More Related Content Similar to Is Capitalism Hostile to the Poor? (20) More from Sarinee Achavanuntakul (20) Is Capitalism Hostile to the Poor?1. ทุนนิยมเป็ นระบบเศรษฐกิจทีเป็ น
่
ปฏิปักษ์ตอผู ้ยากไร ้จริงหรือ?
่
สฤณี อาชวานันทกุล
http://www.fringer.org/
Book: Republic
30 พฤศจิกายน 2013
งานนี้เผยแพร่ภายใต้สญญาอนุญาต Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa)
ั
โดยผูสร้างอนุญาตให้ทาซ้า แจกจ่าย แสดง และสร้างงานดัดแปลงจากส่วนใดส่วนหนึ่งของงานนี้ได้โดยเสรี แต่เฉพาะใน
้
กรณีทให้เครดิตผูสร้าง ไม่นาไปใช้ในทางการค้า และเผยแพร่งานดัดแปลงภายใต้สญญาอนุญาตแบบเดียวกันนี้เท่านัน
่ี
้
ั
้
3. ‘จบ ป.4 ก็เป็ นเศรษฐีได ้’
ี่ ่
พันธ์รบ กาลา (ชายสหมีเกี๊ ยว)
ิ ั
สุจนดา เชดชย (เจ๊เกียว)
ิ
6. “The Occupy Wall Street movement… highlights the need to
restore basic capitalist principles like accountability.”
“Capitalism is so successful an economic system partly
because of an internal discipline that allows for loss and even
bankruptcy. It’s the possibility of failure that creates the
opportunity for triumph. Yet many of America’s major banks
are too big to fail, so they can privatize profits while
socializing risk… Their platform seems to be socialism for
tycoons and capitalism for the rest of us.”
“To put it another way, this is a chance to
save capitalism from crony capitalists.”
- Nicholas Kristof
6
7. “พลเมือง” กับ “พลเมืองดี”
ั
ิ
ั
• “พลเมือง” มี “สงกัด” และ “สทธิ” ในชุมชนและสงคม
่
• “พลเมืองดี” คือคนทีรวมทุกข์รวมสุข ชวยเหลือเจือจาน
่ ่
่
ั
ิ
่ ิ
สงคมหรือชุมชนทีตนเป็ นสมาชก ไม่ใชคดถึงแต่ตวเอง
่
ั
ทีมา: http://www.pantip.com/cafe/chalermthai/topic/A11195934/A11195934.html
่
7
8. ธุรกิจเป็ น “พลเมือง” ในแง่ใดบ ้าง? (1)
่
ั
ั
• ธุรกิจเป็ นสวนหนึงของสงคม ธุรกิจขาดสงคมไม่ได ้เหมือนกับทีคน
่
่
ั
ขาดน้ าและอากาศไม่ได ้ แต่สงคมก็พงพาธุรกิจด ้วย
ึ่
่
ื
• ธุรกิจไม่ใชพลเมืองแบบทีคนเป็ นพลเมือง – ไม่มหนังสอเดินทาง
่
ี
ี
่
ไม่มสทธิออกเสยงเลือกตัง แต่มสทธิบางอย่างเหมือนกับคน เชน
ี ิ
้
ี ิ
ิ
สทธิในการบริจาคเงินอุดหนุนพรรคการเมือง
มุมมอง 3 มุมเกียวกับ “การเป็ นพลเมืองของธุรกิจ”
่
1) มุมจากัด (limited view) – การเป็ นพลเมือง หมายถึงการทีธรกิจ
่ ุ
ทาการกุศล (corporate philanthropy) ในชุมชนทีตนประกอบ
่
ธุรกิจ ทาตัวเป็ น “พลเมืองดี” ด ้วยการบริจาคเงินให ้กับองค์กรการ
ึ
กุศล จัดงานแข่งกีฬา แจกทุนการศกษา ฯลฯ
8
9. ธุรกิจเป็ น “พลเมือง” ในแง่ใดบ ้าง? (2)
2) มุมเท่าเทียม (equivalent view) – “การเป็ นพลเมือง” ของธุรกิจ
ั
หมายถึงการแสดงความรับผิดชอบของธุรกิจต่อสงคม (ซ ี
ื่ ่
เอสอาร์) ปั จจุบนบริษัท นักวิเคราะห์ ทีปรึกษา และสอสวนใหญ่
ั
่
มองการเป็ นพลเมืองของธุรกิจในมุมนี้ โดยมองว่าการเป็ น
่
ี
พลเมืองดีของธุรกิจมี 4 ระดับเชนเดียวกับซเอสอาร์ นั่นคือ มี
ความรับผิดชอบทางเศรษฐกิจ กฎหมาย จริยธรรม และการกุศล
3) มุมขยาย (extended view) – มอง “การเป็ นพลเมือง” จากมุม
่
ิ
ทางการเมือง เชน การอ ้างสทธิพลเมืองของภาคธุรกิจ การให ้
่
ธุรกิจมีสวนร่วมในกลไกธรรมาภิบาลโลก หรือการเปิ ดให ้ธุรกิจ
ิ
ร่วมกับรัฐในการคุ ้มครองและหนุนเสริมสทธิพลเมืองของปั จเจก
ี่
ผู ้เชยวชาญบางท่านเรียกการเป็ นพลเมืองในมุมนีวา “ไกลกว่าซ ี
้ ่
ี
เอสอาร์” (beyond CSR) หรือ “ซเอสอาร์ทางการเมือง”
9
10. ก่อนหน ้านีมแนวคิดทีหลากหลาย...
