9 รัชกาล และสนธิสัญญาที่สำคัญ

1. 9 รัชกาลของไทย
A.Sukanda Panpetch

2. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระราชกรณียกิจรัชกาล 1
สงคราม 9 ทัพ ไล่อิทธิพลพม่าออกจากล้านนา
ทาให้อาณาจักรไทยมีอาณาเขตกว้างใหญ่
ไพศาลที่สุดในประวัติศาสตร์

3. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระราชกรณียกิจรัชกาลที่ 2
สมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยเป็นบุคคลสาคัญ
ของโลก ทรงทานุบารุงศาสนา ศิลปวัฒนธรรม
เป็นยุคทองของวรรณคดี จึงทรงมีพระราชดาริ
ให้แก้ไขธงชาติไทย ให้ทาเป็นรูปช้างเผือกอยู่ใน
วงจักรติดในธงพื้นแดง

4. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 3
ทรงทาการค้ากับต่างชาติ มีรายได้สูงมาก เงินที่
ค้าขายได้เรียกขานว่า เงินถุงแดง ถูกขนานพระ
นามว่า "เจ้าสัว“ ทรงสร้างเมืองสมุทรปราการให้มี
ป้ อมปราการ โปรดให้จารึกตาราและวิทยาการลง
บนแผ่นหินในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
มหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย มีตาราเรียนเกิดขึ้น 3
เล่มคือ โคลงจิดามณี ประถม ก กา และปฐมมาลา
มีการพิมพ์หนังสือด้วยแท่นพิมพ์ เป็นครั้งแรก

5. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 4
ตั้งโรงพิมพ์ของรัฐบาล ตั้งโรงกษาปณ์เพื่อผลิต
เงินเหรียญ มีโรงสีไฟ โรงเลื่อยจักร เปิดที่ทาการ
ศุลกากร ตัดถนนสายหลัก ๆ มีรถม้าขึ้นใช้ครั้งแรก
ได้จัดตั้งตารวจนครบาล ศาลแก้ไขกฎหมายให้
ทันสมัย ให้เสรีภาพในการนับถือศาสนา ทรง
เชี่ยวชาญทางโหราศาสตร์ สามารถคานวณการ
เกิดจันทรุปราคาและสุริยุปราคาได้อย่างแม่นยา

6. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 5
เลิกทาส และรอดพ้นจากการเป็นเมืองขึ้นของชาติ
ตะวันตกในยุคล่าอาณานิคม แต่เสียดินแดนไป
บางส่วน ทาให้พระเจ้าลูกยาเธอกรมหลวงชุมพรเขต
อุดมศักดิ์เจ็บแค้น ทรงชักชวนให้ทหารเรือสัก
ตัวอักษรคาว่า รศ.112 ไว้ที่กลางหน้าอก

7. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 6
ระบบการศึกษาไทยรุ่งเรือง มีมหาวิยาลัยแห่งแรก
คือ จุฬาฯและสถาบันการศึกษาแห่งแรก คือ เพาะ
ช่าง มีการตราพระราชบัญญัติขนานนามสกุล
ทรงสร้างเมืองจาลอง "ดุสิตธานี" ขึ้น เป็นเมืองที่มี
พรรคการเมือง,การเลือกตั้ง, ขอแก้ไขสนธิสัญญา
สิทธิสภาพนอกอาณาเขตและ สนธิสัญญาจากัด
อานาจการเก็บภาษี, จัดตั้งกองเสือป่า,

8. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 6
จึงได้รับพระสมัญญานามว่า สมเด็จพระมหาธีร
ราชเจ้า และ UNESCO ก็ได้ยกย่องพระองค์
เป็นปราชญ์สยาม ทรงปรับปรุงและขยายงาน
กิจการรถไฟ สร้างสะพานพระราม ๖ ข้ามแม่น้า
เจ้าพระยา เชื่อมทางรถไฟทั้งปวงในพระ
ราชอาณาจักรโดยโยงเข้ามาสู่ศูนย์กลางที่สถานีหัว
ลาโพง ทรงจัดตั้งกรมอากาศยาน

9. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 7
พระราชกรณียกิจรัชกาลที่ 7-8 อยู่ในช่วงร้อนแรง
ของการเมืองภายในประเทศจากกลุ่มคนที่ไปศึกษา
ในต่างประเทศ และอยากนาการปกครองของ
ตะวันตกมาปรับใช้ในประเทศไทยในที่สุด ประเทศ
ไทยก็เปลี่ยนแปลงการปกครอง ในรัชสมัยของ
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ
.

10. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระเราชกรณียกิจรัชกาลที่ 9
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
โครงการในพระราชดาริ

11. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
สนธิสัญญาเบอร์นี รัชกาลที่ 3
เป็นสนธิสัญญาทางพระราชไมตรีและการพาณิชย์
ฉบับแรก ที่ไทยได้ทากับประเทศตะวันตกในสมัย
กรุงรัตนโกสินทร์ โดยมีข้อตกลงร่วมกัน 14 ข้อ
นับเป็นสนธิสัญญาทางพระราชไมตรีและ
การพาณิชย์ฉบับแรกที่ทากับ ประเทศตะวันตก ใน
สมัยกรุงรัตนโกสินทร์
เป็นสนธิสัญญาที่มีประโยชน์ต่อ
ประเทศไทยต่อประเทศไทย

12. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
สนธิสัญญาเบาริง รัชกาลที่ 4
ทาให้ไทยต้องเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขต
ให้แก่คนอังกฤษ คือ สิทธิที่ไม่ต้องขึ้นศาลไทย
ทาให้อังกฤษเป็นชาติอภิสิทธิ์ เป็นเจ้าของ
ดินแดนไทยได้ การยอมเสียดินแดนการเสีย
ดินแดนของไทยเป็นการเสียให้แก่ชาติตะวันตก
เพียง 2 ชาติ คือ ฝรั่งเศสและอังกฤษ รวมทั้งสิ้น
6 ครั้ง

13. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นยุคแห่งการ
ล่าอาณานิคมของชาวตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งอังกฤษและ
ฝรั่งเศส ทาให้ประเทศเพื่อนบ้านของไทยต้องตกเป็นอาณานิคม
ของประเทศทั้งสอง ส่วนประเทศไทยเป็นประเทศเดียวที่มิได้เป็น
อาณานิคมของชาติใด ประเทศมหาอานาจต่าง ๆ จึงแข่งขันกัน
เพื่อเข้ามามีอิทธิพลเหนือประเทศไทย.

14. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ทรงดาเนิน
นโยบายทางการทูต เพื่อมิให้ประเทศมหาอานาจฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งถือ
เป็นข้ออ้างในการยึดครองประเทศไทย โดยการเร่งพัฒนาประเทศให้
มีความเจริญในด้านต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว

15. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ทรงดาเนิน
นโยบายทางการทูต เพื่อมิให้ประเทศมหาอานาจฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งถือ
เป็นข้ออ้างในการยึดครองประเทศไทย โดยการเร่งพัฒนาประเทศให้
มีความเจริญในด้านต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว

16. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีแนวความคิดที่มีประโยชน์
ต่อการปกครองอย่างยิ่ง 2 ประการ คือ
1) การศึกษาภาษาต่างประเทศ พระองค์ทรงศึกษาภาษาอังกฤษ
อย่างจริงจัง เพื่อจะได้ใช้เจรจากับประเทศมหาอานาจ
2) การบริหารราชการแผ่นดิน พระองค์ทรงจ้างผู้เชี่ยวชาญ
ต่างประเทศมาช่วยราชการด้านต่าง ๆ เช่น ครูฝึกทหาร ครูสอน
ภาษาอังกฤษ ผู้จัดการท่าเรือ ผู้อานวยการศุลกากร เป็นต้น

17. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีแนวความคิดใน
การปฏิรูปการปกครองอยู่ 3 ประการ คือ
1) การรวมอานาจเข้าสู่ส่วนกลางมากขึ้น
2) การศาลและกฎหมายที่มีมาตรฐาน จากการยอมเสียสิทธิ
สภาพนอกอาณาเขตในรัชกาลที่ 4 เป็นเพราะประเทศอาณานิคมอ้าง
ว่าศาลไทยไม่มีคุณภาพ ไม่ได้มาตรฐาน
3) การพัฒนาประเทศ พระองค์ทรงริเริ่มนาสิ่งใหม่ ๆ เข้ามาใช้
เพื่อพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ เช่น สร้างถนน ขุดคูคลอง จัดให้มี
การปกครอง ไฟฟ้ า ไปรษณีย์ โทรเลข รถไฟ เป็นต้น

18. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
การปฏิรูปการปกครองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู่หัว ได้จัดระเบียบการปกครองที่สาคัญ จาแนกได้ 3 ส่วน คือ
1) การปกครองส่วนกลาง รัชกาลที่ 5 คือ ทรงยกเลิกตาแหน่ง
อัครเสนาบดี 2 ตาแหน่ง คือ สมุหกลาโหม และสมุหนายก รวมทั้ง
จตุสดมภ์ ออกแบบเป็นกระทรวงตามแบบอารยประเทศ และให้มี
เสนาบดีเป็นผู้ว่าการแต่ละกระทรวง กระทรวงที่ตั้งขึ้นทั้งหมด
เมื่อ พ.ศ.2435 มี 12 กระทรวง

19. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังทรงแต่งตั้ง "สภาที่
ปรึกษาในพระองค์" ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนเป็น "รัฐมนตรีสภา"
ประกอบด้วย เสนาบดี หรือผู้แทน กับผู้ที่โปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง รวมกัน
ไม่น้อยกว่า 12 คน จุดประสงค์เพื่อให้เป็นที่ปรึกษาและคอยทัดทาน
อานาจพระมหากษัตริย์ แต่การปฏิบัติหน้าที่ของสภาดังกล่าวไม่ได้
บรรลุจุดประสงค์ที่ทรงหวังไว้ เพราะสมาชิกส่วนใหญ่ไม่กล้าโต้แย้ง
พระราชดาริ

20. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังทรงแต่งตั้ง
"องคมนตรีสภา" ขึ้นอีก ประกอบด้วยสมาชิกเมื่อแรกตั้งถึง 49 คน มี
ทั้งสามัญชน ตั้งแต่ชั้นหลวงถึงเจ้าพระยา และพระราชวงศ์ องคมนตรี
สภานี้อยู่ในฐานะรองจากรัฐมนตรีสภา เพราะข้อความที่ปรึกษา
และตกลงกันในองคมนตรีสภาแล้วจะต้องนาเข้าที่ประชุมรัฐ
มนตรีสภาก่อนแล้วจึงจะเสนอเสนาบดีกระทรวงต่าง ๆ

21. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
2) การปกครองส่วนภูมิภาค
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดาริให้
ยกเลิกการปกครองหัวเมือง และให้เปลี่ยนแปลงเป็นการปกครองส่วน
ภูมิภาคโดยโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติลักษณะปกครอง
ท้องที่ ร.ศ.116 ขึ้น เพื่อจัดการปกครอง เป็น มณฑล เมือง อาเภอ
ตาบล และหมู่บ้าน

22. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
การปฏิรูปการปกครองสมัยรัชกาลที่ 5
3.การปกครองส่วนท้องถิ่น
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงจัดให้มีการบริหาร
ราชการส่วนท้องถิ่นในรูป สุขาภิบาล ซึ่งคล้ายเทศบาลในปัจจุบัน เมื่อ
พ.ศ.2440 โดยโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชกาหนดสุขาภิบาลกรุงเทพฯ
ร.ศ.116 (พ.ศ.2440) ขึ้นบังคับใช้ในกรุงเทพฯ ต่อมาใน ร.ศ.124 (พ.ศ.
2448) ได้ขยายไปที่ท่าฉลอม ปรากฏว่าดาเนินการได้ผลดีเป็นอย่างมาก
จึงโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาล ร.ศ.127
(พ.ศ.2451) ขึ้น โดยแบ่งสุขาภิบาลออกเป็น 2 ประเภท คือ สุขาภิบาล
เมืองและสุขาภิบาลตาบล

23. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระราชกรณียกิจสาคัญ สมัยรัชกาลที่ 5
1) การเลิกทาส เมื่อวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ.2417
2) การสนับสนุนการศึกษา จัดตั้งโรงเรียน ตั้งทุนพระราชทาน ส่งผู้มี
ความสามารถไปศึกษาต่อต่างประเทศ
3) การปฏิรูปการปกครอง ทรงเปิดโอกาสให้ข้าราชการมีส่วน
รับผิดชอบในการบริหารมากขึ้น

24. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระราชกรณียกิจสาคัญ สมัยรัชกาลที่ 6
ได้มีการส่งเสริมการศึกษาให้แพร่หลาย มีการ
จัดตั้งโรงเรียนขึ้นหลายแห่ง และสนับสนุน
ให้ทุนหลวงไปเรียนในต่างประเทศ กาหนดว่า
เด็กที่มีอายุครบเกณฑ์ 7 ปี ต้องเข้ารับการศึกษา
ขั้นประถมศึกษาเป็นการศึกษาภาคบังคับ ทรง
ตั้ง "เมืองสมมุติดุสิตธานี"

25. สรุปบทเรียนวิชาประวัติศาสตร์
พระราชกรณียกิจสาคัญ สมัยรัชกาลที่ 7
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้
พระราชทานสัมภาษณ์แก่นักหนังสือพิมพ์ ใน
ระหว่างเสด็จเยี่ยมเยียนสหรัฐอเมริกา ว่า
พระองค์ทรงเตรียมการที่จะพระราชทาน
รัฐธรรมนูญแก่ประชาชน เมื่อเสด็จกลับมา
พระองค์ทรงมอบให้พระศรีวิสารวาจา และนายเร
มอน สตีเวนส์ พิจารณาร่างรัฐธรรมนูญขึ้น
แต่ก็มีการปฏิวัติขึ้นเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน
พ.ศ.2475 โดยคณะราษฎรเสียก่อน