısını gösteren çalışmalar var

13. İyonize radyasyon
 Atom bombası kullanılan yerlerde yapılan çalışmalar
 Kranyuma radyoterapi verilen, nazofarenkse radyum
uygulanan çocuklarda benign meninjiom ve malign
beyin tümörlerinin arttığı görülmüş
 Mesleki olarak x-ışınına maruz kalanlarda lösemi riski
artmış, ancak beyin tümörü riski artmamış.

14. Cep telefonu kullanımı
 Avustralya, Kanada, Danimarka, Finlandiya, Fransa,
Almanya, İsrail, İtalya, Japonya, Yeni Zelanda, Norveç,
İsveç ve İngiltere'nin ortaklaşa yürüttüğü
INTERPHONE çalışmasına şimdiye kadar, 2.600
glioma, 2.300 meningioma, 1.100 akustik nörinom, 400
parotis tümörü hastası ve bunlara karşılık kontrol
grubunu oluşturan tümörsüz kişiler alınmıştır.

15. Cep telefonu kullanımı
 Kuzey Avrupa (Nordic) ve İngiltere'nin bir kısmındaki
hastaların sonuçlarını birleştiren bir yayında, 10 yıldan
daha fazla cep telefonu kullanan kişilerde, telefonun
kullanıldığı taraftaki beyin yarısında glioma (Lahkola
ve arkadaşları 2007) ve akustik nörinom (Schoemaker
ve ark. 2006) gelişme riskinin arttığı sonucuna
varılmıştır .
 Düzenli cep telefonu kullanıcısı (regular phone user);
son 6 aydır veya daha uzun süredir, haftada en az 1 kez
telefon görüşmesi yapan kişi olarak tanımlanmış.

16. Cep telefonu kullanımı
 IARC, bu çalışmaların sonuçlarını değerlendirirken
kesin bir hüküm vermemiştir. Her iki çalışma için de
kullandığı İngilizce cümle şu şekildedir: "This finding
could either be causal or artifactual, related to
differential recall between cases and controls." Kanser
olanlar ve olmayanlar, telefon kullanımını farklı
şekilde hatırlayabilirler.

17. INTERPHONE çalışması
 Gliomların %66’sı yüksek dereceli, %28’i düşük
dereceli, %6’sının derecesi bilinmiyor. Meninjiomların
%1’i malign, %5’inin davranışı bilinmiyor.
 Meninjiom ve parotis tümörlerinin gelişmesi riskinin
arttığına dair belirgin bir sonuç elde edilememiştir.

18. Cep telefonu kullanımı
Telefon kullanmaya Gliomlu Sağlıklı Gliomlu Odds Ratio (Risk
başladıktan sonra geçen hasta kontrol /sağlıklı oranı), %95 GA
süre sayısı sayısı oranı
Hiç kullanmamış 803 2127 0,3775 1,00
1,5 – 4 yıl 205 485 0,4226 1,08 (0,88 – 1,31)
5 - 9 yıl 189 400 0,4725 1,10 (0,89 – 1,35)
10 yıl ve üzeri 77 117 0,6581 1,39 (1,01 – 1,92)
Lahkola A, ve ark. Mobile phone use and risk of glioma in 5 North European
countries. Int J Cancer. 120(8):1769-1775, 2007, PMID: 17230523

19. Cep telefonu kullanımı
Toplam telefon Akustik Sağlıklı A. Nörinomlu Odds Ratio (Risk
kullanma yılı nörinomlu kontrol /sağlıklı oranı oranı), %95 GA
hasta sayısı sayısı
Hiç kullanmamış 457 2444 0,1869 1.00
0,5 – 4 yıl 111 699 0,1587 0.8 (0.6 – 1.0)
5-9 yıl 51 281 0,1814 0.9 (0.7 – 1.3)
10 yıl ve üzeri 32 72 0,4444 1.8 (1.1 – 3.1)
Schoemaker MJ ve ark: Mobile phone use and risk of acoustic
neuroma: results of the Interphone case-control study in five
North European countries. Br J Cancer. 93(7):842-848, 2005,
PMID: 16136046

20. Yüksek ses ve akustik nörinom

21. Hardell Çalışmaları
 Lennart Hardell ve ark., İsveç’te 2168 hasta ve 2162
kontrol üzerinde çalışmalar yapmış ve 6 makale
yayınlamıştır.
 Telefonun kullanıldığı beyin yarısında astrositom ve
akustik nörinom görülme sıklığında artış olduğunu
bildirmiştir.

22. Kaynakça
 Brain tumor epidemiology: consensus from the Brain
Tumor Epidemiology Consortium. Cancer. 2008 Oct
1;113(7 Suppl):1953-68. PMID: 18798534
 Mehta MP, Buckner JC, Sawaya R., Cannon G:
Epidemiology of Brain Tumors in Cancer: Principles &
Practice of Oncology (8td ed.) (1976 – 1978).
Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

23. Kaynakça
 The INTERPHONE study: design, epidemiological
methods, and description of the study population.
European Journal of Epidemiology. 2007; 22(9):647-
664. PMID: 17636416
www.springerlink.com/content/x88uu6q103076p53
 Cell phones and brain tumors: a review including the
long-term epidemiologic data. Surg Neurol. 2009
Sep;72(3):205-214. PMID: 19328536