้ ี
่
้
่
• “การเป็ นพลเมืองดี” มักถูกใชในความหมาย “ชวยเหลือ
ั
่
ิ่
่
สงคม” เชน บริจาคเงิน/สงของ/ลงแรงชวงวิกฤติน้ าท่วม
ี
้
่ ั
• “ซเอสอาร์” มักถูกใชในความหมาย “คืนกาไรสูสงคม/
ชุมชน” เพียงมิตเดียว เน ้นการทากิจกรรมการกุศลต่างๆ
ิ
โดยเฉพาะในชุมชนทีไม่ไว ้วางใจธุรกิจ
่
้
• “ธุรกิจทียั่งยืน” มักถูกใชในความหมาย “การทาธุรกิจที่
่
สอดคล ้องกับหลักการพัฒนาทียั่งยืน” คือไม่ลดรอน
่
ิ
ี ิ
ิ่
คุณภาพชวตของคนรุนหลัง เน ้นด ้านสงแวดล ้อม
่
10
11. …แต่ปัจจุบนกาลังหลอมรวมและยกระดับ
ั
รายงาน "Corporate citizenship: Profiting from a
sustainable business" ปี 2008 โดย Economist
Intelligence Unit นิยาม “การเป็ นพลเมืองของธุรกิจ” ว่า
“การก้าวข้ามการกุศล (philanthropy) และการปฏิบติตาม
ั
กฎหมาย (compliance) ไปสู่การจัดการกับผลกระทบต่อสังคม
และสิ่งแวดล้อมของธุรกิจ รวมถึงการมีส่วนร่วมทางเศรษฐกิจ
“พลเมืองภาคธุรกิจ” ไม่เพียงแต่มีความรับผิดต่อผูถือหุ้น
้
เท่านัน หากแต่ยงมีความรับผิดต่อผูมีส่วนได้เสียอื่นๆ อาทิ
้
ั
้
พนักงาน ผูบริโภค คู่ค้า ชุมชนท้องถิ่น และสังคมส่วนรวม”
้
11
12. จาก CSR สู่ CSV (creating shared value)
CSR
CSV
คุณค่า: การทาดี
คุณค่า: ประโยชน์ต่อสังคมและสิงแวดล้อม
่
การเป็ นพลเมือง, การกุศล, ความยังยืน
่
เทียบกับต้นทุนทีเสียไป
่
ธุรกิจกับชุมชนสร้างคุณค่าร่วมกัน
เป็ นหัวใจของความสามารถในการแข่งขัน
ทาตามอาเภอใจ หรือเป็ นปฏิกรยาต่อแรง
ิิ
กดดันจากภายนอก
แยกจากการมุงทากาไรสูงสุด
่
เป็ นหัวใจของการทากาไรสูงสุด
วาระถูกกาหนดด้วยภาระการรายงานและ
วาระถูกกาหนดจากภายในองค์กร
รสนิยมส่วนตัว
ผลกระทบถูกจากัดด้วยรอยเท้าธุรกิจและงบซี ปรับเปลียนงบการลงทุนและการใช้จ่ายของ
่
เอสอาร์
ทังบริษท
้
ั
ทีมา: ผู ้เขียนแปลจาก Michael Porter และ Mark Kramer, “Creating Shared Value,” Harvard Business Review, January่
February 2011. ดาวน์โหลดได ้จาก http://www.fsg.org/tabid/191/ArticleId/241/Default.aspx
12
13. จาก “การจัดการ” สู่ “การร่วมมือ”
การจัดการผูมีส่วนได้เสีย
้
การร่วมมือกับผูมีส่วนได้เสีย
้
ไม่เป็ นเอกภาพ แบ่งตามสายงาน
บูรณาการทังองค์กร
้
เน้นการบริหารจัดการความสัมพันธ์
เน้นการสร้างความสัมพันธ์
เน้นการบริหารความเสียงและลดแรง
่
เน้นการสร้างโอกาสและผลประโยชน์
กดดันจากภายนอก
ร่วมกัน
เชื่อมโยงกับเป้าหมายทางธุรกิจระยะสัน เชื่อมโยงกับเป้าหมายทางธุรกิจระยะ
้
ยาว
่
ปฏิบตอย่างไม่เป็ นเอกภาพ เช่น ฝาย
ั ิ
ลูกค้าสัมพันธ์ดแลลูกค้าด้วยแนวทาง มีแนวทางปฏิบตเป็ นเอกภาพทังองค์กร
