Vaidyakiya Vyavasay Vyavahar Aani Dhyeya A Bestseller By Dr. Shriniwas Kashalikar
•
0 gefällt mir•134 views
Empfohlen
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Andere mochten auch
Mehr von Sanjay Sane
Mehr von Sanjay Sane (20)
Vaidyakiya Vyavasay Vyavahar Aani Dhyeya A Bestseller By Dr. Shriniwas Kashalikar
- 2. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe meneÙÙe RLIVING & H PE OL SU R IS FO TI C L SOCI ETY H EALTH ADV NA ISSHHA IO AN AT CE N ME ER NT I NT }sKekeâ [e@. ßeerefveJeeme peveeo&ve keâçeeUerkeâj Sce.yeer.yeer.Sme., Sce.[er., SHeâ. DeeÙe.meer.peer., SHeâ.SHeâ.SHeâ.yeer.Sce.Sme. (Ùet. Smed.S.) ØecegKe : mebhetCe& leCeeJecegkeäleer keWâõ, keâe@}spe efyeu[eRie, eflemeje cepe}e, kesâ.F&.Sce. ne@efmheš}, hejU, cegbyeF& - 400012. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 3. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe © [e@. ßeerefveJeeme peveeove keâçeeUerkeâj 101, S/24, n@hheer Jn@}er, efškegâefpeveerJee[er jes[, eCes (heefçÛece) - 400610 ceesyeeF} : 9869326089 Heâesve : 25898934 F ces} : Shriniwasijk@rediffmail.com JesyemeeFš : www.superliving.net F-yegkeâ DeeJe=òeer : mebieCekeâ Øekeâeçeve 5/6, çeebleer efveJeeme, meble jeceoeme jes[, ieCesçe še@keâerpe peJeU, ceg}gb[ (hetJe) cegbyeF - 400081 otjOJeveer : 25681650 /25688682 F ces} : info@sanganak.in JesyemeeFš : www.esanganak.com JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 4. DeheCe -heef$ekeâe peerJeveeefJeeÙeer meceepeeefYecegKe DeeefCe DeKeb[ ›eâebleerJeeoer Âef°keâesve ce}e Øeehle nesCÙeeceOÙes DeveskeâebÛes keâle=lJe hetjkeâ j}s. lÙee meJeeËvee DeeefCe ceePes DeeF-Jeef[} Ùeebvee ner Deuheke=âleer DeheCe. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 5. DeeefçeJeeo meOÙee Ûee}t Deme}suÙee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛes mJe®he yengDebçeer JÙeeJeneefjkeâ efkebâJee meeshÙee Yeeesle meebieeÙeÛes lej OebÅeeÛes Pee}s Deens. ( Oeboe, JÙeJenej DeeefCe JÙeJemeeÙe Ùeele ceese Heâjkeâ Deens ns }#eele IÙeeJes) hetJeea [e@keäšj, JewÅe efkebâJee nkeâerce ne kegâšgbyeeleer}Ûe Skeâ Ieškeâ Ùee veelÙeeves JeeJejle Demes DeeefCe kegâšgbyeeleer} ØelÙeskeâ JÙekeäleerÛes efnle lees keâleJÙe cnCetve henele Demes. DeçeeJesUer DeefOekeâejeves kegâšgbyeeleer} ØecegKee}e lees ÙeesiÙe meu}e osF Je JesUØemebieer lÙeeÛeer keâeveGIe[Ceerner keâjer. Deepe peceevee PeheešŸeeves yeo}le Deens. kegâšgbyemebmLeeÛe pesLes }eshe heeJe}er, lesLes He@âefce}er efHeâpeerefçeÙeve jentÛe keâmee çekesâ}? ØelÙeskeâ ceeCemeeÛÙee keâuhevee DeeefCe FÛÚe efYeVe-efYeVe Deçee Øemebieer SkeâeÛe Iejeleer} Ûeej JÙekeäleeRvee Ûeej efvejefvejeUs [e@keäšj ( efkebâJee JewÅe, nkeâerce) DeeJeçÙekeâ JeešCes DeheefjneÙe Deens. ØeLecele:Ûe kesâ}suÙee efJeOeeveemebyebOeer efJeÛeej keâjlee Demes Dee{Ules keâer, [e@keäšj jesiÙeeÛee Heâkeäle pesJe{Ÿeeme lesJe{eme Je lesJe{Ÿee JesUshegjleeÛe efJeÛeej keâjleele. ceeies lÙee}e keâeÙe Pee}s nesles efkebâJee DeeheCe Jeehejle Deme}suÙee DeeweOeeÛee heefjCeece heg{s keâeÙe nesF} ÙeeÛee efJeÛeej yeNÙeeÛeJesUe kesâ}e peele veener, ns keâšt Deme}s lejer melÙe Deens. meeceevÙele: JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛeer keâvme}šbš, mepeve (Dee@hejsefšbie), pevej} he@Çefkeäšçeveme ( ef[«eer Deme}s}s), jefpemš[ cesef[keâ} he@Çefkeäšveme ( cnCepes heoJeer veme}s}s heCe JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe keâjCÙeeÛeer mejkeâejer hejJeeveieer Iesle}s}s ) Je ieeJeer efkebâJee Pee[heeuÙeeÛeer DeeweOes osCeejs JewÅe Deçeer efJeYeeieCeer keâjlee ÙesF}. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 6. meeceevÙe peveles}e ( Ùeele heoJÙeglej efçe#eCe Deme}s}sner Ùesleele) JewÅekeâerÙe %eeve peJeU peJeU vemeuÙeemeejKeer Deepe heefjefmLeleer Deens. Deepener «e@pÙegSš }eskeâ keâe{s, cegUebÛee efkebâJee heeveebÛee jme, DemebKÙe ØekeâejÛes meWõerÙe Je efvejeRefõÙe heoeLe DeeweOe cnCetve Deefçeef#ele ceeCemeekeâ[tve Iesleevee Dee{Uleele ns meJeeËvee eTkeâ Deens. Depetvener jmlÙee-jmlÙeeJej Pee[heeuÙeeÛÙee cegàÙee Je ÛetCex IesTve GCelesÛes efJekeâej, keâ[keâer, efveõeveeçe, [eskesâogKeer, JeeleefJekeâej DeçeeJej nceKeeme Je pee}erce oJee cnCetve meebietve efJekeâCeejs }eskeâ meJeeËveerÛe heeefn}s Deensle. lÙeebÛÙeekeâ[tve DeeweOes IesTve Jeehe®ve heeefn}er Deensle. ÙeemeboYeele Skeâe ØeeÛeeÙeeËveer Skeâe Gòej efnbogmLeeveer YeškeäÙeekeâ[tve 750/- ®. Ûeer DeeweOes jesKe efJekeâle IesleuÙeeÛes Je lÙee DeeweOeebÛee DeLeeleÛe keâener iegCe ve DeeuÙeeÛes Øemlegle }sKekeâe}e ceenerle Deens. Demees. Ùee meJeeËÛes cetU De%eeve Je DeefÛeefkeâlmekeâJe=òeer Je yegæerÛe nesÙe . ogmeNÙee yeepet}e pes pes osçeer les les lÙeepÙe Deçee efJeÛeejeÛeer mJele: DelÙeeOegefvekeâ mecepeCeejer ceb[Uer Deensle. les #egu}keâ ogKeCÙeekeâefjleener keâvme}šbšvee Yesšleele. meeOeejCe Deçee }eskeâebÛeer Je=òeer DeeweOeebÛeer Ùeeoer pesJe{er ceeser lesJe{e [e@keäšj efJeÉeve Je ceeser Deçeer DemeuÙeeÛes °erme he[les. ceie les ceneYeeie ’’yeef[çeshe Je KeeCÙeeÛee mees[e’’ ‘‘«eeFhe Jee@šj’’ cnCetve DeebOeUsheCeeves efJekeâle IesTve ceg}ebvee heepe heepe heepeleele. efveoeve efçeef#ele }eskeâebveer lejer Lees[er efÛeefkeâlmekeâ yegæer JeehejeJeer ns meeceevÙe%eeveeme Oe®ve Deens. meOÙee ceesŸee çenjeletve Skeâ og°Ûe›eâ meg® Pee}s Deens. keâvme}šbš efHeâpeerefçeÙeve, #e-efkeâjCe lep%e, he@Lee@}e@efpemš, mepeve ieeÙekeâe@}e@efpemš, [Wefšmš Je Flej ÙeebÛes Skeâ JelegU DemelesÛe. jesieer DeeuÙeeJej lÙeeÛeer çeejerefjkeâ leheemeCeer keâjCÙeehetJeea leLeekeâefLele keâvme}šbšvee lÙeeÛÙee cet$e, efJe‰e, Legbkeâer, #e-efkeâjCe h}sš ÙeebÛÙee efjheesšÛeer ØeLece DeeJeçÙekeâlee Yeemeles. ßeercebleebvee DeLeele ÙeeÛes keâener Jeešle veener, heCe ceOÙeceJeieeaÙe JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 7. cee$e KejesKejer efheUtve efveIelees. Skeâe yeepetme Deçee Øekeâejs npeejes ®heÙes KeÛe keâjCeejs hesçebš, çeskeâ[es ®heÙes IesCeejs [e@keäšj DeeefCe ogmeNÙee šeskeâe}e YeereCe mJe®heeÛee Deepeej Deme}e lejer, keâe{s, cegàÙee, hee}e, jme Ùeele jme IesCeejs De%e }eskeâ ÙeebÛee mecevJeÙe keâmee, keâess, keâesCeer DeeefCe kesâJne Iee}eJeÙeeÛee? Ùee meJeeËÛee efJeÛeej keâ¤ve ner hegefmlekeâe [e@. ßeerefveJeeme pe. keâçeeUerkeâj Ùeebveer KejesKejer levceÙelesves, keâUkeâUerves Je efJeÛeejhetJekeâ ef}efn}er Deens. Ùeele keâesCee Skeâe efJeefçe° JÙekeäleer, mebmLee efkebâJee JewÅekeâerÙe JÙeeJemeeefÙekeâebJej lÙeebÛee jese veener; heCe pevepeeie=leer JneJeer ne çegæ nsleg Ùeeceeies Deens. DeeheCe meeOÙee JeneCee IÙeeJeÙeeÛÙee, lej 4-4 ogkeâeves Je vecegves heenlees, efkebâceleerle IeemeeIeerme keâjlees. ceie DeeheuÙee çejerjemebyebOeer Flekesâ De%eeveer Demetve keâmes Yeeies} ? [e@keäšjveer ef}efn}s}er hegefmlekeâe Ùee °erves meJeeËveeÛe ceeieoçekeâ JneJeer. mejkeâejvesner Lees[s peeoe peeie=le DemeeJes. DeLeele efveÙece keâ®ve efkebâJee yebOeves Iee}tve Ùee iees°er meeOÙe nesCeej veenerle. ns ogKeCes veepetkeâ Deens Je lÙeeÛee efJeÛeejner veepegkeâheCes nesCes DeeJeçÙekeâ Deens. [e@keäšjebveer DeeweOeer kebâhevÙee Je lÙeebÛee Propoganda ÙeebJejner ef}efn}s Deens. SkeâÛe DeeweOe Goe. Tetracycline 15 hewçeebheemetve les 65 hewçeebheÙeËle efvejefvejeàÙee kebâhevÙee keâçee efJekeâleele? Je mejkeâej lÙeeJej vepej keâe sJet çekeâle veener? ceesŸee kebâhevÙee DeeheuÙee DeeweOeebJej efJeefçe° Øeef›eâÙee Je çegæerkeâjCe keâjCÙeeceOÙes hewmee KeÛe neslees cnCetve efkebâcele peemle Demee ÙegefkeäleJeeo }{efJeleele lej }neve kebâhevÙee DeeceÛes DeeweOe Deçegæ Demes} lej mejkeâej hejJeeveieer keâçeer osF} Demee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 8. ÙegefkeäleJeeo }{efJeleele. meeOeejCele: 95 škeäkesâ [e@keäšjebveener Ùeeleer} JemlegefmLeleer mecepet çekeâle veener lej Flejs peveebÛes keâeÙe ? mejkeâejves Ùee °erves ÙeesiÙe heeT} GÛe}Ces Heâej DeeJeçÙekeâ Deens. Deelee Leebyelee Leebyelee Øekeâeeves peeCeJeCeejer Je Kesopevekeâ Deçeer DeeCeKeer Skeâ iees° - Deepe JewÅekeâerÙe efçe#eCe ( keâer Heâkeäle ef[«Ùee?) efJekeâle efceUt }eieuÙee Deensle. 