1. บทคัดย่ อ
โครงงานเรื่ อง น้ ายาล้างจานจากมะนาว จัดทาขึ้นเพื่อเป็ นการนา
่
สิ่ งแวดล้อมที่อยูใกล้ตวมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุ ด เป็ นการลดค่าใช้จ่าย
ั
และช่วยเพิ่มรายได้เสริ มให้แก่ครอบครัว ซึ่งวิธีการทามีดงนี้
ั
1. นาลูกมะนาวมาล้างน้ าให้สะอาด แล้วผ่าแบ่งครึ่ ง
่
2. นามะนาวที่ผาแบ่งครึ่ งแล้วไปคลุกกับน้ าตาลทรายแดง เก็บไว้ไม่ให้
อากาศเข้าเป็ นเวลาอย่างน้อย 45 วัน
ั
3. นาขี้เถ้าไปแช่กบน้ ารอจนตกตะกอน แล้วตั้งทิ้งไว้เป็ นระยะเวลา 7 วัน
4. เมื่อครบกาหนด 7 วันแล้ว ให้เราค่อย ๆ ตักน้ าขี้เถ้าขึ้นมา จากนั้นนา
เกลือป่ นไปละลายในน้ าขี้เถ้า
5. นาน้ าขี้เถ้าที่ละลายเกลือป่ นแล้วมากรองด้วยผ้าขาวบาง อย่างน้อย 2
ครั้ง เพื่อความสะอาด

2. ั
6. นามะนาวที่หมักไว้กบน้ าตาลทรายแดงขึ้นมาบีบคั้นเอาแต่น้ า จากนั้น
นามากรองด้วยผ้าขาวบางให้ได้น้ าที่สะอาด
7. เทหัวเชื้อ N 70 ลงในกระป๋ องที่เตรี ยมไว้ จากนั้นกวนไปในทาง
เดียวกันต่อเนื่องกันไปเรื่ อย ๆ ห้ามหยุดจนหัวเชื้อ N 70 แตกเป็ นเนื้อ
เดียวกัน
8. เทหัวเชื้อลาโนรี นลงในกระป๋ อง แล้วคนต่อไปเรื่ อย ๆ จนเข้ากัน
9. เทน้ ามะนาวกับน้ าขี้เถ้าสลับกันอย่างละ 1 แก้ว ไปเรื่ อย ๆ จนกว่าจะ
หมด
10. เมื่อผสมทุกอย่างครบหมดแล้วให้ปิดฝา แล้วตั้งทิ้งไว้ 1 คืน

3. กิตติกรรมประกาศ
การทาโครงงานเรื่ อง ผลิตภัณฑ์ลางจานจากมะนาว คณะผูจดทาได้ต้ งใจ
้
้ั
ั
ศึกษาค้นคว้าและผลิตน้ ายาล้างจานจากมะนาว ซึ่งมีอาจารย์โสภา ฤทธิ
ั
เดช ที่เป็ นที่ปรึ กษาให้กบกลุ่มของข้าพเจ้า จนทาให้โครงงานนี้สาเร็ จ
ลุล่วงไปได้ดวยดี ขอขอบพระคุณท่านที่ได้กล่าวนามไว้ขางต้น ณ ที่น้ ี
้
้
ด้วย

