1. PEACEFUL CO-EXISTENCE:
Towards Federal Union of Burma
[Series No. 11]
_idrf;csrf;pGmtwl,SOfwJGaexdkifa&;0g'rSonf ppfrSefaomzuf'&,fjynfaxmifpkpepfqDodkŒ
(pmpOftrSwf = 11)
jynfaxmifpktwGif;wdkif;&if;om;rsm;.
tqifhae&mESifh
wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;udO;D wnfxm;aom
k
G f
k
aqmif;yg;rsm;
ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
Edi[om
k f H
2. Typesetting: Thang Pi
Layout & Design: Sai Mawn (UNLD-LA)
With generous financial support from:
National Reconciliation Program (NRP)
UNLD Press
Chiang Mai, Thailand
2006
3. rmwdum
1? pma&;ol. jzwfoef;cJrEihf qENoabmxm; .................................. 5
h_S
2? jynfaxmifptwGi;f wdi;f &if;om;rsm;. tqifae&m ................... 11
k
k
h
3? tcsi;f csi;f em;vnfrj_ zifh jyemudajz&Si;f =uygp@kd ....................... 37
k
4? jyemaygi;f pH. xGuayguf ........................................................ 47
k
f
5? jyemrsm;. a&aomufjrpf ...................................................... 55
6? jynfaxmifpz@GJ pnf;a&; jyem ................................................... 63
k
7? +ir;f csr;f a&;udk wnfaqmufrnfqygv#if .......................................
d
kd
69
8? aomif;xdu.yx0DEiia&;pmtkytay:oH;k oyfjcif; ................. 77
k f
kd f H
f
9? vlrsKd ;wd@k . touf ...................................................................... 87
10? rsuarSmufumv urBm+h ir;f csr;f a&;tvm;tvm ........................ 93
f
d
11? usm;udoem;&if orifuvnf;pmemwwfygap ......................... 105
k
kd
12? trsKd ;om;pmayoif=um;jcif;ESiqufpyfr_ .................................. 115
hf
11? urBm&macwfEitnD bmawGjyifz@kd vae+yvJ .......................... 125
hG
S hf
kd D
13? "gwyrwwrf; ........................................................................... 135
f kH S f
5. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
pma&;ol. jzwfoef;cJrEihf qEoabmxm;
h _ S '
usaemfonf 1968 ckEpwif awmfvea&;e,fajrod@k a&muf&vmcJ+h y;D rsK;d cspf
Sf G
Sf
dS
awmfvea&;orm;wpfO;D taejzihf rGejf ynfopfygwwif wm0efxrf;aqmifchJ
Sf
D G
ygonf? 1971 ckEpwif wdi;f &if;om;vlrsK;d aygi;f pHn!wa&;ESihf vGwajrmuf
Sf G k
k D G f
f
a&;wyfaygi;f pk (wnv) . toHviXmewGif rGebmomjzifh toHvijhf cif;
$ fh
f
$
udk wm0ef,conf? 1972 ckEpwif OuUXEdia&$usi. aemufuvuc&
l hJ
S f G
kf
f
kd kd f hJ
aoma=umifh r[mrdwtzG@J tpnf;rsm;. acgi;f aqmifrsm;ESihf awG@qqufqH
f
kH
cJ&onf? 1976 ckEpwif (KNU) A[dXmecsKyf rme,fyavmpcef;wGiusi;f y
h
Sf G
k
f
aom tzG@J (13) zG@J wufa&mufonfh wdi;f &if;om;vlrsK;d aygi;f pHk ES;D aESmzvS,f
k
yGo@kd wufa&mufconf? 1982 ckEpv,frS 1987 ckEpv,ftxd trsK;d om;
J
hJ
Sf
Sf
'Drua&pDwyfaygi;f pk (r'w) wGif taxGaxGtwGi;f a&;rSL;tjzpf wm0ef
kd
,lconf? 1988 ckaESmif;ydi;f wGif pwifz@JG pnf;cJaom jrefrmjynf'ru&uf
hJ
k
h
D kd
wpf r[mrdwtzG@J csKyf (r'rc) ac: (DAB) wGif wGzuftwGi;f a&;rSL;tjzpf
f
J
wpfEpausmf wm0ef,conf? 1993 ckEpv,frS 1995 ckEpv,ftxd
S f
l hJ
S f
S f
(r'rc) wyfaygi;f pkwif taxGaxGtwGi;f a&;rSL;tjzpf wm0ef,conf?
G
l hJ
rme,fyavmoabmwlpmcsKyf csKyfqaompnf;a0;yGEihf r,foa&mxm
kd
J S
oabmwlncsuf csKyfqaom ES;D aESmzvS,yw@kd wif yg0ifconf? rGejf ynf
D
kd
f JG
G
hJ
opfygw. ud,pm;vS,wpfO;D taejzifh r[mrdwa&;&mESihf wyfaygi;f pk
D
k f
f
f
a&;&mvkyief;rsm;wGif r=umc%wm0ef,conf? xd@k a=umifh wdi;f &if;om;
f
l hJ
k
tzG@J tpnf;aygi;f pHrS acgi;f aqmifu,pm;vS,f awmfawmfrsm;rsm;ESihf od
k
kd f
u|r;f &if;ES;D cJonf? ‚if;wd@k Eihf Ediia&;&mudp&yfrsm;udk t}udr}f udraqG;aEG;
h
S kfH
P
f
wdiyif tjrifzvS,c&mrS u|Eyw@kd Eii. tajccHEiia&;jyemonf
kf
f hJ
fk f kd f H
kd f H
wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&; ysujf ym;aejcif;a=umifjh zpfa=umif; odjrif
k
G f
em;vnfconf?
hJ
wdi;f &if;om;vlrsK;d aygi;f pHjk zifh zG@J pnf;xm;aom Ediiwpfcwif wdi;f &if;
k
kfH k G k
om;pnf;vH;k nD!wa&;udk rwnfaqmufEior# +idr;f csr;f atmif zG@H +zdK;wd;k
G f
kd f
wufatmif vkyaqmifI&rnfr[kwonfrm txl;ajymzG,&mvdrnf
f
f
S
f
k
rxifyg? ‚if;udk cHpm;em;vnfojzifh (r'rc) ac: (DAB) wyfaygi;f pkjzpf
ay:vm+yD;aemuf wdi;f &if;om;vlrsK;d aygi;f pHk vufcEiaom zuf'&,fjynf
k
H kd f
7
6. Edkif[Hom
axmifpk zG@J pnf;yHtajccHOya' (rl=urf;) wpfcay:ayguavma&;udk trsm;
k
k
f
ESitwl pwif}udK;yrf;cJonf? xdumvwGif Oya'ynm&Sirsm; tawmf
hf
h
k
f
twefjynfpaeojzifh rl=urf;a&;qGa&;aumfrwD zG@J pnf;jcif;/ tajccHoabm
h kH
J
xm;&&S&ef ES;D aESmzvS,yrsm; usi;f yjcif;wd@k ukd vkyaqmifvmcJonf?
d
f JG
f
h
xdtcserp+yD; rdrtaeESihf wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;qdi&m
k d f S
d
k
G f
kf
tajccHoabmxm;Zpfjrpfrsm;udk ydravhvm&SmazGjzpfconf? xdo@kd &mazG
k kd
hJ
k S
avhvmaepOf awmif}uD;OD;xGe;f jrifh a&;om;cJaom “&Sr;f jynfb,fv”
h
J
qdonfpmtkyukd &Sr;f ud,pm;vS,wpfO;D xHrS vufc&&Szwf±c&onf? xdk
k h
f
k f
f
H d
_ hJ
pmtkyonf yifvpmcsKyfta=umif; 1947 ck jynfaxmifpz@JG pnf;yHk tajccH
f
kH
k
Oya'. tm;enf;csuEihf &Sr;f jynforsm;. epfemcsursm;ta=umif;wd@k ukd
fS
l
f
pkaygi;f xm;aom pmtkyjf zpfonf? awmif}uD;OD;xGe;f jrifonf ‚if;ud,wif
h
k f kd
yg0ifawG@}uHKcJhaom EdkifiHa&;jzpfpOftwGif;rS &&SdcJhonfhcHpm;csuftjrif
oabmxm;rsm;udk ypPKyeEihf tem*wfjynforsm;od&em;vnf&ef a&;om;cJh
`fS
l
dS
ojzifh u|Eyw@kd twGuf wefz;kd rjzwfEiaom todynmrsm;udk vG,v,Eihf
fk f
kd f
f G fS
&&SapcJonf?
d h
awmfvea&;wGif pmaya&;om;+y;D b0wl&abmfrsm;ESihf jynforsm;udk
Sf
J
l
pnf;±H;k ynmay;jcif;onf tvGevtyfaom vkyief;pOfwpfck jzpfonf?
f kd
f
u|Eyonf ta=umif;t&mrsK;d pHukd 0wˆK/ uAsm/ aqmif;yg; toGirsK;d pHk
fk f
k
f
uavmifemrnfrsK;d pHjk zifh a&;om;um *sme,f/ r*~Zif;rsK;d pHukd ay;yd@k conf?
k
hJ
1988 ck aemufyi;f wGif wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;ESihf zuf'&,fjynf
kd
k
G f
axmifpwnfaqmufa&;udk pwiftav;xm;+yD; a&;om;jzpfconf?
k
hJ
u|Eyw@kd Eii. Ediia&;jzpfpOfwif 1988 ckukd xl;jcm;aom tvSnhf
fk f kd f H k f H
G
tajymif;wpfctjzpf tm;vH;k vdvu ±_jrif=uonf? od@k aomf ±_jrif=uaom
k
k kd
tjrifonf wpfrsK;d wnf;/ wpfxyfwnf; r[kwyg? +rdK@}uD;jy}uD;rsm;wGif
f
'Drdkua&pDpepfay:xGef;a&;udkom tav;xm;awmif;qdk=uaomfvnf;
e,fpyfEihf awme,frsm;wGif 'Drua&pDa&;ESihf ArmvlrsK;d pkEihf usewi;f &if;
S
kd
S
f kd
om;vlrsK;d pkrsm;t=um; nD!wr&&Sa&;udk awmif;qd=k uonf? ‚if;udk vkyief;
G f_ d
f
pOftm;jzifh 'Drua&pDpepfukd usio;kH aom wef;wla&;ESihf ud,yijf yXmef;
kd
hf
k f kd
cGi&onfh zuf'&,fjynfaxmifpwnfaqmufa&;udk azmfaqmif&efjzpfonf?
hf dS
k
8
7. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
Tvkyief;pOfukd tcsK@d aom Ekiia&;ygwD tzG@J tpnf;rsm;u vufrcHvkd
f
dfH
=uyg? ‚if;wd@k u 'Drua&pDpepf ay:xGe;f a&;onfom yxr/ 'kw,/ wwd,
kd
d
jzpfonf? 'Drua&pD&&S+d y;D rS Ediiawmfz@JG pnf;yHupukd pDpOfrnf? wdi;f &if;om;
kd
kfH
k dP
k
pnf;vH;k nD!wa&;udpukd azmfaqmifrnf? zG@J pnf;yHup/P wdi;f &if;om;tcGihf
G f
P
k d k
ta&;udpukd wcsewnf;wGif pOf;pm;azmfaqmifaeygu 'Drua&pD&&Sa&;udk
P
df
kd
d
aESmifaES;xdcuaprnf [kjrif=uonf?
h
kd f
odk@aomfArmr[kwfaom wdkif;&if;om;vlrsKd;pkrsm;url rdrdwdk@tcGifh
ta&;twGuf wpfpwpfcaom tmrcHcsur&SyJ Armwd@k ur,H=k unf/ ryl;
kH
k
f d
kd
aygi;f vd? Ttodcpm;csuukd 1948 rS 1988 txd ESpaygi;f (40) umv
k
H
f
f
tawG@t}uHKrsm;rS cdi+f rJvmapcJonf? ‚if;wd@k taejzifh 'Drua&pDa&;ESihf
k
h
kd
zuf'&,fjynfaxmifpwnfaqmufa&;onf '*F g;wpfc. acgi;f ESiyef;yrm
k
k
hf
cGIr&? w+ydKifwnf;azmfaqmif&rnf[k jrifonf? rwlnaomb0 rwlnD
J
D
aom ywf0ef;usirS }u;D jyif;vmolrsm;t=um; ausauseyfeyfEihf cdici+f r+J rJ
f
S k f kd
vufwEi&ef aqG;aEG;n‡Ei;f ynmay;r_onf rsm;pGmvdtyfrnfjzpfayonf?
JG kd f
d d_
k
xdo@kd vtyfaeonftav#muf ,ckacwfEiia&;Zmwfcwif Zmwfy@kd
k kd
h
kd f H
kH G
Zmwf&tjzpf wpfcef;wpfu¾rS yg0ifcaom u|Eyonfvnf; rdr.tod
H
hJ
fk f
d
tjrifcpm;csursm;udk wcgw&H aqmif;yg;toGijf zifh a&;om;jzpfconf? xdk
H
f
hJ
a&;om;cJaom pmrla[mif;rsm;xJrS u|Eyw@kd EiitwGuf 1947 ckrS ,ae@
h
fk f kd f H
txd vdtyfaeqJjzpfaom wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;ESihf ppfreaom
k
k
G f
Sf
jynfaxmifpwnfaqmufa&;udk OD;wnfonfaqmif;yg;rsm;udk jyefvnf&m
k
h
S
azGawG@&or#ppnf;+yD; rsK;d qufopfvi,frsm;tm; vufqifurf;tjrifo
dS
k
l
h
abmxm;rsm;r#a0Edi&ef pmtkyi,ftjzpf ±duEyjf zef@a0aomqEN&ygonf?
kf
f
k f dS
dS
Tpmtkyyg aqmif;yg;rsm;wGif azmfjyxm;onfh tcsutvufwpfcsK@d
f
f
onf rSm;,Gif;tm;enf;csuf&Sdygu pma&;ol.wm0efomjzpfygonf?
axmufjyay;Ediygu txl;aus;Zl;wifygrnf? Tpmtkyi,fonf wdi;f &if;
kf
f
k
om;pnf;vH;k nD!wa&;ESihf ppfreaomjynfaxmifpwnfaqmufa&; twGuf
G f
Sf
k
wpHw&mtaxmuftuljzpfygu pma&;oltzd@k auseyf+yDjzpfyga=umif;?
k
Edkif[Hom
ouU&mZf 2005 ckEp?
Sf
9
9. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
jynfaxmifpktwGif;
wdkif;&if;om;rsm;.tqifhae&m
1948 ckEpf vGwvyfa&;&cserS ,ae@wif u|Eyw@kd Eiiukd jynfaxmifpk
S
f
d f
kd
fk f kd f H
Ediiwpfctjzpf ac:qdrw,l vufcxm;cJ=h uygonf? T jynfaxmifp.
kfH
k
k S f
H
k
jynfe,frsm;udk yx0DtajccHjzifh zG@J pnf;xm;jcif;r[kw/f vlrsK;d wd@k . pkpnf;
aexdirukd tajcjyK+y;D zG@J pnf;xm;jcif;jzpfonf? jynfe,femrnfrsm;udvnf;
kf_
k
ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / rGe/f &cdi/f &Sr;f ponfjzifh qdi&mvlrsK;d wd@k . emrnf
k
kf
rsm;udk twdtvif;azmfjyxm;onf? Tonfrm vlrsK;d pHyg0ifonfh jynf
S
k
axmifpwpfcjk zpfa=umif; o¿eftm;jzifh ay:vGixif&m;aponf?
k
f
S
od@k aomf ‚if;udk rSwausmufwifppfaq;=unfygu ta&+cHK/ a&$r}H_ uJ/
f
h
“emrnfcjH ynfaxmifp” jzpfaea=umif;ukd Ediia&;orm;rsm;ESihf wdi;f &if;
k
kfH
k
om;acgi;f aqmifw@kd u aumif;pGmem;vnfxm;=uonf? T jynfaxmifp.
k
1947 ck zG@J pnf;yHonf jynfe,fjynfryHpjH zifh zG@J pnf;xm;+yD; jynfru jynf
k
k
e,frsm;tay: v$r;f rd;k csKyuixm;onf? 1974 ck zG@J pnf;yHonf jynfe,frsm;/
f kd f
k
wdi;f rsm;jzifh zG@J pnf;xm;aomfvnf; wpfcwnf;aom A[dtpd;k &u tm%m
k
k
k
udk csKyfuixm;onf? xd@k a=umifh jynfe,f[onfrm emrnfc[efjyr#om
kd f
l
S
H
jzpfaoma=umifh “twkta,mifjynfaxmifp” jzpfa=umif;xif&m;onf?
k
S
jynfaxmifptrnfc,xm;+y;D tb,fa=umiftwkta,mif jzpfae&
k
H l
h
ygoenf;? ar;p&m&Sygvrrnf? tajzrSm tm%m&acgi;f aqmifrsm; (txl;
d d hf
ojzifh ArmvlrsK;d acgi;f aqmifrsm;) onf wdi;f &if;om;ta&;udk tav;rxm;
k
aoma=umifh jzpfonf? tb,fa=umifh tav;rxm;& oenf;? tqifae&m
h
rSeukd em;rvnfI jzpfEiovd/k v$r;f rd;k 0g;rsKvIvnf; jzpfEionf? wdi;f &if;
f
kd f
d kd
kd f
k
om;rsm;. tqifae&mrSeuz;kH uG,Ei&ef }u;D us,aom Ediia&;tbd"rRm
h
f kd
f kd f
f
kfH
pum;vH;k rsm;jzifh zH;k tkyc=hJ uonf? vGecaom tESpf 30§40 ausmf uGejf rL
f
f hJ
epf0g'acwfaumif;cJhpOfu “vlrsK;d a&;jyemonf vlwef;pm;jyem
.vufatmufcjH zpfonf? vlwef;pm;jyemudk ajz&Si;f +y;D onfEihf vlrsK;d
S
a&;jyemonfvnf; tvdvajyvnfom;rnf” [k qdc=hJ uonf? vlrsK;d a&;
k kd
G
k
jyemudwifjyv#if tjrifusO;f onf[k ESrcsajymqdwwf =uonf?
k
d hf
k
13
10. Edkif[Hom
'Drua&pDacwfa&mufjyefaomtcg “vlrsKd ;a&;qdi&mtcGita&;onf
kd
kf
hf
vl@tcGita&;abmifxwi&onf? 'Drua&pDpepfonf vl@tcGita&; rSeor#
hf
J G f dS
kd
hf
f
udk azmfaqmifay;onfjzpfaoma=umifh 'Drua&pD&ygu vlrsK;d a&;qdi&m tcGihf
kd
kf
ta&;rsm;vnf; tvdv&&Svrrnf” [kqjkd yefygonf? Tod@k uGejf rLepf/
k kd d d hf
'Drua&pDEiia&;tbd"rRm q&m}uD;rsm; (tm;vH;k udrqdv) . 'e
kd
kd f H
k k kd
qefaom Ediia&;a0g[m&rsm;jzifh wdi;f &if;om;rsm;. tqifae&mrSeukd
kfH
k
h
f
zH;k uG,c=hJ uonf? rnfo@kd aom oabmxm;rsK;d &S&/dS wdi;f &if;om;rsm;.
f
d
k
wef;wla&;ESihf vGwvyfciukd ab;z,fxm;cJ=h uojzifh jynfwi;f ppfr;D tESpf
f G hf
G
(50)ausmf awmufavmifc&jcif; jzpfonf? u|Eyonf Armr[kwaom
hJ
fk f
f
wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;. tqifae&mrSeukd trsm;odatmif rD;armif;xd;k
k
h
f
wifjyvdI Taqmif;yg;udk a&;om;wifjy&jcif;jzpfonf?
k
1? a&S;twdwuordi;f aemufcH
f
k
rdrwifjyvdaom OD;wnfcsutwGuf vdtyfrnf[,qonfh twdwordi;f
d
k
f
k
k l
f k
wpfcsK@d ukd wifjyygrnf? od@k aomfO;D pm;ay;xnfwu&rnfh ypPKyeEihf tem*wf
h G f
`fS
ta&;twGuf ordi;f aemufctcsK@d a=umifh taESmift,Surjzpfapvdyg?
k
H
h
f
k
xd@k a=umifh txl;rvdtyfonfrsm;ESihf tjiif;yGm;p&mrsm;udk twwfEiq;kH
k
kd f
a&Smif&m;I wifjyygrnf?
S
T jynfaxmifpt0ef;t0di;f wGif &yfwnfaexdif =uukeaom ucsi/f
k
k
k
f
u,m;/ u&if/ csi;f / Arm/ rGe/f &cdi/f &Sr;f / ytd0;f / yavmif/ 0/ vm;[l ponfh
k
k
wdi;f &if;om;wd@k onf ESpaygi;f axmifEicsI TajrwGif aexdivmcJ=h uonf?
k
f
S hf D
kf
tm;vHk;onf Xmaewdkif;&if;om;rsm;jzpf=uonf? OD;pGma&muf&Sdae&m&
xm;jcif;/ vlO;D a&rsm;jcif;/ tiftm;}uD;rm;jcif;/ "avhx;kH pHEihf t}udKufukd
S
vdu+f y;D ae&ma&G;cs,jf cif; ponfjzifh ae&m,laexdivmcJ=h u&mrS ol@a'o
k
kf
ESihf olowfowfrwrwf jzpf&vmcJonf? ol@a'oolae/ ol@vrsK;d ta&;
S f S
dS
h
l
udk olzefw;D / ol@rif;/ ol@apmfbm;/ ol@apmfu/J ol@apmzsm/ ol@';l 0g;/ ol@awmif
G
ydi/f ol@awmiftyw@kd Eihf ESpaygi;f rsm;pGm aexdivmcJ=h uonf? Tonfrm
k
kf S f
kf
S
c&pfEpf at'D 9§10 &mpkxjd zpfonf?