10 les 40 }eKe ®heÙes [esvesçeve efo}s keâer le=leerÙe ßesCeerleer} ceú efJeÅeeLeeaner Sce.yeer.yeer.Sme nesT çekeâlees. efçe#eCe #es$eele Je leerner JewÅekeâerÙe ( cnCepes pÙeeÛee mee#eele pevce- ce=lÙegçeer mebyebOe ) #es$eele Demeer GIe[ GIe[ Je keâeÙeosçeerj }eÛe}gÛehele Je keâeUeyeepeej Ûee}le Deens, ns KejesKejÛe ceeCegmekeâer}e Oe®ve Je osçeeÛÙee, meceepeeÛÙee efnleeÛes Deens keâeÙe ? DeçeeØekeâejs cevee}e Je yegæer}e Ûee}vee osCeejs ef}KeeCe kesâuÙeeyeö} ceer [e@keäšjebvee OevÙeJeeo oslees Je lÙeebÛeskeâ[tve Gòejesòej DeçeeÛe ØekeâejÛeer pevepeeie=leerÛeer keâeces nesJeesle Demee DeeçeerJeeo oslees. Fefle çeced ~~ - Skeâ meceJÙeeJemeeefÙekeâ efnleefÛeblekeâ ~~ Deelcevees cees#eeLeced peieled efnleeÙe Ûe ~~ JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 9. Gösçe ceeCemeeÛÙee peerJeveeçeer DelÙeble efveie[erle Deme}s}e JÙeJemeeÙe cnCepes JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe. Ùee JÙeJemeeÙeeJej meceepeeleer} meJe çeeefjefjkeâ efkebâJee ceeveefmekeâ og:KeeÛes mJe®he Je ØeceeCe DeJe}byetve Demeles. meceepeJeeoer osçeebceOÙes JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe vemetve lesLes JewÅekeâerÙe mesJee Ghe}yOe Deens. ner mesJee çeemekeâerÙe peyeeyeoejer cnCetve çeemeve heej hee[erle Demeles. lÙeeefkeâeCeer meceepeeÛÙee meJe DeejesiÙeefJeeÙekeâ iejpee kesâJeU çeemeveeÛÙee ÙeespeveebletveÛe hetCe keâjCÙeeÛeer nceer Demeles. YeejleemeejKÙee osçeeÛes Demes veener, DeeheuÙeekeâ[s JewÅekeâerÙe mesJee DeefmlelJeele vemetve JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe Je leesner OebÅeeÛÙee mJe®heele Ûee}}s}e Deens. Ùee JÙeJemeeÙeeÛes mJe®he heeefn}s lej çeskeâ[es ®heÙes KeÛe keâ®vener efJeßJemeveerÙe GheÛeej efceUt ve çekeâuÙeeves GefÉie nesCeejs ®iCe Dee{Uleele, lej npeejes ®heÙes keâceeJeuÙeeJejner JÙeeefOeefJeceesÛeveeÛee Keje Deevebo ve efceUJeCeejs DeeefCe neJejšheCes meJebie megKeeÛÙee ceeies }eieCeejs [e@keäšj Dee{Uleele. lÙeebÛÙeeceOÙes Yejer}e Deveskeâ DeeweOe kebâhevÙee Je lÙeebÛes o}e} Demes Demeleele keâer, lÙeebÛee Gösçe kesâJeU DeLeepeve Demelees. Demees. meceepeeÛes DeejesiÙe OeeskeäÙeele ÙesF} Deçeer JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛeer Ie=Ceemheo heefjefmLeleer peeCeJe}er, lesJne lÙee efJeeÙeemebyebOeer keâener efJeÛeej ceeb[Ces DeeJeçÙekeâ Jeeš}s. cnCetve ne Kešešeshe. ns efJeÛeej SKeeÅeeme keâoeefÛele ØeLeceeJemLesleer} Jeešleer}. heCe Ùee hegefmlekesâÛee nslet JewÅekeâerÙe mesJesÛee Ssefleneefmekeâ Dee{eJee IesCes efkebâJee osçeesosçeeRÛÙee mesJeebÛee hejeceçe IesCes Jeiewjs vemetve meceepeeceOÙes Deçeer peeie®keâlee efveceeCe nesTve JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 10. pesLes pesLes JewÅekeâerÙe mesJesÛes }Ûekesâ lees[}s ies}s Deensle, lÙeeÛeer peeCeerJe meceepee}e nesCes DeeJeçÙekeâ Deens. Deçeer peeCeerJe pej ®iCe, [e@keäšj Je FlejebÛÙeelener efveceeCe Pee}er lejÛe Deepe ve°ØeeÙe Pee}s}e JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeleer} mesJeeYeeJe hegve®ppeerefJele keâjlee ÙesF} lÙee°erves peeCeerJehetJekeâ Je heæleçeerjheCes ØeÙelve lejer kesâ}s peeleer}, Ùee Dehes#esves Je YeeJevesves JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛee ne mebef#ehle Dee{eJee IesTve keâener cegös ceeb[CÙeeÛee ØeÙelve kesâ}e Deens. ceer mJele: JewÅekeâerÙe JÙeeJemeeefÙekeâ DemeuÙeeves Ùee Dee{eJÙeeleer} efJeefJeOe iees°eRÛee ØelÙe#e DevegYeJe Dee}e. mJele:efJeeÙeer Heâej GÛÛe keâuhevee yeeUietve veJns, lej mJele:}ener hegkeâUÛe megOeej}s heeefnpes ÙeeÛeer peeCeerJe sJetve kesâJeU meceepeefnleemeeer ns çeyoebkeâve...! JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 10 ~~
- 11. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - DeepeÛes mJe®he efkeâleer }eskeâmebKÙesceeies efkeâleer [e@keäšme Je efkeâleer vemexme Demeleele ÙeeÛÙee mebKÙeeçeeŒeerÙe efJeJesÛeveele efçejuÙeeme [e@keäšme Je vemexmeÛes ØeceeCe Heâej Lees[s Deens Demes efometve Ùesles. DeLeele ns mejemejer ØeceeCe HeâmeJes Demeles nsner cenòJeeÛes Deens. ØelÙe#eele Kes[eshee[er [e@keäšme peJeUpeJeU vemeleeleÛe, lej çenjele lÙeebÛeer keâcee}erÛeer ieoea Pee}s}er Dee{Ules; heCe ns Demes keâe nesles ÙeeÛee keâOeer DeeheCe efJeÛeej kesâ}e Deens keâeÙe? [e@keäšme Je vemexmeÛeer mebKÙee keâceer Deens Ùee}e Skeâ GIe[ keâejCe Deens. mJeeleb$ÙeeveblejÛÙee 58 JeeeËceOÙes SJe{er JewÅekeâerÙe ceneefJeÅee}Ùes efveIee}er, hejble lejerner JewÅekeâerÙe JÙeeJemeeefÙekeâ keâceer keâe ? ÙeeÛes cenòJeeÛes keâejCe Demes keâer, efçe#eCe Je lÙeeÛee meceepeeçeer Deme}s}e mebyebOe ÙeebÛee Skeâceskeâebçeer cesU veener efkebâJee efçe#eCeeÛee meeceeefpekeâ nslet OÙeeveele ve Ieslee JewÅekeâerÙe DeYÙeeme›eâce efveceeCe kesâ}s}s Deensle. ÙeeÛes GoenjCe Sce. yeer.yeer.Sme. ne De@}eshe@efLekeâ keâesme. ÙeeceOÙes je°^eÛee efkeâleerlejer hewmee, ceeveJeer çekeäleer Je JesU JeeÙee peelees. lÙeecegUs keâceer çekeäleer KeÛe keâ®ve DeveeJeçÙekeâ heeeblej kesâ}s}s HeâejÛe Lees[s }eskeâ meceepee}e Deehe}er mesJee osT çekeâleele. [e@keäšme keâceer he[CÙeeÛes ns Skeâ ØecegKe keâejCe Deens. ÛeerveceOÙes Bare Foot Doctors keâuhevee jeyeJe}er iesuÙeeves DeejesiÙe mesJee Glke=â°heCes meJeeËheÙeËle heesnÛeles. lÙee keâuhevescegUs Deveskeâ JeeeËÛes Je DeveeJeçÙekeâ heebelejs }eoCeejs keâesme ÛeerveceOÙes veenerle. meeceevÙeheCes meceepeele DeefOekeâ ØeceeCeele Dee{UCeeNÙee yengmebKÙe jesieebÛeer DeeJeçÙekeâ GheÙegkeäle Deçeer Gòece ceeefnleer Lees[Ÿee keâeUele osTve [e@keäšme leÙeej kesâ}s peeleele. Ùee Ghe›eâceeleÛe ÛeerveÛÙee DeejesiÙe mesJesleer} ÙeçeeÛes jnmÙe JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 11 ~~
- 12. o[}s}s Deens. Yeejleele}s JewÅekeâerÙe efçe#eCe DeveeJeçÙekeâ heeeblejeves JesUsÛee DeheJÙeÙe keâjCeejs Deens. çenjele [e@keäšjebÛes ØeceeCe peemle keâe ? meJemeeceevÙele: pes [e@keäšme }ebye}Ûekeâ JewÅekeâerÙe š^sefvebieceOetve heej he[leele, lÙeebvee meceepeeefYecegKelesÛes %eeve efo}s}s vemeles. meeceevÙele: ‘meeceeefpekeâ peeCeerJe’ ner JewÅekeâerÙe efJeÅeeLÙeeËÛÙee ceveeJej keâOeerÛe efyebyeJe}er peele veener. lemesÛe JewÅekeâerÙe mesJee keâjleevee mesJeeYeeJeeÛeer peeCeerJe keâOeerÛe efo}er peele veener. meeceeefpekeâ peeCeerJe efkebâJee mesJeeYeeJe efveJJeU efçekeâJetve keâoeefÛele peeCeJeCeejner veener. keâejCe leer peeCeerJe nesCÙeeDeeOeer JewÅekeâerÙe efJeÅeeLÙee}e DeeefLekeâ Demegjef#elelee DemeeÙe}e nJeer. YeeJeer peerJeveeleer} DeeefLekeâ Demegjef#elelee efkebâJee DeefmLejlee efkebâJee DeçeeçJeleer lÙee}e meJemeeOeejCeheCes DebOe yeveJeles. pÙeeletve cet}Yetle iejpee Yeeieleer} Deçee DeeefLekeâ mLewÙeeÛeer lÙee}e çeeçJeleer vemeles. lÙeecegUs JewÅekeâerÙe efJeÅeeLeea mesJeeYeeJeeleer} DeJeemleJelee peeCetve ØelÙe#e DeeefLekeâ De[ÛeCeer otj keâjCÙeeÛÙee ceeieeves ÙesT }eielees. Lees[keäÙeele lees Practical minded yevelees. meenefpekeâÛe çenjele DeeefLekeâ megyeòee efceUeuÙeeves Je Kes[ŸeeÛÙee efkeâleer lejer hešeRveer çenjele cet}Yetle iejpeener Yeeiele DemeuÙeeves JewÅekeâerÙe efJeÅeeLeea çenjele peeleele. DeeCeKeer Skeâ cenòJeeÛes keâejCe cnCepes çenjele meebmke=âeflekeâ, keâ}elcekeâ Je Flej yeewefækeâ efkebâJee ›eâer[eefJeeÙekeâ Demes Deveskeâ keâeÙe›eâce nesle Demeleele. meenefpekeâÛe DeeefLekeâ Gösçe Demees Jee vemees keâener efJeÅeeLeea lej efJeefJeOe Ghe›eâceemeeer lejer çenjer peerJeve hemeble keâjleele. Deçee Øekeâejs cegKÙele: meeceeefpekeâ peeefCeJesÛee DeYeeJe, DeeefLekeâ DeçeeßJelelee Je ceeveefmekeâ meceeOeeveeÛeer DeeJeçÙekeâlee