SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 41
100 KASA HESABI

100 Kasa Hesabı: Bu hesap, işletmelerin elinde bulundurduğu ulusal ve yabancı paraların TL
karşılıklarının giriş ve çıkışlarının izlenmesi için kullandıkları hesaptır. Kasa hesabından çıkış
olabilmesi için mutlaka kasada para bulunması gerekir. Kasada ne kadar nakit varsa en fazla o
kadar nakit çıkışı olabilir.100 Kasa Hesabının İşleyişi: İşletmelerin nakit girişleri kasa
hesabının borcuna, nakit çıkışları ise kasa hesabının alacağına kaydedilir. Kasa hesabının borç
bakiyesi o andaki kasa mevcudunu gösterir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya hiç bakiye
vermez. Hiçbir şekilde kasa hesabı alacak bakiyesi vermez.

                                BORÇ            100 KASA HESABI                     ALACAK


                                       ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                          (+)                             (-)



Örnek: İşletme 3.500 TL nakiti bankaya yatırmıştır.

     Mad.
                                      AÇIKLAMA                                            BORÇ    ALACAK
     No
      1 ....................................Tarih......................................

            102 Bankalar Hesabı                                                           3.500

                                                              100 Kasa Hesabı                      3.500

                                bankaya para yatırılması




                                BORÇ            100 KASA HESABI   ALACAK
                                                              3.500




Örnek: İşletme 7.000 TL alacak senedini peşin tahsil etmiştir.

     Mad.
                                      AÇIKLAMA                                            BORÇ    ALACAK
     No
      1 ....................................Tarih......................................

            100 Kasa Hesabı                                                               7.000

                                              121 Alacak Senetleri Hesabı                          7.000

                                 alacak senedinin tahsili
BORÇ          100 KASA HESABI                       ALACAK
                                          7.000




                                       101 ALINAN ÇEKLER HESABI

101 Alınan Çekler Hesabı: Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş
olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlendiği
hesaptır. İşletme çeki alıyorsa burada alınan çekler hesabı kullanılır.

101 Alınan Çekler Hesabının İşleyişi: Alınan çeklerin üzerindeki yazılı değerleri ile borçlu
tarafa kayıt edilir, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak tarafa kaydedilir. Hesap daima
borç bakiyesi verir veya hiç bakiye vermez. Hiçbir şekilde alınan çekler hesabı alacak
bakiyesi vermez.

                                             101 ALINAN ÇEKLER
                               BORÇ                                                ALACAK
                                                     HS.


                                      ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                         (+)                             (-)



Örnek: İşletme 2.500 TL malı satmıştır, karşılığında çek almıştır.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ    ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           101 Alınan Çekler Hesabı                                                      2.500

                                               600 yurt İçi Satışlar Hesabı                       2.500

                                çek karşılığı mal satımı




                                            101 ALINAN ÇEKLER
                               BORÇ                                                ALACAK
                                                    HS.
                                          2.500
Örnek: İşletme 2.000 TL çekini bankadan peşin olarak tahsil etmiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           100 Kasa Hesabı                                                               2.000

                                                101 Alınan Çekler Hesabı                           2.000

                                        çekin tahsili




                                             101 ALINAN ÇEKLER
                               BORÇ                              ALACAK
                                                     HS.
                                                             2.000




                                            102 BANKALAR HESABI

102 Bankalar Hesabı: Bu hesap, işletmelerin yurt içi ve yurt dışında banka ve benzeri finans
kurumlarında açtırılan hesaplarına yatırılan ve hesaptan çekilen paraların izlendiği hesaptır.
102 Bankalar Hesabının İşleyişi: Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç
tarafına, bankadan çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme
emirleri için ödenen tutarlar bankalar hesabının alacak tarafına kaydedilir.

                               BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK


                                      ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                         (+)                             (-)



Örnek: İşletme 10.000 TL nakiti bankaya yatırmıştır.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           102 Bankalar Hesabı                                                           10.000
100 Kasa Hesabı                     10.000

                               bankaya para yatırılması




                               BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK
                                    10.000




Örnek: İşletme 4.000 TL lik demirbaşı almış, tutarını banka hesabından ödemiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ    ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           255 Demirbaşlar Hesabı                                                        4.000

                                                        102 Bankalar Hesabı                       4.000

                      demirbaşın bankadan ödenerek alımı




                               BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK
                                                    4.000




                103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI (-)

103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı (-): İşletmelerin üçüncü kişilere bankalardan
çek ile veya ödeme emri ile yapacağı ödemeleri izlediği hesaptır. Verilen çekler hesabı pasif
karakterli bir hesaptır yani varlık hesabı olmasına rağmen işleyişi kaynak hesapları
şeklindedir. Yani artışlar alacağa, azalışlar borca kaydedilir. Hesabın yanındaki (-) işareti bu
anlama gelmektedir. 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabının İşleyişi: İşletmeler
çek verdiklerinde bu hesap kullanılır. Kişilere çek ve ödeme emri verildiğinde hesabın alacak
tarafına ,çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında verilen çekler
hesabının borcuna kaydedilir.

                               BORÇ 103 VERİLEN ÇEKLER ALACAK
VE ÖDEME EMİRLERİ
                                                 HESABI


                                     AZALIŞLAR                          ARTIŞLAR
                                        (-)                                (+)



Örnek: İşletme 5.000 TL lik malı almış, karşılığında çek vermiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ    ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           153 Ticari Mallar Hesabı                                                      5.000

                         103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs                                  5.000

                                    çek ile mal alımı




                                    103 VERİLEN ÇEKLER
                               BORÇ VE ÖDEME EMİRLERİ ALACAK
                                          HESABI
                                                    5.000




Örnek: İşletme 1.500 TL tutarındaki çekini bankadan ödemiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ    ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs                                       1.500

                                                        102 Bankalar Hesabı                       1.500

                                     çekin ödenmesi




                                    103 VERİLEN ÇEKLER
                               BORÇ VE ÖDEME EMİRLERİ ALACAK
                                          HESABI
1.500




                               108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI

108 Diğer Hazır Değerler Hesabı: Nitelikleri itibarıyla hazır değer sayılan kredi kart
çekimleri, pullar, vadesi gelmiş kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri gibi
değerleri kapsar. 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının İşleyişi: Hazır değerler elde
edildiğinde hesabın borç tarafına, elden çıkarıldığında da hesabın alacak tarafına kaydedilir.

                                               108 DİĞER HAZIR
                               BORÇ                                                ALACAK
                                              DEĞERLER HESABI


                                      ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                         (+)                             (-)



Örnek: İşletme kullanılmak üzere 300 TL tutarında posta pulunu peşin alınmıştır.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ   ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           108 Diğer Hazır Değerler Hesabı                                               300

                                                             100 Kasa Hesabı                     300

                              posta pulunun peşin alımı




                                              108 DİĞER HAZIR
                               BORÇ                                                ALACAK
                                             DEĞERLER HESABI
                                            300




Örnek: İşletme 800 TL tutarında posta havelesini nakit olarak almıştır.
Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           100 Kasa Hesabı                                                                800

                                      108 Diğer Hazır Değerler Hesabı                              800

                        posta havalesinin gelerek alınması




                                               108 DİĞER HAZIR
                               BORÇ                                ALACAK
                                              DEĞERLER HESABI
                                                               800




                                      110 HİSSE SENETLERİ HESABI

110 Hisse Senetleri Hesabı: İşletmelerin geçici olarak elde tutmak amcıyla aldığı hisse
senetlerini izlediği hesaptır. 110 Hisse Senetleri Hesabının İşleyişi: Hisse senetleri alındığı
zaman hesabın borcuna kaydedilir. Hisse senetleri satıldığı zaman hesabın alacağına
kaydedilir. Hisse senetleri kar farkı ile satıldığı zaman aradaki fark 645 Menkul Kıymet Satış
Karları hesabına alacak olarak kaydedilir. Hisse senetleri zarar ile satıldığı zaman aradaki fark
655 Menkul Kıymet Satış Zararları hesabına borç olarak kaydedilir.

                                             110 HİSSE SENETLERİ
                               BORÇ                              ALACAK
                                                    HESABI


                                      ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                         (+)                              (-)



Örnek: İşletme 30 TL den 1.000 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           110 Hisse Senetleri Hesabı                                                    30.000

                                                             100 Kasa Hesabı                      30.000

                 30 x 1.000 = 30.000, hisse senetlerinin alımı
110 HİSSE SENEDİ
                               BORÇ                                                  ALACAK
                                                   HESABI
                                          30.000




Örnek: İşletme tanesi 20 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha sonra
hisse senetlerinin hepsini tanesi 22 TL den peşin olarak satıyor.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           110 Hisse Senetleri Hesabı                                                     10.000

                                                               100 Kasa Hesabı                     10.000

                  20 x 500 = 10.000, hisse senetlerinin alımı
      2 ....................................Tarih......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                 11.000

                                        110 Hisse Senetleri Hesabı                                  10.000
                                645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs                                   1.000

                22 x 500 = 11.000, hisse senetlerinin satımı




                                              110 HİSSE SENEDİ
                               BORÇ                               ALACAK
                                                   HESABI
                                          10.000             10.000




 Örnek: İşletme tanesi 50 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha
sonra hisse senetlerinin hepsini tanesi 45 TL den peşin olarak satıyor.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

                                                                                          25.000
110 Hisse Senetleri Hesabı

                                                               100 Kasa Hesabı                     25.000

                  50 x 500 = 25.000, hisse senetlerinin alımı
      2 ....................................Tarih......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                 22.500
          655 Menkul Kıymet Satış Zararları Hs                                             2.500

                                               110 Hisse Senetleri Hesabı                           25.000

                45 x 500 = 22.500, hisse senetlerinin satımı




                                              110 HİSSE SENEDİ
                               BORÇ                               ALACAK
                                                   HESABI
                                          25.000             25.000




 Örnek: HG Anonim Şirketi tanesi 30 TL olan hisse senetlerinden 1.000 adet hisse senedini
almıştır. Alış için %1 komisyon ödenmiştir. Daha sonra hisse senetlerinin tanesini 32 TL den
satmıştır.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           110 Hisse Senetleri Hesabı                                                     30.000
           653 Komisyon Giderleri Hesabı                                                   300

                                                               100 Kasa Hesabı                      30.300

                                    hisse senedi alımı
      2 ....................................Tarih......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                 32.000

                                          110 Hisse Senetleri Hesabı                                30.000
                                    645 Menkul Kıymet Satış Karı Hs                                  2.000

                               hisse senetlerinin satışı

                            118 DİĞER MENKUL KIYMETLER HESABI
118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı: İşletmenin aldığı Hisse senetleri, özel kesim ve kamu
kesimi tarafından çıkarılan tahvil, senet ve bonolar dışında kalan ve kısa vadede yatırım
yapmak amacıyla kullanılan diğer menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Bu menkul kıymetler
şöyledir; Repo, finansman bonosu, menkul kıymetler yatırım fonu, konut ve mevduat
sertifikaları, varlığa dayalı menkul kıymetler, yatırım fonları, banka bonoları.118 Diğer
Menkul Kıymetler Hesabının İşleyişi: Bu menkul kıymetler satın alındığında bu hesaba
borç olarak kaydedilir, menkul kıymetler satıldığında ya da işletmeden çıktığında ise hesaba
alacak kaydedilir.

                                              118 DİĞER MENKUL
                               BORÇ                            ALACAK
                                              KIYMETLER HESABI


                                      ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                         (+)                              (-)




Örnek: İşletme varlığa dayalı menkul kıymetlerden 3.000 adedini tanesi 100 TL den peşin
olarak satın alıyor.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ      ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı                                             300.000

                                                             100 Kasa Hesabı                       300.000

             100 x 3.000 = 300.000, menkul kıymetlerin alımı




                                           118 DİĞER MENKUL
                              BORÇ                                                  ALACAK
                                           KIYMETLER HESABI
                                        300.000




Örnek: İşletme tanesi 80 TL den 1.000 adet finansman bonosu peşin olarak satın alıyor. Daha
sonra finansman bonolarının yarısını tanesi 90 TL den peşin olarak satıyor.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ      ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

                                                                                         80.000
118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı

                                                             100 Kasa Hesabı                           80.000

              80 x 1.000 = 80.000, menkul kıymetlerin alımı
     2 ....................................31.12.2008......................................