S
14
11. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
Armwd@k onf at'D 9&mpkwif Tjynfaxmifpa'otwGi;f od@k pwif
G
k
a&muf&vma=umif;/ xdrwdiru rGeEiysLwd@k onf +rKd @jyEdiirsm;wnfaxmif
dS
k kfD
f S hf
kfH
+y;D pmay/ ,Ofaus;r_w@kd jzifh xifxif&m;&Sm;wnf&ae+y;D jzpfa=umif;/ Armwd@k
S
dS
tifEitm;ESihf 0ifa&mufvmcsewif ysLEdiionf w±kww@kd .wducuzsuf
S hf
df G
kfH
f
k f kd f
pD;jcif; cHxm;&onfh umvjzpfojzifh tm;enf;ysup;D aea=umif;/ ‚if;ae&m
f
wGif Armwd@k 0ifa&mufae&m&cJ+h yD; wpwpESihf +rdK@jyEdiiwnfaxmifvmcJh
kfH
a=umif; ordi;f pmtkyrsm;wGif trsm;enf;wl usaemfavhvm od&&onf?
k
f
dS
xdkumvrS (11) &mpkOD;ydkif;txdonf tv,fydkif;wGif ArmEdkifiH/
taemufyi;f wGif &cdiEii/H awmifyi;f wGif rGeEii[I xifxif&m;&Sm;
kd
k f kd f
kd
f kd f H l
S
xD;+ydKifeef;+ydKifrsm;jzifh wnf&conf? tjcm;vlrsK;d wd@k onf wdi;f Ediitjzpf
dS hJ
k kfH
rxif&m;aomfvnf; rdrw@kd e,fajrwGif rdrw@kd t}u;D tuJEihf rdrw@kd trsK;d om;
S
d
d
S d
uH=urRmudk rdrw@kd zefw;D cJ=h uonf?
d
(11) &mpkrm yk*wif rif;vkyaeaom Armbk&iftaemf&xmu ppf
S H G
f
tiftm;jzifh Ediiuw;kd csŒJ +y;D / yxrArm tifyg&mEdiiukd wnfaxmifchJ onf?
k f H kd
kfH
(13) &mpktxd wnfwHhcJhonf? (16) &mpkwGif awmifilrS Armbk&if
bk&ifhaemifonf ppftiftm;jzifhyif 'kwd,Armtifyg&mEdkifiHudk wnf
axmifconf? (18) &mpktxd wnfwconf? (18) &mpkwiyif rkq;kd bd&m
hJ
Hh hJ
Gf
kG
om; tavmif;bk&m; OD;atmifaZ,sonf wwd,Armtifyg&mEdiiukd
kfH
wnfaxmifconf? (19) &mpktxd wnfwconf? aemufyi;f wGif t*Fvyf
hJ
hH hJ
kd
d
wd@k 0ifa&mufvmcJ+h yD; &yfa0;wdi;f om;wd@k . udveu|eb0atmuf vlrsK;d
k
k kd D f
tm;vH;k a&muf&c=hJ u&onf?
dS
Armbk&ifrsm;e,fajrcsJ@xGif odrf;,lxm;cJhaom yxr/ 'kwd,
tifyg&macwfumvrsm;wGif ppf±;H_ aome,fajrrsm;udk b¾m/ orD;unm
ESihf vdtyfonftcg ppfom;rsm;ay;yd@k &aom vufatmufcH e,fpm;rsm;
k
h
tjzpfxm;&Sd=ua=umif; avhvmod&Sd&onf? tkyfcsKyfa&;ESifh ,Ofaus;r_
wd@k tay: v$r;f rd;k cs,v,f zsuq;D jcif; rjyK=uay? tavmif;bk&m; (ac: )
f S
f
OD;atmifaZ,s. wwd,tifyg&macwfwGifum; ajr=oZm/ &moDOwk/
vrf;yef;qufo,a&;ESihf jyifyurBmESihf qufo,&m wHcg;aygujf zpfaom
G f
G f
e,fajrrsm;udk Armydie,fajrtjzpf xm0&&,lEi&ef pepfwusppOf cJonf?
kf
kd f
D h
15
12. Edkif[Hom
xd@k a=umifh Ttcsewif owfjzwfarmif;xkw/f 0ifa&mufae&m,l 0g;rsKr_
d f G
d
rsm;jyKcJonf? Tod@k jzifh awmifyi;f od@k Armrsm;a&muf&vr;f rd;k Ediconf?
h
kd
dS $
k f hJ
Tordi;f aemufcjH zpfpOftay: oH;k oyf=unfygu ,ae@jynfaxmifp.
k
h
k
jynfe,fe,ferdwftwGif;&Sd e,fajrrsm;onf rlvtpOftquftm;jzifh
Xmaewdi;f &if;om;vlrsK;d rsm; ydiqiaome,fajrrsm; jzpfonf? a&GŒvsm;
k
k f kd f
ajymif;vJrtcsK@d &caomfvnf; rdrw@kd rvbd;k bGm;ydie,fajrwGif qufvuf
_
dS hJ
d l
kf
&yfwnfv#u&=dS uonf? wdi;f &if;om;rsm;t=um;wGif Armonf tiftm;
f
k
yd}k uD;aom (plygyg0g) vlrsK;d jzpf+yD; tcsutjcme,fajrrsm;pGmudk &&Syiqif
f
d kd f kd
xm;Edic=hJ uonf? od@k aomfe,fajrtm;vH;k udk Armwd@k uom ydiqiconf/
kf
k f kd f hJ
Armwd@k .bd;k bGm;ydiajr jzpfonf/ xd@k a=umifqufvufyiqioifonf[k
kf
h
kd f kd f h
rSw,I r&paumif;yg?
f l
2? vGwvyfa&;t}uKd umvESihf yifvpmcsKyf
f
kH
e,fcsŒJ t*Fvyvufatmuf/ u|eoabmufb0wGif u|eawmfw@kd vrsK;d pk
d f
f
f
l
wd@k . b0b,fyb,fenf; wnf&dS cJ&onfuvnf; tenf;tusO;f wifjyvdyg
kH
h
kd
k
onf? vuf&jdS ynfaxmifpjk refrmEdiie,fajrudk t*Fvyw@kd 0ifa&mufor;f
kfH
df
d
yduf tajcpducserpI 1948 ckvwvyfa&;&csetxd tm%mydiwpfO;D
k
k f d f S
G f
d f
kf
wnf;.atmufwif jrefrmEdiiawmftaejzifh wpnf;wvH;k wnf; wnf&dS
G
kfH
aexdivmcJ=h ujcif;r[kway? vlrsK;d tvduf a'otvduf oD;jcm;pDaexdif
kf
f
k
k
k
vmcJh=uonfrSm ordkif;wGif txift&Sm;yifjzpfonf? t*Fvdyftpdk;&
vufatmufwif (1) jrefrmjynfr/ (2) awmifwef;a'orsm;/ (3) u&ifee,f
G
D
[lI oH;k rsK;d cGjJ cm;xm;&Sygonf?
d
txufygtajctaeonf AdkvfcsKyfatmifqef;acgif;aqmifaom
zqyvtzG@J u bk&ifc. twdiyifctr_aqmiftzG@J (0ef}uD;tzG@J ) wGif 0if
H
kf H
a&muftm%m,lonfh 1947 ckEptxd jzpfonf? txufyg 0ef}uD;tzG@J
S f
onf bk&ifctm;jrefrmjynfrtwGuf t}uHay;Ediaomfvnf; usea'o
H
kf
f
rsm;twGuf vH;k 0ajymqdk ydicir&Scyg? u&ifee,fac: ,cku,m;jynfe,f
k f G hf d hJ
D
onf jrefrmbk&ifrif;wke;f rif;vufxufu jrefrmtpd;k &ud,pm; uif;0ef
k f
rif;}uD;ESihf +Adwo#tpd;k &wd@k csKyfqcaompmcsKyft& vGwvyfaoma'o
d
kd hJ
f
16
13. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
wpfck tjzpfowfrw+f yD; rnfonftpd;k &rS 0ifa&mufpuzufjcif; rjyK&ay?
S
h
G f
aemufydkif;wpfjynfvHk;udk t*Fvdyfwdk@odrf;ydkufvdkufaomtcg t*Fvdyf
wd@k uyif oD;jcm;xde;f csKyfuiw,chJ a=umif;od&onf?
kd f G f
'kw,urBmppf}uD;+yD;aemuf +Adwo#tpd;k &u xkwjf yefaom puULjzL
d
d
pmwrf;wGif jynfrjrefrmEdiitm; 'dre,tqifrS vGwvyfa&;ay;&ef jzpf
kfH
kDD H
h
f
aomfvnf; awmifwef;a'orsm;udk +Adwo#tpd;k &vufatmufwif quf
d
G
vufxm;&S&efjzpfonf? Ttaetxm;wGif 1946 ck Zefe0g&v a&$w*kH
d
D
d
apwDtv,fypP,Y usi;f yaom zqyv. yxrt}udrEiiv;kH qdi&m
H
f kd f H
kf
nDvmcHwif tqdtrSwf (6) taeESihf wdi;f &if;om; vlenf;pkta&;acgi;f pOf
G
k
k
jzifh “vGwvyfaomArmjynfopfukd wnfaxmif&mrSm wdi;f &if;om; vlenf;pk/
f
k
vlrsK;d pktm;vH;k oabmwlnwenf;eJ@ vGwvyfpmwnfaxmif&ef usaemf
D hJ
f G
wd@k oabmwlna=umif; uwday;ygonf? rnfonfwi;f &if;om; vlenf;pk
D
h kd
udrqdk rdrw@kd u=H urRmudk rdrw@kd bmomzefw;D cGiay;ygrnf? usaemfw@kd Eihf
k
d
d
hf
S
cGxuvonftcg cGxuci&a=umif;” uwdjyKxm;ygonf? xd@k twl 1946
J G f kd h
J G f G hf dS
ck rwfvwGif usi;f yaom yxryifvtpnf;ta0;wGif zqyvud,pm;
kH
k f
vS,tjzpf ocifE/k OD;b*sr;f ESihf tjcm;aom yk*Kd~ vftcsK@d wufa&muf+yD;
f
awmifwef;om;rsm; ArmjynfrESiy;l aygi;f I vGwvyfa&;&,l&ef wduwe;f
hf
f
k f G
xm;+yD; vGwvyfa&;&+yD;v#if wGvuwGEiI/ cGxuvuvnf; cGxucihf
f
J kd J kd f J G f kd
J G fG
&Srnfjzpfa=umif; xdrrm rnfonfh tm%m&tzG@J tpnf;rqdk usio;kH oGm;
d
klS
hf
&rnfh “rl” jzpfa=umif; xnfoi;f ajymqdxm;onf?
h G
k
&Sr;f jynf jynfo@l vwvyfa&;tzG@J csKyf (&yv) u 1946 ck =o*kwvwGif
G f
f
jynfrESiaygi;f I vGwvyfa&;t&,l+yD;v#if —
hf
f
(1)
(2)
(3)
(4)
jynfaxmifprt& aygi;f rnf/
k l
tcGita&;ESitqiftwef;wl jzpf&rnf/
hf
hf
h
&Sr;f jynftm; vH;k 0ud,yitycsKyfcihf ay;&rnf/
k f kd f k f G
cGxuvu tcsera&G;cGxucihf ay;&rnf/
J G f kd
d f
J G fG
[k aºuG;a=umfpnf;±H;k cJonf?
h
xdEpf Ed0ifbmv (14) &ufae@wif &Sr;f apmfbm;rsm;u bk&ifcxH
k S k
G
G
H
pma&;ay;yd@k &mY jrefrmjynfrESihf jynfaxmifppepfrt& aygi;f rnfqv#if
k
l
kd
(1) &Sr;f jynftm;ud,yitycsKyfa&; ay;&rnf/
k f kd f k f
17
14. Edkif[Hom
(2) tcGita&;ESihf tqiftwef;wljzpf&rnf
hf
h
(3) cGxuvonftcsewif cGxuciay;&rnf
J G f kd h d f G J G f G hf
[k azmfjyxm;onf?
ucsiw@kd uvnf; vGwvyfa&;&+y;D zG@J pnf;rnfjh ynfaxmifpjk refrmEdiiH
f
f
kf
twGi;f ucsijf ynfe,f yg0ifa&;udk atmufyg¹ci;f csuEp&yfjzifh pOf;pm;rnf?
G
fSf
(1) jynfaxmifpjk refrmEdiitwGi;f ucsijf ynfe,fyga&; ryga&;udk
kfH
ucsijf ynfe,fom;rsm;uom qH;k jzwf&rnf?
(2) cGxuvonftcsewif cGxuciay;&ef [kaz: jyawmif;qdonf?
J G f kd h d f G J G f G hf
k
xdtajccHoabmxm;rsm;udk yifvnvmcHwif qufvufnEi;f aqG;
k
kH D
G
d‡ d_
aEG;=u+yD; 1947 ck azaz:0g&v (12) &ufae@wif yifvpmcsKyf}uD;udk csKyfqkd
D
G
kH
Ediconf? yifvpmcsKyf. tESpom& oabmwlncsuf (Agreement in
k f hJ
kH
f
D
Spirit) rSm —
(1) wef;wlnr#aom jynfaxmifpwpfcz@JG pnf;&efEihf
D
k k
S
(2) cGxuvu cGxucihf ay;&ef jzpfonf?
J G f kd J G f G
yifvpmcsKyfcsKyfq+kd yD;aemuf tusK;d quftm;jzifh atmifqef; —tuf
kH
wvDpmcsKyfwif awmifwef;a'o pHprf;a&;aumfr&Sif jzpfay:vmonf? ‚if;
G
k
tzG@J onf u&ifee,ftygt0if awmifwef;a'orS ud,pm;vS,rsm;udk
D
k f
f
us,jf yef@pm zdwac:awG@qaqG;aEG;+yD;/ tpD&ifcpmwifoi;f Ediconf? xd@k
G
f
kH
H
G k f hJ
a=umifh jynfaxmifpwpfcv;kH t0ef;t0di;f jzifh twlwuGvwvyfa&; &&Sd
k
k
k
G f
vmjcif;jzpfonf? tu,fI awmifwef;om;acgi;f aqmifrsm;u jynfaxmif
pktoGijf zifh Armwd@k Eihf ryl;aygi;f cJv#if yifvpmcsKyf ay:ayguvmrnf r[kwf
S
h
kH
f
ay? yifvHkpmcsKyfomray:aygufcJhv#if “awmifwef;a'opHkprf;a&;aumf
r&Si” vnf;ay:ayguvmrnfr[kw? xdo@kd jzpfcv#if ArmESihf awmifwef;
f
f
f k
hJ
om; wd@k onf ,cktcg oD;jcm;Ediiom;rsm;tjzpf a&muf&ae=uayvdrrnf?
kfH
dS
hf
3? yx0DEiia&;tjrifjzifh avhvmjcif;
kd f H
yx0DEiia&;qdonfrm yuwdwnf&aeaom a&ajrtaetxm; wnf
dk f H
k
S
dS
ae&mESihf vlrsK;d / vlO;D a&/ ud;k uG,onfbmom/ pD;yGm;a&;tajccH/ pdw"mwf
f h
f
18
15. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tajccH ponfw@kd uyg avhvm+y;D xnfwupOf;pm;onfh Ediia&;tjrif jzpf
kd
h G f
kfH
onf? ‚if;tjrift& avhvm=unfygu usaemfw@kd jynfaxmifpEiiwif
h
k kd f H G
1974 ck Ediiawmfz@JG pnf;yHk tajccHOya't& zG@J pnf;owfrwxm;+y;D ,ae@
kfH
S f
wdif todtrSwjf yKaeao;aom jynfe,f (7) jynfe,fEihf wdi;f (7) wdi;f
k
S k
k
&Sonf? jynfe,f (7) e,frm emrnfay;xm;onftwdi;f qdi&mvlrsK;d rsm;.
d
S
h k kf
e,fajr[ktodtrSwjf yK+yD; wdi;f (7) wdi;f rSm a,bl,stm;jzifh ArmvlrsK;d
k
k
rsm; aexdionfa'o[k owfrwEionf? T zG@J pnf;wnf&aer_ tay:
kf h
S f kd f
dS
tajccH+yD; avhvm=unfygp@kd ?
h
&cki/f csi;f / ucsi/f &Sr;f / u,m;/ u&if/ rGejf ynfe,frsm;onf jynf
d
axmifp.e,fpyf wpfav#mufwif wnf&ae=u+yD; tdre;D csi;f Ediirsm;ESihf
k
G
dS
f
kfH
qufpyfae=uonf? tqdkyg qufpyfaeonfhwpfzufEdkifiHrsm; twGif;
wGivnf; ‚if;vlrsK;d rsm;&Sae=uonf? ‚if;wd@k onf Ediiom;csi;f rwlujJG ym;
f
d
kfH
aomfvnf; ‚if;wd@k tcsi;f csi;f xdawG@qufqae=uonf? tcsK@d rm vlrsK;d a&;
H
S
t& cHpm;csujf cif;eD;pyf+y;D tjyeftvSef ±di;f yif;ulnrrsm; &S=d uonf? tqdyg
k
D_
k
vlrsK;d rsm;onf qufpyfaeaomEdiirsm;&Sd jynfo@l tpd;k &rsm;ESihf jyem
kfH
}uD;}uD;rm;rm; r&S=uay? aemufwpfcsurm qufpyfaeonfEiirsm;onf
d
fS
h kd f H
rdrw@kd jynfaxmifpxuf at;csr;f onf/ wd;k wufonf/ aecsipzG,vnf;
d
k
f
f
yd&onf? T taetxm;onf jynfe,fwckcu rdrw@kd jynfaxmifprS
k dS
k
d
k
cGxu+f yD; oD;jcm;&yfwnfjcif; od@k r[kwf wzufEiiEihf yl;aygi;f jcif;rsm;
J G
kd f H S
jyKvkyvatmif qGaqmifaeonfh taetxm;&Sa=umif; awG@&onf?
f kd
J
d
jynfe,f&&Sxm;=uaom vlrsK;d (7) rsK;d . taetxm;tay: oH;k oyf
d
=unfygu ordi;f a=umif;t& vnf;aumif;/ vlO;D a&t& vnf;aumif;/
h
k
tajccHp;D yGm;a&;t& vnf;aumif;/ Ediia&;Ed;k =um;wufºuGrt& vnf;
kfH
_
aumif; pHr=D uI jynfe,f&&Sxm;=ujcif; jzpfonf? Ediia&;Ed;k =um; wufºur_
d
kfH
G
t&mwGif pHr±ru — tm%m&jynfaxmifptpd;k & tqufqufuyif
D kH
k
kd
ESpaygi;f rsm;pGm vufeufuiawmfvef ykeuefc=hJ uonf? ,ae@wif OD;
f
kd f
S
f
kd
aqmifEdkifiHa&;ygwD trsKd;om;vufeufudkif tzGJ@tpnf;rsm; yDyDjyifjyif
&Sae=uonf? ‚if; Ediia&;ygw/D vufeufuitzJ@G tpnf;rsm;onfvnf;
d
kfH
kd f
tcsi;f csi;f qufpyfr/_ &if;ES;D r_aumif;pGm &S=d uonf?
19
16. Edkif[Hom
ArmvlrsK;d rsm;onf tv,fyi;f ESihf ajrjyef@yi;f wGif taersm;onf? e,f
kd
kd
pyfEihf qufpyfaeaom ppfui;f wdi;f . taemufajrmufa'orsm;wGif Arm
S
kd k
vlrsK;d enf;+yD; csi;f / em*/ &Sr;f / ucsiponfh wdi;f &if;om;awGu rsm;ygonf?
f
k
xd@k twl weoFm&Dwi;f wGivnf; xm;0,fom;rsm;onf trsm;pkjzpf+yD;
kd
f
u&if/ rGef vlrsK;d rsm;vnf; rsm;pGm&S=d uonf? xm;0,fom;rsm;onf Arm
rsK;d EG,p0if[k qdaomfvnf; ArmvlrsK;d tjzpf rcH,vyg? ‚if;wd@k wif “bdwf
fk
k
l kd
G
- xm;0,ftrsK;d om;nD!wa&;wyfO;D ” awmfvea&;tzG@J tpnf; &Sonf?
G f
Sf
d
jrifomonfrm ArmvlrsK;d onf e,fpyfwav#mufwif taeenf;+yD;
S
G
tv,fydkif;wGif pkpnf;aexdkif=uonf? wdkif;&if;om;rsm;u ‚if;wdk@udk
0ef;&Hxm;onf? vuf&Sdjynfe,f (7) jynfe,f. tus,ft0ef;onf
{&d,mpwk&ef;rdif (143650) &S+d y;D wdi;f (7) wdi;f . tus,t0ef;rSm {&d,m
k
k
k
f
pwk&ef;rdkif (117578) &Sdonf? xdk@a=umifhe,fajrt& jynfe,frsm;u
ydIus,ygonf? vlO;D a&t&=unfv#if wdi;f (7) wdi;f aygi;f onf jynfe,f
k
f
h
k
k
(7) jynfe,faygi;f xuf ydrsm;ygonf? od@k aomf ArmvlrsK;d tm;vH;k aygi;f onf
k
tjcm;wdi;f &if;om; vlrsK;d pk tm;vH;k aygi;f xuf ydIrrsm;yg? ArmvlrsK;d wd@k
k
k
taeESihf tay: pD;&xm;onfrm =um+yDjzpf+yD;/ wdi;f &if;om;rsm;taejzifh
S
k
pmay/ ,Ofaus;r_Eihf Ediia&;tm%mrsm; uef@owfzEycae&onftwGuf
S kfH
d dS f H
h
ArmvlrsK;d rsm;tjzpfc,ol ydrsm;aejcif;jzpfonf?
