Μια παρουσίαση για την ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας και μάθησης που δημιουργήθηκε στα πλαίσια της διάχυσης των αποτελεσμάτων του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ KA122 του 1ου Γυμνασίου Ελευθερίου-Κορδελιού (2022-23)

1. Η δύναμη της ομάδας!
«Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία»,
μια αποτελεσματική μέθοδος
για τη διαχείριση της τάξης
Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+ KA122
«Classroom Management Solutions for Teachers:
New Methodologies, Effective Motivation,
Cooperation and Evaluation Strategies»

2. Collaboration learning
«ομαδοσυνεργατική μέθοδος»
Μέθοδος διδασκαλίας και μάθησης, κατά την οποία
δίνεται έμφαση στη συλλογική εργασία και την
αλληλεπίδραση των μαθητών μέσα από ομάδες
εργασίας.
Η μαθησιακή διαδικασία περνά από τα χέρια του
εκπαιδευτικού στους ίδιους τους μαθητές.
Αυτή η μέθοδος διδασκαλίας προωθεί μια πιο
ζωντανή και ενεργητική διαδικασία μάθησης, κατά
την οποία δίνεται έμφαση σε ομαδικές εργασίες και
δραστηριότητες με τη διακριτική καθοδήγηση του
εκπαιδευτικού.

3. Παιδαγωγικές θεωρίες
Dewey: κοινωνικοποίηση ατόμου, βιωματική μάθηση (σχολή Νέας Αγωγής) ,
W. Kilpatrik μέθοδος project
Κοινωνική ψυχολογία (G. Allport) ξεπέρασμα προκαταλήψεων, ανομοιογένεια ομάδων
Κοινωνική ψυχολογία της δυναμικής των ομάδων (Lewin, Johnson & Johnson)
G. Kerschensteiner, Η. Gaudig, C. Freinet
Ψυχολογία γνωστικής ανάπτυξης
Εποικοδομισμός (Piaget) έμφαση στην αυτόνομη συνεργασία των μαθητών μεταξύ τους
χωρίς παρέμβαση εκπαιδευτικού
Κοινωνικός εποικοδομισμός (κονστρουκτιβισμός) (μάθηση μέσω κοινωνικής
αλληλεπίδρασης, μαθητών μεταξύ του και με εκπαιδευτικό και με περιβάλλον
Wittgenstein, Kuhn, Vigotski)

4. πλεονεκτήματα
Εμπλοκή των ίδιων των μαθητών στη μαθησιακή
διαδικασία
Ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων
Καλλιέργεια αλληλεγγύης και κοινωνικών
δεξιοτήτων
Απόκτηση γνώσεων από τις εμπειρίες των άλλων
Διαχείριση συγκρούσεων και διαφωνιών
καλλιέργεια κριτικής σκέψης
 αύξηση κινήτρων μάθησης και μείωση άγχους

5. μειονεκτήματα
Απαιτείται περισσότερος χρόνος για προετοιμασία από τον
εκπαιδευτικό
Αυξημένη δυσκολία στην αξιολόγηση των μαθητών
Κίνδυνος κάποια μέλη να μην συνεργάζονται και να εργάζονται μόνο
λίγα μέλη
Κάποιοι μαθητές δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το ρυθμό
εργασίας κάποιων άλλων (απαιτείται διαφοροποίηση)
Πιθανή παρεμπόδιση της αυτονομίας και αυτενέργειας κάποιων
μελών

6. Σύνθεση ομάδων
Από πόσους/ες μαθητές/τριες αποτελείται μια ομάδα;
Ο αριθμός των μαθητών/τριών σε κάθε ομάδα
καθορίζεται από τους στόχους, την υλικοτεχνική
υποδομή και τη φύση του μαθήματος.
Μικρότερη ομάδα: δυάδα στο θρανίο
Ιδανική ομάδα 4-5 άτομα
Ομάδα 3 ατόμων: πρόβλημα γιατί πιθανόν να
εργάζεται μόνο η δυάδα
Ομάδα πάνω από 5 άτομα : πρόβλημα η
συμμετοχή όλων των μαθητών/τριών

7. Σύνθεση ομάδων
Με ποια κριτήρια γίνεται ο χωρισμός των ομάδων;
Ισοδύναμες ομάδες
Ανομοιογενείς εσωτερικά με βάση:
α) το κοινωνιόγραμμα (συστηματική περιγραφή του είδους, της ποσότητας και
της ποιότητας των διαπροσωπικών σχέσεων και αλληλεπιδράσεων που
συμβαίνουν ανάμεσα στους μαθητές μιας σχολικής τάξης)
β)την επίδοση,
γ)το φύλο,
δ) την εθνικότητα (μείξη για αποφυγή ρατσιστικών συμπεριφορών)
Οι ομάδες αλλάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα

8. Αποτελέσματα χωρισμού ομάδων
Τυχαία ομαδοποίηση γιατί:
Α)αποφεύγονται διακρίσεις
Β) αποφεύγονται μαθητικά lobby
Γ) ενδυναμώνονται οι αδύναμοι μαθητές, αισθάνονται μεγαλύτερη
ασφάλεια και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες
Δ) οι μαθητές/τριες με υψηλή επίδοση βελτιώνουν τη ζώνη επικείμενης
ανάπτυξης τους λειτουργώντας αλληλοδιδακτικά
Ε) ομάδες διαφυλικές : κλίμα συνεργασίας, αποφυγή σεξιστικής
νοοτροπίας, διαφορετικότητα, ισότητα (κατανομή ανάλογα με τα
ενδιαφέροντά τους)
Στ) ισοκατανομή από διάφορες εθνικότητες : διαπολιτισμικότητα,
αποφυγή «γκέτο», συνεργασία, αποφυγή και απόρριψη ρατσιστικής
νοοτροπίας

9. Στάδια ομαδοσυνεργατικής
1. Προετοιμασία:
Ο εκπαιδευτικός προετοιμάζει το υλικό του μαθήματος
Διαμορφώνει ανάλογα
την αίθουσα
Με βάση τα καθορισμένα κριτήρια
χωρίζει τους/τις μαθητές/τριες σε
ομάδες
2. Επεξεργασία :
Δίνει πληροφορίες για τη
σύνθεση των ομάδων
Ενημερώνει για τον τρόπο αξιολόγησης
Αναθέτει ρόλους και εξηγεί τα καθήκοντα κάθε ρόλου
Πληροφορίες για τον τρόπο εργασίας

10. Στάδια ομαδοσυνεργατικής
3. Διεξαγωγή ομαδικής
εργασίας:
Ο εκπαιδευτικός επιβλέπει την
πρόοδο των εργασιών
αξιολογεί
Απαντά σε ερωτήσεις και
καθοδηγεί όπου χρειάζεται
Φροντίζει για την ομαλή
διεξαγωγή του μαθήματος
4. Αξιολόγηση:
Ατομική (αυτοαξιολόγηση)
Ομαδική (ετεροαξιολόγηση)

11. Καθορισμός ρόλων
Ο εκπαιδευτικός καθορίζει και αναθέτει τους ρόλους στις ομάδες.
Δεν καθορίζονται από τους μαθητές΄: υπάρχει κίνδυνος να αναλάβουν ρόλους σχετικούς με
τις ευκολίες τους
Οι ρόλοι αλλάζουν κυκλικά ώστε κάθε μέλος της ομάδας να αναλάβει και να αποκτήσει
δεξιότητες από όλους τους ρόλους.

12. Οι ρόλοι στην ομάδα
Συντονιστής/αρχηγός/πρόεδρος: γενική εποπτεία, συντονίζει, καθοδηγεί, φροντίζει
να ολοκληρώσει η ομάδα το έργο
 Γραμματέας: κρατάει σημειώσεις, καταγράφει τις απόψεις και τα ευρήματα της
ομάδας
 Εκπρόσωπος (τύπου): αναλαμβάνει την τελική παρουσίαση στις άλλες ομάδες της
τάξης
 Υπεύθυνος επικοινωνίας με τις άλλες ομάδες/ δημοσιογράφος: ο «κατάσκοπος» που
περνά από τις άλλες ομάδες για πληροφορίες
Χρονομέτρης: φροντίζει να γίνονται οι εργασίες μέσα στο χρόνο που όρισε ο
εκπαιδευτικός
 Υπεύθυνος για υλικά και Η/Υ (αν υπάρχει εργασία σε υπολογιστές)
 μπορούμε να αυξήσουμε ή να μειώσουμε τους ρόλους, ανάλογα με τον αριθμό των
μελών της ομάδας.
Οι ρόλοι πρέπει να αλλάζουν

13. Εφαρμογή στην τάξη

14. Classroomscreen
ένα ψηφιακό εργαλείο για την ομαδοσυνεργατική μέθοδο
https://classroomscreen.com/
1. Δωρεάν
χωρίς
σύνδεση, αλλά
δεν κρατάει το
ιστορικό μας
2. Δωρεάν,
δημιουργούμε
λογαριασμό:
κρατάει το
ιστορικό μας
3. Δίνουμε
όνομα στη
λίστα μας
4. Γράφουμε
τα ονόματα
των
μαθητών/τριώ
ν μας