4. บทที่ 1 บทนำ
โครงงานเรื่ อง ผลิตภัณฑ์ล้างจานจากมะนาว จัดทาขึ ้นเพื่อต้ องการ
ศึกษาค้ นคว้ าเกี่ยวกับความเป็ นกรดของน ้ามะนาว ที่สามารถชาระล้ างสิง
่
สกปรกได้ ดีพอๆ กับน ้ายาล้ างจานที่มีสารเคมีหรื อไม่มีสารเคมีไม่มีสาร
ตกค้ าง มีต้นทุนในการผลิตต่า เพราะใช้ วตถุดิบจากธรรมชาติ อย่างน ้า
ั
มะนาว น ้าด่าง น ้าเกลือ และหัวเชื ้อน ้ายา โดยมีขนตอนการศึกษาค้ นคว้ า
ั้
โดยนาหัวเชื ้อลงไปกวนในถังโดยใช้ ไม้ กวนไปทางเดิม ห้ ามกวนสวนทาง
โดยใส่น ้ามะนาว น ้าด่าง น ้าเกลือ ลงไปทีละนิดสลับกัน จนหมดกวนซัก
พักทิ ้งไว้ และเมื่อนาไปล้ างจาน ผลปรากฏว่า น ้ายาล้ างจานจากมะนาว
สามารถทาความสะอาดจานได้ พอๆ กับน ้ายาล้ างจานที่มีสารเคมี ซึง
่
สามารถทาใช้ เองได้ ภายในครัวเรื อน ทาให้ ประหยัดค่าใช่จ่ายภายในบ้ าน
เป็ นการใช้ เวลาว่างให้ เกิดประโยชน์และยังเป็ นการช่วยเพิ่มรายได้ ให้ แก่
ครอบครัวอีกด้ วย

5. หลักการและเหตุผล
ั
ในยุคปัจจุบนน้ ายาล้างจานเป็ นที่นิยมใช้กนในครัวเรื อนอย่างแพร่ หลาย มี
ั
หลายสูตรหลายกลิ่นหลายยีหอวางขายตามท้องตลาด มีท้ งที่มีคุณภาพและ
่ ้
ั
ไม่มีคุณภาพก็แล้วแต่ผที่จบจ่ายใช้สอยจะเลือกซื้อกัน น้ ายาล้างจานมี
ู้ ั
ประโยชน์มากในปัจจุบน ซึ่งแตกต่างจากในสมัยก่อนที่เราใช้น้ าเปล่า
ั
ผงซักฟอกหรื อสบู่ในการล้างจาน ซึ่งทาให้เกิดสารตกค้างได้ง่าย แต่ปัจจุบน
ั
ได้วิวฒนาการมาเป็ นน้ ายาล้างจานที่สามารถขจัดได้ท้ งคราบมันและกลิ่น
ั
ั
จึงสะดวกและง่ายสาหรับผูคนในยุคนี้ ดังนั้นเมื่อได้จดทาโครงงาน
้
ั
ผลิตภัณฑ์ลางจานจากมะนาวขึ้นแล้ว ซึ่งเป็ นน้ ายาล้างจานสูตรประหยัด ก็
้
จะทาให้มีความรู ้และประสบการณ์ในการทาส่ วนผสมของน้ ายาล้างจาน ให้
มีความสะอาดและปลอดภัยต่อผูบริ โภค และยังสามารถช่วยเพิมรายได้เสริ ม
้
่
ั
ให้กบครอบครัวได้เช่นกัน อีกทั้งยังช่วยให้มีการทดลองศึกษาค้นคว้าสูตร
น้ ายาล้างจานใหม่ ๆ ในระดับต่อไป