H l k
pdw"mwfa&;&mudk avhvm=unfygu Armtrsm;pkonf Ak'bmomudk
f
h
<
ud;k uG,,=kH unf=uonf? wdi;f &if;om;tcsK@d onf c&pf,mefbmomudk
f
k
ud;k uG,=f u+yD; tcsK@d rm ewfu;kd uG,=f uonf? "avhx;kH pH ,Ofaus;r_t&
S
tcsK@d rm ArmvlrsK;d ESihf tvGejf cm;em;onf? Ediia&;,H=k unfcsut& qdygrl
S
kfH
f
k
Armwd@k .}uD;pd;k r_ukd rcHvI ESpaygi;f rsm;pGm qef@usitmcH awmfvechJ
kd
f
f
S f
=uonf? ,cktcg tcsK@d tzG@J tpnf;wd@k u tm%mydippftpd;k &ESihf typf
kf
tcwf&yfpxm;onfqaomfvnf; tajccHEiia&;tjrif ,H=k unfcsuw@kd
J
kd
kd f H
f
wGif uGjJ ym;v#uf yif&onf? ‚if;udk n‡Ei;f ajz&Si;f &ef ,ae@txd pwifEijf cif;
dS
d d_
kd
r&Sao;yg? wdi;f &if;om;trsm;pkw@kd rm trsK;d om;wef;wla&;ESihf vGwvyfcihf
d
k
S
f G
rsm;qHk;±_H;ae&ojzifh tm%m&tpdk;&tqufquftay: usL;ausmfol
r[mvlrsK;d }u;D 0g'rsm;tjzpf ±_jrifae=uonf? Tod@k ±_jrifaeygu udiw,f
D
kf G
ajz&Si;f &ef tcuftcJrsm;pGm&Sa=umif; od&Eiygonf?
d
dS kd f
20
17. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
4 ? av;eufaomrsK;d csppw"mwf
fd f
jynfaxmifptwGi;f rS Armr[kwaom wdi;f &if;om;rsm;. rsK;d csppw"gwf
k
f
k
fd f
onf ArmvlrsK;d rsm;xufyonf[k rqdEiaomfvnf; avsmenf;rnf[k
kd
k kd f
h
xifjrifygu rSm;ayvdrrnf? ArmvlrsK;d rsm;onf EdiijH cm;om; t*Fvy/f *syef
hf
kf
d
e,fcsŒJ rsm;vufatmuf usa&mufcpOfumvwGif rnfo@kd cpm;&onfukd
hJ
H
jyefvnfpOf;pm;oH;k oyfygu usewi;f &if;om;rsm;. cHpm;csuukd em;vnf
f kd
f
ygvrrnf? Armwd@k wpfcseu trsK;d / bmom/ omoem aysmufu,rm
d hf
d f
G f S
tvGep;kd &drc=hJ uovdk usewi;f &if;om;rsm;taeESihf =umjrifconfh tcserS
f f
f kd
h hJ
df
,ae@xwif pd;k &drae=uqJ jzpfonf? Tonfukd Armacgi;f aqmifrsm; av;
d kd
f
av;eufeuf ud,csi;f pm xnfwuapvdonf?
k f
h G f k
vlrsK;d qdonfrm a,bk,stm;jzifh bmompum;/ pmay/ ,Ofaus;r_
k
S
csi;f wlnaom vlpukd ac:qd=k uonf? Tod@k wlnEi&efrm ESpaygi;f axmif
D
k
D kd f S f
aomif;csI twlwuGaexdiom;vm a&GŒvsm;&if; 'kutE &m,f toG,f
D
kf G
Q W
oG,ukd twlwuG wGe;f vSeumuG,c=hJ uaom aumif;wlq;kd buf uH=urRm
f
f
f
csif;qufae=uonfh bdk;ab;bDbifrsm;rS aygufzGm;vmolrsm; jzpf=u&
ayrnf? t&if;ppfygu vlrsK;d qdonfrm aqGrsL;d om;csi;f rsm; jzpf=uonf?
k
S
vl@b0ordi;f udk avhvmv#if vlw@kd onf wpfpEiwpfpk wducuowfjzwf+y;D
k
k S hf
k f kd f
ypPn;f OpPmESihf ae&mudv/k ppf±;H_ I xGurajy;Edioukd u|ejf yKcJ=h uonf?
k
f
kf l
xd@k a=umifh vdtyfrt& tkypz@JG aexdi&if; bmompum;/ pmay/ ,Ofaus;r_
k _
fk
kf
rsm; jzpfay:vmonf? aus;&Gm/ +rdK@jy/ Ediirsm; jzpfay:vmonf? xdo@kd typk
kfH
k
kf
tvduom &Sioef&yfwnf}uD;yGm;Ediaom jzpfpOftwGi;f vlw@kd rmtkypk
k f
f
kf
S
f
csppw/f rsK;d csppwonf euf±i;f pGm tjrpfw,c=hJ uonf? acwfumvrnfo@kd
fd
fd f
d_
G f
yifajymif; apumrl ,ae@txd vlrsK;d / EdiicjJG cm;r_onf &SaeqJjzpf+yD; ‚if;udk
kfH
d
t&if;ppf=unfygu ud,usK;d pD;yGm;udk umuG,aejcif;jzpfa=umif; awG@
h
k f
f
&rnf?
rsK;d csppwonf Ediia&;t,l0g' ,H=k unfrxufrsm;pGm euf±i;f onf?
fd f
kfH
_
d_
xdkodk@euf±_dif;a=umif;udk a&&Sm;aom ae&modk@a&mufrS a&.wefzdk;udk
av;av;eufeufod&SdEdkfifaom vlrsm;uJhodk@ EdkifiHaysmuf zdESdyfr_atmuf
a&mufaeaom vlrsK;d rsm;u ydIod&em;vnf=uonf? um;ruf (pf)/ vDeifEihf
k
dS
S
21
18. Edkif[Hom
ocif - - wd@k u vlrsK;d a&;jyemonf vlwef;pm;jyem. vufatmuf
cH[k qdkcJh=uaomfvnf; qdkAD,uf,leD,H/ ,l*dkpvm;AD,m;EdkifiHrsm;ESifh
uGefjrLepfygwDtawmfrsm;rsm; ysufjym;aysmufuG,foGm;=u+yD;/ rsKd;cspf
pdw"mwfum; EdiiwumwGif vnf;aumif;/ jynfwi;f rSm vnf;aumif;
f
kfH
G
&Sioefa&SŒwd;k aeqJyif?
f
u|Eyw@kd Eiiwif vlrsK;d a&;qdi&m tcGita&;rsm; todtrSwjf yKr_
fk f kd f H G
kf
hf
rcH&jcif;ESihf vlrsK;d a&;t& 0g;rsKazsmufzsuc&r_rS vGwajrmuf&ef u&ife/D
d
fH
f
rGe/f &cdiw@kd u vGwvyfa&;&onfqonfh 1948 ckEprpI ±ke;f uefwuyJG
kf
f
kd
SfS
kd f
0ifc=hJ uonf? 1949 ck ESpqef;wGif u&ifw@kd uvnf;aumif;/ ESpueyi;f
f
f k f kd
wGif ytd0;f wd@k u vnf;aumif; vufeufuiawmfvef vm=ujyefonf? &Sr;f /
k
kd f
S
ucsi/f csi;f / yavmif/ vm;[l/ 0/ em* ponfw@kd u 1958 ckEpEihf 1960
S f S
ckEpf 0ef;usiavmufwif toD;oD;±ke;f uef wduy0ifvm=uonf? xdk vuf
S
f
G
k f JG
eufudkiftzGJ@tpnf;rsm;onf toGifo¿meft& ajymif;vJr_tcsKd@&Sd
aomfvnf; ,ae@xufwif wnf&aeqJyif?
kd
dS
wdi;f &if;om;rsm;vlrsKd ;pkrsm;. trsK;d om;vGwajrmufr_ awmfvea&;
k
f
Sf
onf rdrw@kd trsK;d om;a&;udom t"duxm; wduy0ifaeojzifh rdrw@kd vrsK;d
d
k
k f JG
d l
. axmufctultnDay;r_uom &&Sonf? tcsK@d aom Armacgi;f aqmif
H
kd
d
rsm;u xdtrsK;d om;vufeufuitzG@J rsm;tay: e,fcsŒJ vufyg;aprsm;[k
k
kd f
xifjrifpGyfpGJ=uaomfvnf; rnfonfhEdkifiH wckckur# vufeufaiGa=u;
axmufyjhH cif;rsK;d r&Scyg? rdrw@kd trsK;d om;jynforsm;. axmufyunrj_ zifh
d hJ
d
l
hH l D
om =uyf=uyfwnf;wnf; &yfwnfc&if; wjznf;jznf;csi;f wk;d wuftm;
hJ
aumif;vmjcif; jzpfonf?
'Drdkua&pDta&;tay: tajccHaom OD;Ek. ygvDref'Drdkua&pDygwD
vufeufuiawmfvea&;onf EdiiwpfcsK@d . tultnDjzifh 1970 rSp+yD;
kd f
S f
kfH
t&Sdeft0gaumif;aumif;ESifh ay:xGufvmaomfvnf; (5) ESpf (6) ESpf
tawmtwGif;rSmyif csKyf+idrf;oGm;cJhonf? ArmjynfuGefjrLepfygwDonf
Ediiwumtvkyorm;nDtpfukd oabmxm;t& jyifyrS vufeufusnq/H
kfH
f
f
aiGa=u;/ aq;0g; tpkt+yHKESihf &cJygaomfvnf; tESpf (50) ausmf awmfvef
h
S
a&;c&D;rSm tprf;oyfrcHEicyg? tjrifusO;f olrsm;[k tajymcHae&aom
kd f hJ
trsK;d om;awmfvea&; tiftm;pkrsm;url tiftm;}u;D rm;onfh jzwfav;
Sf
22
19. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
jzwf/ 0di;f ywfywq@kd ppfqifa&;enf;AsL[mrsm;udk ckcI t&Set[kef rjyif;
k
d f
H
d f
aomfvnf; &Sioefvy&m;a&SŒwd;k aeqJyif? Tod@k &yfwnfaeEdionfrm
f
_ f S
kf
S
cdirmaom rsK;d csppwtay: tajcjyKjcif;jzpfa=umif; om"urD;armif;xd;k jy
kf
fd f
vdujf cif; jzpfawmhonf?
k
5? oifjh rwfreuefaomwdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;oabmxm;
Sf
k
G f
vlwi;f onf vlrsK;d wpfrsK;d wGif yg0ifae+yD; vlrsK;d wdi;f onf Ediiwpfcc.
kd
k
kfH
kk
t0ef;t0di;f wGif &yfwnfae=uonf? tpkEitzG@J Eihf aerS &yfwnfEiaom
k
S hf
S
kd f
avmu}u;D wGif igrm vlrsK;d a&;pdw"mwfr&S[k qdoonf a&aygaomae&m
hS
f
d
k l
wGif }u;D jyif;aexdiou a&.wefz;kd udk rodjcif; oabmrsK;d yif? Ediiwpfcwif
kf l
kfH k G
vlrsK;d wpfrsKd ;wnf;om &Sonf[I r&S? tenf;qH;k 3 - 4 rsK;d rS trsm;qH;k 3
d
l
d
- 400 txd &SEionf? od@k aomf y"me od@k r[kwf trsm;pk od@k r[kwf tm
d kd f
%m&vlrsK;d onf wpfrsK;d wnf;om jzpfonf? xdtqifae&mudk &xm;aom
k
h
vlrsK;d taeESihf a,bk,stm;jzifh trsK;d aysmufrm pd;k &drp&m ta=umif;r&Syg?
S
f
d
azmifay:aeol a&r&Sm;ovdyif?
k
Tod@k aom taetxm;rsK;d wGiyif jynfyrS bmompum;/ pmay/
f
,Ofaus;r_rsm; 0ifa&mufvr;f rd;k vmrnfukd pd;k &dr+f y;D / rsK;d csppw"mwf &Sioef
$
fd f
f
xufjrufa&;/ trsK;d *k%f Zmwd*%f jrifrm;a&;twGuf vkyief;rsm;pGmudk
k
h
f
vkyae=uao;onf? Oyrm — ,Ofaus;r_ tarGtESpf xde;f odr;f a&;twGuf
f
eef;awmfa[mif;/ ausmif;a[mif;/ apwDa[mif;rsm; jyifqifjcif;/ topf
aqmufvyjf cif;rsm;udvnf;aumif; / ,Ofaus;r_xe;f odr;f a&;twGuf tqdk
k
k
d
tuta&;twD;+ydKifyrsm;udk +rdK@e,frA[dtxd ESppOfusi;f yjcif;udk vnf;
JG
S k
f
aumif;/ ,Ofaus;r_jywdursm; aqmufvyjf cif;udk vnf;aumif;/ ±k;d &myGawmf
k f
k
J
rsm;jzpfonfh avS+ydKify/JG vSn;f +ydKifyEihf jrif;cif;obif ponfrsm; usi;f yjcif;
JG S
udvnf;aumif; b¾maiG tajrmuftjrm; tuketusc+H y;D vkyaqmifae
k
f
f
=uonf?
usewpfzuftwGuf 'kw,wef;pm; od@k r[kwf tESrcH od@k r[kwf tm
f
d
df
%mrJh vlrsK;d rsm;rSmrl rdrw@kd bmompum;/ pmayrsm;udk rdrw@kd a'otwGi;f
d
d
w&m;0if (±H;k oH;k bmomtjzpf) toH;k jyKcir&S/d tpd;k &pmoifausmif;rsm;wGif
G hf
23
20. Edkif[Hom
w&m;0ifoif=um;cGir&Sd jzpfae&onf? xdo@kd w&m;0ifo;kH pGcirjyKjcif;onf
hf
k
J G hf
t&mwpfcukd wefz;kd rJatmif vkyvujf cif;yif jzpfonf? wefz;kd rJaom ypPn;f
k
h
f kd
h
wpfcukd rnfow@kd u =um=um xde;f odr;f =urnfenf;? wenf;tm;jzifh rd;k xJ
k
l
a&xJajrmif;xJo@kd ypfcsap+yD; tvdvaqG;ajrhysup;D oGm;ap&ef zefw;D vduf
k kd
f
k
jcif;yifjzpfonf? bmompum;/ pmay r&Sawmhaom vlrsK;d wpfrsK;d onf
d
bmjzpfom; rnfenf;? ajredr&m uefw;l +y;D / uke;f jriftm; xyfz@kd aejcif;onf
G
hf
h
nDnmaom ajrjyifukd rnfonftcgr# jzpfay:apEdirnf r[kwyg?
h
kf
f
wpfajrwnf;ae/ wpfa&wnf;aomuf=uaom u|Eyw@kd wi;f &if;om;
fk f kd
rsm;onf u|Eyw@kd . jynfaxmifpEiiawmf}u;D +ir;f csr;f om,mwd;k wufa&;
fk f
k kd f H
d
twGuf tm;vH;k wGiwm0ef&onf? tm;vH;k u }uKd ;yrf;=u&rnf? rSeygonf?
f
dS
f
od@k aomf wm0efrm wlnovdk tcGita&;rSmvnf; wlnz@kd vonf? r#wr_&rS
S
D
hf
D kd
dS
pnf;vH;k r_&Eirnf qdonfukd txl;ajymjyae&ef vdrnfrxifyg?
dS kd f
k
k
k
urBmvr;f +cHK,SuE,r_ (Globalization) acwf}uD;wGif tiftm;ydrkd
h $
fG f
}uD;olw@kd u pD;yGm;a&;t&om v$r;f rd;k oGm;Edionfr[kw? bmompum;/
kf
f
pmay/ ,Ofaus;r_t&vnf; 0g;rsKvr;f rd;k oGm;rnfh tE &m,f&a=umif; trsm;
d $
W
dS
od=uygonf? tiftm;}uD; taemuftkyfpku v$rf;rdk;Edkifovdk vlOD;a&
oef;aygi;f axmifausm&onfh Edii}H uD;ESpcu 0ef;&Hv#u&onfuvnf;
f dS
kf
fk
f dS
kd
od=uygonf? wu,fyif pd;k &drp&m&Sygonf? od@k aomf xdtE &m,fonf
f
d
k W
eufjzef od@k r[kwf wae@aomtcgrS a&mufvmEdirnfjzpf+y;D u|Eyw@kd wi;f
kf
fk f kd
&if;om;rsm;tzd@k ,ckavmavmq,f &ifqiae&onfu r[mArmvlrsK;d
kd f
}uD;0g' jzpfaeygonf?
u|Eyw@kd onfvrsK;d a&;t& uGjJ ym;r_&aeaomfvnf; Ediiwpfcwnf;
fk f
l
dS
kfH
k
wGif twlwuG aexki=f uonf? rauseyfr_ rnfo@kd yif&ap/ vlrsK;d pktvduf
d
dS
k
armif;xkwI r&ovdk xGuajy;Ivnf; r&yg? em;cdp&majrr&S? twlwuG
f
f
k
d
ae=u&rnfom? aumif;wlq;kd zuf uH=urRmcsi;f qufpyfae=uonf? u|Eyf
fk
wd@k Eiionf obm0 a&/ ajr/ &moDOwk oifawmfaumif;rGeonf? pduysK;d ajr
kd f H
h
f
k f
vHavmufpm &Sonf? ajray:ajratmuf obm0 o,HZmw ypPn;f rsm;
k
G d
vnf;rsm;pGm&Sonf? rD;awmif/ ivsi/f rkewi;f paom obm0ab;tE &m,f
d
f kd
W
awGvnf; tvGeenf;onf? od@k ygaomfvnf; urBmwGif zG@H +zdK;r_tenf;qH;k
f
(tqif;&Jq;kH ) Ediipm&if;0if jzpfae&onf?
kfH
24
21. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
u|Ekfyfwdk@EdkifiHom;rsm;onf jynfywGif ppfajy;'kuQonfrsm;tjzpf
vlOD;a&odef;ausmf a&muf&Sdae&onf? tvkyf&SmazGa&;twGufvnf;
jynfywGif w&m;r0if ode;f ESicsD a&muf&ae=uonf? jynforsm;. b0onf
hf
dS
l
vH+k cHKr_r&S/d ae&mwumwGif a=umufvef@ae&+yD; tajccHv@l tcGita&;rsm;
hf
qH;k ±_;H ae&onf? pm;0wfaea&;/ ynma&;/ use;f rma&; wd@k wivnf; edrus
Gf
hf
ae&onf? Tod@k aom tajctaeqd;k rsm; tb,fa=umifh jzpfay:vm&
oenf;? ta=umif;&Smaomf jynfwi;f ppfa=umifh jzpfvm&onf? jynfwi;f
G
G
ppftb,fa=umifh jzpf&oenf;? rnD!wra=umif? rnD!wr_ bma=umifh
G f_
h
G f
jzpfay: ae&oenf;? vlrsK;d pHppnf;aexdiaom wdi;f jynfwif wdi;f &if;om;
kk
kf
k
G k
vlrsK;d pHEihf ywfoufaom rSeuefonfh oabmxm;r&Saoma=umifh jzpf&
k S
f
d
onf? xd@k a=umifh Ttjzpfq;kd / tajctaeqd;k rsm;rS vGwajrmuf&ef rSeuef
f
f
onfh oabmxm;/ rSefuefonfh enf;emrsm;jzifh ajz&Sif;oifhyga=umif;
wifjyvdygonf?
k
6? tem*wfukd rnfo@kdzefw;D =urnfenf;
vlom;wd@k twGuf t"duar#mre;f csuonf aumif;rGeaom b0uda&muf&dS
fS
f
f
k
a&;jzpfonf? xdaumif;rGeaom b0uda&muf&Eia&;rSm twdwrS oifcef;
k
f
k
dS kd f
f
pmud,+l y;D ypPKyewif taumif;qH;k taumiftxnfazmf&rnf? Tonfrm
k
`f G
S
oDtdk&Dac: ed,mrw&m;/ twdwfudkavhvm+yD; vufpm;vdkufacsaezdk@
r[kw? twdwukd ravhvmyguvnf; ypPKyerm rSeuefatmif vkyaqmif
f
f
`fS f
f
Edirnfr[kw? xd@k twl ypPKy`ewif &ifqiae&aom tcuftcJrsm;/ b0
kf
f
f G
kd f
edrusrrsm; rjynfprrsm;udk pdwue+f y;D xdi+f i;D aeIvnf; bmr#x;l vmrnf
hf _
h kH _
f k
k
r[kw? tcuftcJaygi;f pH=k um;rS tem*wftwGuf taumif;qH;k jzpfatmif
f
}uKd ;yrf;vkyaqmif&rnfrm vlom;wd@k . wm0efjzpfonf? od@k rom tem*wf
f
S
S
wGif u|Eyw@kd b0/ u|Eyw@kd om;orD;/ u|Eyw@kd v@l tzG@J tpnf;/ u|Eyw@kd EiiH
fk f
fk f
fk f
fk f kd f
onf aumif;rGeaom tajctaeod@k a&muf&Eiygvrrnf?
f
dS kd f d hf
u|Eytjrift& — twdwukd oH;k oyf&mwGif vGeconf&mpkEprsm;u
fk f
f
f hJ h
Sf
tcseumvudk avhvmjcif;ESihf vGeconfh q,fpEprsm;umvudk avhvm
df
f hJ
kSf
zd@k vrnf? &mpkEpumvudavhvmjcif;onf rlvwnf&r_ tajctaerSeukd
kd
Sf
k
dS
f
25
22. Edkif[Hom
em;vnf&efjzpfonf? xd@k twl Ediie,ferdwtwGi;f &Sd e,fajronf Armwd@k .
kfH
f
bd;k ab;bDbif ydiajrtm;vH;k r[kwa=umif; odygvrrnf? q,fpEpumv
kf
f
d hf
kSf
udk avhvmjcif;onf vuf&&ifqiae&aom jyemrsm;ESihf jynfwi;f ppfukd
dS kd f
G
ajz&Si;f Edi&ef jzpfonf? txl;ojzifh 1948 - 49 0ef;usif ESihf 1960 0ef;
kf
usiw@kd ukd ydI tav;xm;avhvm&ef vdvrrnf? xdo@kd avhvm+yD; 1947
f
k
k d hf
k
ck zG@J pnf;yHk tajccHOya'. vGacsmtm;enf;csursm;udk od&vufcvmygu
J f
f
dS
H
ajymif;vJjyKjyif&ef vG,uygvrrnf? acgi;f aqmifvyol yk*Kd~ vtcsK@d . qENpJG
f l d hf
kf
f
trSm;awGa=umifh oef;aygi;f (50) ausmf jynforsm; ESpaygi;f (50) ausmf
l
f
'kuyifv,fa0cJ&onfukd oifcef;pm,lwwfz@kd vdonf?