        100 Kasa Hesabı                                                                       45.000

                                      118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı                                 40.000
                                      645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs                                 5.000

                 90 x 500 = 45.000,menkul kıymetlerin satımı




                                           118 DİĞER MENKUL
                              BORÇ                            ALACAK
                                           KIYMETLER HESABI
                                         80.000          40.000




119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-)

 119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının İşleyişi: Değer azalması
olan menkul kıymetler için ayrılması gereken karşılık hesabın alcağına kaydedilirken, 654
Karşılık Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Değer azalmasının ortadan kalkması ya da
menkul kıymetin işletme kayıtlarından çıkartılması durumunda ise bu hesap borca
kaydedilerek kapatılır. Değer azalmasının ortadan kalkması ya da azalması durumunda iptal
edilen karşılıklar 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabının alcağına kaydedilir.



                                                119 MENKUL
                                             KIYMETLER DEĞER
                              BORÇ                                                ALACAK
                                                DÜŞÜKLÜĞÜ
                                             KARŞILIĞI HESABI


                                    AZALIŞLAR                          ARTIŞLAR
                                       (-)                                (+)




Örnek: İşletme elinde bulundurduğu hisse senetlerinin tutarı 50.000 TL dir. Yapılan envanter
sonucunda hisse senetlerinin borsa değerinin 40.000 TL ye düştüğünü tespit etmiştir. Daha
sonra değeri düşen hisse senetlerinin piyasa değerinin 45.000 TL ye yükseldiği tespit
edilmiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           654 Karşılık Giderleri Hesabı                                                  10.000

             119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı                                        10.000

                       Hisse senetlerine karşılık ayrılması



Hisse senetleri 50.000 TL den 40.000 TL ye düştüğünden 50.000 - 40.000 = 10.000 TL değer
düşüklüğü olumuştur.



      2 ....................................Tarih......................................

          119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı                                  5.000

                               644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs                                   5.000

                      Karşılık ayrılmasının yarısının iptali

Hisse senetlerinin değeri 40.000 TL den 45.000 TL ye yükseldiğinden, ayrılan karşılıkların
5.000 TL si iptal edilir.

                                          119 MENKUL
                                      KIYMETLER DEĞER
                               BORÇ                       ALACAK
                                          DÜŞÜKLÜĞÜ
                                       KARŞILIĞI HESABI
                                    5.000            10.000




                                              120 ALICILAR HESABI

120 Alıcılar Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından
kaynaklanan senetsiz yani veresiye alacaklarının izlenmesi için kullanılan hesaptır. Finansal
kiralamadan doğan senetsiz alacaklar da bu hesapta izlenir. Bu hesaptaki alacakların vadesi 1
yıla kadardır. 120 Alıcılar Hesabının İşleyişi: Veresiye olarak mal veya hizmet satışlarından
dolayı senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç kaydedilir, alacakların tahsil edilmesi
halinde ise hesaba alacak kaydedilir.

                               BORÇ           120 ALICILAR HESABI ALACAK
ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                         (+)                              (-)



 Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde 10.000 TL tutarındaki malı veresiye olarak müşterisi
Elif A. ya satıyor. 05.03.2009 tarihinde Elif A. işletmeye olan borcunun yarısını peşin, kalan
yarısınıda çek ile ödüyor.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................25.02.2009......................................

            120 Alıcılar Hesabı                                                                10.000
            120.01 Elif A. 10.000

                                                            600 Y.İ. Satışlar Hesabı                    10.000

                                       Veresiye mal satımı
      2 ....................................05.03.2009......................................

         100 Kasa Hesabı                                                                       5.000
         101 Alınan Çekler Hesabı                                                              5.000

                                                               120 Alıcılar Hesabı                      10.000
                                                             120.01 Elif A. 10.000

                               Elif A.nın borcunu ödemesi




                                            120 ALICILAR HESABI ALACAK

                                          10.000                           10.000




Yardımcı hesap:

                               BORÇ             120.01 ELİF A.      ALACAK
                                          10.000               10.000
121 ALACAK SENETLERİ HESABI

121 Alacak Senetleri Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet
satışlarından kaynaklanan vadesi 1 yılı geçmeyen senetli alacakların izlendiği hesaptır.
Finansal kiralama işlemlerinden doğan senetli alacaklar da bu hesapta izlenir.121 Alacak
Senetleri Hesabının İşleyişi: Alınan senet tutarları bu hesaba borç, tahsil edilen ya da
işletmenin elinden çıkan senet tutarları ise hesaba alacak olarak kaydedilir.

                                                 121 ALACAK
                              BORÇ                             ALACAK
                                              SENETLERİ HESABI


                                     ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                        (+)                              (-)



 Örnek: İşletme 15.02.2009 tarihinde 8.000 TL tutarındaki malı 6 ay vadeli senet karşılığı
satıyor. KDV % 18 hariç. 25.02.2009 tarihinde elinde bulundurduğu ve vadesi gelen 2.500 TL
tutarındaki bir senedi tahsil ediyor.



    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................15.02.2009......................................

           121 Alacak Senetleri Hesabı                                                        9.440

                                                        600 Y.İ. Satışlar Hesabı                      8.000
                                                   391 Hesaplanan KDV Hesabı                          1.440

                                      Senet ile mal satımı
     2 ....................................25.02.2009......................................

        100 Kasa Hesabı                                                                       2.500

                                                  121 Alacak Senetleri Hesabı                         2.500

                                 Senedin tahsil edilmesi




                                               121 ALACAK
                              BORÇ                            ALACAK
                                           SENETLERİ HESABI
                                         9.440            2.500
Örnek: İşletme 01.02.2009 tarihinde 6.000 TL tutarındaki malı satın alıyor. Karşılığında
elinde bulundurduğu 5.000 TL tutarındaki senedi ciro ederek veriyor, kalanını peşin ödüyor.
KDV % 18 hariç.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................15.02.2009......................................

          153 Ticari Mallar Hesabı                                              6.000
          191 İndirilecek KDV Hesabı                                            1.080

                                            121 Alacak Senetleri Hesabı                      5.000
                                                      100 Kasa Hesabı                        2.080

                         Senet ve peşin olarak mal alımı




                                     121 ALACAK
                          BORÇ        SENETLERİ                      ALACAK
                                        HESABI
                                                                  5.000




                  122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HESABI (-)

122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı: Dönem sonunda bilançoda senetli alacakların
tasarruf değeri (peşin değerleri) ile gösterilmesi halinde nominal değer ile peşin değer
arasındaki fark, bir başka ifadeyle alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının
izlenmesinde kullanılan hesaptır. Pasif karakterli bir hesaptır.122 Alacak Senetleri
Reeskontu Hesabının İşleyişi: Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba alacak olarak
kaydedilir, 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Böylece alacak
senetleri bilançoda peşin değerinde gösterilmiş olur. 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabı
izleyen dönemde 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı ile kapatılır.

                                        122 ALACAK
                          BORÇ           SENETLERİ    ALACAK
                                     REESKONTU HESABI


                              AZALIŞLAR                    ARTIŞLAR
                                 (-)                          (+)
Örnek: İşletme 1 Ekim 2008 tarihinde 15.000 TL tutarındaki malı 17.000 TL ye 4 ay vadeli
senet ile satıyor, kdv tutarını peşin alıyor. KDV % 10 hariç.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................01.10.2008......................................

           121 Alacak Senetleri Hesabı                                                         17.000
           100 Kasa Hesabı                                                                      1.700

                                                         600 Y.İ. Satışlar Hesabı                       17.000
                                                    391 Hesaplanan KDV Hesabı                            1.700

                             KDV si peşin senet ile mal satımı

Senetlerin nominal değerinin tamamı 600 Yurt İçi Satışlar Hesabına yazılarak gelir
kaydedilmiştir. Senet 4 aylık vadeli olduğundan aylık faizi 500 TL olur. Fakat vadeye göre 3
aylık kısmı 2008 yılına ait, 1 aylık kısmı 2009 yılına aittir. Buradaki 2009 yılına ait olan 500
TL nin 2008 yılı gelirlerinden çıkartılıp 2009 yılına aktarılması gerekir. İşte bu işleme
reeskont işlemi denir.

31.12.2008 tarihindeki envanter kaydı:

      2 ....................................31.12.2008......................................

         657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabı                                                     500

                                         122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs                               500

                          Alacak senetlerinin reeskont kaydı




                                               122 ALACAK
                               BORÇ             SENETLERİ      ALACAK
                                            REESKONTU HESABI
                                                           500




Böylece 500 TL yi 2008 yılı karından düşürmüş oluyoruz.

01.01.2009 tarihinde 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabında yer alan 500 TL, 647
Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına devredilerek kapatılır. 500 TL de 2009 yılında gelir olarak
kaydedilmiş olur.
1 ....................................01.01.2009......................................

         122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs                                                     500

                                         647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı                             500

                                 Reeskont kaydının iptali




                                                122 ALACAK
                               BORÇ              SENETLERİ     ALACAK
                                            REESKONTU HESABI
                                            500            500




                    126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HESABI

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı: İşletme tarafından üçüncü kişilere karşı bir
işin yapılmasının üstlenilmesi ya da bir sözleşmenin karşılığı olarak geri alınmak üzere
verilen depozito ve teminat niteliğindeki nakit değerlerin izlendiği hesaptır.

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının İşleyişi: Bir yıl içersinde geri alınması
öngörülen depozito ve teminatlar bu hesabın borcuna kaydedilir, geri alınan depozito ve
teminatlar hesabın alacağına kaydedilir.

                                                126 VERİLEN
                               BORÇ             DEPOZİTO VE    ALACAK
                                             TEMİNATLAR HESABI


                                      ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                         (+)                             (-)



 Örnek: İşletme 18.02.2009 tarihinde bir ihaleye katılabilmek için 5.000 TL tutarında bir
depozito yatırmıştır. 01.03.2009 tarihinde yapılan ihale işletmede kalmadığı için verilen
depozito geri alınıyor.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................18.02.2009......................................

           126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı                                           5.000

                                                                      100 Kasa Hesabı                  5.000
İhale için teminat verilmesi

     2 ....................................25.02.2009......................................

         100 Kasa Hesabı                                                                      5.000

                             126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı                                  5.000

                            Verilen teminatın geri alınması




                                          126 VERİLEN DEPOZİTO
                               BORÇ          VE TEMİNATLAR     ALACAK
                                                 HESABI
                                          5.000            5.000




                             127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HESABI

127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı: Ticari faaliyetler sonucu ortaya çıkan ve diğer ticari
alacak hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli senetsiz ticari alacakların izlandiği
hesaptır.127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabının İşleyişi: Diğer çeşitli alacaklar ortaya
çıktığında bu hesaba borç olarak kaydedilir. Bu alacaklar tahsil edildiğinde hesaba alacak
olarak kaydedilir.

                                              127 DİĞER TİCARİ
                               BORÇ                            ALACAK
                                             ALACAKLAR HESABI


                                      ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                         (+)                              (-)



 Örnek: İşletme 1.000 TL tutarında mal satmış, karşılığının kredi kartından çekmiş fakat
çekilen tutar banka hesabına henüz yatmamıştır. KDV % 18 hariç. Daha sonra bu paranın
banka hesabına yatttığı öğrenilmiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                            BORÇ         ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı                                              1.180
           127.01 Kredi kartında bekleyen paralar
600 Y.İ. Satışlar Hesabı                         1.000
                                            391 Hesaplanan KDV Hesabı                              180

                               Kredi kartı ile mal satımı
      2 ....................................Tarih......................................

          102 Bankala Hesabı                                                              1.180

                                 127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı                                1.180
                             127.01 Kredi kartında bekleyen paralar

                        Alacağın banka hesabına yatması




                                              127 DİĞER TİCARİ
                               BORÇ                              ALACAK
                                            ALACAKLAR HESABI
                                           1.180             1.180




                           128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı: Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa
uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına
aktarılmış senetli ve senetsiz alacakların izlendiği hesaptır.

128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabının İşleyişi: Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar
bulundukları hesaplardan çıkartılarak bu hesaba borç kaydedilirler. Şüpheli alacağın tahsili
veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak olarak kaydedilirler.

