SlideShare a Scribd company logo
1 of 234
Download to read offline
“Gemilerin Sınıflandırılması”
                         1.hafta




6/25/2010        Sevilay CAN 2008&2009 Güz                           1
                                             Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.
KAYNAKLAR
1. S.CAN&Ü.ÜLGEN, „ Gemi İnşaatı I ’, İTÜ Denizcilik Fak.,2003
2. K.VAN DOKKUM, „Ship Knowledge.A Modern Encyclopedia‟
     DOKMAR.,2003
3. Teoman ÖZALP, “Özel Gemilerin Yapısı”, İTÜ,1978
4. Kemal KAFALI, “Gemi Formunun Statik ve Dinamik Esasları I- II-
     III”, ITU,1982
5. D.J.EYRES, “Ship Construction” , Plymouth Polytechnic, London,
     1984
6. H.J.PURSEY, “Merchant Ship Construction” , University of
     Southampton, Glasgow,1983
7. Robert TAGGART , “ Ship Design and Construction” , SNAME ,
     New York, 1980
8. http://web.nps.navy.mil/~me/tsse/NavArchWeb/
9. http://www.ship-technology.com/
10. http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ship/index.html
11. http://www.gidb.itu.edu.tr/staff/odabasi
12. http://www.gidb.itu.edu.tr/staff/kadir
 6/25/2010                 Sevilay CAN 2008&2009 Güz                2
GEMİ TANIMI



•Teknik tanım olarak
Gemi, suda yükü, yolcuyu ve personeli mümkün olduğu kadar
emniyetli, hızlı ve ekonomik olarak taşımak amacıyla yapılmış
yüzen vasıtadır.
•Yasal tanım olarak
Gemi , kürekten başka alet ile yola çıkabilen, adı, tonajı ve
işlevi ne olursa olsun, her türlü deniz aracıdır.



6/25/2010              Sevilay CAN 2008&2009 Güz                3
GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI



1)      SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE
2)     İNŞAATLARINDA KULLANILAN MALZEMEYE GÖRE
3)     KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
4)     ÇALIŞTIKLARI DENİZLERE GÖRE
5)     ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE




 6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   4
1-SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE



A) Kendi Kendilerini Sevk Edemeyen Gemiler
B) Kendi Kendilerini Sevk Edebilen Gemiler
         i) Doğal Enerji ile Sevk Edilen Gemiler
         ii) Makinalı Gemiler




 6/25/2010              Sevilay CAN 2008&2009 Güz   5
2- İNŞAATLARINDA KULLANILAN
                    MALZEMEYE GÖRE


a) Ağaç gemiler
b) Çelik gemiler
c) Beton gemiler
d) Maden alaşımlı gemiler
e) Cam takviyeli plastik (CTP) malzemeden inşa edilen gemier
f) Kompozit malzemeden inşa edilen gemiler




 6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz           6
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE



             A) Savaş Gemileri
             B) Ticaret Gemileri




6/25/2010        Sevilay CAN 2008&2009 Güz   7
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                   SAVAŞ GEMİLERİ
                                      Uçak&Helikopter Gemileri
                            Bu gemilere, birlikte harekata katıldıkları
                            diğer deniz unsurlarına hava ve denizaltı
                            savunma desteği sağlayan yüzer
                            havaalanları diyebiliriz. Hızları 40-50
                            knot‟a ulaşabilen uçak gemileri Amerika,
                            Rusya, İngiltere, Fransa gibi ülkelerin
                            deniz kuvvetlerinde ana komuta ve kontrol
                            gemisi olarak görev yapmaktadırlar.




6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz                       8
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                    SAVAŞ GEMİLERİ
                  Uçak Gemisi Independence




6/25/2010             Sevilay CAN 2008&2009 Güz   9
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                   SAVAŞ GEMİLERİ
                          Muhripler

 Muhripler, 5 000 ile 10 000 ton arasındaki su üstü savaş
 gemileridir.NATO ve bağlı deniz kuvvetlerindeki muhripler
 genellikle su üstü ve denizaltı harbi maksatlı gemilerdir.
 Hızları ortalama 22 knot dolaylarındadır.




6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz                10
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                       SAVAŞ GEMİLERİ
DD21 ZUMWALT CLASS MULTIMISSION DESTROYER, USA
(Muhrip)




    6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   11
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                       SAVAŞ GEMİLERİ

DD21 ZUMWALT CLASS MULTIMISSION DESTROYER, USA
(Muhrip)




    6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   12
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                          SAVAŞ GEMİLERİ
                                Fırkateynler
•   Fırkateynler, genellikle 3000-4000 ton arasında tasarlanan , hava, su
    üstü, su altı harbi silah ve teçhizleri ile donatılmış , yüksek sürat ve
    manevra kabiliyeti olan gemilerdir.Genellikle gaz türbini, dizel veya
    dizel-gaz türbini kombine sevk sistemleri ile sevk edilirler.




                      YAVUZ SINIFI FIRKATEYNLER
                      (MEKO-200 - TRACK I)
6/25/2010                    Sevilay CAN 2008&2009 Güz                         13
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                       SAVAŞ GEMİLERİ
LA FAYETTE FRIGATES, FRANCE
Fırkateyn




    6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   14
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                          SAVAŞ GEMİLERİ
                                Korvetler


       Korvetler, hücumbot ile fırkateyn arasında, 1000-2000 tonluk, 70-80
       metre boyunda yüksek sürat ve manevra kabiliyetine sahip su üstü
       savaş gemileridir. Hızları 30 knot civarındadır.




VISBY CLASS CORVETTE, SWEDEN2008&2009 Güz
     6/25/2010         Sevilay CAN                                           15
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                            SAVAŞ GEMİLERİ
                                Hücumbotlar
Hücumbotlar, 200-800 ton ağırlığında, 40-50 metre boyunda olan bu küçük ve süratli
savaş gemileridir. Yuvarlak karinalı olabilecekleri gibi V veya çeneli baş formuna da
sahiptirler. G/M platformu ve torpido bot olarak görev yapabilirler.




    6/25/2010                                     KILIÇ
                              Sevilay CAN 2008&2009 Güz   SINIFI HÜCUMBOTLAR
                                                                        16
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                                                      SAVAŞ GEMİLERİ
MURATREİS SINIFI DENİZALTILAR
(GUPPY II A)




Boyutlar (Boy-En-
                          (93,2 x 8,2 x 5,2) mt
Draft)


Deplasman Tonaj           Satıhta : 1848 t. Dalmış : 2440 t.


Ana Tahrik                Dizel-Elektrik/ 3 Fairbanks Dizel/ 4500HP/ 2 Pervane


Sürati                    17 kts satıhta / 14 kts dalmış


Seyir Siası               Satıhta 10 kts / 12000 nm
              6/25/2010                                        Sevilay CAN 2008&2009 Güz   17
Personel                  9 Subay - 76 Astsubay/Er
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                                    SAVAŞ GEMİLERİ



                                                                NSSN VIRGINIA CLASS SUBMARINE
                                                                (Denizaltı)




Displacement, dived            7,300 tons
Length                         377 feet
Beam                           34 feet
Propulsion                     one GE PWR S6W
                               two turbines, one shaft, pump jet propulser
Speed, dived                   28 knots
Cruise missiles                12 Vertical Launch Systems, VLS, tubes for Tomahawk SLCM
Anti-ship missile              Sub Harpoon
Torpedo tubes
             6/25/2010         4 x 21 inch
                                          Sevilay CAN 2008&2009 Güz                       18
Mission                        Deep ocean antisubmarine warfare, littoral warfare
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                       SAVAŞ GEMİLERİ
SSN774 VIRGINIA CLASS SUBMARINE (Denizaltı)




    6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   19
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                                                        SAVAŞ GEMİLERİ
Ç-302 SINIFI MEKANİZE
VASITA ÇIKARMA ARAÇLARI (LCM)




Boyutlar (Boy-En-
                         (22,4 x 6,4 x 2,5) mt
Draft)


Deplasman Tonaj          Tam yük : 113 t.


Ana Tahrik               2 Dizel / 660 HP / 2 Pervane


Sürati                   9,5 kts
             6/25/2010                                   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   20
Personel                 1 Astsubay , 9 Er
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
                     TİCARET GEMİLERİ


 A) Yolcu gemileri

 B) Yük gemileri
    a) Değişik Yük Taşıyabilen Yük Gemileri
       (General Cargo Ships)
       b) Özel Yük Taşıyan Gemiler




6/25/2010             Sevilay CAN 2008&2009 Güz   21
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 Konteyner Gemileri
 Standartlaştırılmış boyutlarda büyük kutular şeklinde olan ve konteyner (cantanier)
 paket taşıyıcılarla yük taşıyan genel maksatlı yük gemileridir. Bu konteynerler tır
 kamyonlarında veya demiryolu ile taşınabilecek boyuttadırlar. Bu tip gemiler,
 konteynerleri konteyner ambarlarında veya güvertede taşıyabilecek şekilde dizayn
 edilirler.




6/25/2010                   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                          22
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
                    Konteyner Gemileri




6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz        23
Düşey hücreli Konteyner gemileri
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                                      24
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 Ro-Ro (Roll on Roll off) Gemileri
 Tır, kamyon, vagon gibi tekerlekli taşıyıcılarla yük taşıyan gemilerdir.Tır ve kamyon
 taşıyan gemilere treyler gemisi (Triler Ship) de denilmektedir.




6/25/2010                    Sevilay CAN 2008&2009 Güz                           25
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

                            Ro-Ro




6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz        26
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   27
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 LASH, SEABEE Gemileri
 Bu gemiler esasen konteyner gemileridir. Ancak taşıdıkları konteynerler standart
 konteynerlerden daha büyük olup yüzebilme özelliğine sahiptirler.Böylece limana
 bağlanmadan denize yükleme ve boşaltma yapabilirler. Örneğin; standart 20 ft’lik
 konteynerlerin hacimsel kapasiteleri 1200 ft3 olmasına karşın, yüzebilen standart
 LASH kapasitesi 20 000 ft3 , SEABEE’ninki ise 40 000 ft3 dür. Bu tip gemilere
 “Barge Carrying Ships” de denilmektedir.


            LASH



     SEABEE



6/25/2010                   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                          28
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 Tankerler
 Parlayabilen dökme sıvı yük taşımak için inşa edilmiş veya sonradan bu hale
 getirilmiş yük gemilerine tanker denir. II Dünya savaşında geliştirilmeye başlanmış,
 1940’larda 25 000 DWT’dan 50 000 DWT’a kadar tankerler inşa edilmiştir. Daha
 sonraki yıllarda 500 000 DWT’luk süper tankerler inşa edilmiştir.




6/25/2010                   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                           29
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
                                Tankerler




6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz        30
Değişik boyutlarda tankerler
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   31
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 Kuru Dökme Yük Taşıyıcı Gemiler ve OBO’lar
 Herhangi bir paketleme veya kutulamaya gerek kalmadan, direkt olarak özel
 ambarlara yüklenebilen demir cevheri (10 ft3 / ton), hububat (100 ft3 / ton) gibi
 değişik özgül ağırlıklı yükler taşıyabilen gemilerdir. Bu yüklerden sadece birini
 taşıyan kuru dökme yük gemilerinin yanısıra hepsini beraber taşıyan gemiler de
 inşa edilmektedir. Bu gemiler cevher ve tahıl gibi iki çeşit kuru dökme yük
 taşıyabildikleri gibi kuru ve sıvı yükleri de ( kömür ve petrol ) ayrı ayrı tanklarda
 olmak üzere bir arada taşıyabilmektedirler. Bu gemilere Oil/Bulk/Ore kelimelerinin
 ( Petrol/ Dökme yük/ Cevher ) baş harflerinden oluşan OBO gemileri denilmektedir.




6/25/2010                    Sevilay CAN 2008&2009 Güz                          32
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler

            Kuru Dökme Yük Taşıyıcı Gemiler ve OBO’lar




6/25/2010                Sevilay CAN 2008&2009 Güz       33
OBO‟larda yükleme koşulları
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   34
Dökme yük gemilerinde değişik kesitler




6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   35
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 LNG ve LPG Tankerleri
 Parlayıcı özelliği olan doğal gaz yaklaşık -162 0C de sıvılaştırılmış olarak özel
 basınçlı depolarda taşınır. Bu gemiler aynı özelliklere sahip olup sıvılaştırılmış
 olarak petrol türevi gazlar taşırlar. LNG/LPG tankerler ile taşınan yükler
 basınçlama , soğutma veya her iki yöntemin birlikte uygulanmasıyla sıvılaştırılırlar.




6/25/2010                    Sevilay CAN 2008&2009 Güz                           36
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler




6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz        37
LNG tankerleri için değişik kesitler
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz              38
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 Balıkçı Gemileri
 Balık, balina ve denizde yaşayan diğer faydalı canlıların avlanılmasında kullanılan
 gemilerdir. Açık deniz balıkçı gemileri sahil balıkçı gemilerinden daha büyük ve
 daha uzun süre denizde kalabilecek şekilde dizayn edilirler. Avlanan deniz
 ürünlerinin limana dönüşe kadar depolanabilmesi için buz odası bölmesi mevcuttur.
 Ayrıca; avlana ürünlerin işlenmesini sağlayacak imkanlarla da donatılmış okyanus
 tipi balıkçı gemileri de vardır. Balıkçı gemilerine endüstriyel gemiler de
 denilmektedir.




6/25/2010                   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                          39
3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE
          TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler
 Feribotlar (Ferryboats)
 Ferry, nehirde, kısa mesafelerde , limanlar veya adalar arası yük ve yolcu taşıyan
 araç anlamına gelir.Ancak günümüzde uzun mesafelerde de iki liman arası yolcu
 ve/veya araç taşıyan feribotlar mevcuttur.




6/25/2010                   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                           40
4- ÇALIŞTIKLARI DENİZLERE GÖRE



            A) Açık Deniz Gemileri
            B) Kapalı Deniz Gemileri,
            C) Açık ve Kapalı Deniz Gemileri
            D) Göl ve Nehir Gemileri,




6/25/2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz    41
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE




 A) Hidrostatik Kuvvetler Yardımı ile Yüzen Gemiler
 B) Hidrodinamik Kuvvet Yardımı ile Yüzen Gemiler
 C) Aerostatik Kuvvet Yardımı ile Yüzen Gemiler




6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz         42
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
  HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER



            A) Klasik Deplasman Gemileri
            B) Özel Deplasman Gemileri




6/25/2010          Sevilay CAN 2008&2009 Güz   43
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
  HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
             ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ



       A) Derin Deplasman Gemileri
       B) Çok Tekneli Gemiler
             i) İki tekneli gemiler (katamaran)
             ii) SWATH katamaranlar
             iii) Dalga yarıcı katamaranlar




6/25/2010             Sevilay CAN 2008&2009 Güz   44
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
  HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
            ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

                      Katamaran




6/25/2010          Sevilay CAN 2008&2009 Güz   45
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
  HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
            ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

                  SWATH Katamaran




6/25/2010          Sevilay CAN 2008&2009 Güz   46
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
  HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
            ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ

                       Dalga Yarıcı
                        Katamaran




6/25/2010          Sevilay CAN 2008&2009 Güz   47
KINGCAT M270
The style of this new yacht is striking and it will be the focus of attention in any
marina. Whilst it is the dramatic exterior which will draw the admiring glances, the
real innovation of the Kingcat lies in the way it embodies the latest technology to
advance motor yacht design. Incorporated into the Kingcat is cutting edge technology
which uses the latest composite techniques for construction and the latest electronics
for control. http://www.yachting-asia.com/AsianMarine/Issue06/powerline.cfm




  6/25/2010                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz                          48
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
HİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER



            A) Ayaklı Gemiler (Hydrofoil)
            B) Kayıcı Tekneler




6/25/2010        Sevilay CAN 2008&2009 Güz   49
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
HİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

            Ayaklı Tekneler (Hydrofoil)




6/25/2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz   50
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
HİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER

              Kayıcı Tekneler




6/25/2010      Sevilay CAN 2008&2009 Güz   51
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
   AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER



     A) Hava Yastıklı Tekneler
     B) Hava Yastıklı Katamaran Tekneler (SES)
     C) Su Yüzeyinde Kanat Etkili Gemiler (WIG, Ram Wing)




6/25/2010             Sevilay CAN 2008&2009 Güz        52
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
   AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
              HAVA YASTIKLI TEKNELER
 Howercraft




6/25/2010           Sevilay CAN 2008&2009 Güz   53
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
 AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
     HAVA YASTIKLI KATAMARAN TEKNELER -SES




6/25/2010          Sevilay CAN 2008&2009 Güz   54
5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE
    AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER
                Su Yüzeyinde Kanat Etkili Gemiler



 (WIG, Ram Wing)
( Wing In Ground Effect )




 6/25/2010                  Sevilay CAN 2008&2009 Güz   55
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   56
HAVA DESTEKLİ                   AYAK DESTEKLİ                   DEPLASMAN TEKNELERİ
 Air Cushion Vehicle (ACV)               Hydrofoil                   Monohulll




 Surface Effect Ship                      Jet Foil                   Catamaran




                                                                      Swath




    Planning Hull            Hydrofoil       Wing Ship              Kayıcı Tekne




      6/25/2010
        S.E.S                  A.C.VSevilay CAN 2008&2009 Güz
                                                Swath                              57
Advanced Marine Vehicles



            Monohulls                   Hydrofoils               Hovercraft                 Multihulls




   Round Bilge      Hard Chine     Deeply       Surface    Surface Effect   Air cushion   Catamaran   Small Waterplane
Semi-Displacement    Planing     Submerged      Piercing        Ship         Vehicle                   Area Twin Hull
      Hull             Hull       Hydrofoil                    (SES)          (ACV)                         Ship
                                               Hydrofoil
                                                                                                          SWATH




6/25/2010                                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz                                                  58
“Gemi geometrisi ve katsayılar”




6/25/2010   Sevilay CAN                                   1
                                  Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.
6/25/2010   Sevilay CAN   2
Hull: The structural body of a ship including shell plating, framing, decks and bulkheads.

Afterbody : That portion of a ship’s hull abaft midships.

Forebody: That portion of a ship’s hull forward midships.

Bow : The forward of the ship

Stern : 6/25/2010 end of the ship
        The after                          Sevilay CAN                                   3
Port :The left side of the ship when looking forward

Starboard : The right side of the ship when looking forward

Design Waterline (DWL) or Load Waterline (LWL) : The waterline at which the ship will float
when loaded to its designed draught.


       6/25/2010                           Sevilay CAN                             4
Forward Perpendicular (FP) : The vertical line at the point of intersection of the LWL and the
forward end of the immersed part of the ship’s hull.
BaĢ Dikey – BaĢ kaime – Fore Peak (FP) : Gemi baş bodoslaması ile dizayn su hattının
kesiştikleri noktadan dizayn su hattına dik olarak geçen düşey doğru

After Perpendicular (AP) : The vertical line at the point of intersection of the LWL and the
centerline of the rudderstock.
Kıç Dikey – Kıç kaime – Aft Peak (AP) : Dümen rodu ekseni ile dizayn su hattının kesiştiği
noktadan dizayn su hattına dik olarak geçen düşey doğru
        6/25/2010                         Sevilay CAN                                  5
Midships (⊗) : The point midway between the forward and after perpendiculars.
Mastori – Midships () : Baş ve kıç dikeyler arası uzaklığın ortası

Centerline (CL) : A straight line running from bow to stern, midway between the sides of the
ship. All transverse horizontal dimensions are taken from the centerline.
Orta Simetri Düzlemi – Centreplane (CL) : Gemiyi boyuna yönde sancak ve iskele olarak iki
simetrik parçaya bölen düzlem

       6/25/2010                         Sevilay CAN                                 6
Baseline (BL) : The horizontal line parallel to the design waterline, which cuts the midship
section at the lowest point of the ship. The vertical heights are usually measured from the
baseline.
Temel Hattı – Kaide Hattı – Baseline (BL) : Gemi boyunca dip kaplaması ile simetri
düzleminin kesiştiği hat. Bu genellikle yatay bir doğru olmakla birlikte balıkçı gemisi veya
romorkör gibi kıçta büyük bir pervane yuvasına sahip olması gereken gemi tiplerinde kıça
eğimli olabilir

       6/25/2010                           Sevilay CAN                                 7
Midship Section : The transverse section with the largest underwater area. The midship
section is usually halfway between the AP and the FP.

Orta Kesit - Midship Section : Gemi boyunca en büyük alana sahip kesittir. Genellikle bu
kesit gemi ortasında yani mastoride yer alır ancak bazı hallerde daha kıça veya çok daha nadir
olarak başa kaymış olabilir


       6/25/2010                          Sevilay CAN                                 8
GEMİ GEOMETRİSİ
Güverte Sehimi – Deck Camber : Gemi ana güvertesi üzerinde bordadan orta simetri
düzlemine doğru ölçülen yükseklik farkıdır. Standard bir değer olarak gemi
genişliğinin 1/50’si alınabilir.




