2. 1973 оны нефтийн хямралаас үүдэн дэлхий даяар
эдийн засгийн хямрал нүүрлэснээс улбаалж АНУ,
Европ, Японы санхүүгийн албаны хүмүүс уулзалт
хийж эхэлсэнтэй холбоотой.1975 онд, Францын
Ерөнхийлөгч Валери Жискар д'Эстан хөгжингүй,
ардчилсан 6 орны төрийн тэргүүнүүдийг урьж саммит
зохион байгуулсан. Уг саммитад оролцогчид цаашид
жил бүр уг уулзалтыг зохиохыг дэмжсэнээр Франц,
Баруун Герман, Итали, Япон, Их Британи болон АНУ
гэсэн бүрэлдэхүүнтэй "Их зургаагийн бүлэг" (G6)
байгуулагдсан түүхтэй. 1976 оны уулзалтаас Канад
улс нэмэгдсэн. Мөн Евронпын Холбоо 1977 оноос
уулзалтад оролцож ирсэн

3. Америкийн Нэгдсэн Улс, Герман, Их
Британи, Итали, Канад, Оросын
Холбооны Улс, Франц, Япон гэсэн
дэлхийд эдийн засгийн хувьд тэргүүлдэг
улсуудаас бүрдэх бүлэг юм. Эдгээр
улсууд нь дэлхийн эдийн засгийн 65
орчим хувийг бүрдүүлдэг. Жил бүр
эдгээр улсуудын төрийн тэргүүн, дээд
албан тушаалтнууд уулзаж, дэлхийн улс
төрийн бодлогыг тодорхойлдог гэж хэлж
болно.

4. 1. АНУ
2. ЯПОН
3. ГЕРМАН
4. ИХ БРИТАНИ
5. ФРАНЦ
6. ИТАЛИ
7. КАНАД
8. ОХУ

5.  Америкийн Нэгдсэн Улс
Америкийн Нэгдсэн Улс (үсгээр товчилсон нь АНУ,
Англиар United States of
America, USA), товчловол
Америк нь Хойд
Америкийн улс юм. Умард
талаараа Канад, өмнөд
талаараа Мексик улстай
хиллэнэ. АНУ нь эх газар
дахь 50 муж, Колумбын
тойргоос гадна Номхон
далай дахь Хавай муж ба
Канадын хойно орших
Аляска мужаас
бүрэлдэнэ.

6. 1. АНУ
 АНУ-ын түүх нь 1492 онд Америк тив нээгдсэнээс хойш,
тэнд үүссэн колониудаас эхэлнэ. Тэндэхийн Британий
колониуд нь 1776 онд салан тусгаарлаж, улмаар 1783 оны
Парисын Гэрээний дагуу Америкийн Нэгдсэн Улс бусад
улс орноор хүлээн зөвшөөрөгджээ.
 1787 онд батлагдсан Үндсэн хуулийн дагуу АНУ нь
холбооны улс болж анхлан байсан 13 муж улс дээр 19, 20-
р зууны туршид шинээр 37 муж улс нэмэгдсэн тул тус улс
Хойд Америкийн ихэнхийг эзэлсэн томоохон гүрэн болон
өргөжжээ.
 1861-1865 онд дэгдсэн Иргэний дайн болон 1930-аад оны
эдийн засгийн Их хямралын үе нь АНУ-ын түүхийн хамгийн
эгзэгтэй үе хэмээн үздэг байна. Дэлхийн I, II дайнд
байгуулсан ялалт болон 1991 онд өндөрлөсөн Хүйтэн
дайнаас (The Cold War) хойш АНУ нь дэлхийн хамгийн
хүчирхэг гүрний статусаа хадгалсаар байна.

7.  Хүн амын олонхи нь цагаан арьстан.
 Хар арьстан 29,2 сая
 Латин гаралтай 16,9 сая
 Индианчууд – 1,4 сая
 Хүн амын 27,1% нь 18 хүртэлх насных бөгөөд 25 сая
гаруй хүн 65-аас дээш настай байна. Дундаж наслалт
78. Дөрвөн хүн тутмын 3 нь хот сууринд амьдардаг.
 2001 оны байдлаар, хүн амын 52% нь протестант,
24.5% нь католик, 1.4% нь жүдийн шашинтан, 0.5% нь
муслим, 0.5% нь буддист, 0.4% нь хинду шашинтан,
14.2% нь шашин шүтлэггүй гэж тодорхойлогдсон
байна. Үндсэн хэл нь англи.

8. Газар нутгийн хэмжээ: 9,631,418 км кв.
Газарзүйн байрлалын онцлог: Энэ нь олон
улсын усан замыг ашиглах бүрэн
боломжтойгоос гадна харьцангуйгаар
тусгаарлагдмал байрлалтай нь бусад бүс
нутгийн улс орнуудтай харилцахад тээврийн
зардал, цаг хугацаа их шаардах муу талтай ч
цэрэг стратегийн аюулгүй байдлыг]] ямар нэг
хэмжээгээр хангадаг бөгөөд тухайлбал АНУ-
ын нутаг дэвсгэр нь Дэлхийн I, II дайнд
огтхон ч өртөөгүй нь үүний илрэл юм.

9. Номхон далайн баруун хэсгийн бүлэг
арлуудаас тогтох дорнод Азийн орон юм.
Япон  Япон нь Дэлхийн хоѐрдугаар дайны дараа
зохиосон Японы Үндсэн Хуульд үндэслэн
шүүх, гүйцэтгэх, хууль тогтоох эрх мэдлийг
хэрэгжүүлдэг Үндсэн Хуульт Хаант Засагт Улс
бөгөөд Үндсэн Хуульд нь Төрийн тэргүүн гэж
хэн болохыг заагаагүй боловч Япон Улсын
ард түмний эв нэгдлийн бэлгэ тэмдэг болох
эзэн хаан нь төрийн тэргүүн гэж хэлж болох
юм.
 Япон нь эдийн засгийн чадавхаараа дэлхийд
АНУ-н дараа 2-т ордог . Их Наймын нэг
гишүүн улс юм. Азийн цор ганц өндөр
хөгжилтэй орон хэдий ч түүхий эд, хүнс,
эрчим хүчний 80-аас илүү хувийг
импортлодог, гадаад худалдаанаас
хамааралтай улс болно.
 Японы хүн ам нь Хоншюү арлаар төвлөрөн
суудаг япон, Окинава аралд оршин суух
Рюүкюү болон Хоккайдо, Сахалинаас
гаралтай Айнү, Орок, Нивхи зэрэг жижиг
үндэстнүүдээс бүрдэнэ. Албан ѐсны хэл нь
япон хэл бөгөөд Рюүкюү хэл, Айнү хэл зэрэг
цөөн ярилцагч бүхий хэлнүүд оршдог.