6. ที่มาและความสาคัญ
จากสภาวะเศรษฐกิจในปั จจุบนที่เราได้ประสบปั ญหากันนั้น หลายท่านคงทราบว่า
ั
ภาวะเศรษฐกิจของประเทศไทยที่ดิ่งตัวลงอย่างน่าตกใจนั้นได้ส่งผลต่อราคาสิ นค้าอุปโภค
และบริ โภคในตลาดได้ปรับตัวสู งขึ้นตามไปด้วย ทาให้เหล่าพ่อค้าและประชาชนต้อง
ประสบปั ญหาสิ นค้าราคาแพง และสิ นค้าขายไม่ได้ แถมยังต้องประสบกับปั ญหาสิ นค้า
ขาดตลาดซึ่ งก็คือ น้ ามันปาล์มอีกด้วย ทาให้ราคาสิ นค้ายิงขยับตัวแพงขึ้นไปอีก ซึ่ งท่าน
่
พ่อบ้านแม่บานอาจจะกาลังกลุมใจกับรายจ่ายภายในครัวเรื อนที่ตองมีรายจ่ายเพิ่มขึ้น แต่
้
้
้
รายรับยังมีเท่าเดิม ดังนั้นพวกเราจึงได้ปรึ กษาและหาทางออกเพื่อช่วยท่านพ่อบ้านและ
แม่บานทั้งหลาย ให้มีรายจ่ายภายในครัวเรื อนลดน้อยลงบ้าง ซึ่ งต้องเริ่ มจากสิ่ งที่เราใช้ทุก
้
วัน และสิ้ นเปลืองอย่างมาก เช่น น้ ายาล้างจาน ที่ได้ขยับราคาขึ้นสู งอีกเหมือนกันเราจึงได้
คิดค้นวิธีศึกษาและทาน้ ายาล้างจานใช้เอง ซึ่ งจะทาให้ลดค่าใช้จ่ายภายในครัวเรื อนได้อีก
น้ ายาล้างจานที่เราได้ศึกษาและนามาเสนอนี้ ล้วนมีวตถุดิบที่มาจากธรรมชาติหาได้ภายใน
ั
ครัวเรื อนและท้องถิ่น ไม่อนตราย แถมยังไม่ตองซื้ อหา ทาให้ประหยัดเงินไปได้อีก
ั
้
มากมาย วิธีการทาน้ ายาล้างจานก็ง่ายแสนง่าย เพียงแค่ท่านพ่อบ้านแม่บาน หรื อผูที่สนใจ
้
้
จะศึกษา และนาไปทาก็สามารถทาได้ดวยตัวเอง แถมเมื่อเรามีความรู ้ความสามารถทาได้
้
ั ้
สาเร็ จแล้วนั้นเราอาจจะแบ่งปั นความรู ้ให้กบผูที่สนใจแต่ไม่ค่อยมีเวลาศึกษาเอกสารเองก็
ได้ หรื ออาจจะต่อยอดความรู ้ให้เป็ นธุรกิจเสริ ม หรื อ ธุรกิจหลักทารายได้ให้ครอบครัว
และชุมชนของตัวเองก็ได้

7. วัตถุประสงค์ ของการศึกษาค้ นคว้ า
่
1. เพื่อเป็ นการนาสิ่ งแวดล้อมที่อยูใกล้ตวมาใช้ให้เกิดประโยชน์
ั
2. เพื่อเป็ นการใช้ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง เป็ นการลดค่าใช้จ่ายและเพื่อเพิ่มรายได้เสริ มให้แก่
ครอบครัว
3. เพื่อเป็ นทางเลือกสาหรับแม่บาน ในการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ปราศจากการตกค้างจากสารเคมีที่เป็ น
้
อันตรายต่อร่ างกาย
4. เพื่อเป็ นการฝึ กการทางานร่ วมกันเป็ นกลุ่ม และเสริ มสร้างความสามัคคีในการทางานร่ วมกันเป็ นกลุ่ม
5. เพื่อเป็ นการศึกษาคุณสมบัติทางเคมีของมะนาว ในการทาความสะอาดภาชนะ
ขั้นตอนการดาเนินงาน
1. ประชุมและกาหนดหัวเรื่ องโครงงานที่จะทา
2. วิเคราะห์ขอมูลและแบ่งหน้าที่ให้สมาชิกแต่ละคน
้
3. จัดหาและซื้ ออุปกรณ์ในการทาโครงงาน
4. ลงมือปฏิบติงาน
ั
5. นาผลิตภัณฑ์ที่ได้มาทดลองใช้ เพื่อทดสอบประสิ ทธิภาพการใช้งาน