 6/25/2010                        Sevilay CAN                              9
ġiyer Hattı – Sheer Line : Gemi ana güverte profilinin orta simetri düzlemi üzerindeki
izdüşümüdür. Şiyerin en düşük noktası genellikle mastoridedir ve özellikle başa doğru şiyer
profili artar. Modern gemilerde şiyer hattı daha nadir olarak kullanılmaktadır .




       6/25/2010                          Sevilay CAN                                10
GEMİ GEOMETRİSİ




6/25/2010       Sevilay CAN   11
Tam Boy – Length Overall (LOA): Geminin XOZ düzleminde baş bodoslamadaki en dış
nokta ile kıç bodoslamadaki en dış noktadan geçen dikeyler arasındaki mesafedir

Dikeyler Arası Boy – Length Between Perpendiculars (LBP): Baş ve kıç dikeyler arasındaki
yatay uzaklıktır

Su Hattı Boyu – Length of Waterline (LWL): Geminin dizayn su hattında yüzerken başta ve
kıçta su ile temas eden en uç noktaları arasındaki yatay uzaklıktır




      6/25/2010                        Sevilay CAN                              12
GEMİ GEOMETRİSİ


     Batık Boy – Length Overall Submerged (LOS ) : Geminin dizayn su hattı altında
     kalan kısmında başta ve kıçta en uç noktalar arasındaki yatay uzaklık olup
     yumrubaşlı gemilerde önem kazanan bir boy değeridir.

     Paralel Gövde – Parallel Body (LP) : Gemi ortasında orta kesidin hiçbir değişikliğe
     uğramadan uzandığı bölgedir.




                                           LP




CL    6/25/2010                         Sevilay CAN                               13       CL
                                        LOS
GEMİ GEOMETRİSİ




Derinlik – Depth (D) : Gemi ortasında temel hattı ile ana güverte arasındaki düĢey
uzaklıktır.
Su Çekimi – Draught (T) : Geminin temel hattı ile yüzdüğü su hattı arasındaki
düĢey uzaklıktır. Bu değer trimin mevcut olması durumunda gemi boyunca
değiĢken olabilir.

Fribord – Freeboard (f) : Gemi ortasında dizayn su hattı ile ana güverte arasındaki
düĢey uzaklıktır. Fribord derinlik ile su çekimi arasındaki farka eĢittir.


  6/25/2010                         Sevilay CAN                              14
GEMİ GEOMETRİSİ

Kalıp GeniĢliği – Moulded Breadth (BM ) : Geminin en geniş kesitinde sancak ve
iskele bordalar arasındaki yatay uzaklıktır.

Su Hattı GeniĢliği – Breadth of Waterline (BWL ) : Geminin yüzdüğü su hattında ve
en geniş kesitinde sancak ve iskele bordalar arasındaki yatay uzaklıktır.




                                    LWL




 6/25/2010                        Sevilay CAN                              15
Gemi Hacim Merkezinin Boyuna Konumu (L.C.B ) : Geminin boy doğrultusunda su altı
hacim merkezi veya Archimedes kuvvetlerinin uygulama merkezi olan B noktasının kıç
dikeye AP’ye olan yatay uzaklığıdır.




      6/25/2010                      Sevilay CAN                           16
B

                                  K

Gemi Hacim Merkezinin DüĢey Konumu (KB) : Geminin su altı hacim
merkezinin tabandan yüksekliğidir. Gemiyi yüzdüren Archimedes
kuvvetlerinin bileşke değeri bu noktada etkiler




6/25/2010                     Sevilay CAN                         17
•    Deplasman hacmi (): Geminin yüzdüğü su hattı altında kalan
     gövdesinin hacmidir.
•    Deplasman (): Deplasman, gemi gövdesinin su içinde işgal ettiği
     hacimdeki su ağırlığına eşittir. Yani:
     =
     dir. Burada:  suyun yoğunluğudur. Yaklaşık hesaplamalarda
      =1.025 t/m3 alınır. Hassas hesaplamalarda (gemilerin meyil
     deneyi gibi) dansimetre aparatı ile suyun yoğunluğu tespit
     edilmelidir.  değeri denizlerimizde ortalama olarak aşağıdaki
     gibidir.
     Karadeniz      :  = 1.014 t/m3
     Marmara        :  = 1.020 t/m3
     Akdeniz        :  = 1.030 t/m3


6/25/2010                      Sevilay CAN                          18
GEMİ FORM KATSAYILARI
                   (NARİNLİK KATSAYILARI)
    GEMĠ GEOMETRĠSĠNĠN TAM OLARAK TANIMLANABĠLMESĠ ĠÇĠN BAZI
    BOYUTSUZ KATSAYILAR KULLANILIR.

    BUNLAR BĠR GEMĠNĠN GERÇEK BOYUTLARINDAN SÖZ ETMEKSĠZĠN
    FORMU HAKKINDA, NARĠN GEMĠ , DOLGUN GEMĠ, GĠBĠ GENEL
    GEOMETRĠK ÖZELLĠKLERESAHĠP GRUPLARA AYRILABĠLMESĠNĠ
    SAĞLARLAR.

    AYRICA GEMĠLERĠN DENGE, GÜÇ VE MUKAVEMET ĠLE DĠZAYN
    HESAPLARINDA KULLANILIRLAR.


            GEMĠ FORM KATSAYILARI:

            1) BLOK KATSAYISI(CB)
            2) ORTA KESĠT NARĠNLĠK KATSAYISI(CM)
            3) PRĠZMATĠK KATSAYISI(CP)
            4) SU HATTI NARĠNLĠK KATSAYISI(Cwp)
            5) DÜġEY PRĠZMATĠK KATSAYI(CVP)



6/25/2010                       Sevilay CAN                    19
BLOK KATSAYISI
  GEMĠNĠN SUALTI FORMUNUN DOLGUN YA DA NARĠN
  OLUġUNU TANIMLAYABĠLMEK ĠÇĠN GEMĠNĠN SUALTI
  HACMĠNĠN, GEMĠ ĠLE AYNI BOY ,GENĠġLĠK VE DRAFTA
  SAHĠP OLAN BĠR DĠKDÖRTGEN PRĠZMANIN HACMĠNE
  ORANIDIR.

  CB=/L.B.d




6/25/2010               Sevilay CAN                 20
ORTA KESİT NARİNLİK KATSAYISI
  Gemi orta kesitinin dolgunluğu, gemi orta kesit alanının geniĢliği geminin
  o kesitteki geniĢliğine, yüksekliği o kesitteki draftına eĢit bir dikdörtgenin
  alanına oranı olarak ifade edilen “orta kesit narinlik katsayısı”
   CM   ile tanımlanır.




  CM=AM/B.d
                                           AM




6/25/2010                          Sevilay CAN                                 21
PRİZMATİK KATSAYISI
  Gemi su altı hacminin ,gemi orta kesidi Ģeklinde sabit taban alanına sahip
  boyu gemi boyuna eĢit dik prizmanın hacmine oranına
  “prizmatik katsayı” denir.




  CP= CB/C M         VEYA     CP= / L. AM




6/25/2010                        Sevilay CAN                               22
SU HATTI ALAN KATSAYISI
  Geminin yüzdüğü su alanının bu su hattındaki gemi geniĢliği ve boyunun
  çarpılmasıyla bulunacak alanına oranına denir.




  CWP=AWP / L.B




6/25/2010                       Sevilay CAN                                23
DÜŞEY PRİZMATİK KATSAYISI
  Geminin su altı hacminin ,geminin dizayn su hattı alanına eĢit tabanı olan
  ,yüksekliği ise gemi draftına eĢit bir prizmanın hacmine oranı
   “düĢey prizmatik katsayı olarak tanımlanır.




  CVP= CB/C WP                 VEYA     CP= / AWP .T




6/25/2010                         Sevilay CAN                                  24
PROBLEMLER
Örnek1: AĢağıda en kesiti verilen L boyunda bir lastik botun form
katsayılarını bulunuz.



                R

                               4R




    6/25/2010                       Sevilay CAN                     25
R

                4R




6/25/2010       Sevilay CAN   26
PROBLEMLER
Örnek2: AĢağıda en kesiti verilen L boyunda eĢ kenar üçgen Ģeklindeki
dubanın form katsayılarını bulunuz.

                       5m




    6/25/2010                    Sevilay CAN                            27
5m




6/25/2010   Sevilay CAN   28
PROBLEMLER
Örnek3: AĢağıda en kesiti verilen 100m boyunda sabit kesitli dubanın
form katsayılarını bulunuz.

                              10m


                                                    1m
                                                         1.5m




    6/25/2010                    Sevilay CAN                           29
10m


                          1.5m




6/25/2010   Sevilay CAN          30
PROBLEMLER
Örnek4: Su hattı boyu 60m, geniĢliği 10m, su çekimi 4.5m olan bir geminin
  form katsayıları CB=0.52, CM=0.72 ve CWP=0.63 olarak
  verilmektedir.Geminin tam ortasına sonradan 15m boyunda bir paralel
  gövde eklenmektedir. Su çekiminin değiĢmediğini varsayarsakyeni form
  katsayılarını bulunuz.




6/25/2010                       Sevilay CAN                                 31
PROBLEMLER
Örnek5: Temel geometrik özellikleri aĢağıda verilen gemiye ait form
  katsayılarını hesaplayınız.

            Su hattı boyu                 LWL    200m
            Su hattı genişliği            BWL    22m
            Su çekimi                     T      7m
            Prizmatik Katsayı             CP     0.75
            Yüklü su hattı alanı          AWP    3500m2
            Deplasman tonajı                    23 000t
            Deniz suyu yoğunluğu                1.025 t/m3




6/25/2010                          Sevilay CAN                        32
PROBLEMLER




6/25/2010     Sevilay CAN   33
1.Kaimeler arası boy aĢağıdakilerden hangisidir?
a)LBA
b)LWL
c)LPB
d)LBP
e)LOA

7.Yük gemilerinde , gemi ortasındaki sehim, B gemi geniĢliği olmak üzere
      ........ dir.
a)B/30
b)B/40
c)B/50
d)B/20
e)B/75



6/25/2010                        Sevilay CAN                               34
8.Güvertenin baĢ-kıç yönünde yükselen egrisine ......... denir.
a)Öksüz kemere
b)Şiyer
c) Sehim
d)Stralya
e)Fribord

9.AĢagıdaki gemilerden hangisinde sehim bulunmaz?
a)Tanker
b)Yat
c)Balıkçı
d)Buz Kıran
e)Tren Ferisi




6/25/2010                          Sevilay CAN                    35
10.Blok katsayısı CB ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?
LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı
   geniĢliği, T = Draft
a)Geminin sualtında kalan hacminin, gemi ağırlığına oranı
b) Geminin sualtında kalan hacminin, suhattı alanına oranı
c) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları LWL, BWL, T’den oluşan
   prizmaya oranı
d) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları LWL, BWL’den oluşan
   dikdörtgene oranı
e) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları T, BWL’den oluşan
   dikdörtgene oranı

11.Bütün narinlik katsayıları eĢit olan bir geminin su hattı altında
   kalan formu nasıldır?
a)Üçgen prizma
b)Dikdörtgen prizma
c)Yarım daire
d)Küre
e)Koni

  6/25/2010                      Sevilay CAN                            36
12. Orta kesit narinlik katsayısı CM ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?
LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T
    = Draft
a)Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları BWL ve T olan diktörtgenin
    alanına oranı
b) Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları LWL ve T olan diktörtgenin
    alanına oranı
c) Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları BWL ve LWL olan diktörtgenin
    alanına oranı
d) Geminin mastorideki kesit alanının, suhattı alanına oranı
e) Geminin mastorideki kesit alanının, su altı hacmine oranı

13. Suhattı alanı narinlik katsayısı CWP ,aĢağıdakilerden hangisiyle
    tanımlanır?
LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T
    = Draft
a) Geminin suhattı alanının, boyutları BWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı
b) Geminin suhattı alanının, boyutları LWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı
c) Geminin suhattı alanının, boyutları BWL ve LWL olan diktörtgenin alanına
    oranı
d) Geminin suhattı alanının, orta kesit alanına oranı
e) Geminin suhattı alanının, su altı hacmine oranı


6/25/2010                          Sevilay CAN                                    37
14.Orta kesit narinlik katsayısı hesabında aĢağıdakilerden hangisi
   kullanılır?
a)Deplasman
b)Gemi ağırlığı
c)Gemi derinliği
d)Gemi boyu
e)Orta kesit alanı




6/25/2010                     Sevilay CAN                            38
18. KG sembolu neyi tanımlamaktadır?
a) Yüzme merkezinin yatay konumu
b) Ağırlık merkezinin yatay konumu
c) Ağırlık merkezinin dikey konumu
d) Sephiye merkezinin dikey konumu
e) Sephiye merkezinin yatay konumu

30-Bir geminin sualtı hacim merkezinin tabandan yüksekliğine ne denir?
a)KG
b)BM
c)KB
d)GM
e)GG1



6/25/2010                      Sevilay CAN                               39
31-Bir geminin boyuna deplasman hacim merkeziaĢağıdakilerden
   hangisidir?
a)LCF
b)LCG
c)LCB
d)LCC
e)LLF




6/25/2010                   Sevilay CAN                        40
6/25/2010   Sevilay CAN   41
6/25/2010   Sevilay CAN   42
Endaze,Fribord,Tonaj




6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                               1

                                        Gemi İnşatı ve Deniz Müh.
GEMİ GEOMETRİSİ




                Su hatları




Batoklar


    6/25/2010                Sevilay CAN         2
                                   En kesitler
ENDAZE



    Gemi mühendisliğinde,bir gemi formunun kağıt üzerinde belirli bir ölçekle,teknik
    resim kuralları yardımıyla gösterilmesine gemi endazesi veya gemi resmi denir.
    Başka bir deyişle,üç boyutlu eğrisel yüzeylerden meydana gelmiş gemi formunun
    iki boyutlu kağıt üzerinde gösterilmesidir.
    Gemi endaze resmi başlıca üç kısımdan oluşur.Bunlar;


               En Kesit Eğrileri
               Batok Eğrileri
               Su Hattı Eğrileri
               Diyagonal


6/25/2010                            Sevilay CAN                              3
En kesitler




                    Batoklar




              Su hatları ve Diyagonal




6/25/2010                 Sevilay CAN   4
6/25/2010   Sevilay CAN   5
ENDAZE - En Kesitleri


En Kesit Eğrileri
Geminin boyuna simetri düzlemine ve su hattı düzlemine dik olan düzlemlerle
gemi gövdesinin arakesitlerini veren eğrilerdir.
Genellikle eşit aralıklarla birbirine paralel olan bu düzlemler üzerinde elde edilen
arakesit eğrileri merkez düzleme göre simetrik olduğundan, kağıt üzerinde
yarılarının çizilmesi yeterlidir.Bu nedenle,en kesit eğrilerinde genellikle sağ
tarafta geminin baş dikey en kesitinden gemi ortasına kadar olan en kesit
eğrilerinin yarısı, sol tarafta ise gemi ortasından kıça kadar olan en kesit
eğrilerinin yarısı gösterilir




 6/25/2010                          Sevilay CAN                              6
ENDAZE - Su Hattı Eğrileri


Su hattı eğrileri
su hattı düzlemine paralel düzlemlerle gemi gövdesinin arakesit eğrileridir.




 6/25/2010                         Sevilay CAN                                 7
ENDAZE – Batok Eğrileri


Batok Eğrileri
Gemini boyuna simetri düzlemine paralel ve bu düzlemden gemi bordasına
doğru eşit aralıklarla alınmış düzlemlerle gemi yüzeyinin ara kesitlerinin
oluşturduğu eğrilerdir.Bu eğrilere Profil planı da denir.
Geminin merkez düzlemindeki arakesitine, Şiyer Planı veya güverte hattı da
denmektedir.




 6/25/2010                         Sevilay CAN                               8
ENDAZE – Diyagonal Eğriler


Diyagonal Eğriler
Bu eğriler, yüklü su hattı ile simetri ekseninin kesiştiği noktayı,sintine dönüm
noktasına birleştiren çapraz düzlemlerle geminin ara kesitidir.




                     Diyagonal
                     Düzlemi




 6/25/2010
         Diyagonal                   Sevilay CAN                              9
6/25/2010   Sevilay CAN   10
OFSET TABLOSU
             OFFSET TABLOSU      Yarı Genişlikler (mm)
Su hattı            BL         WL1/2     WL1             WL2   WL3     WL4      WL5



Posta no

0                   0.00       0.00      0.00          0.00     250      350

1/2                 0.00       0.00      500           620      740      825     860

1                   500        800       1070          1280     1480     1630    1750

2                   1100       1700      2100          2350     2520     2630    2730

3                   1625       2425      2850          3070     3200     3270    3340

4                   1980       2880      3300          3500     3620     3370    3700

5                   2170       3070      3480          3680     3770     3770    3770

6                   2170       3070      3460          3660     3740     3720    3720

7                   1920       2900      3330          3550     3650     3650    3650

8                   1250       2300      3025          3350     3500     3500    3500

9                   450        1150      2170          2850     3170     3180    3180

91/ 2               165        325       950           2220     2820     2870    2870
 6/25/2010                               Sevilay CAN                                    11
10                  0.00       0.00      0.00          0.00     1950     2200    2200
TONAJ



   Gemiler, tiplerine bağlı olarak ya hacimsel (Gross, Net Tonnage) yada
   ağırlık olarak (Dicplacement, DeadWeight, Lightweight) olarak
   sınıflandırılırlar.
Displacement Tonnage(Deplasman Ton):

Ligth Ship(LS): Gemi bünyesindeki sabit ağırlıklar ( tekne, makina, outfit
                (donatım))



DeadWeight(DWT): Deplasman ve LS arasındaki fark olan DWT, kargo,
                 yakıt,yağ,tatlı su, ambar, yolcu ve
                 esyası,murettebattan oluşur.


    6/25/2010                     Sevilay CAN                       12
6/25/2010   Sevilay CAN   13
6/25/2010   Sevilay CAN   14
6/25/2010   Sevilay CAN   15
6/25/2010   Sevilay CAN   16
6/25/2010   Sevilay CAN   17
6/25/2010   Sevilay CAN   18
6/25/2010   Sevilay CAN   19
Tanımlar



     Gemi boyu %85 derinlikte ölçülen LBP veya aynı derinlikteki
      LWL nin %96 sından büyük olanıdır.

     Baş dikey (FP) geminin %85 derinlikte baştaki en uç noktası,
      kıç dikey (AP) ise dümen rodunun eksenidir.

     Fribord güvertesi havaya yada denize açık ve su geçmez
      perdelerin uzandığı en üst sürekli güvertedir.

     Güverte çizgisi (300 x 25 mm) boyutlarında olup fribord
      güvertesini tanımlar.

     Fribord derinliği fribord güvertesi levhasının üzerinden ölçülür.

     Fribord markası 25 mm kalınlığında 300 mm çapında bir daire
      olup bu daire 450 x 25 mm
    6/25/2010                     Sevilay CAN                        20
T


    6/25/2010   Sevilay CAN   21
T
6/25/2010   Sevilay CAN   22
6/25/2010   Sevilay CAN   23
6/25/2010   Sevilay CAN   24
“Omurga, Dip, Döşek Yapısı”




6/25/2010   Sevilay CAN                                   1

                                Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.
GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR
               (SHIP CONSTRUCTION SKETCHES AND NOTES)
               GEMĠ YÖNLERĠ VE GÜVERTELERĠ ( SHIP DIRECTIONS AND DECKS )

CAN FĠLĠKASI
(LIFE BOAT)

FĠLĠKA GÜVERTE
BOAT DECK
                                                                            BAġ
                                                                            OMUZLUK
ALT GÜVERTE                            PORT SIDE                            (Port Bow)
(LOWER DECK)




                                                                        PRUVA (STEM)


   KIÇ OMUZLUK
   (STARBOARD
   QUARTER)                          STARBOARD SIDE

KIÇ ÜSTÜ
(POP DECK)
                                                                        BAġÜSTÜ-
KÖPRÜÜSTÜ GÜVERTE                                         ANA GÜVERTE   BAġKASARA
(BRIDGE DECK)                                             (MAĠN DECK)   (FORE CASTLE
                                                                        DECK)
MĠYAR GÜVERTE
(STANDARD COMPASS DECK)
GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR

                                 GRANDĠ DĠREĞĠ
                                 (MAIN MAST)               AMBAR AĞZI
                                                           (HATCH)
       YAġAM MAHALĠ
       (ACCOMMODATION)           KÖPRÜÜSTÜ                                  BAġ DĠREK
                                 (BRIDGE)                         AMBAR
                                                                  (HOLD)
                                                                            BAġ TARAF
    BACA                      AMBAR KAPAĞI
    (FUNNEL)                  (HATCH COVER)
                                                                            BAġ ÜSTÜ

    KIÇ ÜSTÜ                                                                BAġALTI
                                5             4   3        2        1


SU
SEVĠYESĠ                                                                   BAġ
                                                                           BODOSLAMA

KIÇ TARAF
                               FUEL OIL TANKI     BALLAST TANKI            BULP

KIÇ PĠK TANKI
(AFT PEAK TANK)                DIESEL OIL TANKI                            BAġ PĠK
                                                                           TANKI
DÜMEN YELPAZESĠ                LUB. OIL TANKI                              (FORE PEAK
(RUDDER FRAME)                                                             TANK)


PERVANE
(PROPELLER)
                              GEMĠ GENEL YAPISI ( SHIP GENERAL STRUCTURE )
ANA MAKĠNE
(MAIN ENGINE)
GEMĠ BÜNYESĠNDE ETKĠYEN YÜKLER

                                                                  Sakin su konumu
Gemi üzerinde etkiyen en belirgin yükler
geminin kendi ağırlık dağılışı ile sephiye                                    BoĢ gemi

kuvveti arasındaki farktan doğan yüklerdir.

