1. 2013
“Είμαστε όλοι
ίδιοι , είμαστε όλοι
διαφορετικοί”
Σενάριο που πραγματοποιήθηκε στη Γ΄Γυμνασίου σε 8
διδακτικές ώρες στο μάθημα της Νεοελληνικής
Γλώσσας (ενότητα 3η) στο πλαίσιο της επιμόρφωσης
ΤΠΕ Β΄επιπέδου ΠΕ02
Σωτήρης Μακρής ΠΕ02
ΚΣΕ Ξάνθης
13/12/2013

2. ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1. Ταυτότητα του σεναρίου
Τίτλος: «Είμαστε όλοι ίδιοι , είμαστε όλοι διαφορετικοί»
Δημιουργός: Μακρής Σωτήρης
Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Γλώσσα
Διδακτική ενότητα: 3η Ενότητα
Τάξη: Γ΄ (22μαθητές)
Απαιτούμενος χρόνος διδασκαλίας: 8 ώρες
Προϋποθέσεις υλοποίησης: Εργαστήριο πληροφορικής με σύνδεση στο διαδίκτυο ,
εξοικείωση των μαθητών στη χρήση του Η/Υ .
Τεχνολογικά εργαλεία/λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν:
1.βιντεοπροβολέας και υπολογιστής
2. διαδίκτυο «chrome» (για διερεύνηση της γνώσης από τους μαθητές)
3. πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου (για παραγωγή αυτόνομου γραπτού λόγου από τους μαθητές)
4. πρόγραμμα παρουσίασης (για εκπόνηση πολυτροπικού κειμένου ).
2. Σύντομη περιγραφή
Το παρόν σενάριο απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄Γυμνασίου και στοχεύει στη διερεύνηση
του φαινομένου του Ρατσισμού , στην παράλληλη συνεξέταση συντακτικών και γλωσσικών
φαινομένων της ενότητας (ευθύς – πλάγιος λόγος , κυριολεξία –μεταφορά) , αλλά και στην
παραγωγή δραστηριότητας λόγου.
3. Στόχοι – σκεπτικό
Γνώσεις για το γνωστικό αντικείμενο
1. Να συστηματοποιήσουν οι μαθητές τις γνώσεις που αφορούν τις ευθείες και πλάγιες
ερωτήσεις (λειτουργία ευθειών ερωτήσεων ,ρήματα εξάρτησης , συντακτικός ρόλος
πλαγίων ), ώστε να αποκτήσουν γλωσσική επάρκεια για την κατανόησης των
αποχρώσεων του λόγου.
2. Να συνειδητοποιήσουν τις διαφορές ανάμεσα στον ευθύ και πλάγιο , συνδράμοντας
στην επικοινωνιακή τους ικανότητα.
3. Να κατανοήσουν τη λειτουργία της μεταφοράς στα διάφορα κειμενικά είδη και τη
γλωσσική της εξάρτηση από ευρύτερα κειμενικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα.

3. Γνώσεις για τον κόσμο
1. να εντρυφήσουν οι μαθητές στην έννοια του ρατσισμού και στον παραλογισμό του
φαινομένου.
2. να διακρίνουν τις μορφές , τα αίτια και τις συνέπειες
3. να αντιληφθούν τη διαχρονικότητα του φαινομένου, αλλά το πλήθος των ρατσιστικών
συμπεριφορών που μερικές φορές διαλανθάνουν στην καθημερινότητα μας
4. να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες που
υπόκεινται σε ρατσιστικές εκδηλώσεις π.χ πρόσφυγες
5. Να συνειδητοποιήσουν τους μηχανισμούς εκείνους (προκαταλήψεις και στερεότυπα)
που συντηρούν το φαινόμενο του ρατσισμού.
Γνωστικό αντικείμενο και Γραμματισμοί
1. Να ασκηθούν στην ενεργητική αναζήτηση, επεξεργασία και κριτική αξιοποίηση της
πληροφορίας μέσα από το διαδίκτυο.
2. Να εργάζονται με βάση τον επεξεργαστή κειμένου.
3. Να ενισχύσουν τη δεξιότητα της αυτενέργειας στη διαδικασία έρευνας.
4. Να προσεγγίσουν βιωματικά το υπό εξέταση φαινόμενο.
5. Να εξοικειωθούν με την αναζήτηση σε σώματα κειμένων και σε ηλεκτρονικά λεξικά.
6. Να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στη χρήση των ΤΠΕ ως βασικό περιβάλλον
οικοδόμησης της γνώσης στη μαθησιακή διαδικασία.
4. Λεπτομερής παρουσίαση της πρότασης
Η σχέση του σεναρίου με το αναλυτικό πρόγραμμα:
Η επιλογή του θέματος αντλήθηκε από την 3η ενότητας της Νεοελληνικής Γλώσσας
(Γ΄Γυμνασίου) και ανταποκρίνεται στους στόχους του ΑΠΣ (βιβλίο εκπαιδευτικού σελ. 47-54).
Διδακτικές πρακτικές
I.
Οικοδομισμός για το σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων με τον υπολογιστή
(Boyle)(Η μάθηση ενσωματώνεται σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα και έτσι επέρχεται η
εμπέδωση μέσω της κοινωνικής εμπειρίας)
II.
κοινωνικοπολιτισμική θεωρία – ανακαλυπτική μάθηση (Bruner) ( Οι μαθητές
αναπτύσσουν δεξιότητες μέσω πειραματισμού και πρακτικής κατασκευάζοντας ένα
προϊόν π.χ δημοσιογραφική συνέντευξη, μαθαίνουν μέσω της δημιουργίας.)
III.
Το παιδί δεν είναι παθητικός δέκτης αλλά δρων υποκείμενο ( Vygotsky)
IV.
Ο δάσκαλος είναι εμψυχωτής καθοδηγητής, συνερευνητής, συνοδοιπόρος και
συντονιστής στη διαδικασία μάθησης. Οδηγεί τα παιδιά στην ανακάλυψη της γνώσης.
Στόχος του, είναι να κάνει τα παιδιά ικανά να κατανοούν, ν΄ αποκωδικοποιούν, να
κρίνουν. Να οικοδομούν τη γνώση μόνα τους.

4. V.
Συνεργατική μάθηση με υπολογιστή
Προαπαιτούμενα
Ο διδάσκων θα πρέπει να έχει προετοιμάσει τους μαθητές του σε προηγούμενη διδακτική
ώρα για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η επεξεργασία του θέματος. Επίσης, ο διδάσκων θα
πρέπει να έχει ενημερώσει τους μαθητές σχετικά με το περιεχόμενο της Πύλης για την
Ελληνική Γλώσσα και ειδικότερα για τα λεξικά και τα σώματα κειμένων που υπάρχουν σε
αυτήν και για τον τρόπο αξιοποίησής τους. Να είναι διαθέσιμο το εργαστήριο της
πληροφορικής.
Πορεία διδασκαλίας
1η Διδακτική ώρα
Χωρίζουμε τους μαθητές σε 4 ομάδες των πέντε έως έξι ατόμων. Μοιράζουμε τα φύλλα
εργασίας και κάθε ομάδα αναλαμβάνει να προσεγγίσει το φαινόμενο του ρατσισμού από
διαφορετική σκοπιά αξιοποιώντας το διαδίκτυο.( Τα φύλλα εργασίας εναλλακτικά θα
μπορούσαν να είναι αναρτημένα στο blog του σχολείου ή σε λογαριασμό wiki ).

Οι μαθητές της ομάδας Α μεταβαίνουν στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr)Η
ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητούν στο λεξικό της Νέας Ελληνικής
του Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής
Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των λέξεων: ρατσισμός, ξενοφοβία,
σεξισμός,διαφορετικότητα. Στη
συνέχεια αντιγράφουν τον ορισμό
σε κειμενογράφο κι έπειτα βρίσκουν
στα σώματα κειμένων(Νέα
Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά
λεξικά-Εφημερίδα «Τα Νέα»)
τέσσερα παραδείγματα χρήσης της
λέξεων μέσα σε φράσεις.

Οι μαθητές της ομάδας Β
μεταβαίνουν στην ιστοσελίδα(
www.greek-language.gr) Η ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητούν στο
λεξικό της Νέας Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά
λεξικά – Λεξικό της Κοινής Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των λέξεων:
ρατσισμός,προκατάληψη, στερεότυπα,μισαλλοδοξία .Στη συνέχεια αντιγράφουν τον
ορισμό σε κειμενογράφο κι έπειτα βρίσκουν στα σώματα κειμένων(Νέα Ελληνική-
Εργαλεία- Σώματα Κειμένων -Εφημερίδα «Μακεδονία») τέσσερα παραδείγματα
χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις.