Q
h
k
yifvoabmwlncsutay: tajcjyK+yD; pwifaygi;f pnf;cJonfukd
kH
D f
h
tajccHI ppfreaomjynfe,faygi;f pk jynfaxmifpEiiwpfcukd wnfaqmuf
Sf
k kd f H k
rnfqv#if rnfonfvrsK;d twGuf epfemp&m&Sygoenf;? vlrsK;d wpfrsK;d ESihf
kd
h l
d
wpfrsK;d t=um; vlO;D a&t& uGmcsiumrnf? wd;k wufrt& uGmcsiumrnf?
f G
_
f G
od@k aomf vlrsK;d qdonfh ,lepft&=unf+h y;D twlwjl zpfonfqonfh oabm
k
kd
xm;udk vufcEirnfqv#if vlrsK;d a&;t& jyem&Sawmhrnfr[kway?
H kd f
kd
d
f
qGpZmvefEiiwif qGpvrsK;d 83³5µ &S+d y;D / usevrsK;d tm;vH;k aygi;f onf
f
kd f H G
f l
f l
16³5µ om&Sonf? oH;k pGaom bmompum;rSm *smref 69µ/ jyifopf 20µ/
d
J
tDwvD 10µ/ ±drif 1µ jzpf&aeaomfvnf; vlrsK;d a&;t& jyemr&S?
k
dS
d
bmompum;av;rsK;d pvH;k udk w&m;0if todtrSwjf yKxm;onf? qdA,uf
kD
,le,acwfumvwGif ±k&m;ESihf tufpw;kd eD;,ef;wd@k onf vlO;D a&t& 173
D H
S
f
q uGmjcm;+yD; ,cktE,wGif wrD;vfem'l;jynfe,fEihf rDZ&rfjynfe,fw@kd
d dN
S kd
onf vlO;D a&t& tq 100 cef@ uGmaeonf? {&d,mtus,t0ef;t&
f
vnf; qdA,ufEiiwif t}uD;qH;k jynfe,fEihf ti,fq;kH jynfe,f wd@k onf
kD
kd f H G
S
tq 60 r#umjcm;onf? od@k aomf vlrsK;d qdi&m tcGita&;wGif wef;wl
G
kf
hf
xm;&Saoma=umifh vlrsK;d a&; qdi&m jyemrsm;ray:aygucay? wpfygwD
d
kf
f hJ
tm%m&Sipepfa=umifom jyem&Sonf? qGpZmvefEiionf pduysK;d &ef
f
h
d
f
kd f H
k f
ajrtenf;tusOf;om&Sd+yD; wefzdk;}uD;aom obm0o,HZmwypPnf;
txl;r&S/d obm0a&wHcef rsm;rS v#yppf"gwtm;udk xkw,toH;k jyKI
G
f
f
f l
tqifjh rifh ukeypPn;f rsm;udk xkwvya&mif;csjcif;jzifh uHvºkH u,0aom EdiiH
f
f kf
k G f
kf
wpfcukd wnfaxmifEiconf? aiGuea=u;usenf;ap&ef t+rwrf;ppfwyfukd
k
kd f hJ
kf
J
26
23. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tenf;tusO;f om xm;&S+d y;D / trsK;d om;wdi;f ppfynmoifapI vufeufwyf
k
qifum vH+k cHKa&;udpP cdirmatmif wnfaqmufxm;onfrm tm;&p&m
kf
S
jzpfonf?
u|Eyw@kd Eiiwif vlrsK;d a&;t& wef;wla&; oabmrxm;Ediaom
fk f kd f H G
kf
a=umifh vlrsK;d a&;yÉdyuQ jzpfay:vmcJ&onf? ,if; yÉdyuQukd ppfa&;jzifajz
h
h
&Si;f =u&m jynfv;kH tESŒH jynfwi;f ppfr;D awmufavmifc&onf? jynfwi;f ppf
G
hJ
G
a=umifh pD;yGm;a&;c|w+f cHKus/ vl@tcGita&;qdwoO;f / trke;f ESihf &efnKd‡ ;zG@J
hf
f k
r_rsm; jyif;xefae&onf? Tonfrm wef;wla&; oabmrxm;Edijf cif;.
S
k
&vm'fq;kd 0uFyg}u;D yif jzpfawmhonf? T 0uFbmrS vGwajrmufEi&efrm
f
kd f S
tem*wfwif 'Drua&pDEihf vl@tcGita&;rsm;&Sonfh vlrsK;d a&;t& wef;wl
G kd
S
hf
d
a&;ESihf udk,fydkifjyXmef;cGifh&Sdaom jynfe,faygif;pkjynfaxmifpkudk wnf
aqmuf&ef vdtyfrnfjzpfa=umif; apwemaumif;jzifh wifjytyfygonf?
k
7? wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;tay: oabmxm;
k
G f
jynfaxmifpac: Ediiwpfc. pnf;0di;f twGi;f aexdi=f uaom u|Eyw@kd
k
kfH
k
k
k
fk f
wdkif;&if;om;vlrsKd;aygif;pHk jynfoltm;vHk;onf avS}uD;wpfpif;ay:wGif
twlwuGvuyg+yD; c&D;wpfcwnf;udk oGm;ae=uolrsm;ESihf yHpwonf?
kd f
k
k H l
xdc&D;rSm om,maumif;rGeaom vl@abmifopfwpfcqo@kd a&muf&a&;
k
f
k D
dS
jzpfonf? xdavS}uD;onf 1948 ckEpqef;uyif pwifc&D;xGuconf?
k
S f
f hJ
yifv,fjyif}uD;xJa&muf&ae+yD;jzpfI rvducsiotwGuvnf; qif;aecJh
dS
k f f l
f
&efrjzpfEiovdk rvduapcsiouvnf; jiif;y,faeI r&awmhyg? b0uH
kd f
k f
f l
=urRmu qufpyfae+y;D vd&mc&D;od@k tjrefa&muf&a&;ESihf ab;tE &m,fq;kd
k
dS
W
rsm;rS uif;vGwa&;twGuf tm;vH;k wlnvufw}JG uKd ;yrf; wm0ef,=l u&rnf?
f
D
Tum; b0ay;wm0ef/ od@k aomfrnfoawGu rnfo@kd oabmxm;I rnfr#
l
tepfemcH azmfaqmifc=hJ u/ azmfaqmifae=uygoenf;? prf;ppf=unfrnf
h
qdv#if —
k
0ef}u;D csKyO;D Ek. jynfwi;f +ir;f csr;f a&;wnfaqmuf&ef 1958 ckEpf ZGev
f
G d
S f
(24) &ufae@wif xkwjf yefonfh vGw+f idr;f csr;f omcGihf oifye;f ajca&;ESihf
G
k
vufeufpe@f +y;D Oya'abmifx0ifum Ediia&;ygwD xlaxmifa&; urf;vSr;f
G
J
kfH
27
24. Edkif[Hom
csuonf tm%m&tpd;k &ESihf wyfrawmfbufu oabmxm;}uD;rm;r_
f
rsm;pGm&Sa=umif;udk azmfjyojzifh jynfovxwpf&yfv;kH uvnf; vdvm;
d
l l k
k
axmufcHcJh=uonf? xdk@twl jynfol@&JabmfwyfzGJ@/ rGefjynfol@wyfOD;/
ytd0;f trsK;d om;vGwajrmufa&;wyfz@JG Eihf &cdijf ynfo@l vwajrmufa&;tzG@J
k
f
S k
G f
wdk@uvnf; jynfwGif;+idrf;csrf;a&;twGuf jrifhjrwfaomapwemjzifh 0if
a&mufvufeuftyfum Ediia&;t& ajyvnfr&atmifvyconfukd awG@&
kfH
_
k f hJ
onf? Tonfw@kd rm Ediia&;jyemudk Ediia&;enf;t& ajz&Si;f &ef jynfol
S kfH
kfH
vlx. qENrtqH;k tjzwfukd ±d;k om;pGmcH,=l ujcif;jzpfonf? xdtcseu
k
J
k d f
Ediia&;tiftm;pktm;vH;k onf Ediitay: apwemaumif;&Sa=umif;ESihf
kfH
kfH
d
oabmxm;}u;D a=umif;udk jyocJ=h uonf?
1962 ckEpwif ygvrefY ppfreaom jynfaxmifpwnfaqmufa&;
S f G
D
S f
k
qdi&m zG@J pnf;yHtajccHOya' jyifqifa&;tqdrsm; tm;aumif;jyif;xef
kf
k
k
vmonf? 'Drua&pDvyx;kH vkyenf;t& ygvrefwif aqG;aEG;qH;k jzwfjcif;udk
kd
kf
f
D G
rdrdwdk@qENtvdkESifhrudkufnDaomtcg AdkvfcsKyfae0if;ESifh acgif;aqmif
wpfcsK@d w@kd u wdi;f jynf+ydKuGawmhrnf[k ta=umif;jy+yD; Ediiacgi;f aqmif
k
J
k f hH
rsm;/ wdi;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;udk zrf;qD;um tm%modr;f cJonf?
k
h
Tonfrm vufeufutyf/ wyfz@JG uzsuor;f +yD; +idr;f csr;f pGm w&m;
S
kd
kd f d
enf;vrf;t& 0ifa&mufajz&Si;f cJ=h uonfh vufeufuitzG@J tpnf;rsm;.
kd f
±k;d om;onfh apwemtay: tjrwfxw/f rw&m;jyKvkyjf cif;jzpfonf? xdk
k
vky&yfa=umifh aemufaemifwif tcsi;f csi;f tay:,H=k unfrenf;yg;+yD; +idr;f
f
G
_
csr;f a&;vkyief;pOfrsm; ysujf ym;cufcJ vmcJ&onf? xdvy&yf. tusK;d quf
f
h
k kf
a=umifh jynfwi;f ppfr;D }u;D us,jf yif;xefpm awmufavmifvm&+y;D wdi;f jynf
G
G
k
rGjJ ymus cJ&onf?
h
1969 ckavmufwif 0ef}u;D csKya[mif;OD;Ekonf vufeufuiawmfvef
G
f
kd f
S
a&;vkyf&ef xdkif;EdkifiHodk@ a&muf&Sdvmonf? 0ef}uD;csKyfa[mif;qdkonfh
t&Set0gEihf ‚if;. ygvref'rua&pDygwD wpfygwwnf;jzifh EdiiwumwGif
df
S
D D kd
D
kfH
xd;k azmuf&ef }udK;pm;cJonf? od@k aomf bmr#tvkyrjzpfc? 1970 ckwif
h
f
hJ
G
a'ocH wdi;f &if;om; tzG@J tpnf;rsm;jzpfaom u&iftrsK;d om;tpnf;t±H;k
k
(KNU)/ rGefjynfopfygwD (NMSP) ESifh yl;aygif;+yD; wdkif;&if;om;vlrsKd;
aygi;f pHn!wa&; ESihf vGwajrmufa&;wyfaygi;f pk (wnv) udk wnfaxmif
k D G f
f
28
25. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
zG@J pnf;cJonf? aemufyi;f wGif csi;f 'Drua&pDygwEihf *sir,ef; OD;aqmifaom
h
kd
kd
DS fD
&Sr;f rsK;d cspwyfO;D wd@k yg0ifvmonf?
f
xdtcgusrS jyify. ,H=k unfrukd &&Sc+hJ y;D jynfyukr%wpfcsK@d . }uKd wif
k
_
d
` D
t&if;pduacs;aiG tultnDrsm; &&Sconf? xdo@kd aiGrsm; &&Saomtcg rGe/f
k f
d hJ
k
d
u&if/ csi;f / &Sr;f tzG@J rsm;tm; tenf;tusO;f pDom cGa0ay;+y;D trsm;pk}u;D udk
J
OD;Ek.tzG@J u ,lxm;vduonf? xdo@kd rnDrr#&c&mu r=umrD rausrvnf
k f
k
dS hJ
jzpfvmonf? aemufyi;f wGif trsK;d om;wef;wla&;ESihf ud,yijf yXmef;cGiupP
kd
k f kd
hf d
Ediia&;t& tjiif;yGg;cJ=h uonf? aemufq;kH wGif OD;Ekonf ygvref'rua&pD
kfH
D D kd
ygwrxu+f yD; tdE,wGif oGm;a&mufem;cdconf? OD;Ek. ygvref'rua&pD
DS G
dN
k hJ
D D kd
ygwDESifh jynfcspfvGwfajrmufa&;wyfrawmfwdk@onfvnf; 1975 - 76
avmufwif tpdypytr$mr$muGum wdrjf rKyfaysmufu,f oGm;cJ&onf?
G
fdf
J
G
h
1986 ckEptwGi;f u (r'w) ac: trsK;d om;'Drua&pDwyfaygi;f pk.
S f
kd
tzG@J 0ifu,pm;vS,rsm;onf (Auy) ac: Armjynfuejf rLepfygwA[dk
kd f
f
G
D
XmecsKyjf zpfaom yefqef;od@k a&mufconf/ xdpOfu (r'w) wGif wdi;f &if;om;
hJ
k
k
vufeufuitzG@J tpnf;aygi;f (11) zG@J yg0ifae+yD; wdi;f &if;om;rsm;pkpnf;r_
kd f
k
tm;aumif;aecsef jzpfonf? wpfzufwif (Auy) onf wyftiftm;/ vuf
d
G
euftiftm; jynfpaumif;rGe+f yD; t&Set0gaumif;aecsevnf;jzpfonf?
h kH
d f
d f
tu,fI Ttiftm;pkEpcom em;vnfr&+dS yD; vufwEiygu Ediia&;
S fk
_
JG kd f
kfH
t&a&m ppfa&;t&yg (rqv) tpdk;&udk v_yfcgEdkifaom taetxm;
wGi&onf? od@k aomfEpzufnEi;f &mwGif (r'w) u wifjyaom wdi;f &if;
f dS
S f
d‡ d_
k
om;rsm;. trsK;d om;wef;wla&;ESihf ud,yijf yXmef;cGiukd (Auy) wd@k bufrS
k f kd
hf
vufrcH/ wef;wla&;ESihf aoG;pnf;nD!wa&;rlay:wGiom &yfwnfconf?
G f
f
hJ
xd@k a=umifh Ediia&;t& n‡Ei;f Ir&/ vufw&ef ae&mrusjzpfchJ &onf?
kfH
d d_
JG
trSepifppf xktcseu (Auy) . wyftiftm;onf 0/ ud;k uef@/ tmcg/
f
d df
&Srf;/ vm;[l/ yavmif paom wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;ESifhom t"du
pkpnf;xm;onf? od@k aomfvnf;wdi;f &if;om;rsm;. &&Soifaom tcGihf
k
d h
ta&;rsm;udk tav;teufxnfrwGucyg? 0/ ud;k uef@paom wdi;f &if;om;
h
f hJ
k
rsm;. bmompum;/ pmay/ ,Ofaus;r_ wd;k wufa&;udvnf; tm;ay;
k
aqmif&ujf cif;r&Syg? acwfaemufusaom awmifay:wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;
G
d
k
tay: cdi;f zwfozG,oabmxm; cJonf?
k
f
h
29
26. Edkif[Hom
(Auy) . Toabmxm;a=umifh awmfvea&;tvm;tvm wd;k wuf
Sf
aumif;rGevmatmif zefw;D ,lEiaom tcGita&;aumif;wpf&yf vuf
f
kd f
hf
v$wc&onf? xdxufru (Auy) vufatmuf&dS wdi;f &if;om;rsm;onf
f hJ
k
k
‚if;wd@k . vlrsK;d pkta&;tay:xm;&Saom (Auy) wd@k . oabmxm;udk
d
rausreyf jzpfvm=uonf? Tod@k jzifh 1989 ckEpwif (Auy) . ajcvuf
S f G
cE<mozG,jf zpfaom wdi;f &if;om;tiftm;pkrsm;cGxu=f uukeojzifh OD;acgi;f
k
J G
f
wpfv;kH omuseonfh (Auy) onf jynfwi;f rSm r&yfwnf Ediawmhonftxd
f
G
kf
jzpfc&onf? awmfvea&;umvwpfav#mufwif Ediia&;t&a&m ppfa&;
hJ
Sf
G kfH
t&yg OD;aqmif r_tcef;rS &yfwnfvmcJaom (Auy) onf ajrrsKc&onfE,f
h
dH
hS
ajratmufv#Kd awmfvea&;b0 a&mufom;cJ&onf?
Sf
G h
txufazmfjyyg tawG@t}uHKtjzpftysursm;u oufaojy!$e;f qdk
f
aeonfrm wdi;f &if;om;pnf;vH;k nD!wa&;twGuf rSeuefaomoabm
S k
G f
f
xm; &Sv#i&ovdk ajyvnf+y;D wd;k wuf&ef vrf;pay:xGuvmonf?
d f dS
f
xk@d twl rSeuefaom oabmxm;vrf;a=umif;rS ab;xGuwr;f acsmf
f
f d
oGm;onfEihf qH;k ±_;H r_tEœ&,frsm;ESihf &ifqi=f u&onfrmvnf; oifcef;pm
S
kd
S
,lp&maumif;ygonf?
8? t=uyftwnf;aygi;f pHrS xGu&yfvrf;
k
f
vGwvyfa&;ESitwl ay:ayguvmaom jynfwi;f ppfonf aejrifav t±l;
f
hf
f
G
h
&ifavqdovdk wjznf;jznf;ESihf }u;D xGm;us,jf yef@vmonf? wpfcgwpfav
h
k
t&Seaoawmhra,mif +idr;f csr;f a&;aqG;aEG;yGrsm; ay:aygucaomfvnf;
d f
J
f hJ
em;vnfrr&Edib/J ysujf y,fc&onfu rsm;ygonf? vlrsK;d a&;qdi&m yÉdyuQ/
_ kf
hJ
kf
0g'a&;&mqdi&m yÉdyuQrsm;a=umifh tpd;k &twGi;f tuGt+yJ/ tpd;k &ESihf
kf
J
wyfrawmft=um; tuGt+yJrsm; jzpfay:vmcJ&onf? tm%modr;f r_rsm;
J
h
jzpfc&onf?
hJ
1963 ckEpwif awG@qaqG;aEG;yGJ us,us,jf yef@jyef@jzpfay:vmaomf
S f G
kH
f
vnf; atmifjrifr_r&&SdcJhyg? EdkifiHawmf zGJ@pnf;yHktajccHOya'opfa&;qGJ
jyXmef;aomfvnf; xl;jcm;aumif;rGevmjcif;r&S? tpd;k &ESihf ausmif;om;/
f
d
30
27. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tpd;k &ESihf tvkyorm;xkt=um; yÉdyuQt}udr}f udrjf zpfay: cJonf? 1988
f
h
ckEpwif wpfwi;f jynfv;kH tES@H tHºk ur}_ u;D jzpfay:cJ+h y;D aoG;xGuo,r_ }u;D rm;
Sf G
kd
G
f H kd
pGm jzpfay:cJonf? 1990 ckEpwif taxGaxGa&G;aumufy}JG u;D usi;f ycJaomf
h
Sf G
h
vnf; jyemudrajz&Si;f EkibJ jyemopfrsm;om xyfw;kd vmcJonf?
k
df
h
1993 rS 96 ckEptxd trsK;d om;nDvmcHusi;f ycJaomfvnf; jyemudk
S f
h
wpfpwpf&m avsmyg;oGm;atmif rvkyaqmifEicyg? wpfzufwif vufeuf
kH
h
f
kd f hJ
G
udiyÉdyuQrsm;udk typftcwf&yfpa&;enf;jzifh wpfz@JG +yD;wpfz@JG vkyEichJ
kf
J
f kd f
aomfvnf; Ediia&;t& aqG;aEG;ajz&Si;f r_r&Sojzifh typftcwf&yfpa&;
kfH
d
J
tqifrmyif wpfq@kd aeonf?
h S
ta&;ygaom tiftm;}uD;EdiiwpfcsK@d .Ediia&;/ pD;yGm;a&; ydwq@kd
kfH
kfH
f
t=uyfudkifr_rsm;ESihf &ifqdkifcJh&onf? 2004 ckESpfarv (17) &ufwGif
trsK;d om;nDvmcHukd jyefvnfusi;f yaeaomfvnf; yg0ifoifaom tzG@J
h
tpnf; tcsK@d Eihf yk*Kd~ vftcsK@d yg0ifjcif;r&Sojzifh taxGaxGEiia&; t=uyf
S
d
kd f H
twnf;rS azmufxuEi&ef tvm;tvm rjrifawG@&yg?