                                              128 ŞÜPHELİ TİCARİ
                               BORÇ                              ALACAK
                                              ALACAKLAR HESABI


                                       ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                          (+)                              (-)



 Örnek: İşletme 5.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve
bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Fakat şüpheli hale gelen bu senet daha sonra ödenmiştir.
Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ    ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı                                            5.000

                                              121 Alacak Senetleri Hesabı                          5.000

                          Senedin şüpheli hale getirilmesi
      2 ....................................Tarih......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                 5.000

                                 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı                               5.000

                               Şüpheli alacağın tahsili




                                             128 ŞÜPHELİ TİCARİ
                               BORÇ                              ALACAK
                                            ALACAKLAR HESABI
                                           5.000             5.000




Örnek: İşletme 2.000 TL tutarındaki bir malı versiye olarak HG ye satmıştır. KDV % 18
hariç. HG den borcunun birden fazla istenmesine rağmen ödememiştir. İşletme bu alacağını
dava takibine almıştır. HG daha sonra borcunun yarısını çek vererek ödemiştir.



    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ    ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           120 Alıcılar Hesabı                                                            2.360
           120.01 HG

                                                 600 Y.İ. Satışlar Hesabı                          2.000
                                            391 Hesaplanan KDV Hesabı                               360

                                   Versiye mal satımı
      2 ....................................Tarih......................................

          128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı                                             2.360
120 Alıcılar Hesabı                     2.360
                                                                  120.01 HG

                        Alacağın şüpheli hale getirilmesi
      3 ....................................Tarih......................................

          101 Alınan Çekler Hesabı                                                        1.180

                                 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı                              1.180

                        Şüpheli alacağın yarısının tahsilii




                                             128 ŞÜPHELİ TİCARİ
                               BORÇ                              ALACAK
                                            ALACAKLAR HESABI
                                           2.360             1.180




.

                            131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI

131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı: İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri
dolayısı ile (ödünç verme, borç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından veya
işletme sahiplarinden olan alacak tutarlarının izlendiği hesaptır.131 Ortaklardan Alacaklar
Hesabının İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde
ise alacak kaydedilir.



                                              131 ORTAKLARDAN
                               BORÇ                            ALACAK
                                              ALACAKLAR HESABI


                                       ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                          (+)                              (-)




Örnek: İşletme 20.02.2009 tarihinde işletme ortaklarından Hakan A. ya 3.750 TL borç para
vermiştir. Bir ay sonra ortak borcunu peşin olarak ödemiştir.
Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................20.02.2009......................................

           131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı                                                    3.750
           131.01 Hakan A.

                                                                     100 Kasa Hesabı                   3.750

                            Ortak Hakan A. ya borç verilmesi
     2 ....................................20.03.2009.......................................

        100 Kasa Hesabı                                                                        3.750

                                           131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı                            3.750
                                                           131.01 Hakan A.

                       Ortak Hakan A. nın borcunu ödemesi




                                            131 ORTAKLARDAN
                              BORÇ                            ALACAK
                                           ALACAKLAR HESABI
                                          3.750           3.750




                            135 PERSONELDEN ALACAKLAR HESABI

135 Personelden Alacaklar Hesabı: İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri
dolayısı ile işletme personelinin borçlarının izlendiği hesaptır.

135 Personelden Alacaklar Hesabının İşleyişi: Personelden alacağın ortaya çıkması halinde
hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

                                              135 PERSONELDEN
                              BORÇ                            ALACAK
                                             ALACAKLAR HESABI


                                     ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                        (+)                              (-)
Örnek: İşletme personeli Ahmet B. ye 750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra personel
borcunu peşin olarak ödemiştir.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                              BORÇ   ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           135 Personelden Alacaklar Hesabı                                                750
           135.01 Ahmet B.

                                                               100 Kasa Hesabı                     750

                      Personel Ahmet B. ye borç verilmesi
      2 ....................................Tarih.......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                   750

                                     135 Personelden Alacaklar Hesabı                               750
                                                     135.01 Ahmet B.

                   Personel Ahmet B. nin borcunu ödemesi




                                             135 PERSONELDEN
                               BORÇ                             ALACAK
                                            ALACAKLAR HESABI
                                            750             750




                             136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HESABI

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı: Ticari bir nedene dayanmayan diğer alacak
hesaplarından herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesaptır.

136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba
borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.



                                               136 DİĞER ÇEŞİTLİ
                               BORÇ                              ALACAK
                                              ALACAKLAR HESABI
ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                        (+)                              (-)



 Örnek: İşletme 20.12.2008 tarihinde 2.500 TL tutarındaki bir demirbaşı veresiye olarak 3 ay
vade ile peşin satmıştır. KDV % 8 hariç. 01.02.2009 tarihinde alacağını peşin tahsil etmiştir.



    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................20.12.2008......................................

           136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı                                                  2.700

                                                        255 Demirbaşlar Hesabı                         2.500
                                                   391 Hesaplanan KDV Hesabı                            200

                                 Demirbaşın peşin satılması
     2 ....................................01.02.2009.......................................

        100 Kasa Hesabı                                                                        2.700

                                         136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı                            2.700

                                 Alacağın tahsil edilmesi




                                             136 DİĞER ÇEŞİTLİ
                              BORÇ                               ALACAK
                                           ALACAKLAR HESABI
                                          2.700              2.700




                                      153 TİCARİ MALLAR HESABI

153 Ticari Mallar Hesabı: Üzerinde herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satılmak amacı
ile alınan ticari malların izlendiği hesaptır.

153 Ticari Mallar Hesabının İşleyişi: Satın alınan ticari mallar maliyet bedeli ile bu hesaba
borç kaydedilir, aynı zamanda mallar için yapılan alış giderleri de borç olarak kaydedilir.
Satılması veya herhangi bir nedenle işletmeden çıkmasında ise maliyet bedeli ile alacak
kaydedilir. Aynı zamanda iskonto ve iadelerde de hesap alacak olarak kaydedilir.
Satılan mallarla ilgili olarak satış ve maliyet hesaplarının kullanılması gerekir. Ticari mallar
stoklarının izlenmesi ve maliyetlerinin hesaplanması için iki yöntem mevcuttur.


1. Sürekli envanter yöntemi

2. Aralıklı envante yöntemi



                                                153 TİCARİ MALLAR
                                BORÇ                              ALACAK
                                                      HESABI


                                        ARTIŞLAR                         AZALIŞLAR
                                           (+)                              (-)




Örnek: İşletme 10 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak almıştır. Bu malların 2
tanesi arızalı çıktığı için iade edilmiştir.


     Mad.
                                      AÇIKLAMA                                             BORÇ    ALACAK
     No
      1 ....................................Tarih......................................

            153 Ticari Mallar Hesabı                                                       6.000
            153.01 Televizyon
                                                                                                    6.000
                                                                100 Kasa Hesabı

                         Peşin mal alımı (10 x 600 = 6.000)
       2 ....................................Tarih......................................

           100 Kasa Hesabı                                                                 1.200

                                                   153 Ticari Mallar Hesabı                         1.200
                                                         153.01 Televizyon

                            Mal iadesi (2 x 600 = 1.200)




                                               153 TİCARİ MALLAR
                                BORÇ                                                  ALACAK
                                                     HESABI
6.000                              1.200




 Örnek: İşletme 20 adet bilgisayarı tanesi 800 TL den peşin olarak almıştır. Bu malların
nakliyesi için 400 TL para ödeniyor. Daha sonra satıcı firma peşin ödemeden dolayı 700 TL
iskonto yapıyor ve parasını peşin iade ediyor.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           153 Ticari Mallar Hesabı                                                       16.000
           153.01 Bilgisayar

                                                               100 Kasa Hesabı                      16.000

                       Peşin mal alımı (20 x 800 = 16.000)
      2 ....................................Tarih......................................

          153 Ticari Mallar Hesabı                                                         400
          153.01 Bilgisayar

                                                              100 Kasa Hesabı                        400

                                      Mal alış gideri
      3 ....................................Tarih......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                  700

                                                  153 Ticari Mallar Hesabı                           700
                                                         153.01 Bilgisayar

                         Mal alımında iskonto yapılması




                                            153 TİCARİ MALLAR
                               BORÇ                             ALACAK
                                                  HESABI
                                          16.000            700
                                           400
SÜREKLİ ENVANTER - ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMLERİ

Satılan Ticari Malların Maliyetinin Hesaplanması: İşletmeler ticari mal satışlarından elde
ettiği kar veya zararın belirlenmesi için satışlarını ve bu satışların maliyetlerini belirlemeleri
gerekir. Satılan ticari mal maliyetleri aşağıdaki şekilde hesaplanabilir.

- Dönem Başı Mal Mevcudu:                          +
- Dönem İçi Mal Alışları:                          +
- Mal Alış Giderleri:                              +
- Mal Alış İskontoları:                            -
- Mal Alış İadeleri:                               -
- Dönem Sonu Mal Mevcudu:                          -

Satılan Malların Maliyeti:                         ...



Muhasebe kayıtlarında iki tür maliyet hesaplama yöntemi vardır. Bunlardan biri sürekli
envanter yöntemi, ikincisi aralıklı envanter yöntemi.


1. Sürekli Envanter Yöntemi: Bu yöntemde yapılan bir satış işleminden sonra maliyet kaydı
hemen ardından yapılır. Yani satış kaydı ile birlikte maliyet kaydı da yapılır. Bu yöntemin
uygulanabilmesi için yapılan satışların maliyetlerinin kolay bir şekilde tespit edilmesi gerekir.

Örnek:

- 02.12.2008 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 500 TL den peşin olarak almıştır. KDV %
18 hariç.

- 04.12.2008 tarihinde 3 adet televizyonu tanesi 550 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18
hariç.

- 08.12.2008 tarihinde 2 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18
hariç.

     Mad.
                                           AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
     No
      1 ....................................02.12.2008......................................

            153 TİCARİ MALLAR HESABI                                                           5.000
            191 İNDİRİLECEK KDV HESABI                                                          900

                                                                100 KASA HESABI                        5.900

               .............Peşin mal alımı (500 x 10 = 5.000)..............
      2 ....................................04.12.2008......................................

         100 KASA HESABI                                                                       1.947

                                            600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI                                   1.650
                                       391 HESAPLANAN KDV HESABI                                        297
...............Peşin mal satışı (550 x 3 = 1.650)................
     3 ....................................04.12.2008......................................

        621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS                                                        1.500

                                           153 TİCARİ MALLAR HESABI                                   1.500

            .....Satılan malınmaliyeti kaydı (500 x 3 = 1.500).....
     4 ....................................08.12.2008......................................

        100 KASA HESABI                                                                       1.416

                                           600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI                                   1.200
                                      391 HESAPLANAN KDV HESABI                                        216

            ...............Peşin mal satışı (600 x 2 = 1.200)................
     5 ....................................08.12.2008......................................

        621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS                                                        1.000

                                           153 TİCARİ MALLAR HESABI                                   1.000

            .....Satılan malınmaliyeti kaydı (500 x 2 = 1.000).....

 2. Aralıklı Envanter Yöntemi: Bu yöntemde satılan ticari malların maliyeti, dönem sonunda
envanter sonucu bulunan mal stoklarına göre satışların maliyeti toplu olarak bir defada kayıt
yapılır.

Örnek: Sürekli envanter yönteminde yaptığımız örneği aralıklı envanter yöntemine göre
yapalım;

- 02.12.2008 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 500 TL den peşin olarak almıştır. KDV %
18 hariç.

- 04.12.2008 tarihinde 3 adet televizyonu tanesi 550 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18
hariç.

- 08.12.2008 tarihinde 2 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18
hariç.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................02.12.2008......................................

           153 TİCARİ MALLAR HESABI                                                           5.000
           191 İNDİRİLECEK KDV HESABI                                                          900

                                                               100 KASA HESABI                        5.900

              .............Peşin mal alımı (500 x 10 = 5.000)..............
2 ....................................04.12.2008......................................

         100 KASA HESABI                                                                       1.947

                                            600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI                                   1.650
                                       391 HESAPLANAN KDV HESABI                                        297

             ...............Peşin mal satışı (550 x 3 = 1.650)................
      3 ....................................08.12.2008......................................

         100 KASA HESABI                                                                       1.416

                                            600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI                                   1.200
                                       391 HESAPLANAN KDV HESABI                                        216

             ...............Peşin mal satışı (600 x 2 = 1.200)................