5. 
Οι μαθητές της ομάδας Γ μεταβαίνουν στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr Η
ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητούν στο λεξικό της Νέας Ελληνικής
του Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής
Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των
λέξεων:ρατσισμός,πρόσφυγες,μετανάστες,μειονότητα .Στη συνέχεια αντιγράφουν τον
ορισμό σε κειμενογράφο κι έπειτα βρίσκουν στα σώματα κειμένων(Νέα Ελληνική-
Εργαλεία-Σώματα Κειμένων-Διδακτικά Βιβλία Παιδαγωγικού Ινστιτούτου) τέσσερα
παραδείγματα χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις.

Οι μαθητές της ομάδας Δ μεταβαίνουν στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr) Η
ΠΥΛΗ ΓΙΑΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και
αναζητούν στο λεξικό της Νέας Ελληνικής του
Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-ΕργαλείαΗλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής Ελληνικής
του Τριανταφυλλίδη) τις σημασίες των
λέξεων:ρατσισμός,γκέτο,διακρίσεις,παρατσούκλι
.Στη συνέχεια αντιγράφουν τον ορισμό σε
κειμενογράφο κι έπειτα βρίσκουν στα σώματα
κειμένων(Νέα Ελληνική-Εργαλεία- Σώματα Κειμένων-Εφημερίδα «Τα Νέα») τέσσερα
παραδείγματα χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις.
2η Διδακτική ώρα
Οι μαθητές και των 4 ομάδων με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης (google) μεταβαίνουν
σε ιστοσελίδες που είναι σχετικές με το θέμα του ρατσισμού και διαβάζουν κείμενα
(άρθρα,συνεντευξεις,έρευνες,αφίσες, πολυτροπικά κλπ.) Ο διδάσκων μπορεί να προτείνει
μερικές ιστοσελίδες π.χ Διεθνούς Αμνηστίας ανάλογα με το χρόνο που διαθέτει .
Εχοντας ως αφόρμηση και τις πληροφορίες, που έχουν διερευνήσει κατά την προηγούμενη
ώρα σχετικά με το θέμα του ρατσισμού, επιλέγουν ένα κείμενο και απαντούν
επιγραμματικά στον κειμενογράφο σε όσο περισσότερες ερωτήσεις γίνεται:

Ποιος είναι ο τίτλος του κειμένου;

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο;

Τι είδους κείμενο είναι;

Ποιος είναι ο σκοπός του άρθρου;

Ποιος είναι ο συγγραφέας του άρθρου;

6. 
Σε τι είδους ιστότοπο δημοσιεύεται; Ποια είναι η θεματολογία του ;

Ποια μορφή ρατσισμού διακρίνεται στο συγκεκριμένο άρθρο; Ποια πληθυσμιακή
ομάδα αφορά;

Ποιες είναι οι αιτίες τη συγκεκριμένης ρατσιστικής εκδήλωσης ;

Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για το άτομο και την κοινωνία από συγκεκριμένες
ρατσιστικές συμπεριφορές;

Ο ρατσισμός είναι μια καθημερινή και συνηθισμένη πρακτική που μερικές φορές
διαλανθάνει;

Ρατσιστής κάποιος γίνεται ή γεννιέται; Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εκδήλωση
του ρατσισμού;
3η διδακτική ώρα
Οι μαθητές της Α΄ομάδας παρακολουθούν στο youtube αποσπάσματα από την εκπομπή
του Στέλιου Κούλογλου «Ρεπορτάζ χωρίς
σύνορα» : Οι Βρωμοέλληνες. Καλούνται να
καταγράψουν τα πλέον ενδιαφέροντα σημεία
σε κειμενογράφο και να δημιουργήσουν βάσει
αυτών μια δημοσιογραφική συνέντευξη που θα
δραματοποιηθεί την επόμενη ώρα. Επιπλέον
κρατούν σημειώσεις που αφορούν στη μορφή
της συγκεκριμένης ρατσιστικής εκδήλωσης ,
την αιτία και τις συνέπειες αυτής.
Οι μαθητές της Β΄ομάδας θα μελετήσουν τα κόμικς που προέρχονται από το φυλλάδιο της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Εγώ, ρατσιστής;!». Το φυλλάδιο αυτό, που
απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς και τους νέους, επιχειρεί μέσα
από κόμικς και ντοκουμέντα να παρακινήσει σε προβληματισμό και
συζήτηση πάνω στο φαινόμενο του ρατσισμού. Το φυλλάδιο θα είναι
αποθηκευμένο στο wiki της ομάδας σε μορφή PDF με τη ονομασία
«δραστηριότητα Ομάδας Β για την 3η Διδακτική ώρα» . Οι μαθητές,
αφού το μελετήσουν, θα επιλέξουν τρία κόμικς κρατώντας
σημειώσεις που αφορούν στη μορφή της συγκεκριμένης ρατσιστικής
εκδήλωσης , την αιτία και τις συνέπειες αυτής.

7. Οι μαθητές της Γ΄ομάδας μεταβαίνουν στην ιστοσελίδα www.taxidifygis.org.cy και παίζουν
στο παιχνίδι με τίτλο «Ταξίδι
φυγής».Αναλαμβάνουν μια από τις
περιστάσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο
ήρωας του παιχνιδιού . . Εναλλακτικά θα
μπορούσε να τους προταθεί το παιχνίδι «Ο
Ναβίντ δεν ήρθε για διακοπές – Το παιχνίδι»:
ένα online παιχνίδι κατά του ρατσισμού για
μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς
http://www.navid.gr/navidzero/navidzero.html
Οι μαθητές της Δ΄ομάδας επισκέπτονται το blog (http://blogs.sch.gr/5gymxant --Εορτασμοί ) του
σχολείου και μελετούν την έρευνα που πραγματοποιήθηκε
και διερευνούσε το βαθμό ύπαρξη ρατσιστικών εκδηλώσεων
στο χώρο του σχολείου. Δίνουν έμφαση κυρίως στα
ερωτήματα που αφορούν το σχολικό ρατσισμό και στη
στατιστική επεξεργασία των απαντήσεων.
4η διδακτική ώρα
Οι μαθητές της Α΄ομάδας(ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ) αναλαμβάνουν το ρόλο του δημοσιογράφου
και του συνεντευξιαζόμενου σε ένα παιχνίδι ρόλων . Παίρνουν συνέντευξη από τους
πρωταγωνιστές των ταινιών , χρησιμοποιώντας και τα στοιχεία που συνέλεξαν την
προηγούμενη ώρα. Οι μαθητές μπορούν να υποβάλλουν τις υποθετικές τους ερωτήσεις και
σ΄αυτόν που υπέστη τη ρατσιστική συμπεριφορά , αλλά και σ΄αυτόν από τον οποίο
εκπορεύεται. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις θα καταγραφούν σε κειμενογράφο και θα η
διατύπωσή τους θα είναι απευθείας και άμεση. Στη συνέχεια αποθηκεύονται και
αποστέλλονται στο wiki στο φάκελο με την ονομασία «εργασίες Α’ ομάδας».
Οι μαθητές της Β΄ομάδας(ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟΙ) με τη βοήθεια τους προγράμματος σχεδιασμού
κόμικ (toondoo.com) επιχειρούν να δημιουργήσουν τη δική τους μικρή ιστορία με θέμα το
ρατσισμό. Στη συνέχεια αποθηκεύουν την εργασία τους σε έγγραφο και την στέλνουν στο
wiki στο φάκελο με την ονομασία «εργασίες Β ομάδας».
Οι μαθητές της Γ΄ομάδας(ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ) δοκιμάζονται στη δημιουργία μιας ψηφιακής
αφίσας(πολυτροπικό κείμενο) που θα συνδυάζει γλώσσα , μουσική , βίντεο, εικόνα στο

8. παρασκήνιο ,πολλαπλές εικόνες στο προσκήνιο , γραμματοσειρές και χρώματα των
γραμμάτων , τρόπο διάταξης στο χώρο. Το θέμα αφορά στο πρόβλημα του ρατσισμού που
αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και η αφίσα πρόκειται να δημοσιευτεί στις 21 Μαρτίου , ημέρα
κατά του ρατσισμού , στο blog του σχολείου. Στη συνέχεια αποθηκεύουν την εργασία τους σε
έγγραφο και την στέλνουν στο wiki στο φάκελο με την ονομασία «εργασίες Γ ομάδας».
Οι μαθητές της Δ΄ομάδας (ΔΗΜΟΣΚΟΠΟΙ) δημιουργούν το δικό τους ερωτηματολόγιο .
Συμβουλεύονται και το ερωτηματολόγιο του βιβλίου σελ.54 . Στο ερωτηματολόγιο
περιλαμβάνονται ερωτήσεις που οι απαντήσεις τους δε θα ήταν ασαφείς και θα
συντελούσαν έτσι στην πιο εύκολη στατιστική επεξεργασία τους . Στη συνέχεια
αποθηκεύουν την εργασία τους σε έγγραφο και την στέλνουν στο wiki στο φάκελο με την
ονομασία «εργασίες Δ ομάδας».
5η διδακτική ώρα
Οι μαθητές της Α΄ομάδας επιλέγουν μια από τις συνεντεύξεις και μετατρέπουν τις ευθείες
ερωτήσεις σε πλάγιες . Στη συνέχεια απαντούν στις παρακάτω ερωτήσεις προκειμένου να
διαπιστώσουν το ρόλο και τη μορφή των πλάγιων ερωτηματικών προτάσεων.