G f kd f
,cktajctaewGif tm%m&ppftpd;k &ESihf wyfrawmftiftm;pk/ a&G;
kd
aumufyEif trsK;d om;'Drua&pDtzG@J csKyf (NLD) ESihf 'Drua&pDtzG@J rsm;
JG kd
kd
tiftm;pktrsK;d om;wef;wla&;ESihf ud,yijf yXmef;cGiukd awmif;qdaeaom
k f kd
hf
k
Ediia&;ygwrsm;/ vufeufuitypftcwf&yftzG@J rsm;ESihf vufeufuif
kfH
D
kd f
kd
wduy0ifaeqJtzG@J rsm;jzpfaom wdi;f &if;om;tiftm;pkrsm;[lI tiftm;
k f JG
k
}uD; (3) pk &Sae=uonf? Ttiftm;pk}uD; (3) ck wGif rwljcm;em;aom
d
Ediia&;OD;wnfcsursm;ESihf ausmaxmufaemufctiftm;pkrsm; &Sae=u
kfH
f
H
d
onf? rdrdwdk@. EdkifiHa&;OD;wnfcsufudk toufESifhvJ+yD; &yfwnfum
uG,om;&ef cdirmaom ,H=k unfcsursm; &Sae=uonf? ESpaygi;f rsm;pGm
f G
kf
f
d
f
toufaygi;f rsm;pGm &if;+yD;umuG,c/hJ taumiftxnfazmfc=hJ u+yD;vnf;
f
jzpfonf? rnfonfbufrS rdrw@dk .&yfwnfcsuukd aygaygwefwefEihf vuf
h
d
f
h h
S
v$wtavsmay;+yD; tjcm;bufukd tm%mukevtyfay;Ediaom tajc
f
h
f J$
kf
taer&S? ‚if;wd@k . Ediia&;&yfwnfronf ‚if;wd@k .b0ESihf qufpyfaeonf?
d
kfH
_
xd@k a=umifh Tjyemudk vG,v,Eihf ajz&Si;f Ediaom tajctae
f G f S
kf
rsK;d r&Syg? Tjyemudk tcsK@d u 'Drua&pDta&;[k vG,v,Eihf trnf
d
kd
f G f S
ay;=uonf? tb,fa=umifhqdkaomf ppftm%m&SifpepfatmufwGif
31
28. Edkif[Hom
'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; aysmufqHk;ae&aoma=umifh 'Drdkua&pD&&Sda&;
onfom t"duvdtyfcsu[k ±_jrifaoma=umifjh zpfonf? od@k aomf ppf
k
f
tm%m&Sipepftb,fa=umifh jzpfay:cdi+f rJae&onfukd xnfrwGurI
f
k
h
f d
xdo@kd jrifygvrrnf?
k
d hf
Oyrmtm;jzifh vlemwpfa,muftzsm;wuf+yD; csr;f wkeaeonfukd
f
awG@&ojzifh apmif+cHKay;&rnf (od@k ) rD;yHay;&rnf[k wGuq=uovdyif?
k
f
k
tb,fa=umifh csr;f wHvm&onfukd xnfrwGubJ apmif+cHK (0g) rD;yHay;yg
k
h
f
k
u c%oufomaumif;oufomrnf (od@k ) twGi;f a&mtjyifygy+l yD; vlem
tajctaeydq;kd oGm;Edionf? t&if;cHa&m*g aysmufuif;Edif rnfr[kwyg?
k
kf
k
f
xd@k a=umifh tay:,Huausm+f yD; av;av;eufeuf±j_ rifoifonf? wpf
kd
h
cseu u|Eyw@dk Eiiwif 'Drua&pD tawmftwef &Sconf? od@k aomf wdi;f
df
fk f kd f H G kd
d hJ
k
&if;om;rsm;. wef;wltcGifhta&;awmif;qdkr_udk ray;vdkI wyfudk
tm;arG;+y;D ppftiftm;jzifh zdapcJonf? wdi;f &if;om;rsm;bufuvnf; rcHEif
h
k
kd
I vufeufuiawmfveonf? ‚if;udtEdi,acsre;f &ef wyfuyrtm;jznfh
kd f
Sf
k kf l _
kd kd kd
jyifqif+yD; wducuapcJonf? Tod@k jzifh ppfwyfukd ydrtm;jznftm%m
k f kd f h
k kd
h
ay;&if; csKyuirvwxuom;onfuwpfa=umif;/ ppfwyfonf rdrwm0ef
f kd f _ G f G f G
d
udk ydrjkd refqefxa&mufpm xrf;aqmifEi&eftvd@k im xde;f csKyfrukd jzwf
k
d
G
kd f
S
_
awmuf+y;D tm;oGecepuf vkyr&mu ppftm%m&Sipepf jzpfom;cJ&onf?
f G f kd
fd
f
G h
wdi;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;bufuvnf; rdrw@kd . arG;&mygtcGita&;
k
d
hf
twGuf toufay;ckcumuG,=f uaomtcg jynfwi;f ppfr;D w[ke;f [ke;f
H
G
awmufavmifvm&awmhonf? t&if;ppfaomf jyem.t&if;tjrpf
onf Armr[kwaomwdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;tay: ‚if;wd@k &&Scpm;xduaom
f
k
dH
k f
vlrsK;d wpfrsK;d . tajccHtcGita&;rsm;/ wenf;tm;jzifh trsK;d om;qdi&m
hf
kf
wef;wla&;ESifh udk,fydkifjyXmef;cGifhudk ray;vdkIcsKyfcs,fxm;aoma=umifh
jzpfa=umif; awG@&&ayrnf?
dS
TtajccHta=umif;w&m;rsm;udk tajrmftjrif&aom Ediia&;acgi;f
dS
kfH
aqmifrsm;/ Armjynfta&;udk u|r;f usiol EdiijH cm;rS Ediia&;ynm&Sirsm;/
f kf
kfH
f
EdiiwpfcsK@d . acgi;f aqmifrsm;ESihf ukvor*~tzG@J }uD;wd@k u wdi;f &if;om;
kfH
k
vlrsK;d pkrsm;ta&;udk tav;xm;ajz&Si;f ay;&efva=umif; ±_jrifawmif;qdk
kd
vm=uonf?
32
29. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
xd@k a=umifh ppftm%m&Sipepfukd ±kyor;f +yD; 'Drua&pDvy[ef ESihf vl@
f
f d
kd
kf
tcGita&;rsm;jzifh tpm;xd;k xnf±Eir+y;D wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;. w&m;
hf
h kH S hf
k
aomcHpm;cGirsm;udyg jznfpr;f ay;&ef tajctaeu awmif;qdaeyg onf?
hf
k
hG
k
xdo@kd aom tajctaea=umifh ArmvlrsK;d rsm;tygt0if vlrsK;d aygi;f pHk jynfol
k
rsm; vdvm;awmif;qdaeaom 'Drua&pDtcGita&;ESihf Armr[kwaom
k
k
kd
hf
f
wdi;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. vlrsK;d a&;qdi&m tcGita&;rsm;udyg jznfqnf;ay;
k
kf
hf
k
h
Edi&ef rSeuefaomenf;vrf;rsm; vdtyfaeygonf?
kf
f
k
T yuwdtajctaeu awmif;qdaeaomvdtyfrrsm;udk jznfqnf;
k
k _
h
kd
ay;Edi&ef ppftpd;k &.ud,pm;vS,rsm;/ (NLD) ESihf 'Drua&pDtiftm;
kf
k f
f
pkrsm;. ud,pm;vS,rsm;ESihf wdi;f &if;om;tiftm;pkrsm;. ud,pm;vS,f
k f
f
k
k f
rsm;yg0ifaom ud,pm;vS,o;kH zG@J w@kd onf rSeuefaomapwem/ w&m;r#w
k f
f
f
aomyHpjH zifh vGwvyfyivif;pGm awG@qaqG;aEG; ajz&Si;f =uygu ydwq@kd ae
k
f
G hf
kH
f
aom jyem}uD;rsm;udk xGi;f azmufajz&Si;f ay; Ediygvrrnf?
k f d hf
tiftm;pko;kH ckpvH;k onf rdrw@kd EiiEihf jynfovxaumif;pm;a&;/
d kd f H S
l l k
rdru,pm;jyKaom vl@tzJ@G tpnf; tusK;d udk umuG,Eia&;wd@k twGuf
d kd f
f kd f
rdrwnf&aeaombufrS jrifawG@&onfh oabmxm;tjriftay: &yfwnf
d
dS
+y;D taumiftxnfazmfae=ujcif;jzpfonf? tusK;d &Srnf[jk rifygu awG@qkH
d
n‡Ei;f ajz&Si;f a&;udk jiif;y,fvaom oabmxm;tjrifvnf;r&Syg? od@k aomf
d d_
kd
d
rdrw@dk bufrS ydrtm;aumif;aom tompD; taetxm;&SrS rSeuefpmESihf
d
k kd
d f
G
vG,upmajz&Si;f Edirnf[aom tjrif&aewwfygonf? xd@k a=umifh xktae
f lG
kf
l
dS
d
txm;rsK;d &&Satmif pDrjH yifqifapmifar#mae=uonf? awG@qaqG;aEG;ajz
d
h f
kH
&Si;f jcif;onf rdrtjrif/ rdrtcuftcJukd wzufvem;vnfatmif &Si;f jy+yD;
d
d
l
buftm;vH;k vufcEi/f &yfwnfEiaom taetxm;udk &SmazGaejcif;jzpf
H kd
kd f
a=umif; ,H=k unfvufcvmygu a&Smifz,ftcseqae=urnfr[kwyg? buf
H
d f JG
f
toD;oD;yg0ifaom awG@qaqG;aEG;yGwif wifjyaqG;aEG;&mY rdrw@kd trSm;udk
kH
J G
d
jrifv#if 0efcH/ tm;vHk;twGuf tEœ&m,fr&Sdatmif vGwf+idrf;csrf;om
cGia=ujim/ bmawGqufvy&rnfukd n‡Ei;f csrw+f yD; =um;jzwfumvwGif
hf
k f
d d_ S
yl;wGwm0ef,jl cif;jzifh ydwq@kd aeonftcuftcJukd ausmjf zwfom;Ediygonf?
J
f
h
G kf
33
30. Edkif[Hom
9? yuwdtaetxm;ESihf a&SŒtvm;tvm
,cktcg urBm}uD;wGif 'Drua&pDta&;ESihf vl@tcGita&;udk tav;ay;
kd
hf
wnfaqmufae=uonf? u|Eyw@kd jynfotrsm;pk}uD;uvnf; vdvm;
fk f
l
k
awmif;qdk ae=uonf? xd@k twlEiiwum&SEiiacgi;f aqmif trsK;d om;acgi;f
kd f H
d kd f hH
aqmif}u;D rsm;onf ‚if;wd@k .EdiiEihf vl@tzG@J tpnf;udk at;csr;f om,mvm
kfHS
atmif zefw;D +yD; ynma&;udjk r‡iwifum pD;yGm;a&;udw;kd wufaumif;rGef
hf
k
atmif vkyaqmifae=uonf? Tonfrm acwfumv. urBma&pD;a=umif;
f
S
h
jzpfonf? u|Eyw@kd onf Ediiacgi;f aqmif/ trsKd ;om;acgi;f aqmif/ tzJ@G
kf f
k f hH
tpnf;acgi;f aqmifrsm; jzpf=uygu Tacwfa&;pD;a=umif;/ acwfumv
awmif;qdcsursm;udk [ef@wm;jcif;/ vspvsL±_jcif; jyKvkyaeI r&yg? ordi;f
k f
f
f
k
w&m;cH od@k r[kwf vrf;ab;ajrmif;xJusom;ygvrrnf?
G
d hf
u|Eyw@kd Eii/H u|Eyw@kd v@l tzG@J tpnf;udk trsm;ESi&ifabmifwef; vduf
fk f kd f
fk f
hf
k
rDEiatmif }udK;yrf;=u&rnf? xdo@kd }udK;yrf;&mwGif tao;tzGjJ yem&yf
kd f
k
rsm;jzpfaom vlrsK;d a&;/ bmoma&;/ b0wlvwpfpaumif;pm;a&; ponf
l
k
wd@k a=umifh tcseuetiftm;qH;k ±_;H r_rjzpfay:ap&ef owdxm;a&Smif=uOf
d f k f
=u&ef vdtyfygvrrnf? ,ae@u|Eyw@kd Eiiwif jzpfay:aeaom jyem
k
d hf
fk f kd f H G
trsm;pkonf txufazmfjyyg vlrsKd;a&;/ bmoma&;/ b0wl vlwpfpk
aumif;pm;a&;abmiftwGi;f rSmyif &SaeonfuowdjyKv#if jrif&yg vdrrnf?
d
kd
hf
u|Eyw@kd Eiiwif vlrsK;d a&;t& jyemjzpf&aeygonf? t"dutm;
fk f kd f H G
dS
jzifh r[mpdw&aom ArmESihf tjcm;wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;t=um;wGif jzpf&dS
f dS
k
aeygonf? yuwdtaetxm;t& ArmvlrsK;d onf tjcm;wdi;f &if;om;
k
vlrsKd ;rsm;xuf ESpaygi;f (200) ausmf tay: pD;&a&SŒa&mufaeonf? vuf&dS
f
wGif vlOD;a&t&/ e,fajrt&/ bmompum;/ pmay/ ,Ofaus;r_t&/
ynma&; pD;yGm;a&;t&/ tkycsKyfa&;/ pDrcef@ca&;/ todynm tppt&m&m
f
H JG
wGif r,SOomatmif tompD;wGi&aeonf? rnfonfvrsK;d r# ArmvlrsK;d udk
f
f dS
h l
,SOEiaom tvm;tvmr&S? vlrsK;d pko;kH av;ig;ckaygi;f v#ivnf; Arm
f kd f
d
f
vlrsK;d udk ,SOEiaom tvm;tvm r&S? ,SOvnf;r,SO=f uyg? ol@vrsK;d
f kd f
d
f
l
aysmufuG,froGm;atmif cHppftaetxm;rSm ±kef;uefae=ujcif;om
&Sonf? Tod@k jzpfaeygv#uf tb,fa=umifh wdi;f &if;om;. vlrsK;d a&;qdi&m
d
k
kf
tcGita&;udk [ef@wm;ae&oenf;?
hf
34
31. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
bmoma&;wGivnf; Ak'bmomonf jynfotrsm;pk}u;D u ud;k uG,f
f
<
l
aom bmomjzpfonf? rnfonfh bmomwpfccu Ak'bmomud,O+f yKd iI
kk
<
k S f
ausmwufom;Ediaom tvm;tvmr&Syg? +ydKifvnf; r+ydKif=uyg? ‚if;wd@k
f
G kf
d
,H=k unfaombmomw&m;udk vGwvyfpm ud;k uG,,=kH unfci&&efom
f
G
f
G hf dS
awmif;qkae=u jcif;jzpfonf? xd@k a=umifh Ak'bmomudk ydtm;ay;+y;D tjcm;
d
<
k
bmomudk ESrcsz@kd rvdtyfyg?
d hf
k
b0wlvlwpfpkaumif;pm;a&;pdwf"mwfonf omrefvlom;yDyD
tcsK@d vpwif xm;&Swwf=uonf? wenf;tm;jzifh acwftqufqufu
l k G
d
jrifawG@cz;l aom vlwef;pm;tjrifrsK;d jzpfonf? od@k aomf tm;ay;arG;jrLxm;
hJ
tyfaom pdw"mwfr[kw? arG;jrLxm;ygu wH@k jyefqef@usirj_ yif;xefvm+y;D
f
f
f
tusK;d qkw,wrrsm;ESifh &ifqi&ayvdrrnf? xd@k a=umifh &Scv#if t&Snukd
f k f_
kd f
hf
d hJ
f
=unf+h yD; y,fazsmuf&vdrrnf?
hf
vl@avmutzG@J tpnf;wGif rdrEir,SO+f yKd iEiaomolrsm;udk tEdi,I
d S hf
f kd f
kf l
zdEyjf cif;rjyKbJ pnf;±H;k wGac: ulnjD cif;jzifh rdronfacgi;f aqmifae&mudk
dS
J
d
tvdva&muf&om;rnfjzpfonf? acgi;f aqmiftqifh a&muf&aeolrsm;/
k kd
dS G
dS
tzGJ@tpnf;rsm;onf acgif;aqmif.wm0ef0wW&m;ESifh acgif;aqmif.
vkyief;udk yDjyifatmif xrf;aqmifae&efomjzpfonf? xdo@kd oabmxm;
f
k
jynf0aeygu aemufvui,fom;rsm;onf acgi;f aqmifudk qef@usiae
h
kd f
f
awmhrnfr[kwawmhbJ aemufvuw@kd .oabmxm;udk arG;jrL+y;D aemuf
f
kd f
vduw@kd . wm0ef0wW&m;rsm;udk xrf;aqmifom;ygvrrnf?
k f
G
d hf
vl@avmuwGif }u;D olu±ao/ &G,wuav;pm;/ i,fouoem;jcif;
kd kd
f l kd
l kd
jzifh pkpnf;nD!wrukd wnfaqmuf=u+rJ jzpfonf? wpfzufwif vlwef;pm;
G f_
G
uGm[r_ukd usO;f ajrmif;apjcif;jzifh jyemtzHzray:atmif xde;f odr;f =u
k kH
&onf? Ediia&;onf vlra&;yifjzpfaoma=umifh Tod@k oabmxm;Ediv#if
kfH
_
kf
jzpfay:aeaom tcuftcJaygi;f pHukd r=umrD ausmvm;vGeajrmufEirnf
k
f $
f
kd f
jzpfyga=umif; oabmxm;tjrif wifjyjcif;udk ed*;kH csKyftyfygonf?
[cspf=unfa&;*sme,f trSwfpOf 1/ 2/ 3 2003 -2004]
35
34. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tcsi;f csi;f em;vnfrj_ zifh jyemudk
ajz&Si;f =uygp@kd
vlom;wd@k onf wpfO;D wpfa,mufwnf; od@k r[kwf rdom;pkwpfpwnf; woD;
k
wjcm;aexdiI &aumif;onfr[kw? tEœ&m,ftoG,o,ukd umuG,&ef
kf
f
f G f
f
ESihf ydrjkd ynfpaom okcbHu&&S&ef tpkEitzG@J Eihf aexdi=f u&onf? tpktzG@J
k
h kH
k kd d
S hf
S
k
}u;D av tm;&Sav/ ydr}kd u;D rm;aom tusKd ;aus;Zl;udk &&Savyif? xd@k a=umifh
d
k
d
&yfuu/f aus;&Gm/ +rdK@/ Edii/H a'owl Ediirsm;tzG@J (tmqD,/H Oa&myor*~
G
kf
kfH
ponf)/ urBmEiirsm;tm;vH;k udk ud,pm;jyKonftzG@J (urBmuvor*~)
h kd f H
k f
h
h k
ponfjzifh pkpnf;=uonf?
“pnf;vH;k jcif;onf tiftm;” qd±;kd pum;udk u|Eyw@kd tm;vH;k =um;ae
k
fk f
=uodae=u+yD; jzpfonf? u|Eyw@kd u,wivnf; rdom;pk/ toif;tzG@J /
fk f
kd f kd f
&yfuu/f +rdK@&m/ Ediit0ef;t0di;f tvduf pnf;vH;k nD!w=f u&ef aqmf=ocJ/h
G
G kfH
k
k
G
}uKd ;yrf;cJ=h ubl;onf? touft&G,}f u;D vmav/ wm0ef}u;D vmav/ pnf;vH;k
nD!wjf cif;. wefz;kd udem;vnfav/ ‚if;twGuf aqmf=o}udK;yrf;cJb;l
G
k
h
avyif?
“nD!wrS +ir;f csr;f rnf/ +ir;f csr;f rS wd;k wufrnf” qdonfh qd±;kd pum;udk
G f d
d
k
k
vnf; vlawmfawmfrsm;rsm; =um;odae=u+y;D jzpfonf? ta=umif;ESitusK;d
fh
pyf[yfr&aom pum;wpfce;f jzpfonf? a'o/ wdi;f / jynfe,f/ Ediiw@kd jzifh
_ dS
G
k
kfH
pkz@JG xm;aom t0ef;t0di;f atmuf&dS jynforsm;twGi;f ta=umif;a=umif;
k
l
aom yÉdyuQrsm;a=umifh pnf;vH;k nD!wa&; ysujf ym;vmaomtcg xdk
G f
t0ef;t0di;f &Sd vlom;tm;vH;k +ir;f csr;f om,mr_r&SEi=f uawmhyg? tEœ&m,f
k
d
d kd
trsK;d rsK;d udk pd;k &drxwvef@ae&ojzifh ylyifaomujzpf=u&onf? yÉdyuQ
f d f
jrifrm;onfh twdi;f twmtay:rlwnfI +idr;f csr;f r_uif;a0;+yD; tEœ&m,f
h
k
xlajymI wd;k wufruif;um qkw,wysujf ym;a&;udk jzpfay:aponf?
_
f k f
,cku|Eyw@kd aexdi&yfwnfaeaom Ediiwif vl@tzG@J tpnf;wpfcEihf
fk f
kf
kfH G
kS
wpfct=um; omrefxufveuaom yÉdyuQrsm; jzpf&aeaoma=umif/h
k
G f J
dS
vufeufudkiftzGJ@wpfckESifh wpfckt=um;/ vufeufudkiftzGJ@wpfckckESifh
vufeufrudiaom tzG@J tcsK@d t=um;/ vufeufuitzG@J wpfccEihf tajccH
kf
kd f
kkS
39
35. Edkif[Hom
jynforsm;t=um; owfjzwfni;f qJ/ tEdiusirrsm; a'otrsm;tjym;wGif
l
‡
k f hf _
t}udraygi;f rsm;pGm jzpfym;cJh jzpfym;aeonf? txl;ojzifh tm%m&tpd;k &
f
G
G
tqufqufEihf Armr[kwaom trsK;d om;tiftm;pkrsm;t=um; yÉdyuQ
S
f
onf tESpf (50) ausmf ajz&Si;f cJ+h yDjzpfaomfvnf; ,ae@txdajyvnfp&m
vrf;pudk rcsO;f uyfEiao;yg? xd@k a=umifh jrefrmEdii[ac:qdaeonfh u|Eyf
kd f
kfH k
k
fk
wd@k Eiionf obm0o,HZmwESihf pD;yGm;a&;tajccHaumif;rsm; ydrjkd ynfpkH
kd f H
k
h
aeaomfvnf; tdre;D csi;f Ediirsm;ESihf ,SOvuonftcg acwfaemufus
f
kfH
f kd f h
use&pfae&onf?
f
u|Ekfyfwdk@onf TEdkifiHwGifarG;I TEdkifiHwGif aexdkifae=uonf?
u|Eyw@kd .uH=urRmudk u|Eyw@kd Eii. uH=urRmtajctaeu pd;k rd;k cs,v,f
fk f
fk f kd f H
f S
aeonf? ±ke;f xGujf cif;iSm rpGr;f Ediyg? xd@k a=umifh u|Eyw@kd Eii. uH=urRm
kf
fk f kd f H
wd;k wufaumif;rGevmatmif u|Eyw@kd tm;vH;k wGif wm0eftjynf&onf?
f
kf f
h dS
TurBm}u;D wGif vufeuftm;ud;k +y;D tm%moH;k jcif;jzifh jyemt&yf&yf
udk +yD;jywfajyvnfatmif ajz&Si;f Ediaom tawG@t}uHKr&Sao;yg? tcsef
kf
d
d
umvwpfctwGi;f om xde;f odr;f Edi+f yD; xm0&+idr;f csr;f jcif;r&SEionfrm
k
k
d kd f
S
,ae@urBm±cif;wGif jzpfay:aeaom tajctaersm;uom"u jyaeay
h _
onf? xda=umifh tcsi;f csi;f em;vnfrj_ zifh awG@qnEi;f +y;D tem*wftwGuf
k
kH d‡ d_
tajz&Smoifonf?
h
ppftpd;k &. wdi;f &if;om;vufeufuitiftm;pkrsm;ESihf jyemajz
k
kd f
&Si;f a&;udk avhvmoH;k oyf=unfygu tzG@J tpnf;tcsK@d Eihf typftcwf&yfpJ
h
S
a&; vkyxm;ygaomfvnf; a&S@urquf vrf;ckvyfwif &yfaejcif;a=umifh
f
kd
G
ar#mvifcsuwpfpwpf&mxm;I r&ao;yg? ol@vufeufoui/f ol@ae&m
f h f
kH
l kd
olae tqifrmom&Sae+yD; jyemudk ajyvnfapa=umif; ajz&Si;f r_r&Sd
h S
d
ao;yg? pD;yGm;a&;vkyief;wpfcsK@d Eihf zG@H +zdK;a&;vkyief;wpfcsK@d jzifh acsmoyf
f
S
f
h d
acsmifywxm;onf? Tvky[efonf jyemajz&Si;f a&;r[kw/f zH;k tkyf
d f
f
xm;jcif; [k ajymv#if ydreygvrrnf? Ttaetxm;tay: a&&SntwGuf
k S f d hf
f
pOf;pm;v#if &ifav;zG,&m jzpfaeonf? vufeufjzifh olEiu,Eif t+ydKif
f
kd f kd f kd
usae=uqJ tzG@J rsm;vnf; rsm;pGm&Saeonf? xde,fajru jynforsm;rSm
J
d
k
l
aep&m/ pm;p&m tmrcHcsubmrS r&S/d xdxufyq;kd onfrm r=umc%
f
k
kd
S
"m;pmcHb0 jzpfae=u&onf? Ttaetxm;onfvnf; ajyvnfz,rjrif/
G f
&ifav;p&m wpfcjk zpfonf?