ner ØecegKe keâejCes [e@keäšmevee Kes[Ÿeeheemetve otj sJeleele. Ùeehewkeâer ØelÙeskeâ cegÅeeÛee ceveesefJeç}seCeelcekeâ DeYÙeeme keâjlee ÙesF}. [e@keäšmevee meeceeefpekeâ peeCeerJe efveceeCe Pee}s}er vemeles. meceepeeÛÙee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 13. og:KeeÛeer JeemleJe ceeefnleer lÙeebvee vemeles. pegveeš Je hejbhejsves efçekeâJe}s peeCeejs jesieÛe lÙeebvee hegvne hegvne efçekeâJe}s peeleele. efpeJeble jesieer Je lÙeebÛes JÙeeefOe«emle peerJeve lÙeebvee mecepeeJetve efo}s peele veener. YeesJelee}ÛÙee meceepeeçeer DeeheCe ‘Deelcevees cees#eeÙe peieled efnleeÙeÛe’ Deçee leNnsves keâmes JeeieeJes ns efçekeâJe}s peele veener. KejesKej ns efJeÅeeLeea cnCepes meeceeefpekeâ peeCeerJeefJejefnle keâener hejbhejeiele jesieefJeeÙekeâ ceeefnleer meeJe}s}s keâe@chÙetšme Demeleele. nsÛe [e@keäšj Je meceepe ÙeebÛÙeeleer} efJemebieleerÛes Skeâ cenòJeeÛes keâejCe Deens. meceepeeleer} og:KeeÛeer pÙee}e ceeefnleerÛe veener lees lÙeeefJeeÙeer Goemeerve DemeCes mJeeYeeefJekeâ Demeles. lÙeeÛeØeceeCes meceepeeletve Deef}hle Je JesieUe jeneCes nsner mJeeYeeefJekeâÛe Demeles. Deçee meceepeeheemetve efJeYekeäle Pee}suÙee Ùee [e@keäšj ØeeCÙee}e megKe efkebâJee Deevebo efceUle veener. keâejCe Deble:keâjCehetJekeâ meceepeeçeer Skeâelce efkebâJee leeoelcÙe heeJetve PešCÙeeleer} meceeOeeveeÛeer lÙeebvee keâuheveeÛe vemeles. lÙeecegUs les Yeeweflekeâ megKeebÛÙee ceeies }eietve Deevebo Deesjyee[tve efceUJeCÙeeÛee kesâefJe}JeeCee ØeÙelve keâjleele. iee[Ÿee Je yebie}s DeeefCe HeâmeJeer Øeefle‰e ÙeebÛeer }e}mee yeeUietve çesJešer lÙee }e}mesÛes ieg}ece yevetve Ùeb$eJele peieleele efkebâJee JewHeâuÙe«emle nesTve DeeheuÙee ®iCeebJej Je meceepeeJej Ùee vee lÙee Øekeâejeves met[ GieJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjleele. SKeeÅee [e@keäšjkeâ[s lÙeeÛÙee mJeeLeea Je=òeercegUs efkebâJee DeelcekeWâefõle JeeieCegkeâercegUs (peer meeceeefpekeâ peeefCeJesÛÙee DeYeeJeecegUs Jeefæbiele nesCes) ¤iCe peeÙeÛes keâceer Pee}s, lej lees [e@keäšj Ùesleer} lÙee ®iCeekeâ[tve Deehe}s Fefhmele GlheVe efceUJeCÙeeÛee Ie=Ceemheo ØeÙelve keâjlees. Deçee Øekeâejs keâener iee[Ÿee, øeâerpe, jsef[Dees«eece, ceefoje ÙeeÛÙee ceeies }eietve lÙeecegUs megæe meceeOeeve ve efceUeuÙeeves JÙeefLele nesleele, lej keâener ®iCeebÛÙee DeYeeJeevesÛe JewHeâuÙe«emle nesleele. meceepeeÛÙee megKeog:Keebçeer levceÙe nesT ve çekeâCeejs meJeÛe [e@keäšj Deçee leNnsves meJe yeepetveer mJele:Ûeer DeJemLee oÙeveerÙe keâ®ve Iesleele. keâejCe meeceeefpekeâ JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 14. peeefCeJesÛee hetCe DeYeeJe nsÛe nesÙe ! DeeefLekeâ DeçeeßJelelescegUs [e@keäšjvee Exploitation efkebâJee Sacrifice ÙeebÛÙee ceOe}e ceeie cnCepes Symbiobic efkebâJee Mutually Benificial Life peielee Ùesle veener. lÙeebvee DeeefLekeâ iejpee hetCe keâjCÙeeÛee melele OÙeeme Demelees. lÙeebÛÙee meJeÛe ke=âleer Ùee OÙeemeeletve kesâuÙee peeleele. Goe. ®iCee}e GieerÛeÛe Fbpeskeäçeve osCes efkebâJee ®iCee}e GieerÛeÛe še@efvekeâmed ef}ntve osCes efkebâJee DeeJeçÙekeâlee vemeleevee GbÛeer GbÛeer DeeweOes osCes Demes Øekeâej Ie[leele. Lees[keäÙeele [e@keäšj lÙeeÛÙee JewÙeefkeälekeâ DeeJe[erefveJe[er YeeieefJeCÙeemeeer Deiej SseDeejece keâjCÙeemeeer ®iCeebÛeer efheUJeCetkeâ keâjlees. ceeCemeeÛÙee cet}Yetle ØeJe=òeerceOÙes ÉbÉ Demeles. meled DeeefCe Demeled ÙeebÛee mebIee Demelees. ne mebIee [e@keäšjÛÙee ceveelener Ûee}t Demelees. lÙeecegUs yeNÙeeÛe [e@keäšmevee Je lÙeebÛÙee ®iCeebveener ne DevegYeJe Dee}s}e Demes} keâer keâOeer [e@keäšj ceesHeâle DeeweOes osleele lej keâOeer oghheš Heâer }eJeleele. Demes nesCÙeeÛes keâejCener meceepeJÙeJemLesceOÙesÛe efceUles. SKeeÅee [e@keäšj}e ceesHeâle DeeweOe osCÙeeÛeer efkebâJee DeeheuÙee ®iCee}e ceole keâjCÙeeÛeer FÛÚe Pee}er lejer lÙeeÛeJesUer Skeâ lÙeeefJejesOeer ØesjCee DeLeele - DeeefLekeâ çeeßJeleerÛeer efÛebleener lÙee}e heesKejle Demeles. meOÙeeÛÙee meceepe JÙeJemLesceOÙes [e@keäšjpeJeU keâceerlekeâceer SKeeoer ceesšj meeÙekeâ}, SKeeoe yebie}e DeeefCe ®yeeye DemeeÙe}e nJee, Deçeer He@âçeve Deens. [e@keäšjÛee Ûeebieg}heCee lÙeeÛÙee %eeveeJej jle veener lej Yeeweflekeâ ÙeçeeJej jlees. mebheòeer ne [e@keäšjÛÙee Ûeebieg}heCeeÛee hegjeJee Demes pÙee meceepeeleer} }eskeâ mecepeleele, lÙee meceepeeceOÙes mebheòeerÛÙee ceeies }eieCeejs [e@keäšme Jee{}s lej veJe} veener. SKeeÅee [e@keäšjves Debçele: ceesHeâle JewÅekeâerÙe mesJee meg® kesâ}er lej lÙee ceesHeâle efouÙee peeCeeNÙee DeeweOeebÛeer iegCeJeòeeÛe keâceer Deens Demee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 15. iewjmecepe neslees. [e@keäšjÛÙee YeeJevesÛeer keâoj kesâ}er peele veener. meenefpekeâÛe Deehe}er Je DeeheuÙee DeeweOeebÛeer iegCeJeòee kesâJeU lÙeeie YeeJevescegUs keâceer nesle Demes} lej keâesCe Je keâe yejs lÙeele meceeOeeve ceeves} ? DeLeele Deçee ØekeâejÛeer lÙeeie YeeJevee Heâej keâeU efšketâ çekeâle veener Je meceepekeâjJeerner efšketâ efo}er peele veener. Deçee leNnsves Exploitation peCet keâener DeheefjneÙeÛe yeve}s Deens. cnCetveÛe yengmebKÙe [e@keäšme JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe }eskeâebÛeer iejpe heentve keâjerle veenerle lej Oeboe Je HeâeÙeoe heentve keâjleele. meenefpekeâÛe Demes yengmebKÙe [e@keäšme Kes[Ÿeele Je Kes[Ÿeeleer} ieesjiejerye peveleskeâ[s peele veenerle, keâejCe lesLes Oeboe Je HeâeÙeoe oesvnerner vemeleele. [e@keäšmeveer çenjekeâ[s OeeJe IesCÙeeÛÙee Ùee GIe[ keâejCeeefçeJeeÙe ceePÙee celes [e@keäšjebÛeer ceeveefmekeâ°Ùee Kegbš}s}er Jee{, ns osKeer} Skeâ keâejCe nesÙe. meJemeeceevÙeheCes Ùee }eskeâebvee hejeshekeâej, Øesce, Skeâelcelee ÙeebÛeer ØeLece cnšuÙeeØeceeCes peeCeerJe vemeles. ke@âyejs, šer.Jner., efmevescee, efhekeâefvekeâmed Deçee ÛeesLee iees°eRÛeer lÙeebvee DeeJe[ Demeles. keâefJeùoÙe Deme}suÙee SKeeÅee ceeCemee}e peçeer meceepekeâeÙeeÛeer ®Ke®Ke }eieles, leçeer [e@keäšmevee }eiele veener. DeeÅe ›eâebeflekeâejkeâ JeemegosJe yeUJeble Heâ[kesâ ÙeebÛeer meceepeefnleemeeer leUceU DeeefCe je$eer Deheje$eer nesCeejer lÙeebÛÙee peerJeeÛeer Iee}ces} Deepe HeâejÛe ogefceU Pee}er Deens. keäÙegyee Ùee osçeeÛes Leesj megheg$e Ûes ieJnsje ns [e@keäšj nesles. hejbleg meceepeefnleeÛÙee leUceUerves les ›eâebeflekeâejkeâeÛes peerJeve peie}s Je DeeheuÙee meJemJeeÛee meceepeefnleemeeer nesce kesâ}e. Deçeer GoenjCes Deveskeâ Deensle. [e@. ns[iesJeej, [e@. Deuyeš çJeeFšdPej FlÙeeoeRÛÙee peieCÙeeleer} pees GppJe} Deevebo Demelees, lees DeepeÛÙee [e@keäšjebÛÙee peeefCeJesÛÙee keâ#esle ÙesT çekeâle vemeuÙeeves cnCee efkebâJee keâeneRÛÙee yeeyeleerle Demee Deevebo efceUCÙeeÛeer keâuhevee DeJeemleJe DemeuÙeeves mees[tve efouÙeeves cnCee, DeepeÛes yengmebKÙe [e@keäšme Deebyeš çeewkeâerve yevetve DeeheuÙee #ecelesÛee Nneme keâjCÙeeÛÙee heefjefmLeleerle JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 16. De[keâ}s Deensle. ceeveefmekeâ meceeOeeveeÛÙee keâuheveebÛee DeeefCe meeceeefpekeâ leUceUerÛee hejmhej mebyebOe ve mecepeuÙeeves mJeeLeeÛeer hetpee Ûee}t jenles. mJeeLeeletve ceeveefmekeâ meceeOeeve efceUle veener ! meeceeefpekeâ efnleeÛee efJeÛeej Je ke=âleerner nesle veener. heefjCeeceer Demes [e@keäšme mJeeLe}es}ghelesceOÙes pegbhe}s peeleele. JewÙeefkeälekeâ ceeveefmekeâ meceeOeeve efkebâJee meeceeefpekeâ efnle Ùeehewkeâer keâenerÛe neleer ve }eietve ef$eçebketâØeceeCes mebIee, Jesovee, JewHeâuÙe DeeefCe kebâšeUe Ùeele les DeefveJeeÙeheCes Yejkeâšle jeneleele. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛeer Flej cenòJeeÛeer Debies cnCepes DeeweOeer kebâhevÙee DeeefCe DeeweOe efJe›esâles. DeeweOeer kebâhevÙeeyeö}ner efJemle=le efJeÛeej keâjCes DeeJeçÙekeâ Deens. DeeweOeer kebâhevÙeebÛee cegKÙe nslet veHeâe efceUJeCes neÛe Demelees. }eskeâmesJee F. ogÙÙece opeeÛÙee nsletbÛeener yees}eyee}e nesle DemeleesÛe. hejbleg veHeâe efceUJeCÙeeÛÙee cegKÙe nsletJej DeeweOeer kebâhevÙeebÛee Skebâoj JÙeJenej DeefOeef‰le Demelees. ns peeCetve IesleuÙeeJej DeeweOeer kebâhevÙeebÛee Flej keâejYeej peeCetve IesCes meeshes peeF}. DeeweOeer Glheeove DeeefCe efJe›eâer Ùeele HeâeÙeosçeerj mecelees} jeneJee cnCetve DeeweOe kebâhevÙeebceOÙes keâesšŸeJeOeer ®heÙeebÛee Ûegje[e nesle Demelees. DeeweOeer Glheeove DeeefCe mebçeesOeveeheemetve lÙee hewçeebÛeer OetUOeeCe meg® nesles. Deepe efnbogmLeeveceOÙes mejeme Dee{UCeeNÙee jesieebÛes DeeweOeer Glheeove efpelekeäÙee ØeceeCeele JneÙe}e nJes, DeeefCe vesnceer Dee{UCeeNÙee jesieebÛes GÛÛeešve keâjCÙeemeeer efpelekesâ mebçeesOeve JneÙe}e nJes lesJe{s nesle veener. G}š še@efvekeâÛÙee veeJeeKee}er }eKees ØekeâejÛeer DeeweOes «eenkeâebÛÙee ceeieCeermeeer peeefnjeleyeepeerves Jee{Jetve efJekeâ}er peeleele. keâesšŸeJeOeer ®heÙeebÛeer DeeweOes, Manufacturing Process (Glheeove Øeef›eâÙee), he@efkebâie DeeefCe }sye}s lÙeeÛeØeceeCes peeefnjeleyeepeer Je Samples ÛÙee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 17. veeJeeKee}er ØelÙe#e Yeü°eÛeej Ûee}t Deens. mebçeesOeve DeeefCe Glheeove Ùeele megmebJeeo veenerle. Glheeove peeefnjele Je efJe›eâer Ùeele pevelesÛÙee hewçeeÛeer veemee[er Ûee}t Deens, lÙeeceeveeves mebçeesOeve HeâejÛe Lees[Ÿee ØeceeCeele Ûee}t Deens. lÙeelener pes mebçeesOeve Ûee}t Deens les }eskeâebÛÙee ogKeCÙeeçeer mebyebefOele Demes vemetve peemleerle peemle veHeâe efceUt çekesâ}, Deçee efJeefJeOe ØekeâejÛÙee Packing, Labelling Je Processing çeer mebyebefOele Deens. lÙeeefkeâeCeer #eÙe (Tuberculosis), cenejesie (Leprosy), efJeecepJej (Typhoid), lemesÛe heb[gjesie (Anaemia), Ke®pe (Scabies),peble (Threadworms,Hookworms, Roundworms), Je De@efceefyeDeeefmeme (Amoebiosis), ÙeemeejKÙee jesieebmeeer DelÙeble mJemleele, efkebâyengvee hetCeheCes ceesHeâle DeeweOes efceUeÙe}e heeefnpesle. lÙeeefkeâeCeer leer Heâej ceneieele efJekeâ}er peeleele. Ùee jesieeÛes ØecegKe yeUer cnCepes ieesjiejerye. lÙeebvee jespeieej keâjCÙeeÛeer leekeâo Je Glmeen nJee. kesâJeU hewmee vemeuÙeeves #eÙe jesieeÛes ceneie[s GheÛeej DeçekeäÙe PeeuÙeeves nleye} nesTve Peerpele cejCeejs ®iCe ceer mJele: heeefn}s Deensle. efYe#ee ceeiele oejesoej efnb[Ceejs cenejesieer heeefn}s Deensle. meJe efnbogmLeeveYej Deçee ØekeâejÛes }eKees }eskeâ og:Keerkeâ°er nesTve ieebpetve ieebpetve me[le Demeleer}. kesâJeU veHeäÙeeÛÙee Gösçeeves kesâ}suÙee GlheeoveecegUs Demes nesles. Deçee GlheeoveeÛÙee JesUer DeeweOeeÛÙee ceeieCeerceOÙes Jee{ keâçeer nesF} Je lÙeeÛeyejesyej hegjJee cee$e keâceer hejbleg HeâeÙeosçeerj keâmee jener} ÙeeÛe iees°erÛee efJeÛeej kesâ}e peelees. cnCepesÛe Glheeoveeheemetve nesCeeNÙee veHeäÙeekeâ[sÛe GlheeokeâebÛes meJe }#e JesOe}s}s Demeles. lÙeecegUs keâesCelÙee DeeweOeeÛÙee Glheeoveele DeefOekeâ ceeefpeve jeneles ns heeefn}s peeles. Skeâe DeeweOe kebâheveerÛÙee Spebševes mJele: Ûe ce}e meebefiele}s nesles, ‘‘#eÙe jesieeJejer} ieesàÙeebÛÙee GlheeoveeJej JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 18. Deecner Deefpeyeele }#e osle veener. keâejCe lÙeele Heâej Lees[e HeâeÙeoe neslees.’’ pÙeeÉejs DeveskeâhešeRveer HeâeÙeoe neslees, leer DeeweOes leÙeej keâjCÙeeJej meJemeeOeejheCes yengmebKÙe DeeweOe kebâhevÙeebÛee Yej Demelees. vesnceer Dee{UCeejs jesie }#eele IesTve meceepee}e efkeâleer DeeweOeebÛeer Je keâesCelÙee DeeweOeebÛeer pe®jer Deens ÙeeÛeer Ùee kebâhevÙeebvee heJee vemeles. lÙeebvee Heâkeäle Oeboe Je HeâeÙeoe ÙeeÛe iees°eRÛeer efHeâkeâerj Demeles. lÙeecegUs DeeheuÙee}e Skeâe yeepet}e DeeweOeer kebâhevÙeebÛÙee DeJee{JÙe FceejleerÛes Heâesšes efomeleele, metšyetš DeeefCe šeÙe }eJetve efnb[Ceejs DeeweOe efJe›esâles Medical Representative efomeleele. efmevescee Je jsef[DeesceOÙes peeefnjeleerJej keâjes[es ®heÙes GOeU}s peeleevee efomeleele lej ogmeNÙee yeepet}e Kes[eshee[er owJeer keâesheeÛÙee keâuhevesves heÚe[}s}s DeeefCe ceebef$ekeâeÛÙee ceb$eeves Yeej}s}s De%eeveer, oefjõer «eecemLe jesiejeFves pepej Pee}s}s Dee{Uleele. veHeâe ns OÙesÙe Deme}suÙee Deçee kebâhevÙeebÛÙee meJe cee}keâebvee keâjes[es ®heÙeebÛee HeâeÙeoe neslees. keâjes[es ®heÙes he@efkebâie, peeefnjele Je Flej efoKeeT iees°erle Yemcemeele nesleele. heCe ÙeecegUs lÙee cee}keâebvee megKe efceUle veenerÛe. heCe DeefOekeâeefOekeâ neJejšheCee Je Demebleg°lee Ùesles DeeefCe keâhe[s}òes, ceevecejeleye ÙeemeejKÙee efoKeeT heCe efve®heÙeesieer Deçee mebmke=âleer (Pseudo culture) Ûes ns Oevee{Ÿe }eskeâ ieg}ece yeveleele. DeeweOeer efJe›esâles Je cesef[keâ} efjØesPeWšsefšJnped Ùeebvee [e@keäšjebmeceesj efJeveekeâejCe }eÛeejerves JeeieeJes }eieles. Demes keâe JneJes ? keâejCe lÙeele lÙeebÛee hegkeâUoe veeF}epe Demelees. OebosJeeFkeâ mheOexÛÙee Je veHesâKeesjerÛÙee HesâNÙeele ns }eskeâ DeeJe[erves veJns lej cegKÙele: Survival meeer De[keâleele. Ùee efve®lheeokeâ Je efve®heÙeesieer OebÅeeefçeJeeÙe lÙeebvee GheÙegkeäle DeeefCe Glheeokeâ Demes GÅeesieOebos Deepe Ghe}yOe veenerle. cenòJeeÛes cnCepes ns meejs yeo}}s heeefnpes. DeeCeKeer cenòJeeÛee efJeYeeie cnCepes DeeweOe- efJe›esâlÙeebÛee. lÙeebÛee Yeeie o}e}eÛee DemeuÙeeves JewÅekeâerÙe mesJee #es$eele JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 19. lÙeebvee Heâej cenòJe Deens. ÙeebÛÙeeÉejsÛe yengleebçeer JewÅekeâerÙe mesJee yengmebKÙe }eskeâebkeâ[s heesnesÛele Demeles. meJemeeOeejCeheCes iejerye }eskeâ yeepeejemeeer vepeerkeâÛÙee çenjele peeleele, lesJne IejÛÙee Deepeejer JÙekeäleerÛes DeeweOener IesTve Ùesleele. DeçeeJesUer [e@keäšjkeâ[s peeTve leheemeCeerÛes hewmes osCÙeehes#ee ve leheemelee DeeweOe hejmhej yeepeejeletve vesleele. Vicks, Analgin, Novalgin, Purgolax, Dristan, Herbolax, «eeFhe Jee@šj Deçeer DeeweOes mejeme DeeweOe efJe›esâlÙeebkeâ[tve meu}e IesTve efJekeâle Iesle}er peeleele, Deçee leNnsves yengmebKÙe ®iCeebJej JewÅekeâerÙe meuuÙeeefçeJeeÙe GheÛeej keâjCÙeeÛee heeÙeb[eÛe he[}e Deens. Demes keâe nesles ? Kes[Ÿeehee[Ÿeeletve ÙesCeeNÙee }eskeâebÛeer heefjefmLeleer }#eele Iessle}er lej keâener iees°eRÛee G}ie[e nesF}. Kes[Ÿeeleer} }eskeâebvee menpe efceUs} Deçeer efkeâeCes Je mJemleele}e mJemleele efceUs} Demee meu}e nJee Demelees. hegkeâUoe jesie keâmee Deens ns ®iCeeÛÙee veelesJeeFkeâebvee keâUle vemeles. jesie meeOee Deens Deçeer pesJne lÙeebÛeer keâuhevee nesles, lesJne [e@keäšjÛeer Heâer šeUCÙeemeeer ns }eskeâ mejU DeeweOe efJe›esâlÙeebÛeeÛe meu}e Iesleele Je mejU DeeweOe efJekeâle Iesleele. heCe lÙeecegUs ®iCeebvee efkeâHeâeÙeleçeerj meu}e efceUe}e lejer lees ÙeesiÙe JÙekeäleerves efo}e vemeuÙeeves ÙeesiÙe Demele veener. keâejCe Ùeeceeies JewÅekeâerÙe #es$eeleer} %eeve vemeles. ®iCe efkebâJee lÙeeÛÙee veelesJeeFkeâebvee [e@keäšjÛeer Yejcemeeš Heâer šeUeÙeÛeer Demeles. lemesÛe SJe{er Heâer osTvemegæe [e@keäšj Kee$eerves Je efJeßJeemeeves iegCekeâejkeâ DeeweOe osF} ÙeeJejner lÙeebÛeer ßeæe vemeles. [e@keäšjveer lÙeebvee ÙeeDeeOeer HeâmeefJe}s DemeCÙeeÛeer çekeäÙelee DemeuÙeeves ner Øeefleef›eâÙee nesle Deme}er heeefnpes, ns GIe[ Deens. megefçeef#ele efkebâJee Øeefçeef#ele [e@keäšjkeâ[tve peeoe Heâer Ye®ve HeâmeCÙeehes#ee, meJemeeceevÙe DeeweOe efJe›esâlÙeekeâ[tve Heâer YejuÙeeefçeJeeÙe efceUCeej meu}e IesTve Heâme}s}s hejJe[}s Demee efJeÛeej les keâjerle JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 20. DemeeJesle. lÙeecegUs DeeweOeebÛee Kehe ne JewÅekeâerÙe %eeve Je JÙeeefOeefJeceesÛeve ÙeeÛÙee efvekeâeeJej nesle veener, lej lees DeeweOe efJe›esâlee Je kebâheveer ÙeebÛÙee HeâeÙeÅeeÛÙee leòJeeJej neslees. ceePÙeeceles DeeweOe efJe›esâlÙeebveer [e@keäšjÛÙee efÛeúerefçeJeeÙe efo}er peeT çekeâCeejer DeeweOes ®iCeebvee ÅeeÙe}e njkeâle veener. heCe mesefhškeâÛÙee ieesàÙee cnCetve