8. สมมติฐำนของกำรศึกษำค้ นคว้ ำ
สมมติฐาน
มะนาวมีคุณสมบัติในการทาความสะอาดภาชนะ
ตัวแปรต้ น
คุณสมบัติในการทาความสะอาดภาชนะของมะนาว
ตัวแปรตาม
มะนาวใช้ทาความสะอาดภาชนะได้ดีพอ ๆ กับน้ ายาล้างจานที่มีสารเคมีเป็ นส่ วนประกอบ
ตัวแปรควบคุม
มะนาว , น้ าตาลทรายแดง , ขี้เถ้า , น้ าเปล่า , เกลือป่ น , หัวเชื้อ N70 ,
ลาโนรี น

9. บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้ อง
มะนาว หรื อในชื่อภาษาอังกฤษที่เรี ยกว่า Lime ผลไม้ ชนิดหนึ่งที่มีรสชาติเปรี ยว
้
มากๆ ซึงจัดอยูในตระกูลของ ส้ ม
่
่
สรรพคุณ / ประโยชน์ของมะนาว
ลักษณะทัวไปของมะนาวเป็ นไม้ ยืนต้ นขนาดเล็กทรงพุม ตัวใบรูปร่างกลมรี ขอบใบ
่
่
หยักเล็กน้ อย ปลายและโคนใบมน ดอกเล็กสีขาวอมเหลือง กลินหอมอ่อน ๆ ผล
่
กลมเปลือกบางเรี ยบ มีน ้าชุ่มมาก รสเปรี ยว เปลือกผลมีน ้ามัน กลิ่นหอม รสขม
้
สามารถปลูกได้ ในดินทุกชนิด โดยเฉพาะดินร่วนซุยและระบายน ้าได้ ดี ควรปลูกใน
ฤดูฝนช่วงที่ปลูกใหม่ ๆ ต้ องรดน ้าทุกวันและไม่ควรโดนแดดมาก
โดยมีความเชื่อตามตาราพรหมชาติฉบับหลวงกล่าวไว้ วา มะนาวเป็ นไม้ มงคลชนิด
่
หนึงที่ควรปลูกไว้ ในบริเวณบ้ าน กาหนดปลูกทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ (พายัพ)
่
เพื่อผู้ที่อยูอาศัยในบ้ านจะได้ มีความสุขสวัสดี
่
มะนาว เป็ นผลไม้ ที่มีกรดอินทรี ย์หลายชนิด เช่น กรดซิตริก กรดมาลิค วิตามินซี
ซึงได้ จากน ้ามะนาว ส่วนน ้ามันหอมระเหยจากผิวมะนาวมีวิตามินเอและซี รวมทัง้
่
มีธาตุแคลเซียมและฟอสฟอรัสสูงกว่าในน ้ามะนาว มีสรรพคุณทางยาคือ เปลือก
ผล มีรสขม ช่วยขับลม รักษาอาการท้ องอืด ท้ องเฟอ แน่นจุกเสียด
้

10. 1. มะนาว
2. น้ าตาลทรายแดง
3. ขี้เถ้า
4. น้ าเปล่า
5. เกลือป่ น
6. หัวเชื้อ N70
7. ลาโนรี น
8. ขวดเปล่า
9. ผ้าขาวบาง
10. กระป๋ อง
11.ไม้พาย
บทที่ 3 วัสดุอุปกรณ์
5 กิโลกรัม
1 กิโลกรัม
5 กิโลกรัม
5 กิโลกรัม
2
2
กิโลกรัม
กิโลกรัม

