SlideShare a Scribd company logo
1 of 43
Download to read offline
HAPIN
PAPUA SUPPORT FOUNDATION
Jaarverslag 2012
1
VOORWOORD
“Met het oog op morgen”
U kent het programma misschien wel: “Met het oog op morgen.” Zo klinkt het iets na elven iedere doordeweekse dag
op Radio1. Het Oog brengt een overzicht van het nieuws, werpt een blik in de ochtendkranten en houdt de betere
journalistieke interviews met mensen in en achter het nieuws, omlijst door muziek.
Al ruim veertig jaar heeft Hapin haar oog gericht op morgen. Met haar missie op het netvlies werkt zij aan een betere
toekomst voor de Papua’s. Van een kleine vrijwilligers organisatie die zich voornamelijk bezig hield met lobby
activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua heeft zij zich ontwikkeld tot een professionele
werkorganisatie die een helder en duidelijk beeld heeft van wat er in Papua gaande en nodig is. Waar zij in het verleden
jaarlijks 150 studenten en 30 projecten steunde, staat Hapin als tegenwoordig kleine organisatie in Nederland, samen
met Pt.Hapin - haar professionele werkende lokale zusterorganisatie in Papua - de Papua’s met raad en daad bij (op het
gebied van capaciteitsversterking, bescherming van inheemse landrechten, steun aan MKB en het versterken van het
maatschappelijk middenveld).
Papua is allang geen vergeten land meer wanneer het gaat om haar natuurlijke rijkdommen. Wel wanneer het gaat om
haar autochtone bevolking, de Papua’s. Wij zijn ons dan ook zeer bewust van de voortdurende en immer groter
wordende zorgen en uitdagingen die het hoofd moeten worden geboden. Hapin, deelhebber in de ontwikkeling van
Papua, zal zich dan ook blijven inspannen om Papua haar rechtmatige plek op de wereldkaart te laten innemen, met
respect voor haar zelfbeschikkingsrecht. In dit jaarverslag kunt u lezen hoe Hapin dit, met het oog op morgen heeft
geleerd, bijgestuurd en al doende leert.
W (Wytske) W.F. Inggamer (voorzitter HAPIN – Papua Support Foundation)
2
KERNCIJFERS 2008 – 2012
OVERZICHT RESULTATEN 2008 - 2012
Baten 2012 2011 2010 2009 2008
Baten eigen fondsenwerving 118.696 187.227 171.015 528.510 204.380
Overige baten 3.507 3.603 68.359 205.999 153.949
Totaal baten 122.203 190.830 239.374 734.509 358.329
Lasten 2012 2011 2010 2009 2008
Voorlichting en bewustmaking 22.540 37.907 49.577 65.477 41.460
Structurele hulp 111.353 135.060 322.664 352.342 392.639
Totaal uitgaven aan doelstelling 133.893 172.967 372.241 417.819 434.099
Kosten eigen fondsenwerving 11.133 22.767 27.105 35.782 39.288
Beheer en administratie 5.255 6.953 17.391 28.342 28.283
Totaal lasten 150.281 202.687 416.737 481.943 501.670
Resultaat -28.078 -11.857 -177.363 252.566 -143.341
Totalen 122.203 190.830 239.374 734.509 358.329
Kengetallen 2012 2011 2010 2009 2008
Kosten fondsenwerving in % baten fondsenwerving 9,38% 12,16% 15,85% 6,77% 19,22%
Besteding aan doelstelling in % totale baten 109,57% 90,64% 155,51% 56,88% 121,15%
Beheer en administratie in % totale lasten 3,50% 3,43% 4,17% 5,88% 5,64%
Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89,10% 85,34% 89,32% 86,69% 86,53%
3
I. Algemeen
In tegenstelling tot de afgelopen drie jaar verschijnt het volledige jaarverslag van HAPIN met ingang van het verslagjaar
2012 weer in het Nederlands. Daarnaast zal er een Engelse samenvatting van het financiële verslag worden
gepubliceerd op de website www.hapin.nl. In het jaarverslag wordt verantwoording gedaan van onze activiteiten in
2012, inhoudelijk en financieel. Ook zal er uitgebreid worden ingegaan op de ontwikkelingen van onze zuster- en
uitvoeringsorganisatie Pt. Hapin.
De Stichting Hapin is op 23 februari 1972 opgericht voor onbepaalde tijd.
De doelstelling luidt volgens artikel 2, lid 1 van de statuten:
“Het behartigen van het welzijn van de in nood verkerende autochtone bevolking van het voormalige Nederlands Nieuw-
Guinea (West-Papua, West Irian of Papua), door haar alle mogelijke financiële, materiële en morele steun te verlenen;
alsmede voorlichting en/of bewustmaking, zowel hier in Nederland als elders met betrekking tot de situatie in het
voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Alles in de ruimste zin van het woord”.
De stichting Hulp Aan Papua’s In Nood is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41113659.
Bij de belastingdienst is de Stichting Hapin bekend als algemeen nut beogende instelling (ANBI), onder fiscaalnummer
8040.33.730. HAPIN heeft sinds 1 juli 2012 het CBF-Certificaat voor kleine goede doelen (registratienummer
301690-12) van het Centraal Bureau Fondsenwerving.
Foto’s: Collectie Hapin, Fokke van Saane.
Team Hapin - Papua Support Foundation
Directeur, Programme & Communication manager Mevr. Drs. S. (Sophie) Schreurs
Programme & Financial manager: Dhr. R. (Reinier) de Lang
Bezoekadres:
Joseph Haydnlaan 2a
3533 AE Utrecht
Postadres:
Postbus 5038
3502 JA Utrecht
Tel: 030-2340012
http://www.hapin.nl
info@hapin.nl
II. Vaststelling jaarrekening voorgaand boekjaar
In de bestuursvergadering van 1 november 2012 is de jaarrekening 2011 zoals opgenomen in het jaarverslag 2012
vastgesteld en goedgekeurd.
4
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD ...................................................................................................................................................1
KERNCIJFERS 2008 – 2012.................................................................................................................................2
1. HAPIN & PAPUA .............................................................................................................................................5
1.1 Herdenkingsjaar.....................................................................................................................5
1.2 Wat wil Stichting Hapin bereiken ..............................................................................................6
1.3 Veertig jaar betrokken bij Papua! .............................................................................................6
2. HET PROGRAMMA ..........................................................................................................................................9
2.1 Capaciteitsversterking...........................................................................................................11
2.2 Versterking van het maatschappelijk middenveld .....................................................................13
2.3 Landrechten ........................................................................................................................15
2.4 Ondernemen........................................................................................................................16
2.5 Activiteiten in Nederland .......................................................................................................17
2.6 Pt. Hapin............................................................................................................................18
3. ORGANISATIE .............................................................................................................................................22
3.1 Werkorganisatie...................................................................................................................22
3.2 Bestuur..............................................................................................................................22
FINANCIEEL VERSLAG 2012..............................................................................................................................25
Bijlage: Afschrijvingsstaat 2012 ........................................................................................................................40
5
1. HAPIN & PAPUA
1.1 Herdenkingsjaar
2012 was een herdenkingsjaar. Niet alleen vierde Hapin haar 40-jarig jubileum, maar het was ook het jaar waarin
herdacht werd dat Papua 50 jaar geleden werd overgedragen aan de Verenigde Naties (Indonesië), dat er een paar
honderd Papua gezinnen naar Nederland vluchtten. In 50 jaar tijd ziet Papua zich geconfronteerd met vele uitdagingen.
Als resultaat van hun speciale autonomie status hebben de twee Indonesische provincies Papua en West-Papua (samen
bekend als Tanah Papua) de hoogste fiscale ontvangsten en de hoogste uitgaven per hoofd van de bevolking1
. Echter
tot nu toe blijven beide provincies achter bij de rest van Indonesië in het bereiken van de zogenaamde Millenium
Development Goals (MDG’s). Op alle millennium doelen scoort Tanah Papua beneden het gemiddelde voor Indonesië.2
De slechte infrastructuur, de zwakke maatschappelijke instanties, de ongelijke ontwikkeling en lage bevolkingsdichtheid,
de slechte gezondheidszorg, het lage onderwijsniveau en de grootschalige exploitatie van natuurlijke grondstoffen zijn
slechte enkele van de uitdagingen voor deze regio.
Deze uitdagingen worden nog versterkt door de toenemende spontane migratie (in tegenstelling tot de georganiseerde
transmigratie van voor 1997) die in een tiental jaren geleid heeft tot een dreigende kanteling van de demografische
samenstelling van Tanah Papua. In de stedelijke economie is sprake van overvleugeling van de Papua’s door migranten
van andere eilanden. Hun mogelijkheden om aan de geldeconomie deel te nemen zijn daardoor beperkt met als gevolg
dat Papua’s weinig vertegenwoordigd zijn in het maatschappelijk middenveld. Emancipatie van Papua’s wordt daarbij
nog eens geremd door etnische, culturele en godsdienstige verschillen tussen Indonesiërs en Papua’s. Blijvende
marginalisering is een reëel gevaar.
De mogelijkheden tot deelname aan de geldeconomie en tot emancipatie worden nog meer beperkt doordat hun
oorspronkelijk leefgebied, buiten de steden, onder druk staat. Van het oorspronkelijke leefgebied van de Papua’s is ca.
77% bebost. Tanah Papua is het tweede tropische regenwoud van de wereld. Het biedt middelen van bestaan aan een
groot deel van de inheemse bevolking. Hun toekomst wordt bedreigd door de de afgifte van concessies voor
commerciële houtkap en palmolieplantages. Een derde van het totale bosareaal (een kwart van de totale oppervlakte) is
aangemerkt als concessiegebied. Bovendien leidt de komst van grote ondernemingen in de land- en mijnbouw tot
verdrijving van lokale bevolking of de beperking van bestaansmogelijkheden door inkrimping van het traditioneel jacht-
en landbouwgebied.
Economisch blijft Papua een onderontwikkeld maar grondstoffenrijk gebied dat ruime mogelijkheden biedt voor
exploitatie. Die exploitatie is op dit moment allesbehalve duurzaam. De Grasbergmijn van Freeport McMoran is de
grootste dagbouwmijn voor koper en goud ter wereld. In het westen wordt een groot gasveld voor de kust van Bintuni
geëxploiteerd door BP. Bosbouw (of beter: houtkap) en plantageondernemingen (oliepalm) hebben hun intrede gedaan
en vreten het oorspronkelijke leefgebied van de Papua’s steeds meer aan. Een voorbeeld is het Merauke Integrated
Food and Energy Estate (MIFEE) aan de zuidkust3
.
Mensenrechtenschendingen blijven aan de orde van de dag in Papua. Nog steeds worden Papua’s bij vreedzame
demonstraties, die vallen onder de vrijheid van meningsuiting, gearresteerd, aangeklaagd en veroordeeld wegens
hoogverraad (“makar”) tot langdurige gevangenisstraffen. Dramatisch was de executie op klaarlichte dag in Waena door
1
http:///www.un.or.id
2
http://www.faithbasednetworkonwestpapua.org/millennium_development_goals
3
http://www.redd-monitor.org/2012/05/19/mifee-an-agribusiness-attack-in-west-papua/
6
politie in burger van Mako Tabuni, de vice voorzitter van het nationale comité voor West Papua (KNPB) in juni van 2012.
Het voorval haalde de wereldpers 4
.
2012 werd door de kerkleiders uit Papua uitgeroepen tot het Jaar van de Dialoog. Op 1 februari hadden zij een gesprek
met president Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) in Jakarta waarin de president zijn steun toe zegde voor een
constructieve dialoog. Ook de Raad van het Papua Volk (MRP, Majlis Rakyat Papua), die de belangen van de
oorspronkelijke bevolking moet behartigen, pleitte aan het begin van het jaar voor een dialoog, bij monde van vice-
voorzitter Hofni Simbiak. Ondanks de toezegging van de president met betrekking tot deze dialoog, wordt er volgens
pater Neles Tebay, docent aan de theologische academie Fajar Timur en prominent voorstander van een vreedzame
dialoog, niet geluisterd naar en gesproken met de Papua’s zelf. Hij is van mening dat er een team samengesteld moet
worden waarin beide partijen zijn vertegenwoordigd en gezocht kan worden naar constructieve oplossingen.
In 2011 is er bij presidentieel decreet een eenheid (UP4B: Unit Percepatan Pembangunan Provinsi Papua dan
Provinsi Papua Barat) opgericht die moet leiden tot versnelde ontwikkeling in beide provincies. Ook Jakarta is
doordrongen van het gegeven dat de speciale Autonomie niet heeft gebracht wat het beloofde en gezocht moet worden
naar constructieve oplossingen. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat er een klimaat van vertrouwen ontstaat
tussen de bevolking van Papua en de regering in Jakarta. “The UP4B has to deliver a good performance as stipulated in
the Special Autonomy Law. Otherwise it will only make Papuans lose their confidence in Jakarta”5
, aldus Pt. Hapins
bestuurslid Yusak Reba in Jakarta Post van 13 januari 2012.
Hoewel de speciale autonomie status van Papua hoge verwachtingen en hoop voor positieve ontwikkelingen in Papua
heeft doen opwekken, wordt de armoede in deze regio geschat op 80%. Het vertalen van deze hoop naar de realiteit
blijft een enorme uitdaging voor de beleidsmakers en instituties die zich inzetten voor de opbouw van en ontwikkelingen
op zowel economisch als sociaal vlak in Papua.
1.2 Wat wil Stichting Hapin bereiken
Visie ‘met het oog op de toekomst…’
Er ontstaat een steeds grotere democratische speelruimte waardoor de representatie van de Papua’s zal verbeteren en
daarmee hun welzijn verhogen. Hapin wil zijn positie verstevigen als stakeholder in de ontwikkeling van Papua.
Missie
Investeren in een duurzame toekomst voor Papua door het ondersteunen van lokale initiatieven die bijdragen aan de
verbetering van de sociale, economische en/of culturele positie van de autochtone bevolking van Papua.
1.3 Veertig jaar betrokken bij Papua!
In veertig jaar tijd heeft Hapin zich ontwikkeld van een kleine vrijwilligers organisatie die zich voornamelijk bezig hield
met lobby activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua naar een professionele werkorganisatie die in
het verleden jaarlijks 150 studenten en 30 projecten steunde naar tegenwoordig een kleine organisatie in Nederland
met een professioneel werkende lokale zusterorganisatie in Papua.
4
http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacifi18442620c-
5
http://www.thejakartapost.com/news/2012/01/13/papuans-trust-jakarta-staked-new-team.html
7
Begin
Op 23 februari 1972 werd in het Zeeuwse Veere de stichting Hulp aan Papua’s in Nood (Hapin) opgericht als reactie op
de New York Agreement en de ‘Act of Free Choice’, het referendum waarbij zelfbeschikking van Papua centraal stond. In
1969 hadden de Verenigde Naties na een gemanipuleerde volksraadpleging de soevereiniteit van Indonesië over het
gebiedsdeel erkend.
De daaropvolgende benarde situatie en kansarme positie van de Papua’s in de Indonesische provincie Irian Barat (West
Irian) en de geringe aandacht van de Nederlandse en internationale gemeenschap motiveerden veel Nederlanders om
fondsen te werven en aan de slag te gaan om de Papua’s te ondersteunen.
Die steun kwam er toen uit alle uithoeken van het land. De spullen werden ingezameld en naar Papua verstuurd.
Het ingezamelde geld werd aanvankelijk gestoken in weeshuizen en internaten. Later breidde de projecthulp zich uit en
kregen studenten financiële steun. Tegelijkertijd werd er ook gelobbyd. Politici en journalisten in binnen- en buitenland
werden opgeroepen om zich het lot van de Papua’s aan te trekken. In de loop van de jaren tachtig werd de structurele
ondersteuning van kleinschalige projecten op gebied van jeugd en gezondheidszorg, startsubsidies voor kleine bedrijven
en informeel onderwijs steeds belangrijker.
Groei
Door uitbreiding van het aantal donateurs en de financiële steun van organisaties als OxfamNovib namen de financiele
mogelijkheden toe. Er kwamen mensen in loondienst bij Hapin. Het aantal projecten breidde zich fors uit. Dit vereiste
een goede verantwoording aan de donoren en een verandering in de bestuursstructuur van Hapin. Het bestuur kreeg
een meer toezichthoudende taak. Daarnaast ontstond er een uitvoerende organisatie met een aantal betaalde krachten
aangevuld met vrijwilligers.
Begin 2001 vraagt Hapin het keurmerk voor Goede Doelen aan bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Hapin
was houder van dit keurmerk van 1 juli 2001 tot 30 juni 2011. Het keurmerk is een stempel van goedkeuring voor
organisaties die aan de criteria van het CBF voldoen. Dat betekent regelmatige beoordeling op de volgende punten:
1. Bestuur
2. Beleid
3. Fondsenwerving, voorlichting en communicatie
4. Besteding van de middelen
5. Verantwoording
In 2012 hebben we het keurmerk verruild voor een certificaat. De beoordelingsvormen zijn nagenoeg gelijk, maar het
certificaat is goedkoper en sluit beter aan op de praktijk van kleinere goede doelen, zoals Hapin.
Thematische aanpak
De veranderende politieke en sociaal-economische context in Indonesië in het algemeen en Papua in het bijzonder heeft
sinds het jaar 2000 zijn weerslag op de werkwijze van Hapin in Papua. Door de nieuwe, autonome status van Papua
binnen de wet Speciale Autonomie, richtte de focus zich sterker op processen van democratisering en hervorming van
bestuur en financiën. Er ontstonden mogelijkheden voor het maatschappelijk middenveld (civil society) om zich te
versterken. Er zijn potentieel mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het overheidsbeleid. Ondanks de nieuwe
ruimte die ontstaan is, zijn er grote belemmeringen door gebrek aan capaciteit, het ontbreken van een middenklasse,
slecht beleid en politiek-maatschappelijke spanningen. Dit geeft nieuwe persepctieven voor een niet-gouvernementele
organisatie (NGO) als Hapin.
Hapin speelt in op de veranderingen die de Papua maatschappij steeds complexer maken. Ondanks de complexiteit van
de uitdagingen waarvoor de bevolking van Papua zich gesteld ziet, zijn we optimistisch en denken dat een grotere
8
democratische speelruimte de representatie van de armere Papua’s zal verbeteren en daarmee hun welzijn zal
verhogen. Hapin ziet haar rol in het dichter bij elkaar brengen van de overheid en het maatschappelijk middenveld
groter en belangrijker worden. Overheden hanteren veelal een top-down aanpak terwijl Hapin juist een grassroot
oftewel bottom-up benadering heeft. Hapin werkt vraaggericht en kleinschalig en gaat uit van de kracht en capaciteit
van de Papuabevolking. We erkennen daarbij de plaatselijke dynamiek en culturele identiteit van de Papua’s.
De activiteiten van Hapin moeten er kortom toe bijdragen dat overheid en civil society weer tot elkaar komen, en in
kritische samenwerking de ontwikkeling van Papua ter hand nemen.
Deze ambitie is in 2008 vertaald in het nieuwe beleid dat zich richt op de volgende vier beleidsthema’s:
1. Capaciteitsversterking (capacity building) en informeel onderwijs.
2. Versterken van het maatschappelijk middenveld (civil society).
3. Het beschermen van inheemse landrechten(adatrecht).
4. Steun aan midden- en kleinbedrijf; economische projecten die de inkomenspositie van Papua’s versterken.
Projectenbeleid
Sinds 2008 hanteert Hapin een nieuw projectenbeleid dat aangeeft in welk beleidsthema een project moet vallen. Deze
programmatische aanpak richt zich op capaciteitsopbouw, het maatschappelijk middenveld (civil society), landrechten
en ondernemerschap. Ongeacht in welk beleidsthema een activiteit valt, empowerment en duurzaamheid staan hierbij
centraal. Het Engelse woord, empowerment, vat samen dat we het liefst de Papua’s en hun organisaties zelf
beslissingsbevoegdheden geven, en dat onze interventies gericht zijn op een in de toekomst verder zelfstandig en
levensvatbaar bestaan van de begunstigde organisaties. Het is, met andere woorden, niet de bedoeling dat organisaties
afhankelijk worden van de steun van Hapin.
Waar moet een project aan voldoen
Om voor financiering in aanmerking te komen moet een project(voorstel) aan een aantal voorwaarden voldoen zodat de
kwaliteit en duurzaamheid van de projecten worden gewaarborgd. We hanteren hiervoor de volgende criteria:
1. Levensvatbaarheid: de te behalen resultaten moeten gericht zijn op (economische)onafhankelijkheid.
2. Transparantie: formulering van duidelijk te behalen resultaten.
3. Gender gelijkheid
4. Track record.
5. Lokaal initiatief.
Grafiek 1: Beleidsthema’s naar man-vrouwverhouding. Sinds 2002 richt het beleid van Hapin zich op gender gelijkheid.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
V
M
9
De criteria gelden als een soort punten: hoe hoger de score, hoe groter de kans op goedkeuring. Als er bijvoorbeeld
onvoldoende aandacht is voor de verhoudingen man-vrouw, wordt dit een punt voor verbetering tijdens de looptijd.
Een uitgebreide assessment procedure volgt, waarbij pt.Hapin regelmatig andere deskundigen inschakelt. Er worden
vaak meerdere bezoeken gebracht aan de groep belanghebbenden die het projectvoorstel hebben ingediend.
Na goedkeuring van het voorstel wordt een contract ondertekend met vermelding van de rechten en plichten van alle
betrokkenen. Gedurende de uitvoer van het project is er contact via e-mail, telefoon of bezoeken ter plaatse. Het gevoel
van ‘partnership’ staat hierbij centraal: beide partners streven naar het behalen van de resultaten en realiseren van de
doelstellingen.
2. HET PROGRAMMA
In onderstaande tabel worden de verschillende projecten die door Hapin zijn (mede) gefinancierd gespecificeerd. Er is
een onderverdeling naar de beleidsthema’s, die verderop worden toegelicht.
Uiteindelijk is de helft van de begrote projectuitgaven daadwerkelijk gerealiseerd. Hiervoor zijn verschillende oorzaken:
 Twee grote projecten, goed voor een bedrag van IDR 326.250.000, zijn afgewezen omdat de aanvraag te
ambitieus of onduidelijk was. Pt. Hapin heeft de indieners echter wel de mogelijkheid gegeven om een andere
projectaanvraag in te dienen. Hiervan heeft één organisatie (Mnukwar Media Center) gebruik gemaakt.
 Sommige projectaanvragers bleken elders al gesubsidieerd te worden
 De groep die een project moest uitvoeren bleek na nader onderzoek niet goed georganiseerd te zijn.
 De uitgaven voor de opbouw van Pt. Hapin zijn ook veel lager dan begroot. Pt. Hapin heeft in 2012 niet op
volle kracht kunnen draaien door verschillende factoren, die nader worden uitgelegd op blz. 20.
Er zijn de loop van 2012 wel een aantal nieuwe projectaanvragen gedaan, waarvan we een deel ook hebben kunnen
honoreren.
Uit onderstaande tabel blijkt dat het programmaonderdeel capaciteitsversterking een groot aandeel blijft houden in
onze investeringen. Dit wordt vooral veroorzaakt door het studiebeursprogramma dat Hapin sinds 1989 steunt.
Investeren in kennis en dus onderwijs rekent Hapin tot een van haar belangrijkste kerntaken. Hapin begon met jaarlijks
200-300 studenten maar vanwege behoud van de kwaliteit van het programma hebben we dit terug gebracht naar
maximaal 40 studenten per jaar, wat ongeveer neer komt op 10-12.000 euro per jaar. Ook de ondersteuning aan
zusterorganisatie Pt. Hapin wordt beschouwd als project en maakt onderdeel uit van het capacity building programma.
Sinds haar oprichting heeft Hapin verschillende weeshuizen gesteund. Omdat Hapin streeft naar duurzaamheid en
economische zelfredzaamheid van de doelgroep, hebben wij er voor gekozen om de steun aan deze kindertehuizen stop
te zetten. In goed overleg met de overkoepelende organisatie, Yayasan Filadelfia, is er drie jaar geleden afgesproken
om de steun af te bouwen met als einddatum 1 juli 2012. Hapin heeft dan bijna 40 jaar deze organisatie ondersteund.
Yayasan Filadelfia kan vanzelfsprekend nieuwe projectaanvragen indienen bij zusterorganisatie Pt. Hapin mits deze
gericht zijn op inkomsten generende projecten die de zelfredzaamheid van het tehuis vergroten. Hierbij kan gedacht
worden aan een hostel.
10
TABEL 1:
Proj Nr. Project Naam Plaats Uitvoerder Begroot Gerealiseerd
PTH 12.1 Pt Hapin Jayapura Pt. Hapin 43.537 20.068
BAL 12.2. Contextual Curriculum Papua Wamena YKW - -
IND 12.1 Studiebeurs programma Indonesië Pt. Hapin 10.000 11.200
JAY 12.1 People Education and Health Keerom VOX 6.142 -
MAN 12.1 Beëdiging mensenrechtenadvocaten Manokwari LP3BH 4.868 3.949
Capacteitsversterking (3.1) 64.547 35.217
MAN 12.5 Ondersteuning en versterking organisatie Mnukwar Manokwari Mnukwar - 883
JAY 12.7 Ondersteuning management marktvrouwen coöperatie Jayapura KOMMPAP - 1.539
JAY 12.10 Organisatie & lancering van multimedia platform
"Papuan Voices" Jayapura Papuan Voices - 917
Maatschappelijk middenveld(3.2) - 3.339
MAN 12.2 Ekosob Mapping Manokwari Yalhimo 12.026 -
MAN 12.3 Participatieve film documentaire over adat
landrechten Manokwari Mnukwar 14.692 -
Landrechten(3.3) 26.718 -
BAL 12.1. Varkensteeltproject Wamena People Group 1.228 -
JAY 12.2 Pluimvee boerderij Entrop VOX 573 -
JAY 12.3 Varkensteeltproject Kali Acai Pt. Hapin 1.228 -
JAY 12.4 Varkensteeltproject Arso Gemeenschap Arso 901 1.287
JAY 12.5 Microkrediet aan kleine zelfstandige ondernemers Jayapura Mama Mama Papua 1.638 829
MAN 12.4 Varkensteeltproject Anggori Gemeenschap Anggori 653 942
Midden- Kleinbedrijf(3.4) 6.221 3.058
PEL 12.1 Ondersteuning kindertehuizen Papua Pelangi 10.000 8.300
SOR 12.1 Bescherming inwoners vrouwencentrum Teminabuan P3W - 1.000
NL 12.1 Papua Solidariteitsdagen NL Werkgroep PSD 100 100
NL 12.2 50 jaar Papua's in Nederland NL 50jPiN - 3.500
NL 12.3 1 Decemberviering ter ere van herdenking 50 jaar
Papua's in NL NL Papuavrouwen in NL - 250
Overig/Activiteiten in Nederland(3.5) 10.100 13.150
TOTAAL € 107.586 54.764
11
2.1 Capaciteitsversterking
Onderwijs is de meest effectieve en duurzame vorm van ontwikkelingshulp. Onderwijs is het belangrijkste middel voor
het verspreiden en ontwikkelen van kennis. Kennis is op haar beurt een vereiste om voorzieningen, zoals
zorginstellingen, op te zetten en uit te breiden. Verder helpt kennis om een economie op te bouwen, omdat het
mensen in staat stelt eigen bedrijven op te richten en te runnen.
Uit analyses over ontwikkeling in Papua concludeert Hapin dat goed onderwijs in zijn verschillende
verschijningsvormen cruciaal is. In ontwikkelingstermen wordt veelal gesproken over capaciteitsversterking. Het
formele onderwijs is de verantwoordelijkheid van de overheid. We nemen dus geen financiering van het formeel
onderwijs over. Hapin probeert daarentegen de toegang tot het onderwijs te vergroten en richt zich op praktijkgericht
onderwijs (vocational training). Bij het bevorderen van toegang hoort ook het werk van maatschappelijke organisaties
die druk op de overheid uitoefenen om de budgetten voor het onderwijs te verhogen.
Onderwijs als sleutel tot een betere toekomst
Sinds 2000 is de armoede in Indonesië gedaald van 46 procent naar 37 procent maar Papua blijft armste en meest
onderontwikkelde regio van Indonesië6
. Menigeen denkt dat onder andere het slecht presterende onderwijssysteem in
Papua daar debet aan is. Volwaardig deelnemen aan het maatschappelijk leven en het zelf richting geven aan de
toekomst van de eigen gemeenschap veronderstelt verschillende capaciteiten en competenties. Dat geldt voor
deelname aan het economisch leven, zelforganisatie in coöperaties en ngo's, het kunnen opkomen voor belangen en
het kunnen doen gelden van rechten, het kunnen uitoefenen van publieke bestuurlijke en politieke functies en voor de
uitoefening van leidinggevende functies. De mogelijkheden om de nodige competenties te ontwikkelen zijn beperkt in
Papua en, indien aanwezig, veelal buiten het bereik van de Papua-gemeenschap. De potentie van de Papua-
gemeenschap wordt hierdoor niet gebruikt of onderbenut.
Hapin wil de toegang tot het onderwijs verbeteren met behulp van het studiebeurzenprogramma zodat de Papua
studenten de mogelijkheid krijgen hun kansen te benutten en hen perspectief te geven om hogerop te komen en met
hun talenten hun gemeenschappen te dienen. Hapin rekent de uitbreiding van capaciteiten en competenties van deze
jonge generatie tot één van haar belangrijkste aandachtsgebieden. Het studiebeurzenprogramma moet de
kadervorming stimuleren door het verstrekken van studiebeurzen voor hoger onderwijsopleidingen aan veelbelovende
studenten, die daarvoor niet of in onvoldoende mate de middelen kunnen verkrijgen. Daarbij gaat het in de meeste
gevallen om opleidingen op de terreinen economie, organisatie en professionele beroepsgroepen (geneeskunde, ict,
recht, techniek etc). We streven in ons beleid naar gendergelijkheid maar in de praktijk ontvangen mannen vaker een
beurs dan vrouwen.
In het verleden steunde Hapin meer dan 100 studenten per jaar. Sinds de invoering van het nieuwe projectenbeleid in
2008 heeft Hapin besloten om met het studiebeursprogramma meer de diepte in te gaan. De focus verschuift met
andere woorden van kwantiteit naar kwaliteit. Aan maximaal veertig studenten wordt een beurs verleend om de
kwaliteit van het studiebeursprogramma te waarborgen. Als gevolg hiervan is de rol van onze zusterorganisatie toe
genomen doordat zij contactpersoon zijn voor de studenten, hen begeleiden en een luisterend oor bieden wanneer dit
nodig is.
In 2012 hebben 38 studenten een beurs ontvangen waarvan 42% vrouw. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal
studenten in de tertiaire sector procentueel toegenomen. De commerciële diensten met name de ICT zijn onder onze
studenten erg in trek. Opvallend hierbij is dat 55% vrouw is in deze sector. De tendens onder onze studenten is dat de
traditionele primaire sector minder in trek is en overgenomen wordt door de commerciële dienstverlening.
6 Central Bureau of Statistics (BPS), various publications.
12
