SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 14
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Хичээл №2 Зэрэгцүүлэх 
           холбооны хэв маяг

    Хичээлийн зорилго:
    Өгүүлбэр зүйн зэрэгцүүлэх холбооны хэв 
     маягийг танилцуулах,
    Зэргэд өгүүлбэр, зэрэгцсэн нийлмэл 
     өгүүлбэрийн ялгааг таниулах,
    Зэргэд өгүүлбэр, зэрэгцсэн нийлмэл 
     өгүүлбэр зохиох чадварт сургах,
                          
Хичээлийн зорилт:
    Зэрэгцүүлэх холбооны хэв маягт суурилсан 
     өгүүлбэрүүдийг задлан ялгах,
    Зэргэд өгүүлбэр, зэрэгцсэн нийлмэл 
     өгүүлбэр зохиох, хувиргах,
    Монгол ардын зүйр цэцэн үгсийг найруулгад 
     зөв хэрэглэх чадварт суралцаж, зөв 
     найруулга бүхий өгүүлбэр, цогцолбор 
     зохиох,

                          
Зэрэгцүүлэх холбоонд суурилсан 
               нэгжид:

    Зэрэгцсэн нийлмэл үг буюу хоршоо 
     үг |зэрэгцээ үг| аз жаргал, үр дүн г.м
    Өгүүлбэрийн зэрэгцсэн гишүүд,
    Зэрэгцүүлэх холбоогоор бүтсэн 
     нийлмэл өгүүлбэр,
    Зэргэд өгүүлбэр зэрэг багтана.
                         
Өгүүлбэрийн зэрэгцсэн гишүүн 
            гэж юү вэ?
    Өгүүлбэр доторх зэрэгцсэн гишүүн нь нэг 
     үгэнд захирагдан холбогдоно.
    Зэрэгцсэн гишүүд нь ижил асуултанд 
     хариулагдана.
    Зэрэгцсэн гишүүдийн хэлбэржилт ижил 
     байна.
    Өгүүлбэрийн аль ч гишүүн зэрэгцэн орж 
     болно.

                          
Зэрэгцсэн гишүүд нь нэг үгэнд 
             холбогдох нь:
    1.Өргөн төлд шар, улаан, цэнхэр, ягаан 
      цэцгүүд алаглан харагдана.|зэрэгцсэн 
      тодотгол|
    2.Хөдөөнөөс хүмүүс морь, тэмээ, машинаар 
      ирлээ.|зэрэгцсэн тусагдахуун|
    3.Хичээл бүрийн олимпиадын 2­ын даваа хот, 
      хөдөөд нэгэн зэрэг эхэлдэг.|зэрэгцсэн байц|


                           
Дээрх өгүүлбэрүүдийн зэрэгцсэн 
     гишүүд ямар асуултанд хариулагдаж 
                 байна вэ?
    1­р өгүүлбэрийн зэрэгцсэн тодотгол | ямар| 
      гэсэн асуултанд,
    2­р өгүүлбэрийн зэрэгцсэн тусагдахуун | 
      юугаар| гэсэн асуултанд,
    3­р өгүүлбэрийн зэрэгцсэн байц | хаана| гэсэн 
      асуултанд хариулагдаж байна.



                           
Ажиглалт№3 Өгүүлбэрт ямар 
    гишүүд зэрэгцэн орж болох вэ?
    1­р өгүүлбэрт тодотгол,
    2­р өгүүлбэрт тусагдахуун,
    3­р өгүүлбэрт байц гишүүн 
    ? Үүнээс ямар дүгнэлтэнд хүрч болох вэ?
    Өгүүлбэрт ямар ч гишүүн зэрэгцэн 
     орж болно.

                          
Зэрэгцсэн нийлмэл өгүүлбэр нь:
2­оос дээш энгийн өгүүлбэр бие биеэ 
  захирахгүй зэрэгцэн холбогдож бүтнэ.
ЗНӨ нь зэрэгцүүлэн холбох нөхцөл ба 
 зэрэгцүүлэн холбох үгээр холбогдоно.
Нэг нь нөгөөгөө захирахгүй учир 
 өгүүлбэрүүдийн байрыг солиход 
 өгүүлбэрийн утга санаа өөрчлөгдөхгүй.


                      
Зэргэд өгүүлбэр:
Өгүүлбэрийн найруулгын түвшинд хэлбэр 
 талаас нь өгүүлбэрийг тэгш хэмд оруулан 
 найруулах нь элбэг тохиолдоно. Энэ нь утга 
 талаасаа бус хэлбэр талдаа онцгой 
 үүрэгтэй. 
Ичих нүүрэндээ илэг наасан
  Айх нүүрэндээ арьс наасан гэж тэгш зэргэд 
   бүтээхэд өгүүлбэрийн гишүүдийн утга, 
   хэлбэр төдий л хамааралгүй боловч хэмнэл 
   тэнцүүлэх үүрэгтэй юм. 
                        