40
36. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
u|Eyw@kd onf Ediiom;rsm;jzpf=uonf? xd@k a=umifh u|Eyw@.ykc;kH xuf
fk f
kfH
kf f kd
wGivnf; trsm;enf;wl wm0eftjynf&onf? u|Eyw@kd Eii. jyemudk
f
h dS
fk f kd f H
rajz&Si;f Edibv#uf u|Ey.vlrsK;d / u|Ey.aqGrsK;d / u|Ey.ud,usKd ;jyem
kf J
fk f
fk f
fk f k f
rsm;udk +y;D jynfpatmif ajz&Si;f I&Edirnfr[kwyg? ,m,D od@k r[kwf wpfpwf
h kH
kf
f
d
wpfyi;f tm;jzifh ajyvnfaumif;ajyvnfygvrrnf? od@k aomf vH+k cKH pdwcsEif
kd
d hf
f kd
jcif;r&S? xd@k a=umifh ajyvnfr&&SEi&efenf;vrf;udk &SmazG=unfz@kd vdtyfaeyg
d
_ d kd f
h k
onf? tqdyg ajz&Si;f &rnfenf;vrf;rsm;udk EdiiwumtawG@t}uHKESihf
k
h
kfH
pmtkypmayrsm;rSmxuf twdwEihf ypPKy`ewif ±ke;f uefajz&Si;f cJ=h uaom
f
f S
f G
vufawG@e,fy,frm &SmazG=unfjh cif;u ydrwus rSeuefaomenf;vrf;udk
S
k kd d
f
&&SEirnf[,=kH unfonf? rSeuefaom oabmw&m;wpf&yfukd vufawG@
d kd f
k
f
e,fy,fxrS tawG@t}uKH rsm;udk oH;k oyfavhvm+y;D rS trSm;udy,f/ trSeukd
J
k
f
q,f,jl cif;jzifh &&SEia=umif; ynm&Sirsm;u!$ejf yxm;onf? xd@k a=umifh
d kd f
f
twdwEiypPKy`ewif ajz&Si;f cJaomenf;emrsm;udk qef;ppf=unfygp@kd ?
f S hf
f G
h
h
1947 ckrS ,ae@txd }uKd ;yrf;ajz&Si;f cJaom enf;emoabmw&m;rsm;
h
udk avhvm=unfhygu rwljcm;em;aom enf;emoHk;rsKd;udk awG@&onf?
‚if;wd@k rm —
S
(1) yifvoabmxm; od@k r[kwf em;vnfrj_ zifh ajz&Si;f jcif;/
kH
(2) qGaqmif vSnpm;oabmw&m;tcsK@d Eihf ajz&Si;f jcif;/
J
hf
S
(3) tiftm;oH;k ajz&Si;f jcif; [lIjzpfonf?
1? yifvoabmxm; od@k r[kwf em;vnfrj_ zifajz&Si;f jcif;
kH
h
Tenf;onf AdvcsKyfatmifqef;ESihf &Sr;f / ucsi/f csi;f trsK;d om;acgi;f aqmif
k f
rsm; pkaygi;f ndEi;f ajz&Si;f cJaom enf;jzpfonf? t*Fvyw@kd onf ajrjyef@a'o
‡ d_
h
df
ESihf ArmvlrsK;d trsm;pkaexdiaom a'oudk OD;pGm vGwvyfa&; ay;vdonf?
kf
f
k
awmifwef;a'ojzpfaom &Sr;f / ucsi/f csi;f / u&ifeD trsK;d om;e,fajrrsm;ESihf
u&iftrsK;d om; e,fajrwcsK@d w@kd ukd aemufcsexm;I tcseq+JG yD;ay;&ef
f
d f
jzpfonf? ‚if;tpDtpOftwdi;f vufccv#if u|Eyw@kd Eii.ajryHonf ,ae@
k
H hJ
fk f kd f H
k
taetxm;twdi;f jzpfcsirjS zpfrnf? rjzpfz@kd ydrsm;ygonf?
k
f
k
41
37. Edkif[Hom
T tajctaewGif &Sr;f / ucsi/f csi;f trsK;d om;acgi;f aqmifrsm; pkpnf;
n‡Ei;f =u+yD; ‚if;wd@k . e,fajra'orsm;ESihf ajrjyef@a'orsm;aygi;f I jynf
d d_
axmifpwpfck wnfaqmuf&ef ArmtrsK;d om;acgi;f aqmif AdvcsKyfatmif
k
k f
qef;ESifh n‡dE_dif;cJh=uonf? pkpnf;onfhenf;rSm e,fajr}uD;onfjzpfap/
i,fonfjzpfap/ vlO;D a& enf;onfjzpfap/ rsm;onfjzpfap/ Ediia&;t&
kfH
wef;wla&;ESihf trsK;d om;vGwvyfcihf (ud,yijf yXmef;cGi) tay: tajccH+yD;
f G k f kd
hf
pkpnf;cJ=h uonf? Tenf;emonf wuGwjym;pD&aeaom taetxm;udk
J
dS
qENt& wpfpwpfpnf;wnf; jzpfatmif vkyEiconf? jyemtaxG
k
f kd f hJ
txl;r&Sc? csp=f unfr/_ ,H=k unfrukd &,lwnfaqmufEiconf?
d hJ
_
kd f hJ
uHq;kd onfrm AdvcsKyatmifqef;ESihf apwemrSeaom trsK;d om;acgi;f
S k f f
f
aqmiftcsK@d 1947 Zlviv (19) &ufae@wif vky}f ucvu&onf? xdk acgi;f
kd f
G
H H kd f
aqmifrsm;r&SdawmhonfhaemufwGif ‚if;wdk@.oabmxm;/ OD;wnfcsuf
rsm;udk aemufvawGu r±d;k om;aom apwemjzifh ysujf ym;vGacsmom;
l
J f G
atmifvkyfcJhonf? xdk@a=umifh xdkenf;emonf &Sifoef}uD;xGm;cGifhr&bJ
yÉdoaE<tqifwif ysujf ym;oGm;&onf?
h G
2? qGaqmifvnpm; oabmw&m;tcsK@d Eihf ajz&Si;f jcif;
J
S hf
S
Tenf;emudk EdkifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;tcsKd@wkd@u usifhoHk;cJh=uonf?
t"dutm;jzifh rwlujJG ym;aeaom vlrsK;d a&;vuQ%mtay: tm&Havsmyg;
k
h
ap+yD; tjcm;udpwpfcctay: tav;xm;apaom enf;jzpfonf? OD;wnf
P kk
csurm Armr[kwaom trsK;d om;rsm;. trsK;d om;a&;vuQ%mrsm;udk
f S
f
todtrSwrjyKa&;/ ‚if;udk oabmw&m; tcsK@d Eihf ±ducsK;d ypfa&;jzpfonf?
f
S k f
Tenf;ukd wcseu vuf0ygwuejf rLepf/ qd&,vpfrsm;u usio;kH cJonf?
df
J D G
kS f
hf h
‚if;wd@k u “vlrsK;d a&;jyemonf vlwef;pm;jyem. vufatmufcjH zpf
onf? vlwef;pm;jyemudk ajz&Si;f +yD;ygu vlrsK;d a&;jyemonfvnf;
tvdvkd ajyvnfom;rnf” [k ajymqd±uoi;f cJonf? ‚if;wd@k onf vlrsK;d
k
G
k kd f G h
a&;tjrifukd ao;odratmifvyconf? uGejf rLepf/ qd&,vpf vuf0t,l
f
k f hJ
kS f
J
tq acwfaumif;cJaom umvwpfav#mufwif vlrsK;d a&;qdi&m oabm
h
G
kf
xm;onf tcsK@d ae&mwGif twdi;f twmwpfctxd arS;rSec&onf?
k
k
d f hJ
42
38. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
od@k aomf ajymyavmufatmif aysmufu,qwoO;f oGm;jcif; r&Syg?
G f d f k
d
uGejf rLepf/ qd&,vpfrsm;onfom tusacwfwif Armr[kwaom trsK;d
kS f
G
f
om;rsm;. axmufcrudk r&ojzifh r&yfwnfEiawmhbJ tvG,wul tm;
H_
kd f
f
enf;ysuoO;f oGm;cJ&onf?
f k
h
TuJo@kd yif ArmtrsK;d om;rsm; OD;aqmifonfh tzG@J tpnf;tcsKd @w@kd u
h
'Drua&pDukd a&S@wef;wif+y;D t&m&mudk trsm;pkqENjzifh qH;k jzwfajz&Si;f onfh
kd
enf;udk ajymqd±uoi;f +yD; trsK;d om;a&;tcef;udk arS;rSeatmif vkyae
k kd f G
d f
f
onf? ‚if;wd@k u “trsm;pkqENjzifh qH;k jzwfv#if trSew&m;/ vlwpfu,f
f
kd
rJwpfjym;pepfonf wef;wlnr#r_ tjzpfq;kH ” [k ajymqdae=uonf?
D
k
TtajccHEihf jcm;em;aom trsK;d om;qdi&m tcGita&;/ trsK;d om;
S
kf
hf
pmay/ ,Ofaus;r_vwvyfciEifh trsK;d om;ud,yijf yXmef;cGihf awmif;qdjk cif;
G f G hf S
k f kd
wd@k ukd ao;odrI acwfrrDawmhoa,mif oabmxm;=uonf? T tjrif
f
oabmxm;onf rae@urS ,ae@txd/ eufjzefo@kd wif &Sc/hJ &Sae/ &SEiO;D rnf
kd d d d S hf
jzpfonf? tajctaer[efao;onftcg Toabmxm;udk csKxm;iHxm;
h
d
k
wwf+y;D tajctaeaumif;vmonfEifh xkwazmfaºu;G a=umfvmwwfonf?
S
f
aemufwpfenf;rSm txufyguo@kd Ediia&;t,ltqtay: tajcrcH
hJ k f H
bJ a0g[m&jzifvnpm;rdi;f wduonfenf; jzpfonf? xif&m;onfa0g[m&
h S hf _ k f h
S
h
wpfcrm — Armae&mwGif jrefrmudk tpm;xd;k vdujf cif;jzpfonf? jrefrmjynf/
kS
k
jrefrmpm[k ac:vdujf cif;jzifh vlrsKd ;tm;vH;k udk ud,pm;jyKoa,mif vSnpm;
k
k f
hf
enf;jzpfonf?
Tod@k qaqmifvnpm;oabmw&m;±duoi;f onfenf;onf umv
JG
S hf
k f G
h
a'otcsK@d twGi;f atmifjrifrtcsK@d &cygaomfvnf; u|Eyw@kd Eiiwium;
_
dS hJ
fk f kd f H G f
atmifjrifrr&Scyg? jzpf&aeaom vlrsK;d a&;/ yÉdyuQukd rnfo@kd r#avsmyg;ap
_ d hJ
dS
h
jcif;r&Sonfrm vufawG@jyocJ+h yD;jzpfonf?
d
S
3? tiftm;oH;k ajz&Si;f jcif;
Tenf;udk 1948 ckrS ,ae@txd tm%m&tpd;k &tqufqufw@kd usio;kH
hf
cJonf? ‚if;wd@k onf ‚if;wd@k vyyici&aom tkycsKyfa&;tm%mpufjzihf
h
k f dk f G hf dS
f
43
39. Edkif[Hom
vnf;aumif;/ ppftiftm;jzifvnf;aumif;/ Armr[kwaom trsK;d om;
h
f
rsm;. vlrsK;d a&;qdi&m tcGita&;rsm;udk ±ducsK;d ydwyifjcif;/ remcHorsm;
kf
hf
k f
f
l
tay: zdEyacsre;f owfjzwfjcif;rsm; vkyconf? ‚if;wd@k .tajccHtjrifrm
dS f _
f hJ
S
,ae@jrefrmEdiionf taemf&xm/ bk&ifaemif/ tavmif;bk&m; vufxuf
kfH
h
uuJo@kd ArmawGor;f ydu&&Sxm;aom wdi;f jynfjzpfonf? Armr[kwaom
h
d k f d
k
f
trsK;d om;rsm;onf ArmtrsK;d om;rsm;. tkyp;kd r_atmufwif &Sae&rnf?
f
G d
trsK;d om;a&;t& rnfonfawmif;qdrur# cGiray;vday? oD;jcm;jynfe,f
h
k _ kd hf
k
ESihf trsK;d om;rsm;tjzpf wnf&aejcif;udyif vufrcHvay?
dS
k
kd
xk@d a=umifjh ynfaxmifptoGiukd azsmufzsu+f yD; wwfEioavmuf
k
f
kd f
wpfjynfaxmifpepfjzpfatmif taumiftxnfazmfvmcJ=h uonf? wpfzuf
wGif Armr[kwaom trsK;d om;rsm;. bmompum;/ pmay/ ,Ofaus;r_
f
rsm;udk awmf&mwef&m ae&mray;/ wefb;kd enf;oGm;atmif tm%mjzifh
ydwyifxm;jcif;/ enf;y&d,m,fºu,ºf u,jf zifvnf; ESrxm;vduonf? ud,f
f
G G
h
df
k f
k
ydijf yXmef;cGi/hf ud,yitycsKyfa&;paom tcGitm%mawmif;qdr_ rSeor#
k
k f kd f k f
hf
k f
udk e,fcsvufyg;ap/ cGxua&;orm;rsm;[k wHqyuyf+y;D jiif;y,fwm;jrpf
J
J G f
df
ta&;,lonf? vufeufuiyeuefvmygu ydr}kd u;D rm;aomppftiftm;jzifh
kd f k f
k
r&yfwnfEiatmif vduvacsre;f onf? acsre;f &efrvG,onftcg tajccH
kd f
k f H _
_
f h
jynforsm;udk ajrvSepepft& r&yfwnfEiatmif armif;xkwypf=uonf?
l
f
kd f
f
Tenf;ema=umifh ppfajy;'kuQonfrsm; odef;*%ef;csD+yD; xGufay:vmcJh
&onf? tkypvur'e;f usir/_ owfjzwfrrsm;udvnf; r=umc%=um;od
f k kd f k d
hf
_
k
ae&+yD; cGivw&efrvG,aom emusn;f r_/ rke;f wD;r_rsm;udk jzpfay:apcJonf?
hf $ f
f
h
txufygenf;em (3) rsK;d teuf rnfonfenf;u EdiiuvufawG@
h
k f H kd
tusK;d jyKcJygoenf;?
h
yxrenf;onf wuGwjym;pD&ae&mrS pkpnf;apcJonf? us,0ef;aom
J
dS
h
f
e,fajrESifh rsm;jym;aom trsKd;om;tiftm;pkrsm;udk wpfpkwnf;aom
tiftm;jzpfatmif zG@J pnf;Ediconf? trsK;d om;rsm;tcsi;f csi;f ,H=k unfr/_
k f hJ
cspf=unfr_udk wnfaqmufEdkifcJhonf? tcsdefwdktwGif;rSm }uD;rm;aom
tusKd ;aus;Zl;udk jzpfay:apcJonf?
h
'kwd,enf;rSmum; t&mrxif/ tusKd;rjrif? ±dkufoGif;olrsm;om
aemufq;kH ysuq;D qH;k ±H;_ cJ&onfukd awG@&onf?
f
h
44
40. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
wwd,enf;rSmum; ESpaygi;f (50) ausmjf ynfwi;f ppfr;D awmifavmif
f
G
cJ&+yD; trsK;d om;aygi;f pHk jynfotm;vH;k 'kutrsK;d rsK;d ESihf &ifqic&onf?
h
l
Q
kd f hJ
xdxufyq;kd onfrm vlrsK;d a&;t& emusn;f r_/ rke;f wD;r_/ &efvr/_ vufpm;acs
k
kd
S
kd
vdr/_ r,H=k unfrrsm;udk jzpfay:apcJonf? jzwfoef;cJ&aom pepfq;kd acwfq;kd
k
_
h
h
rsm;a=umifh jynforsm;twGi;f ud,usiw&m;ysujf ym;+yD; vdrvnfc;kd 0Su/f
l
k f hf
f
vk,wwfaompdwxm;rsm;/ 0efxrf;rsm;twGi;f cduyfvmbfpm;/ jcpm;r_
l
f
k
pdw"mwfrsm;/ vufeufuitiftm;pkEihf tm%mydirsm;twGi;f jynfol
f
kd f
S
kf
tay: tEdiusi/hf zdEy/f acgi;f yHjk zwfpm;vdonfh pdw"mwfrsm;jzpfay:vm+yD;
kf
dS
k
f
jyKjyifupm;Edi&ef tcsersm;pGm ay;&ayOD;rnf?
k kf
d f
rnfo@kd yifqapumrl pkpnf;nD!wrukd wnfaqmuf&ef qufpyfae
kd
G f_
aom e,fajrrsm;/ trsK;d om;rsm;udk trsK;d om;e,fajrrsm;jzifh pkpnf;+yD;
jynfaxmifpwpfck wnfaqmufa&; oabmxm;ukd ±d;k om;pGmvufcwwf&ef
k
H
Armacgi;f aqmifrsm;twGi;f vdtyfaeonf[k jrifonf? ArmvlrsK;d }uD;0g'/
k
zufqpftrsK;d jzKw0g'jzifh tjcm;aom trsK;d om;rsm;udk tiftm;oH;k 0g;rsK;d +y;D
f
ArmvlrsK;d wpfrsK;d wnf; jzpfvma&;tjrifukd y,f&i;f zd@k vonf?
S
kd
,ckacwfumvonf vGecaom ESpwpf&mausmuuJo@kd tiftm;}u;D
f hJ
f
f h
aomvlrsK;d u tiftm;i,faomvlrsK;d udk vlrsK;d wH;k aysmufu,om;atmif
G f G
wdkufcdkufowfjzwfI&aom acwfr[kwfawmh+yD? urBmh&Gm}uD;tjzpfudk
OD;wnfaeaomacwfwif &yfuuwpfctwGi;f &Sae=uaom u|Eyw@kd onf
G
G f k
d
fk f
rSefuefaom oabmxm;vkyf[efrsm;jzifh pkpnf;nD!Gwf=u&efvdkonf?
jrifhjrwfrSefuefaom oabmxm;vkyf[efrsm;jzifh pkpnf;nD!Gwf=u&ef
vdonf? jrifjh rwfreuefaom oabmxm;ESifh vkyaqmifcsuonf aumif;
k
Sf
f
f
rGeaom tusK;d w&m;udk jzpfxe;f aprnfrm ajr}u;D vufcwfrvGyg? Ediia&;
f
G
S
J kfH
wGif apwemrSeorsm;om t&Snojzifh acgi;f aqmifae&m&&Sd ygvrrnf?
f l
f
d hf
,cktcseonf pkpnf;nD!waom jynfaxmifpudk wnfaqmuf&ef
df
G f
k
acgi;f aqmifaumif;rsm; vdtyfaeygonf? trsm;vufcaom acgi;f aqmif
k
H
aumif;jzpfEi&efrm jynforsm;twGuf vGwvyfcirsm; ay;tyf&ef vdtyf
kd f S
l
f G hf
k
ovdk uGjJ ym;aeaom trsK;d om;rsm;udppnf;&ef trsK;d om;a&;qdi&m tcGihf
kk
kf
ta&;rsm; r#wrSeuefpm ay;tyfz@kd va=umif; ±d;k om;pGm wifjyvduygonf?
f G
kd
k f
[cspf=unfa&;*sme,f/ trSwfpOf (3) 2004]
45
43. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
jyemaygi;f pH.xGuayguf
k
f
u|Ekfyfwdk@jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif vufawG@tm;jzifh wnf&Sdaeaom
tm%m&ppfwyftyp/k 'Drua&pD &&Sa&;twGuf OD;pm;ay;zG@J pnf;xm;aom
k f kd
d
Ediia&;tzG@J tpnf;rsm;tkypEihf Armr[kwaom wdi;f &if;om;vlrsK;d pk tzG@J
kfH
fkS
f
k
tpnf;rsm;tkyp/k Ttkypo;kH pkw@kd . ud,pm;vS,rsm; Ediia&;t& awG@qkH
f
fk
k f
f
kfH
aqG;aEG;jcif;jzifom ,ae@rsuarSmufjyemaygi;f pHukd ajyvnfatmif
h
f
k
udiw,ajz&Si;f Edivrrnfjzpfonf? T aqG;aEG;yGJ jzpfay:vma&; twGuf
kf G f
k f d hf
urBmuvor*~tzG@J }uD;tygt0if urBmEiirsm;/ jrefrmjynfta&; udk
h k
h kd f H
em;vnfaom Ediiwum&Sd Ediia&;ynm&Si}f uD;rsm;/ jrefrmjynf&dS 0g&ifh
kfH
kfH
Ediia&;acgi;f aqmifrsm;/ Ediia&;ygwrsm;ESihf wdi;f &if;om;ygwtzG@J tpnf;
kfH
kfH
D
k
D
toD;oD;wd@k u awmif;qkae=uonf? Tod@k awmif;qdae=u&jcif;onf T
d
k
enf;jzifh awG@qaqG;aEG;ajz&Si;f jcif;jzifh jyem}u;D rsm;udk t&if;tjrpfuae
kH
ajz&Si;f Edirnf[k ,H=k unfae=uaoma=umifjh zpfonf?
kf
tb,fa=umifh xdo@kd wnpm ±_jrifae=uoenf;? cdivaom ta=umif;
k l DG
k f kH
&if;cHrsm;&Saeygonf? od@k aomf tcsK@d aomolw@kd u Ttjrifukd jiif;y,f
d
ae=uonf? ‚if;wd@k onf ppfwyfuvuf&tm%mudk csKyfuixm;olrsm;
dS
kd f
jzpf+yD;/ 1990 ckEpa&G;aumufywif trsK;d om;'Drua&pDtzG@J csKyf (NLD)
S f
JG G
kd
u tEdkif&xm;onf? xdk@a=umifh TESpfzGJ@aqG;aEG;ajz&Sif;v#if jynfhpHkvHk
avmufonf[k qd=k uonf? T t,ltqudk qkyuixm;=uolrsm;rSm
f kd f
pifppftm;jzifh wdi;f &if;om;vlrsK;d pktay: ArmvlrsK;d wd@k wav#mufv;kH v$r;f rd;k
k
cs,fvS,fcGifh &vmaeonfudk vufrvGwfvdkaom t&if;cHqENa=umifh
jzpfonf?