Waarschijnlijk is dit een reactie op de transmigratiepolitiek in Indonesië waardoor de Papua’s een gemarginaliseerde
positie hebben, de kuststeden enorm gegroeid zijn, de industrie en de concurrentie op de arbeidsmarkt is toegenomen
en landbouw en veeteelt niet voldoende opleveren in een samenleving die zo snel verandert.
Kennis delen
Door de jarenlange steun van Hapin aan talentvolle Papua’s hebben wij een lijst kunnen samen stellen van meer dan
tweeduizend alumnileden. Hapin heeft de ambitie om een alumnivereniging op te richten waar kennis gedeeld kan
worden tussen oude en nieuwe studenten.
SMAGabungan
Hapin probeert ook haar kennis te delen door samenwerkingsrelaties aan te gaan met andere organisatie in zowel
Nederland als Indonesië. In Nederland heeft dit geresulteerd in een samenwerking tussen Hapin en de werkgroep
SMAGabungan. De werkgroep is ontstaan in 2001 naar aanleiding van het bezoek van enkele ex-leerlingen en een ex-
docent geschiedenis aan de oude HBS in Jayapura ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van hun school. Het doel
van de werkgroep is fondsen te verwerven voor de hoognodige renovatie van de school. Tevens streeft de werkgroep
naar kwaliteitsverbetering van het onderwijs om zodoende een betere aansluiting met universiteiten te realiseren voor
de Papua leerling en de drempel zo laag mogelijk te houden.
Hapin gaat meehelpen aan het in stand houden van de HBS SMAGabungan in Jayapura. Op deze school is ongeveer 80
procent van de leerlingen Papua. Helaas laat de staat van het gebouw en de kwaliteit van het onderwijs heel wat te
wensen over. In Papua gaan we met bestuur, directie, leerkrachten en alumni van de school en Pt. Hapin zoeken naar
een structurele oplossing voor de renovatie van de school en kwaliteitsverbetering voor het onderwijs.
Het opsporen van de oude studenten is echter moeilijker
dan wij aanvankelijk dachten waardoor de
daadwerkelijke realisering van de vereniging op zich laat
wachten. Pt. Hapin heeft daarentegen een aantal oud
studenten aan zich kunnen binden door hen te
enthousiasmeren om zich als vrijwilliger in te zetten voor
Pt. Hapin. Een goed voorbeeld is Hernes Demena. Hernes
is via het kindertehuis Pelangi (voormalig project van
Hapin) bij ons terecht gekomen. Al vanaf het begin van
zijn studie hebben wij hem kunnen volgen en kunnen
zien en horen wat zijn beproevingen waren. Hij heeft met
succes zijn opleiding volksgezondheidskunde afgerond en
zet zich nu in voor de alumni vereniging van Hapin.
13
De werkgroep SMAGabungan maakt formeel onderdeel uit van Hapin, met behoud van zelfstandigheid. Dit betekent
dat zij op dezelfde manier zullen blijven werken en dat de financiën alleen besteed kunnen worden aan het doel van de
werkgroep. Voordeel van deze samenwerking is dat de werkgroep het ANBI-keurmerk mag dragen en de continuïteit
van de organisatie is gewaarborgd. Kortom Hapin blijft op zoek naar raakvlakken met andere organisaties waarmee ze
kan samenwerken om haar netwerk te vergroten en de kwaliteit van het programma te behouden.
2.2 Versterking van het maatschappelijk middenveld
Door het democratiseringsproces in Indonesië, is er ruimte ontstaan voor het maatschappelijk middenveld (civil
society) in Papua. Hapin steunt NGO’s die hier direct aan werken door het bewust maken van groepen burgers over
hun rechten ten opzichte van de overheid en door het organiseren van burgers rond een bepaald thema.
“If you want to save Papua, you have to start with the woman,” Frederika Korain, SKP Jayapura7
Hoewel de samenleving van Papua bestaat uit een patriarchale sociale structuur, zijn het de vrouwen die een
essentiële rol spelen in het voorzien in de dagelijkse levensbehoeftes van hun families. Ze verbouwen voedsel,
verzamelen brandhout, zorgen voor de kinderen en indien de man het laat afweten zorgt zij voor het inkomen van de
familie. De vrouwen zijn als het ware voedselproducenten en arbeiders tegelijk die een belangrijke bijdrage leveren
aan de economie en aan het welzijn van hun families en gemeenschappen.
7 http://www.vrouwenstaansterker.nl/documents/doc/Case_study_Women_in_Papua_-_final.pdf
14
Mama Mama Papua
Dankzij Cynthia Warwe, programma medewerker van Pt. Hapin en groot voorvechter van vrouwenrechten, is het
project Mama Mama Papua (M2P) onder onze aandacht gekomen. M2P is een coöperatie van marktvrouwen die
opkomen voor hun rechten in een samenleving die drastisch verandert en waar de economische concurrentie hoog is.
Vrouwen uit verschillende regio willen hun producten (variërend van betelnoten tot groenten, fruit, vis, brood en
handgemaakte tassen) verkopen in de hoofdstad Jayapura in de hoop hun omzet te vergroten en de toekomst van
hun kinderen en kleinkinderen veilig te stellen. Door de komst en vestiging van Indonesiërs vanuit andere eilanden is
de concurrentie moordend geworden, vooral omdat niet-Papua's dezelfde handelswaar op een betere plaats op de
markt mogen verkopen.
Uit onvrede met hun achterstelling hebben zo’n 400 vrouwen zich verenigd in een coöperatie om zo hun positie te
versterken. Ze gebruiken hiervoor de slogan Awin Meke. ‘Awin’ betekent moeder in de Biakse taal (een van de
dialecten die in Papua gesproken wordt) en ‘Meke’ betekent toebehoren in het dialect uit Wamena. Hiermee geven de
vrouwen aan dat de belangen van de marktvrouwen de etnische grenzen overschrijden en dat zij opkomen voor
hetgeen hen als marktvrouwen toebehoort. Dat is het recht op eigen levensonderhoud en een eerlijke kans om dit te
bewerkstelligen.
De coöperatie verzorgt ook voor het beheer van de markt. De kleine bijdrage van ieder die op de markt haar
producten komt verkopen, wordt gebruikt om het terrein schoon te houden en om nachtwakers te betalen. Daarnaast
verzorgt de coöperatie goedkoop transport van de verafgelegen buitenwijken, waar de marktvrouwen wonen en hun
tuinen hebben, naar de markt.
Hapin ondersteunt de coöperatie met adviezen voor het verbeteren van de organisatie, en met materiaal (computers)
en trainingen. Niet alleen trainingen voor de leiding van de coöperatie, maar speciaal ook voor de marktvrouwen,
bijvoorbeeld in het ver- en bewerken van hun producten, zodat ze er een betere prijs voor kunnen krijgen.
Sommige vrouwen maken de overstap van het simpel verkopen van hun groenten naar het runnen van een eettentje.
Hapin maakt dit mogelijk door hen een micro krediet te geven. Zowel de kwaliteit van hun etenswaar, als het goed
omgaan met geld is van groot belang. Dit project is een meerjarig traject omdat er naast technische ondersteuning
voor de coöperatie, ook een trainingen nodig zijn voor de marktvrouwen zodat zij zichzelf kunnen bedruipen. M2P
heeft ook de ambitie om hun kennis en organisatiemodel te delen met marktvrouwen in Biak, Sorong etc.
Culturele eigenheid
Als nieuwe staat met veel verschillende bevolkingsgroepen is nationalisme erg belangrijk in Indonesië. In Papua leidde
dit bij de overheid tot angst voor separatisme en onderdrukking van Papua cultuuruitingen. De Speciale Autonomie
beloofde erkenning van de eigenheid van de Papua’s. Helaas zijn de positieve politieke en maatschappelijke
ontwikkelingen tot stilstand gekomen. Daarom is het voor de versterking van de eigen identiteit van belang eigen
cultuuruitingen te blijven stimuleren. Hapin steunt initiatieven die de culturele eigenheid van de verschillende Papua
volken op een positieve wijze naar voren brengen. Dit kunnen kunstuitingen zijn, maar ook bijvoorbeeld de invloed
van cultuur op projectdesign. Bij deze initiatieven kan ook de link gelegd worden met massa media, zoals film en
video:
Papuan Voices
Op 13 oktober 2012 is het multi media platform ‘Papuan Voices’ gelanceerd tijdens een bijzonder filmfestival over
Papua in Jakarta. Dit platform voert naar eigen zeggen een cultureel gevecht om Papua te laten zien door de ogen van
de Papua’s zelf.
15
Op dit filmfestival werden elf korte films getoond die niet alleen
het intrigerende en vaak zware leven van Papua’s vertellen,
maar ook inspiratie bieden om door te blijven vechten voor een
beter leven. De onderwerpen lopen uiteen van Islamitische
Papua’s die hun plek in de samenleving opeisen tot de typische
handdruk die mensen elkaar geven in de plaats Bilogai. Het
festival opende met Love Letter to the Soldier over een Papua-
vrouw die enkele jaren geleden een controversiële relatie had
met een Indonesische militair. De video’s zijn terug te zien op
www.papuanvoices.net.
De site laat Papua in al haar diversiteit zien en stelt bovendien op moderne wijze eeuwenoude en moderne problemen
aan de kaak. Hapin heeft hier aan bij gedragen in de vorm van kennis. Pt. Hapin medewerker Cynthia Warwe was
mede organisator van het festival en heeft bijgedragen door de film ‘ Awin Meke’ over de marktvrouwen in Jayapura te
maken. Deze film is ook terug te vinden op de website van PapuanVoices.
2.3 Landrechten
“[T]he so-called paradox of Papua […] is [that it is] the wealthiest of Provinces but [it] has the highest levels
of poverty in the country. Papua has huge reserves of natural resources in the mining and oil and gas sectors
and continues to contain some 85% forest cover, including large reserves of commercially valuable lowland
rainforest. The speed with which forest is being converted and the scale of plans for further conversion for
industries such as oil palm and bio-fuels is of global concern because of the importance of forest to climate
change mitigations but also because of the disenfranchisement of ethnic Papuans from their traditional
landscapes and lifestyles”.8
Naast het constructief maar kritisch volgen en beïnvloeden van het overheidsbeleid is het helaas ook zo dat burgers
zich moeten beschermen tegen de overheid. Land is voor Papua’s van levensbelang. Het bos is als een supermarkt
waar van alles is te vinden. Papua is de laatste decennia echter sterk veranderd. Er zijn veel migranten uit andere
delen van Indonesië bijgekomen. Zó veel, dat Papua’s een minderheid dreigen te vormen in hun eigen land. Al die
nieuwkomers hebben land nodig.
Hoewel de Papua’s precies kunnen vertellen van wie, welke familie of clan een stuk bos is, omschrijft de staat diezelfde
grond dikwijls als 'ongebruikte grond', dus staatseigendom. Het gewoonte- of adatrecht op de grond is ongeschreven
recht. Vaak komt het daarom tot conflicten met de oorspronkelijke bewoners van Papua.
Het kan positief uitpakken als de adat-landrechten in kaart worden gebracht. Dat geeft duidelijkheid over wie waaraan
rechten kan ontlenen. Gezien het toenemende gevaar van grootschalige ontbossing is bescherming van landrechten
een topprioriteit op Papua. Adat landrechten worden niet of moeizaam erkend door de overheid. Nu steeds meer
activiteiten zich richten op het weghalen van natuurlijke hulpbronnen zijn inspanningen op het gebied van adat
landrechten belangrijker dan ooit. Gelukkig zijn er al enige tijd initiatieven van organisaties, die zich bezighouden met
het in kaart brengen van adatgronden. Hapin steunt deze initiatieven van harte, maar verdere ontwikkeling op
perspectief is nodig. Zo worden er goede kaarten gemaakt, maar de stap om erkenning van die kaarten te krijgen
wordt niet vaak gemaakt.
8 USAID/Indonesia, Papua Assessment, Final Report, 2009. p. X.
16
In 2012 zijn er weinig projectaanvragen geweest die zich specifiek richten op landrechten in Papua. Hapin heeft
daarentegen wel indirect via het Mnukwar Media Centrum kunnen bijdragen aan het verspreiden van het landrechten
probleem in Papua. Het Mnukwar Media Centrum had sterke behoefte aan een interne evaluatie en training van het
personeel om toekomstige plannen te kunnen realiseren. Dit centrum gebruikt film als lobby materiaal en middel om
zo veel mensen op de hoogte te stellen van de gevolgen van houtkap op hun directe leefomgeving. Onlangs hebben zij
een film gemaakt die de opvattingen van Mpur gemeenschap belicht op ontwikkelingsplannen voor hun regio die van
directe invloed zijn op hun leefomgeving, levensonderhoud en cultuur9
.
2.4 Ondernemen
“Waiting at the periphery of development, like spectators, are the subsistence farmers of Papua – […] waiting
to understand, to join, to contribute, to play their part in Papua’s development. They are waiting to turn their
energies into cash that will fuel their local economies”.10
Gerelateerd aan de bescherming van hun productiemiddelen en aan de wens voor meer praktijkgericht onderwijs is
het feit dat de mensen in staat moeten kunnen zijn om beter gebruik te maken van de rijkdom in hun natuurlijke
omgeving. In plaats van uitsluitend een basis te zijn voor zelfvoorziening zouden kleine stapjes gemaakt kunnen
worden naar de geldeconomie. Het gaat in feite om het ontwikkelen van inheems ondernemerschap, met de daarbij
behorende kennis van de markt. Voorwaarde is dat economische activiteiten de reeds aanwezige kennis en capaciteit
van de mensen ten volle benutten.
Dit houdt in dat Hapin door moet gaan met ekonomi pedesaan (dorpseconomie) initiatieven, maar wel onder de
algemeen geldende voorwaarde dat we beter moeten monitoren wat er gebeurt, zodat de vergaarde kennis elders
gebruikt kan worden. Vaak mislukken projecten doordat de mensen geconfronteerd worden met technieken en
methodes die relatief nieuw voor hen zijn omdat de bestaande economische structuren van de gemeenschap zelf niet
onderkend en waarop niet voort gebouwd wordt.
Het houden van varkens is typerend voor Papua’s. Zo probeert een groep Papua’s in het dorpje Arso, dichtbij de grens
van Papua New Guinea, haar inkomen aan te vullen door een varkenshouderij te beginnen met steun van Hapin. Naast
het werken op de plantages als dagarbeiders en het verbouwen van groenten zijn zij genoodzaakt om een extra vorm
van inkomsten te genereren.
Hapin gelooft in ondernemerschap als effectief middel om
armoede te bestrijden. De spaar- en leenafdeling
(microkredieten) van de marktvrouwen coöperatie
beheert het kapitaal, verstrekt de mama-mama`s leningen
en bewaart en registreert het spaargeld. Als een Papua
marktvrouw een lening wil, dan is de hoogte van dat
microkrediet afhankelijk van de verkochte producten en de
omzet. De leningen variëren van 500.000 tot 3 miljoen
roepia (400 tot 2400 euro). De rente is 1,5% en moet na
een half jaar worden terugbetaald. De vrouwen kunnen
dan een nieuwe lening afsluiten. In 2012 hebben 2
vrouwen met steun van Hapin een microkrediet ontvangen.
9 http://vimeo.com/32076025
10 UNDP: A Multistakeholder Synthesis of the Development Situation in Papua, 2005, p. 39.
17
2.5 Activiteiten in Nederland
Bewustwording en voorlichting in Nederland ziet Hapin als een belangrijke taak. We zijn zichbaar op verschillende
manieren:
 deelname aan manifestaties
 via de website, social media, de nieuwsbrief die donateurs 3 maal per jaar ontvangen en voor
iedereen online te lezen is.
 lezingen.
Dankzij onze hechte groep vrijwilligers kunnen wij het publiek op de hoogte blijven stellen over Papua en onze
activiteiten:
Manifestaties
Het jaarlijks terugkerende evenement,
Amsterdam Roots Festival, is een evenement
waar bezoekers kunnen luisteren naar muziek,
gerechten kunnen proeven uit alle windstreken en
op zoek kunnen gaan naar verschillende soorten
sieraden, tassen, houtsnijwerk en
boombastschilderijen. Sinds een paar jaar staat
ook Hapin met stand op dit festival. De stand
wordt ieder jaar weer bemand door een groep
enthousiaste vrijwilligers. Zo ook dit jaar terwijl
het aantal bezoekers drastisch was gedaald als
gevolg van het slechte weer. Desondanks hebben
zij € 350,- opgehaald. Genoeg voor 1 studiebeurs!
Vrijwilligers: Liang de Beer, Indjir Hanasbei & Suze de Lang
In 2012 werd herdacht, met steun van Hapin, dat een
paar honderd Papua’s om politieke redenen vanuit
Nieuw-Guinea naar Nederland vluchtten. Om dat te
herdenken én te vieren heeft een aantal actieve
Papua’s een platform in het leven geroepen. Onder de
noemer ‘50 jaar Papoea’s in Nederland’ (50jPiN)
werden gedurende het hele jaar activiteiten
georganiseerd, zoals lezingen, dansvoorstellingen,
uitgave van een boek (Paradijsvogels in de polder),
een speciale uitgave van de West Papua Courier, het
opinieblad over Papua en een sportdag.
Online media
Onze nieuwsbrief, welke drie keer per jaar verschijnt, wordt eveneens door vrijwilligers gerund. In de loop der jaren is
er een goede symbiose tot stand gebracht tussen onze redactie, Marl Pluijmen, en het personeel van Hapin. In 2012 is
de web- en nieuwsbriefredactie van Hapin versterkt door de komst van Liang de Beer. Voor haar masterscriptie
Geschiedenis verdiepte Liang zich in de KNAG-expedities naar de Wisselmeren en het Sterrengebergte in het
voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Omdat ze ook meer wilt weten over het Papua van vandaag de dag, en over
een flinke dosis schrijfkunsten beschikt, gaat ze aan de slag voor Hapin.
18
Via onze nieuwsbrief houden wij onze donateurs en institutionele donoren op de hoogte van onze activiteiten,
projecten en studenten. In 2012 is er gewerkt aan een elektronische nieuwsbrief die begin 2013 voor het eerst is
verschenen. Via deze weg proberen wij nieuwe vaste donateurs te bereiken en bieden wij een alternatief voor onze
gedrukte nieuwsbrief.
Via het internet probeert Hapin zich meer te profileren. Veel Papua studenten in ons Studiebeurs Programma maken
gebruik van sociale media, Facebook in het bijzonder. Facebook gebruiken wij voornamelijk om contact te
onderhouden met onze studenten. Zusterorganisatie, Pt. Hapin, begint de keepjes van het vak te leren en is zichtbaar
via hun een eigen website (www.hapinpapua.org) en Facebook. Het laatste nieuws over onze projecten en de
activiteiten van Pt. Hapin zijn te vinden op https://www.facebook.com/pages/Perkumpulan-terbatas-
HAPIN/122443637946440.
Twitter gebruiken we om het publiek snel te informeren over nieuws over Papua, gepubliceerd door Indonesische of
Nederlandse kranten. Op online video hosting websites, zoals Youtube en Vimeo, kunnen filmpjes bekeken worden
ingezonden door onze zusterorganisatie. Cynthia Warwe, medewerkster Pt. Hapin, maakt deel uit van een groep
documentaire makers beter bekend als Papuan Voices (www.papuanvoices.net). Deze organisatie voert naar eigen
zeggen een cultureel gevecht om Papua te laten zien door de ogen van de Papua’s zelf. In de toekomst hopen wij
meer beeldmateriaal te ontvangen waardoor wij door middel van beeld ons nog beter kunnen profileren via het
internet.
Lezingen
Een terugkerend jaarlijks evenement waaraan Hapin sinds jaar
en dag steun verleent, zijn de 'Papua Solidariteitsdagen'. Ieder
jaar wordt een nieuw thema behandeld en verschillende
gastsprekers uit Indonesië uitgenodigd. In 2012 was het
onderwerp ‘De menselijke waardigheid onaantastbaar.
Mensenrechten als uitdaging aan staat en kerken in Papua’.
Een goede opkomst en veel discussie in de werkgroepen
maakte het een geslaagde dag.
Dagvoorzitter Betty Ireeuw - Kaisiepo
De gastsprekers waren:
 Dr. Ibrahim Peyon, cultureel antropoloog, doceert aan de Universitas Cenderawasih te Jayapura
 Ds. Dora Balubun, directeur van het Bureau voor Gerechtigheid, Vrede en Behoud van de Schepping van de
Gereja Kristen Injili in Papua
 Dr. Soei Liong Liem, medewerker van het Bureau TAPOL in Londen
2.6 Pt. Hapin
Op 23 februari 2010, op de 38ste verjaardag van Hapin, is onze zuster- en uitvoeringsorganisatie Pt. Hapin opgericht.
Met deze mijlpaal hebben we de steun aan Papua een stevigere basis gegeven en zijn er nieuwe mogelijkheden van
fondsenwerving ontstaan. Pt. Hapin is gevestigd en geregistreerd in Jayapura. Pt. staat voor Perkumpulan terbatas,
een vereniging met beperkt lidmaatschap. In Indonesië een stichting oprichten, zoals wij die kennen, is tegenwoordig
een dure en tijdrovende aangelegenheid. Dat geldt nog niet voor een Pt., terwijl het dezelfde functie als een stichting
kan vervullen. Deze lokale organisatie heeft een aantal voordelen:
19
Zekerheid voor onze mensen
Ten eerste hadden de mensen die in Papua voor ons werkten geen rechtspositie. Dat betekende voor hen: geen
arbeidscontract, geen loon maar een vergoeding, geen ziektekostenverzekering en geen pensioenopbouw. Normale
zaken zoals wij die kennen, die als die niet geregeld zijn, leiden tot het verlies van mensen met kennis en ervaring. De
verbeterde rechtspositie van onze werknemers in Papua dient het binden van lokale expertise. De voorwaarden zijn
niet luxe, wel conform de lokale sector. Zij hebben nu een arbeidscontract, salaris , een ziektekostenverzekering en
pensioenopbouw.
Efficiënt omgaan met kennis en geld
Ten tweede maakt dit het mogelijk dat bepaalde werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd door lokale mensen. .
Daarmee komen de verantwoordelijkheden en bevoegdheden daar te liggen waar ze horen: in Papua. De mensen van
Pt. Hapin kennen de lokale omstandigheden goed en kunnen ter plekke snel contacten leggen en zaken regelen zonder
dat daar eerst ruggespraak met Nederland voor nodig is.
Financiële duurzaamheid
Ten derde kan Pt. Hapin als Papua organisatie zelf fondsen gaan werven. De oprichting van een lokale partner
organisatie schept meer kansen voor het werven van fondsen binnen Indonesië, in Australië en Oost-Azië. Het is
begrijpelijk dat het voor Aziatische fondsen maar een rare situatie is om centen te geven aan een Nederlandse
organisatie 13.000 kilometer verderop die het vervolgens weer terugsluist naar Papua. Dat lukte dan ook niet,
merkten we. In feite hebben we met de twee Hapins onze fondsenwervende capaciteit vergroot.
De financiële steun aan activiteiten in Papua die wij belangrijk vinden zal minder kwetsbaar zijn dan voorheen. We
streven ernaar dat de twee uiteindelijk gelijkwaardige partner organisaties worden. Het is de plicht van de
Nederlandse Hapin om Pt. Hapin volop te steunen in haar ontwikkeling naar een goedlopende en gezonde organisatie.
Met al deze initiatieven streven we er naar dat Pt. Hapin zichzelf kan bedruipen. Steun aan Papua die we zo belangrijk
vinden zal op deze manier beter gewaarborgd zijn.
De mensen van Pt. Hapin
In 2012 is de staf van Pt. Hapin als volgt samengesteld:
 directeur Jaap van der Werf,
 programma manager Derek Windessy (alumnus van Hapin)
 boekhouder/programma medewerker Cynthia Warwe.
Het bestuur bestaat eind 2012 uit de volgende personen:
Drs. Theofilus Bonay. SH, MM, Voormalig voorzitter van DPRD Kota Jayapura (2009)
Dr. Ignasius Ngari. MBA, Docent aan Fajar Timur Theological College
Drs. Yusak E. Reba.
SH, Docent aan de Faculteit Rechten, Uncen, Coordinator voor het Instituut voor Civil
Strengthening Papua
Drs. D. Windessy.
S.Psi, programma medewerken van Hapin voor het Jayapura district, studiebeurs
coördinator
Jaap M. van der Werf.
In Nederland geboren Indonesisch staatsburger, voormalig manager van de Irian Jaya
Joint Development Foundation.
Tot eind 2012 was er geen scheiding tussen uitvoerend bestuur (Jaap van der Werf en Derek Windessy) en
toezichthoudend bestuur.
20
Leerproces
In het jaarverslag 2011 zijn de problemen van Pt. Hapin al uitgebreid aan de orde geweest. Bij onze collega’s in Papua
bestond een sterke behoefte om de stagnerende ontwikkeling van Pt. Hapin door te spreken. Door persoonlijke
omstandigheden van de medewerkers van Hapin, lukte het niet om in de eerste helft van 2012 een bezoek te brengen
aan Papua. Het bestuur van Hapin wilde antwoord op een aantal vragen om vervolgens tot een plan van aanpak te
komen. De vragen betroffen zowel bestuur, staf als de verwachtingen van Pt. Hapin van Hapin in Nederland. Uit de
eerste evaluatie van David Itaar (bestuurslid Hapin) en Eddy Korwa (adviseur Hapin) blijkt het volgende:
1. BESTUUR
 …is niet betrokken bij Pt. Hapin
 …bestaat uit een aantal belangrijke personen met veel andere bezigheden
 …vergadert nauwelijks, wordt ook niet door de staf aangespoord en betrokken
 …er zijn geen afspraken over de rol van en taakverdeling binnen het bestuur
2. STAF
 De twee medewerkers, Cynthia Warwe en Dererk Windessy maken een goede en gedreven indruk;
 De directeur Jaap van der Werf, loopt op zijn tandvlees.
 Er is geen sprake van een goed werkend team.
3. ALGEMEEN
 Pt. Hapin is in de huidige situatie niet in staat fondsen te werven
 Het imago van Pt. Hapin(en Hapin NL) is boven verwachting heel positief
 Er moet op korte termijn een oplossing komen voor het leiderschap probleem
 De rol van het bestuur van Pt. Hapin moet helder worden
Het bestuur van Hapin NL besluit om de contacten via skype te intensiveren en zo spoedig mogelijk een tweede
bezoek te plannen aan Jayapura. Afhankelijk van de resultaten hiervan wordt besloten of en hoe verder met Pt. Hapin.
Eind november gaat Reinier de Lang op “missie” naar Jayapura met een duidelijke opdracht van het bestuur.
Afspraken in november en december 2012
Het bezoek van Reinier heeft geleid tot enkele personele en organisatorische wijzigingen (zie ook de aanbevelingen
verderop). Na intensieve gesprekken en in goed overleg heeft Jaap van der Werf zijn functie als directeur neergelegd.
Hij heeft zijn taken overgedragen aan Derek Windessy, die ervaring heeft met het leiden van een NGO en een zeer
nuttig netwerk in de regio heeft. Jaap zal in ieder geval in 2013 aanblijven als bestuurslid.
Met Derek aan het hoofd willen we bereiken dat Pt. Hapin minder afhankelijk wordt van Nederland. Daarbij krijgt hij in
2013, naast Pt. Hapinmedewerker Cynthia Warwe, hulp van twee nieuwe krachten, Theresia Maturbongs en Donna
Dominggas Nari. Er is afgesproken dat binnen een jaar wordt aangetoond dat Pt. Hapin levensvatbaar is en tot een
zelfstandige organisatie kan uitgroeien. Een projectlijst van 2013 wordt zo snel mogelijk opgesteld, net als een plan
voor het verduurzamen van het studiebeurzenprogramma. Zowel Pt. Hapin als Hapin Nederland hebben er alle
vertrouwen in dat dit gaat lukken.
Aanbevelingen aan Pt. Hapin
 Voor de continuïteit van de uitvoering van de werkzaamheden van Pt. Hapin Derek Windessy benoemen als
(interim) executive director.
 Op korte termijn een strategische planning maken en overleggen met Hapin NL.
 Aanstellen, voorlopig voor 1 (één) jaar van een junior stafmedewerker voor projectenwerk, communicatie/pr.
 Duidelijke functie/taakomschrijvingen maken.
21
 Opstellen van een lijst met namen ter uitbreiding van het bestuur. Het verdient aan te bevelen om het
bestuur uit te breiden tot 5 (of zelfs 7) leden. Het zou een goed signaal zijn als er minimaal twee vrouwen in
het bestuur worden opgenomen.
 Streven naar een bestuurssamenstelling van mannen en vrouwen die op verschillende terreinen expertise
hebben: financieel, fondsenwerving, juridisch, organisatieontwikkeling, opbouw netwerk, contacten overheid,
onderwijs enzovoort.
 In het eerstvolgende, cruciale jaar minimaal 4 bestuursvergaderingen beleggen, zodat het bestuur van Pt.
Hapin haar ondersteunende en adviserende rol ook daadwerkelijk kan vervullen. De uitvoerende staf is
verantwoordelijkheid voor de uitvoering(agenda, toelichting op agenda en notulen – minimaal 1 week voor de
geplande bestuursvergadering).
 Hanteren van het zogenaamde 4 (vier) ogen principe, zoals bijvoorbeeld scheiding van het klaarzetten van
betalingen en de uitvoering ervan.
 Prioriteit geven aan (externe) fondsenwerving gedurende het eerste jaar teneinde het voortbestaan van Pt.
Hapin te verduurzamen.
 Op korte termijn opstellen van een begroting voor Pt. Hapin.
22
3. ORGANISATIE
3.1 Werkorganisatie
In het verslagjaar 2012 zijn er geen veranderingen in de samenstelling van de staf van Hapin.
Sophie Schreurs: directeur, programma en communicatie
Reinier de Lang: programma en financiën
Beiden werken parttime, resp. 3 en 2 dagen per week. In 2012 bedraagt het aantal voltijdseenheden: 1,1.
Aan het eind van 2012 is besloten om het jaarcontract met de verhuurder van ons kantoor aan de Niasstraat 1 op te
zeggen. In diezelfde periode deed zich een mogelijkheid voor om kantoorruimte in het Landelijk Diensten Centrum van
de Protestantse Kerken te huren.
We hebben een fijne kantoorruimte voor 3 jaar kunnen huren in een zeer inspirerende omgeving. Tegelijk heeft het
geleid tot een kostenbesparing in de huisvestingskosten van ongeveer € 3.000 op jaarbasis.
3.2 Bestuur
Het bestuur van Hapin bestaat inmiddels weer uit 7 personen. Na het vertrek van Wim Westerbaan eind 2011, hebben
we Cius Sawor bereid gevonden om het bestuur te versterken.
In 1972 was zijn vader Zachi Sawor een van de oprichters en gedurende 22 jaar bestuurslid van Hapin.
HAPIN houdt zich aan de Code Wijffels, dat wil zeggen:
 Er is sprake van scheiding tussen toezichthoudend en uitvoerend bestuur.
 Er wordt zo effectief en efficiënt als mogelijk gewerkt aan een optimale besteding van middelen in de
realisatie van de doelstellingen.
 Er wordt gestreefd naar optimale relatie met belanghebbenden, waarbij informatieverschaffing en het
aannemen en verwerken van wensen, verlangens en klachten bovenaan staan. Onder belanghebbenden
verstaan we personen en organisaties in Nederland en in Indonesië.
Het bestuur is in 2012 vijfmaal in vergadering bijeen geweest. Naast de lopende zaken zijn er twee onderwerpen die
er uitspringen:
 Ontwikkelingen van onze zusterorganisatie Pt. Hapin (zie eerder in dit verslag op pag. 18 - 21).
 Bestuursevaluatie
Bestuursevaluatie
In november 2012 heeft het bestuur zichzelf geëvalueerd door het invullen van een vragenlijst die speciaal is
opgesteld voor non-profit organisaties11
. De vragenlijst is anoniem en wordt na sluiting van de indieningstermijn
geanalyseerd door wetenschappers van een Canadese Universiteit. Het resultaat is een samenvatting van de
antwoorden en een overzicht van de effectiviteit van Hapins bestuurlijk functioneren. Naast het (toezichthoudend)
bestuur heeft ook de staf deelgenomen aan het onderzoek. In de conclusies worden zowel sterke punten als
zwakke(re) punten genoemd. Zwakke punten positief geformuleerd als uitdagingen!
Als sterke punten komen naar voren:
 Duidelijke rolverdeling en goede verhoudingen tussen (toezichthoudend)bestuur en management zijn prima
 Financieel management en ondersteuning van het bestuur zijn goed op orde.
11
https://boardcheckup.com
23
Als zwakke punten worden de volgende genoemd:
 Rol van het bestuur in fondsenwerving
 Strategische discussie, planning en prioriteiten
 Performance assessment