Ποια ρήματα χρησιμοποιήσατε για να εισάγετε τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις;
Τα ρήματα που χρησιμοποιήσατε ήταν ουδέτερα ή δήλωναν άμεσα ή έμμεσα την
οπτική σας ;
Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Ποιος είναι ο συντακτικός τους ρόλος (Υποκείμενο, Αντικείμενο, επεξήγηση);
Αναφέρετε ένα παράδειγμα

Με ποιον τρόπο εισάγονται ;Είναι ερωτήσεις που διατυπώνονται σε ένα σκέλος ή και
σε περισσότερα ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα

Οι ερωτήσεις σχετίζονται με τις περιστάσεις επικοινωνίας και την πρόθεση του
πομπού;
Οι μαθητές της Β΄ομάδας
επιλέγουν μια από τις ιστορίες του κόμικ και προσπαθούν να την
διηγηθούν μεταφέροντας τα λόγια μέσα στα συννεφάκια έμμεσα σ έναν τρίτο πρόσωπο.
Οι μαθητές αφού μετατρέψουν τον ευθύ λόγο σε πλάγιο καλούνται να επιστήσουν την
προσοχή τους στα παρακάτω σημεία:

Κατά τον μετασχηματισμό του λόγου από εσάς τι είδους ρήματα χρησιμοποιήσατε
πριν διατυπώσετε την άποψη του ομιλητή ; Τα ρήματα που χρησιμοποιήσατε ήταν
ουδέτερα ή δήλωναν άμεσα ή έμμεσα την οπτική σας ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Παρατηρήσατε κάποιες αλλαγές κατά τον μετασχηματισμό του λόγου σε σχέση με τις
εγκλίσεις , τους χρόνους , τα πρόσωπα, τις αντωνυμίες και τους χρονικούς , τοπικούς
προσδιορισμούς ; Ποιες είναι ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

9. 
Με τη μεταφορά του απευθείας λόγου (ευθύς λόγος) σε έμμεσο τρόπο (πλάγιος λόγος)
να εξετάσετε σε τι μετατρέπονται οι προτάσεις κρίσεως , επιθυμίας , οι ευθείες
ερωτήσεις και οι δευτερεύουσες προτάσεις .

Υπάρχουν αλλαγές και στο ύφος του κειμένου; Αναφέρετε ένα παράδειγμα
Οι μαθητές της Γ΄ομάδας
αναλαμβάνουν να μεταφέρουν μια από τις περιπέτειες του ήρωα
–πρόσφυγα του παιχνιδιού «Ταξίδι φυγής» σε θεατρικό κείμενο , προκειμένου να
δραματοποιήσουν το συγκεκριμένο επεισόδιο. Προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν όσο
περισσότερες λέξεις και εκφράσεις για την ισότητα και τη διαφορά. Ιδιαίτερη προσοχή
δείχνουν στους διαλόγους του ήρωα και στις ερωτήσεις-δοκιμασίες στις οποίες
υποβάλλεται. Τι προσδίδει στο κείμενο η χρήση του ευθύ λόγου; Χρησιμοποίησαν στο
κείμενο τους κάποιες λέξεις όχι με την κύρια τους σημασία ,άλλα με μια δευτερεύουσα ;Γιατί
το έκαναν αυτό; Τι προσέδωσε στο κείμενο;
Καταγράφουν το θεατρικό κείμενο σε
κειμενογράφο , αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους προκειμένου να το
δραματοποιήσουν την επόμενη διδακτική ώρα. Στη συνέχεια αποθηκεύουν την εργασία στο
wiki με την ονομασία «δραστηριότητα 6ης ώρας- Γ΄ομάδα».
Οι μαθητές της Δ΄ομάδας μελετούν το ερωτηματολόγιο
της προηγούμενης διδακτικής
ώρας και απαντούν σε κειμενογράφο στις παρακάτω ερωτήσεις που σχετίζονται με τις
ευθείες ερωτήσεις:
Αρχικά εξετάζουν τη σκοπιμότητα των ερωτήσεων απαντώντας στις παρακάτω ερωτήσεις:
 Υπάρχουν ερωτήσεις(γνήσιες ) με τις οποίες απλά ζητήθηκαν κάποιες πληροφορίες
από τον συμμάθητή σας; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
 Υποβλήθηκε κάποια ερώτηση(ρητορική) , η οποία δεν ήταν εύκολο να απαντηθεί ,
επειδή ουσιαστικά δεν ήταν ερώτηση ,αλλά μέσω αυτής διατυπώθηκε μία κρίση;
Αναφέρετε ένα παράδειγμα. Αν όχι σκεφτείτε μια ερώτηση.
 Σε ποιές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε τις ερωτήσεις του πρώτου τύπου και σε ποιες
του δεύτερου;
 Θα μπορούσατε να θέσετε μια ερώτηση με την οποία θα διατυπώνατε μια προσταγή
(προσταγής)με ευγενικό τρόπο; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
Στη συνέχεια αναλύουν το είδος των απαντήσεων που επιδέχονται οι συγκεκριμένες
ερωτήσεις και απαντούν στις εξής ερωτήσεις:
 Σε ποιες από τις ερωτήσεις που υποβάλατε η ζητούμενη πληροφορία αφορούσε
ολόκληρη (ολικής άγνοιας )την πρόταση ; Πώς εισάγονταν οι συγκεκριμένες
ερωτήσεις; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
 Υπήρχε κάποια ερώτηση που η ζητούμενη πληροφορία αφορούσε ένα(μερικής
άγνοιας) από τα συστατικά της πρότασης ; Με ποιον τρόπο εισαγόταν η συγκεκριμένη
ερώτηση; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

10. Τέλος οι μαθητές μελετούν το είδος των απαντήσεων και απαντούν στις ακόλουθες
ερωτήσεις:
 Σε ποιες ερωτήσεις η απάντηση απαιτεί ένα (ανοιχτή) συνεχή λόγο; Αναφέρετε ένα
παράδειγμα.
 Υπάρχει κάποια ερώτηση που επιδέχεται μόνο μονολεκτική απάντηση(κλειστή) ή πολύ
σύντομη; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Τελικά ποιες ερωτήσεις θεωρείτε ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται σε τέτοιου είδους
ερωτηματολόγια; (Σκεφτείτε ότι στη συνέχεια απαιτείται και η στατιστική
επεξεργασία των απαντήσεων με τη μορφή «πίτας»)
6η διδακτική ώρα
Οι μαθητές της Α΄ομάδας δημιουργούν μια παρουσίαση ppt στην οποία καταγράφουν τα
συμπεράσματα τους για τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις . Οι άξονες της παρουσίασης
θα αφορούν τη σημασία των ρημάτων εξάρτησης , τη λειτουργία , την εισαγωγή , τη μορφή
και το συντακτικό ρόλο των πλάγιων ερωτηματικών προτάσεων. Στη συνέχεια αποθηκεύουν
την εργασία στο wiki με την ονομασία «δραστηριότητα 6ης ώρας- Α΄ομάδα».
Οι μαθητές της Β΄ομάδας δημιουργούν μια παρουσίαση ppt στην οποία καταγράφουν τα
συμπεράσματα τους για τις διαφορές ανάμεσα στον ευθύ και πλάγιο λόγο. Οι άξονες της
παρουσίασης θα αφορούν τις αλλαγές (μορφοσυντακτικές,σημασιολογικές, υφολογικές ) ,
που συμβαίνουν , όταν μετατρέπουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο και αντίστροφα. Πιο
συγκεκριμένα οι μαθητές καλούνται να καταθέσουν τα πορίσματα τους για τις αλλαγές που
πραγματοποιούνται κατά τη μετατροπή των προτάσεων κρίσεως , επιθυμίας , ευθειών
ερωτηματικών και δευτερευουσών από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο. Επίσης μπορούν να
αναφέρουν τις αλλαγές που διαπίστωσαν στους χρόνους , τις εγκλίσεις , τα πρόσωπα, τις
αντωνυμίες και τους χρονικούς και τοπικούς προσδιορισμούς. Στη συνέχεια αποθηκεύουν την
εργασία στο wiki με την ονομασία «δραστηριότητα 6ης ώρας- Β΄ομάδα».
Οι μαθητές της Γ΄ομάδας δραματοποιούν το θεατρικό κείμενο που έχουν συνθέσει την
προηγούμενη διδακτική ώρα. Στη συνέχεια συζητούν μεταξύ τους τα εξής:

Η πρόσληψη του συγκεκριμένου θέματος βιωματικά μέσα από τη συμμετοχή στο
παιχνίδι και μέσα από δραματοποίηση του βοήθησε στην βαθύτερη προσέγγιση του
προβλήματος ;
Οι μαθητές της Δ΄ομάδας με βάση τα πορισματά τους για τις ευθείες ερωτήσεις δημιουργούν
μια παρουσίαση ppt με βασικούς άξονες τη σκοπιμότητα των ερωτήσεων , το είδος των
απαντήσεων (αν αφορά όλη την πρόταση ή ένα συστατικό) και το είδος της απάντησης (αν
είναι ολόκληρη πρόταση ή μονολεκτική) .Στη συνέχεια αποθηκεύουν την εργασία στο wiki με
την ονομασία «δραστηριότητα 6ης ώρας- Δ΄ομάδα».