11. วิธีกำรทำ
1. นาลูกมะนาวมาล้ างน ้าให้ สะอาด แล้ วผ่าแบ่งครึ่ง
2. นามะนาวที่ผาแบ่งครึ่ งแล้วไปคลุกกับน้ าตาลทรายแดง เก็บไว้ไม่ให้อากาศเข้าเป็ นเวลาอย่างน้อย 45 วัน
่
ั
3. นาขี้เถ้าไปแช่กบน้ ารอจนตกตะกอน แล้วตั้งทิ้งไว้เป็ นระยะเวลา 7 วัน
** ช่วงระยะเวลาที่เราแช่น้ าขี้เถ้านั้นให้ตรงกับช่วงระยะเวลา 7 วันสุ ดท้ายของการหมักมะนาวกับน้ าตาลทราย
แดง **
4. เมื่อครบกาหนด 7 วันแล้ว ให้เราค่อย ๆ ตักน้ าขี้เถ้าขึ้นมา จากนั้นนาเกลือป่ นไปละลายในน้ าขี้เถ้า
** ในการตักน้ าขี้เถ้าเราควรระวังอย่าตักตะกอนขี้เถ้าขึ้นมา **
5. นาน้ าขี้เถ้าที่ละลายเกลือป่ นแล้วมากรองด้วยผ้าขาวบาง อย่างน้อย 2 ครั้ง เพื่อความสะอาด
ั
6. นามะนาวที่หมักไว้กบน้ าตาลทรายแดงขึ้นมาบีบคั้นเอาแต่น้ า จากนั้นนามากรองด้วยผ้าขาวบางให้ได้น้ าที่สะอาด
7. เทหัวเชื้อ N 70 ลงในกระป๋ องที่เตรี ยมไว้ จากนั้นกวนไปในทางเดียวกันต่อเนื่องกันไปเรื่ อย ๆ ห้ามหยุดจนหัว
เชื้อ N 70 แตกเป็ นเนื้อเดียวกัน
8. เทหัวเชื้อลาโนรี นลงในกระป๋ อง แล้วคนต่อไปเรื่ อย ๆ จนเข้ากัน
9. เทน้ ามะนาวกับน้ าขี้เถ้าสลับกันอย่างละ 1 แก้ว ไปเรื่ อย ๆ จนกว่าจะหมด
** ในการคนนั้นจะต้องคนตั้งแต่เริ่ มเทหัวเชื้อไปจนกว่าจะเทส่ วนผสมทุกอย่างครบทั้งหมด **
10. เมื่อผสมทุกอย่างครบหมดแล้วให้ปิดฝา แล้วตั้งทิ้งไว้ 1 คืน

12. งบประมาณทีใช้ ในการทาโครงงาน
่
เกลือป่ น
4
หัวเชื้อ N 70
ลาโนรี น
น้ าตาลทรายแดง
บาท
160
160
30
บาท
บาท
บาท
ผลที่คาดว่ าจะได้ รับ
1. ได้เรี ยนรู ้พ้ืนฐานด้านการประกอบอาชีพ
2. ผลกาไรตอบแทนจากการทาผลิตภัณฑ์ลางจานจากมะนาว
้
3. ได้มีประสบการณ์ความรู ้ดานการประกอบอาชีพ
้

13. บทที่ 5 อภิปรายและสรุปผลการทดลอง
จากการที่เราได้ศึกษาและได้ผลิตน้ ายาล้างจานจากมะนาวออกมาใช้น้ น
ั
มีประสิ ทธิภาพในการชาระสิ่ งสกปรก ซึ่งน้ ายาล้างจานของเรามีส่วนผสม
ของน้ าด่างซึ่งมีฤทธิ์เป็ นเบส ช่วยในการชาระล้างสิ่ งสกปรก ส่ วนมะนาว
นั้นมีฤทธิ์เป็ นกรดซึ่งทาปฏิกิริยากับไขมัน จึงช่วยขจัดความมันและกลิ่น
คาว เกลือช่วยขจัดสิ่ งสกปรก ส่ วนหัวเชื้อ N 70 ช่วยให้น้ ายาล้างจาน
ของเรามีฟองน่าใช้ ดังนั้นน้ ายาล้างจานที่เราผลิตขึ้นนี้จึงเป็ นผลิตภัณฑ์ทา
ความสะอาดทางเลือกใหม่ที่ดีอีกทางหนึ่ง