Hier uit komen de volgende verbeterpunten:
 Samenstelling en ontwikkeling van het bestuur
 Planning en beleid
 Rol bestuur mbt fondsenwerving
Het bestuur besluit de evaluatie als een zogenaamde nul-meting te beschouwen en in 2013 een tweede assessment te
doen.
Samenvatting
 Representativiteit evaluatie hoog: 87,5%.
 De gemiddelde score is hoog: 217,75: in termen van de onderzoekers “A moderately effective board”.
 Verhoudingen bestuur en staf uitstekend.
 Financieel management op orde.
 Fondsenwerving een zwak punt.
 Gebrek aan strategische planning: waar willen we naar toe en hoe bereiken we dat.
Overzicht bestuur HAPIN
Naam Bestuursfunctie Bestuurslid
sinds/herbenoemd/aftredend
Maatschappelijke functie
W.W.F.(Wytske)
Inggamer
Voorzitter 2006/2010/2014 Adviseur Interne Communicatie en
Vertrouwenspersoon TU Delft;
Vrijwilliger Terminale Zorg Rotterdam
(VTZ); Vrijwilliger Hospice De Vier
Vogels, Rotterdam
R.E.(Rob) van de
Lustgraaf
Penningmeester 2007/2012/2016 Vennoot adviesbureau AEF
Penningmeester Stichting A Propos
M.M. (Maaike) te
Rietmole
Secretaris 2007/2012/2016 Beleidsadviseur bij Kooyenga
Advisering. Huidige opdracht:
Aanbestedngen WMO, gemeente
Beverwijk
A.N.(At) Ipenburg Lid 2006/2010/2014 Predikant; Webmaster
www.remonstranten.org
Voorzitter IARF, LDI
G.(Geart) Benedictus Lid 2007/2012/2016 Veterinair consultant,
commissariaat, voorzitter diverse
organisaties , adviseur provinciale
staten
S.D.(David) Itaar Lid 2007/2012/2016 Directeur Welzijnsinstelling
C. Cius Sawor Lid 2012/2016 Veiligheidscoördinator / buitenwacht
CVB (Combinatie Versterken Bruggen)
Bestuurslid stichting Rajori
24
BEGROTING 2013
Inkomsten 2013
Eigen Fondsenwerving 153.000
Overige inkomsten 1.000
Totaal inkomsten 154.000
Uitgaven 2013
Voorlichting en bewustwording 37.848
Structurele hulp 68.617
Totaal uitgaven aan doelstellingen 106.465
Kosten Eigen Fondsenwerving 45.887
Kosten Beheer en Administratie 9.539
Totaal uitgaven 161.890
Resultaat 7.890-
Kengetallen 2013
% kosten eigen fondswerving 29,99%
% inkomsten bestemd voor doelstellingen 69,13%
% uitgaven besteed aan doelstellingen 65,76%
% kosten Beheer en Administratie van totale uitgaven 5,89%
25
FINANCIEEL VERSLAG 2012
FINANCIAL REPORT 2011
26
BALANS PER 31 DECEMBER 2012
(na resultaatbestemming)
31-12-2012 31-12-2011
ACTIVA € €
Vaste activa
materiele vaste activa(1) 7.430 13.779
7.430 13.779
Vlottende activa
vorderingen en overlopende activa(2) 5.949 29.546
5.949 29.546
Liquide middelen(3) 104.919 126.875
TOTAAL 118.298 170.200
31-12-2012 31-12-2011
PASSIVA € €
Reserves en fondsen
Reserves
Continuiteitsreserve(4) 60.000 60.000
Overige reserves(5) 30.590 58.668
90.590 118.668
Voorzieningen(6) 9.000
Investeringsbijdrage(7) 5.182 6.534
Schulden op korte termijn(8) 13.526 44.998
TOTAAL 118.298 170.200
27
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012
2012 2011
realisatie begroot verschil realisatie
BATEN
Baten uit eigen fondsenwerving(9) 118.696 196.000 77.304- 187.227
Overige baten(10) 3.507 800 2.707 3.603
Som der baten 122.203 196.800 74.597- 190.830
realisatie begroot verschil realisatie
Lasten
Besteed aan doelstellingen
Kleinschalige projecten in (West)Papua(11) 65.249 66.055 5.306- 77.564
Kindertehuizen(12) 18.809 20.301 2.392- 29.859
Studiebeurzen(13) 27.295 15.651 9.844 27.637
Subtotaal structurele hulp 111.353 102.007 2.146 135.060
Voorlichting (14) 22.540 45.452 23.812- 37.907
133.893 147.459 21.666- 172.967
Werving baten
Kosten Eigen Fondsenwerving(15) 11.133 35.754 25.071- 22.767
Beheer en administratie
Kosten beheer en administratie(16) 5.255 10.301 5.496- 6.953
Totaal bestedingen 150.281 193.514 52.233- 202.687
Resultaat 28.078- 3.286 22.364- 11.857-
De bestemming van het (negatieve) resultaat is volledig en laste gekomen van de overige reserves.
De continuïteitsreserve is onveranderd.
Voor een overzicht van het verloop van de reserves zie de toelichting op de balans.
28
Lastenverdeling 2012
Bestemming Doelstelling
Werving
baten
Beheer en
Administratie
Realisatie Begroot Realisatie
Projecten Kindertehuizen Studiebeurzen Voorlichting 2012 2012 2011
Lasten A B C D E F
Subsidies en Bijdragen 12.701 8.300 6.276 6.153 0 0 33.429 70.500 45.902
Publiciteit en communicatie 0 0 0 5.878 5.878 0 11.755 20.000 17.721
Personeelskosten Nederland 33.932 6.786 13.573 6.786 3.393 3.393 67.864 64.938 90.377
Huisvestingskosten 5.686 1.137 2.274 1.137 569 569 11.372 11.376 13.187
Kantoor-en algemene kosten 10.431 2.086 4.172 2.086 1.043 1.043 20.861 20.950 29.475
Afschrijving en rente 2.499 500 1.000 500 250 250 4.999 5.750 6.026
Totaal 65.249 18.809 27.295 22.540 11.133 5.255 150.281 193.514 202.688
Verdeling personeelskosten naar doelstelling
Projecten A 50%
Kindertehuizen B 10%
Studiebeurzen C 20%
Voorlichting D 10%
Eigen Fondsenwerving E 5%
Beheer en administratie F 5%
100%
De verdeling van de personeelslasten over de doelstellingen is gebaseerd op de (geschatte) urenbesteding per onderdeel.
29
Overzicht beloningen staf Hapin:
Personeelskosten
Eind december bestaat de staf van Hapin uit 2 medewerkers, 1 man en 1 vrouw.
Beiden werken parttime. Totaal fte's 1,1(in 2011: 1,4)
De personeelskosten zijn in 2012 € 31.000 lager dan in 2011 als gevolg van het niet
opvullen van de vacature die ontstond door het vertrek van Jeroen Overweel in 2011.
werkelijk 2012 begroot 2012 werkelijk 2011
Salarissen incl. vakantiegeld 42.232 42.033 61.968
Sociale lasten 6.340 6.305 10.549
Pensioenlasten 4.238 6.305 7.216
Ziektekostenverzekering 2.827 2.795 3.933
Reiskosten woon-werkverkeer 2.075 2.500 4.317
Overige personeelskosten 10.151 5.000 2.393
67.864 64.938 90.376
De verwachting is dat de personeelslasten in 2013 onveranderd blijven.
Onder overige personeelskosten is opgenomen een bedrag van € 9.000 ten behoeve van een
wachtgeld(afvloeiings)regeling voor de voormalige directeur van pt. Hapin.
Dit bedrag is als dotatie op de balans verantwoord onder Voorzieningen.
Naam Sophie Schreurs Reinier de Lang
Functie Directeur Financieel manager
Dienstverband
Looptijd onbepaald onbepaald
Uren 24 16
Parttime % 0,67 0,44
Periode 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12
Brutoloon 22.480 16.605
Vakantiegeld 1.743 1.253
Totaal jaarinkomen 24.223 17.858
SV lasten(werkgeversdeel) 3.773 2.574
Belastbare vergoedingen/bijtellingen 724 1.351
Pensioenlasten(werkgeversdeel) 1.352 2.766
Bezoldiging 2012 30.071 24.549
Bezoldiging 2011¹ 28.629 17.534
¹Reinier de Lang werkte een deel van 2011 8 uur per week.
30
KASSTROOMOVERZICHT
2012 2011
Bedrijfsresultaat -28.078 -11.857
Mutaties Investeringen - -11.335
Afschrijvingen 6.350 5.838
Mutatie Investeringsbijdrage -1.352 6.534
Mutaties in vorderingen 23.597 -14.472
Mutaties in schulden -31.473 -104.587
Mutaties in fondsen - -755
Mutaties in voorzieningen 9.000
6.123 -118.777
Donaties 118.696 187.227
Overige Baten 3.507 3.603
Uitgaven aan structurele hulp -104.153 -135.060
Uitgaven aan voorlichting en bewustwording -21.640 -37.907
Uitgaven aan fondsenwerving -10.683 -22.767
Uitgaven aan beheer en administratie -4.805 -6.953
-28.078 -11.857
Mutatie in Liquide Middelen -21.955 -130.634
Stand begin boekjaar 126.874 257.509
Stand einde boekjaar 104.919 126.875
Toelichting
Dit kasstroomoverzicht wijkt af van de overzichten zoals we deze in de afgelopen jaren hebben gepubliceerd. Het is in
feite een combinatie van de directe en de indirecte methode. De eerste gaat uit van de (operationele) ontvangsten en
uitgaven. De tweede methode gaat uit van het (netto) bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor resultaatsposten die geen
operationele kasstroom met zich meebrengen en voor kasstromen die in de betreffende periode geen resultaatspost
zijn. Naar ons idee worden in het huidige overzicht de voordelen van beide methoden gebruikt, waardoor meer inzicht
ontstaat in het verloop van de liquide middelen.
31
Toelichting Grondslagen
Het financieel verslag 2012 is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn 650 Verslaggeving Fondsenwervende
Instellingen. Het saldo van de staat van baten en lasten komt tot uitdrukking in de toename of afname van de reserves.
In de staat van baten en lasten worden de in het verslagjaar gedane toewijzingen(subsidies en bijdragen) opgenomen.
Een kasstroomoverzicht is toegevoegd. Wat betreft de kosten kan worden opgemerkt dat structurele hulp wordt
toegerekend aan de statutaire doelstellingen, te weten:
1. hulp aan de oorspronkelijke bewoners van het Indonesische deel van Nieuw-Guinea(Papua/West-Papua)
2. voorlichting en bewustmaking.
Daarnaast worden de kosten toegerekend aan de werving van de baten (eigen fondsenwerving) en aan beheer en
administratie. De kosten van beheer en administratie zijn alle kosten die niet aan de doelstellingen of aan de werving
baten zijn toe te rekenen. De percentages voor toerekening van de kosten worden jaarlijks bijgesteld. Deze percentages
zijn gebaseerd op de urenbesteding van de medewerkers.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
De waardering van activa en passiva vindt plaats op basis van historische kosten. De activa en passiva worden
opgenomen tegen de nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met de (cumulatieve) afschrijvingen. De
afschrijvingen worden gebaseerd op een percentage van de geschatte economische levensduur. Ze worden berekend op
basis van een vast percentage van de aanschafwaarde. Er wordt geen rekening gehouden met een restwaarde. De
afschrijvingen op apparatuur, software en inventaris bedragen 20% per jaar van de aanschaffingswaarde.
Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de nodig geachte voorzieningen.
Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Indien niet anders is vermeld, staan deze ter vrije
beschikking.
Reserves
De overige(algemene) reserve staat ter vrije beschikking voor uitgaven ten dienste van de doelstellingen.
De continuïteitsreserve heeft tot doel de continuïteit van de organisatie te waarborgen in geval van (tijdelijk)
tegenvallende opbrengsten. Als norm hanteren we 50% van de vaste kosten.
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Onder nog te betalen projecten worden toezeggingen aan projecten en studenten(Studiefonds), verminderd met de
daarop gedane uitkeringen, verantwoord. Het betreft verplichtingen die in het volgende jaar worden voldaan.
Grondslagen voor de staat van baten en lasten
Donaties en andere bijdragen
Donaties worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen. Nalatenschappen worden verantwoord in het
boekjaar waarin de omvang ervan op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Legaten worden verantwoord op het
moment van ontvangst.
32
Projectuitgaven
De toewijzingen aan projecten worden verantwoord in het jaar waarin het bestuur en/of de directie hiertoe heeft
besloten. De betreffende bedragen worden voor het volledige bedrag van de toezegging onder de kortlopende schulden
opgenomen. De daadwerkelijke uitkering heeft plaats ten laste van de schuldenrekening.
Overige baten en lasten
Overige baten en lasten worden in beginsel toegerekend aan het verslagjaar waarin de daarop betrekking hebbende
activiteiten zijn verricht respectievelijk de lasten zijn ontstaan.
Vreemde valuta
Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta(Indonesische Rupiah) worden omgerekend tegen de koers
per balansdatum. Transacties in deze vreemde valuta gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt
tegen de koers per transactiedatum. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah
maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie12
.
Bestemming jaarlijks overschot/tekort
Conform de statuten van de stichting zal het saldo van de staat van baten en lasten worden toegevoegd/onttrokken aan
de overige reserves, na aftrek toevoeging/onttrekking fondsen en bestemmingsreserve.
Vergelijkende cijfers
De in de jaarrekening opgenomen cijfers van het voorafgaande boekjaar zijn ontleend aan het financieel verslag 2011.
12
http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm
33
De liquide middelen zijn vrij opeisbaar. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah
maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie13
.
Het saldo op onze Mandiribankrekening bedraagt per 31 december 2012: 33.806.076 Indonesische Rupiah (IDR).
De gehanteerde reken(wissel)koers voor december 2012 bedraagt 1 Euro = 12.490,30 IDR.
De verwachting is dat deze Mandiribankrekening in de loop van 2013 wordt opgeheven.
13
http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm
(alle bedragen in euro)
1 2012 2011
Boekwaarde begin boekjaar 13.780 8.282
mutaties -
investeringen - 11.748
desinvesteringen - -413
afschrijvingen 6.350 5.838
Boekwaarde einde boekjaar 7.430 13.780
In bijlage 1 hebben wij een specificatie opgenomen van de afschrijvingen.
2 Vorderingen en overlopende activa 31-12-2012 31-12-2011
Debiteuren 67 165
Rente 1.752 2.107
Legaten - 20.000
Depotbedrag Postnl 500 500
Vooruitbetaalde kosten 946 930
Overige te ontvangen bedragen 2.684 5.844
Boekwaarde einde boekjaar 5.949 29.546
3 Liquide middelen 31-12-2012 31-12-2011
Rabobank 4440.72.470 14.969 11.758
Rabobank 3870.19.901 209 312
Rabobank 3628.888.069 85.000 111.000
ING Bank 243000 1.925 652
ING Bank Rentemeerrekening 110 109
Mandiribank 2.707 3.043
Boekwaarde einde boekjaar 104.919 126.874
Materiele vaste activa
TOELICHTING OP DE BALANS : ACTIVA
34
Er is een voorziening opgenomen van € 9.000 ten laste van de algemene reserve. Deze heeft betrekking op een
afvloeiingsregeling ten behoeve van Jaap van der Werf. Deze regeling heeft een maximale looptijd van twee(2) jaar. Er
is een clausule opgenomen dat de maandelijkse uitkering vermindert bij het verwerven van ander inkomen.
uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
(alle bedragen in euro)
Reserves en fondsen 31-12-2012 31-12-2011
Continuiteitsreserve 60.000 60.000
Overige reserves 30.590 58.668
2012 2011
Reserves
4 Continuiteitsreserve
Saldo per 1 januari 60.000 60.000
geen mutaties in het boekjaar - -
saldo per 31 december 60.000 60.000
5 Overige reserves 2012 2011
Saldo per 1 januari 58.668 57.545
Bij:bijdrage investeringen Pt. Hapin - 12.980
Af: tekort boekjaar -28.078 -11.857
saldo per 31 december 30.590 58.668
6 Voorzieningen 2012 2011
Saldo per 1 januari - -
Dotatie uit algemene reserve 9.000 -
saldo per 31 december 9.000 -
7 Investeringsbijdrage 2012 2011
Saldo per 1 januari 6.534 -
Mutaties -1.352 6.534
saldo per 31 december 5.182 6.534
31-12-2012 31-12-2011
8 Schulden op korte termijn
Crediteuren 1.138 2.725
Loonheffing 1.042 1.043
Vakantiegeld 2.098 1.946
Studiebeurzen - 5.000
Projecten 1.613 26.744
Accountantskosten 7.000 7.000
Overige 635 540
saldo per 31 december 13.525 44.998
TOELICHTING OP DE BALANS : PASSIVA
35
Huur kantoorruimte
Vanaf 1 januari 2013 hebben we een kantoorruimte gehuurd voor de periode van drie(3) jaar in het Landelijk
Dienstcentrum van de Protestantse Kerken Nederland. Voor 2013 is deze huur vastgesteld op € 8.000 per jaar. Met
ingang van 2014 wordt de huurprijs verhoogd volgens het Consumentenprijsindexcijfer(CPI) alle huishoudens, zoals dat
jaarlijks wordt gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS).
Daarnaast dienen wij in 2013 een huurgarantie(bankgarantie) af te geven ten bedrage van € 2.000. Hiertoe zal een
aparte bankrekening worden geopend bij de Rabobank.
Pt Hapin
Pt. Hapin en Hapin NL werken samen op basis van een Memorandum of Understanding(MoU) waarmee Hapin NL garant
staat voor een begroot bedrag aan personeels- en organisatiekosten van ca. € 50.000.
36
Toelichting op de Staat van Baten en Lasten
BATEN
9 Baten uit eigen fondsenwerving 2012 2011
Donaties en giften van particulieren 117.511 142.630
Donaties van bedrijven en instellingen - 9.929
Nalatenschappen 1.185 25.908
Overige schenkingen - 8.761
Subtotaal inkomen uit eigen fondsenwerving 118.696 187.228
10 Overige baten 2012 2011
Rentebaten 1.785 2.277
Overige baten 1.722 1.326
Subtotaal overige baten 3.507 3.603
Totaal inkomen 122.203 190.831
LASTEN
11 Kleinschalige projecten in (West)Papua 2012 2011
bijdragen 12.701 14.985
personeelskosten 33.932 40.670
huisvestingskosten 5.686 5.934
kantoor- en algemene kosten 10.431 13.264
afschrijving 2.499 2.711
65.249 77.564
12 Kindertehuizen 2012 2011
bijdragen 8.300 15.953
personeelskosten 6.786 9.038
huisvestingskosten 1.137 1.319
kantoor-en algemene kosten 2.086 2.947
afschrijving 500 603
18.809 29.860
13 Studiebeurzen 2012 2011
bijdragen 6.276 6.778
personeelskosten 13.573 13.557
huisvestingskosten 2.274 1.978
kantoor- en algemene kosten 4.172 4.421
afschrijving 1.000 904
27.295 27.638
37
Toelichting op de Staat van Baten en Lasten
LASTEN
14 Voorlichting 2012 2011
bijdragen 6.153 8.186
publiciteit en communicatie 5.878 8.861
personeelskosten 6.786 13.557
huisvestingskosten 1.137 1.978
kantoor-en algemene kosten 2.086 4.421
afschrijving 500 904
22.540 37.907
15 Kosten Eigen Fondsenwerving 2012 2011
publiciteit en communicatie 5.878 8.861
personeelskosten 3.393 9.038
huisvestingskosten 569 1.319
kantoor-en algemene kosten 1.043 2.947
afschrijving 250 603
11.133 22.768
16 Beheer en administratie 2012 2011
personeelskosten 3.393 4.519
huisvestingskosten 569 659
kantoor-en algemene kosten 1.043 1.474
afschrijving 250 301
5.255 6.953
totaal lasten 150.281 202.690
resultaat 28.078- 11.859-
38
KENGETALLEN 2012 2011
Baten Eigen fondsenwerving 118.696 187.227
Totale baten 122.203 190.830
Lasten Besteed aan eigen fondsenwerving 11.133 22.767
Besteed aan kosten beheer en administratie 5.255 6.953
Besteed aan doelstellingen 133.893 172.967
Totale lasten 150.281 202.687
Percentages Kosten eigen fondsenwerving in % baten eigen fondsenwerving 9,38% 12,16%
Beheer en administratie in % totale lasten 3,50% 3,43%
Besteding aan doelstelling in % totale baten 109,57% 90,64%
Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89,10% 85,34%
Verloop doelstelling Projecten (West)Papua 65.249 77.564
Kindertehuizen 18.809 29.859
Studiebeurzen 27.295 27.637
Voorlichting en bewustmaking 22.540 37.907
133.893 172.967
39
VERSCHIL BEGROTING EN RESULTAAT 2012 VERKLAARD
BEGROTING EN RESULTAAT 2012
BEGROOT RESULTAAT
BATEN
Baten eigen fondsenwerving 196.000 118.696
Overige baten 800 3.507
Totaal baten 196.800 122.203
Lasten
Voorlichting en bewustmaking 45.452 22.540
Structurele hulp 102.007 111.353
Totaal lasten aan doelstelling 147.459 133.893
Kosten eigen fondsenwerving 35.754 11.133
Beheer en administratie 10.301 5.255
Totaal lasten 193.514 150.281
Resultaat 3.286 -28.078
Totalen 196.800 122.203
kengetallen BEGROOT RESULTAAT
% kosten eigen fondsenwerving 18,24% 9.38%
% inkomsten - doelstellingen 74,93% 109.57%
% uitgaven - doelstellingen 76,20% 89,10%
% kosten beheer en administratie - totaal uitgaven 5,32% 3,50%
We zijn voor de begroting van 2012 uitgegaan van werving extra baten in verband met het veertig jarig jubileum van
Hapin. Door omstandigheden is dit niet gelukt. Bovendien is de nieuwsbrief van december 2012 pas in januari 2013
verschenen. Hierdoor hebben we ca. € 20.000 aan eindejaar giften misgelopen. Tot slot is er sprake van een
teruglopend aantal vaste donateurs als gevolg van vergrijzing.
Ondanks de teruglopende inkomsten zijn de uitgaven aan zgn. structurele hulp hoger dan begroot. Belangrijkste
oorzaak is de extra aandacht die nodig was in 2012 in verband met de ontwikkelingen bij Pt. Hapin.
De overige kosten zijn ten opzichte van de begroting minimaal gehalveerd.
40
Bijlage: Afschrijvingsstaat 2012
STAAT VAN AANSCHAFWAARDEN EN AFSCHRIJVINGEN 2012
aanschaf afschr % aanschaf boekwaarde cum afschr afschrijving boekwaarde
omschrijving jaar waarde 1-1-2012 t/m 31-12-2011 2012 31-12-2012
APPARATUUR
Sanyo beamer feb-07 20,00% 1.189 40 1.149 40 -
Server aandeel mei-07 20,00% 2.220 185 2.035 185 -
Dell Terminal Server nov-11 20,00% 2.379 2.300 79 476 1.824
ACER Desktops nov-11 20,00% 2.142 2.071 71 428 1.642
ACER Laptop TM nov-11 20,00% 468 452 16 94 359
totaal 8.397 5.047 5.047 1.222 3.825
INVENTARIS
Bureaus, stoelen,kasten feb-07 20,00% 1.445 48 1.397 48 -
totaal 1.445 48 1.397 48 -
Software
Charibase/RLC aug-07 20,00% 15.515 2.069 13.447 2.069 -
Adobe dreamweaver jul-07 20,00% 577 67 510 67 -
Charibase/RLC jan-08 20,00% 1.200 240 960 240 -
Software via Microsoft nov-11 20,00% 6.759 6.309 451 2.704 3.605
totaal 24.052 8.685 15.367 5.080 3.605
generaal totaal 33.894 13.780 20.114 6.350 7.430
De cumulatieve afschrijving tot en met 31 – 12- 2012 bedraagt € 26.464
vennoten
drs. A.P. Buteijn RA
drs. J.J.M. Huijbregts RA
M. Karman RA
J.J.H.G. Stengs RA
drs. G. Visser RA
medewerkers-registeraccountant
M. Belkadi RA
drs. P.A.J.M. Bonants RA
drs. R.W.J. Bruinooge RA
senior organisatieadviseur
drs. P.W.A. Kasteleyn RC
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Aan: het bestuur van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede.
Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van
Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat
uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 met
de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen
voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de
jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede
voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijnen
voor de jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 650 “Fondsenwervende
instellingen”. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne
beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te
maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op
basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met
Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij
voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle
zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen
dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-
informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde
werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste
oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening
een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne
beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en
voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van
controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-
inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over
de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens
het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële
verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting
gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de
jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en
geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Dubois & Co. Registeraccountants is een maatschap van praktijkvennootschappen.
Op alle opdrachten die aan ons kantoor worden verstrekt zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Deze voorwaarden,
waarvan de tekst is opgenomen op de website www.dubois.nl, bevatten een aansprakelijkheidsbeperking.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het
vermogen van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede per 31 december 2012 en van het resultaat over
2012 in overeenstemming met de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 650
“Fondsenwervende instellingen”.
Amsterdam, 30 juli 2013 Dubois & Co. Registeraccountants
Origineel getekend door:
G. Visser
2

