1. კომბატანტები და
სამხედრო ტყვეები
ნინო სარიშვილი

2. კომბატანტები

აქვთ
შეიარაღებულ
დაპირისპირებაში
მონაწილეობის უფლება;
პირდაპირი

მოწინააღმდეგე მხარის ხელში
სამხედრო ტყვის სტატუსს;

შეიარაღებულ
დაპირისპირებაში
მიღებისათვის პასუხს არ აგებენ;

ვალდებულნი
არიანდ
აიცვან
საერთაშორისო
ჰუმანიტარული სამართალი, რაც პირველ რიგში ნიშნავს
განასხვავონ თავი სამოქალაქო მოსახლეობისაგან
აღმოჩენისას
იძენენ
მონაწილეობის

3. კომბატანტები

კომბატანტები არიან:
 შეიარაღებული
კონფლიქტის მხარის
შეიარაღებული ძალების წევრები
• რომლებიც იცავენ ვალდებულებას
განასხვავონ თავი სამოქალაქო
მოსახლეობისაგან

4. კომბატანტები

სხვა შეიარაღებული ძალების წევრი
 რომელიც
იმყოფება პასუხისმგებელი სარდლობის
ქვეშ
 ექვემდებარება დისციპლინარულ სისტენას
 და ამავე დროს:
• ინდიდვიდუალურად
• დაკავებისას
• იცავს ვალდებულებას – განსახვავოს თავი სამოქალაქო
მსოახლეობისაგან:
 როდესაც
იგი ჩართულია სამხედრო თავდასხმაში ან
თავდასხმის მსოამზადებელ სამუშაოებში
 გამონაკლის შემთხვევებში (ოკუპაციისას) ატარებს

5. განსხვავების
ვალდებულება

6. ჯაშუშები და
დაქირავებულები

ჯაშუშები და დაქირავებული არ არიან
კომბატანტები
და
შესაბამისად
არ
სარგებლობენ სამხედრო ტყვის სტატუსით

7. სამხედრო ტყვის
სტატუსი

თუ არსებობს ეჭვი პირის სტატუსთან
დაკავშირებით, ასეთი პირი ისარგებლებს
ჟენევის მესამე კონვენციის დაცვით მანამ
სანამ მისი სტატუსი არ დადგინდება
კომპეტენტური ტრიბუნალის მიერ

8. სამხედრო ტყვის
სტატუსი

სამხედრო ტყვე შეიძლება გაასამართლოს მხოლოდ
სამხედრო ტრუბუნალმა

ჟენევის
მესამე
კონვენცია
ითვალისწინებს
დისციპლინარუ სანქციის ვადებსა და სახეებს3

სამხედრო ტყვე, გაქცევის შემთხვევაში შეიძლება
დაექვემდებაროს
მხოლოდ
დისციპლინარულ
სანქციას. წარმატებული გაქცევის შემთხვევაში თუ
მას ხელმეორედ დაიჭერენ წინა გაქცევის გამო
პასუხს ვერ აგებინებენ

9. სამხედრო ტყვის
სტატუსი

სამხედრო
ტყვეს
ვერ
დაეკისრება
პასუხისმგებლობა
საომარ
მოქმედებებში
მოანწილეობისათვის,
თუმცა
მას
შეიძლება
პასუხისმგებლობა
დაეკისროს
საერთაშორისო
ჰუმანიტარული სამართლის დარღვევისათვის

10. საერთაშორისო შეიარაღებული
კონფლიქტი

11. გარდამავალი სტატუსი

“არ არსებობს შუალედი მესამე და მეოთხე კონვენციას
შორის. თუ პირი არ სარგებლობს მესამე ჟენევის
კონვენციის დაცვით როგორ სამხედრო ტყვე მაში იგი
აუცილებლად ისარგებლებს ჟენევის მეოთხე
კონვენციის დაცვით”
Prosecutor v. Delalic, ICTY, Trial Chamber, 16 November 1998,
para.271

12. გარდამავალი სტატუსი

“ყველა პირს, რომელიც მოხვდება მტრის ხელში უნდა
ჰქონდეს გარკვეული სტატუსი: იგი ან იქნება
სამხედრო ტყვე და აქედან გამომდინარე მოხვდება
მესამე კონვენციის დაცვის ქვეშ ან იქნება სამოქალაქო
პირი და მოხვდება მეოთხე კონვენციის დაცვის ქვეშ ან
იქნება რელიგიური ან სამედიცინო პერსონალის წევრი
და მოხვდება პირველი კონვენციის დაცვის ქვეშ.
გარდამავალი სტატუსი არ არსებობს. არავინ მტრის
ხელში არ შეიძება იყოს სამართალს მიღმა.”
pictet commentary

13. არაკანონიერი
კომბატანტები

ნებისმიერი პირი, რომელიც უშუალო (პირდაპირ)
მონაწილეობას იღებს საომარ მოქმედებებში
მიუხედავად იმისა, რომ არ აქვს ამის უფლება და
შესაბამისად არ სარგებლობს სამხედრო ტყვის
სტატუსით

14. ლიტერატურა





1949 წელის მესამე ჟენევის კონვენცია, მუხლები 4,
I დამატებითი ოქმი, მუხლები 43-47
სტატია 1: სამოქალაქო იმუნიტეტიდან “უშუალო მონაწილეობის ”
გამონაკლისის განვითარება, ემილი ქემინსი
სტატია 2: „უკანონო/არაპრივილეგირებული კომბატანტების “
სამართლებრივი მდგომარეობა, კნუტ დორმანი
სტატია 3: სამხედრო ტყვის საეჭვო სტატუსი, იასმინ ნაქვი