Зургийг ажиглаад зэрэгцсэн гишүүн, 
        ЗНӨ бүхий өгүүлбэр зохио.




                      
Дүгнэлт: Дараах бодомжуудыг ярилцан, 
          зөв эсэхийг магадлаарай.
1.Нийлмэл өгүүлбэрийг бүтцээр нь ЗНӨ, 
  УНӨ, ХоНӨ гэж ангилна. |зөв|
2.Зэрэгцүүлэх холбоонд суурилсан НӨ нэг л 
  байдаг.|зөв|
3.Зэргэд өгүүлбэр гэдэг нь НӨ мөн.|буруу|
4.Өгүүлбэрийн аль ч гишүүн зэрэгцэн орж 
  болно.|мөн|
  5.Хоршооүг нь зэрэгцүүлэх холбоонд 
 
    суурилдаггүй.|буруу|  
Дараах нэгжүүдийг тохирох 
     тодорхойлолтод зөв харгалзуул

    1.Явах нь ядар                            а. Зэрэгцсэн 
      Хэлэх нь хэдэр                              гишүүд
    2.Хавар болж, цас хайлав.        б. Хоршоо үг
    3.Эрч хүч                                     в. ЗНӨ
    4.Ээж, аав, эгч гурав                  г. Зэргэд        
      цагаан сарын буузаа хийв.          өгүүлбэр

                                    
           
                  Хариултаа тааруулаарай
                       1г, 2в, 3б, 4а.




                             
Гэрийн даалгавар
Зэргэд өгүүлбэр 1,
ЗНӨ 2,
Зэрэгцээ буюу хоршоо үг 5,
Зэрэгцсэн гишүүд бүхий өгүүлбэр 2­ыг 
 бичиж ирээрэй.




                       

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргуудМонгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргуудGe Go
 
8-р анги захидал
8-р анги захидал8-р анги захидал
8-р анги захидалDelgersuren
 
Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Ge Go
 
Жинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэрЖинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэрGe Go
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлganzorig_od
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг jiguurten
 
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгaltaa e
 
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэрхэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэрBattsetseg1982
 
г.болормаа
г.болормааг.болормаа
г.болормааaltaa e
 
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгабаймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгаmuuduu
 
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалдМонгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалдNational University Of Mongolia
 
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэгBaagiib728
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалshand1_Bondok
 
6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилалoogii553
 

Was ist angesagt? (20)

Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргуудМонгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
 
хөгшин чоно ульсан нь
хөгшин чоно ульсан ньхөгшин чоно ульсан нь
хөгшин чоно ульсан нь
 
8-р анги захидал
8-р анги захидал8-р анги захидал
8-р анги захидал
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
Жинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэрЖинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэр
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээл
 
холбоо үг
холбоо үг холбоо үг
холбоо үг
 
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэг
 
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэрхэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
 
гэрийн ерөөл
гэрийн ерөөл гэрийн ерөөл
гэрийн ерөөл
 
г.болормаа
г.болормааг.болормаа
г.болормаа
 
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгабаймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утга
 
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалдМонгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
 
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгал
 
Chimeg
ChimegChimeg
Chimeg
 
6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал6. ж.н ийн хувилал
6. ж.н ийн хувилал
 
тэмдэг нэр
тэмдэг нэртэмдэг нэр
тэмдэг нэр
 

Ähnlich wie хичээл 2

хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1nairaa79
 
хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1nairaa_bbbb
 
Borolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahimBorolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahimoontood
 
өгүүлбэр зүй
өгүүлбэр зүйөгүүлбэр зүй
өгүүлбэр зүйAmarjargal_se
 
Mongol helnii hicheel
Mongol helnii hicheelMongol helnii hicheel
Mongol helnii hicheelhandmaa
 
м.х 2 р ангийн хөтөлбөр
м.х   2 р ангийн хөтөлбөрм.х   2 р ангийн хөтөлбөр
м.х 2 р ангийн хөтөлбөрtsewegmed
 
м.х 2 р ангийн хөтөлбөр
м.х   2 р ангийн хөтөлбөрм.х   2 р ангийн хөтөлбөр
м.х 2 р ангийн хөтөлбөрtsewegmed
 
бие даалтын даалгавар 1
бие даалтын даалгавар 1бие даалтын даалгавар 1
бие даалтын даалгавар 1Erdenetuya Galbadrah
 