‚if;qENukd ±d;k om;yGivif;pGm razmfxw0=Hh uay? tb,fa=umifqaomf
hf
k f
h kd
rw&m;rSe;f odae=u+yD; ud,usK;d qENuvnf; jznfqnf;vdaejcif;a=umifh
k f
kd
h
k
tjcm;aompum;vH;k rsm;jzifh jiif;y,fae=ujcif; jzpfonf? tu,fI a&G;
aumufytEdi& trwfO;D a&tay: tajccHwucsuv#ivnf; wdi;f &if;
JG k f
G f f f
k
om;tzGJ@tpnf;rsm;jzifh pkaygif;xm;aom “jynfaxmifpkwdkif;&if;om;
f kd
vlrsK;d rsm; 'Drua&pDtzG@J csKyf” (UNLD) ESihf r[mrdwwi;f &if;om; tzG@J w@kd
kd
49
44. Edkif[Hom
u 'kwd,trwfOD;a&trsm;qHk;tEkdif&xm;onf? xdk@a=umifh jiif;y,f
csexm;jcif;jzifh w&m;r#wrnfr[kway?
f
f
Ediia&;t& awG@qaqG;aEG;ajz&Si;f jcif;onf jzpf&aeaom Ediia&;
kfH
kH
dS
kfH
jyemrsm;udk ajyvnfapvdIjzpfonf? Ediia&;jyemtydi;f rS csO;f uyf
k
kfH
k
=unfv#if jynfwi;f ppftESpig;q,fausmukd jyefvnfo;kH oyf&efvvrrnf?
h
G
f
f
kd d hf
1948 ckESpf vGwfvyfa&;&aomESpfwGifyif jynfwGif;ppfpcJhonf? xdkpOf
uwnf;u tpd;k &udk vufeufuiqef@usiwuy0ifcaom wdi;f &if;om;
kd f
f kd f JG hJ
k
tzGJ@tpnf;rsm;onf 'Drdkua&pDa&;/ twef;tpm;ta&;tay: tajccH
onfh tzG@J tpnf;wd@k xuf ta&twGursm;cJonf? 1948 ckEprS ,ae@
f h
S f
txd (53) ESpausmf vlrsK;d pktzG@J tpnf;rsm;ESihf jzpfym;aeaom wduyrS
f
G
k f JG
aoewforsm;udk wpfywf/ wpfv rjcm; =um;ae&onf? ,cktcsewif wdi;f
H
df G k
&if;om;vlrsK;d pktzG@J tpnf; awmfawmfrsm;rsm;ESihf typftcwf&yfpxm;
J
aomfvnf; wdi;f &if;om;e,fajrtawmfrsm;rsm;wGif aoewforsm;=um;
k
H
ae&qJ jzpfonf? typftcwf&yfpa&;oufoufonf jzpf&aeaom jyem
J
dS
rsm;udk ajyvnfapEdirnfr[kwa=umif; trsm;od+yD;vnf; jzpfygonf?
kf
f
1958 ckEpwe;f u 0ef}uD;csKyf OD;Ekacgi;f aqmifaom yxp tpd;k &onf
Sf k
rGef/ &cdkif/ ytdk@0fvlrsKd;pktzGJ@rsm;ESihf oabmwlnDr_&+yD; ‚if;tzGJ@rsm;
vufeufpGef@cJh=uaomfvnf; r=umao;rDtcsdefuav;rSmyif ‚if;wdk@.
awmfvSefaomaoewfoHrsm; jyefvnfay:xGufvmcJhonf? xdk@a=umifh
wdi;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;ESifh tm%m&tpd;k &tqufquft=um; jyem
k
onf ao;r$m;aom jyemr[kway?
f
tcsK@d aomolw@kd onf vlrsK;d a&;jyemudk tav;teufrxm;=u?
vlrsK;d a&;jyemonf vlwef;pm;jyem. vufatmufcjH zpfonf [k
qdonf? vltcsK@d w@kd uvnf; vlrsK;d a&;jyemonf 'Drua&pDa&; jyem
k
kd
. vufatmufcjH zpfonf[k qd=k ujyefonf? xdow@kd u vlwef;pm;jyem/
k l
'Drua&pDa&;jyemwd@k ukd ajyvnfatmifajz&Si;f Ediygu vlrsK;a&;jyem
kd
kf
d
onf tvdvajyvnfom;rnf[k xifjrifajymqdae=uonf? ‚if;wd@k onf
k kd
G
k
vlrsK;d a&;jyem. twdrteufukd wu,frjrifIvm; od@k wnf;r[kwf
f
ta&;ray;vdIvm; qdonfukd ‚if;wd@k u,wiom od=uayvdrrnf?
k
k
dk f kd f
hf
50
45. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
u|Ey.tjrifum; ‚if;wd@k Eihf vH;k 0jcm;em;ygonf? vlrsK;d a&;qdi&m
fk f
S
kf
jyemonf av;eufonf/ cdi+f ronf? rnfonfjh yem. vufatmufcH
k J
r[kway? woD;wjcm;rm;rm;rwfrwf &yfwnfaeonf? bmoma&;jy
f
emonf urBmwcGi&dS bmomwlrsm;. pmemaxmufcrukd &&SEiojzifh
f
H _
d kd f
t&Se=f oZmaumif;wwfonf? tdre;D csi;f EdiiwpfcsK@d wif a&muf&aeaom
d
f
kfH
G
dS
vlrsK;d wlrsm;. pmemr_ukd &&SEiaomfvnf; bmoma&;/ vlwef;pm;a&;wd@k
d kd f
ESipmv#if jyifypmemaxmufyrenf;ayonf? ud,tm;ud,u;kd ajz&Si;f =u
hf
hH _
k hf
k f
&aom jyemrsK;d [kqEionf?
kd kd f
vlrsK;d [lonfum; ESpaygi;f &m/ axmifcs+D yD; eD;uyfpm twlaexdif
f
G
k
ayguzm;vmaom b0wlu=H urRmwl vl@tzG@J tpnf;jzpfonf? ordi;f rwifrD
fG
k
tcseronf ,ae@txd jzpfay:cJaom vltzG@J tpnf;tcsi;f csi;f t=um;
d f S
h
yÉdyuQrsm;wGif tjcm;ta=umif;tcsursm; yg0ifaeaomfvnf; vlrsK;d a&;
f
tajccHrS uif;vGwjf cif;enf;yg; ygonf? e,fajrvk,ufr/_ aps;uGuv,ufr_
f k
wd@k onf vlrsK;d a&;tay: tajccHrwpf0ufausmf yg0ifonf? acwfa[mif;
_
udveD e,fcsŒJ ppfyrsm;wGif vlrsK;d a&;tay: tajccHrrsm;pGm yg0ifaeouJo@kd
k kd
JG
_
h
aiGt&if;tES;D tay: tajccHaom acwfopfe,fcsŒJ pepfwivnf; vlrsK;d a&;
Gf
tay: tajccHryg&onf? urBmay:&Sv@l tzG@J tpnf;rsm;udk txif&m;qk;H
_ dS
d
S
pnf;jcm;xm;&m Ediirsm;onf rwlujJG ym;aomvlrsK;d rsm;jzifh zG@J pnf;xm;
kfH
=uonf? vlrsKd;wlEdkifiHuGJ[lI tvGefenf;yg; ygonf? bmoma&;t&
rnfo@kd yifwnapumrl vlrsK;d rwlu Ediiwpfctjzpf ryl;aygi;f =u? twef;
l D
kfH k
tpm;wlrsm; t=um;wGivnf; xd@k twlyifjzpfonf? xd@k a=umifh vlrsK;d a&;
f
tpGonf bmoma&;twef;tpm;a&;xuf av;eufonf[k qd&ygrnf?
J
k
,ae@urBmwGif vlrsK;d a&;yÉdyuQonf tm;avsmom;jcif;r&S/d ydIyif
h G
k
k
kd f
a&SŒwef;a&mufvmaeonf? (Globalization) *vdb,fviaZ;&Si;f ac:
urBmv$r;f ywf,uE,r_ acwfumvwGif t"dutm;jzifh pD;yGm;a&;/ ,Of
S f G f
aus;r_w@kd Y qufpyfvr;f +cHKr_rnfo@kd &ap/ rdrvrsK;d udk v$r;f rd;k oGm;jcif; r&Sd
$
dS
d l
atmif umuG,fae=uonf? EdkifiHwpfckwGif tm%m&vlrsKd;pkjzpfaom
vlrsK;d u tjcm;vlrsK;d rsm;tay: vlrsK;d a&;t& v$r;f rd;k 0g;rsKd vd=k uonf? od@k
aomfurBmv$r;f ywf,uE,rt& tjcm;vlrsK;d }uD;wd@k . 0g;rsKrukd &ifqif
S f G f _
d _
kd
vm& aomtcg rdrw@kdvrsK;d udk umuG,xe;f odr;f &ef }uKd ;yrf;vmae=uonf?
d l
f d
51
46. Edkif[Hom
u|Eyw@kd Eiiwif ppfwyftpd;k &onf qd/k u/ a&;/ wD; +ydKifyrsm;udk wdi;f ESihf
fk f kd f H G
JG
k
jynfe,ftvduac:,l+yD; aiGuea=u;usrsm;pGmcHum usi;f yae=uonf?
k f
k f
Tonfvnf; vlrsK;d a&; tajccHpw"mwf.av;eufr_ yifjzpfonf?
d f
u|Eyw@kd Eiiwif u|Eyw@kd u,wiyg0if+yD; jyemrsm;udk enf;aygi;f
fk f kd f H G
fk f kd f kd f
pHkjzifh ajz&Sif;cJh=uonf? jyemajz&Sif;a&; enf;aygif;rsm;pGmteuf
vufeufuiajz&Si;f enf;onf tqiftjrifq;kH ESifh t&Sn=f umqH;k jzpfonf?
kd f
h
h
ESpaygi;f (50) ausmajz&Si;f cJ+h yD;jzpfaomfvnf; ,ae@txd ajyvnfp&m
f
f
tvm;tvm rjrifawG@&ao;ay? 1958 ckEpwif OD;Ek. (yxp) tpd;k &onf
Sf G
'Drua&pDukd ydrus,jf yef@atmifvrf;zGiay;+y;D Ediia&;t& ajz&Si;f &ef }uKd ;yrf;
kd
k kd
hf
kfH
cJonf? vufeufuiyÉdyuQrsm; t&Seavsmusvm+y;D Ediia&;t&v_y&m;r_
h
kd f
df
h
kfH
fS
t&Seaumif;vmonf? Tod@k t&Set[ketm;aumif;vmonfukd ppfwyf
df
df
f
urvdvm;ojzifh tm%modr;f cJonf? ppfa&;t& t&Sejf r‡i+hf yD; ajz&Si;f cJh
k
h
d
onf? &vm'fum;ESpzufpvH;k tiftm;ydr}kd uD;rm;vm+yD; wduyrsm;ae&m
f
k
k f JG
tES@us,jf yef@vmum ppfy.tedXm±Hrsm;udk jynforsm;cg;oD;pGm cHpm;vm
H
JG
k
l
cJ&onf?
h
1970 ckwGif ay:aygufcJhaom OD;Ek. ygvDref'Drdkua&pDygwDonf
EdiijH cm;t&if;&Sirsm;. tm;ay;ulnrukd tawmftwef&&Sconf? vlrsK;d pk
kf
f
D_
d hJ
tzGJ@tpnf;rsm;udkum; rnfonfhEkdfifiHurS ay;urf;jcif;r&Sd? Auy ESifh
yl;aygi;f v#if Auy ay;urf;or#uom&&S+d y;D vH;k yg;yg;aysmufu,om;onf?
kd
G f G
awmfvea&;umvwpfav#mufv;kH rSm acgi;f axmifcaom Auy onfvnf;
Sf
hJ
1990 ckEpaESmif;ydi;f wGif OD;usK;d I ajrv#K;d cJ&onf? wdi;f &if;om;vufeuf
Sf
k
h
k
uditzG@J tpnf;rsm;rSmum; rdrvrsK;d ESihf rdrjd ynforsm;. axmufyay;r_jzifh
kf
d l
l
Hh
cufcpm±ke;f uefc&aomfvnf; yef;yef+rJyif? Tonfrmvnf; vlrsK;d a&;
J G
hJ
S
tcef;. av;eufrom"uwpf&yf yifjzpfonf?
_
,ckacwf,cktcgonf 'Drdkua&pDacwfumvjzpfonf? 'Drdkua&pD
onfum; ysKdwdkif;}udKufonfhESif;qDcdkif? 'Drdkua&pDysKd;yifudk usaemfwdk@
jynfaxmifpkrSm pdkufysKd;cJhbl;ygonf? odk@aomf=um&Snfr&SifoefEdkifcJhyg?
tb,fa=umifhenf;? Tenf;ESifh T&moDrsKd;wGif 'Drdkua&pDysKd;yifrsm;
ayguym;}u;D jyif;Edi&ef vdtyfaeonfh aea&mifumyif (t&dyyif) od@k r[kwf
fG
kf
k
f
wG,wuf&eftyifjzpfaom wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;twGuf vlrsK;d a&;t&
f
k
52
47. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
wef;wla&;ESihf ud,yijf yXmef;cGityifrsm;udk ayguciray;/ ckwxiz,f&i;f
k f kd
hf
f G hf
f Gf S
xm;aoma=umifh jzpfonf? 1962 ckEpf rwfv (2) &ufae@ ppfwyfrS tm%m
S
odrf;jcif;onf t"dutm;jzifh wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;. wef;wla&;ESifh
udk,fydkifjyXmef;cGifhudk &SifoefcGifhray;vdkIjzpfonf? xdktcGifhta&;udk
zsuq;D &if; 'Drua&pDtcGita&;rsm;vnf; ysujf ym;cJ&+yD;jzpfonf?
f
kd
hf
h
u|Eyw@kd Eiiwif ppfreaom jynfaxmifpwnfaqmufjcif;udk xnfh
kf f kd f H G
S f
k
wGujf cif;rjyKbJ 'Drua&pDa&; oufoufjzifh jyemrsm;ukd rajz&Si;f Edi?
kd
kf
jynfwi;f ppfukd r&yfwef@Eiyg? jzpf&aeaom Ediia&;jyemrsm;ESihf vuf
G
kd f
dS
kfH
eufuiyÉdyuQrsm;udk rajz&Si;f Ekiygu +ir;f csr;f a&;/ zG@H +zKd ;a&;/ vlrvwvyfcihf
kd f
df
d
_ G f G
ESihf 'Drua&pDtcGita&;rsm;onfvnf; r&SioefEiay? u|Eyw@kd Eii.
kd
hf
f
kd f
fk f kd f H
xl;jcm;r_wpf&yfjzpfaom Armr[kwonfh wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;. OD;a&
f
k
onf EdiivO;D a&. xuf0ufausm&aejcif;/ xdvrsK;d pkrsm; aexdiaom
kfH l
f dS
k l
kf
e,fajrrsm;onf jynfaxmifpwpfcv;kH . ig;yHo;kH yHausm&aejcif;/ xdvrsK;d pk
k k
k k
f dS
k l
rsm;teuf ordi;f a=umif;t& vGwvyfxif&m;pGm aexdivmcJ=h uonfu
k
f
S
kf
rsm;+y;D ,ae@txd trsK;d om;ud,yijf yXmef;cGiukd vdvm;awmif;qdaeonfh
k f kd
hf
k
k
vlrsK;d rsm;jzpfaejcif;wd@k onf xl;jcm;r_jzpfonf?
xd@k a=umifh Tae&mrsK;d TtajctaersK;d wGif wdi;f &if;om;vlrsK;d rsm;.
k
ta&;udk aemufcsef (od@k r[kw) ab;z,fxm;+yD; Ediia&;jyemrsm;udk
f
kfH
ajz&Si;f aeygu tcseue/f vlyef;/ oHo,rsm;udk ydI wk;d yGm;ap±Homjzpfrnf?
df k
k
k
xk@d a=umifh jyemrsm;udk trSewu,fajz&Si;f vdaomqEN&ygu “oH;k yGihf
f
k
dS
qdiawG@qaqG;aEG;jcif;” onfom ajyvnfruay;aqmifEiaom xGuf
kf
kH
_ kd
kd f
aygujf zpfa=umif; tdyaysma,mifaqmifaeolrsm;udk xyfrvyE;d_ wifjy
f f
H _ f
ygonf?
[wdk;wufaomrGefvli,f*sme,f - 2002]
53
49. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
jyemrsm;.a&aomufjrpf
,ae@ u|Eyw@kd Eiiwif jynforsm;awG@}uKH &ifqiae&aom pm;0wfaea&;
kf f kd f H G
l
kd f
=uyfwnf;r_jyem/ 'Drua&pDtcGita&;rsm; qH;k ±_;H ae&r_jyem/ wdi;f
kd
hf
k
&if;om;vlrsKd ;rsm;. vlrsKd ;a&;qdi&m vGwvyfcirsm;qH;k &H;_ ae&r_ jyem
kf
f
G hf
ESihf qlytºkH urj_ yemwd@k onf xif&m;aom jyem}u;D rsm;jzpfonf? T
l G
S
jyem}uD;rsm;onf Ediia&;ESihf qufpyfoufqiaeaom jyemrsm;
kfH
kd f
jzpfI rnfo@kd uiw,ajz&Si;f &rnfenf;? T jyem}uD;rsm;teuf rnf
kd f G f
onfjh yemu t"duus+y;D ‚if;udajz&Si;f Ediygu tjcm;jyem}u;D rsm;udk
k
kf
vnf; vG,fulpGmajz&Sif;Edkifygrnfenf;? Todk@ jyem}uD;rsm;. a&
aomufjrpfukd ±_jrif&mwGif tjrifrwl tjiif;yGm;p&mrsm; &Saeygao;onf?
d
TuGjJ ym;aeaom tjrifrsm;udwnvmatmif n‡Ei;f Ediygu jyemudk
k l D
d d_ k f
vG,upm ajz&Si;f Edif ygvrrnf?
f l G
k
d hf
tcsKd@u pm;0wfaea&;jyemonf t&if;cHtusqHk;jyemjzpf
onf? vlom;wd@k &yfwnf&ioefEia&;twGuf ta&;t}u;D qH;k vdtyfcsuf
S f kd f
k
vnf;jzpfonf? xd@k a=umifh pm;0wfaea&;tqifjh rifrm;vmEdia&;twGuf
h
kf
pD;yGm;a&;udk t"duOD;pm;ay;&rnf? pD;yGm;a&;jrifrm;vmap&ef tjcm;udp&yf
h
P
rsm;udk tepfemcH&ef vdtyfygu tepfemcH=u&rnf[k tjrif&=dS uonf? T
k
tjrifrsK;d udk uGejf rLepf/ qd&,vpf vuf0Eiia&;tjrif&orsm;ESihf tm%m&
kS f
J kd f H
dS l
tkyp;kd oltcsK@d w@kd u ydr,=kH unfvufc=H ua=umif; avhvmod&&onf?
f
k kd
dS
tcsK@d u 'Drua&pDtcGita&;rsm;qH;k ±_;H ae&jcif;onf ta&;t}u;D qH;k
kd
hf
jyem jzpfonf? 'Drua&pDtcGita&; tjynft0&&Sygu udpwckukd
kd
hf
h
d
P
'Drdkua&pDabmiftwGif; vGwfvyfpGmwifjyawmif;qdkEdkif=u+yD; jynfol
trsm;pkw@kd vufcaomtcg jzpfay:aeaomjyemrsm; ajyvnfom;Edif
H
G k
rnf[k ±_jrif=uonf? vGwvyfpmajymqdk a&;om;pnf;±H;k qENjycGihf rsm;&S+d y;D
f
G
jzpfI jynforsm;.tcGita&;/ wdi;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;. tcGita&;
l
hf
k
hf
rsm;udk awmif;qd&mwGif vufeufuioyex&efrvdtyfawmh/ xd@k a=umifh
k
kd f l k f
k
jynfwi;f ppfr&Sd at;csr;f rnf? 'Drua&pDpepfwif aps;uGup;D yGm;a&;pepfukd
G
kd
G
f
umuG,usio;kH rnf? vGwvyfpmpD;yGm; &SmazGci&rnf? xd@k a=umifh pD;yGm;a&;
f hf
f G
G hf dS
57
50. Edkif[Hom
wd;k wufvmrnf[k ±_jrif=uonf? T±_axmift& 'Drua&pDtcGita&;
h
kd
hf
jyemonf tajccHtusq;kH jyemjzpfonf[k xifjrif,=kH unf ae=u
onf? Tt,ltqudk ArmvlrsK;d trsm;pkEihf 'Drua&pDEiia&;tiftm;pk
S kd
kd f H
rsm;u vufc,=kH unfxm;=uonf?