10. 2.ЯПОН
 Хүн ам зүй
 Японы нийт хүн ам 127.3 сая. Орчин үед төрөлт багасч, хүн ам нь
хөгширч байгаа үндэстэн бөгөөд 2004 оныхоор нийт хүн амын
19.5% нь 65-аас дээш насныхан байжээ. Нийт хүн ам нь 2007
оноос багасч эхэлнэ гэж үзэж байсан ч, 2005 оноос эхлэн буурч
эхэлсэн ажээ. Энэ нь улс даяар 5-н жил тутамд нэг удаа явагддаг
хүн амын тооллого судалгаа(国勢調査)-гаар маш тодорхой болно.
 Түүнчлэн
Саппоро, Сэндай, Токио, Сайтама, Чиба, Кавасаки, Ёкохама, Наг
ояа, Киото, Оосака, Кообэ, Хирошима, Китакюүшюү, Фүкүока
зэрэг саяас дээш хүн ам бүхий хотуудад хүн амын төвлөрөлт
явагдаж байна. Газар нутгийн нь 10 хувьд нь хүн амын 90 хувь нь
амьдардаг гэсэн тоо баримт байдаг юм байна. Үүний нөгөө талд
хөдөө орон нутагт хүн амын сийрэгшил, хөгшрөлт газар авч
байна.
 Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага (WHO)-ын судалгаанаас
үзвэл япончуудын дундаж наслалт эрэгтэйчүүд:
78.4, эмэгтэйчүүд 85.3 （2001 он） буюу Дэлхийд хамгийн урт
насалдаг үндэстэн юм.

11.  Захын цэгүүд
 Зүүн цэг Токио, Маркас арал (Өмнөд Шувуу арал) （
24°16'59"N, 153°59'11"E） Оросын Холбооны Улстай
маргаантай нутаг болох Курилийн арлуудын
Шүмүшү арлын Охакүзаки（50°N, 155°E） гэж үзэх
явдал бий.
 Баруун цэг Окинава муж, Ёнагүни арал, Нишизаки
（24°26'58"N, 122°56'01"E） Өмнөд цэг Токио,
Окинотори арал （20°25'31"N, 136°04'11"E） Умард
цэг Хоккайдо, Эторо арал, Камойвакка（45°33'28"N,
148°45'14"E） Уг арал нь япончууд амьдардаг хэдий
ч ОХУ-тай маргаантай хэвээр байгаа тул үүнийг
оруулахгүй гэж үзвэл Хоккайдо, Вакканай дүүрэг,
Бэнтэн арал,（Соояа；45°31'13"N, 141°56'27"E）

12. Хэл
Албан ѐсны боловсролыг япон хэлээр олгодог боловч
парламентад айнү хэл болон окинава аялга (рюүкюү
хэл） хэрэглэхийг зөвшөөрсөн байдаг.
Англи хэлийг дунд сургуулиас эхэлж заадаг боловч хүн
амын англи хэлний мэдлэг ерөнхийдөө сайн биш.
Шашин
Шинто, Буддын шашинд давхар шүтлэгтэй хэмээн
өөрсдийгөө тодорхойлох хүн олон тул энэ хоѐр
шашны сүсэгтнүүдийн тоог нэмбэл 200 сая болдог
ажээ. Түүнчлэн католик, протестант зэрэг христианууд
байх боловч хүн амын 1%-д ч хүрэхгүй боловч зул
сарын баяр зэрэг христийн шашны зан үйл өргөн
тархжээ. Ислам, жүүдийн шашин шүтдэг хүн бараг
үгүй гэхэд болно.

13.  Нийслэл
(хамгийн том хот) Токио Үндэсний хэл Япон Үндэс, язгуур 98.5%
Япон
0.5% Солонгос
0.4% Хятад
0.6% бусад Засаг Парламентийн, үндсэн хуульт хаант - Эзэн
хаан Акихито - Ерөнхий сайд Нода Ёшихико Хууль тогтоох
байгуулал Их хурал (Коккай) - Дээд танхим Дээд зөвлөл (Санги-
ин) - Доод танхим Төлөөлөгчдийн танхим (Шүүги-ин) Оршин
тогтнол - Байгуулагдсан өдөр 660 оны 2 сарын 11 - Мэйжигийн
Үндсэн хууль 1890 оны 11 сарын 29 - Одоогийн Үндсэн хууль
1947 оны 5 сарын 3 Газар нутаг - Хөвчин 377,944 км2 (62) -
Ус (%) 0.8 Хүн ам - Тооцоо (2011) 127,960,000 (10) -
Тооллого (2010) 128,056,026 - Нягтрал 337.1/км2 ДНБ (ХАЧ)
2011 оны тооцоо - Нийт $4.396 их наяд (4) - Нэг хүнд
$34,362 (25) ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $5.855 их
наяд (3) - Нэг хүнд $45,774 (18) ОТББИ (2008)
37.6[4] ХХИ (2011) ▲ 0.884 (дээд) (11) Мөнгөн тэмдэгт Иен (¥)
(JPY) Цагийн бүс +9 Хэв огноо он-сар өдөр (НТ)
он-сар-өдөр (ЯТ) Замын хөдөлгөөн зүүн Интернетийн АДН .jp
Утасны дугаар 81

14. Холбооны Бүгд Найрамдах
Герман Герман Улс нь төв Европийн
улс юм. Умард талаараа Дани,
зүүн талаараа Польш, Чех,
өмнө талаараа Австри,
Швейцари, баруун талаараа
Франц, Люксембург, Бельги,
Голланд улсуудтай хиллэдэг.
Мөн баруун хойд талд нь Хойд
тэнгис, зүүн хойд талд нь
Балтын тэнгис оршдог. Герман
нь 357,021 км² нутаг
дэвсгэртэй бөгөөд сэрүүн уур
амьсгалтай. Хүн амынхаа
тоогоор Европын холбооны
гишүүд дотор тэргүүлдэг, мөн
гадны оршин суугчдаараа
дэлхийд гуравт орно.