hesefveefme}erve efkebâJee meuHeâe Deiej yeeU DeeweOe cnCetve «eeFhe Jee@šj osCes Jeiewjs iees°er DeÙeesiÙe Deensle. Deçee leNnsves ®iCeebÛÙee keâener cenJeeÛÙee jesieebJej ÙeesiÙe F}epe nesle veenerle Je heÙeeÙeeves ®iCeebÛes vegkeâmeeve nesles. ÙeeefkeâeCeer keâoeefÛele Deçeer çebkeâe ÙesF} keâer DeeweOe efJe›esâlÙeeJej DeeceÛee jese Deens. heCe lemes veener. DeeceÛee jese SKeeoer efJeefçe° JÙekeäleer, mebmLee JeiewjWJej veener. DeeceÛee jese pÙee iees°er DeÙeesiÙe Deensle lÙeeJej Deens. ceie lÙee iees°er [e@keäšjebÛÙee Demeesle, efJe›esâlÙeebÛÙee Demeesle efkebâJee FlejebÛÙee. DeeweOe efJe›esâlÙeebÛÙee veHeäÙeeyejesyejÛe ®iCeeÛesner efnlemebJeOeve JneÙe}e nJes. DeeweOe kebâhevÙeebvee lÙeebveer kesâ}suÙee yeewefækeâ Je çeejerefjkeâ keâ°ebÛee Je keâleyeieejerÛee HeâeÙeoe ÙeesiÙe lÙee ØeceeCeele JneÙe}e nJee. lemeeÛe [e@keäšjebveemegæe lÙeebÛÙee JewÅekeâerÙe DeOÙeÙeveeÛee ÙeesiÙe HeâeÙeoe pe®j efceUeÙe}e nJee. meJeeËÛee HeâeÙeoe JneJee ns cnCeCes meJemeeOeejCeheCes meJeeËveeÛe ®Ûes}.. hejbleg meJeeËÛee veHeâe JneÙeÛee keâmee ? Skeâeves veHeâe efceUJeCes cnCepes ogmeNÙeeÛes vegkeâmeeve veJns keâe? ceie veHesâKeesjer Ûeebie}er keâer veener ? ceePÙeeceles ‘veHeâe’ çeyoeÛee DeLe veerš mecepeeJetve IÙeeÙe}e nJee. SKeeÅeeves meceepeemeeer pej Ûeebie}s keâece kesâ}s efkebâJee peemle heefjßece Iesle}s lej lÙee}e lÙeeÛee HeâeÙeoe efceUCes cnCepes ‘‘veHeâe keâceeJeCes’’ JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 0 ~~
- 21. veJns. lees Skeâ ØekeâejÛee veHeâeÛe nesÙe. heCe ‘veHeâe’ Ùee çeyoele ‘Lees[Ÿee ßeceele Jee KeÛeele peemle HeâeÙeoe efceUJeCÙeeÛeer peer YeeJevee’ Demeles leer DeÙeesiÙe Je DevÙeeÙÙe Deens. Lees[Ÿee ßeceele DeefOekeâ HeâeÙeoe efceUJeCÙeeÛÙee YeeJevesÛeeÛe Deecner efOekeäkeâej keâjlees. ‘veHeâe’ çeyoeleer} cetU DeLeeÛee veener. keâejCe Deçee leNnsves Lees[Ÿee ßeceele peemle HeâeÙeoe efceUJeCÙeeÛÙee keâuhevescegUsÛe Exploitation Ûee pevce neslees. Ùee Deefleefjkeäle HeâeÙeoe, veHeâe efkebâJee megKeeÛÙee DeekeâeCeecegUs DeeheCe ogmeNÙeeÛes vegkeâmeeve keâjlees. jemle ceesyeouÙeeÛeer YeeJevee nJeer; leer Deepe veener. Skebâoj JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeleer} [e@keäšj, ®iCe, DeeweOe kebâhevÙee DeeefCe DeeweOe efJe›esâles ÙeebÛee DeeheCe ØeeLeefcekeâ efJeÛeej kesâ}e. [e@keäšjebÛÙeeceOÙesner Consulting Specialist, Research Workers, Medical Students (mhesçeeef}mšmed, mebçeesOekeâ [e@keäšme Je JewÅekeâerÙe efJeÅeeLeea ) Demes Øekeâej Demeleele. Consulting Specialist Je Research Workers Ùeebveer heg{ekeâej IesTve meJeeËÛÙee menkeâeÙeeves JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeele meceepee}e HeâeÙeosçeerj leòJes efveefßÛele kesâ}s}er veenerle, lemesÛe meceepeeÛÙee iejpee Je Jesovee }#eele IesTve ceeieoçekeâ leòJeebceOÙes DeeJeçÙekeâ HesâjHeâej kesâ}s}s veenerle. DeepeÛes mebçeesOekeâ Je Specialist }eskeâefnleehes#ee lÙeebÛÙee JewÙeefkeälekeâ veHeäÙeele DeefOekeâ jme Iesleele. meceepeeÛeer heJee keâjerle veenerle, Deçeer yengmebKÙe }eskeâebÛeer le›eâej Demeles. mebçeesOekeâeÛes mebçeesOeve lÙeebÛeer JewÙeefkeälekeâ Yetkeâ pÙee #es$eele Demeles lÙeele keäJeefÛeleÛe Ûee}les. ceePÙeeceles lÙeebÛes mebçeesOeve yengleebçeer pÙee #es$eele lÙee}e DeefOekeâ ceevelejeye efceUCÙeeÛeer çekeäÙelee Demeles. lÙee #es$eeleÛe Ûee}les efkebâJee lesLes lÙee}e ye{leer Je DeeefLekeâ megyeòee }Jekeâj efceUles lÙee °erves Ûee}les, ns ÙeesiÙe veener. meceepeeÛeer iejpe Je mebçeesOekeâebÛeer JewÅekeâerÙe yeewefækeâ DeeJe[ ÙeeJej lÙeebÛes mebçeesOeve DeJe}byetve vekeâes keâe ? hejbleg meeceeefpekeâ JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 22. iejpe Je JewÙeefkeälekeâ DeeJe[ ÙeebÛeer meebie[ lej veenerÛe, heCe veHesâKeesjerÛÙee YeeJevescegUs DeelceJebÛeveeÛe Ûee}}s}er efomeles. Consulting specialist Ùee Jeieeyeö} meceepeele peyejomle DeefJeßJeeme Je DeebOeUe Deeoj Deçee oesve YeeJevee Demeleele. ®iCe lÙeebÛee meu}e Oe[ ceevelener veenerle, Oe[ Oeg[keâeJetvener }eJet çekeâle veenerle. G}š lÙeebÛÙeeyeö} ®iCe Deheçeyo keâe{le Demeleele. mepeve keâejCeeefçeJeeÙe Radiologist keâ[s heeJelees, lej efHeâefpeefçeÙeve SKeeÅee he@Lee@}e@efpemškeâ[s. heefjCeeceer Ùee mhesçeeef}mš keâle=lJeecegUs pevelesÛeer efheUJeCetkeâ nesles, Deçee heefjefmLeleer Deens. [e@keäšme Je ®iCe ÙeebÛÙeeleer} mecepe - iewjmecepe Ùee heefjefmLeleerle ®iCeebÛes DemebKÙe mecepe - iewjmecepe nesleele. lÙeeleer} cenòJeeÛÙee yeeyeeRÛee efJeÛeej keâ¤, keâeneRvee [e@keäšj cnCepes hewçeemeeer nheeheCeejer JÙekeäleer Jeešles, lej keâeneRvee [e@keäšj ne hejcesßJej Jeešlees, keâeneRvee lees YeeJeemeejKee Jeešlees, lej keâeneRvee lÙeeÛeer ne}Ûee} mebçeÙeemheoÛe Jeešles. hegkeâU ®iCeebvee [e@keäšjkeâ[tve ves}s}erÛe DeeweOes yejer Jeešleele. Je Prescribed DeeweOes Kejeye Jeešleele. keâeneRvee Fbpeskeäçeve nJesÛe Demeles, lej keâeneRvee DeeJeçÙekeâlee Demeleveener DeeweOe vekeâes Demeles. keâeneRvee keâ[t lej keâeneRvee iees[ DeeweOe DeeJe[les. ®iCeebÛÙee keâuhevee iewj DemeuÙeeme lÙee otj keâjCÙeeÛeer leÙeejer [e@keäšjebveer sJe}er heeefnpes, ns kegâCee}ener hešs}. [e@keäšj}e hejcesßJej mecepeCÙeeÛeer keâenerÛe DeeJeçÙekeâlee veener. [e@keäšj ne meJemeeceevÙeebØeceeCesÛe heCe ceeveJeer çejerjeÛes %eeve Deme}s}e ceeCetme Demelees. Flej JÙekeäleeRceOÙes pemes jeie, }esYe, ceo, celmejeoer e[defjhet Demeleele, lemes [e@keäšjÛÙee ceveeleosKeer} DemeleeleÛe. kesâJeU ®iCeebÛÙee peerJeveeçeer lees mebyebefOele DemeuÙeeves, efkebâyengvee ®iCeebÛes peerJeve JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 23. [e@keäšjÛÙee ke=âleerJej DeJe}byetve DemeuÙeeves, [e@keäšj keâener osJe jle veener. [e@keäšjÛÙee ØelÙe#e %eeveeJej Je ke=âleerJej ®iCeeÛes peerefJele jle DemeuÙeeves SJe{s cee$e Kejs keâer, lÙeeÛÙeeJej ØeeceeefCekeâheCes Je DeYÙeemehetJekeâ Ûeebie}e GheÛeej keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer Demeles. peer meeceeefpekeâ peyeeyeoejer lÙeeÛÙeeJej Demeles, efleÛeer iebYeerj oKe} IesTve [e@keäšjves ceve:hetJekeâ keâece keâjCes Deieoer DeeJeçÙekeâ Deens. lÙeecegUs lÙeeÛÙeekeâ[tve osJelJeeÛeer veJns lej meodJeleve, ØeeceeefCekeâheCee, %eeve DeeefCe keâleJÙelelhejlee ÙeebÛeer Dehes#ee keâjeJeer. [e@keäšjefJeeÙeer YeeefJekeâ ßeæe DemeCes ÙeesiÙe veener. [e@keäšjyeö} peeie=le DeelceerÙelee DemeeJeer. keâener ®iCe [e@keäšj ne kesâJeU hewmee KeeT Deens Demes mecepeleele. heCe lesner DeÙeesiÙeÛe nesÙe. [e@keäšj ne ceeCetme Demelees. SKeeÅee ®iCeeÛÙee keâener JewÙeefkeälekeâ Deeçee-Deekeâeb#ee [e@keäšj hegNÙee keâ® çekeâ}e veener lej lÙee}e vee}eÙekeâ mecepeCesner DeÙeesiÙe nesF}. JewÙeefkeälekeâ Dehes#ee ¢ee JesieJesieàÙee ØekeâejÛÙee Demet çekeâleele. lÙee hegkeâUoe ÛegkeâerÛÙeener Demeleele DeeefCe SKeeÅeeÛÙee iewjJeepeJeer JewÙeefkeälekeâ Dehes#ee hetCe keâjCÙeeÛes veweflekeâ yebOeve [e@keäšjJej Demele veener. GoenjCeeLe keâener ®iCeebvee [e@keäšjves DeeheuÙee}e hegkeâU JesU leheemele jeneJes Demes Jeešles. keâewlegkeâ Je mesJee keâ®ve IesCÙeeÛeer Je=òeer vewmeefiekeâ Demeles ns Kejs, heCe cnCetve ØelÙeskeâ ®iCee}e pe®j vemeleevee leemeved leeme leheemele jeneÙeÛes DeieoerÛe DeveeJeçÙekeâ Deens Je DeÙeesiÙener Deens. keâener ®iCeebvee [e@keäšjves kegâuÙeener Heâe}let keâejCeemeeer osKeer} ®iCeeÛÙee Iejer hegvne hegvne ns}heešs Iee}eJes Demes Jeešles. Flej ®iCe Je [e@keäšjÛes JewÙeefkeälekeâ peerJeve ÙeebÛee Deefpeyeele efJeÛeej ve keâjlee Deçeer DeJeepeJeer Dehes#ee keâjCes. DeÙeesiÙe Deens. Deçee Dehes#ee hetCe PeeuÙee veenerle cnCetve [e@keäšjÛeer efveboevee}mleer keâjCes Ûetkeâ Deens. [e@keäšjyeö} Ûeebie}e efkebâJee JeeFš mecepe keâ®ve IesCÙeehetJeea veerš efJeÛeej keâjeJee. DeeheCe YeeJevesÛÙee Yejele lej [e@keäšjÛeer efveboe keâjle veener vee ? efkebâJee YeeJevesÛÙee Yejele