Dönem sonunda yapılacak satışların maliyeti kaydı: 10 adet televizyon alınmış, bunların 5
adedi satıldığından dönem sonu mal mevcudu 5 adet yani; 500 TL x 5 adet = 2.500 TL dir.

- Dönem Başı Mal Mevcudu:
- Dönem İçi Mal Alışları:                       5.000
- Mal Alış Gİderleri:
- Mal Alış İskontoları:
- Mal Alış İadeleri:
- Dönem Sonu Mal Mevcudu:                      (2.500)

Satılan Malların Maliyeti:                      2.500




    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................31.12.2008......................................

            621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS                                                     2.500

                                              153 TİCARİ MALLAR HESABI                                 2.500

                     .............Satılan malın maliyeti kaydı..............



Sürekli envanter yönteminde satışların ardından maliyet hesaplarız, aralıklı envanter
yönteminde dönem sonunda toplu olarak bir defada maliyet hesaplarız.

Yapılan iki yöntemde de satılan malların maliyeti ve bunun sonucunda kar veya zarar aynıdır.
Hangi yöntemi kullanırsak kullanalım sonuç aynı çıkar. Sadece yöntemleri farklıdır.
157 DİĞER STOKLAR HESABI

157 Diğer Stoklar Hesabı: Daha önce saydığımız stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına
alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemler bu hesap grubunda yer alır.

157 Diğer Stoklar Hesabının İşleyişi: Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç
kaydedilir, satıldığında, devredildiğinde veya kullanıldığında ise alacak olarak kaydedilir.
Bunların satışından doğan karlar 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabına, zararlar ise 659
Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabına kaydedilir.

                                             157 DİĞER STOKLAR
                              BORÇ                             ALACAK
                                                   HESABI


                                      ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                         (+)                             (-)



 Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde şehir dışındaki 25.000 TL tutarındaki bir malı banka
hesabından ödeme yaparak alıyor, fakat malı henüz teslim almıyor. 28.02.2009 tarihinde mal
teslim alınıyor

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................25.02.2009......................................

           157 Diğer Stoklar Hesabı                                                           25.000
           157.01 Yoldaki mallar

                                                               102 Bankalar Hesabı                     25.000

                             Malların şehir dışından alınması
     2 ....................................28.02.2009......................................

        153 Ticari Mallar Hesabı                                                              25.000

                                                      157 Diğer Stoklar Hesabı                         25.000
                                                        157.01 Yoldaki mallar

                          Yoldaki malların teslim alınması




                                           157 DİĞER STOKLAR
                              BORÇ                             ALACAK
                                                 HESABI
                                         25.000           25.000
Örnek: İşletmedeki 40.000 TL tutarındaki bir malın değeri 38.000 TL ye inmiştir, fakat
değer düşüklüğü kesin değildir.

     Mad.
                                      AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
     No
      1 ....................................Tarih......................................

            157 Diğer Stoklar Hesabı                                                       40.000
            157.02 Değeri düşen mallar

                                                    153 Ticari Mallar Hesabı                         40.000

                           Ticari malın değerinin düşmesi
       2 ....................................Tarih......................................

           654 Karşılık Giderleri Hesabı                                                   2.000

                                  158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı                                 2.000

                    Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması




                                             157 DİĞER STOKLAR
                                BORÇ                                                  ALACAK
                                                   HESABI
                                           40.000




                   158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-)

158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı: Stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde
azalışların ortaya çıkması, stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi
dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır. Pasif karakterli
158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının İşleyişi: Stok değer düşüklüğü tespit
edildiğinde bu hesaba alacak kaydedilir, 654. Karşılık Giderleri Hesabı da borç olarak
kaydedilir. Karşılık ayrılan stok kaleminin işletme içinde kullanılması ya da satılması halinde;
ilgili stok hesabının alacağı ile karşılaştırılarak daha önce ayrılan karşılık 644. Konusu
Kalmayan Karşılıklar Hesabına aktarılarak kapatılır.

                                                 158 STOK DEĞER
                                BORÇ               DÜŞÜKLÜĞÜ                          ALACAK
                                                KARŞILIĞI HESABI


                                      AZALIŞLAR                           ARTIŞLAR
                                         (-)                                 (+)
Örnek: İşletmedeki 40.000 TL tutarındaki bir mal için 5.000 TL karşılık ayrılmıştır. Daha
sonra Bu mal 37.000 TL ye satılıyor. KDV % 18 hariç.

    Mad.
                                     AÇIKLAMA                                             BORÇ     ALACAK
    No
     1 ....................................Tarih......................................

           654 Karşılık Giderleri Hesabı                                                  5.000

                                  158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı                                5.000

                    Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması
      2 ....................................Tarih......................................

          100 Kasa Hesabı                                                                 43.660

                                                600 Y.İ. Satışlar Hesabı                            37.000
                                           391 Hesaplanan KDV Hesabı                                 6.660

                           Değeri düşen malın satılması
      3 ....................................Tarih......................................

          158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı                                              5.000

                         644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı                                     5.000

                          Karşılık hesabının kapatılması




                                        58 STOK DEĞER
                               BORÇ       DÜŞÜKLÜĞÜ       ALACAK
                                       KARŞILIĞI HESABI
                                    5.000             5.000




                            159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HESABI

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı: Bu hesap yurt içinden ya da yurt dışından satın
alınmak üzere sipariş edilen stoklarla ilgili olarak yapılan avans ödemelerinin izlendiği
hesaptır.

159 Verilen Sipariş Avansları Hesabının İşleyişi: Yapılan avans ödemeleri bu hesaba borç
olarak kaydedilir, malın teslim edilmesinde hesap alacak kaydedilir.
159 VERİLEN SİPARİŞ
                              BORÇ                               ALACAK
                                             AVANSLARI HESABI


                                      ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                         (+)                             (-)



Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde 30.000 TL tutarındaki malın alınması için 10.000 TL
avans olarak ödenmiştir. 05.03.2009 tarihinde mal teslim alınmış ve kalan tutar da peşin
ödenmiştir. KDV % 18 hariç.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................25.02.2009......................................

           159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı                                               10.000

                                                                     100 Kasa Hesabı                   10.000

                             Alınan mal için avans verilmesi
     2 ....................................28.02.2009......................................

        153 Ticari Mallar Hesabı                                                              30.000
        191 İndirilecek KDV Hesabı                                                             5.400

                                     159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı                              10.000
                                                         100 Kasa Hesabı                               25.400

                                  Malın teslim alınması




                                       159 VERİLEN SİPARİŞ
                              BORÇ                         ALACAK
                                       AVANSLARI HESABI
                                10.000            10.000




                                       190 DEVREDEN KDV HESABI

190 Devreden KDV Hesabı: Bir dönemde indirelemeyen ve gelecek döneme devredilen
katma değer vergisinin takip edildiği hesaptır. Yani 191 İndirilecek KDV, 391 Hesaplanan
KDV'den büyükse, aradaki fark 190 Devreden KDV tutarıdır.
190 Devreden KDV Hesabının İşleyişi: Ay sonlarında 191 İndirilecek KDV hesabı ile 391 Hesaplanan KDV hesabının
karşılaştırılmasında, 191 İndiriecek KDV hesabı daha büyükse aradaki fark 190 Devreden KDV hesabına borç olarak
yazılır. İzleyen dönem bu hesap alacak yazılarak 391 Hesaplanan KDV hesabı ile karşılaştırılır.

191 İNDİRİLECEK KDV > 391 HESAPLANAN KDV = 190 DEVREDEN KDV HESABI

                                                    190 DEVREDEN KDV
                                        BORÇ                         ALACAK
                                                          HESABI


                                              ARTIŞLAR                   AZALIŞLAR
                                                 (+)                        (-)



Örnek: İşletmenin Ocak ayı sonundaki büyük defter hesapları aşağıdaki gibidir. Buna göre işletmenin ay sonu KDV
tahakkukunu yapınız.

               191 İNDİRİLECEK KDV                                                    391 HESAPLANAN KDV
       BORÇ                        ALACAK                                   BORÇ                           ALACAK
                      HESABI                                                                 HESABI
              12.000                                                                                  12.000
              20.000                                                                                  40.000
              45.000                                                                                  22.000
              18.000                                                                                  16.000

              95.000                                                                                             90.000


191 İndirilecek KDV ve 391 Hesaplanan KDV hesaplarının toplamları alınarak, yevmiye defterinde ters kayıt yapılarak
kapatılır. Yani 191 indirilecek KDV hesabı borçta olduğu için bu hesabı alacağa, 391 hesaplanan KDV hesabı alacakta
olduğu için bu hesabı borca yazarak hesapları kapatırız.

                  Mad.
                                                        AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
                  No
                   1 ....................................31.01.2009......................................

                        391 Hesaplanan KDV Hesabı                                            90.000
                        190 Devreden KDV Hesabı                                               5.000

                                                          191 İndirilecek KDV Hesabı                      95.000

                                           Ay sonu KDV tahakkuku

Yevmiye kaydını yaptığımızda borç ve alacak arasındaki 5.000 TL lik farkı da yazıyoruz. Bu 5.000 TL, 191 İndirilecek
KDV daha fazla olduğu için 190 Devreden KDV Hesabına kayıt edilir.



                                                   190 DEVREDEN KDV
                                        BORÇ                                       ALACAK
                                                         HESABI
5.000




Örneğin Devamı: İşletmenin Şubat ayı sonundaki büyük defter hesapları aşağıdaki gibidir. Buna göre işletmenin ay sonu
KDV tahakkukunu yapınız.

               191 İNDİRİLECEK KDV                                                    391 HESAPLANAN KDV
       BORÇ                        ALACAK                                   BORÇ                           ALACAK
                      HESABI                                                                 HESABI
              30.000                                                                                  40.000
              15.000                                                                                  15.000
              10.000                                                                                  20.000


              55.000                                                                                             75.000


Şubat ayındada aynı işlem 191 İndirilecek KDV ve 391 Hesaplanan KDV hesaplarının toplamları alınarak, yevmiye
defterinde ters kayıt yapılarak kapatılır, fakat önceki aydan 190 Devreden KDV Hesabı mevcutsa bu hesabı da
kapatmamız gerekir.

                  Mad.
                                                        AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
                  No
                   1 ....................................28.02.2009......................................

                        391 Hesaplanan KDV Hesabı                                            75.000

                                                         191 İndirilecek KDV Hesabı                       55.000
                                                          190 Devreden KDV Hesabı                          5.000
                                                    360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs                       15.000

                                           Ay sonu KDV tahakkuku

Yevmiye kaydını yaptığımızda borç ve alacak arasındaki 15.000 TL lik farkı da yazıyoruz. Bu 15.000 TL, 391
Hesaplanan KDV daha fazla olduğu için 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına kayıt edilir. Görüldüğü gibi 190
Devreden KDV Hesabını da alacak yazarak kapatmış oluyoruz.

                                                   190 DEVREDEN KDV
                                        BORÇ                          ALACAK
                                                         HESABI
                                                 5.000            5.000
191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

191 İndirilecek KDV Hesabı: İşletme tarafından, her türlü mal ve hizmetin satın alınması
sırasında satıcılara ödenen katma değer vergisinin kaydedildiği, izlendiği ve hesaplanan KDV
den indirilinceye kadar bekletildiği hesaptır.
191 İndirilecek KDV Hesabının İşleyişi: Mal ve hizmet alımlarında ödenen katma değer vergisi bu hesaba borç
kaydedilir, mevzuat gereği yapılabilecek indirimler ve hesaba yapılan düzeltmeler hesabın alacağına kaydedilir.
Dönem sonlarında da bu hesapta biriken katma değer tutarları alacak kaydedilerek 391 Hesaplanan KDV Hesabı
ile karşılaştırılarak hesap kapatılır.