Ticaret gemileri değişik ambar yükleriyle seyir
yapacağından ve geminin her draft ve trim durumu için sephiye
kuvveti dağılımı değişeceğinden iki kuvvet dağılımının ortaya
çıkaracağı kesme kuvvetleri ve eğilme momentleri de
değişkenlik arz edecektir.
                                                                                    Ağırlık dağılımı

                                                                                      Sephiye eğrisi




            6/25/2010                               Sevilay CAN                            4


                                                                  KiriĢin deformasyonu
GEMĠYE ETKĠ EDEN KUVVETLER


1 – STATİK KUVVETLER

            Gemi ağırlığı (yük dağılımı)
            Su basıncı, kaldırma kuvveti
            Havuzlamadaki kuvvetler
            Karaya oturmada oluşan kuvvetler

2- DİNAMAİK KUVVETLER

            Gemi hareketlerinden oluşan kuvvetler (Baş-kıç vurma vs)
            Titreşimden doğan zorlamalar
            Dalga vs.

6/25/2010                           Sevilay CAN                        5
DALGA TEPESĠ VE DALGA ÇUKURUNDA BĠR
         GEMĠNĠN SARKMASI VE ÇÖKMESĠ

Bir gemiyi etkiliyen en kötü durum boyu, gemi boyuna eĢit dalganın, tepesi
veya çukurunda bulunmasıdır.Gemi bir kiriĢ gibi düĢünüldüğünde dalga
tepesindeyken sarkma-hogging, dalga çukurundayken çökme-sagging
durumu oluĢacaktır.
             SARKMA                                                   ÇÖKME




                              Weight – agırlık
                              Buoyancy – sephiye
                              Buoyancy curve - sephiye eğrisi
                              Wave crest – dalga tepesi
                              Still water – sakin su
                              Tension – çekme
                              Compression – basma
                              Amidship – gemi ortası

 6/25/2010                             Sevilay CAN                            6
6/25/2010   Sevilay CAN   7
6/25/2010   Sevilay CAN   8
6/25/2010   Sevilay CAN   9
GEMĠ ELEMANLARI


Gemi bünyesi bir dış kabuk ve bu dış kabuğu içten destekleyen elemanlardan
oluşur.
Bu elemanlar birincil veya ikincil elemanlar olarak ikiye ayrılabilir.
Birincil elemanlar gemi bünyesinin tümünü veya önemli bir bölümünü etkileyen
yüklere karşı geminin bünyesel bütünlüğün korumasına katkı yapan elemanlardır.
Bu tür elemanların tipik örnekleri gemi dış kaplaması
(güverte, borda ve dip), tülaniler (merkez ve yan), döşekler (dolu ve boş), posta ve
kemereler v.s.
İkincil elemanlar ise genelde lokal yüklere karşı mukavemeti sağlayan elemanlar ile
birincil elemanları destekleyen ve onların devamlılığını sağlayan elemanlardır. Bu
tip elemanların tipik örnekleri küçük teçhizat temelleri ve braketler gibi
elemanlardır.



  6/25/2010                           Sevilay CAN                           10
GEMĠ
YAPI ELEMANLARI

1-Güverte altı Derin tülani
2-Üst güverte kaplaması
3-Güvertealtı tülanileri
4-Derin kemere
5-Güverte braketi
6-Posta
7-Ara güverte kaplaması
 8-Kemere
9-Borda kaplaması
10-Sintine braketi
11-Merkez omurga
12-Yan tülani
13-Dip ve içdip tülanileri
14-Dolu döşek
15-İç dip kaplaması
16-Dip kaplaması
17-Enine perde
          6/25/2010           Sevilay CAN   11
18-Perde stifneri
19-Puntel
GEMĠ YAPI ELEMANLARI




6/25/2010           Sevilay CAN    12
GEMĠ ELEMANLARI


1.    Merkez Tülani (Görder)                 17.   Ara Güverte Postası
2.    Yan Tülani (Görder)                    18.   2. Güverte Kemeresi
3.    Boyuna Dip Tülani                      19.   Kemere Braketi
4.    Boyuna İçDip Tulani                    20.   2. Güverte
5.    Dolu Döşek                             21.   Üst Güverte
6.    Levha Omurga                           22.   Stringer Sacı
7.    A sacı sırası                          23.   Tripping Braketi
8.    Dip Kaplama                            24.   Güverte Derin Kemere
9.    Sintine Sacı                           25.   GüverteTülanisi
10.   Borda Kaplama                          26.   Güverte Görderi
11.   Borda Üst Sacı                         27.   Ambar Mezarnası
12.   Şiyer Sacı                             28.   Öksüz Kemere
13.   İç Dip Sacı                            29.   Web Posta
14.   Sintine Braketi
15.   Gasset Sacı
16.   Ambar Postası
 6/25/2010                     Sevilay CAN                                13
DĠP YAPININ BOYUTLANDIRILMASINA
           ETKĠ EDEN FAKTÖRLER

     Geminin dip yapısı, karşıladığı yüklere bakıldığında
     mukavemet açısından önemli bir kısmını oluşturduğu
     görülmektedir. Geminin büyüklüğune ve çalışma koşullarına
     göre farklılıklar gösteren dip yapısının etki altında kaldığı
     zorlamalar şunlardır:

         Gemi dalga tepesindeyken su basıncı zorlaması
         Gemi dalga çukurunda iken su basıncı zorlaması
         Tank iç basıncı
         Gemi havuzlanmasında ve denize indirme sırasında oluşan
          kuvvetler
         Gemi baş tarafında dövünme hareketinden oluşan
          hidrodinamik dalga kuvvetleri
         Kıç tarafta pervane tarafından oluşturulan titreşim
6/25/2010
          zorlamaları               Sevilay CAN                     14
OMURGA


       Konstrüksiyon şekillerinin geliştiği bugün de bile omurganın oldukça
       önemli bir yeri vardır. Çünkü omurga geminin dibindeki en takviyelerini
       birbirine bağlamakta ve dipteki yerel yüklemelerden kaynaklanan
       gerilmeleri, uygun bir şekilde geniş bir alana yaymaktadır. Çok geniş
       gemilerin birden fazla omurga ile takviye edildiği görülmektedir.
       Omurganın havuzlamadaki yeri çok önemlidir.

Dört değişik tip omurga mevcuttur. Bunlar:

               Lama Omurga
               Levha Omurga
               Kutu Omurga
               Yalpa Omurga



    6/25/2010                       Sevilay CAN                         15
1-LAMA OMURGA


Lama omurga, özel gemi tipi olan bazı yelkenli gemilerde, romorkörlerde,
balıkçı gemilerinde ve yatlarda kullanılmaktadır. Su basıncı ile, havuzlama
süresinde doğan havuzlama basıncını uzun bir boyda döşeklerle ve iç
omurgalara dağıtarak değişik gerilmeleri dağıtma görevini görür. Bu nedenle
lama omurga, önemli bir boyuna mukavemet elemanıdır.




 6/25/2010                       Sevilay CAN                         16
2- LEVHA OMURGA


Bugün bazı özel tipte olanların dışında, gemiler levha omurga olarak inşa
edilmektedir . Levha omurga bir dış kaplama sırasıdır. Orta iç tulani ile
beraber bir boyuna mukavemet elemanı olduğu gibi, kalınlığının arttırılması
ile karaya oturmada ve deniz darbelerinde gemi dibinin mukavemetini
arttırır.




 6/25/2010                        Sevilay CAN                         17
3- KUTU OMURGA


Kutu omurga, makine dairesi perdesinden baş çatışma perdesine kadar uzanır
ve çift dip boru devrelerinin taşınması amaçlı yapılırlar. Bu şekilde, boru
devrelerinin et kalınlıkları daha ince alınabilir. boru ve valf kaçaklarına daha
kolay erişilebilir. Kıç tarafta borular şaft tünelinden geçtigi için kutu
omurgaya gerek yoktur.Kutu omurganın genişliği 1.83 m’ye kadar alınabilir




6/25/2010                           Sevilay CAN                             18
4-YALPA OMURGA


Yalpa Omurgaları, denizli havalarda gemi yalpasını azaltmak yönünden
kullanılırlar. Omurgalar sintine dönümü üzerinde gemi kaplamasına aşağı
yukarı dik konumda bağlanan saclardan yapılmakta olup, geminin orta
bölümünde ve belirli bir boyda olurlar. Çünkü yalpa süresinde gemi
karinası üzerindeki suyun en fazla hareket ettiği bölüm geminin orta
gövdesidir. Bu omurgalar yalpayı azaltsa da gemi boy mukavemeti
üzerinde belirli etkileri yoktur.




6/25/2010                       Sevilay CAN                         19
DĠP YAPISI


1- TEK DİPLİ GEMİLER

2- ÇİFT DİPLİ GEMİLER




6/25/2010                  Sevilay CAN   20
1- TEK DĠPLĠ GEMĠLER


Boyut olarak daha küçük gemilerde tek dip kullanılmaktadır. Tek dipli
gemilerde iç omurgalar görevi, gemi dibine etki yapan kuvvetleri geniş bir
alana yaymak, dip düzleminin mukavemetini arttırmak ve döşekleri eğilme
veya katlanmaya karşı korumaktır.
Orta iç omurga gemi boy ekseni üzerinde olan, yan iç omurgalarda orta iç
omurganın her iki yanında bulunan elemanlardır. Bunlarmümkün olduğu
kadar başa ve kıça uzatılırlar.




  6/25/2010                          Sevilay CAN                             21
2- ÇĠFT DĠPLĠ GEMĠLER
Çift-dip in uygulanması ile,
denizciliğin artması yanında,
geminin boy ve en mukavemeti de
önemli derecede artmıştır. Çift
dibin bulunması özellikle yolcu
gemilerinde denizde can
güvenliğini sorununu da
çözümlemiştir.


Bugün için çift-dip yalnız safra
suyu için kullanılmamaktadır.
Kazan suyu, tatlı su, makinalar
için yakıt, kazanlar için yakıt ve
yağlama yağları da çift- dibin
içerisine yerine göre alınmaktadır.
Bir çok döşekler su geçmez veya
yağ geçmez olarak inşa edilerek
            6/25/2010                 Sevilay CAN   22
orta ve yan iç tulanilerle beraber,
çift dip tanklarını oluştururlar.
DÖġEKLER


Geminin enine mukavemetinde en önemli elemanlarından biri de döşeklerdir.
Kalınlıkları, sınıflandırma kuruluşları tarafından saptanmış olan bu
döşeklerin her biri ayrı ayrı postalara bağlanır ve orta iç tulanide kesilirler.
120 m’nin üzerindeki gemiler için boy mukavemeti daha önemli olduğu için
boyuna sistemde inşaa edilirler.
İç dip ve dip kaplama arasında enine halkanın alt kısmını oluşturan döşeklerin
görevi, boy istikametine giden merkez omurga ve yan tülaniler arasını mukavemet
yönünden takviye eden, ambar (veya tank) yüklerinin dağılımını temin eden
elemanlardır.

Enine konstrüksiyon sisteminde üç tip döşek vardır:

              1) Dolu Döşek
              2) Boş Döşek (Braketli Döşek)
              3) Su Geçirmez Döşek

  6/25/2010                             Sevilay CAN                       23
DOLU DÖġEK

     Bunlar, makine dairesinde, kazan yataklarının perdelerin altında,
     geminin baş ve kıç gövdesinde baştan başlayarak ¼ L uzunlukta ve
     şaft yatakları altında her postada bir olmak üzere konulurlar ,
     ancak aralarındaki uzaklık 3.0 metreyi geçmemelidir. Bu durumda
     dolu döşeklerin arasına braketli döşekler gelir.




6/25/2010                        Sevilay CAN                         24
25
                                           Sevilay CAN
                                           6/25/2010
ENĠNE SĠSTEMDE BOġ   BOYUNA SĠSTEMDE BOġ
DOLU DÖġEK           DOLU DÖġEK
BOġ DÖġEK

    Dolu döşeklerin istenmediği yerlerde braketli (boş) döşekler
    kullanılır. Bir braketli döşek, gemi dibinin içi üzerindeki posta ve
    Çift-dip kaplaması altındaki ters posta ile gemi ortasında, posta, ters
    posta ve orta iç tülani arasındaki bir braket levha ve yanda, posta,
    ters posta ve marcin levhası arasındaki bir braket levhadan
    meydana gelir




6/25/2010                         Sevilay CAN                            26
27
                                           Sevilay CAN
                                           6/25/2010
ENĠNE SĠSTEMDE BOġ   BOYUNA SĠSTEMDE BOġ
DOLU DÖġEK           DOLU DÖġEK
SU GEÇĠRMEZ DÖġEK

    Su geçirmez döşeklerin fonksiyonu, çift-dip içerisindeki tankları
    sınırlandırmakta olup su geçirmez perdelerin altına konurlar. Bu
    döşek levhaların kalınlıkları, normal döşek levhalarının
    kalınlıklarından 2 mm daha kalın olmalıdır




6/25/2010                        Sevilay CAN                            28
“Tekne kaplama,Posta,Güverte ve
                   diğer elemanlar”




6/25/2010                                      1

                    Gemi İnşaa ve Deniz Müh.
OMURGA
  Lama Omurga                                 Levha Omurga




    Kutu Omurga                                Yalpa Omurga




6/25/2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz                   2
DİP YAPISI
                                                     Çift Dipli Gemiler




     Tek Dipli Gemiler




6/25/2010                Sevilay CAN 2008&2009 Güz                        3
DÖŞEKLER


1-Dolu Döşek




2-Boş Döşek




3-Su geçirmez Döşek

         6/25/2010    Sevilay CAN 2008&2009 Güz   4
GEMİ KAPLAMASI

Dış kaplama; geminin dip, sintine, borda ve güvertesini çevreleyen levhalardan
oluşan, geminin su geçirmez dış kılıfıdır.Enine ve boyuna mukavemet elemanlarıyla
desteklenen tekne kaplamasının en alt kısmına, dip (bottom), her iki yandaki
duvarlara borda (side) ve üst taraftaki kaplamaya güverte (deck) denir
Görevleri:

1.     Suyun içeriye geçmesini
       engeller ve geminin yüzmesini
       sağlar.

2.     Su basıncı ile oluşan gerilmeleri
       karşılar.

3.      Denizli havada oluşan
        gerilmeleri (basma-çekme)
        karşılar.
     6/25/2010                      Sevilay CAN 2008&2009 Güz                 5
GEMİ KAPLAMASI




    Dip kaplamasının orta sacına, levha omurga (flat plate keel)
    Omurgadan güverteye kadar sac sıraları sırasıyla A, B, C,... diye ismlendirilir.
    Omurganın hemen yanındaki sac sırasına burma sac sırası (Garboard stroke)
    Dip kaplamayla borda kaplamasının birleştiği yerdeki sac sırasına sintine dönüm sacı (bilge stroke);
    Bordanın en üst sac sırasına şiyer sacı (sheer stroke) denir ve güverte kaplamasına güverte stringer
    sacı (deck stringer) ile bağlanır.
    Başa ve kıça doğru kaplanan borda kaplamaları; başta baş bodoslamayı (stem), kıçta ise kıç 6
      6/25/2010                         Sevilay CAN 2008&2009 Güz

    bodoslamayı (stern) oluşturur.
GEMİ KAPLAMASI AÇILIMI




6/25/2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz   7
TEKNE KAPLAMASI TAKVİYELERİ


    Tekne kaplaması birbirini kesen mukavemet elemanlarıyla takviye edilir.Bu
     takviyelerin enine olanlarına enine postalama (transvers framing), boyuna
     olanlara ise boyuna postalama (longitudinal framing) denir.

    Enine postalama elemanları arasına döşekleri (floors), postaları (frames),
     güverte kemerelerini (beam) koyabiliriz.

    Bu döşek–posta–kemere yapısı tekneyi halka gibi saran bir bütün
     oluşturdugundan posta halkası (frame ring) denir.




6/25/2010                        Sevilay CAN 2008&2009 Güz                        8
BORDA YAPISI
Tekne kaplamasının her iki yanındaki kaplamaya borda              1-Borda kaplaması; 2-Güverte kaplaması;
(side)denir. Bordanın mukavemetini artırmak için                  3-Borda stringeri; 4-Derin posta; 5-İç dip
postalarla takviyelendirilir.                                     kaplama; 6-Sintine braketi
Postanın boyutu, gemi yüksekliği,postanın taşınmayan
aralık mesafesi,posta arası,draft gibi faktörlerle belirlenir.(
posta taşınmayan boy, çift dibin üzerinden alt güverteye
kadar olan mesafedir)
Enine posta sisteminin yanısıra harp gemilerinde,
tankerlerde ve maden cevheri gemilerinde boyuna sistemde
de kullanılmaktadır.                                                POSTA


Modern gemilerde, güverte ve dip yapıda boyuna sistem,
borda da ise enine sisteme göre inşaa edilmektedir.Çünkü
tarafsız eksenden uzak olan dip ve güvertede boyuna
gerilmeler daha fazla olmaktadır.
Bordadaki postalar ise her geminin maruz bulunabileceği
enine zorlamaya karşı bir takviye meydana getirmektedir.
Baş çatışma perdesinden başa, kıç çatışma perdesinden kıça
posta arası 610mm den fazla olmamalıdır.Diger yerlerde 2008&2009 Güz
             6/25/2010                         Sevilay CAN                                            9

535-955mm arasında değişir.
Posta elemanı çeşitleri
   Lama
   Kösebent
   Holanda profili
   U köşebent

Derin Posta
   Derin postalara sac postalar veya belirli              DERİN
   aralıklarla konan postalarda denebilir. Makine         POSTA
   ve kazan dairelerinde, kuruzlarda ve tulani
   posta sistemi üzerine inşa edilen gemilerde
   kullanılır. Bunların, derin kemereler ile beraber
   boyutları sınıflandırma kuruluşları tarafından
   verilir. Yük gemilerinde 6 postada bir,makina
   dairelerinde titereşim düşünülerek her 4 postada
   bir,kuruzlarda 5 postada bir konur.

    6/25/2010                        Sevilay CAN 2008&2009 Güz    10
BORDA YAPISI

Postaların taşınmayan aralık boyunu
azaltmak amacıyla boyuna
mukavemet elemanı olan borda
stringerleri kullanılır.
Tekne kaplamasının içeri çökmesini
önlemekle beraber esas fonksiyonları,
postaları eğilmeden muhafaza              BORDA STRİNGERİ
etmektir.
                                                        POSTA




  1-Borda kaplaması; 2-Güverte kaplaması;
  3-Borda stringeri; 4-Derin posta; 5-İç dip
 6/25/2010
  kaplama; 6-Sintine braketi      Sevilay CAN 2008&2009 Güz     11
Tankerlerde enine ve boyuna sistemde borda ve

sintine yapısı




6/25/2010        Sevilay CAN 2008&2009 Güz   12
Enine ve boyuna sistemde en kesit örnekleri




6/25/2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz   13
Dökme yük ve konteyner orta kesitleri




6/25/2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz   14
Genel yük gemilerinde

orta kesit yapısı




 6/25/2010          Sevilay CAN 2008&2009 Güz   15
GÜVERTE


    Çift dip kaplamasından sonra geminin
    genişliğinde ve boyuna devam eden
    ikinci bir yatay düzlemdir.En üsteki
    devamlı güverteye Ana Güverte denir.

Görevleri:
  Yükün korunmasını,yolcu ve
   mürettebatın yerleştirilmesini sağlar
  Üst kısmın su geçirmezliğini sağlar
  Boy mukavemetine katkı sağlar




            6/25/2010                      Sevilay CAN 2008&2009 Güz   16
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   17
GÜVERTE ALTI TAKVİYELERİ



                  KEMERE BRAKETİ




                      POSTA




6/25/2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz   18
KEMERELER


            Bordadan bordaya güverteyi taşıyan konstrüksiyon elemanıdır.Güverte
            kemereleri konstrüksiyonu için değişik köşebentler kullanılabilir. Geminin
            büyüklüğüne göre, eşit kenarlı köşebent, eşit kenarlı olmayan köşebent, düz
            lama, balblı lama kemere olarak kullanıldığı gibi en fazla Hollanda profilleri
            kullanılmaktadır. Kemerenin bir faydası da iki borda arasında bağlantıyı
            kurmaktır.