11. 7η -8η διδακτική ώρα (στην τάξη *)
*η τάξη διαθέτει διαδραστικό πίνακα , βιντεο προβολέα και φορητό Η/Υ
Γίνεται η παρουσίαση και αξιολόγηση των εργασιών των ομάδων( Α ομάδα :
ορισμούς,συνέντευξη, παρουσίαση για πλάγιες/ Β ομάδα : ορισμοί, κόμικ,παρουσίαση για
ευθύ –πλάγιο λόγο/Γ ομάδα:ορισμοί,θεατρικό , ψηφιακή αφίσα/ Δ ομάδα:
ορισμοί,ερωτηματολόγιο,παρουσίαση για ευθείες ερωτήσεις ) με κριτήρια:
 την επίτευξη των γνωστικών στόχων
 την πρωτοτυπία ιδεών
 το βαθμό εφαρμογής των δραστηριοτήτων
 τη γλωσσική καλλιέργεια των μαθητών
 την επίτευξη της ομαδικότητας
Συζητάμε με όλους τους μαθητές τους επιμέρους αυτούς τομείς, προκειμένου να οδηγηθούν
μέσα από την εποικοδομητική κριτική στην αυτοβελτίωση και να εφαρμοστεί η
ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με τη συνεργασία εκπαιδευτικού – μαθητών.
Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στη συνειδητοποίηση του παραλογισμού που ενέχει κάθε άνιση
και διακριτική μεταχείριση ατόμων ή ομάδων.
Επιπλέον οι μαθητές καλούνται να αντιμετωπίσουν κριτικά την εφαρμογή των ΤΠΕ στη
διδασκαλία του συγκεκριμένου κεφαλαίου και διερευνήσουν κατά πόσο τους βοήθησε στην
κατανόηση και εμπέδωση της ύλης .

12. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
ΟΜΑΔΑ Α
1η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αφού ανοίξετε τους υπολογιστές σας μεταβείτε στον ιστότοπο wiki
http://5gymsm.pbworks.com δημιουργώντας ένα περιβάλλον ομαδικής εργασίας.
Χρησιμοποιείστε τους κωδικούς που σας έχουν δοθεί για να εισέλθετε στην αρχική
σελίδα.Μεταβείτε στο Pages& Files και αναζητήστε το φάκελο με ονομασία « ΓΛΩΣΣΑ
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ» . Μεταφορτώστε το έγγραφο που υπάρχει μέσα στο φάκελο με την
ονομασία « 1ο 2ο Φύλλο εργασίας Ομάδας Α» .
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια μεταβείτε στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr)Η ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητήστε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής του
Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής
Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των λέξεων: ρατσισμός, ξενοφοβία,
σεξισμός,διαφορετικότητα.
Πίνακας ορισμών
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια αντιγράψτε τον ορισμό σε κειμενογράφο δημιουργώντας ένα πίνακα , στον
οποίο αριστερά θα βρίσκονται οι λέξεις και δεξιά οι ορισμοί. Έπειτα βρείτε στα σώματα
κειμένων(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά-Εφημερίδα «Τα Νέα») τέσσερα
παραδείγματα χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις και να τις καταγράψετε σε κειμενογράφο και
αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki .
1ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
2ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
3ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
4ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
Απαντήστε στις ερωτήσεις

Ποιες από αυτές τις λέξεις τις έχετε ξανακούσει;

Γνωρίζατε τη σημασία τους ;

13. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
ΟΜΑΔΑ Α
2η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης (google) μεταβείτε σε ιστοσελίδες που είναι
σχετικές με το θέμα του ρατσισμού και επιλέξτε ένα κείμενο
(άρθρα,συνεντευξεις,έρευνες,αφίσες, πολυτροπικά κλπ.) που σας προκάλεσε το ενδιαφέρον
Σε περίπτωση που διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεστε στην επιλογή και χρονοτριβείτε ζητήστε
από τον διδάσκοντα να σας προτείνει κάποιους ιστότοπους σχετικούς με το ρατσισμό.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Έχοντας ως αφόρμηση και τις πληροφορίες, που έχετε διερευνήσει κατά την προηγούμενη
ώρα σχετικά με το θέμα του ρατσισμού στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα , επιλέξτε ένα
κείμενο και απαντήστε επιγραμματικά στον κειμενογράφο σε όσο περισσότερες ερωτήσεις
γίνεται. Έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki.

Ποιος είναι ο τίτλος του κειμένου;
…………………………………………………………………………………………..

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο;
…………………………………………………………………………………………….

Τι είδους κείμενο είναι;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο σκοπός του άρθρου;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο συγγραφέας του άρθρου;
……………………………………………………………………………………………..

Σε τι είδους ιστότοπο δημοσιεύεται; Ποια είναι η θεματολογία του ;
…………………………………………………………………………………………………………..

Ποια μορφή ρατσισμού διακρίνεται στο συγκεκριμένο άρθρο; Ποια πληθυσμιακή
ομάδα αφορά; Διαπιστώνετε διαφορές ανάμεσα στο «κλειστό» περιβάλλον της Πύλης
με το «ανοικτό» του διαδικτύου;
………………………………………………………………………………………………………….

Ποιες είναι οι αιτίες τη συγκεκριμένης ρατσιστικής εκδήλωσης ;
…………………………………………………………………………………………………………

Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για το άτομο και την κοινωνία από συγκεκριμένες
ρατσιστικές συμπεριφορές;
…………………………………………………………………………………………………………

Ο ρατσισμός είναι μια καθημερινή και συνηθισμένη πρακτική που μερικές φορές
διαλανθάνει;
……………………………………………………………………………………………………….

Ρατσιστής κάποιος γίνεται ή γεννιέται; Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εκδήλωση
του ρατσισμού;

14. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
ΟΜΑΔΑ Β
1η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αφού ανοίξετε τους υπολογιστές σας μεταβείτε στον ιστότοπο wiki
http://5gymsm.pbworks.com δημιουργώντας ένα περιβάλλον ομαδικής εργασίας.
Χρησιμοποιείστε τους κωδικούς που σας έχουν δοθεί για να εισέλθετε στην αρχική
σελίδα. Μεταβείτε στο Pages& Files και αναζητήστε το φάκελο με ονομασία « ΓΛΩΣΣΑ
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ» . Μεταφορτώστε το έγγραφο που υπάρχει μέσα στο φάκελο με την
ονομασία « 1ο 2ο Φύλλο εργασίας Ομάδας Α»
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
.Στη συνέχεια μεταβείτε στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr) Η ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητήστε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής του
Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής
Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των λέξεων: ρατσισμός,προκατάληψη,
στερεότυπα,μισαλλοδοξία
Πίνακας ορισμών
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια αντιγράψτε τον ορισμό σε κειμενογράφο δημιουργώντας ένα πίνακα , στον
οποίο αριστερά θα βρίσκονται οι λέξεις και δεξιά οι ορισμοί. Έπειτα βρείτε στα σώματα
κειμένων(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά-Εφημερίδα «Μακεδονία») τέσσερα
παραδείγματα χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις και να τις καταγράψετε σε κειμενογράφο και
έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki .
1ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
2ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
3ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
4ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
Απαντήστε στις ερωτήσεις

Ποιες από αυτές τις λέξεις τις έχετε ξανακούσει;

Γνωρίζατε τη σημασία τους ;

15. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
ΟΜΑΔΑ Β
2η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης (google) μεταβείτε σε ιστοσελίδες που είναι
σχετικές με το θέμα του ρατσισμού και επιλέξτε ένα κείμενο
(άρθρα,συνεντευξεις,έρευνες,αφίσες, πολυτροπικά κλπ.) που σας προκάλεσε το ενδιαφέρον
Σε περίπτωση που διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεστε στην επιλογή και χρονοτριβείτε ζητήστε
από τον διδάσκοντα να σας προτείνει κάποιους ιστότοπους σχετικούς με το ρατσισμό.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Έχοντας ως αφόρμηση και τις πληροφορίες, που έχετε διερευνήσει κατά την προηγούμενη
ώρα σχετικά με το θέμα του ρατσισμού στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα , επιλέξτε ένα
κείμενο και απαντήστε επιγραμματικά στον κειμενογράφο σε όσο περισσότερες ερωτήσεις
γίνεται. Έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki.

Ποιος είναι ο τίτλος του κειμένου;
…………………………………………………………………………………………..

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο;
…………………………………………………………………………………………….