15. 3.ГЕРМАН
 Нийслэл
(хамгийн том хот) Берлин Албан ѐсны хэл Герман Үндэс,
язгуур (2005) 82% уугуул Герман, 10% иргэншилтэй, 8%
иргэншилгүй гадаад Засаг Холбооны парламентат бүгд
найрамдах - Ерөнхийлөгч Кристиан Вульф - Ерөнхий сайд
(Канцлер) Ангела Меркель Хууль тогтоох байгуулал
Холбооны чуулган (Бундесаммлунг) - Дээд танхим
Холбооны зөвлөл (Бундесрат) - Доод танхим Холбооны
хурал (Бундестаг) Түүхэн тогтнол - Ариун Ромын эзэнт гүрэн
962 он - Германы эзэнт гүрэн 1871 оны 1 сарын 18 -
Нэгдсэн нь 1990 оны 10 сарын 3 Газар нутаг - Хөвчин
357,021 км2 (63) - Ус (%) 2.416 Хүн ам - Тооцоо (2010)
81,799,600 (15) - Нягтрал 229/км2 ДНБ (ХАЧ) 2011 оны
тооцоо - Нийт $3.089 их наяд (5) - Нэг хүнд $37,935 (18)
ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $3.628 их наяд
(4) - Нэг хүнд $44,555 (19) ОТББИ (2006)
27 (бага) ХХИ (2010) ▲ 0.885 (10) (дээд) Мөнгөн тэмдэгт
Евро (€) (EUR) Цагийн бүс +1 Замын хөдөлгөөн баруун
Интернетийн АДН .de Утасны дугаар 49

16.  Герман (Герман хэл: Deutschland), албан ѐсоор Холбооны Бүгд
Найрамдах Герман Улс нь төв Европийн улс юм. Умард
талаараа Дани, зүүн талаараа Польш, Чех, өмнө талаараа
Австри, Швейцари, баруун талаараа Франц, Люксембург, Бельги,
Голланд улсуудтай хиллэдэг. Мөн баруун хойд талд нь Хойд
тэнгис, зүүн хойд талд нь Балтын тэнгис оршдог. Герман нь
357,021 км² нутаг дэвсгэртэй бөгөөд сэрүүн уур амьсгалтай. Хүн
амынхаа тоогоор Европын холбооны гишүүд дотор тэргүүлдэг,
мөн гадны оршин суугчдаараа дэлхийд гуравт орно.
 МЭӨ 100 оноос өмнө Германиа гэгч нутагт Герман угсааны
хүмүүс амьдарч байжээ. 10-р зуунаас 1806 он хүртэл Германы
нутаг дэвсгэр нь Ариун Ромын эзэнт гүрний маш чухал хэсэг
болж байв. 16-р зуунд Германы хойд хэсэг нь Протестант
шинэчлэлийн төв болсон байна. 1871 оны Франко-Пруссын
дайнд анх удаагаа улс болж нэгджээ. Дэлхийн хоѐрдугаар дайны
дараа 1949 онд Герман нь баруун, зүүн хоѐр улсад хуваагдсан.
Хоѐр улс 1990 онд нэгджээ. 1957 онд Баруун Герман нь Европын
Эвлэлийг байгуулсан орнуудын нэг болсон бөгөөд энэ
байгууллага нь 1993 онд Европын Нэгдэл болсон байна. Герман
нь Шенгений бүсэд орсон бөгөөд 1999 онд Еврог мөнгөн
тэмдэгтээ болгосон.

17. Герман нь 16 мужаас (Bundesländer) тогтсон
холбооны бүгд найрамдах парламентийн засаглалтай
улс юм. Нийслэл бөгөөд хамгийн том хот нь Берлин.
Гермам нь НҮБ, НАТО, Их Найм, G4 зэрэг
байгууллагуудын гишүүн бөгөөд Киотогийн гэрээнд
гарын үсэг зурсан. ҮНБ нь дэлхийн гуравт (номиналь)
ордог. Мөн дэлхийн хамгийн том экспортлогч орон юм.
Германы гадаад орнуудад үзүүлэх тусалцаа нь
дэлхийд хоѐрт ордог бөгөөд цэрэг армийн зарцуулалт
нь зургаад орно. Герман нь амьдралын чанар
өндөртэй бөгөөд нийгмийн аюулгүй байдлыг хангах
нарийн системийг бий болгожээ. Европын үйл
ажиллагаанд чухал байр суурь эзлэдэг бөгөөд
дэлхийн орнуудтай сайн хамтын ажиллагаатай.
Герман нь шинжлэх ухаан, технологийн салбарт
тэргүүлэгч орнуудын дунд жагсдаг.

18.  Их Британи Умард Ирландын
Нэгдсэн Вант Улс (товч. ИБУИНВУ;
Нэгдсэн Вант Улс Англиар The United Kingdom of Great
Britain and Northern Ireland, United
Kingdom, UK) нь баруун Европын
арлын улс юм. Газар нутаг нь Их
Британи арал, Ирланд арлын зүүн хойд
хэсэг, бусад жижиг арлуудаас тогтоно.
Умард Ирланд нь дангаараа өөр улстай
газраар хиллэдэг. Энэ хилийг эс
тооцвол Их Британи нь Атлантын
далай, Умард тэнгис, Ла-Маншийн
хоолой, Ирландын тэнгисээр
хүрээлэгдэнэ. Хамгийн том арал болох
Их Британи нь Ла-Маншийн хонгилын
авто замаар Францтай холбогддог. Их
Британи нь 244,820 км² нутагтай
бөгөөд, усаар хүрээлэгддэг арлын орон
юм. Их Британи нь ерөнхийдөө баруун
урд зүгийн салхи давамгайлсан, жилд
дунджаар 1,200 мм хур тунадас унадаг,
агаарын хэм хамгийн доод тал нь –10,
хамгийн дээд тал нь +32 орчим, зөөлөн,
дулаан уур амьсгалтай.

19. 4.ИХ БРИТАНИ
 Нийслэл
(хамгийн том хот) Лондон Албан ѐсны хэл Англи Зөвшөөрөгдсөн орон нутгийн хэл
Ирланд, Шотланд, Уэльс, Корн Үндэс, язгуур (2001) 92.1% Цагаан
4.0% Өмнөд Азийн
2.0% Хар
1.2% Холимог
0.4% Хятад
0.4% бусад Засаг Парламентийн, Үндсэн хуульт хаант - Хатан хаан II Элизабет -
Ерөнхий сайд Дэвид Кэмерон Хууль тогтоох байгуулал Парламент - Дээд танхим
Лордуудын танхим - Доод танхим Нийтийн танхим Түүхэн зангилаа - Англи-Шотланд
нэгдэж, Их Британи. 1707 оны 5 сарын 1 - Их Британи-Ирланд нэгдэж, Нэгдсэн вант
улс хэмээгдсэн. 1801 оны 1 сарын 1 - Ирланд улс салж, тусгаар тогтносон. 1922 оны
4 сарын 12 Газар нутаг - Хөвчин 243,610 км2 (80) - Ус (%) 1.34 Хүн ам -
Тооцоо (2010) 62,262,000[1] (22) - Тооллого (2001) 58,789,194 - Нягтрал
255.6/км2 ДНБ (ХАЧ) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.253 их наяд (7) - Нэг хүнд $35,974
(21) ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.480 trillion (6) - Нэг хүнд $39,604 (22)
ОТББИ (2009) 41 ХХИ (2010) 0.849[ (дээд) (26) Мөнгөн тэмдэгт Фунт (£) (GBP) Цагийн
бүс +0 Хэв огноо өдөр/сар/он (НТ) Замын хөдөлгөөн зүүн Интернетийн АДН .uk Утасны
дугаар 44