15. Classroomscreen ένα ψηφιακό εργαλείο για την
ομαδοσυνεργατική μέθοδο
Δημιουργούμε την
οθόνη που θέλουμε
Από εδώ
ξεκινάμε την
εργασία μας

16. περιβάλλον εργασίας
https://classroomscreen.com/

17. Εφαρμογή στην τάξη

18. ◦ Συνεργατική μέθοδος μάθησης με τους μαθητές ως «μεσολαβητές – διδάσκοντες»: Ο
εκπαιδευτικός δημιουργεί μία ομάδα με μαθητές «μεσολαβητές», τους οποίους εκπαιδεύει σε κάποιο
θέμα. Οι μαθητές αυτοί ,προτείνεται, να μην έχουν την υψηλότερη επίδοση. Μετά την εκπαίδευση
επιστρέφουν στις ομάδες τους και εκπαιδεύουν με τη σειρά τους τα υπόλοιπα μέλη των ομάδων.
◦ Συνεργασία μεταξύ μελών:. Κάθε μέλος της ομάδας αναλαμβάνει ένα κομμάτι του θέματος. Αφού το
δουλέψει, όλη η ομάδα συνθέτει τις πληροφορίες όλων των μελών της και παράγει τη νέα γνώση. Το
θέμα είναι κοινό. Η μέθοδος αυτή ενδείκνυται για προσεγγίσεις ερευνητικών θεμάτων
◦ Συνεργασία μεταξύ των ομάδων: Σχεδόν ίδια με την προηγούμενη. Διαφορά: οι ομάδες εργάζονται σε
παράλληλα και συμπληρωματικά θέματα ενός προβλήματος. Στο τέλος του μαθήματος πρέπει να
συνεργαστούν όλες οι ομάδες για το τελικό αποτέλεσμα.
◦ Αριθμοί: Όλες οι ομάδες εργάζονται παράλληλα για να επιλύσουν το ίδιο πρόβλημα. Σε κάθε μαθητή
κάθε ομάδας αντιστοιχεί ένας αριθμός από το 1-4 ή 5. Στο τέλος της εργασίας ,με κλήρωση, επιλέγεται
ποιο μέλος από κάθε ομάδα θα παρουσιάσει τη λύση του προβλήματος εκπροσωπώντας την ομάδα
του. Το βαθμό που θα πάρει ο εκπρόσωπος της ομάδας θα τον πάρει και κάθε μέλος της ομάδας Η
μέθοδος αυτή ενδείκνυται κυρίως για τον έλεγχο της κατανόησης των νέων μαθηματικών εννοιών και
απλών εφαρμογών και ασκήσεων.

19. Μέθοδος καταμερισμού περιεχομένου ή «Συνεργατική
συναρμολόγηση» (jiksaw) : διαίρεση περιεχομένου και στόχων σε
μικρότερα κομμάτια.
Κάθε μέλος αναλαμβάνει ένα κομμάτι εργασίας. Το μέλος με τον
αριθμό 1 αναλαμβάνει το 1ο θέμα, το μέλος με τον αριθμό 2 το 2ο
θέμα κ.ο.κ. Η ανάθεση των θεμάτων μπορεί να γίνει είτε από τον
εκπαιδευτικό είτε απευθείας από τα μέλη της ομάδας είτε με
κλήρωση.
Οι «ειδικοί» κάθε υποθέματος συγκεντρώνονται σε χωριστές ομάδες
και συζητούν διεξοδικότερα την εργασία τους
Επιστρέφουν στις αρχικές τους ομάδες και διδάσκουν στα υπόλοιπα
μέλη το κομμάτι τους.
Στο τέλος η κάθε ομάδα συνθέτει τα επιμέρους κομμάτια και
παρουσιάζει ολοκληρωμένη την εργασία στην ολομέλεια.

20. Η παρουσίαση αυτή δημιουργήθηκε στα πλαίσια της
διάχυσης των αποτελεσμάτων από το ευρωπαϊκό
πρόγραμμα ERASMUS+ ΚΑ122
Δημιουργός παρουσίασης: Σαράφη Μαρία, ΠΕ 02
◦ Πηγές: European Teachers Academy (φορέας επιμόρφωσης Erasmus)
◦ http://argos.aspete.gr/images/docs/ptyhiakes/2014-15/2014-15_PippaHr_MoustairasPan.pdf
◦ http://www.diapolis.auth.gr/epimorfotiko_uliko/index.php/2014-09-06-09-18-43/2014-09-06-09-29-
21/25-a3-klouv?showall=1
◦ https://www.schooleducationgateway.eu/el/pub/index.htm