Τι είδους κείμενο είναι;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο σκοπός του άρθρου;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο συγγραφέας του άρθρου;
……………………………………………………………………………………………..

Σε τι είδους ιστότοπο δημοσιεύεται; Ποια είναι η θεματολογία του ;
…………………………………………………………………………………………………………..

Ποια μορφή ρατσισμού διακρίνεται στο συγκεκριμένο άρθρο; Ποια πληθυσμιακή
ομάδα αφορά; Διαπιστώνετε διαφορές ανάμεσα στο «κλειστό» περιβάλλον της Πύλης
με το «ανοικτό» του διαδικτύου;
………………………………………………………………………………………………………….

Ποιες είναι οι αιτίες τη συγκεκριμένης ρατσιστικής εκδήλωσης ;
…………………………………………………………………………………………………………

Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για το άτομο και την κοινωνία από συγκεκριμένες
ρατσιστικές συμπεριφορές;
…………………………………………………………………………………………………………

Ο ρατσισμός είναι μια καθημερινή και συνηθισμένη πρακτική που μερικές φορές
διαλανθάνει;
……………………………………………………………………………………………………….

Ρατσιστής κάποιος γίνεται ή γεννιέται; Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εκδήλωση
του ρατσισμού;

16. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
ΟΜΑΔΑ Γ
1η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αφού ανοίξετε τους υπολογιστές σας μεταβείτε στον ιστότοπο wiki
http://5gymsm.pbworks.com δημιουργώντας ένα περιβάλλον ομαδικής εργασίας.
Χρησιμοποιείστε τους κωδικούς που σας έχουν δοθεί για να εισέλθετε στην αρχική
σελίδα.Μεταβείτε στο Pages& Files και αναζητήστε το φάκελο με ονομασία « ΓΛΩΣΣΑ
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ» . Μεταφορτώστε το έγγραφο που υπάρχει μέσα στο φάκελο με την
ονομασία « 1ο 2ο Φύλλο εργασίας Ομάδας Α» .
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια μεταβείτε στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr) Η ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητήστε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής του
Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής
Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των λέξεων: ρατσισμός,πρόσφυγες,
μετανάστες, μειονότητα
Πίνακας ορισμών
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια αντιγράψτε τον ορισμό σε κειμενογράφο δημιουργώντας ένα πίνακα , στον
οποίο αριστερά θα βρίσκονται οι λέξεις και δεξιά οι ορισμοί. Έπειτα βρείτε στα σώματα
κειμένων(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά- Διδακτικά Βιβλία Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου) τέσσερα παραδείγματα χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις και να τις
καταγράψετε σε κειμενογράφο και έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki.
1ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
2ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
3ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
4ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
Απαντήστε στις ερωτήσεις

Ποιες από αυτές τις λέξεις τις έχετε ξανακούσει;

Γνωρίζατε τη σημασία τους ;

17. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
ΟΜΑΔΑ Γ
2η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης (google) μεταβείτε σε ιστοσελίδες που είναι
σχετικές με το θέμα του ρατσισμού και επιλέξτε ένα κείμενο
(άρθρα,συνεντευξεις,έρευνες,αφίσες, πολυτροπικά κλπ.) που σας προκάλεσε το ενδιαφέρον
Σε περίπτωση που διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεστε στην επιλογή και χρονοτριβείτε ζητήστε
από τον διδάσκοντα να σας προτείνει κάποιους ιστότοπους σχετικούς με το ρατσισμό.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Έχοντας ως αφόρμηση και τις πληροφορίες, που έχετε διερευνήσει κατά την προηγούμενη
ώρα σχετικά με το θέμα του ρατσισμού στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα , επιλέξτε ένα
κείμενο και απαντήστε επιγραμματικά στον κειμενογράφο σε όσο περισσότερες ερωτήσεις
γίνεται. Έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki.

Ποιος είναι ο τίτλος του κειμένου;
…………………………………………………………………………………………..

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο;
…………………………………………………………………………………………….

Τι είδους κείμενο είναι;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο σκοπός του άρθρου;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο συγγραφέας του άρθρου;
……………………………………………………………………………………………..

Σε τι είδους ιστότοπο δημοσιεύεται; Ποια είναι η θεματολογία του ;
…………………………………………………………………………………………………………..

Ποια μορφή ρατσισμού διακρίνεται στο συγκεκριμένο άρθρο; Ποια πληθυσμιακή
ομάδα αφορά; Διαπιστώνετε διαφορές ανάμεσα στο «κλειστό» περιβάλλον της Πύλης
με το «ανοικτό» του διαδικτύου;
………………………………………………………………………………………………………….

Ποιες είναι οι αιτίες τη συγκεκριμένης ρατσιστικής εκδήλωσης ;
…………………………………………………………………………………………………………

Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για το άτομο και την κοινωνία από συγκεκριμένες
ρατσιστικές συμπεριφορές;
…………………………………………………………………………………………………………

Ο ρατσισμός είναι μια καθημερινή και συνηθισμένη πρακτική που μερικές φορές
διαλανθάνει;
……………………………………………………………………………………………………….

Ρατσιστής κάποιος γίνεται ή γεννιέται; Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εκδήλωση
του ρατσισμού;

18. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
ΟΜΑΔΑ Δ
1η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αφού ανοίξετε τους υπολογιστές σας μεταβείτε στον ιστότοπο wiki
http://5gymsm.pbworks.com δημιουργώντας ένα περιβάλλον ομαδικής εργασίας.
Χρησιμοποιείστε τους κωδικούς που σας έχουν δοθεί για να εισέλθετε στην αρχική
σελίδα. Μεταβείτε στο Pages& Files και αναζητήστε το φάκελο με ονομασία « ΓΛΩΣΣΑ
Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ» . Μεταφορτώστε το έγγραφο που υπάρχει μέσα στο φάκελο με την
ονομασία « 1ο 2ο Φύλλο εργασίας Ομάδας Α» .
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια μεταβείτε στην ιστοσελίδα( www.greek-language.gr)Η ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ και αναζητήστε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής του
Τριανταφυλλίδη(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά – Λεξικό της Κοινής
Ελληνικής του Τριανταφυλλίδη)τις σημασίες των λέξεων:
ρατσισμός,γκέτο,διακρίσεις,παρατσούκλι
Πίνακας ορισμών
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια αντιγράψτε τον ορισμό σε κειμενογράφο δημιουργώντας ένα πίνακα , στον
οποίο αριστερά θα βρίσκονται οι λέξεις και δεξιά οι ορισμοί. Έπειτα βρείτε στα σώματα
κειμένων(Νέα Ελληνική-Εργαλεία-Ηλεκτρονικά λεξικά-Εφημερίδα «Τα Νέα») τέσσερα
παραδείγματα χρήσης της λέξεων μέσα σε φράσεις και να τις καταγράψετε σε κειμενογράφο και
έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki.
1ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
2ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
3ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
4ηπρόταση……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
Απαντήστε στις ερωτήσεις

Ποιες από αυτές τις λέξεις τις έχετε ξανακούσει;

Γνωρίζατε τη σημασία τους ;

19. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
ΟΜΑΔΑ Δ
2η διδακτική παρέμβαση ( 1 ώρα στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης (google) μεταβείτε σε ιστοσελίδες που είναι
σχετικές με το θέμα του ρατσισμού και επιλέξτε ένα κείμενο
(άρθρα,συνεντευξεις,έρευνες,αφίσες, πολυτροπικά κλπ.) που σας προκάλεσε το ενδιαφέρον
Σε περίπτωση που διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεστε στην επιλογή και χρονοτριβείτε ζητήστε
από τον διδάσκοντα να σας προτείνει κάποιους ιστότοπους σχετικούς με το ρατσισμό.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Έχοντας ως αφόρμηση και τις πληροφορίες, που έχετε διερευνήσει κατά την προηγούμενη
ώρα σχετικά με το θέμα του ρατσισμού στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα , επιλέξτε ένα
κείμενο και απαντήστε επιγραμματικά στον κειμενογράφο σε όσο περισσότερες ερωτήσεις
γίνεται. Έπειτα αποθηκεύστε την ομαδική σας εργασία στο wiki.

Ποιος είναι ο τίτλος του κειμένου;
…………………………………………………………………………………………..

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο κείμενο;
…………………………………………………………………………………………….

Τι είδους κείμενο είναι;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο σκοπός του άρθρου;
…………………………………………………………………………………………….

Ποιος είναι ο συγγραφέας του άρθρου;
……………………………………………………………………………………………..

Σε τι είδους ιστότοπο δημοσιεύεται; Ποια είναι η θεματολογία του ;
…………………………………………………………………………………………………………..

Ποια μορφή ρατσισμού διακρίνεται στο συγκεκριμένο άρθρο; Ποια πληθυσμιακή
ομάδα αφορά; Διαπιστώνετε διαφορές ανάμεσα στο «κλειστό» περιβάλλον της Πύλης
με το «ανοικτό» του διαδικτύου;
………………………………………………………………………………………………………….