391 HESAPLANAN KDV > 191 İNDİRİLECEK KDV = 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR
191 İNDİRİLECEK KDV > 391 HESAPLANAN KDV = 190 DEVREDEN KDV HESABI



                                                      191 İNDİRİLECEK KDV
                                        BORÇ                              ALACAK
                                                             HESABI


                                                ARTIŞLAR                        AZALIŞLAR
                                                   (+)                             (-)




Örnek: HG işletmesi 05.03.2009 tarihinde 40.000 TL tutarındaki malı peşin olarak alıyor. KDV % 18 hariç.
İşletme 07.03.2009 tarihinde 25.000 TL tutarındaki malı 10 ay vadeli senet ile alıyor. KDV % 18 hariç.
İşletme 08.03.2009 tarihinde 50.000 TL tutarındaki malı çek alarak satıyor. KDV % 18 hariç.
İşletme 10.03.2009 tarihinde işyerinde kullanmak için 4.000 TL değerinde bir yazar kasayı peşin alıyor. KDV % 8
hariç.
İşletme 11.03.2008 tarihinde 20.000 TL tutarındaki malı peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç.

              Mad.
                                                    AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
              No
               1 ....................................05.03.2009......................................

                     153Ticari Mallar Hesabı                                                            40.000
                     191 İndirilecek KDV Hesabı                                                          7.200

                                                                               100 Kasa Hesabı                   47.200

                                                   Peşin mal alımı
               2 ....................................07.03.2009......................................

                  153Ticari Mallar Hesabı                                                               25.000
                  191 İndirilecek KDV Hesabı                                                             4.500

                                                               321 Borç Senetleri Hesabı                         29.500

                                              Senet ile mal alımı
               3 ....................................08.03.2009......................................

                  101 Alınan Çekler Hesabı                                                              59.000

                                                               600 Y.İ. Satışlar Hesabı                          50.000
                                                          391 Hesaplanan KDV Hesabı                               9.000
Çek karşılığı mal satımı
               4 ....................................10.03.2009......................................

                  255 Demirbaşlar Hesabı                                                                4.000
                  191 İndirilecek KDV Hesabı                                                             320

                                                                             100 Kasa Hesabı                     4.320

                                             Peşin demirbaş alımı
               5 ....................................11.03.2009......................................

                  100 Kasa Hesabı                                                                       23.600

                                                               600 Y.İ. Satışlar Hesabı                          20.000
                                                          391 Hesaplanan KDV Hesabı                               3.600

                                                Peşin mal satımı

Dönem içi işlemlerden sonra ay sonlarında KDV tahakkuku yapılır. 191 İndirilecek KDV Hesabı ve 391
Hesaplanan KDV Hesabı ters kayıt yapılarak kapatılır.



             191 İNDİRİLECEK KDV                                                             391 HESAPLANAN KDV
    BORÇ                         ALACAK                                          BORÇ                            ALACAK
                    HESABI                                                                          HESABI
            7.200                                                                                            9.000
            4.500                                                                                            3.600
             320


           12.020                                                                                                  12.600



              Mad.
                                                    AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
              No
               1 ....................................28.02.2009......................................

                     391 Hesaplanan KDV Hesabı                                                          12.600

                                                           191 İndirilecek KDV Hesabı                            12.020
                                                      360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs                             580

                                            Ay sonu KDV tahakkuku

Böylece 191 İndirilecek KDV Hesabı ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı kapanmış olur. 391 Hesaplanan KDV daha
fazla olduğu için Ödenecek Katma Değer Vergisi ortaya çıkar. Bu tutarda 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar
Hesabında izlenir.
193 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR HESABI

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı: Mevzuat gereği uyarınca peşin ödenen gelir
vergisi, kurumlar vergisi ve diğer vergiler ile fonların kayıt ve takip edildiği hesaptır.

193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabının İşleyişi: Mevzuatın belirlediği dönemler
itibariyle peşin ödenen gelir vergisi, kurumlar vergisi ve diğer vergiler ile fonlar, bu hesaba
borç olarak kaydedilir. Yıl sonunda tahakkuk edecek gelir veya kurumlar vergisi ile fon
karşılıklarından yapılacak olan indirimi teminen 371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve
Diğer Yükümlülükleri Hesabı borcuna aktarılır. Ancak aktarılacak tutar 370. Dönem Kârı
Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabı'nın tutarından fazla olamaz.
Aktarılamayan tutar, dönem sonunda bu hesabın bakiyesi olarak kalır.



                                       193 PEŞİN ÖDENEN
                          BORÇ           VERGİLER VE                 ALACAK
                                        FONLAR HESABI


                                ARTIŞLAR                   AZALIŞLAR
                                   (+)                        (-)




Örnek: HG İşletmesi 15.03.2009 tarihinde 4.500 TL tutarındaki geçici vergiyi peşin olarak
ödüyor.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................15.03.2009......................................

          193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı                            4.500

                                                          100 Kasa Hesabı                    4.500

                           Peşin geçici vergi ödenmesi




                                  193 PEŞİN ÖDENEN
                          BORÇ VERGİLER VE FONLAR ALACAK
                                        HESABI
                               4.500
Örnek: İşletme sahibinin adına ödenen vergi ve fonlar 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar
Hesabında izlenmiştir. 31.12.2008 tarihinde hesabın kalan toplamı 3.700 TL dir.

    Mad.
                                          AÇIKLAMA                                          BORÇ ALACAK
    No
     1 ....................................31.12.2008......................................

          131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı                                      3.700

                         193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı                          3.700

                   Peşin ödenen vergilerin işl. sahibine devri




                                193 PEŞİN ÖDENEN
                          BORÇ VERGİLER VE FONLAR ALACAK
                                      HESABI
                                               3.700




                                   3.700                       3.700
Hesapların incelenmesi

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 

Empfohlen (20)