20.  Их Британи нь ерөнхийдөө баруун урд зүгийн салхи давамгайлсан,
жилд дунджаар 1,200 мм хур тунадас унадаг, агаарын хэм хамгийн
доод тал нь –10, хамгийн дээд тал нь +32 орчим, зөөлөн, дулаан уур
амьсгалтай.
.
 Нэгдсэн Вант Улс нь Англи, Шотланд, Вэльс, Умард Ирланд гэсэн 4
улсаар бүрдсэн нэгдсэн улс юм. Энэ улс нь парламентийн
системээр удирдуулдаг бөгөөд засгийн газар нь нийслэл Лондонд
оршдог. Мөн Үндсэн Хуульт хаант улс бөгөөд төрийн тэргүүн нь
Хатан хаан II Элизабет юм. Сувгийн арлууд болон Мэн арлаас
тогтсон Титмийн газрууд (Crown Dependencies) нь албан ѐсоор
улсын эзэмшил боловч Нэгдсэн Вант Улсын хэсэг биш, харин
түүнтэй холбоо үүсгэдэг. Нэгдсэн Вант Улс нь хуучин Британийн
эзэнт гүрний хэсгүүд байсан, 14 гадаад харъяат газартай. Британийн
эзэнт гүрэн нь дэлхийн хуурай газрын бараг дөрөвний нэгийг эзэлж,
түүхэндэх хамгийн том эзэнт гүрэн байжээ. Энэ гүрнээс шууд
шалтгаалж Канад, Австрали, Шинэ Зеланд, Энэтхэг, Пакистан,
Өмнөд Африк, Сингапур, Шри Ланк, АНУ гэх мэт улсуудад Британи
нь ихэд нөлөөлж, нөлөөлөл нь тэдгээрийн хэл, соѐл урлаг зэрэгт
ажиглагдана. Хатан хаан I Элизабет нь Үндэстнүүдийн Хамтын
Нөхөрллийн (Commonwealth of Nations) тэргүүн хэвээр үлдсэн
бөгөөд гишүүн орнуудын төрийн тэргүүн юм.

21.  Нэгдсэн Вант Улс нь өндөр хөгжилтэй орон бөгөөд эдийн
засаг нь дэлхийд зургаад (худалдан авах чадварын
паритетаар тооцсон ҮНБ) эсвэл тавд (номиналь ҮНБ) орно.
19 ба 20-р зууны эхэн үед дэлхийн хамгийн хүчирхэг гүрэн
байсан боловч дэлхийн хоѐр дайн, 20-р зууны сүүл үед
тохиолдсон эзэнт гүрнийх нь задрал зэргээс шалгаалж
дэлхийн ажил хэрэгт тэргүүлэгч байр суурьтай оролцох
явдал нь багасчээ. Гэлээ ч гэсэн эдийн засаг, соѐл урлаг,
цэрэг арми, улс төрийн нөлөө нь их бөгөөд цөмийн
зэвсэгтэй орон юм. Нэгдсэн Вант Улсын цэрэг,
хамгаалалтанд зарцуулах мөнгөний хэмжээ нь дэлхийд
хоѐрт эсвэл гуравт (тооцоолох аргаас шалтгаална) орно.
НҮБ-ын аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн бөгөөд
Европын холбоо, Их Найм, НАТО, Дэлхийн худалдааны
байгууллага, Үндэстнүүдийн Хамтын Нөхөрлөл зэрэг
байгууллагуудын гишүүн юм

22. Бүгд Найрамдах Франц Улс
Франц (Францаар Rйpublique franзaise)
нь голдуу Баруун Европд орших
улс юм. Европ дахь эх газрын
Францаас гадна бусад тивүүд,
арлуудад газар нутагтай. Эх
газрын Франц нь Газрын тэнгисээс
Ла Маншийн хоолой, Умард тэнгис
хүртэл, Рейн мөрнөөс Атлантын
далай хүртэл тус тус үргэлжилнэ.
Францчууд эх орноо геометрийн
дүрсээс нь шалгаалж L’Hexagone
буюу "6 өнцөгт" хэмээн нэрлэх нь
олонтаа. Франц нь Хагас-
ерөнхийлөгчийн засаглалтай бүгд
найрамдах улс бөгөөд хууль
тогтоох, гүйцэтгэх болон шүүх
засаглал нь нэгдмэл. Нийслэл нь
Парис хот.

23. 5.ФРАНЦ
Нийслэл
(хамгийн том хот) Парис Албан ѐсны хэл Франц Зөвшөөрөгдсөн
орон нутгийн хэл Олон хэлнүүд байдаг. Үндэс, язгуур (2007)
91.5% Францын иргэд (үүнээс 25% орчим нь франц бус
гаралтай), 8.5% гадаадад төрсөн цагаачид Засаг Хагас
Ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах - Ерөнхийлөгч Николя
Саркози - Ерөнхий сайд Франсуа Фийон Хууль тогтоох
байгуулал Парламент - Дээд танхим Үндэсний их хурал
(Сенат) - Доод танхим Үндэсний чуулган Түүхэн зангилаа -
Вердуны гэрээ 843 он - Одоогийн үндсэн хууль 1958 оны 10
сарын 5 Газар нутаг - Хөвчин 674,843 км2 (41) Хүн ам -
Тооцоо (2011) 65,821,885 (20) - Нягтрал 116/км2 ДНБ (ХАЧ)
2011 оны тооцоо - Нийт $2.216 их наяд (9) - Нэг хүнд
$35,048 (24) ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.808 их
наяд (5) - Нэг хүнд $44,400 (20) ОТББИ (2008) 32.7 ХХИ (2010)
▲ 0.872[1] (дээд) (14) Мөнгөн тэмдэгт Евро (EUR) Цагийн бүс +1
Замын хөдөлгөөн баруун Интернетийн АДН .fr Утасны дугаар 33