Ποιες είναι οι αιτίες τη συγκεκριμένης ρατσιστικής εκδήλωσης ;
…………………………………………………………………………………………………………

Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για το άτομο και την κοινωνία από συγκεκριμένες
ρατσιστικές συμπεριφορές;
…………………………………………………………………………………………………………

Ο ρατσισμός είναι μια καθημερινή και συνηθισμένη πρακτική που μερικές φορές
διαλανθάνει;
……………………………………………………………………………………………………….

Ρατσιστής κάποιος γίνεται ή γεννιέται; Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εκδήλωση
του ρατσισμού;

20. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3-4
ΟΜΑΔΑ Α
3η -4η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια του chrome αναζητήστε και παρακολουθείστε στο youtube το ντοκιμαντέρ
του Στέλιου Κούλογλου από την εκπομπή «Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα» : Οι Βρωμοέλληνες
http://www.rwf.gr ή www.youtube.com/watch?v=A8C67onllg4 . Η εκπομπή προβλήθηκε με αφορμή
ένα ρατσιστικό περιστατικό σε ένα χωριό της Πιερίας και έχει ως θέμα την αντιμετώπιση
των ελλήνων μεταναστών στην Αμερική στην αρχή του αιώνα. Όπως αφηγούνται επιζώντες
εκείνης της εποχής και ιστορικοί, οι Έλληνες είχαν πέσει θύματα ρατσιστικών διακρίσεων και
προκαταλήψεων που στόχευαν τους μετανάστες από τις φτωχές χώρες του ευρωπαϊκού
νότου. Να την παρακολουθήσετε να κρατήσετε σημειώσεις σε έναν κειμενογράφο και να
συζητήσετε μεταξύ σας τα εξής θέματα:

Πώς αντιμετωπίζει το θέμα ο δημοσιογράφος; Είναι ουδέτερος ή λαμβάνει σαφή θέση;

Ποιο είναι το «πρόσωπο» του ρατσισμού στις δύο περιπτώσεις ; Υπάρχουν ομοιότητες;

Ποιοι είναι ο λόγοι εκδήλωσης των ρατσιστικών εκδηλώσεων στις δύο περιπτώσεις;

Αλλάζουν από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο;

Πώς νιώθουν οι πρωταγωνιστές του ρεπορτάζ; Ποια είναι τα δικά σας συναισθήματα;

Αν έπρεπε να κάνετε μια μικρή επέμβαση στο ρεπορτάζ , τι θα προσθέτατε ;
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Υποθέστε ότι ανήκετε στη δημοσιογραφική ομάδα του Στ. Κούλογλου και πρέπει να
καλύψετε το ρεπορτάζ. Πρέπει λοιπόν να πάρετε συνέντευξη από έναν από τους Αλβανούς
στο χωριό της Πιερίας και από έναν Έλληνα μετανάστη της Αμερικής . Αναλαμβάνετε τους
εξής ρόλους : δημοσιογράφος / συνεντευξιαζόμενος/ πρακτικογράφος / αυτός που ηχογραφεί
την συνέντευξη

Παρατηρείτε ομοιότητες στις εμπειρίες των συνεντευξιαζόμενων;

Αφού σκεφτείτε τις ερωτήσεις ,να τις καταγράψετε μαζί με τις απαντήσεις σε ένα
κειμενογράφο διατυπωμένες με άμεσο τρόπο ( σαν να τις ακούγαμε απευθείας) .

Επιπλέον παρατηρήστε αν χρησιμοποιήσατε κάποιες λέξεις όχι με τη κύρια σημασία
τους (κυριολεκτική), αλλά με μια διαφορετική (μεταφορική)και χρησιμοποιείστε
έντονη , χρωματιστή γραφή για να τις τονίσετε . Βοηθάει το περικείμενο στην
κατανόηση τους; Γιατί επιλέξατε τη μεταφορική σημασία; Tι προσδίδει στο κείμενο;

Στη συνέχεια αποθηκεύστε την ομαδική εργασία σας(αφού πρώτα προβείτε στις
απαραίτητες ομαδικές διορθώσεις και επεμβάσεις) στο wiki στο φάκελο με ονομασία
«εργασίες Α ομάδας»

21. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3-4
ΟΜΑΔΑ Β
3η -4η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αρχικά, θα μελετήσετε τα κόμικς που προέρχονται από το φυλλάδιο της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής «Εγώ, ρατσιστής;!». Το φυλλάδιο αυτό, που απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς
και τους νέους, επιχειρεί μέσα από κόμικς και ντοκουμέντα να παρακινήσει σε
προβληματισμό και συζήτηση πάνω στο φαινόμενο του ρατσισμού. Το φυλλάδιο θα είναι
αποθηκευμένο στο wiki της ομάδας σε μορφή PDF με τη ονομασία «δραστηριότητα Ομάδας Β
για την 3η Διδακτική ώρα» .
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια θα επιλέξετε τρία κόμικς κρατώντας σημειώσεις σε ένα κειμενογράφο που θα
αφορούν στα εξής θέματα:

Γιατί επιλέξατε τα συγκεκριμένα κόμικς;

Σε ποια μορφή ρατσισμού αναφέρονται;

Τι οδηγεί τους πρωταγωνιστές αυτών των ιστοριών να εκδηλώνονται ρατσιστικά;

Κατανοούν σε όλες τις περιπτώσεις ότι ενεργούν ρατσιστικά;

Έχετε συναντήσει κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις στην καθημερινότητα σας;

Πώς νιώσατε ; Πώς νιώθουν τα «θύματα» αυτών των κόμικς;

Ποιος ήταν ο σκοπός αυτού του φυλλαδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ; Τον πέτυχε;
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια τους προγράμματος σχεδιασμού κόμικς
(toondoo.com) επιχειρήστε να δημιουργήσετε τη δική σας
μικρή ιστορία με θέμα το ρατσισμό. Μπορείτε να επιλέξετε
οποιαδήποτε έκφανση του ρατσισμού.

Επιπλέον παρατηρήστε αν χρησιμοποιήσατε κάποιες
λέξεις όχι με τη κύρια σημασία τους (κυριολεκτική), αλλά με
τη μια διαφορετική (μεταφορική). Βοηθάει το περικείμενο
στην κατανόηση τους; Γιατί επιλέξατε τη μεταφορική
σημασία; Tι προσδίδει στο κείμενο;

Στη συνέχεια αποθηκεύεστε την ομαδική εργασία σας
σε έγγραφο(αφού πρώτα προβείτε στις απαραίτητες ομαδικές
διορθώσεις και επεμβάσεις) στο wiki στο φάκελο με την ονομασία «εργασίες Β
ομάδας».

22. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3-4
ΟΜΑΔΑ Γ
3η -4η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Με τη βοήθεια του chrome μεταβείτε στην ιστοσελίδα www.taxidifygis.org.cy και παίξτε στο
παιχνίδι με τίτλο «Ταξίδι φυγής». Αναλάβετε μια από τις περιστάσεις που έχει να
αντιμετωπίσει ο ήρωας του παιχνιδιού . (Εναλλακτικά προτείνεται το παιχνίδι «Ο Ναβίντ
δεν ήρθε για διακοπές – Το παιχνίδι»: ένα online παιχνίδι κατά του ρατσισμού για μαθητές,
γονείς, εκπαιδευτικούς http://www.navid.gr/navidzero/navidzero.html ) . Βοηθείστε την ηρωίδα να
αντιμετωπίσει τους κινδύνους και μπείτε στο ρόλο ενός πρόσφυγα και σκεφτείτε γραπτώς τα
εξής:

Ποιος είναι ο στόχος του παιχνιδιού; Tον πετυχαίνει;

Για ποιους λόγους κάποιος γίνεται πρόσφυγας;

Ποια ήταν τα συναισθήματα σας ,όταν μπήκατε στη θέση του ήρωα;

Ταυτίζονται με τα συναισθήματα του ήρωα;

Ποιες είναι οι συνέπειες στη ζωή του ήρωα;

Θα μπορούσε αυτή η ιστορία να αναφέρεται στη σημερινή εποχή ; Στη χώρα μας
υπήρξαν ανάλογες περιπτώσεις(προσφυγιά);

Πώς αντιμετωπίζονται στη χώρα μας οι πρόσφυγες και οι μετανάστες ;

To παιχνίδι σας βοήθησε να κατανοήσετε τη διαφορά στις έννοιες του πρόσφυγα και
του μετανάστη; (να λάβετε υπόψη και τις σημειώσεις σας από το λεξικό)
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Η ομάδα σας δοκιμάζεται στη δημιουργία μιας ψηφιακής αφίσας ( πολυτροπικό
κείμενο ) που θα συνδυάζει γλώσσα ,
μουσική , βίντεο, εικόνα στο παρασκήνιο
,πολλαπλές εικόνες στο προσκήνιο ,
γραμματοσειρές και χρώματα των
γραμμάτων , τρόπο διάταξης στο χώρο.
Το θέμα αφορά στο πρόβλημα του
ρατσισμού που αντιμετωπίζουν οι
πρόσφυγες και η αφίσα πρόκειται να
δημοσιευτεί στις 21 Μαρτίου , ημέρα
κατά του ρατσισμού , στο blog του
σχολείου. Μπορείτε να αναζητήσετε
υλικό στο διαδίκτυο .Δικαιολογήστε την
επιλογή χρωμάτων , κινήσεων
,γραμματοσειράς και χαρακτήρων.
Kάποιοι να αναλάβουν να διεκπεραιώσουν το περιεχόμενο(μηνύματα)της αφίσας και
κάποιοι το καλλιτεχνικό/γραφιστικό κομμάτι.