Boyutlandırmadaki faktörler:
      Güvertenin tipi (yolcu güvertesi, yük güvertesi, en üst güverte veya ara
       güverte gibi)
      Gemi ortasında kemerelerin uzunlukları, (gemi genişliği)
      Puntel sıra sayısı, (kemerelerin taşınmayan aralık boyu)
      Kemere arası uzaklığı
      Gemide başka bir çelik güvertenin bulunup bulunmaması
      Güverte üzerindeki veya güverte altındaki yükün varlığı (asma yük taşıyan
       gemiler)
6/25/2010                             Sevilay CAN 2008&2009 Güz                         19
ENİNE POSTALAMADA ANA VE ARA GÜVERTE




1-Üst güverte kaplaması; 2-Kemere; 3-Parampet; 4- Borda kaplaması; 5-Posta;
6-Enine perde; 7-Puntel; 8-Derin Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9-Mazerna; 10-Gladora
6/25/2010
                                  güverte altı tulanisi;                           20

güverte kaplaması
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   21
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   22
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   23
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   24
6/25/2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   25
“Ġtici Sevk Sistemleri”




25.06.2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz                                 1
                                            Gemi İnşaa ve Deniz Müh.
25.06.2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   2
Ġtici Sevk Sistemi
                                                        Fuel




                                                       Prime
                                    Transmission
                                                       Mover
             Thrust

                      Propeller



25.06.2010                 Sevilay CAN 2008&2009 Güz           3
Effective Power, EHP




PE=RTV, where RT=total resistance and V=speed.

         RT V
EHP          where RT [lbs], V [ft/sec]
         550
          RV
EHP  T K where RT [lbs], V [knots] Güz
 25.06.2010               Sevilay CAN 2008&2009   4
         325.6
ĠTĠCĠ SEVK SĠSTEMLERĠ

• Pervaneler bazı paremetrelere ve gemi arkasındaki akış
  şartlarına göre dizayn edilir. Buna rağmen yinede bazı
  düzensizlikler ile karşılaşılabilir. Buna göre itme kuvvetini,
  manevra kabiliyetini ve verimini artırmak, kavitasyonu
  azaltmak vs. için değişik pervane ve sistemleri
  geliştirilmiştir.




25.06.2010            Sevilay CAN 2008&2009 Güz                5
1. PĠÇ KONTROLLÜ PERVANELER
   Piç kontrollü pervanelerde kanatların göbeğe nazaran
   konumları isteğe göre değiĢtirilebilir. Sistemin esası pervane
   göbeğinde bulunan hidrolik pistonlara dayanmaktadır ve
   böylece      pervane      kanadının      piçi    istenildiğinde
   değiĢtirilebilmektedir.
    Sabit kanatlı bir pervane, ana makinanın sağladığı gücü
   belirli bir yükte en iyi verimle kullanabilmesine karĢın, piç
   kontrollü bir pervanede bu hususun değiĢen yüklerde de
   sağlanmasına imkan verir. Bu tip pervanelerde tornistan
   yapma imkanıda mevcuttur.

    Kontrol edilebilir piçli pervanelerin avantajları ve
    dezavantajları kısaca Ģöyle sıralanabilir:
• Çok iyi hızlanma, ivmelenme, duruĢ ve manevra kabiliyeti
• Sabit itiĢ kabiliyetinin her yükleme Ģartı altında elde
    edilebilmesi
• Pervane piçlerinin değiĢimi ile gemi hızı, dönme hızı
    değiĢtirilmeksizin ayarlanabilir.
• Çok komplikedirler
• Ġmalat masraflarının yüksek olmaktadır
25.06.2010                      Sevilay CAN 2008&2009 Güz            6
• Daha fazla bakım ve onarım istemektedir
25.06.2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   7
2. NOZULLU PERVANELER

Sabit kanatlı veya piç kontrollu pervanelerin etrafına bir kort
tanburu konulması ile sevk verimi daha iyi sonuç vermektedir.
Yüksek itiĢli yüklemelerde düĢük verimlilik ve düĢük itme gücü
gereken hallerde ise yüksek verimlilik değerleri ile karĢılaĢılır. Bu
sebeple itiĢ yüklemelerini düĢürerek pervane verimliliğini artırmak
mümkündür.
ĠtiĢ yüklemesini değiĢtirmenin bir diğer yöntemide pervanenin
etrafına bir halka koymak süreti ile pervaneyi nozul içerisinde
çalıĢan bir pervane haline dönüĢtürmektir. Bu üniteye KORT-
NOZZLE da denilmektedir
Kort nozullu pervaneler ya sabit olarak ya da dikey bir eksen
etrafında belirli bir açıya kadar dönecek tarzda yapılır. Döner tip
nozullar sabit tiplere göre bazı üstünlüklere sahiptirler. Pervane
etrafında açısını değiĢtirebilen nozul suyu istenilen yöne yayarak
hem uniform bir akıĢ sağlamakta hem de dönüĢte nozulun
sağladığı ek kuvveti tekne bünyesine döndürülen açıda
iletmektedir.
Yüksek yükleme katsayılarında nozullu pervane verimi
nozulsuzdan daha fazladır. Bu fazlalık %8-15 mertebelerinde güç
  25.06.2010                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz              8
kazancı olarak geri dönmekte veya gemi hızında artıĢ
gözlenmektedir.
25.06.2010   Sevilay CAN 2008&2009 Güz   9
Nozzle Configurations
                                   Regular duct




                                   Asymmetrical (vertically and
                                   circumferentially) duct




25.06.2010        Sevilay CAN 2008&2009 Güz                       10
3. TANDEM PERVANELER




Herhangi bir sebeple pervanenin çapının sınırlanması söz konusu olursa (draft vb.), bu
durumda yükleme faktöründe artıĢ göze çarpar. Aynı zamanda yük iki veya daha çok
pervane arasında paylaĢtırmak suretiyle hafifletilir. Eğer pervaneler aynı yönde
dönüyorsa bu sisteme TANDEM pervane sistemi adı verilir.

Genelde tandem pervaneler, zıt dönüĢlü pervaneler ile kıyaslanmalarında; tandem
pervanelerin performansları aynı kanat yüzeyi alanına sahip olan zıt dönüĢlü pervaneye
göre daha iyi durumdadır. Zıt dönüĢlü pervanelerde ise verimlilik güç katsayısının ve
   25.06.2010                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz                   11
çapının artıĢı ile doğru orantılı olarak artmaktadır.
4. ZIT DÖNÜġLÜ PERVANELER




Zıt dönüĢlü pervane sisteminde farklı yönlerde dönen iki adet pervane aynı Ģaft ekseni üzerinde
bulunmaktadır. Makina gücünün bir kısmı pervanelerden bir tanesine, diğer kısmı ise diğer
pervaneye verilmektedir. Zıt dönüĢlü pervanede amaç suya bırakılan rotasyonel enerjinin yok
edilmesidir. Yani birinci pervanenin izinde çalıĢan ikinci pervane rotasyonel hızı yok etmelidir. Ġlk
pervane izinde çalıĢan pervanenin çapıda iz içinde bulunması gerektirdiğinden daha küçük çaplı
olmaktadır. Bu ayrıca kavitasyon riskide azaltmaktadır. Zıt dönüĢlü pervaneler torpido gibi yönsel
dengenin önemli olduğu yerlerde ayrıca tercih edilmektedir.
    25.06.2010                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz                              12
5. GRĠM TEKERLEK PERVANELERĠ


    Pervane arkasında serbest olarak dönebilen ve
    pervane çapından büyük olan bir kanat seti yada
    tekerleği olarak tarif edilebilir. Bu sevk sisteminin Ģu
    avantajları vardır:
       Pervane arkasında su akıĢı ile bırakılan enerjiyi
    itme kuvvetine çevirir. Yani rotasyonel enerji
    kaybını azaltır.
     Tekerlek arkasında buluna dümen daha az direnç
    gösterir.
     Gemiye daha iyi durma kabiliyeti sağlar.
    Pervane gerisine takılan bu teker genel olarak
    pervane çapından %20 kadar daha büyüktür. Bu
    sistemin en önemli kullanma alanlarını kargo
    gemileri oluĢturmaktadır.
        25.06.2010                    Sevilay CAN 2008&2009 Güz   13
6. ÜST ÜSTE BĠNDĠRĠLMĠġ PERVANELER



    Ġki Ģaft ve bunlara bağlı bulunan ve üst üste gelen iki
    pervaneden oluĢan sevk sistemidir. Bu sistem çok yaygın
    olarak kullanılmaz. Teorisi daha çok deneyler yapılarak
    incelenmiĢtir. AĢağıdaki belirgin farklılıkları içerir:
1. Toplam jet alanı daha küçüktür. Bu ideal verimde düĢüĢ
    demektir.
2. Pervaneler yoğunlaĢmıĢ iz içinde çalıĢırlar ve bu tekne
    veriminin artmasına sebep verir.
3.Aralarındaki mesafesi küçük olan Ģaftlar pervaneye yeterli
    desteği sağlayamaz.
4. Aynı yönde dönen pervaneler sayesinde rotasyonel enerji
    kayıpları önlenir.
5. Pervaneler birbirlerini etkileyebilmekteler.
    Genel sevk verimi normal pervaneden daha yüksektir buna
    karĢın titreĢim ve kavitasyona sebep vermektedir
    Üst üste bindirilmiĢ pervaneler dolgun gemi kıçında daha çok
    verim sağlar. Çünkü iz enerjisini kazanmada 2008&2009 Güz
        25.06.2010                      Sevilay CAN daha çok etkisi   14
    bulunmaktadır.
7. PERVANE-STATOR SEVK SĠSTEMĠ




Potansiyel enerji kaybını azaltmak ve pervane torkunu dengelemek için genelde stator veya benzeri
sevk araçları kullanılarak gerçekleĢtirilir. Statorun kullanılması, aynı vazifeyi gören zıt dönüĢlü
pervanelere göre daha ucuz ve mekanik olarak daha kolay olduğu için tercih edilebilir
Pervane arkasına yerleĢtirilen stator pozitif bir itme sağlayarak toplam sevk verimini artırır. Ön stator
ise aksine negatif bir itme meydana getirir, fakat pervaneye gelen akıĢkan akımında değiĢiklik yaptığı
için pervanenin veriminin artıĢına sebeb verir.
       25.06.2010                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz
Sonuç olarak statorun verdiği kazanç kendi direncinden fazla olduğu durumlarda bu sevk sistemi
                                                                                          15
normal pervaneye göre daha verimli olmaktadır.
8. TVF (Tip Vortex Free) PERVANELER


•   Pervane kanadı sonuna levha eklenerek pervane kanadı üzerindeki
    sirkülasyon dağılımı istenilen Ģekilde ayarlanabilir. Kanat uçları aĢırı yük
    çekebilmek için bu levhaların yerleĢtirilmesi ile verim artıĢı %5’e kadar
    çıkartılabilmektedir.




25.06.2010                  Sevilay CAN 2008&2009 Güz                         16
9. Z-SÜRÜġLÜ SEVK SĠSTEMĠ




Kort nozullarını pervane ile birlikte bir blok teĢkil
edecek tarzda birleĢtirmek suretiyle elde edilir.
Makinalar teknenin ortasında, pervane sistemi kıç
tarafta olduğu için, Ģaft yolunun oluĢturduğu çizgi Z
harfine benzediğinden Z sürüĢlü sevk sistemi adını alır.




       25.06.2010                  Sevilay CAN 2008&2009 Güz   17
10. ĠZ DÜZENLEYĠCĠ NOZUL
Ġz dengeleyici nozul ilk defa Schneekluth tarafından gemi arkasındaki akım
ayrıĢmasını ve teğetsel hız bileĢenlerini azaltarak, pervanenin üst kısmına
gelen akımı düzenlemek ve hızlandırmakla verim artıĢını sağlamak
maksadıyla teklif edilmiĢtir . Ġlk defa 1982’de gemiye takılan cihaz, bu
zamana kadar bir çok gemiye uygulanmıĢtır. Halen matematiksel olarak
dizayn edilemeyip daha çok model deneyleri yardımı ile test ve dizayn
yapılmaktadır



                      Wake distributor




 25.06.2010                  Sevilay CAN 2008&2009 Güz                        18
11. ASĠMETRĠK KIÇ
Asimetrik kıç, pervane hareketlerinden kaynaklanan akım etkilerini
azaltmak maksadı ile düĢünülmüĢtür. 1965-1968 yılları arasında yapılan
model testlerinde %5 ile %7 arasında bir güç azaltılması ölçülmüĢtür.
Asimetrik kıç uygulaması blok katsayısı büyük olan gemilerde daha iyi
sonuçlar vermektedir . 1982 ile 1987 yılları arasında 30 gemiye
uygulanmıĢtır. Blok katsayısı 0.55-0.84 arası olan gemilerde yapılan
uygulamalar sonucunda %5-%9 arası iyileĢme gözlenmiĢtir .




 25.06.2010                 Sevilay CAN 2008&2009 Güz                    19
12. PERVANE GÖBEK FĠNLERĠ
•   Göbek finleri pervane göbeğinin üzerine
    ve kanat gerisine ufak düz levhalar
    şeklinde yerleştirilirler. Bu finlerin sayısı
    pervane kanat sayısına eşit olup belli bir
    piç     açısına     sahiptirler.     Bunları
    yerleştirmekteki amaç, göbek etrafındaki
    girdabı ve kinetik enerji kayıplarını
    azaltarak pervane verimini artırmaktır.




        25.06.2010                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz   20
13. GROTHUES DAĞITICILARI




•   Bunlar, genellikle tek gövdeli gemilerin arka kısmına
    yerleştirilen hidrodinamik fin sistemleridir. Dağıtıcıların
    amacı, pervaneye gelen akım hatlarını düzenlemek ve
    dolayısı ile pervane verimini artırmaktır. Bu finler
    eğriseldirler ve giriş uçları gelen akım hatlarına paralel
    olacak şekilde yerleştirilirler. Pervane verimini
    artırmakla beraber aynı zamanda Sevilaydirencini
         25.06.2010                     gemi CAN 2008&2009 Güz    21
    azaltmakta da etkilidirler.
Pervane Sistemi         Kullanıldığı Yer           Güç                    Avantajları                     Dezavantajları
                                                 Tasarrufu
                                                    (%)


İz Dengeleyici      CB>0.6 olan tekneler           6 - 10    pervane veriminde artış, gemi          düşük blok katsayılı
Nozul                                                        kıçında akım ayrışmasında azalma,      gemilerde kullanılamama
                                                             titreşimlerde azalma


Piç Kontrollu       yüksek hız ve manevra                    yüksek manevra, sabit itme ve her      komplike yapı, pahalıdır ve
Pervane             gerektiren romorkör,                     seyirde ana makina gücünü              daha fazla onarım ister
                    balıkçı ve savaş gemileri                kullanabilme
                    vs.

Nozullu Pervane     özellikle romorkör ve ağ       8 -15     ağır yük için gerekli makina gücü      ilave dirence sebep olur,
                    çeken balıkçı gemileri                   azalır ve dönen tip, dümen istemez     pahalıdır ve büyük tonajlı
                                                             ve manevra kabiliyeti artar            gemilerde verim düşer


Tandem Pervane      buz kıranlar, LNG              5 - 14    seyir emniyeti, iyi manevra ve yakıt   tekil pervane dezavantajları
                    taşıyan gemiler, çekiciler               tasarrufu                              sayılabilir
                    ve ufak tekneler


Grim tekerlekli     tüm klasik gemiler            10 - 15    verim artışı, çalışan gemilere de      kirlenme ve hasar nedeni ile
pervaneler                                                   uygulanabilir                          servis performansında
                                                                                                    önemli bozulmalar
                                                                                                    olmaktadır

Asimetrik kıç       blok katsayısı büyük olan      5-7       pervaneye gelen su akımını             sadece blok katsayısı yüksek
                    tüm klasik gemiler                       düzenlediğinden titreşimler azalır,    olan gemilerde yeterli verim
                                                             güç tasarrufu sağlar                   artışı sayılabilir


Grothues             düşük L/B ve yüksek           2-9       akım hatlarını düzenler ve verim
           25.06.2010B/d’li gemiler
dağıtıcıları                                     Sevilay CAN 2008&2009 Güz
                                                              artışı sağlar                                         22
Propeller Efficiencies
                 Comparison




25.06.2010         Sevilay CAN 2008&2009 Güz   23
KAYNAKLAR
• “Ġtici Sevk Sistemleri” Ders notları , Prof.Dr.Mesut
  Güner, YTU Makine Fak. Gemi Ġnsaa Bölm.
• Integration of Naval engineering System “Propellers”
  Naval Postgraduate School
    http://web.nps.navy.mil/~me/tsse/TS4001/docs_lectures.htm

• “Save Energy depend on Propeller”, Ali KuĢoğlu, ĠTÜ
  Denizcilik Fak., Makine Bölm.




25.06.2010                         Sevilay CAN 2008&2009 Güz    24
Vessel Nomenclature
 The guide to better understanding !
    Made by E.S.Choi TSS Manager Chokwang Jotun Ltd.
Improved vessel understanding – why ?

       CURIOUSNESS
 - understanding location of area to be painted
 - improved customer credibility
 - improved “self confidence”
Process of construction
http://www.daewooshipbuilding.com/
Vessel Nomenclature - index
• Container vessel
• LNG (Liquefied Natural Gas)
• Bulk carrier (BC)
• Crude Oil Tanker (COT)
• Product Carrier (PC)
 + Engine room – miscellaneous
• Glossary of vessel/shipping
Container vessel
                   Slim contour – high speed
                   Bow thruster
                   Cargo measured in TEU
                   Very narrow WBT
Container vessel
Container vessel
LNG vessel !


Two vessel types “Moss” and
“Membrane”
Cargo measured in m3
Very expensive vessels, 300-400
million US$
LNG is typically 95% Methane (CH4)
Transported in liquid phase at -1630C
(1/600 of gas volume)
Flammable when mixed with air (5-
15% LNG, balance air)
Typical project value (paint) 2-2,5
million US$
LNG vessel


Liquefied Natural Gas (LNG)
LNG vessel
LNG vessel
LNG vessel
LNG vessel
Bulk Carrier
               The work horse of the
               shipping world
               Fat and blunt shape
               Carry dry cargos like
               coal, iron ore, grain,
               scrap etc.
               Speed about 13-14
               knots
               Shorter life
               expectancy due to
               rough treatment
Bulk carrier
Bulk carrier
Bulk carrier
Crude Oil Tanker
             Typical speed 14 knots
             All sizes from 1000 to
             500 000 Dwt
             A VLCC can typically
             carry 2 million barrels of
             crude oil (approx 300
             000 Dwt)
             Main shipping out ports:
             Arabian gulf and west-
             Africa
Crude Oil Tanker
Crude Oil Tanker
Crude Oil Tanker
Product Carriers (PC)
                Typical speed 15 knots
                Typically 30k to 50k Dwt
                (Handy max)
                Coated or stainless steel
                tanks that can carry a vide
                range of products
                The owners aims for long
                life of operation as the
                vessels are expensive
Product Carrier
Product Carrier
Product Carrier
Engines
The above is the main engine for a medium size container vessel:
Number of cylinders – 12
Power – 93120 BHP at 104 rpm (“burns” at least 200 tones of HFO/day)
Miscellaneous areas
This is possibly the most difficult areas to relate to!
   Bollard, sunken bit, fairlead, davit etc


Painting wise they may not be important, but they
represent an important part of the marine
vocabulary
Glossary
Approx. 50 pages of glossary covering most relevant words/expressions
Summary/conclusion
This is a guide to better understanding of how a vessel is
“painted” from new build, please use it to improve your
credibility towards your customers.