ู
ั ิ
้
่
หนึ่ง ฝายชุมชนสัมพันธ์ดแลชุมชนด้วย
ู
ผลักดันด้วยเป้าหมายทางธุรกิจ พันธ
อีกแนวหนึ่ง ขึนอยูกบความสนใจของแต่ กิจทางสังคม และคุณค่าขององค์กร
้ ่ ั
่
ละฝายและสไตล์ของผูจดการแต่ละคน
้ั
13
15. CEMEX: บ ้านเพือคนจน
่
• CEMEX บริษัทขายวัสดุกอสร ้างทีใหญ่ทสด
่
่
ี่ ุ
ในโลก ริเริมโครงการ “Patrimonio Hoy”
่
ในปี 1998 เพือบุกตลาดผู ้มีรายได ้น ้อย
่
้
่
• ใชนวัตกรรม “วงจรออม-กู ้” และชวยเรือง
่
่
่
ชางและสถาปนิก ชวยให ้คนจนสร ้างบ ้านได ้
เร็วกว่าปกติ 3 เท่า และถูกกว่า 3 เท่า
• ในเวลา 1 ทศวรรษ ปล่อยกู ้ไมโครเครดิต
่
$135 ล ้าน ชวยให ้คนกว่า 1.3 ล ้านคนใน
ทวีปอเมริกาใต ้มีบ ้านทีมคณภาพ
่ ี ุ
้
• 29% ของลูกค ้าใชบ ้านทาธุรกิจขนาดเล็ก
• ได ้รับรางวัล 2006 World Business Award
จาก the International Chamber of
Commerce และ United Nations
HABITAT Business Award ในปี 2009
15
17. The Body Shop: business as activist
“All through history, there have always
been movements where business was
not just about the accumulation of
proceeds but also for the public good.”
- Anita Roddick
“I want to work for a company
that contributes to and is part of
the community. I want
something not just to invest in. I
want something to believe in.”
- Anita Roddick
17
18. วิถ ี “ไตรกาไรสุทธิ” ของ Novo Nordisk
• ก่อตังปี 1923 ทีเดนมาร์ก ปั จจุบนเป็ นผู ้นาโลกด ้านการ
้
่
ั
ดูแลผู ้ป่ วยโรคเบาหวาน
• พนักงาน 30,000 คน มีสานั กงานใน 76 ประเทศทั่วโลก
• โครงการ Changing Diabetes ต่อกรกับเบาหวานใน
ประเทศกาลังพัฒนา เน ้นด ้านการป้ องกันและเข ้าถึงยา
18
19. วิถของ Novo Nordisk (ต่อ)
ี
• โครงการ TakeAction! สนับสนุนให ้
พนักงานของบริษัททางานอาสาในเวลา
งาน โดยเฉพาะด ้านการให ้ความรู ้เรืองการ
่
ป้ องกันโรคเบาหวานในชุมชนท ้องถิน
่
19
20. “Pull factor” : “ตลาดคนจน” $5 ล ้านล ้าน
• ทัวโลกมีคนทีมรายได ้ตากว่า
่
่ ี
่
$2 ต่อวัน 4 พันล ้านคน
รายได ้น ้อย แต่มจานวนมาก
ี
• ถ ้าบุก “ตลาดคนจน” สาเร็จ ก็
่
ั
จะได ้กาไรและชวยสงคม
่
(ชวยคนจน) ไปพร ้อมกัน
20
21. Source: IFC and World Resources Institute, “The Next Four Billion –Market
Size and Business Strategy at the Base Of The Pyramid” 2007
24. การสร ้างนวัตกรรมในตลาด BOP
่
1. การตังราคา ไม่ใชแค่ตงราคาให ้ถูกทีสดแต่ต ้องคิดถึง
้
ั้
่ ุ
ึ
ราคาทีสร ้างคุณค่าให ้ลูกค ้ามากทีสด รู ้สกว่าคุ ้มค่าทีสด