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 

Hesapların incelenmesi

  • 1. 100 KASA HESABI 100 Kasa Hesabı: Bu hesap, işletmelerin elinde bulundurduğu ulusal ve yabancı paraların TL karşılıklarının giriş ve çıkışlarının izlenmesi için kullandıkları hesaptır. Kasa hesabından çıkış olabilmesi için mutlaka kasada para bulunması gerekir. Kasada ne kadar nakit varsa en fazla o kadar nakit çıkışı olabilir.100 Kasa Hesabının İşleyişi: İşletmelerin nakit girişleri kasa hesabının borcuna, nakit çıkışları ise kasa hesabının alacağına kaydedilir. Kasa hesabının borç bakiyesi o andaki kasa mevcudunu gösterir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya hiç bakiye vermez. Hiçbir şekilde kasa hesabı alacak bakiyesi vermez. BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 3.500 TL nakiti bankaya yatırmıştır. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 102 Bankalar Hesabı 3.500 100 Kasa Hesabı 3.500 bankaya para yatırılması BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK 3.500 Örnek: İşletme 7.000 TL alacak senedini peşin tahsil etmiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 7.000 121 Alacak Senetleri Hesabı 7.000 alacak senedinin tahsili
  • 2. BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK 7.000 101 ALINAN ÇEKLER HESABI 101 Alınan Çekler Hesabı: Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlendiği hesaptır. İşletme çeki alıyorsa burada alınan çekler hesabı kullanılır. 101 Alınan Çekler Hesabının İşleyişi: Alınan çeklerin üzerindeki yazılı değerleri ile borçlu tarafa kayıt edilir, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak tarafa kaydedilir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya hiç bakiye vermez. Hiçbir şekilde alınan çekler hesabı alacak bakiyesi vermez. 101 ALINAN ÇEKLER BORÇ ALACAK HS. ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 2.500 TL malı satmıştır, karşılığında çek almıştır. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 101 Alınan Çekler Hesabı 2.500 600 yurt İçi Satışlar Hesabı 2.500 çek karşılığı mal satımı 101 ALINAN ÇEKLER BORÇ ALACAK HS. 2.500
  • 3. Örnek: İşletme 2.000 TL çekini bankadan peşin olarak tahsil etmiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 2.000 101 Alınan Çekler Hesabı 2.000 çekin tahsili 101 ALINAN ÇEKLER BORÇ ALACAK HS. 2.000 102 BANKALAR HESABI 102 Bankalar Hesabı: Bu hesap, işletmelerin yurt içi ve yurt dışında banka ve benzeri finans kurumlarında açtırılan hesaplarına yatırılan ve hesaptan çekilen paraların izlendiği hesaptır. 102 Bankalar Hesabının İşleyişi: Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç tarafına, bankadan çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri için ödenen tutarlar bankalar hesabının alacak tarafına kaydedilir. BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 10.000 TL nakiti bankaya yatırmıştır. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 102 Bankalar Hesabı 10.000
  • 4. 100 Kasa Hesabı 10.000 bankaya para yatırılması BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK 10.000 Örnek: İşletme 4.000 TL lik demirbaşı almış, tutarını banka hesabından ödemiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 255 Demirbaşlar Hesabı 4.000 102 Bankalar Hesabı 4.000 demirbaşın bankadan ödenerek alımı BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK 4.000 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI (-) 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı (-): İşletmelerin üçüncü kişilere bankalardan çek ile veya ödeme emri ile yapacağı ödemeleri izlediği hesaptır. Verilen çekler hesabı pasif karakterli bir hesaptır yani varlık hesabı olmasına rağmen işleyişi kaynak hesapları şeklindedir. Yani artışlar alacağa, azalışlar borca kaydedilir. Hesabın yanındaki (-) işareti bu anlama gelmektedir. 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabının İşleyişi: İşletmeler çek verdiklerinde bu hesap kullanılır. Kişilere çek ve ödeme emri verildiğinde hesabın alacak tarafına ,çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında verilen çekler hesabının borcuna kaydedilir. BORÇ 103 VERİLEN ÇEKLER ALACAK
  • 5. VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI AZALIŞLAR ARTIŞLAR (-) (+) Örnek: İşletme 5.000 TL lik malı almış, karşılığında çek vermiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 5.000 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs 5.000 çek ile mal alımı 103 VERİLEN ÇEKLER BORÇ VE ÖDEME EMİRLERİ ALACAK HESABI 5.000 Örnek: İşletme 1.500 TL tutarındaki çekini bankadan ödemiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs 1.500 102 Bankalar Hesabı 1.500 çekin ödenmesi 103 VERİLEN ÇEKLER BORÇ VE ÖDEME EMİRLERİ ALACAK HESABI
  • 6. 1.500 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı: Nitelikleri itibarıyla hazır değer sayılan kredi kart çekimleri, pullar, vadesi gelmiş kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri gibi değerleri kapsar. 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının İşleyişi: Hazır değerler elde edildiğinde hesabın borç tarafına, elden çıkarıldığında da hesabın alacak tarafına kaydedilir. 108 DİĞER HAZIR BORÇ ALACAK DEĞERLER HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme kullanılmak üzere 300 TL tutarında posta pulunu peşin alınmıştır. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 300 100 Kasa Hesabı 300 posta pulunun peşin alımı 108 DİĞER HAZIR BORÇ ALACAK DEĞERLER HESABI 300 Örnek: İşletme 800 TL tutarında posta havelesini nakit olarak almıştır.
  • 7. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 800 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 800 posta havalesinin gelerek alınması 108 DİĞER HAZIR BORÇ ALACAK DEĞERLER HESABI 800 110 HİSSE SENETLERİ HESABI 110 Hisse Senetleri Hesabı: İşletmelerin geçici olarak elde tutmak amcıyla aldığı hisse senetlerini izlediği hesaptır. 110 Hisse Senetleri Hesabının İşleyişi: Hisse senetleri alındığı zaman hesabın borcuna kaydedilir. Hisse senetleri satıldığı zaman hesabın alacağına kaydedilir. Hisse senetleri kar farkı ile satıldığı zaman aradaki fark 645 Menkul Kıymet Satış Karları hesabına alacak olarak kaydedilir. Hisse senetleri zarar ile satıldığı zaman aradaki fark 655 Menkul Kıymet Satış Zararları hesabına borç olarak kaydedilir. 110 HİSSE SENETLERİ BORÇ ALACAK HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 30 TL den 1.000 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 110 Hisse Senetleri Hesabı 30.000 100 Kasa Hesabı 30.000 30 x 1.000 = 30.000, hisse senetlerinin alımı
  • 8. 110 HİSSE SENEDİ BORÇ ALACAK HESABI 30.000 Örnek: İşletme tanesi 20 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha sonra hisse senetlerinin hepsini tanesi 22 TL den peşin olarak satıyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 110 Hisse Senetleri Hesabı 10.000 100 Kasa Hesabı 10.000 20 x 500 = 10.000, hisse senetlerinin alımı 2 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 11.000 110 Hisse Senetleri Hesabı 10.000 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs 1.000 22 x 500 = 11.000, hisse senetlerinin satımı 110 HİSSE SENEDİ BORÇ ALACAK HESABI 10.000 10.000 Örnek: İşletme tanesi 50 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha sonra hisse senetlerinin hepsini tanesi 45 TL den peşin olarak satıyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 25.000
  • 9. 110 Hisse Senetleri Hesabı 100 Kasa Hesabı 25.000 50 x 500 = 25.000, hisse senetlerinin alımı 2 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 22.500 655 Menkul Kıymet Satış Zararları Hs 2.500 110 Hisse Senetleri Hesabı 25.000 45 x 500 = 22.500, hisse senetlerinin satımı 110 HİSSE SENEDİ BORÇ ALACAK HESABI 25.000 25.000 Örnek: HG Anonim Şirketi tanesi 30 TL olan hisse senetlerinden 1.000 adet hisse senedini almıştır. Alış için %1 komisyon ödenmiştir. Daha sonra hisse senetlerinin tanesini 32 TL den satmıştır. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 110 Hisse Senetleri Hesabı 30.000 653 Komisyon Giderleri Hesabı 300 100 Kasa Hesabı 30.300 hisse senedi alımı 2 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 32.000 110 Hisse Senetleri Hesabı 30.000 645 Menkul Kıymet Satış Karı Hs 2.000 hisse senetlerinin satışı 118 DİĞER MENKUL KIYMETLER HESABI
  • 10. 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı: İşletmenin aldığı Hisse senetleri, özel kesim ve kamu kesimi tarafından çıkarılan tahvil, senet ve bonolar dışında kalan ve kısa vadede yatırım yapmak amacıyla kullanılan diğer menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Bu menkul kıymetler şöyledir; Repo, finansman bonosu, menkul kıymetler yatırım fonu, konut ve mevduat sertifikaları, varlığa dayalı menkul kıymetler, yatırım fonları, banka bonoları.118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabının İşleyişi: Bu menkul kıymetler satın alındığında bu hesaba borç olarak kaydedilir, menkul kıymetler satıldığında ya da işletmeden çıktığında ise hesaba alacak kaydedilir. 118 DİĞER MENKUL BORÇ ALACAK KIYMETLER HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme varlığa dayalı menkul kıymetlerden 3.000 adedini tanesi 100 TL den peşin olarak satın alıyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı 300.000 100 Kasa Hesabı 300.000 100 x 3.000 = 300.000, menkul kıymetlerin alımı 118 DİĞER MENKUL BORÇ ALACAK KIYMETLER HESABI 300.000 Örnek: İşletme tanesi 80 TL den 1.000 adet finansman bonosu peşin olarak satın alıyor. Daha sonra finansman bonolarının yarısını tanesi 90 TL den peşin olarak satıyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 80.000
  • 11. 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı 100 Kasa Hesabı 80.000 80 x 1.000 = 80.000, menkul kıymetlerin alımı 2 ....................................31.12.2008...................................... 100 Kasa Hesabı 45.000 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı 40.000 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs 5.000 90 x 500 = 45.000,menkul kıymetlerin satımı 118 DİĞER MENKUL BORÇ ALACAK KIYMETLER HESABI 80.000 40.000 119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-) 119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının İşleyişi: Değer azalması olan menkul kıymetler için ayrılması gereken karşılık hesabın alcağına kaydedilirken, 654 Karşılık Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Değer azalmasının ortadan kalkması ya da menkul kıymetin işletme kayıtlarından çıkartılması durumunda ise bu hesap borca kaydedilerek kapatılır. Değer azalmasının ortadan kalkması ya da azalması durumunda iptal edilen karşılıklar 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabının alcağına kaydedilir. 119 MENKUL KIYMETLER DEĞER BORÇ ALACAK DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI AZALIŞLAR ARTIŞLAR (-) (+) Örnek: İşletme elinde bulundurduğu hisse senetlerinin tutarı 50.000 TL dir. Yapılan envanter sonucunda hisse senetlerinin borsa değerinin 40.000 TL ye düştüğünü tespit etmiştir. Daha
  • 12. sonra değeri düşen hisse senetlerinin piyasa değerinin 45.000 TL ye yükseldiği tespit edilmiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 654 Karşılık Giderleri Hesabı 10.000 119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı 10.000 Hisse senetlerine karşılık ayrılması Hisse senetleri 50.000 TL den 40.000 TL ye düştüğünden 50.000 - 40.000 = 10.000 TL değer düşüklüğü olumuştur. 2 ....................................Tarih...................................... 119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı 5.000 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs 5.000 Karşılık ayrılmasının yarısının iptali Hisse senetlerinin değeri 40.000 TL den 45.000 TL ye yükseldiğinden, ayrılan karşılıkların 5.000 TL si iptal edilir. 119 MENKUL KIYMETLER DEĞER BORÇ ALACAK DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI 5.000 10.000 120 ALICILAR HESABI 120 Alıcılar Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz yani veresiye alacaklarının izlenmesi için kullanılan hesaptır. Finansal kiralamadan doğan senetsiz alacaklar da bu hesapta izlenir. Bu hesaptaki alacakların vadesi 1 yıla kadardır. 120 Alıcılar Hesabının İşleyişi: Veresiye olarak mal veya hizmet satışlarından dolayı senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç kaydedilir, alacakların tahsil edilmesi halinde ise hesaba alacak kaydedilir. BORÇ 120 ALICILAR HESABI ALACAK
  • 13. ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde 10.000 TL tutarındaki malı veresiye olarak müşterisi Elif A. ya satıyor. 05.03.2009 tarihinde Elif A. işletmeye olan borcunun yarısını peşin, kalan yarısınıda çek ile ödüyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................25.02.2009...................................... 120 Alıcılar Hesabı 10.000 120.01 Elif A. 10.000 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 10.000 Veresiye mal satımı 2 ....................................05.03.2009...................................... 100 Kasa Hesabı 5.000 101 Alınan Çekler Hesabı 5.000 120 Alıcılar Hesabı 10.000 120.01 Elif A. 10.000 Elif A.nın borcunu ödemesi 120 ALICILAR HESABI ALACAK 10.000 10.000 Yardımcı hesap: BORÇ 120.01 ELİF A. ALACAK 10.000 10.000
  • 14. 121 ALACAK SENETLERİ HESABI 121 Alacak Senetleri Hesabı: İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan vadesi 1 yılı geçmeyen senetli alacakların izlendiği hesaptır. Finansal kiralama işlemlerinden doğan senetli alacaklar da bu hesapta izlenir.121 Alacak Senetleri Hesabının İşleyişi: Alınan senet tutarları bu hesaba borç, tahsil edilen ya da işletmenin elinden çıkan senet tutarları ise hesaba alacak olarak kaydedilir. 121 ALACAK BORÇ ALACAK SENETLERİ HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 15.02.2009 tarihinde 8.000 TL tutarındaki malı 6 ay vadeli senet karşılığı satıyor. KDV % 18 hariç. 25.02.2009 tarihinde elinde bulundurduğu ve vadesi gelen 2.500 TL tutarındaki bir senedi tahsil ediyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................15.02.2009...................................... 121 Alacak Senetleri Hesabı 9.440 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 8.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 1.440 Senet ile mal satımı 2 ....................................25.02.2009...................................... 100 Kasa Hesabı 2.500 121 Alacak Senetleri Hesabı 2.500 Senedin tahsil edilmesi 121 ALACAK BORÇ ALACAK SENETLERİ HESABI 9.440 2.500
  • 15. Örnek: İşletme 01.02.2009 tarihinde 6.000 TL tutarındaki malı satın alıyor. Karşılığında elinde bulundurduğu 5.000 TL tutarındaki senedi ciro ederek veriyor, kalanını peşin ödüyor. KDV % 18 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................15.02.2009...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 6.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 1.080 121 Alacak Senetleri Hesabı 5.000 100 Kasa Hesabı 2.080 Senet ve peşin olarak mal alımı 121 ALACAK BORÇ SENETLERİ ALACAK HESABI 5.000 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HESABI (-) 122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı: Dönem sonunda bilançoda senetli alacakların tasarruf değeri (peşin değerleri) ile gösterilmesi halinde nominal değer ile peşin değer arasındaki fark, bir başka ifadeyle alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının izlenmesinde kullanılan hesaptır. Pasif karakterli bir hesaptır.122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabının İşleyişi: Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba alacak olarak kaydedilir, 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabının borcuna kaydedilir. Böylece alacak senetleri bilançoda peşin değerinde gösterilmiş olur. 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabı izleyen dönemde 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı ile kapatılır. 122 ALACAK BORÇ SENETLERİ ALACAK REESKONTU HESABI AZALIŞLAR ARTIŞLAR (-) (+)