23. 
Για τη δημιουργία της ψηφιακής αφίσας επισκεφτείτε τον ιστότοπο edu.glogster.com

Πιστεύετε ότι η ψηφιακή αφίσα «πέρασε» τα μηνύματα που θέλατε; Σε σχέση με μια
συμβατική αφίσα ήταν πιο αποτελεσματική;

Επιπλέον παρατηρήστε αν χρησιμοποιήσατε κάποιες λέξεις όχι με τη κύρια σημασία
τους (κυριολεκτική), αλλά με μια διαφορετική (μεταφορική). Βοηθάει το περικείμενο
στην κατανόηση τους; Γιατί επιλέξατε τη μεταφορική σημασία; Tι προσδίδει στο
κείμενο;

Στη συνέχεια αποθηκεύεστε την ομαδική εργασία σας σε έγγραφο στο wiki(αφού
πρώτα προβείτε στις απαραίτητες ομαδικές διορθώσεις και επεμβάσεις) στο φάκελο
με την ονομασία « εργασίες Γ ομάδας».

24. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3-4
ΟΜΑΔΑ Δ
3η -4η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Επισκεφτείτε το blog (http://blogs.sch.gr/5gymxant --Εορτασμοί ) του σχολείου μας και
μελετήστε την έρευνα που πραγματοποιήθηκε και διερευνούσε το βαθμό ύπαρξη
ρατσιστικών εκδηλώσεων στο χώρο του σχολείου. Δώστε έμφαση κυρίως στα ερωτήματα
που αφορούν το σχολικό ρατσισμό και στη στατιστική επεξεργασία των απαντήσεων και
συζητήστε τα παρακάτω:

Ποιες απαντήσεις σας έκαναν εντύπωση;

Πιστεύετε ότι οι μαθητές απάντησαν ειλικρινά σε όλες τις ερωτήσεις;

Σε ποια ερώτηση δυσκολευτήκατε να απαντήσετε;

Ποια θεωρείτε τη συχνότερη μορφή ρατσισμού στο σχολείο;

Είναι ο ρατσισμός στο σχολείο μια καθημερινή πρακτική που συχνά διαλανθάνει της
προσοχής μας ;

Ποιος πιστεύετε ήταν ο στόχος της έρευνας; Τον πέτυχε;

To σχολείο συμβάλλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου;
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Στη συνέχεια κάποιοι από την ομάδα δημιουργήστε το δικό σας ηλεκτρονικό
ερωτηματολόγιο (Google
Drive-Δημιουργία- Φόρμα).
Συμβουλευτείτε και το
ερωτηματολόγιο του
βιβλίου σελ.54 . Στο
ερωτηματολόγιο να
περιλαμβάνονται
ερωτήσεις που οι
απαντήσεις τους δε θα
ήταν ασαφείς και θα
συντελούσαν έτσι στην πιο
εύκολη στατιστική
επεξεργασία τους . Μετά το
πέρας του
ερωτηματολογίου κοινοποιήστε το στις άλλες ομάδες , προκειμένου να απαντηθεί από
όλους τους μαθητές. Οι υπόλοιποι της ομάδας αναλαμβάνουν να επεξεργαστούν
στατιστικά τις απαντήσεις ( πίτες)

Επιπλέον παρατηρήστε αν χρησιμοποιήσατε κάποιες λέξεις όχι με τη κύρια σημασία
τους (κυριολεκτική), αλλά με μια διαφορετική (μεταφορική).Xρωματίστε τις

25. μεταφορικές εκφράσεις , ώστε να διακρίνονται. Βοηθάει το περικείμενο στην
κατανόηση τους; Γιατί επιλέξατε τη μεταφορική σημασία; Tι προσδίδει στο κείμενο;

Στη συνέχεια αποθηκεύεστε την ομαδική εργασία σας (ερωτηματολόγιο-στατιστικά)
σε έγγραφο στο wiki(αφού πρώτα προβείτε στις απαραίτητες ομαδικές διορθώσεις
και επεμβάσεις) στο φάκελο με την ονομασία «εργασίες Δ ομάδας».

26. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5-6
ΟΜΑΔΑ Α
5η -6η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
 Επιστρέφετε στην εφημερίδα και συναντάτε τον Στ. Κούλογλου. Σας ζητάει να του
μεταφέρετε τις ερωτήσεις που υποβάλατε (σε μια από τις συνεντεύξεις ) προκειμένου
να διαπιστώσει , αν καλύψατε ολοκληρωμένα το θέμα. Του μεταφέρετε τις ερωτήσεις
όχι απευθείας ,αλλά έμμεσα χρησιμοποιώντας πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις .
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
 Στη συνέχεια προσπαθήστε να απαντήσετε σε όσο περισσότερες από τις παρακάτω
ερωτήσεις για τις πλάγιες μπορείτε.

Ποια ρήματα χρησιμοποιήσατε για να εισάγετε τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις;
Τα ρήματα που χρησιμοποιήσατε ήταν ουδέτερα ή δήλωναν άμεσα ή έμμεσα την
οπτική σας ;
Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Ποιος είναι ο συντακτικός τους ρόλος (Υποκείμενο, Αντικείμενο, επεξήγηση);
Αναφέρετε ένα παράδειγμα

Με ποιον τρόπο εισάγονται ;Είναι ερωτήσεις που διατυπώνονται σε ένα σκέλος ή και
σε περισσότερα ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα

Οι ερωτήσεις σχετίζονται με τις περιστάσεις επικοινωνίας και την πρόθεση του
πομπού;
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
 Στη συνέχεια δημιουργήστε μια παρουσίαση ppt στην οποία να καταγράψετε τα
συμπεράσματα σας για τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις . Οι άξονες της
παρουσίασης θα αφορούν τη σημασία των ρημάτων εξάρτησης , τη λειτουργία , την
εισαγωγή , τη μορφή και το συντακτικό ρόλο των πλάγιων ερωτηματικών προτάσεων.
Στη συνέχεια αποθηκεύεστε την εργασία στο wiki (αφού πρώτα προβείτε στις
απαραίτητες ομαδικές διορθώσεις και επεμβάσεις)με την ονομασία «δραστηριότητα
6ης ώρας- Α΄ομάδα».

27. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5-6
ΟΜΑΔΑ Β
5η -6η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
 Επισκέπτεστε ένα σχολείο για μαθητές που έχουν προβλήματα όρασης. Στην
περιήγηση σας διαπιστώνετε ότι στη βιβλιοθήκη του σχολείου τους εκτός από βιβλία
γραμμένα με τη μέθοδο του Μπράιγ υπάρχει και το φυλλάδιο της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής «Εγώ, ρατσιστής;!» το οποίο όμως είναι σε συμβατική μορφή. Κάποιο από
τα παιδιά που φοιτούν εκεί σας ζητά να του μεταφέρετε μια από τις ιστορίες κόμικ .
Επιλέγετε μια από τις ιστορίες και τη μεταφέρετε σε πλάγιο λόγο.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια καταγράψτε τα συμπερασματά σας σε κειμενογράφο επικεντρώνοντας την
προσοχή σας στα παρακάτω σημεία :

Κατά τον μετασχηματισμό του λόγου από εσάς τι είδους ρήματα χρησιμοποιήσατε
πριν διατυπώσετε την άποψη του ομιλητή ; Τα ρήματα που χρησιμοποιήσατε ήταν
ουδέτερα ή δήλωναν άμεσα ή έμμεσα την οπτική σας ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Παρατηρήσατε κάποιες αλλαγές κατά τον μετασχηματισμό του λόγου σε σχέση με τις
εγκλίσεις , τους χρόνους , τα πρόσωπα, τις αντωνυμίες και τους χρονικούς , τοπικούς
προσδιορισμούς ; Ποιες είναι ; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Με τη μεταφορά του απευθείας λόγου (ευθύς λόγος) σε έμμεσο τρόπο (πλάγιος λόγος)
να εξετάσετε σε τι μετατρέπονται οι προτάσεις κρίσεως , οι επιθυμίας , οι ευθείες
ερωτήσεις και οι δευτερεύουσες προτάσεις .