More Related Content

Similar to 2012 financieel jaarverslag (20)

2014 Financieel Jaarverslag
2014 Financieel Jaarverslag2014 Financieel Jaarverslag
2014 Financieel Jaarverslag
 
Hn 2006 12
Hn 2006 12Hn 2006 12
Hn 2006 12
 
Hn 2007 12
Hn 2007 12Hn 2007 12
Hn 2007 12
 
Financieel verslag hapin 2016 inclusief accountantsverklaring
Financieel verslag hapin 2016 inclusief accountantsverklaringFinancieel verslag hapin 2016 inclusief accountantsverklaring
Financieel verslag hapin 2016 inclusief accountantsverklaring
 
Hn 2011 09
Hn 2011 09Hn 2011 09
Hn 2011 09
 
Hn 2007 05
Hn 2007 05Hn 2007 05
Hn 2007 05
 
Hn 2011 12
Hn 2011 12Hn 2011 12
Hn 2011 12
 
Hn 2009 03
Hn 2009 03Hn 2009 03
Hn 2009 03
 
Hn 2008 09
Hn 2008 09Hn 2008 09
Hn 2008 09
 
HapiNieuws 2015-12
HapiNieuws 2015-12HapiNieuws 2015-12
HapiNieuws 2015-12
 
Hn 2006 06
Hn 2006 06Hn 2006 06
Hn 2006 06
 
Beleidsplan Hapin 2003 2005
Beleidsplan Hapin 2003 2005Beleidsplan Hapin 2003 2005
Beleidsplan Hapin 2003 2005
 