  • 16. Örnek: İşletme 1 Ekim 2008 tarihinde 15.000 TL tutarındaki malı 17.000 TL ye 4 ay vadeli senet ile satıyor, kdv tutarını peşin alıyor. KDV % 10 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................01.10.2008...................................... 121 Alacak Senetleri Hesabı 17.000 100 Kasa Hesabı 1.700 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 17.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 1.700 KDV si peşin senet ile mal satımı Senetlerin nominal değerinin tamamı 600 Yurt İçi Satışlar Hesabına yazılarak gelir kaydedilmiştir. Senet 4 aylık vadeli olduğundan aylık faizi 500 TL olur. Fakat vadeye göre 3 aylık kısmı 2008 yılına ait, 1 aylık kısmı 2009 yılına aittir. Buradaki 2009 yılına ait olan 500 TL nin 2008 yılı gelirlerinden çıkartılıp 2009 yılına aktarılması gerekir. İşte bu işleme reeskont işlemi denir. 31.12.2008 tarihindeki envanter kaydı: 2 ....................................31.12.2008...................................... 657 Reeskont Faiz Giderleri Hesabı 500 122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs 500 Alacak senetlerinin reeskont kaydı 122 ALACAK BORÇ SENETLERİ ALACAK REESKONTU HESABI 500 Böylece 500 TL yi 2008 yılı karından düşürmüş oluyoruz. 01.01.2009 tarihinde 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabında yer alan 500 TL, 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına devredilerek kapatılır. 500 TL de 2009 yılında gelir olarak kaydedilmiş olur.
  • 17. 1 ....................................01.01.2009...................................... 122 Alacak Senetleri Reeskontu Hs 500 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı 500 Reeskont kaydının iptali 122 ALACAK BORÇ SENETLERİ ALACAK REESKONTU HESABI 500 500 126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HESABI 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı: İşletme tarafından üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi ya da bir sözleşmenin karşılığı olarak geri alınmak üzere verilen depozito ve teminat niteliğindeki nakit değerlerin izlendiği hesaptır. 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının İşleyişi: Bir yıl içersinde geri alınması öngörülen depozito ve teminatlar bu hesabın borcuna kaydedilir, geri alınan depozito ve teminatlar hesabın alacağına kaydedilir. 126 VERİLEN BORÇ DEPOZİTO VE ALACAK TEMİNATLAR HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 18.02.2009 tarihinde bir ihaleye katılabilmek için 5.000 TL tutarında bir depozito yatırmıştır. 01.03.2009 tarihinde yapılan ihale işletmede kalmadığı için verilen depozito geri alınıyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................18.02.2009...................................... 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 5.000 100 Kasa Hesabı 5.000
  • 18. İhale için teminat verilmesi 2 ....................................25.02.2009...................................... 100 Kasa Hesabı 5.000 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 5.000 Verilen teminatın geri alınması 126 VERİLEN DEPOZİTO BORÇ VE TEMİNATLAR ALACAK HESABI 5.000 5.000 127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HESABI 127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı: Ticari faaliyetler sonucu ortaya çıkan ve diğer ticari alacak hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli senetsiz ticari alacakların izlandiği hesaptır.127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabının İşleyişi: Diğer çeşitli alacaklar ortaya çıktığında bu hesaba borç olarak kaydedilir. Bu alacaklar tahsil edildiğinde hesaba alacak olarak kaydedilir. 127 DİĞER TİCARİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 1.000 TL tutarında mal satmış, karşılığının kredi kartından çekmiş fakat çekilen tutar banka hesabına henüz yatmamıştır. KDV % 18 hariç. Daha sonra bu paranın banka hesabına yatttığı öğrenilmiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı 1.180 127.01 Kredi kartında bekleyen paralar
  • 19. 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 1.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 180 Kredi kartı ile mal satımı 2 ....................................Tarih...................................... 102 Bankala Hesabı 1.180 127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı 1.180 127.01 Kredi kartında bekleyen paralar Alacağın banka hesabına yatması 127 DİĞER TİCARİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI 1.180 1.180 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı: Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacakların izlendiği hesaptır. 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabının İşleyişi: Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar bulundukları hesaplardan çıkartılarak bu hesaba borç kaydedilirler. Şüpheli alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak olarak kaydedilirler. 128 ŞÜPHELİ TİCARİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 5.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Fakat şüpheli hale gelen bu senet daha sonra ödenmiştir.
  • 20. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı 5.000 121 Alacak Senetleri Hesabı 5.000 Senedin şüpheli hale getirilmesi 2 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 5.000 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı 5.000 Şüpheli alacağın tahsili 128 ŞÜPHELİ TİCARİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI 5.000 5.000 Örnek: İşletme 2.000 TL tutarındaki bir malı versiye olarak HG ye satmıştır. KDV % 18 hariç. HG den borcunun birden fazla istenmesine rağmen ödememiştir. İşletme bu alacağını dava takibine almıştır. HG daha sonra borcunun yarısını çek vererek ödemiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 120 Alıcılar Hesabı 2.360 120.01 HG 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 2.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 360 Versiye mal satımı 2 ....................................Tarih...................................... 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı 2.360
  • 21. 120 Alıcılar Hesabı 2.360 120.01 HG Alacağın şüpheli hale getirilmesi 3 ....................................Tarih...................................... 101 Alınan Çekler Hesabı 1.180 128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı 1.180 Şüpheli alacağın yarısının tahsilii 128 ŞÜPHELİ TİCARİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI 2.360 1.180 . 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı: İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme, borç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından veya işletme sahiplarinden olan alacak tutarlarının izlendiği hesaptır.131 Ortaklardan Alacaklar Hesabının İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir. 131 ORTAKLARDAN BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 20.02.2009 tarihinde işletme ortaklarından Hakan A. ya 3.750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra ortak borcunu peşin olarak ödemiştir.
  • 22. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................20.02.2009...................................... 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı 3.750 131.01 Hakan A. 100 Kasa Hesabı 3.750 Ortak Hakan A. ya borç verilmesi 2 ....................................20.03.2009....................................... 100 Kasa Hesabı 3.750 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı 3.750 131.01 Hakan A. Ortak Hakan A. nın borcunu ödemesi 131 ORTAKLARDAN BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI 3.750 3.750 135 PERSONELDEN ALACAKLAR HESABI 135 Personelden Alacaklar Hesabı: İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile işletme personelinin borçlarının izlendiği hesaptır. 135 Personelden Alacaklar Hesabının İşleyişi: Personelden alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir. 135 PERSONELDEN BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-)
  • 23. Örnek: İşletme personeli Ahmet B. ye 750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra personel borcunu peşin olarak ödemiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 135 Personelden Alacaklar Hesabı 750 135.01 Ahmet B. 100 Kasa Hesabı 750 Personel Ahmet B. ye borç verilmesi 2 ....................................Tarih....................................... 100 Kasa Hesabı 750 135 Personelden Alacaklar Hesabı 750 135.01 Ahmet B. Personel Ahmet B. nin borcunu ödemesi 135 PERSONELDEN BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI 750 750 136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HESABI 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı: Ticari bir nedene dayanmayan diğer alacak hesaplarından herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesaptır. 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir. 136 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI
  • 24. ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 20.12.2008 tarihinde 2.500 TL tutarındaki bir demirbaşı veresiye olarak 3 ay vade ile peşin satmıştır. KDV % 8 hariç. 01.02.2009 tarihinde alacağını peşin tahsil etmiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................20.12.2008...................................... 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı 2.700 255 Demirbaşlar Hesabı 2.500 391 Hesaplanan KDV Hesabı 200 Demirbaşın peşin satılması 2 ....................................01.02.2009....................................... 100 Kasa Hesabı 2.700 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı 2.700 Alacağın tahsil edilmesi 136 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇ ALACAK ALACAKLAR HESABI 2.700 2.700 153 TİCARİ MALLAR HESABI 153 Ticari Mallar Hesabı: Üzerinde herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satılmak amacı ile alınan ticari malların izlendiği hesaptır. 153 Ticari Mallar Hesabının İşleyişi: Satın alınan ticari mallar maliyet bedeli ile bu hesaba borç kaydedilir, aynı zamanda mallar için yapılan alış giderleri de borç olarak kaydedilir. Satılması veya herhangi bir nedenle işletmeden çıkmasında ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir. Aynı zamanda iskonto ve iadelerde de hesap alacak olarak kaydedilir.
  • 25. Satılan mallarla ilgili olarak satış ve maliyet hesaplarının kullanılması gerekir. Ticari mallar stoklarının izlenmesi ve maliyetlerinin hesaplanması için iki yöntem mevcuttur. 1. Sürekli envanter yöntemi 2. Aralıklı envante yöntemi 153 TİCARİ MALLAR BORÇ ALACAK HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 10 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak almıştır. Bu malların 2 tanesi arızalı çıktığı için iade edilmiştir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 6.000 153.01 Televizyon 6.000 100 Kasa Hesabı Peşin mal alımı (10 x 600 = 6.000) 2 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 1.200 153 Ticari Mallar Hesabı 1.200 153.01 Televizyon Mal iadesi (2 x 600 = 1.200) 153 TİCARİ MALLAR BORÇ ALACAK HESABI
  • 26. 6.000 1.200 Örnek: İşletme 20 adet bilgisayarı tanesi 800 TL den peşin olarak almıştır. Bu malların nakliyesi için 400 TL para ödeniyor. Daha sonra satıcı firma peşin ödemeden dolayı 700 TL iskonto yapıyor ve parasını peşin iade ediyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 16.000 153.01 Bilgisayar 100 Kasa Hesabı 16.000 Peşin mal alımı (20 x 800 = 16.000) 2 ....................................Tarih...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 400 153.01 Bilgisayar 100 Kasa Hesabı 400 Mal alış gideri 3 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 700 153 Ticari Mallar Hesabı 700 153.01 Bilgisayar Mal alımında iskonto yapılması 153 TİCARİ MALLAR BORÇ ALACAK HESABI 16.000 700 400
  • 27. SÜREKLİ ENVANTER - ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMLERİ Satılan Ticari Malların Maliyetinin Hesaplanması: İşletmeler ticari mal satışlarından elde ettiği kar veya zararın belirlenmesi için satışlarını ve bu satışların maliyetlerini belirlemeleri gerekir. Satılan ticari mal maliyetleri aşağıdaki şekilde hesaplanabilir. - Dönem Başı Mal Mevcudu: + - Dönem İçi Mal Alışları: + - Mal Alış Giderleri: + - Mal Alış İskontoları: - - Mal Alış İadeleri: - - Dönem Sonu Mal Mevcudu: - Satılan Malların Maliyeti: ... Muhasebe kayıtlarında iki tür maliyet hesaplama yöntemi vardır. Bunlardan biri sürekli envanter yöntemi, ikincisi aralıklı envanter yöntemi. 1. Sürekli Envanter Yöntemi: Bu yöntemde yapılan bir satış işleminden sonra maliyet kaydı hemen ardından yapılır. Yani satış kaydı ile birlikte maliyet kaydı da yapılır. Bu yöntemin uygulanabilmesi için yapılan satışların maliyetlerinin kolay bir şekilde tespit edilmesi gerekir. Örnek: - 02.12.2008 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 500 TL den peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç. - 04.12.2008 tarihinde 3 adet televizyonu tanesi 550 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç. - 08.12.2008 tarihinde 2 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................02.12.2008...................................... 153 TİCARİ MALLAR HESABI 5.000 191 İNDİRİLECEK KDV HESABI 900 100 KASA HESABI 5.900 .............Peşin mal alımı (500 x 10 = 5.000).............. 2 ....................................04.12.2008...................................... 100 KASA HESABI 1.947 600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI 1.650 391 HESAPLANAN KDV HESABI 297
  • 28. ...............Peşin mal satışı (550 x 3 = 1.650)................ 3 ....................................04.12.2008...................................... 621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS 1.500 153 TİCARİ MALLAR HESABI 1.500 .....Satılan malınmaliyeti kaydı (500 x 3 = 1.500)..... 4 ....................................08.12.2008...................................... 100 KASA HESABI 1.416 600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI 1.200 391 HESAPLANAN KDV HESABI 216 ...............Peşin mal satışı (600 x 2 = 1.200)................ 5 ....................................08.12.2008...................................... 621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS 1.000 153 TİCARİ MALLAR HESABI 1.000 .....Satılan malınmaliyeti kaydı (500 x 2 = 1.000)..... 2. Aralıklı Envanter Yöntemi: Bu yöntemde satılan ticari malların maliyeti, dönem sonunda envanter sonucu bulunan mal stoklarına göre satışların maliyeti toplu olarak bir defada kayıt yapılır. Örnek: Sürekli envanter yönteminde yaptığımız örneği aralıklı envanter yöntemine göre yapalım; - 02.12.2008 tarihinde 10 adet televizyonu tanesi 500 TL den peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç. - 04.12.2008 tarihinde 3 adet televizyonu tanesi 550 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç. - 08.12.2008 tarihinde 2 adet televizyonu tanesi 600 TL den peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................02.12.2008...................................... 153 TİCARİ MALLAR HESABI 5.000 191 İNDİRİLECEK KDV HESABI 900 100 KASA HESABI 5.900 .............Peşin mal alımı (500 x 10 = 5.000)..............