Εντοπίσατε κάποιες αλλαγές στο ύφος του κειμένου; Αναφέρετε ένα παράδειγμα
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
 Στη συνέχεια δημιουργήστε μια παρουσίαση ppt στην οποία να καταγράψετε τα
συμπεράσματα σας για τις διαφορές ανάμεσα στον ευθύ και πλάγιο λόγο. Οι άξονες
της παρουσίασης θα αφορούν τις αλλαγές (μορφοσυντακτικές,σημασιολογικές,
υφολογικές ) , που συμβαίνουν , όταν μετατρέπουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο και
αντίστροφα. Πιο συγκεκριμένα καταθέστε τα πορίσματα σας για τις αλλαγές που
πραγματοποιούνται κατά τη μετατροπή των προτάσεων κρίσεως , επιθυμίας , ευθειών
ερωτηματικών και δευτερευουσών από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο. Επίσης μπορείτε
να αναφέρετε τις αλλαγές που διαπίστωσατε στους χρόνους , τις εγκλίσεις , τα
πρόσωπα, τις αντωνυμίες και τους χρονικούς και τοπικούς προσδιορισμούς. Στη
συνέχεια αποθηκεύεστε την εργασία στο wiki(αφού πρώτα προβείτε στις απαραίτητες
ομαδικές διορθώσεις και επεμβάσεις) με την ονομασία «δραστηριότητα 6ης ώραςΒ΄ομάδα».

28. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5-6
ΟΜΑΔΑ Γ
5η -6η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Αναλαμβάνετε να μεταφέρετε μια από τις περιπέτειες του ήρωα –πρόσφυγα του παιχνιδιού
«Ταξίδι φυγής» σε θεατρικό κείμενο , προκειμένου να δραματοποιήσετε το συγκεκριμένο
επεισόδιο. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε όσο περισσότερες λέξεις και εκφράσεις για την
ισότητα και τη διαφορά. Ιδιαίτερη προσοχή δείξτε στους διαλόγους του ήρωα και στις
ερωτήσεις-δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλεται.
Τι προσδίδει στο τελικά στο κείμενο η χρήση του ευθύ λόγου;
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Επιπλέον παρατηρήστε αν χρησιμοποιήσατε στο κείμενό σας λέξεις όχι με την κύρια
(κυριολεκτική)σημασία , αλλά με μια δευτερεύουσα(μεταφορική). Καταγράψτε τα
παραδείγματα .Γιατί χρησιμοποιήσατε τη λέξη με αυτόν το συγκεκριμένο τρόπο; Τι
προσέδωσε στο κείμενο; Σε τι είδους κείμενα προϊδεάζει περισσότερο η μεταφορική χρήση;
Αποθηκεύεστε την εργασία στο wiki(αφού πρώτα προβείτε στις απαραίτητες ομαδικές
διορθώσεις και επεμβάσεις) με την ονομασία «δραστηριότητα 5ης ώρας- Γ΄ομάδα».
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια δραματοποιήστε το θεατρικό κείμενο που συνθέσατε την προηγούμενη
διδακτική ώρα. Στη συνέχεια συζητήστε μεταξύ σας τα εξής:

Η πρόσληψη του συγκεκριμένου θέματος βιωματικά μέσα από τη συμμετοχή στο
παιχνίδι και μέσα από δραματοποίηση του σας βοήθησε στην βαθύτερη προσέγγιση
του προβλήματος ;

29. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5-6
ΟΜΑΔΑ Δ
5η -6η διδακτική παρέμβαση ( 2 ώρες στο εργαστήριο)
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Ο καθηγητής που εκπόνησε το ερωτηματολόγιο σας ζητά να μελετήσετε τις ερωτήσεις που
τέθηκαν στους μαθητές και να απαντήσετε σε κειμενογράφο στις παρακάτω ερωτήσεις που
σχετίζονται με τις ευθείες ερωτήσεις:
Αρχικά εξετάστε τη σκοπιμότητα των ερωτήσεων απαντώντας στις παρακάτω ερωτήσεις:
 Υπάρχουν ερωτήσεις(γνήσιες ) με τις οποίες απλά ζητήθηκαν κάποιες πληροφορίες
από τον συμμάθητή σας; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
 Υποβλήθηκε κάποια ερώτηση(ρητορική) , η οποία δεν ήταν εύκολο να απαντηθεί ,
επειδή ουσιαστικά δεν ήταν ερώτηση ,αλλά μέσω αυτής διατυπώθηκε μία κρίση;
Αναφέρετε ένα παράδειγμα. Αν όχι σκεφτείτε μια ερώτηση.
 Σε ποιές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε τις ερωτήσεις του πρώτου τύπου και σε ποιες
του δεύτερου;
 Θα μπορούσατε να θέσετε μια ερώτηση με την οποία θα διατυπώνατε μια προσταγή
(προσταγής)με ευγενικό τρόπο; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη συνέχεια αναλύστε το είδος των απαντήσεων που επιδέχονται οι συγκεκριμένες
ερωτήσεις και απαντούν στις εξής ερωτήσεις:
 Σε ποιες από τις ερωτήσεις που υποβλήθηκαν η ζητούμενη πληροφορία αφορούσε
ολόκληρη (ολικής άγνοιας )την πρόταση ; Πώς εισάγονταν οι συγκεκριμένες
ερωτήσεις; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
 Υπήρχε κάποια ερώτηση που η ζητούμενη πληροφορία αφορούσε ένα(μερικής
άγνοιας) από τα συστατικά της πρότασης ; Με ποιον τρόπο εισαγόταν η συγκεκριμένη
ερώτηση; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Τέλος μελετήστε το είδος των απαντήσεων και απαντούν στις ακόλουθες ερωτήσεις:
 Σε ποιες ερωτήσεις η απάντηση απαιτεί ένα (ανοιχτή) συνεχή λόγο; Αναφέρετε ένα
παράδειγμα.
 Υπάρχει κάποια ερώτηση που επιδέχεται μόνο μονολεκτική απάντηση(κλειστή) ή πολύ
σύντομη; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.
 Τελικά ποιες ερωτήσεις θεωρείτε ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται σε τέτοιου είδους
ερωτηματολόγια; (Σκεφτείτε ότι στη συνέχεια απαιτείται και η στατιστική
επεξεργασία των απαντήσεων με τη μορφή «πίτας»)

30. 4η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
 Στη συνέχεια με βάση τα πορίσματα σας για τις ευθείες ερωτήσεις δημιουργήστε μια
παρουσίαση ppt με βασικούς άξονες τη σκοπιμότητα των ερωτήσεων , το είδος των
απαντήσεων (αν αφορά όλη την πρόταση ή ένα συστατικό) και το είδος της απάντησης
(αν είναι ολόκληρη πρόταση ή μονολεκτική) .Στη συνέχεια αποθηκεύεστε την εργασία
στο wiki(αφού πρώτα προβείτε στις απαραίτητες ομαδικές διορθώσεις και επεμβάσεις)
με την ονομασία «δραστηριότητα 6ης ώρας- Δ΄ομάδα».
Αξιολόγηση Mαθητών
Εκτός από τη διαμορφωτική αξιολόγηση κατά τη διάρκεια εφαρμογής των δραστηριοτήτων
ανατίθεται για το σπίτι η εξής εργασία : Σας αναθέτουν να δημιουργήσετε ένα
οπτικοποιημένο (video) σενάριο διαφήμισης με αντιρατσιστικό μήνυμα. Μπορείτε να
αξιοποιήσετε και το παρακάτω ποίημα :
Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος
Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και λες εμένα έγχρωμο;
Άλλες εκδοχές
Με ανάλογη τροποποίηση του σεναρίου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη διδασκαλία
της ενότητας αυτής σχετική βιβλιογραφία ή να αναζητηθούν πληροφορίες διεπιστημονικά
από τον καθηγητή ή την καθηγήτρια των Καλλιτεχνικών της Ιστορίας( ενότητες 13,23 για
τη μετανάστευση) και την Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής ( ενότητα «Κοινωνικές
Ομάδες») και να προβληθεί η εργασία με λογισμικό παρουσίασης είτε σε ολόκληρο το

31. σχολείο είτε να αναρτηθεί σε σχολική ιστοσελίδα.(βλ. http://blogs.sch.gr/5gymxant --ΕορτασμοίΕργασία για Ρατσισμό)
Κριτική
Η διδακτική πρόταση που παρουσιάστηκε εφαρμόστηκε στην τάξη. Κατά την εφαρμογή της
δεν παρουσιάστηκαν δυσκολίες, γιατί οι περισσότεροι μαθητές ήταν εξοικειωμένοι με το
διαδίκτυο και τα προγράμματα επεξεργασίας και παρουσίασης κειμένου. Οι επιδιωκόμενοι
στόχοι επετεύχθησαν , γεγονός που φάνηκε και στο τελευταίο δίωρο που πραγματοποιήθηκε
η ολομέλεια της τάξης. Οι μαθητές συνεργάστηκαν ομαλά, λειτούργησαν ως ενεργά
υποκείμενα και χαρακτήρισαν τη διαδικασία ενδιαφέρουσα και αληθινά καινούρια.