8 р анги м.х
8 р анги м.х8 р анги м.х
8 р анги м.хEnheee2
 
8 р ангийн монгол хэл
8 р ангийн монгол хэл8 р ангийн монгол хэл
8 р ангийн монгол хэлEnheee2
 
8 р анги
8 р анги8 р анги
8 р ангиEb Ganaa
 
Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)tseveen_good
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнtseveen_good
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнtseveen_good
 

Ähnlich wie хичээл 2 (20)

хичээл 3
хичээл 3хичээл 3
хичээл 3
 
хичээл 9
хичээл 9хичээл 9
хичээл 9
 
хичээл 6
хичээл 6хичээл 6
хичээл 6
 
хичээл 7
хичээл 7хичээл 7
хичээл 7
 
хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1
 
хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1хичээлийн судалгаа1
хичээлийн судалгаа1
 
Borolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahimBorolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahim
 
өгүүлбэр зүй
өгүүлбэр зүйөгүүлбэр зүй
өгүүлбэр зүй
 
7 r angi
7 r angi7 r angi
7 r angi
 
Mongol helnii hicheel
Mongol helnii hicheelMongol helnii hicheel
Mongol helnii hicheel
 
м.х 2 р ангийн хөтөлбөр
м.х   2 р ангийн хөтөлбөрм.х   2 р ангийн хөтөлбөр
м.х 2 р ангийн хөтөлбөр
 
м.х 2 р ангийн хөтөлбөр
м.х   2 р ангийн хөтөлбөрм.х   2 р ангийн хөтөлбөр
м.х 2 р ангийн хөтөлбөр
 
бие даалтын даалгавар 1
бие даалтын даалгавар 1бие даалтын даалгавар 1
бие даалтын даалгавар 1
 
хичээл 4
хичээл 4хичээл 4
хичээл 4
 
8 р анги м.х
8 р анги м.х8 р анги м.х
8 р анги м.х
 
8 р ангийн монгол хэл
8 р ангийн монгол хэл8 р ангийн монгол хэл
8 р ангийн монгол хэл
 
8 р анги
8 р анги8 р анги
8 р анги
 
Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)Geegdeh egshig (хуулбар)
Geegdeh egshig (хуулбар)
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэн
 
цэвээн сүрэн
цэвээн сүрэнцэвээн сүрэн
цэвээн сүрэн
 

Mehr von shand1_Bondok

б.явуухулан хар ус нуурын шагшуурга
б.явуухулан хар ус нуурын шагшуургаб.явуухулан хар ус нуурын шагшуурга
б.явуухулан хар ус нуурын шагшуургаshand1_Bondok
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биshand1_Bondok
 
б.лагвасүрэнгийн буруу энгэртэй дээл
б.лагвасүрэнгийн  буруу энгэртэй дээлб.лагвасүрэнгийн  буруу энгэртэй дээл
б.лагвасүрэнгийн буруу энгэртэй дээлshand1_Bondok
 
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талб.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талshand1_Bondok
 
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
б.явуухулангийн  вансэмбэрүүб.явуухулангийн  вансэмбэрүү
б.явуухулангийн вансэмбэрүүshand1_Bondok
 
хичээлийн сэдэв 2
хичээлийн сэдэв 2хичээлийн сэдэв 2
хичээлийн сэдэв 2shand1_Bondok
 

Mehr von shand1_Bondok (13)

б.л б.б.т
б.л б.б.тб.л б.б.т
б.л б.б.т
 
б.л б.э.д
б.л б.э.дб.л б.э.д
б.л б.э.д
 
б.явуухулан хар ус нуурын шагшуурга
б.явуухулан хар ус нуурын шагшуургаб.явуухулан хар ус нуурын шагшуурга
б.явуухулан хар ус нуурын шагшуурга
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
 
б.лагвасүрэнгийн буруу энгэртэй дээл
б.лагвасүрэнгийн  буруу энгэртэй дээлб.лагвасүрэнгийн  буруу энгэртэй дээл
б.лагвасүрэнгийн буруу энгэртэй дээл
 
Natsagdorj
NatsagdorjNatsagdorj
Natsagdorj
 
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талб.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
 
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
б.явуухулангийн  вансэмбэрүүб.явуухулангийн  вансэмбэрүү
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
 
хичээл 8
хичээл 8хичээл 8
хичээл 8
 
хичээл 1
хичээл 1хичээл 1
хичээл 1
 
хичээл 10
хичээл 10хичээл 10
хичээл 10
 
хичээлийн сэдэв 2
хичээлийн сэдэв 2хичээлийн сэдэв 2
хичээлийн сэдэв 2
 
сайн үгс
сайн үгссайн үгс
сайн үгс
 

хичээл 2