lÙeebvee efJeveekeâejCe hetpÙe mecepele JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 24. veener vee ? ÙeeÛee efJeÛeej keâjeJee. Deehe}s mecepe meeceeefpekeâ efnleeÛÙee efvekeâeeJej leheemetve heeefn}s lej }eskeâebÛÙee ceveeleer} iewjmecepe otj JneÙe}e DeeefCe ®iCeebvee ÙeesiÙe GheÛeej efceUeÙe}e ceole nesF} Ùeeyeö} ce}e Kee$eer Jeešles. [e@keäšjyeö} Deefleefjkeäle hetpÙe YeeJevee DemeCÙeeÛeer pe®j veener. lÙeeÛeØeceeCes [e@keäšjJej Heâepeer} DeeefCe DebOe efJeßJeemener DemeCÙeeÛeer pe®jer veener. [e@keäšjJej Heâepeer} ßeæe sJeuÙeeves ®iCeebÛes efnle Jee{le veener. ceePÙee celes [e@keäšjÛÙee %eeveeyeö} efkebâJee ØeeceeefCekeâheCeeyeö} ÙeesiÙe peeCeerJe sJetve jeneCes DeeJeçÙekeâ Deens. Deefleefjkeäle efJeßJeeme šekeâuÙeeves ®iCe efkebâJee lÙeeÛes Deehles° hejeJe}byeer yeveleele. [e@keäšjçeer peeie®keâ Je menkeâeÙeeÛes mebyebOe pemes nJesle lemesÛe efJeOeeÙekeâ efJejesOeeÛesner mebyebOe nJesle. DevÙeLee [e@keäšjJej DeeJeçÙekeâ les veweflekeâ yebOeve jenele veener. Deepe Deçee veweflekeâ yebOeveeÛeer Je DebkegâçeeÛeer DelÙeble DeeJeçÙekeâlee Deens. ®iCeebÛÙee ceveeceOÙes ‘‘yengleebçeer [e@keäšj ne veHesâyeepeÛe Demelees ’’ Deçeer mecepetle Dee{UuÙeeÛes hegkeâU [e@keäšj efce$eebkeâ[tve mecepe}s. ÙeeÛee heefjCeece cnCetveÛe keâer keâeÙe hetJeea Dee{Utve ÙesCeejs [e@keäšj Je ®iCe ÙeebÛes mvesnmebyebOe Deepe Dee{Ule veenerle. Ye[keâ Øeefmeæer Deveskeâ [e@keäšjebvee efceUles, heCe lÙeecegUs lÙeebvee kesâJeU hewmee efceUlees. ®iCeebÛee peeie®keâ efJeßJeeme Je Øeefmeæer efceUle veener. Deieoer iebYeerj Deepeejer Deme}s}s ®iCe pesJne [e@keäšjkeâ[tve yejs nesleele. lesJne DeeheuÙee}e yejs JeešuÙeeÛes megæe keâUJeerle veenerle. DeLeeleÛe ÙeecegUs ®iCeebÛes veelesJeeFkeâ yesheJee, yesFceeve DeeefCe ke=âleIve Deensle Deçeer hegkeâUçee [e@keäšjebÛeer keâuhevee nesles. heefjCeeceer [e@keäšjebÛeer peer ®iCeeyeö} Attachment Demeles, efle}e le[e peelees. meenefpekeâÛe les yesheJeeFvesÛe ®iCeebçeer Jeeiet }eieleele. ®iCe DeeefCe [e@keäšj Ùee oesneWveerner Ùeeyeeyele mecepetleoejheCee oeKeJe}e lej JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeele hegkeâU meceeOeevekeâejkeâ Øeieleer Ie[tve ÙesT çekesâ}. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 25. [e@keäšj Skeâ Fbpeskeäçeve efo}s lej 20 les 50 ®heÙes Demes hewmes Heâer cnCetve Ieslees, ØelÙe#eele FbpeskeäçeveÛeer efkebâcele Ùeentve Kethe keâceer Demeles. lemesÛe Mixture Ûeer efkebâcelemegæe [e@keäšj Deekeâejleele lÙeentve keâceer Demeles. hegkeâU JesUe ieesjieefjyeebvee cnCetve keâceer efkebâceleerle efkebâJee ceesHeâle Mixture osCeejs [e@keäšme Demeleele les KejsÛe. meeOeejCeheCes keâesCeerner ØeeceeefCekeâ [e@keäšj Jejer} efJeOeeve melÙe Deens, ns veekeâejCeej veener. hegkeâUoe Samples efJekeâ}er peeleele, ÙeecegUs ®iCeebÛes ceve ie{tU nesles Demes Dee{Ules. Ùeeyeeyeleerle meJeeËveerÛe keâener iees°eRÛee ØeeceeefCekeâ efJeÛeej kesâ}e lej hegkeâU iegbleeiegble keâceer nesF}. [e@keäšj ner Skeâ Øeefçeef#ele JÙekeäleer DemeCes DeeJeçÙekeâ Demeles. keâceerle keâceer lees Registered Medical Practitioner DemeCes DeeJeçÙekeâ Demeles. pes Registered Demeleele, lÙeebÛes %eeve Jej cnšuÙeeØeceeCes DeÅeÙeeJele Deens keâer veener ÙeeJej meJeeËveer }#e sJeeJes. pes ÙeesiÙe ØeceeCeele DeOÙeÙeve keâjleevee Dee{Ule veenerle, lÙeebÛÙeekeâ[s DeLeeleÛe peeT veÙes. hejbleg pej DeeefCe pesJne ®iCe [e@keäšjÛee meu}e ceeieCÙeeme Ùeslees, lesJne [e@keäšjÛeer Heâer osCÙeeÛeer DelÙeble DeeJeçÙekeâlee Demeles. [e@keäšjves ®iCee}e leheeme}s lejÛe Heâkeäle lÙeeves Heâer IÙeeJeer Demee mebkesâle veener Je Demes} lej leer DeÙeesiÙe Deens. [e@keäšjves lÙeeÛÙee %eeve lehemÙesÛee Je meuuÙeeÛee ceesyeo}e IesCes vÙeeÙÙe Deens. ØelÙeskeâ ®iCeeves [e@keäšj}e meu}e efJeÛeejeÙe}e peeleevee Ùee iees°erÛeer peeCeerJe sJeeJeer. Deepe Hegâkeâš meu}e ceeieeÙe}e ÙesCeejs DeeefCe [e@keäšjves Heâer ceeefiele}er lej lÙee}eÛe KegàÙeele keâe{Ceejs ®iCe Yejhetj Dee{Uleele. [e@keäšj}e Yeer[ Je mebkeâesÛe DeeefCe Malpropoganda nesCÙeeÛeer Yeerleer Jeešles. lÙeecegUs lees ceeiet çekeâle veener. JÙeJemeeÙe leesÛe DemeuÙeeves lÙee}e heesšeheeCÙeeÛes heeneJesÛe }eieles. DeLeeleÛe leer Dehesef#ele Heâer DevÙe ceeieeves efceUJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees. DeveeJeçÙekeâ Fbpeskeäçevemed efkebâJee DeveeJeçÙekeâ ieesàÙee oslees efkebâJee mJemle ieesàÙeebJej peeoe HeâeÙeoe Deekeâejlees. ®iCeebvee Ùeeyeeyele keâenerÛe JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 26. ve mecepeuÙeeves [e@keäšj}e les oese osT çekeâle veenerle. heCe Kejs lej Deçee iees°eRcegUs [e@keäšj}e Heâer IesleuÙeeÛes Je ®iCee}e Heâer efouÙeeÛes meceeOeeve (?) veener. [e@keäšjÛÙee ceveele ®iCeeyeö} ogjeJeeÛe jnelees Je ®iCeeÛÙee ceveele [e@keäšjyeö}. DeepeÛeer heefjefmLeleer ner Deçeer Deens. hegkeâUçee yee}keâebvee Ùee iewjmecepeecegUs-De%eeveecegUs Je Dee«enecegUs GieerÛeÛe Fbpeskeäçeve šesÛetve IÙeeJes }eieles. hegkeâUçee ®iCeebvee lÙeebÛÙee ÛegkeâerÛÙee efJeÛeejmejCeercegUs pÙee [e@keäšjkeâ[s iee[er Je yebie}e Deens lees Ûeebie}e Jeešlees. lÙeebÛÙee celes Deçee [e@keäšjebkeâ[s DeefOekeâ hewmee Deens. hewmee DeefOekeâ kesâJeU DeefOekeâ ®iCe iesuÙeecegUs Deens Je DeefOekeâ ®iCe lÙee [e@keäšjkeâ[s iegCe Ûeebie}e efceUeuÙeevesÛe peeleele. ne iewjmecepe Deçeemeeer keâer hewmee, iee[er, yebie}e Je Flej lelmece iees°er lÙee [e@keäšjkeâ[s Demeleele. DeefOekeâ ®iCe lÙee [e@keäšjkeâ[s peeCÙeeÛes keâejCe [e@keäšjÛeer iegCeJeòee veener. [e@keäšj ®iCeebvee Deekeâefele keâjCÙeemeeer DeveskeâefJeOe keäèhlÙee Je GheeÙeÙeespevee keâjleele. Goe.hegkeâU GÛÛeheomLeebvee Yesšer osCes, jeJeerkeâ škeäkesâ HeâeÙeÅeeÛee Yeeie osCÙeeÛes Deefcee oeKeJetve Flej keâefve‰ efkebâJee DevÙe çeeKeebleer} [e@keäšjebÛeer ®iCeebmeeer ceeieCeer keâjCes, SKeeoe Consultant Keepeieer [e@keäšjebvee DeeheuÙeepeJeU ®iCe heeefJeCÙeeÛeer efJevebleer keâjlees Je ceesyeouÙeele keâefceçeve oslees efkebâJee SKeeoe mepeve Keepeieer jsef[Dees}e@ efpemškeâ[s jeJeerkeâ hewçeebÛÙee ceesyeouÙeele ®iCe heeJelees. Ùee Ûegkeâe keâe{leevee ®iCe efkebâJee [e@keäšj Ùee oesneWhewkeâer kegâCeeÛÙeeÛe [eskeäÙeeJej heeheeÛes Keehej Heâes[Ces DeÙeesiÙe Deens. [e@keäšj Je ®iCe oesIeebveerner Deelceefvejer#eCe kesâ}s heeefnpes. ®iCeebmeeer je$eer-yesje$eer GeÙeÛes lej lÙee [e@keäšj}e lÙee ØeceeCeele DeeefLekeâ megyeòee DeeefCe DeeJeçÙekeâ lÙee megKemeesÙeer Øeehle PeeuÙeeÛe heeefnpesle. [e@keäšjÛeer Heâer osCÙeele HeâmeJeeHeâmeJeer Jee šeUešeU keâjCes mees[tve efo}s heeefnpes. [e@keäšjebveer DeceÙeeo neJejšheCee mees[tve DeeJeçÙekeâ lÙee iees°eRÛee GheYeesie keâ¤ve IÙeeJee. hejbleg Deefleefjkeäle JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 27. veHeäÙeeletve meceepeesheÙeesieer Øekeâuhe neleer IÙeeJes. hewmee DeefOekeâ efçeu}keâ DemeuÙeeme JewÅekeâerÙe çeeŒeeleer} Úesšer }eskeâesheÙeesieer hegmlekesâ ‘‘vee veHeâe vee leesše’’ heæleerves Øekeâeefçele keâjeJeerle. DevÙeLee heesef}Deesefš^he} meejKeer }me ceesHeâle osCÙeeÛes Øekeâuhe meg¤ keâjeJesle. Kes[Ÿeele peeTve lesLeer} ®iCeebkeâ[tve Je keâener ØeceeCeele Flejebkeâ[tve KeÛe IesTve JewÅekeâerÙe mesJee Je JewÅekeâerÙe çeeŒeeyeö} peeie¤keâlee efveceeCe keâjeJeer. le¤Ce [e@keäšjebvee keâjlee ÙesCÙeemeejKee DeeCeKeer Skeâ Ghe›eâce cnCepes Documentary efkebâJee DevegyeesOeheš oeKeefJeCÙeemeeer ØeÙelve keâjCes. nu}er JesieJesieUer DeejesiÙemesJee efçeefyejs YejefJeCÙeeÛee ØeÙelve meJe$e kesâ}e peelees, les Ûeebie}sÛe Deens. heCe SJe{s meJe Ûee}t Demeleevee, peeefnjeleyeepeer DeeefCe efoKeeTheCee ÙeebÛÙee peesjeJej keâener [e@keäšmevee }eskeâ [eskeäÙeeJej Iesleele lej keâener De#ejçe: Gheeçeer jneleele. ns ®iCeebvee efkebâJee [e@keäšjebveener YeteCeeJen veener. DeeheuÙee DebieÛes iegCe oeKeefJeCÙeeÛeer mebOeer efoKeeTheCeeÛÙee DeYeeJeecegUs efnjeJetve Iesle}er peeT veÙes. %eeve, ØeeceeefCekeâheCee Je keâle=lJe ÙeebÛÙeeÛe efvekeâeeJej ®iCeebveer [e@keäšjÛeer efveJe[ keâjeJeer. DeefOekeâ hewmee efceUJet çekeâCes ne keâesCeelÙeeÛe JÙekeäleerÛÙee efve:mebçeÙe ßes‰lesÛee efvekeâe Demet çekeâle veener. Ùee yeeyeleerle Skeâe melÙe IešvesÛes GoenjCe efÛebleveerÙe Deens. Skeâ ßeerceble JÙeeheejer DeeefCe Skeâ [e@keäšj ÙeebÛeer cew$eer nesleer. ßeerceble JÙeeheejer vesnceerÛe iehheeiees°er keâjleevee [e@keäšjÛeer Leóener keâjerle Demes. ¢ee ßeerceble JÙeeheeNÙeekeâ[tve keâesCeleerÛe mJeeLeea Dehes#ee vemeleeveener [e@keäšj lÙeeÛeer Leóe menve keâjerle Demes. yejsÛe efoJeme Demes Ûee}}s nesles. Skeâoe yees}lee yees}lee JÙeeheejer [e@keäšj}e cnCee}e, ‘‘keâeÙe [e@keäšj, legceÛÙeeveblej he@Çkeäšerme meg® keâjCeejs oesve oesve š^keâ DeeefCe peceervepegce}e efJekeâle Iesleele DeeefCe legcner lej meeOeer keâej osKeer} IesT çekeâle veener ?’’ ¢ee [e@keäšjves Yejhetj JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 28. }ewefkeâkeâ efceUJe}e neslee. lÙeeÛÙeekeâ[s jesiÙeebÛeer ieoeaner Kethe nesleer, Demes DemeuÙeeves Jejer} Øeëe Ssketâve [e@keäšjÛÙee ùoÙeele Oemme Pee}s. ’’Dejs! KejesKej ies}er 15-20 Jeex DeeheCe keâjleesÙe lejer keâeÙe ?’’ lÙeeÛes ceve mebYeüceele he[}s. KejesKej DeepeheÙeËle DeeheCe ieesjieefjyeebyeö} menevegYetleer oeKeJe}er, heCe mJele: cee$e ye[speeJe efcejJe}s veenerle. DeeheuÙee ceg}ebvee iee[Ÿeeletve efHeâjJe}s veener. yeeÙekeâeceg}ebvee SseDeejece efceUt efo}e veener. DeeheCe yejesyej neslees keâer Ûetkeâ ? keâener lejer Gòej osTve [e@keäšj}e lesLetve efvemešCes Yeeie nesles. keâejCe veweflekeâ DeeefCe YeeJeveelcekeâ mhe°erkeâjCeebÛee lÙee efyeÛeeNÙee çegkeâ JÙeeheeNÙee}e keâeÙe GheÙeesie ? heCe efkeâlÙeskeâ efoJeme Pee}s lejer [e@keäšjÛÙee ùÅeeÛeer peKece Yej}er veener. ceveele lÙeeie Je Yeesie ÙeebÛee mebIee OeieOeieleÛe jeefn}e. ne Øemebie Ssketâve ce}ener lÙeeÛÙee JÙeLesÛeer iebYeerj oKe} IÙeeJeer }eie}er. ÙeeÛee efJeÛeej meJeeËveerÛe keâjeÙe}e nJee. ner JÙeLee Skeâ [e@keäšjÛeer veener. DeLeepeve efkebâJee hewmes efceUJeCÙeeÛeer #ecelee ¢ee efvekeâeeJej ¢ee meceepeele [e@keäšjÛee ceessheCee jJe}e peelees. lÙeecegUs Ùee meceepeeleuÙee hegkeâU [e@keäšjebÛÙee ùoÙeele Demes çeuÙe legcene}e Dee{Us}. SJe{sÛe keâeÙe heCe ØeefLeleÙeLe [e@keäšjebÛes meebheefòekeâ Ùeçe lejer lÙeebÛÙee meceeOeeveele Yej Iee}les keâe ? keâerleea lÙeebÛÙee ùoÙeele keâener Deevebo efveceeCe keâjles keâe ? veener keâejCe lÙeebÛÙee Deble: keâjCeele lÙeebÛÙee KeNÙee (De) %eeveeÛeer peeCeerJe Demeles. keâerleeaÛee JeeeJe lÙeebvee keâOeerner KeNÙee meceeOeeveeheÙeËle heesnesÛeJele veener. lÙeebÛee [ece[ew} Je efoKeeTheCee HeâmeJee Demelees. mebJesovee#ece ceves lÙeebÛes Deble:keâjCe DeesUKeleele. KejesKej ®iCeebÛÙee efnleeÛÙee °erves efJeÛeej kesâ}e lej efoKeeTheCee Je Yeüecekeâ mecepegleercegUs ®iCeebÛes Heâej vegkeâmeeve nesle DemeuÙeeÛes Dee{Utve ÙesF}. efkeâlÙeskeâ ®iCeebveer leçeer keâyeg}er efo}erner Deens. GoenjCe cnCetve JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 29. Kee}er} Iešvee hene. - Skeâ ®iCe cegbyeFheemetve yejsÛe efkeâeCeer GheÛeej keâ®ve Lekeâ}e. lÙee}e keâessner iegCe Dee}e veener; heCe meceepeeleer} efJeefçe° He@âçevecegUs lÙee}e Skeâe meeOÙee JewÅeekeâ[s peeCÙeeÛeer yegæer Pee}er veener. pÙeeJesUer lÙee}e meeOÙee heCe ØeeceeefCekeâ JewÅeekeâ[s DeeCeCÙeele Dee}s. lÙeeJesUer DelÙeuhe keâeUele lÙee}e iegCe Dee}e Je mene ceefnves efkeâlÙeskeâ npeej ®heÙes cetKeheCeeheesšer JeeÙee Iee}efJeCÙeeÛee heßÛeeleehener Pee}e. meceepeeleer} JesieJesieàÙee og:KeebÛeer Ùeeoer keâjCÙeeÛee efkebâJee lÙeebÛeer JeCeves keâ®ve JeeÛekeâe}e Deekeâefele keâjCÙeeÛee ceePee Gösçe veener. FlejebÛeer efveboe keâ®ve lÙeele #egõ meceeOeeve efceUJeCÙeeÛeener Gösçe veener, lej ®iCe, [e@keäšj, DeeweOe kebâhevÙee, DeeweOe efJe›esâles, mhesçeeef}mšmed DeeefCe mebçeesOekeâ ÙeebÛÙee hejmhej mebyebOeeÛee efJeÛeej keâjCes ne Deens. keâejCe lÙeeefçeJeeÙe meceepeeÛes DeejesiÙe efJeOeeÙekeâ ceeieeËveer ØeieleerÛÙee efoçes}e veslee ÙesCeej veener. Deepe hejmhejebÛÙee Ûegkeâe Je iewjmecepeecegUs meceepe Skeâe og° Ûe›eâele meehe[}e Deens. JewÙeefkeälekeâ°Ùee efJeÛeej ve keâjlee Ùee og° Ûe›eâecegUs meceepeeleer} efJeefJeOe IešveebJej keâceerDeefOekeâ ØeceeCeele nesCeeje DevÙeeÙe OÙeeveele IesTve SkeâmebIe efJeÛeej kesâ}e heeefnpes. Skeâe efveßÛeÙeeves Ùee DevÙeeÙeeÛes GÛÛeešve kesâ}s heeefnpes, Deçeer efvekeâ[ Deepe GlheVe Pee}er Deens. DeeweOekebâhevÙee Je DeeweOeefJe›esâles ÙeebÛÙeeyeö} le›eâej keâjCÙeeÛes keâenerÛe keâejCe veener. hejbleg lÙeeÛeyejesyej lÙeebÛes keâener oese Demeleer} lej les mecepetve Iesle}s heeefnpesle. lemesÛe mecepeeJetvener efo}s heeefnpesle. ceePÙee celes oesve cenòJeeÛes oese Deensle les kesâJeU DeeweOe kebâheveer Ûee}keâebÛes efkebâJee efJe›esâlÙeebÛesÛe Demes veJns. heefn}e Deefleefjkeäle mJeeLeeÛee Je ogmeje Blind JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 30. fold Iee}tve meceepeeleer} og:Keekeâ[s og}#e keâjCÙeeÛee. SseDeejeceeÛeer ØeLece DeeJe[ efveceeCe nesles, ceie meJeÙe }eieles, veblej OÙeeme }eielees Je pesJne OÙeeme }eielees, lesJne ceeCetme Blind fold Iee}tve meceepeeleer} og:Keebkeâ[s og}#e keâjlees. JesUØemebieer nsleghegjmmej og:Ke IesTve Je Exploit keâ®vener hewmee efceUJelees Je SseDeejece Yeesielees. ns keâmes yeo}lee ÙesF} ? meceepeeÛÙee og:Keer efmLeleerÛes efJeOeeÙekeâ heefjJeleve keâjCÙeeÛes OÙesÙe DeeheCe meJeeËveerÛe sJeeÙe}e nJes. lejÛe Deefleefjkeäle veHeäÙeeÛeer }e}mee nUtnUt keâceer nesF}. JewÙeefkeälekeâ mJeeLeehes#ee DeefOekeâeefOekeâ ØeceeCeele meceepekeâeÙe keâjCÙeeÛeer DeeJe[ efveceeCe PeeuÙeeme nUtnUt hejmhejebÛeer efheUJeCetkeâ keâceer nesF}. hejmhej ceoleerÛeer YeeJevee meJeeËÛÙee Oeboe- JÙeJemeeÙeeleer} jmmeerKesÛe keâceer keâjs}. pÙeeØeceeCes jmmeerKesÛe Ûee}t Demelee, oesIeeveebner SkeâeÛe JesUer peesj keâceer keâjeJee }eielees, lÙeeÛeØeceeCes meceepeeleer} efJeefJeOe leeCe keâceer keâjeÙeÛes lej SkeâeÛe JesUer meJeeËveerÛe Deelceefvejer#eCe DeeefCe DeelcemegOeejCee keâjeÙe}e heeefnpes. DeelcemegOeejCee cnCepes keâeÙe Je leer keâçeer keâjeÙeÛeer ? Deepe meceepeele efJeefÛe$e Øekeâej Ûee}t Deme}s}s Dee{Uleele. DeeheuÙee meYeesJelee}ÛÙee oeseebJej heebIe®Ce Iee}Ces ne Skeâ Øekeâej. Yeerleer, mJeeLe, heUhegšsheCee Je DeelceJebÛevee ÙeecegUs ceeCetme ogmeNÙeeÛes oese leeW[eJej ceeb[t çekeâle veener. ÙeeG}š De%eeve, mebçeÙe, DevegYeJeçetvÙelee, DeelÙebeflekeâ DeelcekeWâefõlJe Je meeceeefpekeâ peeefCeJesÛee DeYeeJe ÙeecegUs ogmeNÙeeÛÙee Oee[çeer meceepeeefYecegKe YeeJeveebJej Je keâeÙeeJej DeeheCe nsšeUCeer Je kegâÛes°e ÙeebÛes Deemet[ ceejlees. ns cet}Yetle oese keâe{}sÛe heeefnpesle. lÙeeefçeJeeÙe meJeeËieerCe Øeieleer nesCeej veener. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeleer} cenòJeeÛÙee IeškeâebÛes DeeheCe efvejer#eCe kesâ}s JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 0 ~~