24.  Франц
 Бүгд Найрамдах Франц Улс République française
Франц
 Далбаа Сүлд Уриа: Эрх чөлөө, Тэгш эрх, Нөхөрлөл
(Liberté, Égalité, Fraternité) Дуулал: Марселийн дуулал
(La Marseillaise)
 Нийслэл
(хамгийн том хот) Парис Албан ѐсны хэл Франц Зөвшөөрөгдсөн
орон нутгийн хэл Олон хэлнүүд байдаг. Үндэс, язгуур (2007) 91.5%
Францын иргэд (үүнээс 25% орчим нь франц бус гаралтай), 8.5% гадаадад
төрсөн цагаачид Засаг Хагас Ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах -
Ерөнхийлөгч Николя Саркози - Ерөнхий сайд Франсуа Фийон Хууль
тогтоох байгуулал Парламент - Дээд танхим Үндэсний их хурал (Сенат) -
Доод танхим Үндэсний чуулган Түүхэн зангилаа - Вердуны гэрээ 843 он -
Одоогийн үндсэн хууль 1958 оны 10 сарын 5 Газар нутаг - Хөвчин
674,843 км2 (41) Хүн ам - Тооцоо (2011) 65,821,885 (20) - Нягтрал
116/км2 ДНБ (ХАЧ) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.216 их наяд (9) - Нэг хүнд
$35,048 (24) ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.808 их наяд (5) -
Нэг хүнд $44,400 (20) ОТББИ (2008) 32.7 ХХИ (2010) ▲ 0.872[1] (дээд) (14)
Мөнгөн тэмдэгт Евро (EUR) Цагийн бүс +1 Замын хөдөлгөөн баруун
Интернетийн АДН .fr Утасны дугаар 33 Франц (Францаар France), албан
ѐсоор Бүгд Найрамдах Франц Улс (Францаар Rйpublique franзaise) нь
голдуу Баруун Европд орших улс юм

25.  Эх газрын Франц нь Бельги, Люксембург, Герман,
Швейцари, Итали, Монако, Андорра, Испани
улсуудтай хиллэдэг. Мөн Францын газар нутаг болох
Франц Гвиана нь Бразил, Суринам улсуудтай, Сэйнт-
Мартин нь Нидерландын Антилийн арлуудтай тус тус
хил залгана. Ла-Маншийн хоолой доорх Чаннель
туннелаар (Channel Tunnel) Британитай залгадаг.

26. 17-р зууны сүүл үеэс 19-р зууны эхэн үе хүртэл Франц нь
дэлхийн хамгийн хүчирхэг орнуудын тоонд тооцогдож байв.
18, 19-р зуунд Франц нь баруун Африк, зүүн өмнөд
Азид, маш том колонийн гүрнийг байгуулж чадсан бөгөөд
тухайн нутгуудын соѐл урлаг, улс төрд ихээхэн нөлөөлжээ.
Франц нь өндөр хөгжилтэй орон бөгөөд эдийн засаг нь
номинал ҮНБ-р дэлхийд зургаад, худалдан авах чадварын
паритетаар тооцсон ҮНБ-ээр наймд жагсдаг. Мөн жил бүр
82 сая гадаадын жуулчдыг хүлээн авдаг (бизнесийн
зорилгоор ирсэн хүмүүсийг тооцсон, гэхдээ 24 цагаас доош
байсан хүмүүсийг тооцоогүй), жуулчдынхаа тоогоор
тэргүүлдэг. Франц нь Европын холбоог анх байгуулсан
орнуудын нэг бөгөөд гишүүн орнуудаас хамгийн их нутаг
дэвсгэртэй. Мөн НҮБ-ыг байгуулсан орнуудын нэг бөгөөд
Франкониофи, Их Найм, Латин холбоо зэрэг
байгууллагуудын гишүүн. Үүнээс гадна НҮБ-ын Аюулгүйн
Зөвлөлийн байнгын гишүүн бөгөөд цөмийн зэвсэгтэй орон
юм.

27. Газар нутаг
Эх газрын Францын газрын гадаргын
гуравны хоѐрыг тэгш тал эзэлнэ. Үлдэх
хэсэгт нь Альпын нуруу (Баруун
Европын хамгийн том нуруу), Пиренейн
уулс, Юра, Төв өндөрлөг, Восжийн
толгод зэрэг уул нурууд байна. Далайд 4
гарцтай: Ла Манш, Хойд тэнгис,
Атлантын далай, Газар Дундын Тэнгис.
Франц улс 5500 км эрэг хавийн газар
нутагтай.

28.  Итали гэдэг үг нь Гомерын
Итали ἱταλός ("тугал" гэсэн утгатай)
гэсэн үгнээс гаралтай байж
болох юм. МЭӨ 8-р зууны
үед анхны Грек суурьшигчид
Юбоя арлаас өмнөд Италид
(Калабриа) нүүдэллэн ирж
шинэ газараа "Vitulia" газар
буюу "Тугалнуудын газар"
гэж нэрлэжээ. Ингэж
нэрлэгдсэн хэсэг нь сүүлдээ
хойд хэсэг рүүгээ тэлжээ.
Гэхдээ бүхэл бүтэн хойгийг
нэрлэх болсон нь зөвхөн
Августусын үед байж.

29. 6.ИТАЛИ
Нийслэл
(хамгийн том хот) Ром Албан ѐсны хэл Итали Зөвшөөрөгдсөн
орон нутгийн хэл Франц Үндэс, язгуур (2011) 92.90% Итали
1.98% Румын
1.32% Хойд Африк
1.17% Ази
0.83% Албани
2.16% бусад Засаг Парламентийн засаглалтай бүгд найрамдах -
Ерөнхийлөгч Жиоржио Наполитано - Ерөнхий сайд Марио Монти
Хууль тогтоох байгуулал Парламент - Дээд танхим Чуулган
(Сенат) - Доод танхим Төлөөлөгчдийн танхим Түүхэн үйл явдал -
Италийн хойг дахь 3 вант улсууд нэгдэж, Италийн Вант Улсыг
үүсгэсэн. 1861 оны 3 сарын 17 - Бүгд найрамдах улс болсон. 1946
оны 6 сарын 2 Газар нутаг - Хөвчин 301,338 км2 (71) - Ус (%) 2.4
Хүн ам - Тооцоо (2011) 60,681,514 [1] (23) - Тооллого (2001)
56,995,744 - Нягтрал 201.2/км2 ДНБ (ХАЧ) 2011 оны тооцоо -
Нийт $1.828 их наяд[2] (10) - Нэг хүнд $30,165[2] (30) ДНБ
(Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.245 их наяд[2] (8) - Нэг хүнд
$37,046[2] (24) ОТББИ (2006) 32[3] ХХИ (2010) ▲ 0.854[4] (дээд) (23)
Мөнгөн тэмдэгт Евро (€) (EUR) Цагийн бүс +1 Замын хөдөлгөөн
баруун Интернетийн АДН .it Утасны дугаар 4