Your “curiousness” in this field will be seen by most customers
as very positive, and it will increase our “hit rate” on makers
list

Curiousness - Understanding - Credibility

More Related Content

What's hot

RoRo Gemileri ve yükleme boşaltma
RoRo Gemileri ve yükleme boşaltmaRoRo Gemileri ve yükleme boşaltma
RoRo Gemileri ve yükleme boşaltmaSevilay Can
 
Gmg dersnotu
Gmg dersnotuGmg dersnotu
Gmg dersnotusergiyo54
 
Yuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇te
Yuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇teYuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇te
Yuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇teSevilay Can
 
GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI ( SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )
GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI (  SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI (  SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )
GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI ( SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )Lisan Taha Açın
 
Marine engines ırgatlar ve vinçler
Marine engines ırgatlar ve vinçlerMarine engines ırgatlar ve vinçler
Marine engines ırgatlar ve vinçlerHakan Küçük
 
Ship Construction (Structure Part)
Ship Construction (Structure Part)Ship Construction (Structure Part)
Ship Construction (Structure Part)Marine Study
 
Köprü üstü donanimlari
Köprü üstü donanimlariKöprü üstü donanimlari
Köprü üstü donanimlariHakan Küçük
 
Dökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberi
Dökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberiDökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberi
Dökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberiSevilay Can
 
Offshore Support Vessels Design
Offshore Support Vessels DesignOffshore Support Vessels Design
Offshore Support Vessels DesignAhmed Taha
 
Propeller and Rudder
Propeller and RudderPropeller and Rudder
Propeller and Rudderberkayerd
 

What's hot (20)

Temel endaze çizimi
Temel endaze çizimiTemel endaze çizimi
Temel endaze çizimi
 
RoRo Gemileri ve yükleme boşaltma
RoRo Gemileri ve yükleme boşaltmaRoRo Gemileri ve yükleme boşaltma
RoRo Gemileri ve yükleme boşaltma
 
Gmg dersnotu
Gmg dersnotuGmg dersnotu
Gmg dersnotu
 
Gemi Stabilitesi
Gemi StabilitesiGemi Stabilitesi
Gemi Stabilitesi
 
Yuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇te
Yuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇teYuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇te
Yuzme denge kosulu_gm_stati̇k stabi̇li̇te
 
GD_01.pdf
GD_01.pdfGD_01.pdf
GD_01.pdf
 
GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI ( SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )
GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI (  SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI (  SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )
GEMİ BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARI ( SHIP SECTIONS AND CONSTRUCTION ELEMENTS )
 
Basit anlatım sintine sludge 15 ppm marpol 1
Basit anlatım sintine sludge 15 ppm marpol 1Basit anlatım sintine sludge 15 ppm marpol 1
Basit anlatım sintine sludge 15 ppm marpol 1
 
Marine engines ırgatlar ve vinçler
Marine engines ırgatlar ve vinçlerMarine engines ırgatlar ve vinçler
Marine engines ırgatlar ve vinçler
 
Ship Construction (Structure Part)
Ship Construction (Structure Part)Ship Construction (Structure Part)
Ship Construction (Structure Part)
 
MARPOL Ek -I
MARPOL Ek -IMARPOL Ek -I
MARPOL Ek -I
 
Gemilerde Atık Oluşumu ve Bertaraf
Gemilerde Atık Oluşumu ve BertarafGemilerde Atık Oluşumu ve Bertaraf
Gemilerde Atık Oluşumu ve Bertaraf
 
Köprü üstü donanimlari
Köprü üstü donanimlariKöprü üstü donanimlari
Köprü üstü donanimlari
 
Ship Construction by Jayan Pillai
Ship Construction by Jayan PillaiShip Construction by Jayan Pillai
Ship Construction by Jayan Pillai
 
Structural Design of Drill Ships
Structural Design of Drill ShipsStructural Design of Drill Ships
Structural Design of Drill Ships
 
Dökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberi
Dökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberiDökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberi
Dökmeci Gemiler Yükleme -Tahliye rehberi
 
Basics of-ship-resistance
Basics of-ship-resistanceBasics of-ship-resistance
Basics of-ship-resistance
 
Ship Structural Components
Ship Structural ComponentsShip Structural Components
Ship Structural Components
 
Offshore Support Vessels Design
Offshore Support Vessels DesignOffshore Support Vessels Design
Offshore Support Vessels Design
 
Propeller and Rudder
Propeller and RudderPropeller and Rudder
Propeller and Rudder
 

Viewers also liked

Wig nedir ve askeri kullanım
Wig nedir ve askeri kullanımWig nedir ve askeri kullanım
Wig nedir ve askeri kullanımSevilay Can
 
Makine Dairesi Dizayn Prensipleri
Makine Dairesi Dizayn PrensipleriMakine Dairesi Dizayn Prensipleri
Makine Dairesi Dizayn Prensiplericisselogy
 
ITU-WIG Project 2016
ITU-WIG Project 2016ITU-WIG Project 2016
ITU-WIG Project 2016Sevilay Can
 
Makina dairesi elemanlari
Makina dairesi elemanlariMakina dairesi elemanlari
Makina dairesi elemanlariSevilay Can
 
Innovating for the future
Innovating for the futureInnovating for the future
Innovating for the futureSevilay Can
 
Draft sörvey eğitimi
Draft  sörvey eğitimiDraft  sörvey eğitimi
Draft sörvey eğitimiCihan SANCAR
 
ITU WIG Modelleri
ITU WIG ModelleriITU WIG Modelleri
ITU WIG ModelleriSevilay Can
 
Serbest yüzey etkisi -Free Surface Effect
Serbest yüzey etkisi -Free Surface EffectSerbest yüzey etkisi -Free Surface Effect
Serbest yüzey etkisi -Free Surface EffectSevilay Can
 
RoRo yangın ve emniyet
RoRo yangın ve emniyetRoRo yangın ve emniyet
RoRo yangın ve emniyetSevilay Can
 
Gemi̇ stabi̇li̇tesi̇ teoman akın pdf
Gemi̇ stabi̇li̇tesi̇   teoman akın  pdfGemi̇ stabi̇li̇tesi̇   teoman akın  pdf
Gemi̇ stabi̇li̇tesi̇ teoman akın pdfHakan Küçük
 
Ro ro gemiciligi
Ro ro gemiciligiRo ro gemiciligi
Ro ro gemiciligiKAPTANCELAL
 
Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009
Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009
Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009Dockwise Yacht Transport
 

Viewers also liked (18)

Wig nedir ve askeri kullanım
Wig nedir ve askeri kullanımWig nedir ve askeri kullanım
Wig nedir ve askeri kullanım
 
Makine Dairesi Dizayn Prensipleri
Makine Dairesi Dizayn PrensipleriMakine Dairesi Dizayn Prensipleri
Makine Dairesi Dizayn Prensipleri
 
ITU-WIG Project 2016
ITU-WIG Project 2016ITU-WIG Project 2016
ITU-WIG Project 2016
 
Parts of a ship
Parts of a shipParts of a ship
Parts of a ship
 
Makina dairesi elemanlari
Makina dairesi elemanlariMakina dairesi elemanlari
Makina dairesi elemanlari
 
Innovating for the future
Innovating for the futureInnovating for the future
Innovating for the future
 
Draft sörvey eğitimi
Draft  sörvey eğitimiDraft  sörvey eğitimi
Draft sörvey eğitimi
 
ITU WIG Modelleri
ITU WIG ModelleriITU WIG Modelleri
ITU WIG Modelleri
 
Serbest yüzey etkisi -Free Surface Effect
Serbest yüzey etkisi -Free Surface EffectSerbest yüzey etkisi -Free Surface Effect
Serbest yüzey etkisi -Free Surface Effect
 
Gemi İmalatında Radyografik Muayene
Gemi İmalatında Radyografik MuayeneGemi İmalatında Radyografik Muayene
Gemi İmalatında Radyografik Muayene
 
RoRo yangın ve emniyet
RoRo yangın ve emniyetRoRo yangın ve emniyet
RoRo yangın ve emniyet
 
Gemi̇ stabi̇li̇tesi̇ teoman akın pdf
Gemi̇ stabi̇li̇tesi̇   teoman akın  pdfGemi̇ stabi̇li̇tesi̇   teoman akın  pdf
Gemi̇ stabi̇li̇tesi̇ teoman akın pdf
 
Ship Construction- Ship Dimensions
Ship Construction- Ship DimensionsShip Construction- Ship Dimensions
Ship Construction- Ship Dimensions
 
Maritime terms
Maritime termsMaritime terms
Maritime terms
 
isps code pp
isps code ppisps code pp
isps code pp
 
Ro ro gemiciligi
Ro ro gemiciligiRo ro gemiciligi
Ro ro gemiciligi
 
Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009
Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009
Dockwise Yacht Transport Sales Presentation April 2009
 
