2. Do czego nam prawo?
Poznanie mechanizmów działania prawa i umiejętność jego analizy
jest podstawowym narzędziem pozwalającym na opisanie otoczenia
prawnego.
Strażnicy i strażniczki sprawdzają czy jakiś wycinek rzeczywistości
funkcjonuje w zgodzie z przepisami prawa lub określonymi
standardami. Jeśli należy coś w tej rzeczywistości poprawić, okazuje
się, że jednym ze skutecznych sposobów zmiany są działania
prawne.
3. Ignorantia iurus nocet – nieznajomość prawa szkodzi
Jeśli podejmujemy się aktywności strażniczej, musimy zdawać sobie
sprawę z przepisów istniejących w obszarze naszej działalności. Jeśli
ich nie znamy, możemy szukać powodów niepożądanej sytuacji
z złym miejscu. Nie rozwiążemy problemu i zyskamy opinię
ignorantów.
Przepisy ustaw muszą być zgodne z naczelnym prawem, czyli
Konstytucją.
4. Hominimum causa omne ius constitutum est –
wszelkie prawo zostało ustanowione ze względu
na ludzi
Prowadzenie działań z zakresu kontroli społecznej ma na celu
upewnienie się, że prawa ustanawiane przez parlament albo
samorząd służą ludziom. Jeśli tak nie jest – powinniśmy zareagować.
5. Non omne licitum honestum –
nie wszystko, co dozwolone jest właściwe
Prawo czasami daje duże możliwości interpretacji, dlatego sięgajmy
po orzeczenia sądów, rekomendacje i standardy międzynarodowe.
Pokażmy, które interpretacje pozostają w zgodzie z interesem
publicznym i standardami międzynarodowymi.
6. Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu
temporis convalescere –
to co od początku jest wadliwe nie może być
uzdrowione z upływem czasu
Osoby realizujące działania strażnicze interesują się tym, jak
tworzone jest prawo i reagują zanim zostanie przyjęte.
W praworządnym państwie nie możemy pozwolić sobie na istnienie
złych przepisów. Jeśli jednak złe przepisy istnieją – musimy działać
tak, aby zmienić je najszybciej.
7. Qui tacet, consentire vide tur –
kto milczy ten zdaje się zgadzać
Nie pozwalajmy na to, aby złe prawo lub zła praktyka miały wpływ
na obywateli i obywatelki.
Używajmy prawa w działaniach na rzecz wprowadzenia zmiany.
8. Pamiętaj również, że:
Execution iuris non habet iniuriam – egzekwowanie prawa nie jest
bezprawiem
Ius est art boni et aequi – prawo jest sztuką tego, co dobre i słuszne