30.  Итали
 Бүгд Найрамдах Итали Улс Repubblica italiana
Итали
 Далбаа Сүлд Дуулал: Италичуудын дуу
(Il Canto degli Italiani)
 Нийслэл
(хамгийн том хот) Ром Албан ѐсны хэл Итали Зөвшөөрөгдсөн орон нутгийн хэл Франц Үндэс,
язгуур (2011) 92.90% Итали
1.98% Румын
1.32% Хойд Африк
1.17% Ази
0.83% Албани
2.16% бусад Засаг Парламентийн засаглалтай бүгд найрамдах - Ерөнхийлөгч Жиоржио
Наполитано - Ерөнхий сайд Марио Монти Хууль тогтоох байгуулал Парламент - Дээд
танхим Чуулган (Сенат) - Доод танхим Төлөөлөгчдийн танхим Түүхэн үйл явдал - Италийн
хойг дахь 3 вант улсууд нэгдэж, Италийн Вант Улсыг үүсгэсэн. 1861 оны 3 сарын 17 - Бүгд
найрамдах улс болсон. 1946 оны 6 сарын 2 Газар нутаг - Хөвчин 301,338 км2 (71) - Ус (%)
2.4 Хүн ам - Тооцоо (2011) 60,681,514 - Тооллого (2001) 56,995,744 - Нягтрал
201.2/км2 ДНБ (ХАЧ) 2011 оны тооцоо - Нийт $1.828 их наяд (10) - Нэг хүнд $30,165[ (30)
ДНБ (Нэрлэсэн) 2011 оны тооцоо - Нийт $2.245 их наяд (8) - Нэг хүнд $37,046 (24)
ОТББИ (2006) 32 ХХИ (2010) ▲ 0.854 (дээд) (23) Мөнгөн тэмдэгт Евро (€) (EUR) Цагийн бүс
+1 Замын хөдөлгөөн баруун Интернетийн АДН .it Утасны дугаар 4 Итали (Итали хэл: 'Italia'),
албан ѐсоор Бүгд Найрамдах Итали Улс (Итали: Repubblica Italiana) нь По голын сав хөндий
дагуу Өмнөд Европт оршдог улс юм. Итали улсын газар нутаг нь Италийн хойг болон Газар
дундын тэнгист орших Сицили, Сардини гэсэн хоѐр том арлыг хамардаг. Мөн Италчууд хойг
нь гутал хэлбэртэй харагддаг учраас "Stivale" буюу гутал ч гэж нэрлэдэг. Итали улс хойд
талаараа Альпийн нуруугаар Франц, Швейцари, Австри, Словен зэрэг улсуудтай хил залгаа
оршидог.

31. Тусгаар тогтносон улс болох Сан Марино болон Ватикан
Италийн нутаг дэвсгэр дотор оршдог.
Итали улс нь Этрүскан, Грек, Ромыг багтаасан Европын
хүчирхэг соѐлуудын нэг өлгий нутаг билээ. Нийслэл Ром
хот нь түүхэнд чухал ач холбогдолтой дэлхийн хот байсан.
Ялангуяа эртний Ромын болон Ромын Католик Сүмийн
хувьд. Энэ нутгийг 3000 жилийн турш
Герман, Кельт, Франк, Ломбард, Визант, [Грек], Сарацин
зэрэг улс, аймгууд эзлэн түрэмгийлж, нүүдэллэн суурьшиж
байв. Дундад зууны үед хойд зүгийн Нормандууд
дайлж, харин Италийн Сэргэн Мандалтын үед Италийн
дайн болж маш олон хот улсууд бүрэлдэн тогтсон. Итали
нь маш олон тусгаар улсууд болон задарсан. Ийм байдалд
тэднийг гадныхан эзлэн авах нь элбэг байв. Харин Итали
улс нэгдэж түүхэндээ анх удаа тусгаар тогтносон үндэстэн
улс болсноор дээрх байдал үгүй болсон. Италийн хаант
засаглалын болон дэлхийн дайны үед Итали нь дотроо
маш их зөрчил тэмцэлтэй байсан боловч Италийн Бүгд
Найрамдах Улс бий болсноор нөхцөл байдал нь тогтвортой

32.  Өнөөдөр Итали улс нь дэлхийд ДНБ-ий хэмжээгээр 7-
д, Хүний Хөгжлийн Индексээр 17-д орох үзүүлэлттэй
өндөр хөгжсөн орнуудын нэг билээ. Энэ улс нь Их
Найм, Европын Холбоо, Баруун Европын Нэгдлийн
гишүүн бөгөөд одоогийн Европын Холбоог (1957 онд
Ромын Гэрээг үзэглэсэн) үндэслэгч орнуудын нэг юм.
2007 оны 1 сарын 1-нээс эхлэн НҮБ-ын Аюулгүйн
Зөвлөлийн байнгын бус гишүүн болсон. Итали улсын
хүн ам Италичуудаас бүрэлддэг.

33.  Хойд Америкийн хойд хэсгийн
ихэнх нутаг дэвсгэрийг эзлэн
Канад оршдог. Зүүн талаасаа
Атлантын далай, баруун
талаараа Номхон далай, хойд
талаараа Умард мөсөн
далайнуудаар тус тус
хүрээлэгдэнэ. Нутаг
дэвсгэрээрээ дэлхийд хоѐрт
ордог. Канад нь баруун хойд
ба өмнөд талаараа АНУ-тай
хил залгана. Өнөөгийн
Канадын нутаг дэвсгэрт олон
мянган жилийн турш олон
овог аймгийн уугуул иргэд
амьдарч байжээ. XV зууны
сүүлээс Британи, Францын
аялагч, судлаач нар Атлантын
далайн эргийг судлаж, сүүлд
нь суурьшжээ.

34. 7.КАНАД
Нийслэл Оттава Албан ёсны хэл(нүүд) Англи хэл, Франц
хэл
Орон нутгийн албан ѐсны 8 хэл Засаглал Парламентийн
засаглалтай ардчилал ба Үндсэн Хуульт Хаант улс - Хатан
хаан II Элизабет - Ерөнхий захирагч Микаэл Жан -
Ерөнхий сайд Стивен Харпер Тусгаар тогтнолын үйл
явдлууд - Британийн Хойд Америкийн тогтоол 1867 оны 7
сарын 1 - Вэстминстрийн тогтоол 1931 оны 12 сарын 11 -
Канадын акт 1982 оны 4 сарын 17 Газар нутаг - Нийт
9,984,670 км² (2-д) - Ус (%) 8.92 Хүн ам - 2010 оны тооцоо
34,191,000[1] (36-д) - 2006 оны тооллого 31,241,030[2] -
Нягтшил 3.41/км² (228-д) ҮНБ 2009 оны тооцоо - Нийт
$1.281 их наяд[3] (-д) - 1 хүнд оногдох ҮНБ $38,025 (-д) ХХИ
(2009 он) 0.966 (4-д) – өндөр Мөнгөн тэмдэгт Канад
доллар ($) (CAD) Цагийн бүс UTC-3.5-с -8 - Зун UTC-2.5-с
-7 Улсын домэйн нэр .ca Утасны код ++1