  • 29. 2 ....................................04.12.2008...................................... 100 KASA HESABI 1.947 600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI 1.650 391 HESAPLANAN KDV HESABI 297 ...............Peşin mal satışı (550 x 3 = 1.650)................ 3 ....................................08.12.2008...................................... 100 KASA HESABI 1.416 600 Y.İ. SATIŞLAR HESABI 1.200 391 HESAPLANAN KDV HESABI 216 ...............Peşin mal satışı (600 x 2 = 1.200)................ Dönem sonunda yapılacak satışların maliyeti kaydı: 10 adet televizyon alınmış, bunların 5 adedi satıldığından dönem sonu mal mevcudu 5 adet yani; 500 TL x 5 adet = 2.500 TL dir. - Dönem Başı Mal Mevcudu: - Dönem İçi Mal Alışları: 5.000 - Mal Alış Gİderleri: - Mal Alış İskontoları: - Mal Alış İadeleri: - Dönem Sonu Mal Mevcudu: (2.500) Satılan Malların Maliyeti: 2.500 Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................31.12.2008...................................... 621 SATILAN MALLAR MALİYETİ HS 2.500 153 TİCARİ MALLAR HESABI 2.500 .............Satılan malın maliyeti kaydı.............. Sürekli envanter yönteminde satışların ardından maliyet hesaplarız, aralıklı envanter yönteminde dönem sonunda toplu olarak bir defada maliyet hesaplarız. Yapılan iki yöntemde de satılan malların maliyeti ve bunun sonucunda kar veya zarar aynıdır. Hangi yöntemi kullanırsak kullanalım sonuç aynı çıkar. Sadece yöntemleri farklıdır.
  • 30. 157 DİĞER STOKLAR HESABI 157 Diğer Stoklar Hesabı: Daha önce saydığımız stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemler bu hesap grubunda yer alır. 157 Diğer Stoklar Hesabının İşleyişi: Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç kaydedilir, satıldığında, devredildiğinde veya kullanıldığında ise alacak olarak kaydedilir. Bunların satışından doğan karlar 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabına, zararlar ise 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabına kaydedilir. 157 DİĞER STOKLAR BORÇ ALACAK HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde şehir dışındaki 25.000 TL tutarındaki bir malı banka hesabından ödeme yaparak alıyor, fakat malı henüz teslim almıyor. 28.02.2009 tarihinde mal teslim alınıyor Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................25.02.2009...................................... 157 Diğer Stoklar Hesabı 25.000 157.01 Yoldaki mallar 102 Bankalar Hesabı 25.000 Malların şehir dışından alınması 2 ....................................28.02.2009...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 25.000 157 Diğer Stoklar Hesabı 25.000 157.01 Yoldaki mallar Yoldaki malların teslim alınması 157 DİĞER STOKLAR BORÇ ALACAK HESABI 25.000 25.000
  • 31. Örnek: İşletmedeki 40.000 TL tutarındaki bir malın değeri 38.000 TL ye inmiştir, fakat değer düşüklüğü kesin değildir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 157 Diğer Stoklar Hesabı 40.000 157.02 Değeri düşen mallar 153 Ticari Mallar Hesabı 40.000 Ticari malın değerinin düşmesi 2 ....................................Tarih...................................... 654 Karşılık Giderleri Hesabı 2.000 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı 2.000 Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması 157 DİĞER STOKLAR BORÇ ALACAK HESABI 40.000 158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-) 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı: Stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde azalışların ortaya çıkması, stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır. Pasif karakterli 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabının İşleyişi: Stok değer düşüklüğü tespit edildiğinde bu hesaba alacak kaydedilir, 654. Karşılık Giderleri Hesabı da borç olarak kaydedilir. Karşılık ayrılan stok kaleminin işletme içinde kullanılması ya da satılması halinde; ilgili stok hesabının alacağı ile karşılaştırılarak daha önce ayrılan karşılık 644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabına aktarılarak kapatılır. 158 STOK DEĞER BORÇ DÜŞÜKLÜĞÜ ALACAK KARŞILIĞI HESABI AZALIŞLAR ARTIŞLAR (-) (+)
  • 32. Örnek: İşletmedeki 40.000 TL tutarındaki bir mal için 5.000 TL karşılık ayrılmıştır. Daha sonra Bu mal 37.000 TL ye satılıyor. KDV % 18 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................Tarih...................................... 654 Karşılık Giderleri Hesabı 5.000 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı 5.000 Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması 2 ....................................Tarih...................................... 100 Kasa Hesabı 43.660 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 37.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 6.660 Değeri düşen malın satılması 3 ....................................Tarih...................................... 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı 5.000 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı 5.000 Karşılık hesabının kapatılması 58 STOK DEĞER BORÇ DÜŞÜKLÜĞÜ ALACAK KARŞILIĞI HESABI 5.000 5.000 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HESABI 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı: Bu hesap yurt içinden ya da yurt dışından satın alınmak üzere sipariş edilen stoklarla ilgili olarak yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır. 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabının İşleyişi: Yapılan avans ödemeleri bu hesaba borç olarak kaydedilir, malın teslim edilmesinde hesap alacak kaydedilir.
  • 33. 159 VERİLEN SİPARİŞ BORÇ ALACAK AVANSLARI HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletme 25.02.2009 tarihinde 30.000 TL tutarındaki malın alınması için 10.000 TL avans olarak ödenmiştir. 05.03.2009 tarihinde mal teslim alınmış ve kalan tutar da peşin ödenmiştir. KDV % 18 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................25.02.2009...................................... 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı 10.000 100 Kasa Hesabı 10.000 Alınan mal için avans verilmesi 2 ....................................28.02.2009...................................... 153 Ticari Mallar Hesabı 30.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 5.400 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı 10.000 100 Kasa Hesabı 25.400 Malın teslim alınması 159 VERİLEN SİPARİŞ BORÇ ALACAK AVANSLARI HESABI 10.000 10.000 190 DEVREDEN KDV HESABI 190 Devreden KDV Hesabı: Bir dönemde indirelemeyen ve gelecek döneme devredilen katma değer vergisinin takip edildiği hesaptır. Yani 191 İndirilecek KDV, 391 Hesaplanan KDV'den büyükse, aradaki fark 190 Devreden KDV tutarıdır.
  • 34. 190 Devreden KDV Hesabının İşleyişi: Ay sonlarında 191 İndirilecek KDV hesabı ile 391 Hesaplanan KDV hesabının karşılaştırılmasında, 191 İndiriecek KDV hesabı daha büyükse aradaki fark 190 Devreden KDV hesabına borç olarak yazılır. İzleyen dönem bu hesap alacak yazılarak 391 Hesaplanan KDV hesabı ile karşılaştırılır. 191 İNDİRİLECEK KDV > 391 HESAPLANAN KDV = 190 DEVREDEN KDV HESABI 190 DEVREDEN KDV BORÇ ALACAK HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: İşletmenin Ocak ayı sonundaki büyük defter hesapları aşağıdaki gibidir. Buna göre işletmenin ay sonu KDV tahakkukunu yapınız. 191 İNDİRİLECEK KDV 391 HESAPLANAN KDV BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK HESABI HESABI 12.000 12.000 20.000 40.000 45.000 22.000 18.000 16.000 95.000 90.000 191 İndirilecek KDV ve 391 Hesaplanan KDV hesaplarının toplamları alınarak, yevmiye defterinde ters kayıt yapılarak kapatılır. Yani 191 indirilecek KDV hesabı borçta olduğu için bu hesabı alacağa, 391 hesaplanan KDV hesabı alacakta olduğu için bu hesabı borca yazarak hesapları kapatırız. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................31.01.2009...................................... 391 Hesaplanan KDV Hesabı 90.000 190 Devreden KDV Hesabı 5.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 95.000 Ay sonu KDV tahakkuku Yevmiye kaydını yaptığımızda borç ve alacak arasındaki 5.000 TL lik farkı da yazıyoruz. Bu 5.000 TL, 191 İndirilecek KDV daha fazla olduğu için 190 Devreden KDV Hesabına kayıt edilir. 190 DEVREDEN KDV BORÇ ALACAK HESABI
  • 35. 5.000 Örneğin Devamı: İşletmenin Şubat ayı sonundaki büyük defter hesapları aşağıdaki gibidir. Buna göre işletmenin ay sonu KDV tahakkukunu yapınız. 191 İNDİRİLECEK KDV 391 HESAPLANAN KDV BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK HESABI HESABI 30.000 40.000 15.000 15.000 10.000 20.000 55.000 75.000 Şubat ayındada aynı işlem 191 İndirilecek KDV ve 391 Hesaplanan KDV hesaplarının toplamları alınarak, yevmiye defterinde ters kayıt yapılarak kapatılır, fakat önceki aydan 190 Devreden KDV Hesabı mevcutsa bu hesabı da kapatmamız gerekir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................28.02.2009...................................... 391 Hesaplanan KDV Hesabı 75.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 55.000 190 Devreden KDV Hesabı 5.000 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs 15.000 Ay sonu KDV tahakkuku Yevmiye kaydını yaptığımızda borç ve alacak arasındaki 15.000 TL lik farkı da yazıyoruz. Bu 15.000 TL, 391 Hesaplanan KDV daha fazla olduğu için 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına kayıt edilir. Görüldüğü gibi 190 Devreden KDV Hesabını da alacak yazarak kapatmış oluyoruz. 190 DEVREDEN KDV BORÇ ALACAK HESABI 5.000 5.000
  • 36. 191 İNDİRİLECEK KDV HESABI 191 İndirilecek KDV Hesabı: İşletme tarafından, her türlü mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen katma değer vergisinin kaydedildiği, izlendiği ve hesaplanan KDV den indirilinceye kadar bekletildiği hesaptır.
  • 37. 191 İndirilecek KDV Hesabının İşleyişi: Mal ve hizmet alımlarında ödenen katma değer vergisi bu hesaba borç kaydedilir, mevzuat gereği yapılabilecek indirimler ve hesaba yapılan düzeltmeler hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonlarında da bu hesapta biriken katma değer tutarları alacak kaydedilerek 391 Hesaplanan KDV Hesabı ile karşılaştırılarak hesap kapatılır. 391 HESAPLANAN KDV > 191 İNDİRİLECEK KDV = 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 191 İNDİRİLECEK KDV > 391 HESAPLANAN KDV = 190 DEVREDEN KDV HESABI 191 İNDİRİLECEK KDV BORÇ ALACAK HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: HG işletmesi 05.03.2009 tarihinde 40.000 TL tutarındaki malı peşin olarak alıyor. KDV % 18 hariç. İşletme 07.03.2009 tarihinde 25.000 TL tutarındaki malı 10 ay vadeli senet ile alıyor. KDV % 18 hariç. İşletme 08.03.2009 tarihinde 50.000 TL tutarındaki malı çek alarak satıyor. KDV % 18 hariç. İşletme 10.03.2009 tarihinde işyerinde kullanmak için 4.000 TL değerinde bir yazar kasayı peşin alıyor. KDV % 8 hariç. İşletme 11.03.2008 tarihinde 20.000 TL tutarındaki malı peşin olarak satıyor. KDV % 18 hariç. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................05.03.2009...................................... 153Ticari Mallar Hesabı 40.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 7.200 100 Kasa Hesabı 47.200 Peşin mal alımı 2 ....................................07.03.2009...................................... 153Ticari Mallar Hesabı 25.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 4.500 321 Borç Senetleri Hesabı 29.500 Senet ile mal alımı 3 ....................................08.03.2009...................................... 101 Alınan Çekler Hesabı 59.000 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 50.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 9.000
  • 38. Çek karşılığı mal satımı 4 ....................................10.03.2009...................................... 255 Demirbaşlar Hesabı 4.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 320 100 Kasa Hesabı 4.320 Peşin demirbaş alımı 5 ....................................11.03.2009...................................... 100 Kasa Hesabı 23.600 600 Y.İ. Satışlar Hesabı 20.000 391 Hesaplanan KDV Hesabı 3.600 Peşin mal satımı Dönem içi işlemlerden sonra ay sonlarında KDV tahakkuku yapılır. 191 İndirilecek KDV Hesabı ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı ters kayıt yapılarak kapatılır. 191 İNDİRİLECEK KDV 391 HESAPLANAN KDV BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK HESABI HESABI 7.200 9.000 4.500 3.600 320 12.020 12.600 Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................28.02.2009...................................... 391 Hesaplanan KDV Hesabı 12.600 191 İndirilecek KDV Hesabı 12.020 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs 580 Ay sonu KDV tahakkuku Böylece 191 İndirilecek KDV Hesabı ve 391 Hesaplanan KDV Hesabı kapanmış olur. 391 Hesaplanan KDV daha fazla olduğu için Ödenecek Katma Değer Vergisi ortaya çıkar. Bu tutarda 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabında izlenir.
  • 39. 193 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR HESABI 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı: Mevzuat gereği uyarınca peşin ödenen gelir vergisi, kurumlar vergisi ve diğer vergiler ile fonların kayıt ve takip edildiği hesaptır. 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabının İşleyişi: Mevzuatın belirlediği dönemler itibariyle peşin ödenen gelir vergisi, kurumlar vergisi ve diğer vergiler ile fonlar, bu hesaba borç olarak kaydedilir. Yıl sonunda tahakkuk edecek gelir veya kurumlar vergisi ile fon karşılıklarından yapılacak olan indirimi teminen 371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri Hesabı borcuna aktarılır. Ancak aktarılacak tutar 370. Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabı'nın tutarından fazla olamaz. Aktarılamayan tutar, dönem sonunda bu hesabın bakiyesi olarak kalır. 193 PEŞİN ÖDENEN BORÇ VERGİLER VE ALACAK FONLAR HESABI ARTIŞLAR AZALIŞLAR (+) (-) Örnek: HG İşletmesi 15.03.2009 tarihinde 4.500 TL tutarındaki geçici vergiyi peşin olarak ödüyor. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................15.03.2009...................................... 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı 4.500 100 Kasa Hesabı 4.500 Peşin geçici vergi ödenmesi 193 PEŞİN ÖDENEN BORÇ VERGİLER VE FONLAR ALACAK HESABI 4.500
  • 40. Örnek: İşletme sahibinin adına ödenen vergi ve fonlar 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabında izlenmiştir. 31.12.2008 tarihinde hesabın kalan toplamı 3.700 TL dir. Mad. AÇIKLAMA BORÇ ALACAK No 1 ....................................31.12.2008...................................... 131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı 3.700 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı 3.700 Peşin ödenen vergilerin işl. sahibine devri 193 PEŞİN ÖDENEN BORÇ VERGİLER VE FONLAR ALACAK HESABI 3.700 3.700 3.700