่
่ ุ
่ ุ
ั
2. นวัตกรรมต ้องอาศยการคิดค ้นทางออกใหม่ๆ ไม่ใช ่
คาดหวังว่าเทคโนโลยีเก่าจะแก ้ปั ญหาของลูกค ้าตลาด
ล่างได ้
3. ในเมือตลาดล่างเป็ นตลาดใหญ่มาก ทางออกจะต ้อง
่
สามารถขยายตลาดได ้ และสามารถเคลือนย ้ายข ้าม
่
ประเทศ ข ้ามวัฒนธรรมและข ้ามภาษาได ้
25. การสร ้างนวัตกรรมในตลาด BOP
้
4. นวัตกรรมทังหมดต ้องเน ้นการใชทรัพยากรอย่าง
้
ิ
้
ประหยัด ตลาดพัฒนาแล ้วคุ ้นชนกับการใชทรัพยากร
ิ้
้
อย่างสนเปลือง แต่ถ ้าผู ้บริโภคตลาดล่าง ใชทรัพยากร
ึ่
เท่ากับผู ้บริโภคในประเทศพัฒนาแล ้ว ซงเป็ นประเทศทีม ี
่
ประชากรน ้อยกว่า โลกก็จะไม่สามารถรองรับการใช ้
ทรัพยากรทังหมดได ้
้
ิ
5. การพัฒนาสนค ้าและบริการจะต ้องตังต ้นจากความ
้
ึ้
ั
่
เข ้าใจอย่างลึกซงในฟั งก์ชน ไม่ใชแค่รปแบบ
ู
ิ
6. นวัตกรรมเชงกระบวนการ (Process Innovations)
ิ
สาคัญในตลาดล่างพอๆ กับนวัตกรรมเชงผลิตภัณฑ์
(Product Innovations)
26. การสร ้างนวัตกรรมในตลาด BOP
้ ิ
7. การลดระดับทักษะทีจาเป็ นต่อการใชสนค ้าและบริการ
่
ิ
(Deskilling) เป็ นเรืองสาคัญ การออกแบบสนค ้าและ
่
บริการสาหรับตลาดล่างจะต ้องคานึงถึงระดับทักษะ,
สาธารณูปโภคพืนฐานทีขาดแคลน และความยากลาบาก
้
่
ในการเข ้าถึงบริการในพืนทีทรกันดาร
้ ่ ุ
ึ
8. กุญแจสาคัญคือการให ้การศกษาแก่ลกค ้าเกียวกับ
ู
่
วิธใชผลิตภัณฑ์
ี ้
้
9. ผลิตภัณฑ์จะต ้องใชการได ้ในสภาพแวดล ้อมที่
ยากลาบาก
27. การสร ้างนวัตกรรมในตลาด BOP
10. การวิจัยและพัฒนา Interface เป็ นเรืองสาคัญ
่
11. นวัตกรรมจะต ้องไปถึงตัวผู ้บริโภค
ิ
12. การพัฒนาสนค ้าจะต ้องเน ้น Platform ทียดหยุน
่ ื
่
พอทีจะเพิม Feature ใหม่ๆ เข ้าไปได ้
่
่
28. ่ ุ
สูยค “เศรษฐกิจแห่งคุณค่า”?
“ In the 19th century, we were making money
with money. In the 21st century, I believe and
hope that we will use values to create value.”
- Oliver Le Grand , Chairman of the Board of
Cortal (a subsidiary of BNP Paribas)
“[There is] No Place To Hide for the Irresponsible
Business”
- Financial Times headline,
29 September 2003
28
29. “You never change things by fighting the
existing reality.
To change something, build a new model
that makes the existing model obsolete.”
- R. Buckminster Fuller -
“คุณไม่มวันเปลียนอะไรก็ตามด ้วยการต่อกรกับ
ี
่
ความจริงทีเป็ นอยู่
่
ถ ้าคุณอยากเปลียนอะไรก็ตาม จงไปสร ้างโมเดลใหม่
่
ทีทาให ้โมเดลเดิมล ้าสมัย”
่
- อาร์. บัคมินสเตอร์ ฟุลเลอร์ 29