Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie, Derde herziening (2010)

1. Wat te doen bij een patient van 50 jaar en
ouder met een fractuur?
En bij een patient met klinische risicofactoren,
zonder recente fractuur?
Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie,
Derde herziening (2010)
Prof Dr Willem F Lems, Vrije Universiteit Medisch Centrum en
JBI/Reade
26 November 2010

2. Osteoporose
Lengteverlies
Botbreuken
(fracturen)
Pijn

3. 3
Richtlijn osteoporose en
fractuurpreventie
• De primaire doelstelling van medische behandeling bij
patiënten met een hoog risico op fracturen is de
preventie van een eerste of volgende fractuur.
3

4. 44
• Welke diagnostiek is geїndiceerd bij een patient (man of
vrouw) met een klinische fractuur na de leeftijd van 50
jaar? (vraag 1)
• Dr S van Helden (traumatoloog)
Fractuurpreventie na een initiёle fractuur

5. 5
Welke diagnostiek is nodig bij een patient van
50 jaar en ouder met een fractuur?
• Een DXA van lumbale wervelkolom en
heup?

6. Bij patienten van 50 jaar en ouder met een
fractuur heeft meer dan 50% een verlaagde
BMD!

7. fractureninleiding nomogram conclusiemortaliteit
0
1
2
3
4
5
6
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
follow-up (jaren)
RR
• RR: 2.0 over 20 jaar
• RR: 5.3 (jaar 1) en 1.7 (jaar 15)
Van Geel et al. Ann Rheum Dis 2009
10-jr follow-upinleiding clustering conclusieFRAX / Garvan nomogram
Recidief Fractuur kan snel optreden na initiele
fractuur!

8. 8
Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij een
patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?
• Een DXA van lumbale wervelkolom en
heup;
• Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of
rontgenfoto);

9. Vertebral fractures are often not recognized!
0
20
40
60
80
100
120
140
Patiënts(n)
Fracture
(expert)
Fracture in
radiology report
Fracture in
patient
record
Treatment
for osteoporosis
132
65
23 25
n=934 women >60 jaar
Gehlbach et al, Osteoporos Int 2000; 11: 577-582
Only 1 out of 5 are adequately diagnosed and treated!

10. Oleksik, Lips et al,
J Bone Miner Res 15:1384–92 (2000)
Age >71
Age 65–71
Age <65
No
fracture
1
fracture
2
fractures
≥
3
fractures
*Age p=0.020
*Fracture p<0.001
MeanQUALEFFO
totalscore
45
35
25
15
Quality of life decreases with age
and number of vertebral fractures

11. Relative Risk for Future Fractures in patients with a prevalent
vertebral deformity
(corrected for age and BMD)
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
vertebral hip wrist
future fracture risk
SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828

12. Fracture Rates, Population BMD Distribution and
Number of Fractures in NORA
Siris, E. S., et al. Arch Intern Med 2004 164:1108-12, with permission. Copyright © 2004 American Medical Association

13. Wervelhoogtemeting:
Lateral Vertebral Assessment (LVA)

14. LVA: Lateral Vertebral Assessment
• In 20% van de patienten met
osteopenie, werd een
wervelfractuur vastgesteld.
Netelenbos J, Lems WF, Ost
Int 2009

15. 15
Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij een
patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?
• Een DXA van lumbale wervelkolom en heup;
• Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of
rontgenfoto);
• Evaluatie Valrisico.

16. Fractuur data uit Maastricht

17. Bij slechts 5-10% van de patienten van 50 jaar en ouder met een fractuur vindt
aanvullend onderzoek plaats!
van Helden en Geusens, 2007

18. 18
Integratie Val- en Fractuurrisico
• Op welke wijze dient het valrisico in de diagnostiek en
behandeling van patienten met een verhoogd
fractuurrisico te worden geintegreerd? (vraag 3)
• Dr HJJ Verhaar (internist-geriater)
18

19. 19
Integratie Val- en Fractuurrisico (aanbeveling 1)
• Het verdient aanbeveling om bij patiënten (> 50 jaar) met
een fractuur, die zich melden met een val of een
valletsel, een nadere evaluatie van het valrisico te
verrichten.
• Dit kan door te vragen naar het aantal valincidenten in
het afgelopen jaar (≥ 1x) en, indien dit het geval is, door
na te gaan of er beperkingen zijn in de mobiliteit
(problemen met evenwicht, balans en met het lopen of
opstaan uit een stoel) .
19

20. 20
Integratie Val- en Fractuurrisico (aanbeveling 2)
•De werkgroep is van mening dat valinterventies bij vallers zich
moeten richten op de factoren die uit de valrisico-evaluatie naar
voren zijn gekomen.
•Dit zijn de specifieke maatregelen op maat voor de patiënt
(bijvoorbeeld balans- en spierkrachttraining, visusverbetering,
medicatie-aanpassingen, vitamine D suppletie).
20

21. 21
Integratie Val- en Fractuurrisico (aanbeveling 3)
• de werkgroep wil benadrukken dat multifactoriele
valinterventies valincidenten kunnen voorkomen. Het is
echter (nog) niet aangetoond dat preventie van
valincidenten ook fracturen kan voorkomen.
21

22. 22
Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij een
patient van 50 jaar en ouder met een fractuur?
• Een DXA van lumbale wervelkolom en heup;
• Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of
rontgenfoto);
• Evaluatie Valrisico;
• Onderzoek naar Secundaire Osteoporose.

23. 23
Over Fractuurpreventie bij patienten
zonder recente fractuur (vraag 2)
• Bij welke patienten is op grond van een hoog
risicoprofiel nadere diagnostiek (DXA van LWK
en Heup) geїndiceerd?)
• Dr J van den Bergh (internist-endocrinoloog).

24. 2424
Risicofactor
Risicoscore
Gewicht <60 kg en/of BMI < 20 kg/m2 $
1
Leeftijd > 60 jaar 1
Leeftijd > 70 jaar 2
Eerdere fractuur na het 50e levensjaar#
1
Heupfractuur bij een ouder 1
Verminderde mobiliteit** 1
Reumatoïde artritis 1
Aandoening of situatie geassocieerd met secundaire osteoporose* 1
Gebruik van corticosteroïden (>3 maanden; >7,5 mg/dag) 4
Fractuur-risicoscore:
bij een totaal van 4 punten of meer wordt een DXA geadviseerd

25. 25
•
25

26. 26
Dank voor Uw aandacht!
26