Ido swot analizi
Ido swot analiziIdo swot analizi
Ido swot analizi
 

Ship construction ders_notu_sevilay_can

  • 1. “Gemilerin Sınıflandırılması” 1.hafta 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 1 Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.
  • 2. KAYNAKLAR 1. S.CAN&Ü.ÜLGEN, „ Gemi İnşaatı I ’, İTÜ Denizcilik Fak.,2003 2. K.VAN DOKKUM, „Ship Knowledge.A Modern Encyclopedia‟ DOKMAR.,2003 3. Teoman ÖZALP, “Özel Gemilerin Yapısı”, İTÜ,1978 4. Kemal KAFALI, “Gemi Formunun Statik ve Dinamik Esasları I- II- III”, ITU,1982 5. D.J.EYRES, “Ship Construction” , Plymouth Polytechnic, London, 1984 6. H.J.PURSEY, “Merchant Ship Construction” , University of Southampton, Glasgow,1983 7. Robert TAGGART , “ Ship Design and Construction” , SNAME , New York, 1980 8. http://web.nps.navy.mil/~me/tsse/NavArchWeb/ 9. http://www.ship-technology.com/ 10. http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ship/index.html 11. http://www.gidb.itu.edu.tr/staff/odabasi 12. http://www.gidb.itu.edu.tr/staff/kadir 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 2
  • 3. GEMİ TANIMI •Teknik tanım olarak Gemi, suda yükü, yolcuyu ve personeli mümkün olduğu kadar emniyetli, hızlı ve ekonomik olarak taşımak amacıyla yapılmış yüzen vasıtadır. •Yasal tanım olarak Gemi , kürekten başka alet ile yola çıkabilen, adı, tonajı ve işlevi ne olursa olsun, her türlü deniz aracıdır. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 3
  • 4. GEMİLERİN SINIFLANDIRILMASI 1) SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE 2) İNŞAATLARINDA KULLANILAN MALZEMEYE GÖRE 3) KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE 4) ÇALIŞTIKLARI DENİZLERE GÖRE 5) ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 4
  • 5. 1-SEVK ŞEKİLLERİNE GÖRE A) Kendi Kendilerini Sevk Edemeyen Gemiler B) Kendi Kendilerini Sevk Edebilen Gemiler i) Doğal Enerji ile Sevk Edilen Gemiler ii) Makinalı Gemiler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 5
  • 6. 2- İNŞAATLARINDA KULLANILAN MALZEMEYE GÖRE a) Ağaç gemiler b) Çelik gemiler c) Beton gemiler d) Maden alaşımlı gemiler e) Cam takviyeli plastik (CTP) malzemeden inşa edilen gemier f) Kompozit malzemeden inşa edilen gemiler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 6
  • 7. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE A) Savaş Gemileri B) Ticaret Gemileri 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 7
  • 8. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Uçak&Helikopter Gemileri Bu gemilere, birlikte harekata katıldıkları diğer deniz unsurlarına hava ve denizaltı savunma desteği sağlayan yüzer havaalanları diyebiliriz. Hızları 40-50 knot‟a ulaşabilen uçak gemileri Amerika, Rusya, İngiltere, Fransa gibi ülkelerin deniz kuvvetlerinde ana komuta ve kontrol gemisi olarak görev yapmaktadırlar. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 8
  • 9. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Uçak Gemisi Independence 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9
  • 10. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Muhripler Muhripler, 5 000 ile 10 000 ton arasındaki su üstü savaş gemileridir.NATO ve bağlı deniz kuvvetlerindeki muhripler genellikle su üstü ve denizaltı harbi maksatlı gemilerdir. Hızları ortalama 22 knot dolaylarındadır. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 10
  • 11. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ DD21 ZUMWALT CLASS MULTIMISSION DESTROYER, USA (Muhrip) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 11
  • 12. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ DD21 ZUMWALT CLASS MULTIMISSION DESTROYER, USA (Muhrip) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 12
  • 13. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Fırkateynler • Fırkateynler, genellikle 3000-4000 ton arasında tasarlanan , hava, su üstü, su altı harbi silah ve teçhizleri ile donatılmış , yüksek sürat ve manevra kabiliyeti olan gemilerdir.Genellikle gaz türbini, dizel veya dizel-gaz türbini kombine sevk sistemleri ile sevk edilirler. YAVUZ SINIFI FIRKATEYNLER (MEKO-200 - TRACK I) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 13
  • 14. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ LA FAYETTE FRIGATES, FRANCE Fırkateyn 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 14
  • 15. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Korvetler Korvetler, hücumbot ile fırkateyn arasında, 1000-2000 tonluk, 70-80 metre boyunda yüksek sürat ve manevra kabiliyetine sahip su üstü savaş gemileridir. Hızları 30 knot civarındadır. VISBY CLASS CORVETTE, SWEDEN2008&2009 Güz 6/25/2010 Sevilay CAN 15
  • 16. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Hücumbotlar Hücumbotlar, 200-800 ton ağırlığında, 40-50 metre boyunda olan bu küçük ve süratli savaş gemileridir. Yuvarlak karinalı olabilecekleri gibi V veya çeneli baş formuna da sahiptirler. G/M platformu ve torpido bot olarak görev yapabilirler. 6/25/2010 KILIÇ Sevilay CAN 2008&2009 Güz SINIFI HÜCUMBOTLAR 16
  • 17. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ MURATREİS SINIFI DENİZALTILAR (GUPPY II A) Boyutlar (Boy-En- (93,2 x 8,2 x 5,2) mt Draft) Deplasman Tonaj Satıhta : 1848 t. Dalmış : 2440 t. Ana Tahrik Dizel-Elektrik/ 3 Fairbanks Dizel/ 4500HP/ 2 Pervane Sürati 17 kts satıhta / 14 kts dalmış Seyir Siası Satıhta 10 kts / 12000 nm 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 17 Personel 9 Subay - 76 Astsubay/Er
  • 18. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ NSSN VIRGINIA CLASS SUBMARINE (Denizaltı) Displacement, dived 7,300 tons Length 377 feet Beam 34 feet Propulsion one GE PWR S6W two turbines, one shaft, pump jet propulser Speed, dived 28 knots Cruise missiles 12 Vertical Launch Systems, VLS, tubes for Tomahawk SLCM Anti-ship missile Sub Harpoon Torpedo tubes 6/25/2010 4 x 21 inch Sevilay CAN 2008&2009 Güz 18 Mission Deep ocean antisubmarine warfare, littoral warfare
  • 19. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ SSN774 VIRGINIA CLASS SUBMARINE (Denizaltı) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 19
  • 20. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SAVAŞ GEMİLERİ Ç-302 SINIFI MEKANİZE VASITA ÇIKARMA ARAÇLARI (LCM) Boyutlar (Boy-En- (22,4 x 6,4 x 2,5) mt Draft) Deplasman Tonaj Tam yük : 113 t. Ana Tahrik 2 Dizel / 660 HP / 2 Pervane Sürati 9,5 kts 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 20 Personel 1 Astsubay , 9 Er
  • 21. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ A) Yolcu gemileri B) Yük gemileri a) Değişik Yük Taşıyabilen Yük Gemileri (General Cargo Ships) b) Özel Yük Taşıyan Gemiler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 21
  • 22. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Konteyner Gemileri Standartlaştırılmış boyutlarda büyük kutular şeklinde olan ve konteyner (cantanier) paket taşıyıcılarla yük taşıyan genel maksatlı yük gemileridir. Bu konteynerler tır kamyonlarında veya demiryolu ile taşınabilecek boyuttadırlar. Bu tip gemiler, konteynerleri konteyner ambarlarında veya güvertede taşıyabilecek şekilde dizayn edilirler. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 22
  • 23. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Konteyner Gemileri 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 23
  • 24. Düşey hücreli Konteyner gemileri 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 24
  • 25. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Ro-Ro (Roll on Roll off) Gemileri Tır, kamyon, vagon gibi tekerlekli taşıyıcılarla yük taşıyan gemilerdir.Tır ve kamyon taşıyan gemilere treyler gemisi (Triler Ship) de denilmektedir. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 25
  • 26. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Ro-Ro 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 26
  • 27. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 27
  • 28. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler LASH, SEABEE Gemileri Bu gemiler esasen konteyner gemileridir. Ancak taşıdıkları konteynerler standart konteynerlerden daha büyük olup yüzebilme özelliğine sahiptirler.Böylece limana bağlanmadan denize yükleme ve boşaltma yapabilirler. Örneğin; standart 20 ft’lik konteynerlerin hacimsel kapasiteleri 1200 ft3 olmasına karşın, yüzebilen standart LASH kapasitesi 20 000 ft3 , SEABEE’ninki ise 40 000 ft3 dür. Bu tip gemilere “Barge Carrying Ships” de denilmektedir. LASH SEABEE 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 28
  • 29. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Tankerler Parlayabilen dökme sıvı yük taşımak için inşa edilmiş veya sonradan bu hale getirilmiş yük gemilerine tanker denir. II Dünya savaşında geliştirilmeye başlanmış, 1940’larda 25 000 DWT’dan 50 000 DWT’a kadar tankerler inşa edilmiştir. Daha sonraki yıllarda 500 000 DWT’luk süper tankerler inşa edilmiştir. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 29
  • 30. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Tankerler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 30
  • 31. Değişik boyutlarda tankerler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 31
  • 32. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Kuru Dökme Yük Taşıyıcı Gemiler ve OBO’lar Herhangi bir paketleme veya kutulamaya gerek kalmadan, direkt olarak özel ambarlara yüklenebilen demir cevheri (10 ft3 / ton), hububat (100 ft3 / ton) gibi değişik özgül ağırlıklı yükler taşıyabilen gemilerdir. Bu yüklerden sadece birini taşıyan kuru dökme yük gemilerinin yanısıra hepsini beraber taşıyan gemiler de inşa edilmektedir. Bu gemiler cevher ve tahıl gibi iki çeşit kuru dökme yük taşıyabildikleri gibi kuru ve sıvı yükleri de ( kömür ve petrol ) ayrı ayrı tanklarda olmak üzere bir arada taşıyabilmektedirler. Bu gemilere Oil/Bulk/Ore kelimelerinin ( Petrol/ Dökme yük/ Cevher ) baş harflerinden oluşan OBO gemileri denilmektedir. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 32
  • 33. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Kuru Dökme Yük Taşıyıcı Gemiler ve OBO’lar 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 33
  • 34. OBO‟larda yükleme koşulları 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 34
  • 35. Dökme yük gemilerinde değişik kesitler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 35
  • 36. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler LNG ve LPG Tankerleri Parlayıcı özelliği olan doğal gaz yaklaşık -162 0C de sıvılaştırılmış olarak özel basınçlı depolarda taşınır. Bu gemiler aynı özelliklere sahip olup sıvılaştırılmış olarak petrol türevi gazlar taşırlar. LNG/LPG tankerler ile taşınan yükler basınçlama , soğutma veya her iki yöntemin birlikte uygulanmasıyla sıvılaştırılırlar. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 36
  • 37. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 37
  • 38. LNG tankerleri için değişik kesitler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 38
  • 39. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Balıkçı Gemileri Balık, balina ve denizde yaşayan diğer faydalı canlıların avlanılmasında kullanılan gemilerdir. Açık deniz balıkçı gemileri sahil balıkçı gemilerinden daha büyük ve daha uzun süre denizde kalabilecek şekilde dizayn edilirler. Avlanan deniz ürünlerinin limana dönüşe kadar depolanabilmesi için buz odası bölmesi mevcuttur. Ayrıca; avlana ürünlerin işlenmesini sağlayacak imkanlarla da donatılmış okyanus tipi balıkçı gemileri de vardır. Balıkçı gemilerine endüstriyel gemiler de denilmektedir. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 39
  • 40. 3-KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE TİCARET GEMİLERİ-Özel Yük Taşıyan Gemiler Feribotlar (Ferryboats) Ferry, nehirde, kısa mesafelerde , limanlar veya adalar arası yük ve yolcu taşıyan araç anlamına gelir.Ancak günümüzde uzun mesafelerde de iki liman arası yolcu ve/veya araç taşıyan feribotlar mevcuttur. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 40
  • 41. 4- ÇALIŞTIKLARI DENİZLERE GÖRE A) Açık Deniz Gemileri B) Kapalı Deniz Gemileri, C) Açık ve Kapalı Deniz Gemileri D) Göl ve Nehir Gemileri, 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 41
  • 42. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE A) Hidrostatik Kuvvetler Yardımı ile Yüzen Gemiler B) Hidrodinamik Kuvvet Yardımı ile Yüzen Gemiler C) Aerostatik Kuvvet Yardımı ile Yüzen Gemiler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 42
  • 43. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER A) Klasik Deplasman Gemileri B) Özel Deplasman Gemileri 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 43
  • 44. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ A) Derin Deplasman Gemileri B) Çok Tekneli Gemiler i) İki tekneli gemiler (katamaran) ii) SWATH katamaranlar iii) Dalga yarıcı katamaranlar 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 44
  • 45. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ Katamaran 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 45
  • 46. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ SWATH Katamaran 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 46
  • 47. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER ÖZEL DEPLASMAN GEMİLERİ Dalga Yarıcı Katamaran 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 47
  • 48. KINGCAT M270 The style of this new yacht is striking and it will be the focus of attention in any marina. Whilst it is the dramatic exterior which will draw the admiring glances, the real innovation of the Kingcat lies in the way it embodies the latest technology to advance motor yacht design. Incorporated into the Kingcat is cutting edge technology which uses the latest composite techniques for construction and the latest electronics for control. http://www.yachting-asia.com/AsianMarine/Issue06/powerline.cfm 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 48
  • 49. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER A) Ayaklı Gemiler (Hydrofoil) B) Kayıcı Tekneler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 49
  • 50. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER Ayaklı Tekneler (Hydrofoil) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 50
  • 51. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE HİDRODİNAMİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER Kayıcı Tekneler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 51
  • 52. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER A) Hava Yastıklı Tekneler B) Hava Yastıklı Katamaran Tekneler (SES) C) Su Yüzeyinde Kanat Etkili Gemiler (WIG, Ram Wing) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 52
  • 53. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER HAVA YASTIKLI TEKNELER Howercraft 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 53
  • 54. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER HAVA YASTIKLI KATAMARAN TEKNELER -SES 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 54
  • 55. 5- ÇALIŞMA PRENSİPLERİNE GÖRE AEROSTATİK KUV.YARD.YÜZEN GEMİLER Su Yüzeyinde Kanat Etkili Gemiler (WIG, Ram Wing) ( Wing In Ground Effect ) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 55
  • 56. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 56
  • 57. HAVA DESTEKLİ AYAK DESTEKLİ DEPLASMAN TEKNELERİ Air Cushion Vehicle (ACV) Hydrofoil Monohulll Surface Effect Ship Jet Foil Catamaran Swath Planning Hull Hydrofoil Wing Ship Kayıcı Tekne 6/25/2010 S.E.S A.C.VSevilay CAN 2008&2009 Güz Swath 57
  • 58. Advanced Marine Vehicles Monohulls Hydrofoils Hovercraft Multihulls Round Bilge Hard Chine Deeply Surface Surface Effect Air cushion Catamaran Small Waterplane Semi-Displacement Planing Submerged Piercing Ship Vehicle Area Twin Hull Hull Hull Hydrofoil (SES) (ACV) Ship Hydrofoil SWATH 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 58
  • 59. “Gemi geometrisi ve katsayılar” 6/25/2010 Sevilay CAN 1 Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.
  • 60. 6/25/2010 Sevilay CAN 2
  • 61. Hull: The structural body of a ship including shell plating, framing, decks and bulkheads. Afterbody : That portion of a ship’s hull abaft midships. Forebody: That portion of a ship’s hull forward midships. Bow : The forward of the ship Stern : 6/25/2010 end of the ship The after Sevilay CAN 3
  • 62. Port :The left side of the ship when looking forward Starboard : The right side of the ship when looking forward Design Waterline (DWL) or Load Waterline (LWL) : The waterline at which the ship will float when loaded to its designed draught. 6/25/2010 Sevilay CAN 4
  • 63. Forward Perpendicular (FP) : The vertical line at the point of intersection of the LWL and the forward end of the immersed part of the ship’s hull. BaĢ Dikey – BaĢ kaime – Fore Peak (FP) : Gemi baş bodoslaması ile dizayn su hattının kesiştikleri noktadan dizayn su hattına dik olarak geçen düşey doğru After Perpendicular (AP) : The vertical line at the point of intersection of the LWL and the centerline of the rudderstock. Kıç Dikey – Kıç kaime – Aft Peak (AP) : Dümen rodu ekseni ile dizayn su hattının kesiştiği noktadan dizayn su hattına dik olarak geçen düşey doğru 6/25/2010 Sevilay CAN 5
  • 64. Midships (⊗) : The point midway between the forward and after perpendiculars. Mastori – Midships () : Baş ve kıç dikeyler arası uzaklığın ortası Centerline (CL) : A straight line running from bow to stern, midway between the sides of the ship. All transverse horizontal dimensions are taken from the centerline. Orta Simetri Düzlemi – Centreplane (CL) : Gemiyi boyuna yönde sancak ve iskele olarak iki simetrik parçaya bölen düzlem 6/25/2010 Sevilay CAN 6
  • 65. Baseline (BL) : The horizontal line parallel to the design waterline, which cuts the midship section at the lowest point of the ship. The vertical heights are usually measured from the baseline. Temel Hattı – Kaide Hattı – Baseline (BL) : Gemi boyunca dip kaplaması ile simetri düzleminin kesiştiği hat. Bu genellikle yatay bir doğru olmakla birlikte balıkçı gemisi veya romorkör gibi kıçta büyük bir pervane yuvasına sahip olması gereken gemi tiplerinde kıça eğimli olabilir 6/25/2010 Sevilay CAN 7
  • 66. Midship Section : The transverse section with the largest underwater area. The midship section is usually halfway between the AP and the FP. Orta Kesit - Midship Section : Gemi boyunca en büyük alana sahip kesittir. Genellikle bu kesit gemi ortasında yani mastoride yer alır ancak bazı hallerde daha kıça veya çok daha nadir olarak başa kaymış olabilir 6/25/2010 Sevilay CAN 8
  • 67. GEMİ GEOMETRİSİ Güverte Sehimi – Deck Camber : Gemi ana güvertesi üzerinde bordadan orta simetri düzlemine doğru ölçülen yükseklik farkıdır. Standard bir değer olarak gemi genişliğinin 1/50’si alınabilir. 6/25/2010 Sevilay CAN 9
  • 68. ġiyer Hattı – Sheer Line : Gemi ana güverte profilinin orta simetri düzlemi üzerindeki izdüşümüdür. Şiyerin en düşük noktası genellikle mastoridedir ve özellikle başa doğru şiyer profili artar. Modern gemilerde şiyer hattı daha nadir olarak kullanılmaktadır . 6/25/2010 Sevilay CAN 10
  • 70. Tam Boy – Length Overall (LOA): Geminin XOZ düzleminde baş bodoslamadaki en dış nokta ile kıç bodoslamadaki en dış noktadan geçen dikeyler arasındaki mesafedir Dikeyler Arası Boy – Length Between Perpendiculars (LBP): Baş ve kıç dikeyler arasındaki yatay uzaklıktır Su Hattı Boyu – Length of Waterline (LWL): Geminin dizayn su hattında yüzerken başta ve kıçta su ile temas eden en uç noktaları arasındaki yatay uzaklıktır 6/25/2010 Sevilay CAN 12
  • 71. GEMİ GEOMETRİSİ Batık Boy – Length Overall Submerged (LOS ) : Geminin dizayn su hattı altında kalan kısmında başta ve kıçta en uç noktalar arasındaki yatay uzaklık olup yumrubaşlı gemilerde önem kazanan bir boy değeridir. Paralel Gövde – Parallel Body (LP) : Gemi ortasında orta kesidin hiçbir değişikliğe uğramadan uzandığı bölgedir. LP CL 6/25/2010 Sevilay CAN 13 CL LOS
  • 72. GEMİ GEOMETRİSİ Derinlik – Depth (D) : Gemi ortasında temel hattı ile ana güverte arasındaki düĢey uzaklıktır. Su Çekimi – Draught (T) : Geminin temel hattı ile yüzdüğü su hattı arasındaki düĢey uzaklıktır. Bu değer trimin mevcut olması durumunda gemi boyunca değiĢken olabilir. Fribord – Freeboard (f) : Gemi ortasında dizayn su hattı ile ana güverte arasındaki düĢey uzaklıktır. Fribord derinlik ile su çekimi arasındaki farka eĢittir. 6/25/2010 Sevilay CAN 14
  • 73. GEMİ GEOMETRİSİ Kalıp GeniĢliği – Moulded Breadth (BM ) : Geminin en geniş kesitinde sancak ve iskele bordalar arasındaki yatay uzaklıktır. Su Hattı GeniĢliği – Breadth of Waterline (BWL ) : Geminin yüzdüğü su hattında ve en geniş kesitinde sancak ve iskele bordalar arasındaki yatay uzaklıktır. LWL 6/25/2010 Sevilay CAN 15
  • 74. Gemi Hacim Merkezinin Boyuna Konumu (L.C.B ) : Geminin boy doğrultusunda su altı hacim merkezi veya Archimedes kuvvetlerinin uygulama merkezi olan B noktasının kıç dikeye AP’ye olan yatay uzaklığıdır. 6/25/2010 Sevilay CAN 16
  • 75. B K Gemi Hacim Merkezinin DüĢey Konumu (KB) : Geminin su altı hacim merkezinin tabandan yüksekliğidir. Gemiyi yüzdüren Archimedes kuvvetlerinin bileşke değeri bu noktada etkiler 6/25/2010 Sevilay CAN 17