Hn 2010 05
Hn 2010 05Hn 2010 05
Hn 2010 05
 
Hn 2006 09
Hn 2006 09Hn 2006 09
Hn 2006 09
 
HapinNieuws september
HapinNieuws septemberHapinNieuws september
HapinNieuws september
 
HapinNieuws december 2017
HapinNieuws december 2017HapinNieuws december 2017
HapinNieuws december 2017
 
H nsep 2005
H nsep 2005H nsep 2005
H nsep 2005
 
Hn 2007 09
Hn 2007 09Hn 2007 09
Hn 2007 09
 
HapiNieuws September 2015
HapiNieuws September 2015HapiNieuws September 2015
HapiNieuws September 2015
 
Hn 2010 09
Hn 2010 09Hn 2010 09
Hn 2010 09
 

More from Hapin - Papua Support Foundation

More from Hapin - Papua Support Foundation (20)

Hapin newsletter december 2018
Hapin newsletter december 2018Hapin newsletter december 2018
Hapin newsletter december 2018
 
Hap nb 2018 mei
Hap nb 2018 mei Hap nb 2018 mei
Hap nb 2018 mei
 
Hap nb 2018 september
Hap nb 2018 september Hap nb 2018 september
Hap nb 2018 september
 
HapiNieuws 2017-05
HapiNieuws 2017-05HapiNieuws 2017-05
HapiNieuws 2017-05
 
Hapinieuws2005 05
Hapinieuws2005 05Hapinieuws2005 05
Hapinieuws2005 05
 
Hapinieuws2005 12
Hapinieuws2005 12Hapinieuws2005 12
Hapinieuws2005 12
 
Hap nb dec 2014 web
Hap nb dec 2014 webHap nb dec 2014 web
Hap nb dec 2014 web
 
Hap nb 2016 3 december voor web
Hap nb 2016 3 december voor webHap nb 2016 3 december voor web
Hap nb 2016 3 december voor web
 
Gedroomd land
Gedroomd landGedroomd land
Gedroomd land
 
HapiNieuws september 2016
HapiNieuws september 2016HapiNieuws september 2016
HapiNieuws september 2016
 
HapiNieuws april 2016
HapiNieuws april 2016HapiNieuws april 2016
HapiNieuws april 2016
 
HapiNieuws 2014 09
HapiNieuws 2014 09HapiNieuws 2014 09
HapiNieuws 2014 09
 
Hapinieuws 2014 04
Hapinieuws 2014 04Hapinieuws 2014 04
Hapinieuws 2014 04
 
Samenvatting Tometten over onderwijs
Samenvatting Tometten over onderwijsSamenvatting Tometten over onderwijs
Samenvatting Tometten over onderwijs
 
Samenvatting nederlands Papua Road Map
Samenvatting nederlands Papua Road Map Samenvatting nederlands Papua Road Map
Samenvatting nederlands Papua Road Map
 
THE MARIND IN A CHANGING ENVIRONMENT - Jeroen Overweel
THE MARIND IN A CHANGING ENVIRONMENT - Jeroen OverweelTHE MARIND IN A CHANGING ENVIRONMENT - Jeroen Overweel
THE MARIND IN A CHANGING ENVIRONMENT - Jeroen Overweel
 
Papua: Answers to Frequently Asked Questions
Papua: Answers to Frequently Asked QuestionsPapua: Answers to Frequently Asked Questions
Papua: Answers to Frequently Asked Questions
 
Endemic Abuse and Impunity in Papua’s Central Highlands
Endemic Abuse and Impunity in Papua’s Central HighlandsEndemic Abuse and Impunity in Papua’s Central Highlands
Endemic Abuse and Impunity in Papua’s Central Highlands
 
Indonesian Papua: A Local Perspective on the Conflict
Indonesian Papua: A Local Perspective on the ConflictIndonesian Papua: A Local Perspective on the Conflict
Indonesian Papua: A Local Perspective on the Conflict
 
INDONESIA: COMMUNAL TENSIONS IN PAPUA
INDONESIA: COMMUNAL TENSIONS IN PAPUA INDONESIA: COMMUNAL TENSIONS IN PAPUA
INDONESIA: COMMUNAL TENSIONS IN PAPUA
 

