Tradución ao galego dunha presentación do prof. Tomás Pérez Molina

1. A ARQUITECTURA ROMÁNICA EUROPEA FRANCIA ALEMAÑA INGLATERRA ITALIA

3. FRANCIA, O BERCE DO ROMÁNICO A rexión francesa de Borgoña é a máis xenerosa das igrexas románicas, grazas ao pulo de Cluny As igrexas son grandes e ben iluminadas, con muros ben articulados e ricamente decorados Nas rexións de Auvernia e o Languedoc séguense os modelos das igrexas de peregrinación Os monxes deste mosteiro promoveron peregrinacións e romarías: trazaron itinerarios, propagaron información e alentaron aos romeiros, para que, andando e cantando, sobre todo polos camiños que conducían a Santiago de Compostela, construíran na práctica a unidade de Europa. O Camiño foi o xérmolo dun grande intercambio de linguas, ideas e costumes, así como do nacemento dun longo itinerario de arte románica

4. A ABADÍA DE CLUNY (S. XI-XII) Planta da abadía de Cluny III e sección transversal do coro (1080-1130). A planta do edificio inclúe cinco naves anchas , dobre transepto e un coro con xirola e cinco capelas radiais O conxunto está precedido por un nártex con tres naves e unha fachada porticada flanqueada por dúas torres Polas súas proporcións monumentais e a influencia da orde cluniacense, esta abadía xogou un papel moi destacado na historia da arquitectura románica

5. A ABADÍA DE CLUNY (S. XI-XII) Destruída durante a Revolución Francesa de 1789, na actualidade só conservamos a chamada Torre do Reloxio (o brazo sur dun dos transeptos da igrexa abacial). Esta abadía foi, até a construción da Basílica de San Pedro en Roma, a igrexa máis grande da cristiandade

6. O CAMIÑO DE SANTIAGO E A DIFUSIÓN DEL ROMÁNICO

7. A ARQUITECTURA ROMÁNICA E O CAMIÑO DE SANTIAGO Nos s. XI e XII, as peregrinacións e as cruzadas deron paso a unha das épocas máis apaixonantes da civilización cristiá. As ordes monásticas, protexidas polos reis e a Igrexa, potenciaron as peregrinacións e encargáronse de construír ao longo dos itinerarios todo tipo de edificios de acollida para os peregrinos. Os destinos adoitaban ser: o Santo Sepulcro de Terra Santa, a tumba de San Pedro en Roma e a do apóstolo Santiago en Compostela O camiño de Santiago converteuse nunha grande empresa dos monxes de Cluny, que erixiron mosteiros, abadías, basílicas e colexiatas nun estilo románico pleno

8. Considerada como o punto de partida das igrexas de peregrinación, viviu o seu apoxeo grazas ás reliquias de Santa Fe No exterior, a cabeceira revela a excelente articulación dos volumes a diferente altura: as capelas dan lugar á ábsida e a ábsida ao ciborio octogonal do cruceiro IGLEXA ABACIAL DE SANTA FE DE CONQUES

9. O MODELO MÁIS ACABADO DE IGREXA DE PEREGRINACIÓN Basílica de Saint Sernin de Toulouse (1080-1120)

10. ANÁLISE DUN TEMPLO ROMÁNICO: SAN SERNIN DE TOULOUSE MODELO DE IGREXA DE PEREGRINACIÓN O templo de San Saturnino de Toulouse, inspirado en San Martin de Tours, constitúe, tras a desaparición de Cluny, a máis grande edificación románica de Francia Construída en memoria de Saturnin, primeiro bispo de Toulouse e mártir , que viviu na primeira mitade do s. III Foi consagrada no ano 1096

15. No exterior , esta rica articulación acrecéntase polos diferentes niveis dos tellados, onde destaca a nave e o transepto das naves interiores e exteriores, a ábsida, o deambulatorio e as capelas radiais, polas bandas que reforzan os muros entre as xanelas e portais, e pola gran torre do cruceiro (rematada en época gótica e máis alta que o proxecto primitivo) Mais as dúas torres da fachada ficaron sen rematar, e só son tocos

21. Santa Fe de Conques (fins do s.XI- principios do XII) Situada nunha rexión de difícil acceso, a abadía viviu unha época de gran esplendor grazas ás reliquias de Santa Fe , roubadas polos monxes a unha abadía veciña sobre o ano 880. Durante a Idade Media estes actos non eran excepcionais, como amosa o caso de Xelmírez e as reliquias de San Frutuoso de Braga Este edificio constitúe unha mostra da denominada « arquitectura de peregrinación »

27. IGREXA DE PARAY LE MONIAL , BORGOÑA (s. XII) Paray-le-Monial pertencía a Cluny dende 999. A súa igrexa preséntase como unha copia reducida e modesta da súa casa nai Dada a súa curta comunidade renuncia ao dobre transepto, mais a cabeceira mantén un deambulatorio con tres capelas, tomando como modelo as chamadas igrexas de peregrinación Na ordenación do muro interior da nave central mantén o esquema: intercolumnio de arcos apuntados, falso triforio e orde de xanelas

28. Catedral de San Pedro de Anguleme (influencia bizantina)

29. Románico con influencia bizantina Igrexa de Saint Front (Perigeaux)

30. STA. MARÍA MAGDALENA DE VEZELAY (s. XII) Vezelay (Borgoña) foi a prime ira vila de Francia onde se coñece o culto a María Magdalena. Mais parece que nos seus inicios o templo estaría dedicado á virxe María, por algunha razóns os monxes decidiron que esta abadía era o lugar de enterramento de María Magdalena, coñecéndose peregrinacións a este sepulcro dende polo menos 1030

32. Catedral de Spira (1027-1061)

35. CATEDRAL DE WORMS Sobre o ano 1171 comezou a construción da impoñente catedral da cidade renana de Worms A planta presenta tres naves e un amplo transepto, en cuxo centro se levanta unha grande cúpula Tras o transepto atopamos un coro cadrado que acaba nunha ábsida semicircular flanqueada por torres circulares

38. INGLATERRA As igrexas convértense en monumentais basílicas, con amplos transeptos e presbiterios moi profundos, que destacan polas súas fermosas e altas torres Catedral de Ely

39. Catedral de Ely (s. XII)

41. INGLATERRA Catedral de Durham

42. ITALIA sinxeleza construtiva e cromatismo Unha Italia fragmentada politicamente e condicionada pola Antigüidade clásica, adoptará o Románico en cada rexión de forma diferente Catedral de Módena

48. SAN AMBROSIO DE MILÁN Planta de San Ambrosio de Milán ( posterior a 1174) Un amplo adro porticado precede o edificio As tres naves divídense en tres tramos de planta cadrada —con bóvedas de crucería especialmente arqueadas— e dan a unha cabeceira con tres capelas graduadas No cruceiro álzase unha cúpula sobre trompas por riba dun ciborio con baldaquino

49. CATEDRAL DE PARMA

52. Igrexa de San Miniato al Monte (Florencia)

54. Conxunto monumental de Pisa: baptisterio, catedral e campanario

56. Fachada da catedral de Pisa