35.  Канад (Англиар Canada, Францаар Canada) нь Хойд Америкийн
хойд хэсгийн ихэнх нутаг дэвсгэрийг эзлэн оршдог. Зүүн
талаасаа Атлантын далай, баруун талаараа Номхон далай, хойд
талаараа Умард мөсөн далайнуудаар тус тус хүрээлэгдэнэ.
Нутаг дэвсгэрээрээ дэлхийд хоѐрт ордог[4]. Канад нь баруун хойд
ба өмнөд талаараа АНУ-тай хил залгана.
 Өнөөгийн Канадын нутаг дэвсгэрт олон мянган жилийн турш
олон овог аймгийн уугуул иргэд амьдарч байжээ. XV зууны
сүүлээс Британи, Францын аялагч, судлаач нар Атлантын
далайн эргийг судлаж, сүүлд нь суурьшжээ. Долоон жилийн
дайны дараа 1763 онд Франц өөрийнхөө Хойд Америк дахь
колониудаа бараг бүгдийг нь алдсан байна. 1867 онд Британийн
гурван колони холбоо үүсгэснээр Канад нь дөрвөн мужаас
тогтсон холбооны эзэмшил газар болжээ.[5][6][7] Холбоонд бусад
муж, нутаг бага багаар нэмэгдэн орсноор 1931 оны
Вэстминстрийн тогтоолоор Канад нь Нэгдсэн Вант Улсаас
автономит байдлаа улам нэмэгдүүлжээ. 1982 онд Канадын
актаар Британийн парламентаас хууль зүйн хамаарлаа бүрэн
тасалжээ.

36.  Канад нь арван муж, гурван хязгаараас тогтсон
холбооны улс бөгөөд парламентийн засаглалтай
ардчилсан, үндсэн хуульт хаант улс юм. Төрийн
тэргүүн нь Хатан хаан II Элизабет. Англи, Франц гэсэн
албан ѐсны хоѐр хэлтэй бөгөөд олон үндэстэн
угсаатан амьдардаг. Канад нь технологийн хувьд
өндөр хөгжсөн, аж үйлдвэржсэн орон бөгөөд
ерөнхийдөө өөрийн байгалийн баялаг, мөн АНУ-тай
хийдэг худалдаан дээрээ тулгуурласан эдийн засагтай
юм.

37. МУЖУУД БА НУТАГ ДЭВСГЭРҮҮД
 Канад нь арван муж, гурван нутаг дэвсгэрээс бүрдсэн холбооны улс
бөгөөд эдгээрийг бүсчилж болдог. Баруун Канад нь Бритиш
Коламбиа болон тал нутгийн гурван мужаас (Альберта, Саскачеван,
Манитоба) бүрдэнэ. Төв Канад Кэбэк, Онтарио мужуудаас бүрдэнэ.
Канадын Атлантын Далайн Бүс нь далайн эргийн гурван муж (Нью-
Брансвик, Принс Эдвардын арал, Нова Скотиа), болон
Ньюфаундленд ба Лабрадороос бүрдэнэ. Зүүн Канад гэж Төв Канад,
Канадын Атлантын Далайн Бүсийг хамтад нь хэлдэг. Гурван нутаг
дэвсгэр (Юкон, Баруун Хойд Нутаг Дэвсгэр, Нунавут) Хойд Канадыг
бүрдүүлдэг. Мужууд нь нутаг дэвсгэрээс илүү их өөртөө засах эрхтэй.
Муж, нутаг дэвсгэр бүр өөрийн бэлэг тэмдэгтэй.
 Мужууд нь Канадын нийгмийн ихэнх хөтөлбөрийг (тухайлбал эрүүл
мэнд, боловсрол, халамж) хариуцдаг бөгөөд хамтдаа холбооны
засгийн газраас их орлого цуглуулдаг дэлхийд бараг цорын ганц
бүтэц юм. Холбооны засгийн газар зарцуулах эрх мэдлээ ашиглан
Канадын эрүүл мэндийн тухай акт зэрэг үндэсний бодлогыг
мужуудад хэрэгжүүлж болно. Мужууд эдгээрт хамрагдахгүй байхаар
шийдэж болох боловч практикт ингэх нь ховор байдаг. Баян, ядуу
мужуудын хооронд үйлчилгээ, татварын харьцангуй жигд стандартыг
хангахын тулд холбооны засгийн газар тэгш байдлыг хангах мөнгө
олгодог.

38. ГАДААД ХАРИЛЦАА БА ЦЭРЭГ АРМИ
 Канад, Америкийн Нэгдсэн Улс хоѐрын хооронд дэлхий дээр хамгийн урт
хамгаалалтгүй хил байдаг, тус хоѐр улс цэргийн ажиллагаа, хээрийн
дадлага сургуулий талаар хамтран ажилладгаас гадна, бие биенийхээ
хамгийн том худалдааны түншүүд юм. Гэхдээ Канад хараат бус гадаад
бодлого хэрэгжүүлдгийн хамгийн тод жишээ нь Кубатай бүрэн
харилцаатай байдаг, Иракийн дайнд оролцохоос татгалзсан зэрэг явдал
юм. Канад түүнчлэн Нэгдсэн Вант Улс, Францтай түүхэн харилцаатай
бөгөөд Үндэстнүүдийн Хамтын Нөхөрлөл болон Франкофоний холбоонд
(Франц хэлтэн улсуудын холбоо) элсэж, тэдгээрээр дамжуулан
Британи, Францын хуучин колони байсан улсуудтай харилцаатай байдаг.
Канад Дэлхийн хоѐрдугаар дайны үед өөрийн чөлөөлөлцсөн Нидерланд
улстай бат бэх, найрсаг харилцаатай байдаг ба Нидерландын засгийн
газар чөлөөлөлтөд оруулсан Канадын хувь нэмрийг санан дурсаж жил
бүр Нидерландын бэлэг тэмдэг алтанзул цэцэг Канадад бэлэглэдэг
уламжлалтай.
 Канад өдгөө 64,000 цэргийн жинхэнэ алба хаагч, 26,000 бэлтгэл бие
бүрэлдхүүн бүхий сайн дурын мэргэжлийн зэвсэгт хүчинтэй.[40] Канадын
зэвсэгт хүчин (КЗХ) арми, тэнгисийн цэргийн хүчин, агаарын цэргийн
хүчнээс бүрдэнэ. КЗХ-ний гол зэвсэг техникээс дурдвал 1,400 байлдааны
хуягт машин, 34 байлдааны хөлөг онгоц, 861 нисэх онгоцтой