2012 financieel jaarverslag

  • 2. 1 VOORWOORD “Met het oog op morgen” U kent het programma misschien wel: “Met het oog op morgen.” Zo klinkt het iets na elven iedere doordeweekse dag op Radio1. Het Oog brengt een overzicht van het nieuws, werpt een blik in de ochtendkranten en houdt de betere journalistieke interviews met mensen in en achter het nieuws, omlijst door muziek. Al ruim veertig jaar heeft Hapin haar oog gericht op morgen. Met haar missie op het netvlies werkt zij aan een betere toekomst voor de Papua’s. Van een kleine vrijwilligers organisatie die zich voornamelijk bezig hield met lobby activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua heeft zij zich ontwikkeld tot een professionele werkorganisatie die een helder en duidelijk beeld heeft van wat er in Papua gaande en nodig is. Waar zij in het verleden jaarlijks 150 studenten en 30 projecten steunde, staat Hapin als tegenwoordig kleine organisatie in Nederland, samen met Pt.Hapin - haar professionele werkende lokale zusterorganisatie in Papua - de Papua’s met raad en daad bij (op het gebied van capaciteitsversterking, bescherming van inheemse landrechten, steun aan MKB en het versterken van het maatschappelijk middenveld). Papua is allang geen vergeten land meer wanneer het gaat om haar natuurlijke rijkdommen. Wel wanneer het gaat om haar autochtone bevolking, de Papua’s. Wij zijn ons dan ook zeer bewust van de voortdurende en immer groter wordende zorgen en uitdagingen die het hoofd moeten worden geboden. Hapin, deelhebber in de ontwikkeling van Papua, zal zich dan ook blijven inspannen om Papua haar rechtmatige plek op de wereldkaart te laten innemen, met respect voor haar zelfbeschikkingsrecht. In dit jaarverslag kunt u lezen hoe Hapin dit, met het oog op morgen heeft geleerd, bijgestuurd en al doende leert. W (Wytske) W.F. Inggamer (voorzitter HAPIN – Papua Support Foundation)
  • 3. 2 KERNCIJFERS 2008 – 2012 OVERZICHT RESULTATEN 2008 - 2012 Baten 2012 2011 2010 2009 2008 Baten eigen fondsenwerving 118.696 187.227 171.015 528.510 204.380 Overige baten 3.507 3.603 68.359 205.999 153.949 Totaal baten 122.203 190.830 239.374 734.509 358.329 Lasten 2012 2011 2010 2009 2008 Voorlichting en bewustmaking 22.540 37.907 49.577 65.477 41.460 Structurele hulp 111.353 135.060 322.664 352.342 392.639 Totaal uitgaven aan doelstelling 133.893 172.967 372.241 417.819 434.099 Kosten eigen fondsenwerving 11.133 22.767 27.105 35.782 39.288 Beheer en administratie 5.255 6.953 17.391 28.342 28.283 Totaal lasten 150.281 202.687 416.737 481.943 501.670 Resultaat -28.078 -11.857 -177.363 252.566 -143.341 Totalen 122.203 190.830 239.374 734.509 358.329 Kengetallen 2012 2011 2010 2009 2008 Kosten fondsenwerving in % baten fondsenwerving 9,38% 12,16% 15,85% 6,77% 19,22% Besteding aan doelstelling in % totale baten 109,57% 90,64% 155,51% 56,88% 121,15% Beheer en administratie in % totale lasten 3,50% 3,43% 4,17% 5,88% 5,64% Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89,10% 85,34% 89,32% 86,69% 86,53%
  • 4. 3 I. Algemeen In tegenstelling tot de afgelopen drie jaar verschijnt het volledige jaarverslag van HAPIN met ingang van het verslagjaar 2012 weer in het Nederlands. Daarnaast zal er een Engelse samenvatting van het financiële verslag worden gepubliceerd op de website www.hapin.nl. In het jaarverslag wordt verantwoording gedaan van onze activiteiten in 2012, inhoudelijk en financieel. Ook zal er uitgebreid worden ingegaan op de ontwikkelingen van onze zuster- en uitvoeringsorganisatie Pt. Hapin. De Stichting Hapin is op 23 februari 1972 opgericht voor onbepaalde tijd. De doelstelling luidt volgens artikel 2, lid 1 van de statuten: “Het behartigen van het welzijn van de in nood verkerende autochtone bevolking van het voormalige Nederlands Nieuw- Guinea (West-Papua, West Irian of Papua), door haar alle mogelijke financiële, materiële en morele steun te verlenen; alsmede voorlichting en/of bewustmaking, zowel hier in Nederland als elders met betrekking tot de situatie in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Alles in de ruimste zin van het woord”. De stichting Hulp Aan Papua’s In Nood is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41113659. Bij de belastingdienst is de Stichting Hapin bekend als algemeen nut beogende instelling (ANBI), onder fiscaalnummer 8040.33.730. HAPIN heeft sinds 1 juli 2012 het CBF-Certificaat voor kleine goede doelen (registratienummer 301690-12) van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Foto’s: Collectie Hapin, Fokke van Saane. Team Hapin - Papua Support Foundation Directeur, Programme & Communication manager Mevr. Drs. S. (Sophie) Schreurs Programme & Financial manager: Dhr. R. (Reinier) de Lang Bezoekadres: Joseph Haydnlaan 2a 3533 AE Utrecht Postadres: Postbus 5038 3502 JA Utrecht Tel: 030-2340012 http://www.hapin.nl info@hapin.nl II. Vaststelling jaarrekening voorgaand boekjaar In de bestuursvergadering van 1 november 2012 is de jaarrekening 2011 zoals opgenomen in het jaarverslag 2012 vastgesteld en goedgekeurd.
  • 5. 4 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD ...................................................................................................................................................1 KERNCIJFERS 2008 – 2012.................................................................................................................................2 1. HAPIN & PAPUA .............................................................................................................................................5 1.1 Herdenkingsjaar.....................................................................................................................5 1.2 Wat wil Stichting Hapin bereiken ..............................................................................................6 1.3 Veertig jaar betrokken bij Papua! .............................................................................................6 2. HET PROGRAMMA ..........................................................................................................................................9 2.1 Capaciteitsversterking...........................................................................................................11 2.2 Versterking van het maatschappelijk middenveld .....................................................................13 2.3 Landrechten ........................................................................................................................15 2.4 Ondernemen........................................................................................................................16 2.5 Activiteiten in Nederland .......................................................................................................17 2.6 Pt. Hapin............................................................................................................................18 3. ORGANISATIE .............................................................................................................................................22 3.1 Werkorganisatie...................................................................................................................22 3.2 Bestuur..............................................................................................................................22 FINANCIEEL VERSLAG 2012..............................................................................................................................25 Bijlage: Afschrijvingsstaat 2012 ........................................................................................................................40
  • 6. 5 1. HAPIN & PAPUA 1.1 Herdenkingsjaar 2012 was een herdenkingsjaar. Niet alleen vierde Hapin haar 40-jarig jubileum, maar het was ook het jaar waarin herdacht werd dat Papua 50 jaar geleden werd overgedragen aan de Verenigde Naties (Indonesië), dat er een paar honderd Papua gezinnen naar Nederland vluchtten. In 50 jaar tijd ziet Papua zich geconfronteerd met vele uitdagingen. Als resultaat van hun speciale autonomie status hebben de twee Indonesische provincies Papua en West-Papua (samen bekend als Tanah Papua) de hoogste fiscale ontvangsten en de hoogste uitgaven per hoofd van de bevolking1 . Echter tot nu toe blijven beide provincies achter bij de rest van Indonesië in het bereiken van de zogenaamde Millenium Development Goals (MDG’s). Op alle millennium doelen scoort Tanah Papua beneden het gemiddelde voor Indonesië.2 De slechte infrastructuur, de zwakke maatschappelijke instanties, de ongelijke ontwikkeling en lage bevolkingsdichtheid, de slechte gezondheidszorg, het lage onderwijsniveau en de grootschalige exploitatie van natuurlijke grondstoffen zijn slechte enkele van de uitdagingen voor deze regio. Deze uitdagingen worden nog versterkt door de toenemende spontane migratie (in tegenstelling tot de georganiseerde transmigratie van voor 1997) die in een tiental jaren geleid heeft tot een dreigende kanteling van de demografische samenstelling van Tanah Papua. In de stedelijke economie is sprake van overvleugeling van de Papua’s door migranten van andere eilanden. Hun mogelijkheden om aan de geldeconomie deel te nemen zijn daardoor beperkt met als gevolg dat Papua’s weinig vertegenwoordigd zijn in het maatschappelijk middenveld. Emancipatie van Papua’s wordt daarbij nog eens geremd door etnische, culturele en godsdienstige verschillen tussen Indonesiërs en Papua’s. Blijvende marginalisering is een reëel gevaar. De mogelijkheden tot deelname aan de geldeconomie en tot emancipatie worden nog meer beperkt doordat hun oorspronkelijk leefgebied, buiten de steden, onder druk staat. Van het oorspronkelijke leefgebied van de Papua’s is ca. 77% bebost. Tanah Papua is het tweede tropische regenwoud van de wereld. Het biedt middelen van bestaan aan een groot deel van de inheemse bevolking. Hun toekomst wordt bedreigd door de de afgifte van concessies voor commerciële houtkap en palmolieplantages. Een derde van het totale bosareaal (een kwart van de totale oppervlakte) is aangemerkt als concessiegebied. Bovendien leidt de komst van grote ondernemingen in de land- en mijnbouw tot verdrijving van lokale bevolking of de beperking van bestaansmogelijkheden door inkrimping van het traditioneel jacht- en landbouwgebied. Economisch blijft Papua een onderontwikkeld maar grondstoffenrijk gebied dat ruime mogelijkheden biedt voor exploitatie. Die exploitatie is op dit moment allesbehalve duurzaam. De Grasbergmijn van Freeport McMoran is de grootste dagbouwmijn voor koper en goud ter wereld. In het westen wordt een groot gasveld voor de kust van Bintuni geëxploiteerd door BP. Bosbouw (of beter: houtkap) en plantageondernemingen (oliepalm) hebben hun intrede gedaan en vreten het oorspronkelijke leefgebied van de Papua’s steeds meer aan. Een voorbeeld is het Merauke Integrated Food and Energy Estate (MIFEE) aan de zuidkust3 . Mensenrechtenschendingen blijven aan de orde van de dag in Papua. Nog steeds worden Papua’s bij vreedzame demonstraties, die vallen onder de vrijheid van meningsuiting, gearresteerd, aangeklaagd en veroordeeld wegens hoogverraad (“makar”) tot langdurige gevangenisstraffen. Dramatisch was de executie op klaarlichte dag in Waena door 1 http:///www.un.or.id 2 http://www.faithbasednetworkonwestpapua.org/millennium_development_goals 3 http://www.redd-monitor.org/2012/05/19/mifee-an-agribusiness-attack-in-west-papua/
  • 7. 6 politie in burger van Mako Tabuni, de vice voorzitter van het nationale comité voor West Papua (KNPB) in juni van 2012. Het voorval haalde de wereldpers 4 . 2012 werd door de kerkleiders uit Papua uitgeroepen tot het Jaar van de Dialoog. Op 1 februari hadden zij een gesprek met president Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) in Jakarta waarin de president zijn steun toe zegde voor een constructieve dialoog. Ook de Raad van het Papua Volk (MRP, Majlis Rakyat Papua), die de belangen van de oorspronkelijke bevolking moet behartigen, pleitte aan het begin van het jaar voor een dialoog, bij monde van vice- voorzitter Hofni Simbiak. Ondanks de toezegging van de president met betrekking tot deze dialoog, wordt er volgens pater Neles Tebay, docent aan de theologische academie Fajar Timur en prominent voorstander van een vreedzame dialoog, niet geluisterd naar en gesproken met de Papua’s zelf. Hij is van mening dat er een team samengesteld moet worden waarin beide partijen zijn vertegenwoordigd en gezocht kan worden naar constructieve oplossingen. In 2011 is er bij presidentieel decreet een eenheid (UP4B: Unit Percepatan Pembangunan Provinsi Papua dan Provinsi Papua Barat) opgericht die moet leiden tot versnelde ontwikkeling in beide provincies. Ook Jakarta is doordrongen van het gegeven dat de speciale Autonomie niet heeft gebracht wat het beloofde en gezocht moet worden naar constructieve oplossingen. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat er een klimaat van vertrouwen ontstaat tussen de bevolking van Papua en de regering in Jakarta. “The UP4B has to deliver a good performance as stipulated in the Special Autonomy Law. Otherwise it will only make Papuans lose their confidence in Jakarta”5 , aldus Pt. Hapins bestuurslid Yusak Reba in Jakarta Post van 13 januari 2012. Hoewel de speciale autonomie status van Papua hoge verwachtingen en hoop voor positieve ontwikkelingen in Papua heeft doen opwekken, wordt de armoede in deze regio geschat op 80%. Het vertalen van deze hoop naar de realiteit blijft een enorme uitdaging voor de beleidsmakers en instituties die zich inzetten voor de opbouw van en ontwikkelingen op zowel economisch als sociaal vlak in Papua. 1.2 Wat wil Stichting Hapin bereiken Visie ‘met het oog op de toekomst…’ Er ontstaat een steeds grotere democratische speelruimte waardoor de representatie van de Papua’s zal verbeteren en daarmee hun welzijn verhogen. Hapin wil zijn positie verstevigen als stakeholder in de ontwikkeling van Papua. Missie Investeren in een duurzame toekomst voor Papua door het ondersteunen van lokale initiatieven die bijdragen aan de verbetering van de sociale, economische en/of culturele positie van de autochtone bevolking van Papua. 1.3 Veertig jaar betrokken bij Papua! In veertig jaar tijd heeft Hapin zich ontwikkeld van een kleine vrijwilligers organisatie die zich voornamelijk bezig hield met lobby activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua naar een professionele werkorganisatie die in het verleden jaarlijks 150 studenten en 30 projecten steunde naar tegenwoordig een kleine organisatie in Nederland met een professioneel werkende lokale zusterorganisatie in Papua. 4 http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacifi18442620c- 5 http://www.thejakartapost.com/news/2012/01/13/papuans-trust-jakarta-staked-new-team.html
  • 8. 7 Begin Op 23 februari 1972 werd in het Zeeuwse Veere de stichting Hulp aan Papua’s in Nood (Hapin) opgericht als reactie op de New York Agreement en de ‘Act of Free Choice’, het referendum waarbij zelfbeschikking van Papua centraal stond. In 1969 hadden de Verenigde Naties na een gemanipuleerde volksraadpleging de soevereiniteit van Indonesië over het gebiedsdeel erkend. De daaropvolgende benarde situatie en kansarme positie van de Papua’s in de Indonesische provincie Irian Barat (West Irian) en de geringe aandacht van de Nederlandse en internationale gemeenschap motiveerden veel Nederlanders om fondsen te werven en aan de slag te gaan om de Papua’s te ondersteunen. Die steun kwam er toen uit alle uithoeken van het land. De spullen werden ingezameld en naar Papua verstuurd. Het ingezamelde geld werd aanvankelijk gestoken in weeshuizen en internaten. Later breidde de projecthulp zich uit en kregen studenten financiële steun. Tegelijkertijd werd er ook gelobbyd. Politici en journalisten in binnen- en buitenland werden opgeroepen om zich het lot van de Papua’s aan te trekken. In de loop van de jaren tachtig werd de structurele ondersteuning van kleinschalige projecten op gebied van jeugd en gezondheidszorg, startsubsidies voor kleine bedrijven en informeel onderwijs steeds belangrijker. Groei Door uitbreiding van het aantal donateurs en de financiële steun van organisaties als OxfamNovib namen de financiele mogelijkheden toe. Er kwamen mensen in loondienst bij Hapin. Het aantal projecten breidde zich fors uit. Dit vereiste een goede verantwoording aan de donoren en een verandering in de bestuursstructuur van Hapin. Het bestuur kreeg een meer toezichthoudende taak. Daarnaast ontstond er een uitvoerende organisatie met een aantal betaalde krachten aangevuld met vrijwilligers. Begin 2001 vraagt Hapin het keurmerk voor Goede Doelen aan bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Hapin was houder van dit keurmerk van 1 juli 2001 tot 30 juni 2011. Het keurmerk is een stempel van goedkeuring voor organisaties die aan de criteria van het CBF voldoen. Dat betekent regelmatige beoordeling op de volgende punten: 1. Bestuur 2. Beleid 3. Fondsenwerving, voorlichting en communicatie 4. Besteding van de middelen 5. Verantwoording In 2012 hebben we het keurmerk verruild voor een certificaat. De beoordelingsvormen zijn nagenoeg gelijk, maar het certificaat is goedkoper en sluit beter aan op de praktijk van kleinere goede doelen, zoals Hapin. Thematische aanpak De veranderende politieke en sociaal-economische context in Indonesië in het algemeen en Papua in het bijzonder heeft sinds het jaar 2000 zijn weerslag op de werkwijze van Hapin in Papua. Door de nieuwe, autonome status van Papua binnen de wet Speciale Autonomie, richtte de focus zich sterker op processen van democratisering en hervorming van bestuur en financiën. Er ontstonden mogelijkheden voor het maatschappelijk middenveld (civil society) om zich te versterken. Er zijn potentieel mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het overheidsbeleid. Ondanks de nieuwe ruimte die ontstaan is, zijn er grote belemmeringen door gebrek aan capaciteit, het ontbreken van een middenklasse, slecht beleid en politiek-maatschappelijke spanningen. Dit geeft nieuwe persepctieven voor een niet-gouvernementele organisatie (NGO) als Hapin. Hapin speelt in op de veranderingen die de Papua maatschappij steeds complexer maken. Ondanks de complexiteit van de uitdagingen waarvoor de bevolking van Papua zich gesteld ziet, zijn we optimistisch en denken dat een grotere
  • 9. 8 democratische speelruimte de representatie van de armere Papua’s zal verbeteren en daarmee hun welzijn zal verhogen. Hapin ziet haar rol in het dichter bij elkaar brengen van de overheid en het maatschappelijk middenveld groter en belangrijker worden. Overheden hanteren veelal een top-down aanpak terwijl Hapin juist een grassroot oftewel bottom-up benadering heeft. Hapin werkt vraaggericht en kleinschalig en gaat uit van de kracht en capaciteit van de Papuabevolking. We erkennen daarbij de plaatselijke dynamiek en culturele identiteit van de Papua’s. De activiteiten van Hapin moeten er kortom toe bijdragen dat overheid en civil society weer tot elkaar komen, en in kritische samenwerking de ontwikkeling van Papua ter hand nemen. Deze ambitie is in 2008 vertaald in het nieuwe beleid dat zich richt op de volgende vier beleidsthema’s: 1. Capaciteitsversterking (capacity building) en informeel onderwijs. 2. Versterken van het maatschappelijk middenveld (civil society). 3. Het beschermen van inheemse landrechten(adatrecht). 4. Steun aan midden- en kleinbedrijf; economische projecten die de inkomenspositie van Papua’s versterken. Projectenbeleid Sinds 2008 hanteert Hapin een nieuw projectenbeleid dat aangeeft in welk beleidsthema een project moet vallen. Deze programmatische aanpak richt zich op capaciteitsopbouw, het maatschappelijk middenveld (civil society), landrechten en ondernemerschap. Ongeacht in welk beleidsthema een activiteit valt, empowerment en duurzaamheid staan hierbij centraal. Het Engelse woord, empowerment, vat samen dat we het liefst de Papua’s en hun organisaties zelf beslissingsbevoegdheden geven, en dat onze interventies gericht zijn op een in de toekomst verder zelfstandig en levensvatbaar bestaan van de begunstigde organisaties. Het is, met andere woorden, niet de bedoeling dat organisaties afhankelijk worden van de steun van Hapin. Waar moet een project aan voldoen Om voor financiering in aanmerking te komen moet een project(voorstel) aan een aantal voorwaarden voldoen zodat de kwaliteit en duurzaamheid van de projecten worden gewaarborgd. We hanteren hiervoor de volgende criteria: 1. Levensvatbaarheid: de te behalen resultaten moeten gericht zijn op (economische)onafhankelijkheid. 2. Transparantie: formulering van duidelijk te behalen resultaten. 3. Gender gelijkheid 4. Track record. 5. Lokaal initiatief. Grafiek 1: Beleidsthema’s naar man-vrouwverhouding. Sinds 2002 richt het beleid van Hapin zich op gender gelijkheid. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 V M
  • 10. 9 De criteria gelden als een soort punten: hoe hoger de score, hoe groter de kans op goedkeuring. Als er bijvoorbeeld onvoldoende aandacht is voor de verhoudingen man-vrouw, wordt dit een punt voor verbetering tijdens de looptijd. Een uitgebreide assessment procedure volgt, waarbij pt.Hapin regelmatig andere deskundigen inschakelt. Er worden vaak meerdere bezoeken gebracht aan de groep belanghebbenden die het projectvoorstel hebben ingediend. Na goedkeuring van het voorstel wordt een contract ondertekend met vermelding van de rechten en plichten van alle betrokkenen. Gedurende de uitvoer van het project is er contact via e-mail, telefoon of bezoeken ter plaatse. Het gevoel van ‘partnership’ staat hierbij centraal: beide partners streven naar het behalen van de resultaten en realiseren van de doelstellingen. 2. HET PROGRAMMA In onderstaande tabel worden de verschillende projecten die door Hapin zijn (mede) gefinancierd gespecificeerd. Er is een onderverdeling naar de beleidsthema’s, die verderop worden toegelicht. Uiteindelijk is de helft van de begrote projectuitgaven daadwerkelijk gerealiseerd. Hiervoor zijn verschillende oorzaken:  Twee grote projecten, goed voor een bedrag van IDR 326.250.000, zijn afgewezen omdat de aanvraag te ambitieus of onduidelijk was. Pt. Hapin heeft de indieners echter wel de mogelijkheid gegeven om een andere projectaanvraag in te dienen. Hiervan heeft één organisatie (Mnukwar Media Center) gebruik gemaakt.  Sommige projectaanvragers bleken elders al gesubsidieerd te worden  De groep die een project moest uitvoeren bleek na nader onderzoek niet goed georganiseerd te zijn.  De uitgaven voor de opbouw van Pt. Hapin zijn ook veel lager dan begroot. Pt. Hapin heeft in 2012 niet op volle kracht kunnen draaien door verschillende factoren, die nader worden uitgelegd op blz. 20. Er zijn de loop van 2012 wel een aantal nieuwe projectaanvragen gedaan, waarvan we een deel ook hebben kunnen honoreren. Uit onderstaande tabel blijkt dat het programmaonderdeel capaciteitsversterking een groot aandeel blijft houden in onze investeringen. Dit wordt vooral veroorzaakt door het studiebeursprogramma dat Hapin sinds 1989 steunt. Investeren in kennis en dus onderwijs rekent Hapin tot een van haar belangrijkste kerntaken. Hapin begon met jaarlijks 200-300 studenten maar vanwege behoud van de kwaliteit van het programma hebben we dit terug gebracht naar maximaal 40 studenten per jaar, wat ongeveer neer komt op 10-12.000 euro per jaar. Ook de ondersteuning aan zusterorganisatie Pt. Hapin wordt beschouwd als project en maakt onderdeel uit van het capacity building programma. Sinds haar oprichting heeft Hapin verschillende weeshuizen gesteund. Omdat Hapin streeft naar duurzaamheid en economische zelfredzaamheid van de doelgroep, hebben wij er voor gekozen om de steun aan deze kindertehuizen stop te zetten. In goed overleg met de overkoepelende organisatie, Yayasan Filadelfia, is er drie jaar geleden afgesproken om de steun af te bouwen met als einddatum 1 juli 2012. Hapin heeft dan bijna 40 jaar deze organisatie ondersteund. Yayasan Filadelfia kan vanzelfsprekend nieuwe projectaanvragen indienen bij zusterorganisatie Pt. Hapin mits deze gericht zijn op inkomsten generende projecten die de zelfredzaamheid van het tehuis vergroten. Hierbij kan gedacht worden aan een hostel.
  • 11. 10 TABEL 1: Proj Nr. Project Naam Plaats Uitvoerder Begroot Gerealiseerd PTH 12.1 Pt Hapin Jayapura Pt. Hapin 43.537 20.068 BAL 12.2. Contextual Curriculum Papua Wamena YKW - - IND 12.1 Studiebeurs programma Indonesië Pt. Hapin 10.000 11.200 JAY 12.1 People Education and Health Keerom VOX 6.142 - MAN 12.1 Beëdiging mensenrechtenadvocaten Manokwari LP3BH 4.868 3.949 Capacteitsversterking (3.1) 64.547 35.217 MAN 12.5 Ondersteuning en versterking organisatie Mnukwar Manokwari Mnukwar - 883 JAY 12.7 Ondersteuning management marktvrouwen coöperatie Jayapura KOMMPAP - 1.539 JAY 12.10 Organisatie & lancering van multimedia platform "Papuan Voices" Jayapura Papuan Voices - 917 Maatschappelijk middenveld(3.2) - 3.339 MAN 12.2 Ekosob Mapping Manokwari Yalhimo 12.026 - MAN 12.3 Participatieve film documentaire over adat landrechten Manokwari Mnukwar 14.692 - Landrechten(3.3) 26.718 - BAL 12.1. Varkensteeltproject Wamena People Group 1.228 - JAY 12.2 Pluimvee boerderij Entrop VOX 573 - JAY 12.3 Varkensteeltproject Kali Acai Pt. Hapin 1.228 - JAY 12.4 Varkensteeltproject Arso Gemeenschap Arso 901 1.287 JAY 12.5 Microkrediet aan kleine zelfstandige ondernemers Jayapura Mama Mama Papua 1.638 829 MAN 12.4 Varkensteeltproject Anggori Gemeenschap Anggori 653 942 Midden- Kleinbedrijf(3.4) 6.221 3.058 PEL 12.1 Ondersteuning kindertehuizen Papua Pelangi 10.000 8.300 SOR 12.1 Bescherming inwoners vrouwencentrum Teminabuan P3W - 1.000 NL 12.1 Papua Solidariteitsdagen NL Werkgroep PSD 100 100 NL 12.2 50 jaar Papua's in Nederland NL 50jPiN - 3.500 NL 12.3 1 Decemberviering ter ere van herdenking 50 jaar Papua's in NL NL Papuavrouwen in NL - 250 Overig/Activiteiten in Nederland(3.5) 10.100 13.150 TOTAAL € 107.586 54.764