H
tcsK@d u wdi;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;wef;wla&;ESihf vGwvyfcihf (ud,yijf y
k
f G k f kd
Xmef;cGi) jyemonf tajccHtusq;kH jzpfonf? vlrsKd ;aygi;f pHEihf zJ@G pnf;
hf
k S
xm;aom Ediiwpfcwif vlrsKd ;aygi;f pHcsp=f unfn!wa&;onf r&Srjzpfvkd
kfH k G
k
D G f
d
tyfonf? vlrsK;d aygi;f pHk csp=f unfnD !Gwa&;udk vlrsK;d a&;t& wef;wla&;ESihf
f
vGwvyfcihf (ud,yijf yXmef;cGi) jzifom wnfaqmmuf&rnf? ‚if;tcGihf
f
G
k f kd
hf h
ta&;rsm; qH;k ±H;_ ae&I vufeufuiawmfvechJ =uonf? tm%m&tkyp;kd
kd f
Sf
f
olwdk@uvnf; vHk+cHKa&;udkta=umif;jy+yD; ppfwyfudkwkd;csJ@zGJ@pnf;um
ppfqifwucuonf? ESpzufaomppfwyftwGuf vufeufypPn;f 0,f,l
kd f dk f
f
pkaqmif;&ef b¾maiGrsm;pGmudk oH;k pGc&onf? wyftiftm;twGuf vltif
J hJ
tm;rsm;pGmudk ac:,lpaqmif;cJ&onf? xd@k a=umifh b¾maiGtiftm;/ vl
k
h
tiftm;rsm;pGmudk pD;yGm;a&;ESihf zG@H +zdK;a&;twGuf toH;k jyKcGir&ojzifh wdi;f
hf
k
jynfepfem cJ&onf?
h
vH+k cHKa&; r&Sojzifh pD;yGm;a&;vkyief;rsm; aumif;pGmrvkyEi/f jynfwi;f
d
f
f kd
G
jynfy&Sd t&if;&Sirsm;rS t&if;tES;D rsm; rpduxw0ojzifh pD;yGm;a&;wGif
f
k f k f hH
edrusc&onf? ppftEdi&a&;ESihf vH+k cHKa&;twGuf jynforsm;. vGwvyf
hf hJ
kf
l
f
cGirsm;udk uef@owfywyif cJ&onf? jynfo@l tiftm;udk qG,toH;k cs cJ&
hf
d f h
J l
h
onf? jynfow@kd .b¾mESihf &dumudk &,ljcif;/ zsuq;D jcif;rsm;vkyc&onf?
l
Q
f
f hJ
vlrsK;d a&;t& trke;f yGm;r_ &efjyKr_rsm; }uD;rm;&Sn=f umcJ&onf? pD;yGm;a&;
h
t&a&m/ vlrsK;d a&;t&yg 'kuaygi;f pHEihf &ifqic&onf? aemufq;kH wdi;f jynf
Q
kS
kd f hJ
k
+yKd uGysuq;D a&;od@k yif a&S@±vmonf? xd@k a=umifh wdi;f &if;om;vlrsK;d pkrsm;.
J f
_
k
wef;wla&;ESifh vGwfvyfcGifhjyemonf tajccHusonfh jyemjzpf
onf[k ±_jrif=uonf? T t,ltqudk Armr[kwaomvlrsK;d pkrsm;ESihf
f
EdiijH cm;rS jrefrmjynfta&;udk avhvmae=uonfh Ediia&;okawoDtcsKd @u
kf
kfH
vufc,=kH unfxm;=ua=umif; avhvmod&&onf?
H
dS
tcsK@d u jynfwi;f qlytºkH uGrj_ yemonf ta&;t}uD;qH;k jyem
G
l
jzpfonf? qlytºkH uGrrsm;a=umifh pD;yGm;a&; vkyief;rsm;/ td;k tdrtaqmuf
l
_
f
f
58
51. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tOD;rsm; ysup;D rnf/ pD;yGm;a&;vkyief;topfrsm; vkyaqmif&ef r0Hr&J&rnf?
f
f
f
h dS
t&if;tES;D &Sorsm; r&if;ES;D 0H=h u? jynforsm; xdwvef@acsmufcsm;aomu
d l
l
f
rsm;rnf? vk,uftEdiusirrsm; ay:ayguvm+yD; ±d;k om;aomjynforsm;
k f hf _
f
l
'kua&muf=urnf? xdo@kd aom tHºk urukd rxde;f odr;f Ediygu wdi;f jynfysup;D
Q
k
G_
kf
k
f
a&;od@k OD;wnfom;vdrrnf? xd@k a=umifh Tjyemonf t"dutusq;kH
G
hf
jyemjzpfonf[k ,lq=uonf? Tt,ltqudk tm%modr;f ppftpd;k &
rsm;ESihf ‚if;wd@k .t0ef;t0di;f wd@k u vufc,=kH unfxm;=ua=umif; avhvm
k
H
awG@&&onf?
dS
txufygjyem}uD;av;&yftay: xyfrpppfo;kH oyf=unf=h uygp@kd ?
H D
xdjk yemwd@k onf rnfonftcseumv rnfonftajctaewGif ay:
h d f
h
ayguwwfygoenf;? wckEiwck rnfo@kd qufpyfcsyquf aeygoenf;? ‚if;
f
S hf
df
udo&rom tajccHEit"dujyemwd@k ukd a&G;cs,o&Eiygvrrnf?
k d dS S
S hf
f d dS kd f d hf
qlytºkH uGjcif;a=umifh pD;yGm;a&;taqmuftOD;rsm; ysup;D rnf? 'kuQ
l
f
rsK;d pHEihf }uHKawG@&rnf? wdi;f jynfysup;D a&;od@k OD;wnfom;Edionf — qdk
k S
k
f
G kf
onfw@kd rm trSeyifjzpfayonf? od@k aomfqytºkH uGronf tb,fa=umifh
S
f
ll
_
jzpfay:vm&oenf;? qlytºkH uGjcif;onf ayguurwpfrsK;d jzpfonf? xdo@kd
l
f JG _
k
aygufuGJEdkif&ef ,rf;ESifhwlaom pD;yGm;a&;=uyfwnf;r_/ wif;=uyfaom
xde;f csKyfuef@owf ydwyifxm;r_rsm;tay: rauseyfrrsm; cdicirmrm&S&ef
f
_
k f kd f
d
vdonf? xd@k tjyif peufwEiwaom tm%mydiw@kd . rSm;,Gi;f aom vkyf
k
H S hf l
kf
aqmifjyr_wck&&ef vdtyfygonf? TESpcr&Sygu }uD;rm;aomqlytºkH uGr_
dS
k
fk d
l
qdonfh ayguurrsK;d rjzpfay:Edi? jzpfvmyguvnf; umvwdtcseyi;f r#
k
f JG _
kf
k d f kd
om=umwwf+yD; +yD;qH;k oGm;ygvrrnf? Tjyemonf jzpfay:vmonfh
d hf
tcg rSeuefEieif;pGm xde;f odr;f &efvtyfaom ta&;ygonfjh yemjzpf
f
kd f
kd
onf? od@k aomftajccHusaom jyemr[kw?
f
txufygjyemwGif ,rf;tm;jzpfaom pD;yGm;a&;=uyfwnf;r_Eihf xde;f
S
csKyfuef@owfywyifrrsm;onf tb,fa=umifjh zpfay:vm&oenf;? 'Dru
d f _
kd
a&pDtcGifhta&;rsm; qdwfokOf;aer_ESifh jynfwGif;ppfa=umifh jzpfonf?
pD;yGm;a&;wdk;wufzGH@+zdK;a&;udpPudk EdkifiHwpfcktaejzifh ‚if;wpfckwnf;udk
vky,I&aomudpr[kw? t"dutm;jzifh vufeufuiwucuae=u
f l
P
f
kd f kd f kd f
aom jynfwi;f ppfr&Sd at;csr;f aom tajctae&S&rnf? wnf+ir+f y;D jynfol
G
d
d
59
52. Edkif[Hom
awGukd OD;aqmifEiaom tpd;k &wpf&yfvnf;&S&rnf? t&if;tES;D / twwf
kd f
d
ynmESihf tjcm;aom tajccHaumif;rsm;vnf;&S&ef vdtyfayrnf? jynfwi;f
d
k
G
ppfa=umifh qif;&JrjJG ymusaeaom tajctaewGif t&if;tES;D vnf;r&SEi/f
d kd
twwfynm&Si/f todynm&SiawGuvnf; vHvavmufavmuf rarG;xkwf
f
kd
k kH
Edi? vrf;yrf;qufo,a&;cufcaeaom tajctaewGif pD;yGm;a&;wd;k wuf
kf
G f
J
&efrm “0”r&SbJ “0d”vkyIr&aom tajctaejzpfonf? xd@k a=umifh jy
S
d
f
em}uD;av;ckteuf qlyltHkºuGr_ESifh pD;yGm;a&;ESifhqdkifonfh pm;0wfae
a&; =uyfwnf;r_jyemwd@k onf tajccHrusaom tudi;f tcufjyem
k
rsm;jzpfa=umif; xif&m;ayonf?
S
usef jyemESp&yfwif 'Drua&pDtcGita&;onf jyemawmf
f
G
kd
hf
awmfrsm;rsm;udk at;csr;f pGmajz&Si;f ay; Edionf? vGwvyfpmpD;yGm;a&;
kf
f
G
&SmazGEiciEihf aps;uGup;D yGm;a&;pepfukd azmfaqmifay;aoma=umifh pD;yGm;
kd f G hf S
f
a&;t& wd;k wufvmaprnfjzpfonf? od@k aomf 'Drua&pDonf jynfol
kd
trsm;pk.qENudkom azmfaqmifay;+yD; vlenf;pktay:vspfvsL±_r_rsm;
&Sonf? t&m&mudtrsm;pk.qENjzifh tqH;k tjzwfay;jcif;onf vlenf;pk
d
k
rsm;udk epfemaponf? xd@k a=umifvrsK;d wl/ bmomwlaom vl@tzG@J tpnf;
h l
rsm;wGif jyemr&Saomfvnf; vlrsK;d aygi;f pH/k bmomaygi;f pHEihf pkpnf;
d
k S
xm;aom u|Eyw@kd EiitwGuf 'Drua&pDtcGita&;wckwnf;ESihf rvHk
fk f kd f H
kd
hf
avmufyg? 'Drua&pDEii}H uD;rsm;jzpfaom t*FvefEihf tdE,Ediiw@kd wif
kd
kd f
S
dN k f H
G
vnf; TjyemrsK;d &Sconf?
d hJ
kd f
t*Fvefac: (United Kingdom) wGif ajrmufti,mvefjynfe,f
om; tdkif;&pfvlrsKd;rsm;u vufeufudkifawmfvSefwdkufcdkufcJhonfrSm
vlorsm;aom udpjP zpfonf? tdE,Ediiwivnf; vlrsK;d pkwi;f &if;om;
d
Nd k f H G f
kd
jzpfaom em*ESihf r%dyw@kd vufeufui+f yD; tdE,tpd;k &udk wducuc=hJ u
l
kd
Nd
k f kd f
onf? Ediia&;t& aqG;aEG;n‡Ei;f +y;D vlrsK;d a&;qdi&m tcGita&;rsm;pGmudk
kfH
d d_
kf
hf
vduavsmay;cJ&+yD; jzpfonf?
k f
h
vlrsK;d pkjynfe,frsm;ESihf 0ef;&Hvsu&aom u|Eyw@kd jynfaxmifpwif
f dS
kf f
k G
vlrsK;d pkrsm;. tcGita&;rsm;udk zdEycsKyfcs,xm;or# rat;csr;f rwd;k
hf
dS f
f
wufEia=umif; ESpaygi;f (50) ausmf jynfwi;f ppfordi;f u oufaojycJ+h yD;
kd f
f
G
k
jzpfonf? vlrsm;pkjzpfaom ArmvlrsK;d rsm;onfyifv#if rnfo@kd aomtajc
60
53. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tae a&muf&c&onfuvnf; txl;ajymp&mvdrnfr[kwyg? u|Eyw@kd EiiH
dS hJ
kd
k
f
kf f kd f
. tajctaeESihf udunonfh vlrsK;d a&;t& wef;wlnr#r&+dS yD;/ ud,yif
k f D
D _
k f kd
jyXmef;cGi&aom jynfe,frsm;jzifh pkaygi;f zG@J pnf;xm;onfh zuf'&,fjynf
hf dS
axmifpwif 'Drua&pDenf;pepfjzifh tkycsKyom;jcif;onfomv#if at;csr;f
k G kd
f f G
om,mwd;k wufrukd azmfaqmifay;Ediygvrrnf? Tonfum; t"duESihf
_
k f d hf
tajccHusaomjyem jzpfonf?
[rGefjynfopf*sme,f - 2000]
61
55. ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
jynfaxmifpzpnf;a&;jyem
k @JG
u|Ekfyfwdk@EdkifiHtwGif; jzpf&Sdaeaom ESpfig;q,fausmfjynfwGif; ppf}uD;.
t"duaomhcsujf yemonf jynfaxmifpz@JG pnf;a&; jyemjzpfonf?
k
bmompum;/ pmay/ ,Ofaus;r_/ aemufcordi;f / pkpnf;aexdi&me,fajr
H k
kf
a'ocsi;f rwlnaom vlrsK;d rsm;pkaygi;f aexdionfh EdiiwpfctwGi;f vlrsK;d
D
kf
kfH k
pkrsm; twlaexdia&;/ wenf;tm;jzifh jynfaxmifpz@JG pnf;a&;jyemonf
kf
k
t"dujyem}u;D jzpfonf? ‚if;jyemudk yuwdtaetxm;ESihf udunD
k f
rSeuefpmrajz&Si;f bJ tm%m&olw@kd u rdrw@kd qENt&vd&mqGypcs trnf
f
G
d
k J kH H
cHjynfaxmifpukd zG@J pnf;cJojzifh nDtpfuvrsK;d tcsi;f csi;f jyif;xefpm ppfcif;
k
h
kd l
G
&aom vufeufuiyÉdyuQ jzpfay:vmcJ&onf? ,if; ppfya=umifppfwyf
kd f
h
JG
h
onfta&;yg t&Set0g&vm+y;D aemufq;kH tm%m odr;f onftxd jzpfay:
df
vmonf? od@k Eihf wpfygwtm%m&Sitpd;k &. pk;d rd;k zdEyrukd jynfowpf&yfv;kH
S
D
f
dS f _
l
ESpaygi;f &Sn=f umpGm cHc&onf? pD;yGm;a&;t&vnf; r}uHKbl;atmif qif;&J
f
hJ
iwfrwvm&onf? xd@k a=umifh Tpkpnf;aexdia&; od@k r[kwf jynfaxmifpk
G f
kf
zG@J pnf;a&;jyemudk tjrefq;kH ajz&Si;f &ef vdtyfaeayonf?
k
jyemw&yfukd ajz&Si;f &mwGif jyemjzpfay:vm&jcif; tajccHukd
avhvm&ef vdtyfayonf? ordi;f udjk yef=unfv#if u|Eyw@kd Eiiwif vlrsK;d
k
k
h
fk f kd f H G
tcsK@d w@kd onf oD;jcm;Ediirsm;jzifh ESpaygi;f &Sn=f umpGm aexdivmcJh =uonf?
kfH
f
kf
tcsK@d vrsK;d wd@k rm vlO;D a&/ "etiftm;/ ppftiftm; enf;yg;ojzihf vuf
l
S
atmufcb0ESihf aexdivmcJ&onf? od@k aomf {u&mZf ya'o&mZfpepfwif
H
kf h
G
b¾mqufo&efomt"dujzpf+y;D rdrw@kd t}u;D tuJEihf rdrw@kd vrsK;d a'oudk
d
S d l
tkyfcsKyfaexdkifvmcJh=uonf? wcsdefcsdefwGif ppftiftm;}uD;rm;aom
bk&ifwyg;yg;u eD;pyf&m {u&mZfb&ife,fajrrsm;udk wducuor;f yduf
k h
k f kd f d k
Edicojzifh us,jf yef@aom EkiitoGia&mufconf? od@k aomf tiftm;
k f hJ
dfH
f
hJ
enf;yg;vmonfEihf xdtifyg&mEdiionfvnf; +ydKuGysup;D &jyefonf?
S
k
kfH
J f
ppftiftm;aumif;aom tavmif;bk&m;ESihf bd;k awmfb&m;wd@k u rGeEihf
k
f S
&cdijf ynfuor;f +y;D uke;f abmifrif;quf tifyg&mEdiiawmfukd wnfaqmuf
k
dk d
kfH
tkycsKyfEiconf? TtajccHu,+l yD; twkta,mifjynfaxmifpukd vSnhf
f kd f hJ
kd
k
pm;yHazmfcojzifh ,ae@txdjyem ay:ae&jcif;jzpfonf?
k
hJ
65
56. Edkif[Hom
AdkvfcsKyfatmifqef;onf ppfrSefaomjynfaxmifpkwnfaqmufa&;
tajccHukd awmifwef;a'ovlrsK;d pkacgi;f aqmifrsm;ESihf n‡Ei;f +y;D csrwf oGm;cJh
d d_
S
onf? od@k aomf ‚if;vky}f uc&+y;D aemuf ‚if;ESifh vlrsK;d pkacgi;f aqmifrsm; csKyqkd
HH
f
cJaom pm&Gupmwrf;rsm;onfvnf; ‚if;enf;wl ajrjrK‡ yo+*KF [cH cJ&onf?
h
f
f d f h
OD;Ekacgif;aqmifaom zqyvacgif;aqmifrsm;onf toGiftm;jzifh
jynfaxmifpk (Federal State) vufawG@tm;jzifh wpfjynfaxmifpepf
(Unitary State) jzpfaom trnfcjH ynfaxmifpz@JG pnf;yHukd OD;csexe;tm;
k
k
f Gf
a&;qGapcJonf? yifvpmcsKyfcsKyfq&mwGif ryg0ifcaom wenf;tm;jzifh
J h
kH
kd
hJ
t*Fvyw@kd pnf;±H;k zJxwrukd rpd;k &dr&aom u&if/ rGe/f &cdif vlrsK;d rsm;udrl
d f
h k f _
f
k
k
vlrsKd;wpfrsKd;. t*F g&yfrsm;ESihf rnfr#jynhfpHkaeapumrl rnfonfhtcGifh
ta&;r# ray;cJyg? txyfxyftcgcg qENjywduy0ifawmif;qdaomtcgrS
h
k f JG
k
rajymyavmufaom tcGita&;wpfcsK@d ukd ay;cJonf? u&ifvrsK;d wd@k rm
hf
h
l
S
t*Fvyw@kd vufxufu zG@J pnf;cJaom ppfwyft&Set0ga=umifh rGeEihf &cdif
df
h
df
fS k
wd@k xuf apmvsipm jynfe,f&cJonf?
fG
h
wdi;f &if;om;nDtpfukd tcsi;f csi;f &if;ES;D csp=f unfat;csr;f pGm jyem
k
udk rajz&Si;f bJ ‚if;wd@k a&;qGxm;aom Oya'udk bk&m;a'oemuJo@kd rw,+l y;D
J
h S f
taoqkyuixm;um ppfom;ESifh ykvyuo;kH I zDqeforsm;udk usnqef
f kd f
d f kd
l
f
ESihf axmif'%frsm;ay;cJonf? xd@k a=umihf vufeufuiawmfvea&;jzpf
h
kd f
S f
ay:vmcJ&onf?
h
urBmod jrefrmod opPmuwdjzifh csKyfqcaom yifvpmcsKyfyg oabm
kd hJ
kH
xm;udk tajccH+yD; Ediiawmfz@JG pnf;yHk tajccHOya'wGif (10) ESpjf ynfI
kfH
h
tusK;d r&S[jk rifygu &Sr;f jynfe,fEihf u&ifejD ynfe,fw@kd ukd cGxucihf ay;
d
S
J G fG
xm;onf? od@k aomf ‚if;wd@k onf cGxujf cif;udrawmif;qd/k jynfe,ftcGihf
J G
k
ta&;yday;&ef awmif;qdonfuyif ray;cJojzifh awmfvea&;ppfyrsm; ydrkd
k
k
kd
h
Sf
JG
k
us,jf yef@cavonf? ,ckqv#if vlO;D a&tawmftwef&+dS yD; xif&m;aom
hJ
kd
S
vlrsK;d wdi;f wGif trsK;d om;vGwajrmufa&;wyfz@JG Eihf v_y&m;r_rsm; &Saeonf?
k
f
S
fS
d
Tpkpnf;nD!wpm yl;aygi;f aexdia&;jyemudk OD;Eku twkta,mif
G f G
kf
jynfaxmifpkjzifh vSnfhpm;ajz&Sif;cJhonf? OD;ae0if;u jrefrmhqdk&S,fvpf
vrf;pOfoabmw&m;jzifh um&Hz;Hk v$r;f +yD; wpfjynfaxmifpepfjzifh ajz&Si;f
cJonf? rnfonfenf;ur# rajz&Si;f Edicacs? yuwdtajctaeESihf qef@
h
h
k f hJ
66