39. Оросын Холбооны Улс (үгээр хураавал ОХУ)
нь хойд Евразийн орон юм. Орос нь хагас
Оросын Холбооны Улс ерөнхийлөгчийн засаглалт бүгд найрамдах,
83 харъяат ангиас бүрдэх холбооны улс
юм. Орос нь өргөн уудам нутагтай учир
баруунаас зүүн тийш Норвеги, Финлянд,
Эстон, Латви, Литва, Польш, Белорус,
Украйн, Гүрж, Азербайжан, Казахстан,
Хятад, Монгол, Хойд Солонгос гэх олон
улсуудтай хиллэнэ. Мөн усаар зааглагдаж,
АНУ-н Альяск муж, Швед, Дани, Турк, Япон
улсуудтай ойр оршдог.
Орос нь дэлхийн хамгийн том болох
17,075,400 ам дөрвөлжин километр газар
нутагтай, 8 дахь хүн ихээр суурьшсан, нийт
143 сая хүнтэй улс юм. Тайлбарлавал,
Оросын газар нутаг Хойд Азийг бүхэлд нь,
Европын 40 хувийг бүрхдэг, хөндлөнгөөрөө
9 цагийн бүсд хуваагддаг, олон янз
байгаль, газрын тогтоц бүхий уудам болно.
Мөн дэлхийд эрдэс баялаг ба эрчим хүчний
эх үүсвэр, ой, цэнгэг усны нөөцөөрөө
тэргүүлнэ.

40. 8.ОХУ
Нийслэл
(хамгийн том хот) Москва Албан ѐсны хэл Орос Зөвшөөрөгдсөн
орон нутгийн хэл Зөвшөөрөгдсөн орон нутгийн 27 хэл Үндэс,
язгуур (2002) 79.8% Орос
3.8% Татар
2.0% Украйн
1.2% Башкир
1.1% Чуваш
12.1% бусад Засаг Холбооны, хагас ерөнхийлөгчийн бүгд
найрамдах - Ерөнхийлөгч Дмитрий Медведев - Ерөнхий сайд
Владимир Путин - Холбооны Зөвлөлийн тэргүүн Валентина
Матвиенко - Улсын Думын дарга Борис Грызлов Хууль тогтоох
байгуулал Холбооны Хурал - Дээд танхим Холбооны Зөвлөл -
Доод танхим Улсын Дум Оршин Тогтнол - Киевийн Оросын
үүсэл 882 он - Оросын царьт улс тогтсон. 1547 оны 1 сарын
16 - Оросын ЗХСБНУ байгуулагдсан. 1917 оны 11 сарын 7 -
ЗСБНХУ задарч, Оросын Холбооны Улс тунхаглагдсан.

41. Орос нь дэлхийн хамгийн том болох 17,075,400 ам
дөрвөлжин километр газар нутагтай, 8 дахь хүн ихээр
суурьшсан, нийт 143 сая хүнтэй улс юм. Тайлбарлавал,
Оросын газар нутаг Хойд Азийг бүхэлд нь, Европын 40
хувийг бүрхдэг, хөндлөнгөөрөө 9 цагийн бүсд хуваагддаг,
олон янз байгаль, газрын тогтоц бүхий уудам болно. Мөн
дэлхийд эрдэс баялаг ба эрчим хүчний эх үүсвэр, ой,
цэнгэг усны нөөцөөрөө тэргүүлнэ.
Оросууд нь 1988 оноос Христийн шашны урсгал Үнэн
алдартны шашинд сүсэглэсэн. 13-р зуунд Монголын
байлдан дагууллын үед Киевт төвлөрсөн улс цохигдон
бутарснаар, Алтан Ордны улсын албат, гувчуур төлөгч
болцгоов. Москвагийн гүнт улсыг нэгдэн нягтарсан Оросууд
1380 онд Куликовын тулалдаанд Мамай хааны цэргийг
цохисноор бүрэн тусгаар тогтнож, түүнээс хойш улам
тэлжээ. Хожим 17-18-р зуунд дорно зүгт байлдан дагуулах,
нэгтгэн хавсаргах, газар зүйн нээлт хийх маягаар Оросын
эзэнт гүрэн нь Польшоос Альска хүртэлх өргөн уудам
нутагтай болжээ.

42. ЗАСАГ ЗАХИРГААНЫ ХУВААРЬ
ОХУ нь 83 холбооны харъяат ангиас
(субъект) бүрдэнэ. Эдгээр харъяат
ангиуд нь Холбооны Хуралд адилхан тус
бүр 2 төлөөллийн эрхтэй. Хэдий тийм ч,
өөртөө засаглах эрхээр харилцан
адилгүй доорх нэгжүүдэд хамаарна.46
муж: Жирийн харъяат анги.
Захирагчтай, орон нутгийн сонгуульт
хууль тогтоох хуралтай.
2 холбооны хот: Зангилаа хоѐр том хот
Москва, Санкт-Петербург.

43. “ИХ 8+5”
Бразил, Энэтхэг, Мексик, БНХАУ, болон ӨАБНУ-
ЫН сайд нарын уулзалт зохиогддог байна

44. ӨМНӨХ ХИЧЭЭЛЭЭ ЭРГЭН САНАХ
Товчоор:
Европын холбоо нь 1957 онд байгуулагдсан 27
гишүүнтэй энэхүү холбоо нь бараа таваар
үйлчилгээ технологи ажиллах хүчийг нэгээс
нөгөөд чөлөөтэй шилжүүлж байх нэгдмэл нэг
эдийн засгийн орон зайг бий болгосон европын
эдийн засаг улс төрийн удирдлага нэгдмэл нэг
парламенттэй өөрийн гэсэн туг ,сүлд, дуутай
нэгдмэл нэг мөнгөн дэвсгэрттэй

45. Зүүн өмнөд азийн холбоо-ASIAN бүрэлдхүүнд
орон байдаг. Үүнд сингапур,тайланд
,витнам, пиллипин , камбож
, индонез,малайз, бруней, лаус орно
гол зорилго нь эдийн засгийн өсөлт нийгмийн
дэвшил соѐлын хөгжилийг хамтийн хүчээр
хангахад нөлөөлөнө гэж заажээ
Хойд америкийн чөлөөт худалдааы гэрээ
Байгууллагын нэр –НАФТА
Хойд америк канад хоѐр анх байгуулсан ба хожим
Мексик нэгдсэн эдгээр гурван улсын хооронд
худалдаа хөрөнгө оруулалт чөлөөтэый болгох
зоригтой юм .Бүс нутгийн бүлэглэлээс гадна
салбар эдийн засгийн бүлэг чухал үүрэгтэй