  • 12. 11 2.1 Capaciteitsversterking Onderwijs is de meest effectieve en duurzame vorm van ontwikkelingshulp. Onderwijs is het belangrijkste middel voor het verspreiden en ontwikkelen van kennis. Kennis is op haar beurt een vereiste om voorzieningen, zoals zorginstellingen, op te zetten en uit te breiden. Verder helpt kennis om een economie op te bouwen, omdat het mensen in staat stelt eigen bedrijven op te richten en te runnen. Uit analyses over ontwikkeling in Papua concludeert Hapin dat goed onderwijs in zijn verschillende verschijningsvormen cruciaal is. In ontwikkelingstermen wordt veelal gesproken over capaciteitsversterking. Het formele onderwijs is de verantwoordelijkheid van de overheid. We nemen dus geen financiering van het formeel onderwijs over. Hapin probeert daarentegen de toegang tot het onderwijs te vergroten en richt zich op praktijkgericht onderwijs (vocational training). Bij het bevorderen van toegang hoort ook het werk van maatschappelijke organisaties die druk op de overheid uitoefenen om de budgetten voor het onderwijs te verhogen. Onderwijs als sleutel tot een betere toekomst Sinds 2000 is de armoede in Indonesië gedaald van 46 procent naar 37 procent maar Papua blijft armste en meest onderontwikkelde regio van Indonesië6 . Menigeen denkt dat onder andere het slecht presterende onderwijssysteem in Papua daar debet aan is. Volwaardig deelnemen aan het maatschappelijk leven en het zelf richting geven aan de toekomst van de eigen gemeenschap veronderstelt verschillende capaciteiten en competenties. Dat geldt voor deelname aan het economisch leven, zelforganisatie in coöperaties en ngo's, het kunnen opkomen voor belangen en het kunnen doen gelden van rechten, het kunnen uitoefenen van publieke bestuurlijke en politieke functies en voor de uitoefening van leidinggevende functies. De mogelijkheden om de nodige competenties te ontwikkelen zijn beperkt in Papua en, indien aanwezig, veelal buiten het bereik van de Papua-gemeenschap. De potentie van de Papua- gemeenschap wordt hierdoor niet gebruikt of onderbenut. Hapin wil de toegang tot het onderwijs verbeteren met behulp van het studiebeurzenprogramma zodat de Papua studenten de mogelijkheid krijgen hun kansen te benutten en hen perspectief te geven om hogerop te komen en met hun talenten hun gemeenschappen te dienen. Hapin rekent de uitbreiding van capaciteiten en competenties van deze jonge generatie tot één van haar belangrijkste aandachtsgebieden. Het studiebeurzenprogramma moet de kadervorming stimuleren door het verstrekken van studiebeurzen voor hoger onderwijsopleidingen aan veelbelovende studenten, die daarvoor niet of in onvoldoende mate de middelen kunnen verkrijgen. Daarbij gaat het in de meeste gevallen om opleidingen op de terreinen economie, organisatie en professionele beroepsgroepen (geneeskunde, ict, recht, techniek etc). We streven in ons beleid naar gendergelijkheid maar in de praktijk ontvangen mannen vaker een beurs dan vrouwen. In het verleden steunde Hapin meer dan 100 studenten per jaar. Sinds de invoering van het nieuwe projectenbeleid in 2008 heeft Hapin besloten om met het studiebeursprogramma meer de diepte in te gaan. De focus verschuift met andere woorden van kwantiteit naar kwaliteit. Aan maximaal veertig studenten wordt een beurs verleend om de kwaliteit van het studiebeursprogramma te waarborgen. Als gevolg hiervan is de rol van onze zusterorganisatie toe genomen doordat zij contactpersoon zijn voor de studenten, hen begeleiden en een luisterend oor bieden wanneer dit nodig is. In 2012 hebben 38 studenten een beurs ontvangen waarvan 42% vrouw. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal studenten in de tertiaire sector procentueel toegenomen. De commerciële diensten met name de ICT zijn onder onze studenten erg in trek. Opvallend hierbij is dat 55% vrouw is in deze sector. De tendens onder onze studenten is dat de traditionele primaire sector minder in trek is en overgenomen wordt door de commerciële dienstverlening. 6 Central Bureau of Statistics (BPS), various publications.
  • 13. 12 Waarschijnlijk is dit een reactie op de transmigratiepolitiek in Indonesië waardoor de Papua’s een gemarginaliseerde positie hebben, de kuststeden enorm gegroeid zijn, de industrie en de concurrentie op de arbeidsmarkt is toegenomen en landbouw en veeteelt niet voldoende opleveren in een samenleving die zo snel verandert. Kennis delen Door de jarenlange steun van Hapin aan talentvolle Papua’s hebben wij een lijst kunnen samen stellen van meer dan tweeduizend alumnileden. Hapin heeft de ambitie om een alumnivereniging op te richten waar kennis gedeeld kan worden tussen oude en nieuwe studenten. SMAGabungan Hapin probeert ook haar kennis te delen door samenwerkingsrelaties aan te gaan met andere organisatie in zowel Nederland als Indonesië. In Nederland heeft dit geresulteerd in een samenwerking tussen Hapin en de werkgroep SMAGabungan. De werkgroep is ontstaan in 2001 naar aanleiding van het bezoek van enkele ex-leerlingen en een ex- docent geschiedenis aan de oude HBS in Jayapura ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van hun school. Het doel van de werkgroep is fondsen te verwerven voor de hoognodige renovatie van de school. Tevens streeft de werkgroep naar kwaliteitsverbetering van het onderwijs om zodoende een betere aansluiting met universiteiten te realiseren voor de Papua leerling en de drempel zo laag mogelijk te houden. Hapin gaat meehelpen aan het in stand houden van de HBS SMAGabungan in Jayapura. Op deze school is ongeveer 80 procent van de leerlingen Papua. Helaas laat de staat van het gebouw en de kwaliteit van het onderwijs heel wat te wensen over. In Papua gaan we met bestuur, directie, leerkrachten en alumni van de school en Pt. Hapin zoeken naar een structurele oplossing voor de renovatie van de school en kwaliteitsverbetering voor het onderwijs. Het opsporen van de oude studenten is echter moeilijker dan wij aanvankelijk dachten waardoor de daadwerkelijke realisering van de vereniging op zich laat wachten. Pt. Hapin heeft daarentegen een aantal oud studenten aan zich kunnen binden door hen te enthousiasmeren om zich als vrijwilliger in te zetten voor Pt. Hapin. Een goed voorbeeld is Hernes Demena. Hernes is via het kindertehuis Pelangi (voormalig project van Hapin) bij ons terecht gekomen. Al vanaf het begin van zijn studie hebben wij hem kunnen volgen en kunnen zien en horen wat zijn beproevingen waren. Hij heeft met succes zijn opleiding volksgezondheidskunde afgerond en zet zich nu in voor de alumni vereniging van Hapin.
  • 14. 13 De werkgroep SMAGabungan maakt formeel onderdeel uit van Hapin, met behoud van zelfstandigheid. Dit betekent dat zij op dezelfde manier zullen blijven werken en dat de financiën alleen besteed kunnen worden aan het doel van de werkgroep. Voordeel van deze samenwerking is dat de werkgroep het ANBI-keurmerk mag dragen en de continuïteit van de organisatie is gewaarborgd. Kortom Hapin blijft op zoek naar raakvlakken met andere organisaties waarmee ze kan samenwerken om haar netwerk te vergroten en de kwaliteit van het programma te behouden. 2.2 Versterking van het maatschappelijk middenveld Door het democratiseringsproces in Indonesië, is er ruimte ontstaan voor het maatschappelijk middenveld (civil society) in Papua. Hapin steunt NGO’s die hier direct aan werken door het bewust maken van groepen burgers over hun rechten ten opzichte van de overheid en door het organiseren van burgers rond een bepaald thema. “If you want to save Papua, you have to start with the woman,” Frederika Korain, SKP Jayapura7 Hoewel de samenleving van Papua bestaat uit een patriarchale sociale structuur, zijn het de vrouwen die een essentiële rol spelen in het voorzien in de dagelijkse levensbehoeftes van hun families. Ze verbouwen voedsel, verzamelen brandhout, zorgen voor de kinderen en indien de man het laat afweten zorgt zij voor het inkomen van de familie. De vrouwen zijn als het ware voedselproducenten en arbeiders tegelijk die een belangrijke bijdrage leveren aan de economie en aan het welzijn van hun families en gemeenschappen. 7 http://www.vrouwenstaansterker.nl/documents/doc/Case_study_Women_in_Papua_-_final.pdf
  • 15. 14 Mama Mama Papua Dankzij Cynthia Warwe, programma medewerker van Pt. Hapin en groot voorvechter van vrouwenrechten, is het project Mama Mama Papua (M2P) onder onze aandacht gekomen. M2P is een coöperatie van marktvrouwen die opkomen voor hun rechten in een samenleving die drastisch verandert en waar de economische concurrentie hoog is. Vrouwen uit verschillende regio willen hun producten (variërend van betelnoten tot groenten, fruit, vis, brood en handgemaakte tassen) verkopen in de hoofdstad Jayapura in de hoop hun omzet te vergroten en de toekomst van hun kinderen en kleinkinderen veilig te stellen. Door de komst en vestiging van Indonesiërs vanuit andere eilanden is de concurrentie moordend geworden, vooral omdat niet-Papua's dezelfde handelswaar op een betere plaats op de markt mogen verkopen. Uit onvrede met hun achterstelling hebben zo’n 400 vrouwen zich verenigd in een coöperatie om zo hun positie te versterken. Ze gebruiken hiervoor de slogan Awin Meke. ‘Awin’ betekent moeder in de Biakse taal (een van de dialecten die in Papua gesproken wordt) en ‘Meke’ betekent toebehoren in het dialect uit Wamena. Hiermee geven de vrouwen aan dat de belangen van de marktvrouwen de etnische grenzen overschrijden en dat zij opkomen voor hetgeen hen als marktvrouwen toebehoort. Dat is het recht op eigen levensonderhoud en een eerlijke kans om dit te bewerkstelligen. De coöperatie verzorgt ook voor het beheer van de markt. De kleine bijdrage van ieder die op de markt haar producten komt verkopen, wordt gebruikt om het terrein schoon te houden en om nachtwakers te betalen. Daarnaast verzorgt de coöperatie goedkoop transport van de verafgelegen buitenwijken, waar de marktvrouwen wonen en hun tuinen hebben, naar de markt. Hapin ondersteunt de coöperatie met adviezen voor het verbeteren van de organisatie, en met materiaal (computers) en trainingen. Niet alleen trainingen voor de leiding van de coöperatie, maar speciaal ook voor de marktvrouwen, bijvoorbeeld in het ver- en bewerken van hun producten, zodat ze er een betere prijs voor kunnen krijgen. Sommige vrouwen maken de overstap van het simpel verkopen van hun groenten naar het runnen van een eettentje. Hapin maakt dit mogelijk door hen een micro krediet te geven. Zowel de kwaliteit van hun etenswaar, als het goed omgaan met geld is van groot belang. Dit project is een meerjarig traject omdat er naast technische ondersteuning voor de coöperatie, ook een trainingen nodig zijn voor de marktvrouwen zodat zij zichzelf kunnen bedruipen. M2P heeft ook de ambitie om hun kennis en organisatiemodel te delen met marktvrouwen in Biak, Sorong etc. Culturele eigenheid Als nieuwe staat met veel verschillende bevolkingsgroepen is nationalisme erg belangrijk in Indonesië. In Papua leidde dit bij de overheid tot angst voor separatisme en onderdrukking van Papua cultuuruitingen. De Speciale Autonomie beloofde erkenning van de eigenheid van de Papua’s. Helaas zijn de positieve politieke en maatschappelijke ontwikkelingen tot stilstand gekomen. Daarom is het voor de versterking van de eigen identiteit van belang eigen cultuuruitingen te blijven stimuleren. Hapin steunt initiatieven die de culturele eigenheid van de verschillende Papua volken op een positieve wijze naar voren brengen. Dit kunnen kunstuitingen zijn, maar ook bijvoorbeeld de invloed van cultuur op projectdesign. Bij deze initiatieven kan ook de link gelegd worden met massa media, zoals film en video: Papuan Voices Op 13 oktober 2012 is het multi media platform ‘Papuan Voices’ gelanceerd tijdens een bijzonder filmfestival over Papua in Jakarta. Dit platform voert naar eigen zeggen een cultureel gevecht om Papua te laten zien door de ogen van de Papua’s zelf.
  • 16. 15 Op dit filmfestival werden elf korte films getoond die niet alleen het intrigerende en vaak zware leven van Papua’s vertellen, maar ook inspiratie bieden om door te blijven vechten voor een beter leven. De onderwerpen lopen uiteen van Islamitische Papua’s die hun plek in de samenleving opeisen tot de typische handdruk die mensen elkaar geven in de plaats Bilogai. Het festival opende met Love Letter to the Soldier over een Papua- vrouw die enkele jaren geleden een controversiële relatie had met een Indonesische militair. De video’s zijn terug te zien op www.papuanvoices.net. De site laat Papua in al haar diversiteit zien en stelt bovendien op moderne wijze eeuwenoude en moderne problemen aan de kaak. Hapin heeft hier aan bij gedragen in de vorm van kennis. Pt. Hapin medewerker Cynthia Warwe was mede organisator van het festival en heeft bijgedragen door de film ‘ Awin Meke’ over de marktvrouwen in Jayapura te maken. Deze film is ook terug te vinden op de website van PapuanVoices. 2.3 Landrechten “[T]he so-called paradox of Papua […] is [that it is] the wealthiest of Provinces but [it] has the highest levels of poverty in the country. Papua has huge reserves of natural resources in the mining and oil and gas sectors and continues to contain some 85% forest cover, including large reserves of commercially valuable lowland rainforest. The speed with which forest is being converted and the scale of plans for further conversion for industries such as oil palm and bio-fuels is of global concern because of the importance of forest to climate change mitigations but also because of the disenfranchisement of ethnic Papuans from their traditional landscapes and lifestyles”.8 Naast het constructief maar kritisch volgen en beïnvloeden van het overheidsbeleid is het helaas ook zo dat burgers zich moeten beschermen tegen de overheid. Land is voor Papua’s van levensbelang. Het bos is als een supermarkt waar van alles is te vinden. Papua is de laatste decennia echter sterk veranderd. Er zijn veel migranten uit andere delen van Indonesië bijgekomen. Zó veel, dat Papua’s een minderheid dreigen te vormen in hun eigen land. Al die nieuwkomers hebben land nodig. Hoewel de Papua’s precies kunnen vertellen van wie, welke familie of clan een stuk bos is, omschrijft de staat diezelfde grond dikwijls als 'ongebruikte grond', dus staatseigendom. Het gewoonte- of adatrecht op de grond is ongeschreven recht. Vaak komt het daarom tot conflicten met de oorspronkelijke bewoners van Papua. Het kan positief uitpakken als de adat-landrechten in kaart worden gebracht. Dat geeft duidelijkheid over wie waaraan rechten kan ontlenen. Gezien het toenemende gevaar van grootschalige ontbossing is bescherming van landrechten een topprioriteit op Papua. Adat landrechten worden niet of moeizaam erkend door de overheid. Nu steeds meer activiteiten zich richten op het weghalen van natuurlijke hulpbronnen zijn inspanningen op het gebied van adat landrechten belangrijker dan ooit. Gelukkig zijn er al enige tijd initiatieven van organisaties, die zich bezighouden met het in kaart brengen van adatgronden. Hapin steunt deze initiatieven van harte, maar verdere ontwikkeling op perspectief is nodig. Zo worden er goede kaarten gemaakt, maar de stap om erkenning van die kaarten te krijgen wordt niet vaak gemaakt. 8 USAID/Indonesia, Papua Assessment, Final Report, 2009. p. X.
  • 17. 16 In 2012 zijn er weinig projectaanvragen geweest die zich specifiek richten op landrechten in Papua. Hapin heeft daarentegen wel indirect via het Mnukwar Media Centrum kunnen bijdragen aan het verspreiden van het landrechten probleem in Papua. Het Mnukwar Media Centrum had sterke behoefte aan een interne evaluatie en training van het personeel om toekomstige plannen te kunnen realiseren. Dit centrum gebruikt film als lobby materiaal en middel om zo veel mensen op de hoogte te stellen van de gevolgen van houtkap op hun directe leefomgeving. Onlangs hebben zij een film gemaakt die de opvattingen van Mpur gemeenschap belicht op ontwikkelingsplannen voor hun regio die van directe invloed zijn op hun leefomgeving, levensonderhoud en cultuur9 . 2.4 Ondernemen “Waiting at the periphery of development, like spectators, are the subsistence farmers of Papua – […] waiting to understand, to join, to contribute, to play their part in Papua’s development. They are waiting to turn their energies into cash that will fuel their local economies”.10 Gerelateerd aan de bescherming van hun productiemiddelen en aan de wens voor meer praktijkgericht onderwijs is het feit dat de mensen in staat moeten kunnen zijn om beter gebruik te maken van de rijkdom in hun natuurlijke omgeving. In plaats van uitsluitend een basis te zijn voor zelfvoorziening zouden kleine stapjes gemaakt kunnen worden naar de geldeconomie. Het gaat in feite om het ontwikkelen van inheems ondernemerschap, met de daarbij behorende kennis van de markt. Voorwaarde is dat economische activiteiten de reeds aanwezige kennis en capaciteit van de mensen ten volle benutten. Dit houdt in dat Hapin door moet gaan met ekonomi pedesaan (dorpseconomie) initiatieven, maar wel onder de algemeen geldende voorwaarde dat we beter moeten monitoren wat er gebeurt, zodat de vergaarde kennis elders gebruikt kan worden. Vaak mislukken projecten doordat de mensen geconfronteerd worden met technieken en methodes die relatief nieuw voor hen zijn omdat de bestaande economische structuren van de gemeenschap zelf niet onderkend en waarop niet voort gebouwd wordt. Het houden van varkens is typerend voor Papua’s. Zo probeert een groep Papua’s in het dorpje Arso, dichtbij de grens van Papua New Guinea, haar inkomen aan te vullen door een varkenshouderij te beginnen met steun van Hapin. Naast het werken op de plantages als dagarbeiders en het verbouwen van groenten zijn zij genoodzaakt om een extra vorm van inkomsten te genereren. Hapin gelooft in ondernemerschap als effectief middel om armoede te bestrijden. De spaar- en leenafdeling (microkredieten) van de marktvrouwen coöperatie beheert het kapitaal, verstrekt de mama-mama`s leningen en bewaart en registreert het spaargeld. Als een Papua marktvrouw een lening wil, dan is de hoogte van dat microkrediet afhankelijk van de verkochte producten en de omzet. De leningen variëren van 500.000 tot 3 miljoen roepia (400 tot 2400 euro). De rente is 1,5% en moet na een half jaar worden terugbetaald. De vrouwen kunnen dan een nieuwe lening afsluiten. In 2012 hebben 2 vrouwen met steun van Hapin een microkrediet ontvangen. 9 http://vimeo.com/32076025 10 UNDP: A Multistakeholder Synthesis of the Development Situation in Papua, 2005, p. 39.
  • 18. 17 2.5 Activiteiten in Nederland Bewustwording en voorlichting in Nederland ziet Hapin als een belangrijke taak. We zijn zichbaar op verschillende manieren:  deelname aan manifestaties  via de website, social media, de nieuwsbrief die donateurs 3 maal per jaar ontvangen en voor iedereen online te lezen is.  lezingen. Dankzij onze hechte groep vrijwilligers kunnen wij het publiek op de hoogte blijven stellen over Papua en onze activiteiten: Manifestaties Het jaarlijks terugkerende evenement, Amsterdam Roots Festival, is een evenement waar bezoekers kunnen luisteren naar muziek, gerechten kunnen proeven uit alle windstreken en op zoek kunnen gaan naar verschillende soorten sieraden, tassen, houtsnijwerk en boombastschilderijen. Sinds een paar jaar staat ook Hapin met stand op dit festival. De stand wordt ieder jaar weer bemand door een groep enthousiaste vrijwilligers. Zo ook dit jaar terwijl het aantal bezoekers drastisch was gedaald als gevolg van het slechte weer. Desondanks hebben zij € 350,- opgehaald. Genoeg voor 1 studiebeurs! Vrijwilligers: Liang de Beer, Indjir Hanasbei & Suze de Lang In 2012 werd herdacht, met steun van Hapin, dat een paar honderd Papua’s om politieke redenen vanuit Nieuw-Guinea naar Nederland vluchtten. Om dat te herdenken én te vieren heeft een aantal actieve Papua’s een platform in het leven geroepen. Onder de noemer ‘50 jaar Papoea’s in Nederland’ (50jPiN) werden gedurende het hele jaar activiteiten georganiseerd, zoals lezingen, dansvoorstellingen, uitgave van een boek (Paradijsvogels in de polder), een speciale uitgave van de West Papua Courier, het opinieblad over Papua en een sportdag. Online media Onze nieuwsbrief, welke drie keer per jaar verschijnt, wordt eveneens door vrijwilligers gerund. In de loop der jaren is er een goede symbiose tot stand gebracht tussen onze redactie, Marl Pluijmen, en het personeel van Hapin. In 2012 is de web- en nieuwsbriefredactie van Hapin versterkt door de komst van Liang de Beer. Voor haar masterscriptie Geschiedenis verdiepte Liang zich in de KNAG-expedities naar de Wisselmeren en het Sterrengebergte in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Omdat ze ook meer wilt weten over het Papua van vandaag de dag, en over een flinke dosis schrijfkunsten beschikt, gaat ze aan de slag voor Hapin.
  • 19. 18 Via onze nieuwsbrief houden wij onze donateurs en institutionele donoren op de hoogte van onze activiteiten, projecten en studenten. In 2012 is er gewerkt aan een elektronische nieuwsbrief die begin 2013 voor het eerst is verschenen. Via deze weg proberen wij nieuwe vaste donateurs te bereiken en bieden wij een alternatief voor onze gedrukte nieuwsbrief. Via het internet probeert Hapin zich meer te profileren. Veel Papua studenten in ons Studiebeurs Programma maken gebruik van sociale media, Facebook in het bijzonder. Facebook gebruiken wij voornamelijk om contact te onderhouden met onze studenten. Zusterorganisatie, Pt. Hapin, begint de keepjes van het vak te leren en is zichtbaar via hun een eigen website (www.hapinpapua.org) en Facebook. Het laatste nieuws over onze projecten en de activiteiten van Pt. Hapin zijn te vinden op https://www.facebook.com/pages/Perkumpulan-terbatas- HAPIN/122443637946440. Twitter gebruiken we om het publiek snel te informeren over nieuws over Papua, gepubliceerd door Indonesische of Nederlandse kranten. Op online video hosting websites, zoals Youtube en Vimeo, kunnen filmpjes bekeken worden ingezonden door onze zusterorganisatie. Cynthia Warwe, medewerkster Pt. Hapin, maakt deel uit van een groep documentaire makers beter bekend als Papuan Voices (www.papuanvoices.net). Deze organisatie voert naar eigen zeggen een cultureel gevecht om Papua te laten zien door de ogen van de Papua’s zelf. In de toekomst hopen wij meer beeldmateriaal te ontvangen waardoor wij door middel van beeld ons nog beter kunnen profileren via het internet. Lezingen Een terugkerend jaarlijks evenement waaraan Hapin sinds jaar en dag steun verleent, zijn de 'Papua Solidariteitsdagen'. Ieder jaar wordt een nieuw thema behandeld en verschillende gastsprekers uit Indonesië uitgenodigd. In 2012 was het onderwerp ‘De menselijke waardigheid onaantastbaar. Mensenrechten als uitdaging aan staat en kerken in Papua’. Een goede opkomst en veel discussie in de werkgroepen maakte het een geslaagde dag. Dagvoorzitter Betty Ireeuw - Kaisiepo De gastsprekers waren:  Dr. Ibrahim Peyon, cultureel antropoloog, doceert aan de Universitas Cenderawasih te Jayapura  Ds. Dora Balubun, directeur van het Bureau voor Gerechtigheid, Vrede en Behoud van de Schepping van de Gereja Kristen Injili in Papua  Dr. Soei Liong Liem, medewerker van het Bureau TAPOL in Londen 2.6 Pt. Hapin Op 23 februari 2010, op de 38ste verjaardag van Hapin, is onze zuster- en uitvoeringsorganisatie Pt. Hapin opgericht. Met deze mijlpaal hebben we de steun aan Papua een stevigere basis gegeven en zijn er nieuwe mogelijkheden van fondsenwerving ontstaan. Pt. Hapin is gevestigd en geregistreerd in Jayapura. Pt. staat voor Perkumpulan terbatas, een vereniging met beperkt lidmaatschap. In Indonesië een stichting oprichten, zoals wij die kennen, is tegenwoordig een dure en tijdrovende aangelegenheid. Dat geldt nog niet voor een Pt., terwijl het dezelfde functie als een stichting kan vervullen. Deze lokale organisatie heeft een aantal voordelen:
  • 20. 19 Zekerheid voor onze mensen Ten eerste hadden de mensen die in Papua voor ons werkten geen rechtspositie. Dat betekende voor hen: geen arbeidscontract, geen loon maar een vergoeding, geen ziektekostenverzekering en geen pensioenopbouw. Normale zaken zoals wij die kennen, die als die niet geregeld zijn, leiden tot het verlies van mensen met kennis en ervaring. De verbeterde rechtspositie van onze werknemers in Papua dient het binden van lokale expertise. De voorwaarden zijn niet luxe, wel conform de lokale sector. Zij hebben nu een arbeidscontract, salaris , een ziektekostenverzekering en pensioenopbouw. Efficiënt omgaan met kennis en geld Ten tweede maakt dit het mogelijk dat bepaalde werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd door lokale mensen. . Daarmee komen de verantwoordelijkheden en bevoegdheden daar te liggen waar ze horen: in Papua. De mensen van Pt. Hapin kennen de lokale omstandigheden goed en kunnen ter plekke snel contacten leggen en zaken regelen zonder dat daar eerst ruggespraak met Nederland voor nodig is. Financiële duurzaamheid Ten derde kan Pt. Hapin als Papua organisatie zelf fondsen gaan werven. De oprichting van een lokale partner organisatie schept meer kansen voor het werven van fondsen binnen Indonesië, in Australië en Oost-Azië. Het is begrijpelijk dat het voor Aziatische fondsen maar een rare situatie is om centen te geven aan een Nederlandse organisatie 13.000 kilometer verderop die het vervolgens weer terugsluist naar Papua. Dat lukte dan ook niet, merkten we. In feite hebben we met de twee Hapins onze fondsenwervende capaciteit vergroot. De financiële steun aan activiteiten in Papua die wij belangrijk vinden zal minder kwetsbaar zijn dan voorheen. We streven ernaar dat de twee uiteindelijk gelijkwaardige partner organisaties worden. Het is de plicht van de Nederlandse Hapin om Pt. Hapin volop te steunen in haar ontwikkeling naar een goedlopende en gezonde organisatie. Met al deze initiatieven streven we er naar dat Pt. Hapin zichzelf kan bedruipen. Steun aan Papua die we zo belangrijk vinden zal op deze manier beter gewaarborgd zijn. De mensen van Pt. Hapin In 2012 is de staf van Pt. Hapin als volgt samengesteld:  directeur Jaap van der Werf,  programma manager Derek Windessy (alumnus van Hapin)  boekhouder/programma medewerker Cynthia Warwe. Het bestuur bestaat eind 2012 uit de volgende personen: Drs. Theofilus Bonay. SH, MM, Voormalig voorzitter van DPRD Kota Jayapura (2009) Dr. Ignasius Ngari. MBA, Docent aan Fajar Timur Theological College Drs. Yusak E. Reba. SH, Docent aan de Faculteit Rechten, Uncen, Coordinator voor het Instituut voor Civil Strengthening Papua Drs. D. Windessy. S.Psi, programma medewerken van Hapin voor het Jayapura district, studiebeurs coördinator Jaap M. van der Werf. In Nederland geboren Indonesisch staatsburger, voormalig manager van de Irian Jaya Joint Development Foundation. Tot eind 2012 was er geen scheiding tussen uitvoerend bestuur (Jaap van der Werf en Derek Windessy) en toezichthoudend bestuur.