  • 76. Deplasman hacmi (): Geminin yüzdüğü su hattı altında kalan gövdesinin hacmidir. • Deplasman (): Deplasman, gemi gövdesinin su içinde işgal ettiği hacimdeki su ağırlığına eşittir. Yani: = dir. Burada:  suyun yoğunluğudur. Yaklaşık hesaplamalarda  =1.025 t/m3 alınır. Hassas hesaplamalarda (gemilerin meyil deneyi gibi) dansimetre aparatı ile suyun yoğunluğu tespit edilmelidir.  değeri denizlerimizde ortalama olarak aşağıdaki gibidir. Karadeniz :  = 1.014 t/m3 Marmara :  = 1.020 t/m3 Akdeniz :  = 1.030 t/m3 6/25/2010 Sevilay CAN 18
  • 77. GEMİ FORM KATSAYILARI (NARİNLİK KATSAYILARI) GEMĠ GEOMETRĠSĠNĠN TAM OLARAK TANIMLANABĠLMESĠ ĠÇĠN BAZI BOYUTSUZ KATSAYILAR KULLANILIR. BUNLAR BĠR GEMĠNĠN GERÇEK BOYUTLARINDAN SÖZ ETMEKSĠZĠN FORMU HAKKINDA, NARĠN GEMĠ , DOLGUN GEMĠ, GĠBĠ GENEL GEOMETRĠK ÖZELLĠKLERESAHĠP GRUPLARA AYRILABĠLMESĠNĠ SAĞLARLAR. AYRICA GEMĠLERĠN DENGE, GÜÇ VE MUKAVEMET ĠLE DĠZAYN HESAPLARINDA KULLANILIRLAR. GEMĠ FORM KATSAYILARI: 1) BLOK KATSAYISI(CB) 2) ORTA KESĠT NARĠNLĠK KATSAYISI(CM) 3) PRĠZMATĠK KATSAYISI(CP) 4) SU HATTI NARĠNLĠK KATSAYISI(Cwp) 5) DÜġEY PRĠZMATĠK KATSAYI(CVP) 6/25/2010 Sevilay CAN 19
  • 78. BLOK KATSAYISI GEMĠNĠN SUALTI FORMUNUN DOLGUN YA DA NARĠN OLUġUNU TANIMLAYABĠLMEK ĠÇĠN GEMĠNĠN SUALTI HACMĠNĠN, GEMĠ ĠLE AYNI BOY ,GENĠġLĠK VE DRAFTA SAHĠP OLAN BĠR DĠKDÖRTGEN PRĠZMANIN HACMĠNE ORANIDIR. CB=/L.B.d 6/25/2010 Sevilay CAN 20
  • 79. ORTA KESİT NARİNLİK KATSAYISI Gemi orta kesitinin dolgunluğu, gemi orta kesit alanının geniĢliği geminin o kesitteki geniĢliğine, yüksekliği o kesitteki draftına eĢit bir dikdörtgenin alanına oranı olarak ifade edilen “orta kesit narinlik katsayısı” CM ile tanımlanır. CM=AM/B.d AM 6/25/2010 Sevilay CAN 21
  • 80. PRİZMATİK KATSAYISI Gemi su altı hacminin ,gemi orta kesidi Ģeklinde sabit taban alanına sahip boyu gemi boyuna eĢit dik prizmanın hacmine oranına “prizmatik katsayı” denir. CP= CB/C M VEYA CP= / L. AM 6/25/2010 Sevilay CAN 22
  • 81. SU HATTI ALAN KATSAYISI Geminin yüzdüğü su alanının bu su hattındaki gemi geniĢliği ve boyunun çarpılmasıyla bulunacak alanına oranına denir. CWP=AWP / L.B 6/25/2010 Sevilay CAN 23
  • 82. DÜŞEY PRİZMATİK KATSAYISI Geminin su altı hacminin ,geminin dizayn su hattı alanına eĢit tabanı olan ,yüksekliği ise gemi draftına eĢit bir prizmanın hacmine oranı “düĢey prizmatik katsayı olarak tanımlanır. CVP= CB/C WP VEYA CP= / AWP .T 6/25/2010 Sevilay CAN 24
  • 83. PROBLEMLER Örnek1: AĢağıda en kesiti verilen L boyunda bir lastik botun form katsayılarını bulunuz. R 4R 6/25/2010 Sevilay CAN 25
  • 84. R 4R 6/25/2010 Sevilay CAN 26
  • 85. PROBLEMLER Örnek2: AĢağıda en kesiti verilen L boyunda eĢ kenar üçgen Ģeklindeki dubanın form katsayılarını bulunuz. 5m 6/25/2010 Sevilay CAN 27
  • 86. 5m 6/25/2010 Sevilay CAN 28
  • 87. PROBLEMLER Örnek3: AĢağıda en kesiti verilen 100m boyunda sabit kesitli dubanın form katsayılarını bulunuz. 10m 1m 1.5m 6/25/2010 Sevilay CAN 29
  • 88. 10m 1.5m 6/25/2010 Sevilay CAN 30
  • 89. PROBLEMLER Örnek4: Su hattı boyu 60m, geniĢliği 10m, su çekimi 4.5m olan bir geminin form katsayıları CB=0.52, CM=0.72 ve CWP=0.63 olarak verilmektedir.Geminin tam ortasına sonradan 15m boyunda bir paralel gövde eklenmektedir. Su çekiminin değiĢmediğini varsayarsakyeni form katsayılarını bulunuz. 6/25/2010 Sevilay CAN 31
  • 90. PROBLEMLER Örnek5: Temel geometrik özellikleri aĢağıda verilen gemiye ait form katsayılarını hesaplayınız. Su hattı boyu LWL 200m Su hattı genişliği BWL 22m Su çekimi T 7m Prizmatik Katsayı CP 0.75 Yüklü su hattı alanı AWP 3500m2 Deplasman tonajı  23 000t Deniz suyu yoğunluğu  1.025 t/m3 6/25/2010 Sevilay CAN 32
  • 91. PROBLEMLER 6/25/2010 Sevilay CAN 33
  • 92. 1.Kaimeler arası boy aĢağıdakilerden hangisidir? a)LBA b)LWL c)LPB d)LBP e)LOA 7.Yük gemilerinde , gemi ortasındaki sehim, B gemi geniĢliği olmak üzere ........ dir. a)B/30 b)B/40 c)B/50 d)B/20 e)B/75 6/25/2010 Sevilay CAN 34
  • 93. 8.Güvertenin baĢ-kıç yönünde yükselen egrisine ......... denir. a)Öksüz kemere b)Şiyer c) Sehim d)Stralya e)Fribord 9.AĢagıdaki gemilerden hangisinde sehim bulunmaz? a)Tanker b)Yat c)Balıkçı d)Buz Kıran e)Tren Ferisi 6/25/2010 Sevilay CAN 35
  • 94. 10.Blok katsayısı CB ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır? LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T = Draft a)Geminin sualtında kalan hacminin, gemi ağırlığına oranı b) Geminin sualtında kalan hacminin, suhattı alanına oranı c) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları LWL, BWL, T’den oluşan prizmaya oranı d) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları LWL, BWL’den oluşan dikdörtgene oranı e) Geminin sualtında kalan hacminin, boyutları T, BWL’den oluşan dikdörtgene oranı 11.Bütün narinlik katsayıları eĢit olan bir geminin su hattı altında kalan formu nasıldır? a)Üçgen prizma b)Dikdörtgen prizma c)Yarım daire d)Küre e)Koni 6/25/2010 Sevilay CAN 36
  • 95. 12. Orta kesit narinlik katsayısı CM ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır? LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T = Draft a)Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları BWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı b) Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları LWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı c) Geminin mastorideki kesit alanının, boyutları BWL ve LWL olan diktörtgenin alanına oranı d) Geminin mastorideki kesit alanının, suhattı alanına oranı e) Geminin mastorideki kesit alanının, su altı hacmine oranı 13. Suhattı alanı narinlik katsayısı CWP ,aĢağıdakilerden hangisiyle tanımlanır? LWL = Gemi suhattı boyu, BWL = Mastoride Geminin su hattı geniĢliği, T = Draft a) Geminin suhattı alanının, boyutları BWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı b) Geminin suhattı alanının, boyutları LWL ve T olan diktörtgenin alanına oranı c) Geminin suhattı alanının, boyutları BWL ve LWL olan diktörtgenin alanına oranı d) Geminin suhattı alanının, orta kesit alanına oranı e) Geminin suhattı alanının, su altı hacmine oranı 6/25/2010 Sevilay CAN 37
  • 96. 14.Orta kesit narinlik katsayısı hesabında aĢağıdakilerden hangisi kullanılır? a)Deplasman b)Gemi ağırlığı c)Gemi derinliği d)Gemi boyu e)Orta kesit alanı 6/25/2010 Sevilay CAN 38
  • 97. 18. KG sembolu neyi tanımlamaktadır? a) Yüzme merkezinin yatay konumu b) Ağırlık merkezinin yatay konumu c) Ağırlık merkezinin dikey konumu d) Sephiye merkezinin dikey konumu e) Sephiye merkezinin yatay konumu 30-Bir geminin sualtı hacim merkezinin tabandan yüksekliğine ne denir? a)KG b)BM c)KB d)GM e)GG1 6/25/2010 Sevilay CAN 39
  • 98. 31-Bir geminin boyuna deplasman hacim merkeziaĢağıdakilerden hangisidir? a)LCF b)LCG c)LCB d)LCC e)LLF 6/25/2010 Sevilay CAN 40
  • 99. 6/25/2010 Sevilay CAN 41
  • 100. 6/25/2010 Sevilay CAN 42
  • 101. Endaze,Fribord,Tonaj 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 1 Gemi İnşatı ve Deniz Müh.
  • 102. GEMİ GEOMETRİSİ Su hatları Batoklar 6/25/2010 Sevilay CAN 2 En kesitler
  • 103. ENDAZE Gemi mühendisliğinde,bir gemi formunun kağıt üzerinde belirli bir ölçekle,teknik resim kuralları yardımıyla gösterilmesine gemi endazesi veya gemi resmi denir. Başka bir deyişle,üç boyutlu eğrisel yüzeylerden meydana gelmiş gemi formunun iki boyutlu kağıt üzerinde gösterilmesidir. Gemi endaze resmi başlıca üç kısımdan oluşur.Bunlar;  En Kesit Eğrileri  Batok Eğrileri  Su Hattı Eğrileri  Diyagonal 6/25/2010 Sevilay CAN 3
  • 104. En kesitler Batoklar Su hatları ve Diyagonal 6/25/2010 Sevilay CAN 4
  • 105. 6/25/2010 Sevilay CAN 5
  • 106. ENDAZE - En Kesitleri En Kesit Eğrileri Geminin boyuna simetri düzlemine ve su hattı düzlemine dik olan düzlemlerle gemi gövdesinin arakesitlerini veren eğrilerdir. Genellikle eşit aralıklarla birbirine paralel olan bu düzlemler üzerinde elde edilen arakesit eğrileri merkez düzleme göre simetrik olduğundan, kağıt üzerinde yarılarının çizilmesi yeterlidir.Bu nedenle,en kesit eğrilerinde genellikle sağ tarafta geminin baş dikey en kesitinden gemi ortasına kadar olan en kesit eğrilerinin yarısı, sol tarafta ise gemi ortasından kıça kadar olan en kesit eğrilerinin yarısı gösterilir 6/25/2010 Sevilay CAN 6
  • 107. ENDAZE - Su Hattı Eğrileri Su hattı eğrileri su hattı düzlemine paralel düzlemlerle gemi gövdesinin arakesit eğrileridir. 6/25/2010 Sevilay CAN 7
  • 108. ENDAZE – Batok Eğrileri Batok Eğrileri Gemini boyuna simetri düzlemine paralel ve bu düzlemden gemi bordasına doğru eşit aralıklarla alınmış düzlemlerle gemi yüzeyinin ara kesitlerinin oluşturduğu eğrilerdir.Bu eğrilere Profil planı da denir. Geminin merkez düzlemindeki arakesitine, Şiyer Planı veya güverte hattı da denmektedir. 6/25/2010 Sevilay CAN 8
  • 109. ENDAZE – Diyagonal Eğriler Diyagonal Eğriler Bu eğriler, yüklü su hattı ile simetri ekseninin kesiştiği noktayı,sintine dönüm noktasına birleştiren çapraz düzlemlerle geminin ara kesitidir. Diyagonal Düzlemi 6/25/2010 Diyagonal Sevilay CAN 9
  • 110. 6/25/2010 Sevilay CAN 10
  • 111. OFSET TABLOSU OFFSET TABLOSU Yarı Genişlikler (mm) Su hattı BL WL1/2 WL1 WL2 WL3 WL4 WL5 Posta no 0 0.00 0.00 0.00 0.00 250 350 1/2 0.00 0.00 500 620 740 825 860 1 500 800 1070 1280 1480 1630 1750 2 1100 1700 2100 2350 2520 2630 2730 3 1625 2425 2850 3070 3200 3270 3340 4 1980 2880 3300 3500 3620 3370 3700 5 2170 3070 3480 3680 3770 3770 3770 6 2170 3070 3460 3660 3740 3720 3720 7 1920 2900 3330 3550 3650 3650 3650 8 1250 2300 3025 3350 3500 3500 3500 9 450 1150 2170 2850 3170 3180 3180 91/ 2 165 325 950 2220 2820 2870 2870 6/25/2010 Sevilay CAN 11 10 0.00 0.00 0.00 0.00 1950 2200 2200
  • 112. TONAJ Gemiler, tiplerine bağlı olarak ya hacimsel (Gross, Net Tonnage) yada ağırlık olarak (Dicplacement, DeadWeight, Lightweight) olarak sınıflandırılırlar. Displacement Tonnage(Deplasman Ton): Ligth Ship(LS): Gemi bünyesindeki sabit ağırlıklar ( tekne, makina, outfit (donatım)) DeadWeight(DWT): Deplasman ve LS arasındaki fark olan DWT, kargo, yakıt,yağ,tatlı su, ambar, yolcu ve esyası,murettebattan oluşur. 6/25/2010 Sevilay CAN 12
  • 113. 6/25/2010 Sevilay CAN 13
  • 114. 6/25/2010 Sevilay CAN 14
  • 115. 6/25/2010 Sevilay CAN 15
  • 116. 6/25/2010 Sevilay CAN 16
  • 117. 6/25/2010 Sevilay CAN 17
  • 118. 6/25/2010 Sevilay CAN 18
  • 119. 6/25/2010 Sevilay CAN 19
  • 120. Tanımlar  Gemi boyu %85 derinlikte ölçülen LBP veya aynı derinlikteki LWL nin %96 sından büyük olanıdır.  Baş dikey (FP) geminin %85 derinlikte baştaki en uç noktası, kıç dikey (AP) ise dümen rodunun eksenidir.  Fribord güvertesi havaya yada denize açık ve su geçmez perdelerin uzandığı en üst sürekli güvertedir.  Güverte çizgisi (300 x 25 mm) boyutlarında olup fribord güvertesini tanımlar.  Fribord derinliği fribord güvertesi levhasının üzerinden ölçülür.  Fribord markası 25 mm kalınlığında 300 mm çapında bir daire olup bu daire 450 x 25 mm 6/25/2010 Sevilay CAN 20
  • 121. T 6/25/2010 Sevilay CAN 21 T
  • 122. 6/25/2010 Sevilay CAN 22
  • 123. 6/25/2010 Sevilay CAN 23
  • 124. 6/25/2010 Sevilay CAN 24
  • 125. “Omurga, Dip, Döşek Yapısı” 6/25/2010 Sevilay CAN 1 Gemi İnşaa ve Deniz Yük.Müh.
  • 126. GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR (SHIP CONSTRUCTION SKETCHES AND NOTES) GEMĠ YÖNLERĠ VE GÜVERTELERĠ ( SHIP DIRECTIONS AND DECKS ) CAN FĠLĠKASI (LIFE BOAT) FĠLĠKA GÜVERTE BOAT DECK BAġ OMUZLUK ALT GÜVERTE PORT SIDE (Port Bow) (LOWER DECK) PRUVA (STEM) KIÇ OMUZLUK (STARBOARD QUARTER) STARBOARD SIDE KIÇ ÜSTÜ (POP DECK) BAġÜSTÜ- KÖPRÜÜSTÜ GÜVERTE ANA GÜVERTE BAġKASARA (BRIDGE DECK) (MAĠN DECK) (FORE CASTLE DECK) MĠYAR GÜVERTE (STANDARD COMPASS DECK)
  • 127. GEMİ YAPISI TARİFİ VE NOTLAR GRANDĠ DĠREĞĠ (MAIN MAST) AMBAR AĞZI (HATCH) YAġAM MAHALĠ (ACCOMMODATION) KÖPRÜÜSTÜ BAġ DĠREK (BRIDGE) AMBAR (HOLD) BAġ TARAF BACA AMBAR KAPAĞI (FUNNEL) (HATCH COVER) BAġ ÜSTÜ KIÇ ÜSTÜ BAġALTI 5 4 3 2 1 SU SEVĠYESĠ BAġ BODOSLAMA KIÇ TARAF FUEL OIL TANKI BALLAST TANKI BULP KIÇ PĠK TANKI (AFT PEAK TANK) DIESEL OIL TANKI BAġ PĠK TANKI DÜMEN YELPAZESĠ LUB. OIL TANKI (FORE PEAK (RUDDER FRAME) TANK) PERVANE (PROPELLER) GEMĠ GENEL YAPISI ( SHIP GENERAL STRUCTURE ) ANA MAKĠNE (MAIN ENGINE)
  • 128. GEMĠ BÜNYESĠNDE ETKĠYEN YÜKLER Sakin su konumu Gemi üzerinde etkiyen en belirgin yükler geminin kendi ağırlık dağılışı ile sephiye BoĢ gemi kuvveti arasındaki farktan doğan yüklerdir. Ticaret gemileri değişik ambar yükleriyle seyir yapacağından ve geminin her draft ve trim durumu için sephiye kuvveti dağılımı değişeceğinden iki kuvvet dağılımının ortaya çıkaracağı kesme kuvvetleri ve eğilme momentleri de değişkenlik arz edecektir. Ağırlık dağılımı Sephiye eğrisi 6/25/2010 Sevilay CAN 4 KiriĢin deformasyonu
  • 129. GEMĠYE ETKĠ EDEN KUVVETLER 1 – STATİK KUVVETLER Gemi ağırlığı (yük dağılımı) Su basıncı, kaldırma kuvveti Havuzlamadaki kuvvetler Karaya oturmada oluşan kuvvetler 2- DİNAMAİK KUVVETLER Gemi hareketlerinden oluşan kuvvetler (Baş-kıç vurma vs) Titreşimden doğan zorlamalar Dalga vs. 6/25/2010 Sevilay CAN 5
  • 130. DALGA TEPESĠ VE DALGA ÇUKURUNDA BĠR GEMĠNĠN SARKMASI VE ÇÖKMESĠ Bir gemiyi etkiliyen en kötü durum boyu, gemi boyuna eĢit dalganın, tepesi veya çukurunda bulunmasıdır.Gemi bir kiriĢ gibi düĢünüldüğünde dalga tepesindeyken sarkma-hogging, dalga çukurundayken çökme-sagging durumu oluĢacaktır. SARKMA ÇÖKME Weight – agırlık Buoyancy – sephiye Buoyancy curve - sephiye eğrisi Wave crest – dalga tepesi Still water – sakin su Tension – çekme Compression – basma Amidship – gemi ortası 6/25/2010 Sevilay CAN 6
  • 131. 6/25/2010 Sevilay CAN 7
  • 132. 6/25/2010 Sevilay CAN 8
  • 133. 6/25/2010 Sevilay CAN 9
  • 134. GEMĠ ELEMANLARI Gemi bünyesi bir dış kabuk ve bu dış kabuğu içten destekleyen elemanlardan oluşur. Bu elemanlar birincil veya ikincil elemanlar olarak ikiye ayrılabilir. Birincil elemanlar gemi bünyesinin tümünü veya önemli bir bölümünü etkileyen yüklere karşı geminin bünyesel bütünlüğün korumasına katkı yapan elemanlardır. Bu tür elemanların tipik örnekleri gemi dış kaplaması (güverte, borda ve dip), tülaniler (merkez ve yan), döşekler (dolu ve boş), posta ve kemereler v.s. İkincil elemanlar ise genelde lokal yüklere karşı mukavemeti sağlayan elemanlar ile birincil elemanları destekleyen ve onların devamlılığını sağlayan elemanlardır. Bu tip elemanların tipik örnekleri küçük teçhizat temelleri ve braketler gibi elemanlardır. 6/25/2010 Sevilay CAN 10
  • 135. GEMĠ YAPI ELEMANLARI 1-Güverte altı Derin tülani 2-Üst güverte kaplaması 3-Güvertealtı tülanileri 4-Derin kemere 5-Güverte braketi 6-Posta 7-Ara güverte kaplaması 8-Kemere 9-Borda kaplaması 10-Sintine braketi 11-Merkez omurga 12-Yan tülani 13-Dip ve içdip tülanileri 14-Dolu döşek 15-İç dip kaplaması 16-Dip kaplaması 17-Enine perde 6/25/2010 Sevilay CAN 11 18-Perde stifneri 19-Puntel
  • 137. GEMĠ ELEMANLARI 1. Merkez Tülani (Görder) 17. Ara Güverte Postası 2. Yan Tülani (Görder) 18. 2. Güverte Kemeresi 3. Boyuna Dip Tülani 19. Kemere Braketi 4. Boyuna İçDip Tulani 20. 2. Güverte 5. Dolu Döşek 21. Üst Güverte 6. Levha Omurga 22. Stringer Sacı 7. A sacı sırası 23. Tripping Braketi 8. Dip Kaplama 24. Güverte Derin Kemere 9. Sintine Sacı 25. GüverteTülanisi 10. Borda Kaplama 26. Güverte Görderi 11. Borda Üst Sacı 27. Ambar Mezarnası 12. Şiyer Sacı 28. Öksüz Kemere 13. İç Dip Sacı 29. Web Posta 14. Sintine Braketi 15. Gasset Sacı 16. Ambar Postası 6/25/2010 Sevilay CAN 13
  • 138. DĠP YAPININ BOYUTLANDIRILMASINA ETKĠ EDEN FAKTÖRLER Geminin dip yapısı, karşıladığı yüklere bakıldığında mukavemet açısından önemli bir kısmını oluşturduğu görülmektedir. Geminin büyüklüğune ve çalışma koşullarına göre farklılıklar gösteren dip yapısının etki altında kaldığı zorlamalar şunlardır:  Gemi dalga tepesindeyken su basıncı zorlaması  Gemi dalga çukurunda iken su basıncı zorlaması  Tank iç basıncı  Gemi havuzlanmasında ve denize indirme sırasında oluşan kuvvetler  Gemi baş tarafında dövünme hareketinden oluşan hidrodinamik dalga kuvvetleri  Kıç tarafta pervane tarafından oluşturulan titreşim 6/25/2010 zorlamaları Sevilay CAN 14
  • 139. OMURGA Konstrüksiyon şekillerinin geliştiği bugün de bile omurganın oldukça önemli bir yeri vardır. Çünkü omurga geminin dibindeki en takviyelerini birbirine bağlamakta ve dipteki yerel yüklemelerden kaynaklanan gerilmeleri, uygun bir şekilde geniş bir alana yaymaktadır. Çok geniş gemilerin birden fazla omurga ile takviye edildiği görülmektedir. Omurganın havuzlamadaki yeri çok önemlidir. Dört değişik tip omurga mevcuttur. Bunlar:  Lama Omurga  Levha Omurga  Kutu Omurga  Yalpa Omurga 6/25/2010 Sevilay CAN 15
  • 140. 1-LAMA OMURGA Lama omurga, özel gemi tipi olan bazı yelkenli gemilerde, romorkörlerde, balıkçı gemilerinde ve yatlarda kullanılmaktadır. Su basıncı ile, havuzlama süresinde doğan havuzlama basıncını uzun bir boyda döşeklerle ve iç omurgalara dağıtarak değişik gerilmeleri dağıtma görevini görür. Bu nedenle lama omurga, önemli bir boyuna mukavemet elemanıdır. 6/25/2010 Sevilay CAN 16
  • 141. 2- LEVHA OMURGA Bugün bazı özel tipte olanların dışında, gemiler levha omurga olarak inşa edilmektedir . Levha omurga bir dış kaplama sırasıdır. Orta iç tulani ile beraber bir boyuna mukavemet elemanı olduğu gibi, kalınlığının arttırılması ile karaya oturmada ve deniz darbelerinde gemi dibinin mukavemetini arttırır. 6/25/2010 Sevilay CAN 17
  • 142. 3- KUTU OMURGA Kutu omurga, makine dairesi perdesinden baş çatışma perdesine kadar uzanır ve çift dip boru devrelerinin taşınması amaçlı yapılırlar. Bu şekilde, boru devrelerinin et kalınlıkları daha ince alınabilir. boru ve valf kaçaklarına daha kolay erişilebilir. Kıç tarafta borular şaft tünelinden geçtigi için kutu omurgaya gerek yoktur.Kutu omurganın genişliği 1.83 m’ye kadar alınabilir 6/25/2010 Sevilay CAN 18
  • 143. 4-YALPA OMURGA Yalpa Omurgaları, denizli havalarda gemi yalpasını azaltmak yönünden kullanılırlar. Omurgalar sintine dönümü üzerinde gemi kaplamasına aşağı yukarı dik konumda bağlanan saclardan yapılmakta olup, geminin orta bölümünde ve belirli bir boyda olurlar. Çünkü yalpa süresinde gemi karinası üzerindeki suyun en fazla hareket ettiği bölüm geminin orta gövdesidir. Bu omurgalar yalpayı azaltsa da gemi boy mukavemeti üzerinde belirli etkileri yoktur. 6/25/2010 Sevilay CAN 19
  • 144. DĠP YAPISI 1- TEK DİPLİ GEMİLER 2- ÇİFT DİPLİ GEMİLER 6/25/2010 Sevilay CAN 20
  • 145. 1- TEK DĠPLĠ GEMĠLER Boyut olarak daha küçük gemilerde tek dip kullanılmaktadır. Tek dipli gemilerde iç omurgalar görevi, gemi dibine etki yapan kuvvetleri geniş bir alana yaymak, dip düzleminin mukavemetini arttırmak ve döşekleri eğilme veya katlanmaya karşı korumaktır. Orta iç omurga gemi boy ekseni üzerinde olan, yan iç omurgalarda orta iç omurganın her iki yanında bulunan elemanlardır. Bunlarmümkün olduğu kadar başa ve kıça uzatılırlar. 6/25/2010 Sevilay CAN 21
  • 146. 2- ÇĠFT DĠPLĠ GEMĠLER Çift-dip in uygulanması ile, denizciliğin artması yanında, geminin boy ve en mukavemeti de önemli derecede artmıştır. Çift dibin bulunması özellikle yolcu gemilerinde denizde can güvenliğini sorununu da çözümlemiştir. Bugün için çift-dip yalnız safra suyu için kullanılmamaktadır. Kazan suyu, tatlı su, makinalar için yakıt, kazanlar için yakıt ve yağlama yağları da çift- dibin içerisine yerine göre alınmaktadır. Bir çok döşekler su geçmez veya yağ geçmez olarak inşa edilerek 6/25/2010 Sevilay CAN 22 orta ve yan iç tulanilerle beraber, çift dip tanklarını oluştururlar.
  • 147. DÖġEKLER Geminin enine mukavemetinde en önemli elemanlarından biri de döşeklerdir. Kalınlıkları, sınıflandırma kuruluşları tarafından saptanmış olan bu döşeklerin her biri ayrı ayrı postalara bağlanır ve orta iç tulanide kesilirler. 120 m’nin üzerindeki gemiler için boy mukavemeti daha önemli olduğu için boyuna sistemde inşaa edilirler. İç dip ve dip kaplama arasında enine halkanın alt kısmını oluşturan döşeklerin görevi, boy istikametine giden merkez omurga ve yan tülaniler arasını mukavemet yönünden takviye eden, ambar (veya tank) yüklerinin dağılımını temin eden elemanlardır. Enine konstrüksiyon sisteminde üç tip döşek vardır: 1) Dolu Döşek 2) Boş Döşek (Braketli Döşek) 3) Su Geçirmez Döşek 6/25/2010 Sevilay CAN 23
  • 148. DOLU DÖġEK Bunlar, makine dairesinde, kazan yataklarının perdelerin altında, geminin baş ve kıç gövdesinde baştan başlayarak ¼ L uzunlukta ve şaft yatakları altında her postada bir olmak üzere konulurlar , ancak aralarındaki uzaklık 3.0 metreyi geçmemelidir. Bu durumda dolu döşeklerin arasına braketli döşekler gelir. 6/25/2010 Sevilay CAN 24
  • 149. 25 Sevilay CAN 6/25/2010 ENĠNE SĠSTEMDE BOġ BOYUNA SĠSTEMDE BOġ DOLU DÖġEK DOLU DÖġEK
  • 150. BOġ DÖġEK Dolu döşeklerin istenmediği yerlerde braketli (boş) döşekler kullanılır. Bir braketli döşek, gemi dibinin içi üzerindeki posta ve Çift-dip kaplaması altındaki ters posta ile gemi ortasında, posta, ters posta ve orta iç tülani arasındaki bir braket levha ve yanda, posta, ters posta ve marcin levhası arasındaki bir braket levhadan meydana gelir 6/25/2010 Sevilay CAN 26
  • 151. 27 Sevilay CAN 6/25/2010 ENĠNE SĠSTEMDE BOġ BOYUNA SĠSTEMDE BOġ DOLU DÖġEK DOLU DÖġEK
  • 152. SU GEÇĠRMEZ DÖġEK Su geçirmez döşeklerin fonksiyonu, çift-dip içerisindeki tankları sınırlandırmakta olup su geçirmez perdelerin altına konurlar. Bu döşek levhaların kalınlıkları, normal döşek levhalarının kalınlıklarından 2 mm daha kalın olmalıdır 6/25/2010 Sevilay CAN 28