  • 21. 20 Leerproces In het jaarverslag 2011 zijn de problemen van Pt. Hapin al uitgebreid aan de orde geweest. Bij onze collega’s in Papua bestond een sterke behoefte om de stagnerende ontwikkeling van Pt. Hapin door te spreken. Door persoonlijke omstandigheden van de medewerkers van Hapin, lukte het niet om in de eerste helft van 2012 een bezoek te brengen aan Papua. Het bestuur van Hapin wilde antwoord op een aantal vragen om vervolgens tot een plan van aanpak te komen. De vragen betroffen zowel bestuur, staf als de verwachtingen van Pt. Hapin van Hapin in Nederland. Uit de eerste evaluatie van David Itaar (bestuurslid Hapin) en Eddy Korwa (adviseur Hapin) blijkt het volgende: 1. BESTUUR  …is niet betrokken bij Pt. Hapin  …bestaat uit een aantal belangrijke personen met veel andere bezigheden  …vergadert nauwelijks, wordt ook niet door de staf aangespoord en betrokken  …er zijn geen afspraken over de rol van en taakverdeling binnen het bestuur 2. STAF  De twee medewerkers, Cynthia Warwe en Dererk Windessy maken een goede en gedreven indruk;  De directeur Jaap van der Werf, loopt op zijn tandvlees.  Er is geen sprake van een goed werkend team. 3. ALGEMEEN  Pt. Hapin is in de huidige situatie niet in staat fondsen te werven  Het imago van Pt. Hapin(en Hapin NL) is boven verwachting heel positief  Er moet op korte termijn een oplossing komen voor het leiderschap probleem  De rol van het bestuur van Pt. Hapin moet helder worden Het bestuur van Hapin NL besluit om de contacten via skype te intensiveren en zo spoedig mogelijk een tweede bezoek te plannen aan Jayapura. Afhankelijk van de resultaten hiervan wordt besloten of en hoe verder met Pt. Hapin. Eind november gaat Reinier de Lang op “missie” naar Jayapura met een duidelijke opdracht van het bestuur. Afspraken in november en december 2012 Het bezoek van Reinier heeft geleid tot enkele personele en organisatorische wijzigingen (zie ook de aanbevelingen verderop). Na intensieve gesprekken en in goed overleg heeft Jaap van der Werf zijn functie als directeur neergelegd. Hij heeft zijn taken overgedragen aan Derek Windessy, die ervaring heeft met het leiden van een NGO en een zeer nuttig netwerk in de regio heeft. Jaap zal in ieder geval in 2013 aanblijven als bestuurslid. Met Derek aan het hoofd willen we bereiken dat Pt. Hapin minder afhankelijk wordt van Nederland. Daarbij krijgt hij in 2013, naast Pt. Hapinmedewerker Cynthia Warwe, hulp van twee nieuwe krachten, Theresia Maturbongs en Donna Dominggas Nari. Er is afgesproken dat binnen een jaar wordt aangetoond dat Pt. Hapin levensvatbaar is en tot een zelfstandige organisatie kan uitgroeien. Een projectlijst van 2013 wordt zo snel mogelijk opgesteld, net als een plan voor het verduurzamen van het studiebeurzenprogramma. Zowel Pt. Hapin als Hapin Nederland hebben er alle vertrouwen in dat dit gaat lukken. Aanbevelingen aan Pt. Hapin  Voor de continuïteit van de uitvoering van de werkzaamheden van Pt. Hapin Derek Windessy benoemen als (interim) executive director.  Op korte termijn een strategische planning maken en overleggen met Hapin NL.  Aanstellen, voorlopig voor 1 (één) jaar van een junior stafmedewerker voor projectenwerk, communicatie/pr.  Duidelijke functie/taakomschrijvingen maken.
  • 22. 21  Opstellen van een lijst met namen ter uitbreiding van het bestuur. Het verdient aan te bevelen om het bestuur uit te breiden tot 5 (of zelfs 7) leden. Het zou een goed signaal zijn als er minimaal twee vrouwen in het bestuur worden opgenomen.  Streven naar een bestuurssamenstelling van mannen en vrouwen die op verschillende terreinen expertise hebben: financieel, fondsenwerving, juridisch, organisatieontwikkeling, opbouw netwerk, contacten overheid, onderwijs enzovoort.  In het eerstvolgende, cruciale jaar minimaal 4 bestuursvergaderingen beleggen, zodat het bestuur van Pt. Hapin haar ondersteunende en adviserende rol ook daadwerkelijk kan vervullen. De uitvoerende staf is verantwoordelijkheid voor de uitvoering(agenda, toelichting op agenda en notulen – minimaal 1 week voor de geplande bestuursvergadering).  Hanteren van het zogenaamde 4 (vier) ogen principe, zoals bijvoorbeeld scheiding van het klaarzetten van betalingen en de uitvoering ervan.  Prioriteit geven aan (externe) fondsenwerving gedurende het eerste jaar teneinde het voortbestaan van Pt. Hapin te verduurzamen.  Op korte termijn opstellen van een begroting voor Pt. Hapin.
  • 23. 22 3. ORGANISATIE 3.1 Werkorganisatie In het verslagjaar 2012 zijn er geen veranderingen in de samenstelling van de staf van Hapin. Sophie Schreurs: directeur, programma en communicatie Reinier de Lang: programma en financiën Beiden werken parttime, resp. 3 en 2 dagen per week. In 2012 bedraagt het aantal voltijdseenheden: 1,1. Aan het eind van 2012 is besloten om het jaarcontract met de verhuurder van ons kantoor aan de Niasstraat 1 op te zeggen. In diezelfde periode deed zich een mogelijkheid voor om kantoorruimte in het Landelijk Diensten Centrum van de Protestantse Kerken te huren. We hebben een fijne kantoorruimte voor 3 jaar kunnen huren in een zeer inspirerende omgeving. Tegelijk heeft het geleid tot een kostenbesparing in de huisvestingskosten van ongeveer € 3.000 op jaarbasis. 3.2 Bestuur Het bestuur van Hapin bestaat inmiddels weer uit 7 personen. Na het vertrek van Wim Westerbaan eind 2011, hebben we Cius Sawor bereid gevonden om het bestuur te versterken. In 1972 was zijn vader Zachi Sawor een van de oprichters en gedurende 22 jaar bestuurslid van Hapin. HAPIN houdt zich aan de Code Wijffels, dat wil zeggen:  Er is sprake van scheiding tussen toezichthoudend en uitvoerend bestuur.  Er wordt zo effectief en efficiënt als mogelijk gewerkt aan een optimale besteding van middelen in de realisatie van de doelstellingen.  Er wordt gestreefd naar optimale relatie met belanghebbenden, waarbij informatieverschaffing en het aannemen en verwerken van wensen, verlangens en klachten bovenaan staan. Onder belanghebbenden verstaan we personen en organisaties in Nederland en in Indonesië. Het bestuur is in 2012 vijfmaal in vergadering bijeen geweest. Naast de lopende zaken zijn er twee onderwerpen die er uitspringen:  Ontwikkelingen van onze zusterorganisatie Pt. Hapin (zie eerder in dit verslag op pag. 18 - 21).  Bestuursevaluatie Bestuursevaluatie In november 2012 heeft het bestuur zichzelf geëvalueerd door het invullen van een vragenlijst die speciaal is opgesteld voor non-profit organisaties11 . De vragenlijst is anoniem en wordt na sluiting van de indieningstermijn geanalyseerd door wetenschappers van een Canadese Universiteit. Het resultaat is een samenvatting van de antwoorden en een overzicht van de effectiviteit van Hapins bestuurlijk functioneren. Naast het (toezichthoudend) bestuur heeft ook de staf deelgenomen aan het onderzoek. In de conclusies worden zowel sterke punten als zwakke(re) punten genoemd. Zwakke punten positief geformuleerd als uitdagingen! Als sterke punten komen naar voren:  Duidelijke rolverdeling en goede verhoudingen tussen (toezichthoudend)bestuur en management zijn prima  Financieel management en ondersteuning van het bestuur zijn goed op orde. 11 https://boardcheckup.com
  • 24. 23 Als zwakke punten worden de volgende genoemd:  Rol van het bestuur in fondsenwerving  Strategische discussie, planning en prioriteiten  Performance assessment  Hier uit komen de volgende verbeterpunten:  Samenstelling en ontwikkeling van het bestuur  Planning en beleid  Rol bestuur mbt fondsenwerving Het bestuur besluit de evaluatie als een zogenaamde nul-meting te beschouwen en in 2013 een tweede assessment te doen. Samenvatting  Representativiteit evaluatie hoog: 87,5%.  De gemiddelde score is hoog: 217,75: in termen van de onderzoekers “A moderately effective board”.  Verhoudingen bestuur en staf uitstekend.  Financieel management op orde.  Fondsenwerving een zwak punt.  Gebrek aan strategische planning: waar willen we naar toe en hoe bereiken we dat. Overzicht bestuur HAPIN Naam Bestuursfunctie Bestuurslid sinds/herbenoemd/aftredend Maatschappelijke functie W.W.F.(Wytske) Inggamer Voorzitter 2006/2010/2014 Adviseur Interne Communicatie en Vertrouwenspersoon TU Delft; Vrijwilliger Terminale Zorg Rotterdam (VTZ); Vrijwilliger Hospice De Vier Vogels, Rotterdam R.E.(Rob) van de Lustgraaf Penningmeester 2007/2012/2016 Vennoot adviesbureau AEF Penningmeester Stichting A Propos M.M. (Maaike) te Rietmole Secretaris 2007/2012/2016 Beleidsadviseur bij Kooyenga Advisering. Huidige opdracht: Aanbestedngen WMO, gemeente Beverwijk A.N.(At) Ipenburg Lid 2006/2010/2014 Predikant; Webmaster www.remonstranten.org Voorzitter IARF, LDI G.(Geart) Benedictus Lid 2007/2012/2016 Veterinair consultant, commissariaat, voorzitter diverse organisaties , adviseur provinciale staten S.D.(David) Itaar Lid 2007/2012/2016 Directeur Welzijnsinstelling C. Cius Sawor Lid 2012/2016 Veiligheidscoördinator / buitenwacht CVB (Combinatie Versterken Bruggen) Bestuurslid stichting Rajori
  • 25. 24 BEGROTING 2013 Inkomsten 2013 Eigen Fondsenwerving 153.000 Overige inkomsten 1.000 Totaal inkomsten 154.000 Uitgaven 2013 Voorlichting en bewustwording 37.848 Structurele hulp 68.617 Totaal uitgaven aan doelstellingen 106.465 Kosten Eigen Fondsenwerving 45.887 Kosten Beheer en Administratie 9.539 Totaal uitgaven 161.890 Resultaat 7.890- Kengetallen 2013 % kosten eigen fondswerving 29,99% % inkomsten bestemd voor doelstellingen 69,13% % uitgaven besteed aan doelstellingen 65,76% % kosten Beheer en Administratie van totale uitgaven 5,89%
  • 27. 26 BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming) 31-12-2012 31-12-2011 ACTIVA € € Vaste activa materiele vaste activa(1) 7.430 13.779 7.430 13.779 Vlottende activa vorderingen en overlopende activa(2) 5.949 29.546 5.949 29.546 Liquide middelen(3) 104.919 126.875 TOTAAL 118.298 170.200 31-12-2012 31-12-2011 PASSIVA € € Reserves en fondsen Reserves Continuiteitsreserve(4) 60.000 60.000 Overige reserves(5) 30.590 58.668 90.590 118.668 Voorzieningen(6) 9.000 Investeringsbijdrage(7) 5.182 6.534 Schulden op korte termijn(8) 13.526 44.998 TOTAAL 118.298 170.200
  • 28. 27 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012 2012 2011 realisatie begroot verschil realisatie BATEN Baten uit eigen fondsenwerving(9) 118.696 196.000 77.304- 187.227 Overige baten(10) 3.507 800 2.707 3.603 Som der baten 122.203 196.800 74.597- 190.830 realisatie begroot verschil realisatie Lasten Besteed aan doelstellingen Kleinschalige projecten in (West)Papua(11) 65.249 66.055 5.306- 77.564 Kindertehuizen(12) 18.809 20.301 2.392- 29.859 Studiebeurzen(13) 27.295 15.651 9.844 27.637 Subtotaal structurele hulp 111.353 102.007 2.146 135.060 Voorlichting (14) 22.540 45.452 23.812- 37.907 133.893 147.459 21.666- 172.967 Werving baten Kosten Eigen Fondsenwerving(15) 11.133 35.754 25.071- 22.767 Beheer en administratie Kosten beheer en administratie(16) 5.255 10.301 5.496- 6.953 Totaal bestedingen 150.281 193.514 52.233- 202.687 Resultaat 28.078- 3.286 22.364- 11.857- De bestemming van het (negatieve) resultaat is volledig en laste gekomen van de overige reserves. De continuïteitsreserve is onveranderd. Voor een overzicht van het verloop van de reserves zie de toelichting op de balans.
  • 29. 28 Lastenverdeling 2012 Bestemming Doelstelling Werving baten Beheer en Administratie Realisatie Begroot Realisatie Projecten Kindertehuizen Studiebeurzen Voorlichting 2012 2012 2011 Lasten A B C D E F Subsidies en Bijdragen 12.701 8.300 6.276 6.153 0 0 33.429 70.500 45.902 Publiciteit en communicatie 0 0 0 5.878 5.878 0 11.755 20.000 17.721 Personeelskosten Nederland 33.932 6.786 13.573 6.786 3.393 3.393 67.864 64.938 90.377 Huisvestingskosten 5.686 1.137 2.274 1.137 569 569 11.372 11.376 13.187 Kantoor-en algemene kosten 10.431 2.086 4.172 2.086 1.043 1.043 20.861 20.950 29.475 Afschrijving en rente 2.499 500 1.000 500 250 250 4.999 5.750 6.026 Totaal 65.249 18.809 27.295 22.540 11.133 5.255 150.281 193.514 202.688 Verdeling personeelskosten naar doelstelling Projecten A 50% Kindertehuizen B 10% Studiebeurzen C 20% Voorlichting D 10% Eigen Fondsenwerving E 5% Beheer en administratie F 5% 100% De verdeling van de personeelslasten over de doelstellingen is gebaseerd op de (geschatte) urenbesteding per onderdeel.
  • 30. 29 Overzicht beloningen staf Hapin: Personeelskosten Eind december bestaat de staf van Hapin uit 2 medewerkers, 1 man en 1 vrouw. Beiden werken parttime. Totaal fte's 1,1(in 2011: 1,4) De personeelskosten zijn in 2012 € 31.000 lager dan in 2011 als gevolg van het niet opvullen van de vacature die ontstond door het vertrek van Jeroen Overweel in 2011. werkelijk 2012 begroot 2012 werkelijk 2011 Salarissen incl. vakantiegeld 42.232 42.033 61.968 Sociale lasten 6.340 6.305 10.549 Pensioenlasten 4.238 6.305 7.216 Ziektekostenverzekering 2.827 2.795 3.933 Reiskosten woon-werkverkeer 2.075 2.500 4.317 Overige personeelskosten 10.151 5.000 2.393 67.864 64.938 90.376 De verwachting is dat de personeelslasten in 2013 onveranderd blijven. Onder overige personeelskosten is opgenomen een bedrag van € 9.000 ten behoeve van een wachtgeld(afvloeiings)regeling voor de voormalige directeur van pt. Hapin. Dit bedrag is als dotatie op de balans verantwoord onder Voorzieningen. Naam Sophie Schreurs Reinier de Lang Functie Directeur Financieel manager Dienstverband Looptijd onbepaald onbepaald Uren 24 16 Parttime % 0,67 0,44 Periode 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 Brutoloon 22.480 16.605 Vakantiegeld 1.743 1.253 Totaal jaarinkomen 24.223 17.858 SV lasten(werkgeversdeel) 3.773 2.574 Belastbare vergoedingen/bijtellingen 724 1.351 Pensioenlasten(werkgeversdeel) 1.352 2.766 Bezoldiging 2012 30.071 24.549 Bezoldiging 2011¹ 28.629 17.534 ¹Reinier de Lang werkte een deel van 2011 8 uur per week.
  • 31. 30 KASSTROOMOVERZICHT 2012 2011 Bedrijfsresultaat -28.078 -11.857 Mutaties Investeringen - -11.335 Afschrijvingen 6.350 5.838 Mutatie Investeringsbijdrage -1.352 6.534 Mutaties in vorderingen 23.597 -14.472 Mutaties in schulden -31.473 -104.587 Mutaties in fondsen - -755 Mutaties in voorzieningen 9.000 6.123 -118.777 Donaties 118.696 187.227 Overige Baten 3.507 3.603 Uitgaven aan structurele hulp -104.153 -135.060 Uitgaven aan voorlichting en bewustwording -21.640 -37.907 Uitgaven aan fondsenwerving -10.683 -22.767 Uitgaven aan beheer en administratie -4.805 -6.953 -28.078 -11.857 Mutatie in Liquide Middelen -21.955 -130.634 Stand begin boekjaar 126.874 257.509 Stand einde boekjaar 104.919 126.875 Toelichting Dit kasstroomoverzicht wijkt af van de overzichten zoals we deze in de afgelopen jaren hebben gepubliceerd. Het is in feite een combinatie van de directe en de indirecte methode. De eerste gaat uit van de (operationele) ontvangsten en uitgaven. De tweede methode gaat uit van het (netto) bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor resultaatsposten die geen operationele kasstroom met zich meebrengen en voor kasstromen die in de betreffende periode geen resultaatspost zijn. Naar ons idee worden in het huidige overzicht de voordelen van beide methoden gebruikt, waardoor meer inzicht ontstaat in het verloop van de liquide middelen.
  • 32. 31 Toelichting Grondslagen Het financieel verslag 2012 is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn 650 Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen. Het saldo van de staat van baten en lasten komt tot uitdrukking in de toename of afname van de reserves. In de staat van baten en lasten worden de in het verslagjaar gedane toewijzingen(subsidies en bijdragen) opgenomen. Een kasstroomoverzicht is toegevoegd. Wat betreft de kosten kan worden opgemerkt dat structurele hulp wordt toegerekend aan de statutaire doelstellingen, te weten: 1. hulp aan de oorspronkelijke bewoners van het Indonesische deel van Nieuw-Guinea(Papua/West-Papua) 2. voorlichting en bewustmaking. Daarnaast worden de kosten toegerekend aan de werving van de baten (eigen fondsenwerving) en aan beheer en administratie. De kosten van beheer en administratie zijn alle kosten die niet aan de doelstellingen of aan de werving baten zijn toe te rekenen. De percentages voor toerekening van de kosten worden jaarlijks bijgesteld. Deze percentages zijn gebaseerd op de urenbesteding van de medewerkers. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De waardering van activa en passiva vindt plaats op basis van historische kosten. De activa en passiva worden opgenomen tegen de nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met de (cumulatieve) afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op een percentage van de geschatte economische levensduur. Ze worden berekend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde. Er wordt geen rekening gehouden met een restwaarde. De afschrijvingen op apparatuur, software en inventaris bedragen 20% per jaar van de aanschaffingswaarde. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de nodig geachte voorzieningen. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Indien niet anders is vermeld, staan deze ter vrije beschikking. Reserves De overige(algemene) reserve staat ter vrije beschikking voor uitgaven ten dienste van de doelstellingen. De continuïteitsreserve heeft tot doel de continuïteit van de organisatie te waarborgen in geval van (tijdelijk) tegenvallende opbrengsten. Als norm hanteren we 50% van de vaste kosten. Kortlopende schulden en overlopende passiva Onder nog te betalen projecten worden toezeggingen aan projecten en studenten(Studiefonds), verminderd met de daarop gedane uitkeringen, verantwoord. Het betreft verplichtingen die in het volgende jaar worden voldaan. Grondslagen voor de staat van baten en lasten Donaties en andere bijdragen Donaties worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen. Nalatenschappen worden verantwoord in het boekjaar waarin de omvang ervan op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Legaten worden verantwoord op het moment van ontvangst.
  • 33. 32 Projectuitgaven De toewijzingen aan projecten worden verantwoord in het jaar waarin het bestuur en/of de directie hiertoe heeft besloten. De betreffende bedragen worden voor het volledige bedrag van de toezegging onder de kortlopende schulden opgenomen. De daadwerkelijke uitkering heeft plaats ten laste van de schuldenrekening. Overige baten en lasten Overige baten en lasten worden in beginsel toegerekend aan het verslagjaar waarin de daarop betrekking hebbende activiteiten zijn verricht respectievelijk de lasten zijn ontstaan. Vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta(Indonesische Rupiah) worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. Transacties in deze vreemde valuta gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers per transactiedatum. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie12 . Bestemming jaarlijks overschot/tekort Conform de statuten van de stichting zal het saldo van de staat van baten en lasten worden toegevoegd/onttrokken aan de overige reserves, na aftrek toevoeging/onttrekking fondsen en bestemmingsreserve. Vergelijkende cijfers De in de jaarrekening opgenomen cijfers van het voorafgaande boekjaar zijn ontleend aan het financieel verslag 2011. 12 http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm
  • 34. 33 De liquide middelen zijn vrij opeisbaar. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie13 . Het saldo op onze Mandiribankrekening bedraagt per 31 december 2012: 33.806.076 Indonesische Rupiah (IDR). De gehanteerde reken(wissel)koers voor december 2012 bedraagt 1 Euro = 12.490,30 IDR. De verwachting is dat deze Mandiribankrekening in de loop van 2013 wordt opgeheven. 13 http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm (alle bedragen in euro) 1 2012 2011 Boekwaarde begin boekjaar 13.780 8.282 mutaties - investeringen - 11.748 desinvesteringen - -413 afschrijvingen 6.350 5.838 Boekwaarde einde boekjaar 7.430 13.780 In bijlage 1 hebben wij een specificatie opgenomen van de afschrijvingen. 2 Vorderingen en overlopende activa 31-12-2012 31-12-2011 Debiteuren 67 165 Rente 1.752 2.107 Legaten - 20.000 Depotbedrag Postnl 500 500 Vooruitbetaalde kosten 946 930 Overige te ontvangen bedragen 2.684 5.844 Boekwaarde einde boekjaar 5.949 29.546 3 Liquide middelen 31-12-2012 31-12-2011 Rabobank 4440.72.470 14.969 11.758 Rabobank 3870.19.901 209 312 Rabobank 3628.888.069 85.000 111.000 ING Bank 243000 1.925 652 ING Bank Rentemeerrekening 110 109 Mandiribank 2.707 3.043 Boekwaarde einde boekjaar 104.919 126.874 Materiele vaste activa TOELICHTING OP DE BALANS : ACTIVA
  • 35. 34 Er is een voorziening opgenomen van € 9.000 ten laste van de algemene reserve. Deze heeft betrekking op een afvloeiingsregeling ten behoeve van Jaap van der Werf. Deze regeling heeft een maximale looptijd van twee(2) jaar. Er is een clausule opgenomen dat de maandelijkse uitkering vermindert bij het verwerven van ander inkomen. uit de balans blijkende rechten en verplichtingen (alle bedragen in euro) Reserves en fondsen 31-12-2012 31-12-2011 Continuiteitsreserve 60.000 60.000 Overige reserves 30.590 58.668 2012 2011 Reserves 4 Continuiteitsreserve Saldo per 1 januari 60.000 60.000 geen mutaties in het boekjaar - - saldo per 31 december 60.000 60.000 5 Overige reserves 2012 2011 Saldo per 1 januari 58.668 57.545 Bij:bijdrage investeringen Pt. Hapin - 12.980 Af: tekort boekjaar -28.078 -11.857 saldo per 31 december 30.590 58.668 6 Voorzieningen 2012 2011 Saldo per 1 januari - - Dotatie uit algemene reserve 9.000 - saldo per 31 december 9.000 - 7 Investeringsbijdrage 2012 2011 Saldo per 1 januari 6.534 - Mutaties -1.352 6.534 saldo per 31 december 5.182 6.534 31-12-2012 31-12-2011 8 Schulden op korte termijn Crediteuren 1.138 2.725 Loonheffing 1.042 1.043 Vakantiegeld 2.098 1.946 Studiebeurzen - 5.000 Projecten 1.613 26.744 Accountantskosten 7.000 7.000 Overige 635 540 saldo per 31 december 13.525 44.998 TOELICHTING OP DE BALANS : PASSIVA
  • 36. 35 Huur kantoorruimte Vanaf 1 januari 2013 hebben we een kantoorruimte gehuurd voor de periode van drie(3) jaar in het Landelijk Dienstcentrum van de Protestantse Kerken Nederland. Voor 2013 is deze huur vastgesteld op € 8.000 per jaar. Met ingang van 2014 wordt de huurprijs verhoogd volgens het Consumentenprijsindexcijfer(CPI) alle huishoudens, zoals dat jaarlijks wordt gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS). Daarnaast dienen wij in 2013 een huurgarantie(bankgarantie) af te geven ten bedrage van € 2.000. Hiertoe zal een aparte bankrekening worden geopend bij de Rabobank. Pt Hapin Pt. Hapin en Hapin NL werken samen op basis van een Memorandum of Understanding(MoU) waarmee Hapin NL garant staat voor een begroot bedrag aan personeels- en organisatiekosten van ca. € 50.000.
  • 37. 36 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten BATEN 9 Baten uit eigen fondsenwerving 2012 2011 Donaties en giften van particulieren 117.511 142.630 Donaties van bedrijven en instellingen - 9.929 Nalatenschappen 1.185 25.908 Overige schenkingen - 8.761 Subtotaal inkomen uit eigen fondsenwerving 118.696 187.228 10 Overige baten 2012 2011 Rentebaten 1.785 2.277 Overige baten 1.722 1.326 Subtotaal overige baten 3.507 3.603 Totaal inkomen 122.203 190.831 LASTEN 11 Kleinschalige projecten in (West)Papua 2012 2011 bijdragen 12.701 14.985 personeelskosten 33.932 40.670 huisvestingskosten 5.686 5.934 kantoor- en algemene kosten 10.431 13.264 afschrijving 2.499 2.711 65.249 77.564 12 Kindertehuizen 2012 2011 bijdragen 8.300 15.953 personeelskosten 6.786 9.038 huisvestingskosten 1.137 1.319 kantoor-en algemene kosten 2.086 2.947 afschrijving 500 603 18.809 29.860 13 Studiebeurzen 2012 2011 bijdragen 6.276 6.778 personeelskosten 13.573 13.557 huisvestingskosten 2.274 1.978 kantoor- en algemene kosten 4.172 4.421 afschrijving 1.000 904 27.295 27.638
  • 38. 37 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten LASTEN 14 Voorlichting 2012 2011 bijdragen 6.153 8.186 publiciteit en communicatie 5.878 8.861 personeelskosten 6.786 13.557 huisvestingskosten 1.137 1.978 kantoor-en algemene kosten 2.086 4.421 afschrijving 500 904 22.540 37.907 15 Kosten Eigen Fondsenwerving 2012 2011 publiciteit en communicatie 5.878 8.861 personeelskosten 3.393 9.038 huisvestingskosten 569 1.319 kantoor-en algemene kosten 1.043 2.947 afschrijving 250 603 11.133 22.768 16 Beheer en administratie 2012 2011 personeelskosten 3.393 4.519 huisvestingskosten 569 659 kantoor-en algemene kosten 1.043 1.474 afschrijving 250 301 5.255 6.953 totaal lasten 150.281 202.690 resultaat 28.078- 11.859-
  • 39. 38 KENGETALLEN 2012 2011 Baten Eigen fondsenwerving 118.696 187.227 Totale baten 122.203 190.830 Lasten Besteed aan eigen fondsenwerving 11.133 22.767 Besteed aan kosten beheer en administratie 5.255 6.953 Besteed aan doelstellingen 133.893 172.967 Totale lasten 150.281 202.687 Percentages Kosten eigen fondsenwerving in % baten eigen fondsenwerving 9,38% 12,16% Beheer en administratie in % totale lasten 3,50% 3,43% Besteding aan doelstelling in % totale baten 109,57% 90,64% Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89,10% 85,34% Verloop doelstelling Projecten (West)Papua 65.249 77.564 Kindertehuizen 18.809 29.859 Studiebeurzen 27.295 27.637 Voorlichting en bewustmaking 22.540 37.907 133.893 172.967
  • 40. 39 VERSCHIL BEGROTING EN RESULTAAT 2012 VERKLAARD BEGROTING EN RESULTAAT 2012 BEGROOT RESULTAAT BATEN Baten eigen fondsenwerving 196.000 118.696 Overige baten 800 3.507 Totaal baten 196.800 122.203 Lasten Voorlichting en bewustmaking 45.452 22.540 Structurele hulp 102.007 111.353 Totaal lasten aan doelstelling 147.459 133.893 Kosten eigen fondsenwerving 35.754 11.133 Beheer en administratie 10.301 5.255 Totaal lasten 193.514 150.281 Resultaat 3.286 -28.078 Totalen 196.800 122.203 kengetallen BEGROOT RESULTAAT % kosten eigen fondsenwerving 18,24% 9.38% % inkomsten - doelstellingen 74,93% 109.57% % uitgaven - doelstellingen 76,20% 89,10% % kosten beheer en administratie - totaal uitgaven 5,32% 3,50% We zijn voor de begroting van 2012 uitgegaan van werving extra baten in verband met het veertig jarig jubileum van Hapin. Door omstandigheden is dit niet gelukt. Bovendien is de nieuwsbrief van december 2012 pas in januari 2013 verschenen. Hierdoor hebben we ca. € 20.000 aan eindejaar giften misgelopen. Tot slot is er sprake van een teruglopend aantal vaste donateurs als gevolg van vergrijzing. Ondanks de teruglopende inkomsten zijn de uitgaven aan zgn. structurele hulp hoger dan begroot. Belangrijkste oorzaak is de extra aandacht die nodig was in 2012 in verband met de ontwikkelingen bij Pt. Hapin. De overige kosten zijn ten opzichte van de begroting minimaal gehalveerd.
  • 41. 40 Bijlage: Afschrijvingsstaat 2012 STAAT VAN AANSCHAFWAARDEN EN AFSCHRIJVINGEN 2012 aanschaf afschr % aanschaf boekwaarde cum afschr afschrijving boekwaarde omschrijving jaar waarde 1-1-2012 t/m 31-12-2011 2012 31-12-2012 APPARATUUR Sanyo beamer feb-07 20,00% 1.189 40 1.149 40 - Server aandeel mei-07 20,00% 2.220 185 2.035 185 - Dell Terminal Server nov-11 20,00% 2.379 2.300 79 476 1.824 ACER Desktops nov-11 20,00% 2.142 2.071 71 428 1.642 ACER Laptop TM nov-11 20,00% 468 452 16 94 359 totaal 8.397 5.047 5.047 1.222 3.825 INVENTARIS Bureaus, stoelen,kasten feb-07 20,00% 1.445 48 1.397 48 - totaal 1.445 48 1.397 48 - Software Charibase/RLC aug-07 20,00% 15.515 2.069 13.447 2.069 - Adobe dreamweaver jul-07 20,00% 577 67 510 67 - Charibase/RLC jan-08 20,00% 1.200 240 960 240 - Software via Microsoft nov-11 20,00% 6.759 6.309 451 2.704 3.605 totaal 24.052 8.685 15.367 5.080 3.605 generaal totaal 33.894 13.780 20.114 6.350 7.430 De cumulatieve afschrijving tot en met 31 – 12- 2012 bedraagt € 26.464
  • 42. vennoten drs. A.P. Buteijn RA drs. J.J.M. Huijbregts RA M. Karman RA J.J.H.G. Stengs RA drs. G. Visser RA medewerkers-registeraccountant M. Belkadi RA drs. P.A.J.M. Bonants RA drs. R.W.J. Bruinooge RA senior organisatieadviseur drs. P.W.A. Kasteleyn RC CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede. Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 650 “Fondsenwervende instellingen”. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle- informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico- inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Dubois & Co. Registeraccountants is een maatschap van praktijkvennootschappen. Op alle opdrachten die aan ons kantoor worden verstrekt zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Deze voorwaarden, waarvan de tekst is opgenomen op de website www.dubois.nl, bevatten een aansprakelijkheidsbeperking.
  • 43. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 650 “Fondsenwervende instellingen”. Amsterdam, 30 juli 2013 Dubois & Co. Registeraccountants Origineel getekend door: G. Visser 2