  • 153. “Tekne kaplama,Posta,Güverte ve diğer elemanlar” 6/25/2010 1 Gemi İnşaa ve Deniz Müh.
  • 154. OMURGA Lama Omurga Levha Omurga Kutu Omurga Yalpa Omurga 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 2
  • 155. DİP YAPISI Çift Dipli Gemiler Tek Dipli Gemiler 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 3
  • 156. DÖŞEKLER 1-Dolu Döşek 2-Boş Döşek 3-Su geçirmez Döşek 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 4
  • 157. GEMİ KAPLAMASI Dış kaplama; geminin dip, sintine, borda ve güvertesini çevreleyen levhalardan oluşan, geminin su geçirmez dış kılıfıdır.Enine ve boyuna mukavemet elemanlarıyla desteklenen tekne kaplamasının en alt kısmına, dip (bottom), her iki yandaki duvarlara borda (side) ve üst taraftaki kaplamaya güverte (deck) denir Görevleri: 1. Suyun içeriye geçmesini engeller ve geminin yüzmesini sağlar. 2. Su basıncı ile oluşan gerilmeleri karşılar. 3. Denizli havada oluşan gerilmeleri (basma-çekme) karşılar. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 5
  • 158. GEMİ KAPLAMASI Dip kaplamasının orta sacına, levha omurga (flat plate keel) Omurgadan güverteye kadar sac sıraları sırasıyla A, B, C,... diye ismlendirilir. Omurganın hemen yanındaki sac sırasına burma sac sırası (Garboard stroke) Dip kaplamayla borda kaplamasının birleştiği yerdeki sac sırasına sintine dönüm sacı (bilge stroke); Bordanın en üst sac sırasına şiyer sacı (sheer stroke) denir ve güverte kaplamasına güverte stringer sacı (deck stringer) ile bağlanır. Başa ve kıça doğru kaplanan borda kaplamaları; başta baş bodoslamayı (stem), kıçta ise kıç 6 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz bodoslamayı (stern) oluşturur.
  • 159. GEMİ KAPLAMASI AÇILIMI 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 7
  • 160. TEKNE KAPLAMASI TAKVİYELERİ  Tekne kaplaması birbirini kesen mukavemet elemanlarıyla takviye edilir.Bu takviyelerin enine olanlarına enine postalama (transvers framing), boyuna olanlara ise boyuna postalama (longitudinal framing) denir.  Enine postalama elemanları arasına döşekleri (floors), postaları (frames), güverte kemerelerini (beam) koyabiliriz.  Bu döşek–posta–kemere yapısı tekneyi halka gibi saran bir bütün oluşturdugundan posta halkası (frame ring) denir. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 8
  • 161. BORDA YAPISI Tekne kaplamasının her iki yanındaki kaplamaya borda 1-Borda kaplaması; 2-Güverte kaplaması; (side)denir. Bordanın mukavemetini artırmak için 3-Borda stringeri; 4-Derin posta; 5-İç dip postalarla takviyelendirilir. kaplama; 6-Sintine braketi Postanın boyutu, gemi yüksekliği,postanın taşınmayan aralık mesafesi,posta arası,draft gibi faktörlerle belirlenir.( posta taşınmayan boy, çift dibin üzerinden alt güverteye kadar olan mesafedir) Enine posta sisteminin yanısıra harp gemilerinde, tankerlerde ve maden cevheri gemilerinde boyuna sistemde de kullanılmaktadır. POSTA Modern gemilerde, güverte ve dip yapıda boyuna sistem, borda da ise enine sisteme göre inşaa edilmektedir.Çünkü tarafsız eksenden uzak olan dip ve güvertede boyuna gerilmeler daha fazla olmaktadır. Bordadaki postalar ise her geminin maruz bulunabileceği enine zorlamaya karşı bir takviye meydana getirmektedir. Baş çatışma perdesinden başa, kıç çatışma perdesinden kıça posta arası 610mm den fazla olmamalıdır.Diger yerlerde 2008&2009 Güz 6/25/2010 Sevilay CAN 9 535-955mm arasında değişir.
  • 162. Posta elemanı çeşitleri  Lama  Kösebent  Holanda profili  U köşebent Derin Posta Derin postalara sac postalar veya belirli DERİN aralıklarla konan postalarda denebilir. Makine POSTA ve kazan dairelerinde, kuruzlarda ve tulani posta sistemi üzerine inşa edilen gemilerde kullanılır. Bunların, derin kemereler ile beraber boyutları sınıflandırma kuruluşları tarafından verilir. Yük gemilerinde 6 postada bir,makina dairelerinde titereşim düşünülerek her 4 postada bir,kuruzlarda 5 postada bir konur. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 10
  • 163. BORDA YAPISI Postaların taşınmayan aralık boyunu azaltmak amacıyla boyuna mukavemet elemanı olan borda stringerleri kullanılır. Tekne kaplamasının içeri çökmesini önlemekle beraber esas fonksiyonları, postaları eğilmeden muhafaza BORDA STRİNGERİ etmektir. POSTA 1-Borda kaplaması; 2-Güverte kaplaması; 3-Borda stringeri; 4-Derin posta; 5-İç dip 6/25/2010 kaplama; 6-Sintine braketi Sevilay CAN 2008&2009 Güz 11
  • 164. Tankerlerde enine ve boyuna sistemde borda ve sintine yapısı 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 12
  • 165. Enine ve boyuna sistemde en kesit örnekleri 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 13
  • 166. Dökme yük ve konteyner orta kesitleri 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 14
  • 167. Genel yük gemilerinde orta kesit yapısı 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 15
  • 168. GÜVERTE Çift dip kaplamasından sonra geminin genişliğinde ve boyuna devam eden ikinci bir yatay düzlemdir.En üsteki devamlı güverteye Ana Güverte denir. Görevleri:  Yükün korunmasını,yolcu ve mürettebatın yerleştirilmesini sağlar  Üst kısmın su geçirmezliğini sağlar  Boy mukavemetine katkı sağlar 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 16
  • 169. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 17
  • 170. GÜVERTE ALTI TAKVİYELERİ KEMERE BRAKETİ POSTA 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 18
  • 171. KEMERELER Bordadan bordaya güverteyi taşıyan konstrüksiyon elemanıdır.Güverte kemereleri konstrüksiyonu için değişik köşebentler kullanılabilir. Geminin büyüklüğüne göre, eşit kenarlı köşebent, eşit kenarlı olmayan köşebent, düz lama, balblı lama kemere olarak kullanıldığı gibi en fazla Hollanda profilleri kullanılmaktadır. Kemerenin bir faydası da iki borda arasında bağlantıyı kurmaktır. Boyutlandırmadaki faktörler:  Güvertenin tipi (yolcu güvertesi, yük güvertesi, en üst güverte veya ara güverte gibi)  Gemi ortasında kemerelerin uzunlukları, (gemi genişliği)  Puntel sıra sayısı, (kemerelerin taşınmayan aralık boyu)  Kemere arası uzaklığı  Gemide başka bir çelik güvertenin bulunup bulunmaması  Güverte üzerindeki veya güverte altındaki yükün varlığı (asma yük taşıyan gemiler) 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 19
  • 172. ENİNE POSTALAMADA ANA VE ARA GÜVERTE 1-Üst güverte kaplaması; 2-Kemere; 3-Parampet; 4- Borda kaplaması; 5-Posta; 6-Enine perde; 7-Puntel; 8-Derin Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9-Mazerna; 10-Gladora 6/25/2010 güverte altı tulanisi; 20 güverte kaplaması
  • 173. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 21
  • 174. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 22
  • 175. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 23
  • 176. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 24
  • 177. 6/25/2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 25
  • 178. “Ġtici Sevk Sistemleri” 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 1 Gemi İnşaa ve Deniz Müh.
  • 179. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 2
  • 180. Ġtici Sevk Sistemi Fuel Prime Transmission Mover Thrust Propeller 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 3
  • 181. Effective Power, EHP PE=RTV, where RT=total resistance and V=speed. RT V EHP  where RT [lbs], V [ft/sec] 550 RV EHP  T K where RT [lbs], V [knots] Güz 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 4 325.6
  • 182. ĠTĠCĠ SEVK SĠSTEMLERĠ • Pervaneler bazı paremetrelere ve gemi arkasındaki akış şartlarına göre dizayn edilir. Buna rağmen yinede bazı düzensizlikler ile karşılaşılabilir. Buna göre itme kuvvetini, manevra kabiliyetini ve verimini artırmak, kavitasyonu azaltmak vs. için değişik pervane ve sistemleri geliştirilmiştir. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 5
  • 183. 1. PĠÇ KONTROLLÜ PERVANELER Piç kontrollü pervanelerde kanatların göbeğe nazaran konumları isteğe göre değiĢtirilebilir. Sistemin esası pervane göbeğinde bulunan hidrolik pistonlara dayanmaktadır ve böylece pervane kanadının piçi istenildiğinde değiĢtirilebilmektedir. Sabit kanatlı bir pervane, ana makinanın sağladığı gücü belirli bir yükte en iyi verimle kullanabilmesine karĢın, piç kontrollü bir pervanede bu hususun değiĢen yüklerde de sağlanmasına imkan verir. Bu tip pervanelerde tornistan yapma imkanıda mevcuttur. Kontrol edilebilir piçli pervanelerin avantajları ve dezavantajları kısaca Ģöyle sıralanabilir: • Çok iyi hızlanma, ivmelenme, duruĢ ve manevra kabiliyeti • Sabit itiĢ kabiliyetinin her yükleme Ģartı altında elde edilebilmesi • Pervane piçlerinin değiĢimi ile gemi hızı, dönme hızı değiĢtirilmeksizin ayarlanabilir. • Çok komplikedirler • Ġmalat masraflarının yüksek olmaktadır 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 6 • Daha fazla bakım ve onarım istemektedir
  • 184. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 7
  • 185. 2. NOZULLU PERVANELER Sabit kanatlı veya piç kontrollu pervanelerin etrafına bir kort tanburu konulması ile sevk verimi daha iyi sonuç vermektedir. Yüksek itiĢli yüklemelerde düĢük verimlilik ve düĢük itme gücü gereken hallerde ise yüksek verimlilik değerleri ile karĢılaĢılır. Bu sebeple itiĢ yüklemelerini düĢürerek pervane verimliliğini artırmak mümkündür. ĠtiĢ yüklemesini değiĢtirmenin bir diğer yöntemide pervanenin etrafına bir halka koymak süreti ile pervaneyi nozul içerisinde çalıĢan bir pervane haline dönüĢtürmektir. Bu üniteye KORT- NOZZLE da denilmektedir Kort nozullu pervaneler ya sabit olarak ya da dikey bir eksen etrafında belirli bir açıya kadar dönecek tarzda yapılır. Döner tip nozullar sabit tiplere göre bazı üstünlüklere sahiptirler. Pervane etrafında açısını değiĢtirebilen nozul suyu istenilen yöne yayarak hem uniform bir akıĢ sağlamakta hem de dönüĢte nozulun sağladığı ek kuvveti tekne bünyesine döndürülen açıda iletmektedir. Yüksek yükleme katsayılarında nozullu pervane verimi nozulsuzdan daha fazladır. Bu fazlalık %8-15 mertebelerinde güç 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 8 kazancı olarak geri dönmekte veya gemi hızında artıĢ gözlenmektedir.
  • 186. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 9
  • 187. Nozzle Configurations Regular duct Asymmetrical (vertically and circumferentially) duct 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 10
  • 188. 3. TANDEM PERVANELER Herhangi bir sebeple pervanenin çapının sınırlanması söz konusu olursa (draft vb.), bu durumda yükleme faktöründe artıĢ göze çarpar. Aynı zamanda yük iki veya daha çok pervane arasında paylaĢtırmak suretiyle hafifletilir. Eğer pervaneler aynı yönde dönüyorsa bu sisteme TANDEM pervane sistemi adı verilir. Genelde tandem pervaneler, zıt dönüĢlü pervaneler ile kıyaslanmalarında; tandem pervanelerin performansları aynı kanat yüzeyi alanına sahip olan zıt dönüĢlü pervaneye göre daha iyi durumdadır. Zıt dönüĢlü pervanelerde ise verimlilik güç katsayısının ve 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 11 çapının artıĢı ile doğru orantılı olarak artmaktadır.
  • 189. 4. ZIT DÖNÜġLÜ PERVANELER Zıt dönüĢlü pervane sisteminde farklı yönlerde dönen iki adet pervane aynı Ģaft ekseni üzerinde bulunmaktadır. Makina gücünün bir kısmı pervanelerden bir tanesine, diğer kısmı ise diğer pervaneye verilmektedir. Zıt dönüĢlü pervanede amaç suya bırakılan rotasyonel enerjinin yok edilmesidir. Yani birinci pervanenin izinde çalıĢan ikinci pervane rotasyonel hızı yok etmelidir. Ġlk pervane izinde çalıĢan pervanenin çapıda iz içinde bulunması gerektirdiğinden daha küçük çaplı olmaktadır. Bu ayrıca kavitasyon riskide azaltmaktadır. Zıt dönüĢlü pervaneler torpido gibi yönsel dengenin önemli olduğu yerlerde ayrıca tercih edilmektedir. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 12
  • 190. 5. GRĠM TEKERLEK PERVANELERĠ Pervane arkasında serbest olarak dönebilen ve pervane çapından büyük olan bir kanat seti yada tekerleği olarak tarif edilebilir. Bu sevk sisteminin Ģu avantajları vardır:  Pervane arkasında su akıĢı ile bırakılan enerjiyi itme kuvvetine çevirir. Yani rotasyonel enerji kaybını azaltır.  Tekerlek arkasında buluna dümen daha az direnç gösterir.  Gemiye daha iyi durma kabiliyeti sağlar. Pervane gerisine takılan bu teker genel olarak pervane çapından %20 kadar daha büyüktür. Bu sistemin en önemli kullanma alanlarını kargo gemileri oluĢturmaktadır. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 13
  • 191. 6. ÜST ÜSTE BĠNDĠRĠLMĠġ PERVANELER Ġki Ģaft ve bunlara bağlı bulunan ve üst üste gelen iki pervaneden oluĢan sevk sistemidir. Bu sistem çok yaygın olarak kullanılmaz. Teorisi daha çok deneyler yapılarak incelenmiĢtir. AĢağıdaki belirgin farklılıkları içerir: 1. Toplam jet alanı daha küçüktür. Bu ideal verimde düĢüĢ demektir. 2. Pervaneler yoğunlaĢmıĢ iz içinde çalıĢırlar ve bu tekne veriminin artmasına sebep verir. 3.Aralarındaki mesafesi küçük olan Ģaftlar pervaneye yeterli desteği sağlayamaz. 4. Aynı yönde dönen pervaneler sayesinde rotasyonel enerji kayıpları önlenir. 5. Pervaneler birbirlerini etkileyebilmekteler. Genel sevk verimi normal pervaneden daha yüksektir buna karĢın titreĢim ve kavitasyona sebep vermektedir Üst üste bindirilmiĢ pervaneler dolgun gemi kıçında daha çok verim sağlar. Çünkü iz enerjisini kazanmada 2008&2009 Güz 25.06.2010 Sevilay CAN daha çok etkisi 14 bulunmaktadır.
  • 192. 7. PERVANE-STATOR SEVK SĠSTEMĠ Potansiyel enerji kaybını azaltmak ve pervane torkunu dengelemek için genelde stator veya benzeri sevk araçları kullanılarak gerçekleĢtirilir. Statorun kullanılması, aynı vazifeyi gören zıt dönüĢlü pervanelere göre daha ucuz ve mekanik olarak daha kolay olduğu için tercih edilebilir Pervane arkasına yerleĢtirilen stator pozitif bir itme sağlayarak toplam sevk verimini artırır. Ön stator ise aksine negatif bir itme meydana getirir, fakat pervaneye gelen akıĢkan akımında değiĢiklik yaptığı için pervanenin veriminin artıĢına sebeb verir. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz Sonuç olarak statorun verdiği kazanç kendi direncinden fazla olduğu durumlarda bu sevk sistemi 15 normal pervaneye göre daha verimli olmaktadır.
  • 193. 8. TVF (Tip Vortex Free) PERVANELER • Pervane kanadı sonuna levha eklenerek pervane kanadı üzerindeki sirkülasyon dağılımı istenilen Ģekilde ayarlanabilir. Kanat uçları aĢırı yük çekebilmek için bu levhaların yerleĢtirilmesi ile verim artıĢı %5’e kadar çıkartılabilmektedir. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 16
  • 194. 9. Z-SÜRÜġLÜ SEVK SĠSTEMĠ Kort nozullarını pervane ile birlikte bir blok teĢkil edecek tarzda birleĢtirmek suretiyle elde edilir. Makinalar teknenin ortasında, pervane sistemi kıç tarafta olduğu için, Ģaft yolunun oluĢturduğu çizgi Z harfine benzediğinden Z sürüĢlü sevk sistemi adını alır. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 17
  • 195. 10. ĠZ DÜZENLEYĠCĠ NOZUL Ġz dengeleyici nozul ilk defa Schneekluth tarafından gemi arkasındaki akım ayrıĢmasını ve teğetsel hız bileĢenlerini azaltarak, pervanenin üst kısmına gelen akımı düzenlemek ve hızlandırmakla verim artıĢını sağlamak maksadıyla teklif edilmiĢtir . Ġlk defa 1982’de gemiye takılan cihaz, bu zamana kadar bir çok gemiye uygulanmıĢtır. Halen matematiksel olarak dizayn edilemeyip daha çok model deneyleri yardımı ile test ve dizayn yapılmaktadır Wake distributor 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 18
  • 196. 11. ASĠMETRĠK KIÇ Asimetrik kıç, pervane hareketlerinden kaynaklanan akım etkilerini azaltmak maksadı ile düĢünülmüĢtür. 1965-1968 yılları arasında yapılan model testlerinde %5 ile %7 arasında bir güç azaltılması ölçülmüĢtür. Asimetrik kıç uygulaması blok katsayısı büyük olan gemilerde daha iyi sonuçlar vermektedir . 1982 ile 1987 yılları arasında 30 gemiye uygulanmıĢtır. Blok katsayısı 0.55-0.84 arası olan gemilerde yapılan uygulamalar sonucunda %5-%9 arası iyileĢme gözlenmiĢtir . 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 19
  • 197. 12. PERVANE GÖBEK FĠNLERĠ • Göbek finleri pervane göbeğinin üzerine ve kanat gerisine ufak düz levhalar şeklinde yerleştirilirler. Bu finlerin sayısı pervane kanat sayısına eşit olup belli bir piç açısına sahiptirler. Bunları yerleştirmekteki amaç, göbek etrafındaki girdabı ve kinetik enerji kayıplarını azaltarak pervane verimini artırmaktır. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 20
  • 198. 13. GROTHUES DAĞITICILARI • Bunlar, genellikle tek gövdeli gemilerin arka kısmına yerleştirilen hidrodinamik fin sistemleridir. Dağıtıcıların amacı, pervaneye gelen akım hatlarını düzenlemek ve dolayısı ile pervane verimini artırmaktır. Bu finler eğriseldirler ve giriş uçları gelen akım hatlarına paralel olacak şekilde yerleştirilirler. Pervane verimini artırmakla beraber aynı zamanda Sevilaydirencini 25.06.2010 gemi CAN 2008&2009 Güz 21 azaltmakta da etkilidirler.
  • 199. Pervane Sistemi Kullanıldığı Yer Güç Avantajları Dezavantajları Tasarrufu (%) İz Dengeleyici CB>0.6 olan tekneler 6 - 10 pervane veriminde artış, gemi düşük blok katsayılı Nozul kıçında akım ayrışmasında azalma, gemilerde kullanılamama titreşimlerde azalma Piç Kontrollu yüksek hız ve manevra yüksek manevra, sabit itme ve her komplike yapı, pahalıdır ve Pervane gerektiren romorkör, seyirde ana makina gücünü daha fazla onarım ister balıkçı ve savaş gemileri kullanabilme vs. Nozullu Pervane özellikle romorkör ve ağ 8 -15 ağır yük için gerekli makina gücü ilave dirence sebep olur, çeken balıkçı gemileri azalır ve dönen tip, dümen istemez pahalıdır ve büyük tonajlı ve manevra kabiliyeti artar gemilerde verim düşer Tandem Pervane buz kıranlar, LNG 5 - 14 seyir emniyeti, iyi manevra ve yakıt tekil pervane dezavantajları taşıyan gemiler, çekiciler tasarrufu sayılabilir ve ufak tekneler Grim tekerlekli tüm klasik gemiler 10 - 15 verim artışı, çalışan gemilere de kirlenme ve hasar nedeni ile pervaneler uygulanabilir servis performansında önemli bozulmalar olmaktadır Asimetrik kıç blok katsayısı büyük olan 5-7 pervaneye gelen su akımını sadece blok katsayısı yüksek tüm klasik gemiler düzenlediğinden titreşimler azalır, olan gemilerde yeterli verim güç tasarrufu sağlar artışı sayılabilir Grothues düşük L/B ve yüksek 2-9 akım hatlarını düzenler ve verim 25.06.2010B/d’li gemiler dağıtıcıları Sevilay CAN 2008&2009 Güz artışı sağlar 22
  • 200. Propeller Efficiencies Comparison 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 23
  • 201. KAYNAKLAR • “Ġtici Sevk Sistemleri” Ders notları , Prof.Dr.Mesut Güner, YTU Makine Fak. Gemi Ġnsaa Bölm. • Integration of Naval engineering System “Propellers” Naval Postgraduate School http://web.nps.navy.mil/~me/tsse/TS4001/docs_lectures.htm • “Save Energy depend on Propeller”, Ali KuĢoğlu, ĠTÜ Denizcilik Fak., Makine Bölm. 25.06.2010 Sevilay CAN 2008&2009 Güz 24
  • 202. Vessel Nomenclature The guide to better understanding ! Made by E.S.Choi TSS Manager Chokwang Jotun Ltd.
  • 203. Improved vessel understanding – why ? CURIOUSNESS - understanding location of area to be painted - improved customer credibility - improved “self confidence”
  • 206. Vessel Nomenclature - index • Container vessel • LNG (Liquefied Natural Gas) • Bulk carrier (BC) • Crude Oil Tanker (COT) • Product Carrier (PC) + Engine room – miscellaneous • Glossary of vessel/shipping
  • 207. Container vessel Slim contour – high speed Bow thruster Cargo measured in TEU Very narrow WBT
  • 210. LNG vessel ! Two vessel types “Moss” and “Membrane” Cargo measured in m3 Very expensive vessels, 300-400 million US$ LNG is typically 95% Methane (CH4) Transported in liquid phase at -1630C (1/600 of gas volume) Flammable when mixed with air (5- 15% LNG, balance air) Typical project value (paint) 2-2,5 million US$
  • 216. Bulk Carrier The work horse of the shipping world Fat and blunt shape Carry dry cargos like coal, iron ore, grain, scrap etc. Speed about 13-14 knots Shorter life expectancy due to rough treatment
  • 220. Crude Oil Tanker Typical speed 14 knots All sizes from 1000 to 500 000 Dwt A VLCC can typically carry 2 million barrels of crude oil (approx 300 000 Dwt) Main shipping out ports: Arabian gulf and west- Africa
  • 224. Product Carriers (PC) Typical speed 15 knots Typically 30k to 50k Dwt (Handy max) Coated or stainless steel tanks that can carry a vide range of products The owners aims for long life of operation as the vessels are expensive
  • 229.
  • 230. The above is the main engine for a medium size container vessel: Number of cylinders – 12 Power – 93120 BHP at 104 rpm (“burns” at least 200 tones of HFO/day)
  • 231. Miscellaneous areas This is possibly the most difficult areas to relate to! Bollard, sunken bit, fairlead, davit etc Painting wise they may not be important, but they represent an important part of the marine vocabulary
  • 232.
  • 233. Glossary Approx. 50 pages of glossary covering most relevant words/expressions
  • 234. Summary/conclusion This is a guide to better understanding of how a vessel is “painted” from new build, please use it to improve your credibility towards your customers. Your “curiousness” in this field will be seen by most customers as very positive, and it will increase our “hit rate” on makers list Curiousness - Understanding - Credibility