- 31. lejer Jej Gu}sKe kesâuÙeeØeceeCes Deveskeâ iees°eRÛeer iegbleeiegble Pee}s}er Dee{Utve ÙesF}. Ùeele ceesceesŸee ne@efmheš}ceOeer} efJeefJeOe ØekeâejÛee keâceÛeejer Jeie vemexme, mejkeâej Ùee IeškeâebÛee Gu}sKe Pee}s}e veener. mejkeâej cnCepes peCet hee}keâ Je JewÅekeâerÙe mesJesleer} efJeefJeOe Ieškeâ cnCepes peCet }neve ceg}s Deçeer DeJemLee Deens. SKeeÅee kegâšgbyeeleer} meJeeËÛeerÛe Jee{ JneÙe}e nJeer Demes}, lej pÙeeØeceeCes DeeFJeef[}ebveer ceg}ebÛeer keâeUpeer Deeheg}keâerves Iesle}er heeefnpes, lemesÛe JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛes Deens. mejkeâejves jesieš JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛes veerš mebieesheve kesâ}s heeefnpes. JesUØemebieer keâener iees°eRÛeer mhe° metÛeveener kesâ}er heeefnpes. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeJej mejkeâejÛeer ngketâceçeener nJeer Demes veJns, heCe mJeeÙeòe JewÅekeâerÙe JÙeeJemeeefÙekeâebvee peesheÙeËle keâener heLÙes meelelÙeeves Je keâše#eeves heeUlee Ùesle veenerle, leesheÙeËle jemle ceesyeo}e IesCÙeeÛes lejer efveÙeb$eCe Deme}s heeefnpes. Deepe Ùee °erves keâener iees°erÛee Gu}sKe keâjeJeeÛe }eies}. lÙeeleer} Skeâ cenòJeeÛeer iees° cnCepes Medical Leave yeö}. JesieJesieàÙee ØekeâejÛes keâceÛeejer efJeefJeOe keâejCeebmeeer jpee efceUeJeer cnCetve Medical Certificate ceeieeÙe}e Ùesleele, ner yeeye Deçeer Deens keâer, keâceÛeeNÙeebÛes Je meceepeeÛes oesIeebÛesner efnle mecelees} meeOetve [esUmeheCes heeefn}s heeefnpes. lÙeeyeeyele keâeÙeoe kesâ}e heeefnpes. keâeÙeoe JeemleJelesçeer mebyebefOele vemes} lej lees heeUCes meodmeodefJeJeskeâyegæer}e hešle veener. SKeeÅee JÙekeäleerÛes IejÛes Dehejbheej vegkeâmeeve nesCÙeeÛeer Yeerleer Demeles. heCe jpee Iesle}er lej heieej Je veeskeâjer ÙeeÛÙee °erkeâesveeletve jpesmeeer SkeâcesJe F}epe cnCepes JewÅekeâerÙe ØeceeCehe$e. De[ÛeCeerle DemeCeeNÙee ceeCemee}e Keesšs meefšefHeâkesâš ÅeeÙeÛes lej KeesšsheCeeÛeer Keble Jeešles Je ve ÅeeJes lej lÙeeÛeer De[ÛeCe otj nesle veener. çesJešer [e@keäšj}e ns vee les keâjeJesÛe }eieles. Ùeeyeeyele SJe{eÛe efJeÛeej keâ®ve ve Leebyelee ÙeesiÙe leer GheeÙeÙeespevee kesâ}er heeefnpes. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ 1 ~~
- 32. keâceÛeeNÙeeÛÙee De[ÛeCeer Je iewjmeesÙeeRÛee efJeÛeej lÙeebveer JesUesJesUer keâceÛeejer mebIešveebkeâ[s ceeb[eJee DeeefCe DeeheuÙee De[ÛeCeer otj keâjeJÙee. lÙeebÛÙee De[ÛeCeeryeö} [e@keäšjvee yengleebçeer menevegYetleer JeešlesÛe Je lÙeecegUs lÙeebÛÙee jemle De[ÛeCeeRceOÙes pe®j les menkeâeÙe [e@keäšj osleer} Demes Jeešles. heCe Keesšs meefšefHeâkesâš osCÙeemeeer Yeer[ Iee}CÙeeÛeer hejbheje meJemeeceevÙe keâceÛeeNÙeebveer mees[}er heeefnpes. [e@keäšjvee Keesšs JeeieCÙeeÛÙee FÛÚsheemetve hejeJe=òe kesâ}s heeefnpes Ùeemeeer ØeÙelve keâjCÙeeÛeer peyeeyeoejer kesâJeU [e@keäšjebÛeer veener. çeemeve Je meceepeeleer} meJe Ieškeâebveer Skeâef$eleheCes Demes ØeÙelve kesâ}s heeefnpesle. keâeÙeos JeemleJeJeeoer °erkeâesveeletve yeveJetve lÙeebÛeer Debce}yepeeJeCeerner veerš Pee}er heeefnpes. Professional Tax ÛÙee DeekeâejCeeryeeyele ceePÙee hegkeâUÛe JÙeJemeeÙeyebOebtveer le›eâej oçeJe}er, Deçee leNnsves DeefOekeâeefOekeâ keâj DeekeâejCes cnCepes ogmeNÙee yeepetves [e@keäšjves ®iCee}e }gyee[CÙee}e efnjJee kebâefo} oeKeJeCÙeemeejKesÛe Deens Demes lÙeebÛes cnCeCes nesles DeeefCe pej š@keäme Iesle}eÛe lej lÙeeÛee GheÙeesiener ÙeesiÙe leNnsves }eskeâebmeeer ve neslee efoJeeUKeesj mejkeâejer Ùeespeveebmeeer Je DeveeeÙeer keâejCeebmeeer nesle Demelees. Ùeeyeö}ner meJeeËÛeer le›eâej Dee{U}er. mejkeâejves ÙeeÛee efJeÛeej keâjeJee. mejkeâejÛeer peyeeyeoejer ner oesve ØekeâejÛeer Demeles. ØeLece [e@keäšj}e meneÙÙe, menkeâeÙe Je ceeieoçeve keâ®ve ÛeebieuÙee leNnsves JewÅekeâerÙe mesJee keâjCÙeeme neleYeej }eJeCÙeeÛeer DeeefCe ogmejer peyeeyeoejer [e@keäšj Jeekeâ[Ÿee ceeieeves peele veener ÙeeJej }#e sJeCÙeeÛeer. hewkeâer [e@keäšj}e menkeâeÙe keâjeÙeÛes lej lÙeemeeer Free Refresher Courses Ûee}t keâjeÙe}e nJesle. Kes[Ÿeele keâece keâjCeeNÙee [e@keäšjvee Insentive efo}e heeefnpes. lemesÛe JesieJesieàÙee #es$eeleer} GheÙegkeäle ef}KeeCe JeeÛeCÙeemeeer Ghe}yOe kesâ}s heeefnpes. Kes[er Je çenjs ÙeebÛÙeeleer} JesieJesieàÙee mecemÙeebÛee JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 33. Gneheesn peenerjheCes DeekeâeçeJeeCeer Je Je=òehe$eeletve kesâ}e heeefnpes. lÙeeceOÙes Kes[Ÿeeleer} meceepeeÛÙee leUeÛÙee LejeJej keâeÙe keâjCeeNÙee [e@keäšjebÛeer celes DeeJepetve Iesle}er heeefnpesle. [e@keäšjebÛÙee iewj ke=âleeRJej mejkeâej}e SkeâeÛe iees°erletve efveÙeb$eCe sJeCes çekeäÙe nesF}. lees cnCepes Kes[Ÿeehee[Ÿeele jeneCeeNÙee }eskeâebÛeer JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeyeö} jemle peeie=leer keâjCes Je ÙeesiÙe °erkeâesve leÙeej keâjCes. Ùeemeeer JesieJesieUer heLekesâ, keâjceCegkeâerÛes keâeÙe›eâce, DevegyeesOeheš Deçee iees°er keâjlee Ùesleer}, Ùeeyeeyeleerle meceepeeleer} Flej IeškeâebÛes menkeâeÙener efceUJeeJes }eies}. ØelÙeskeâ çeeUe Je ØelÙeskeâ keâe@}speceOÙes JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeleer} DeeJeçÙekeâ lÙee iees°eRÛes lejer %eeve efo}sÛe heeefnpes. ØelÙeskeâ cegKÙeOÙeehekeâ Je ØeeÛeeÙee}e leçee metÛevee iesuÙee heeefnpesle. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeleer} DelÙeble Lees[Ÿee heCe cenòJeeÛÙee iees°eRÛee Gu}sKe Pee}e. Ùee ÚesšŸee hegefmlekesâÛÙee keâ#esÛÙee ceeveeves lesJe{e hegjsmee Deens. [e@keäšme, ®iCe, DeeweOeer kebâhevÙee DeeefCe DeeweOe efJe›esâles Deçee efJeefJeOe Lejeletve efJeefJeOe JÙekeäleeRveer Skeâ$e ÙesTve JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛes mJe®he Debleyee¢e jerleerves keâmes yeveJelee ÙesF} Ùeeyeö} meJe ceeOÙeceeÉejs Deehe}s efJeÛeej hejKe[heCes Je ØeeceeefCekeâheCes ceeb[eJes. Deepe efveYeÙeheCes efJeÛeejcebLeve nesCes pe®jerÛes Deens. Deçee leNnsves efJeÛeejØeyeesOeve Pee}s lej, meceepeeleer} cetuÙeebÛes hegve®lLeeve nesF}. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeemebyebOeer keâeÙeos Je çeemekeâerÙe keâejYeej DeeefCe Keepeieer JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe Ùee oesneWmeeer DeepeÛÙee keâeUe}e Je meceepee}e ÙeesiÙe Deçeer veerleercet}keâ ceeieoçekeâ leòJes leÙeej Pee}er heeefnpesle DeeefCe lÙeebÛeer heæleçeerj Debce}yepeeJeCeer Pee}er heeefnpes. lejÛe veJeerve efhe{er}e GppJe} YeefJeÙekeâeU }Jekeâj DevegYeJelee ÙesF}. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 34. je$eerÛÙee efJnpeeršdme je$eerÛÙee efJnpeeršdmeyeö} keâener çebkeâe keâener ®iCeebveer ceePÙeekeâ[s yees}tve oeKeJeuÙee. lÙeeyeö} Lees[s mhe°erkeâjCe ÙesLes keâjCes DeeJeçÙekeâ Deens. je$eer ¤iCeebveer kesâJne Je keâesCelÙee keâejCeemeeer [e@keäšjkeâ[s OeeJe IÙeeJeer, lÙeeyeö} Lees[e efJeÛeej keâ¤, meJemeeceevÙeheCes ®iCeebvee pesJne mekeâeUheÙeËle LeebyeCes OeeskeäÙeeÛes Jeešles, lesJne ®iCeebveer [e@keäšjkeâ[s peeJes. meOÙeeÛes Ùeeyeeyeleerleer} efÛe$e JesieUs Deens. iejerye ®iCe OeeskeäÙeeÛeer peeCeerJe nesTvener [e@keäšjkeâ[s peeCÙeeme kesâJeU hewçeeÛÙee De[ÛeCeercegUs OepeeJele veenerle. heefjCeeceer iejerye ®iCeebvee ÙeesiÙe GheÛeej ÙeesiÙe JesUer efceUle veenerle. ßeerceble }eskeâebvee ner De[ÛeCe vemeles, lÙeecegUs Lees[ener Oeeskeâe ve helkeâjCÙeeÛeer lÙeebÛeer ØeJe=òeer Demeles Je meenefpekeâÛe lÙeebvee ÙeesiÙe GheÛeej ÙeesiÙe JesUer efceUleele. ÙeeÛes keâejCe meceepeeÛÙee DeeefLekeâ jÛevesceOÙes Deens. lÙeeÛeØeceeCes yengmebKÙe iejerye }eskeâebvee DeejesiÙeefJeeÙekeâ De%eeve DemeuÙeeves lÙeebvee kesâJne [e@keäšjkeâ[s peeJes ÙeeÛeerÛe cegUer keâuhevee vemeles. lÙeecegUs keâOeer iebYeerj Deepeej Demeleeveener lÙeebvee ØemebieeÛes ieebYeerÙe mecepele veener; lej keâOeer #egu}keâ Deepeej Demeleeveener lÙeebÛeer Ieeyejiegb[er G[les Je leejebyeU G[les. [e@keäšjebvee keâener JesUe efJeveekeâejCe $eeme neslees DeeefCe Ùee hetJeevegYeJeecegUs [e@keäšj hegkeâUoe je$eerÛeer efJnpeerš veekeâejleele. ®iCeebÛeer iewjmeesÙe neslesÛe. hejbleg hegkeâUoe Deçee JesUer ®iCeebvee Oeeskeâe mebYeJelees. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 35. efJnpeeršd HeâerÛÙee yeeyeleerceOÙes ®iCeebÛee DeØeeceeefCekeâheCee lÙeebÛÙee Je FlejebÛÙeener iewjmeesÙeer}e keâejCeerYetle neslees. ns }#eele IesCÙeemeejKes Deens. ceePÙeeceles [e@keäšjebveer Je ®iCeebveer Ùeeyeeyeleerle keâeÙe keâjeJes ns meebieCÙeehetJeea mejkeâejer heeleUerJe®ve JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙeeÛÙee çegælesmeeer ØeeceeefCekeâ ØeÙelve JneÙe}e nJesle. GieerÛe ®iCe DeeefCe [e@keäšj Ùeebvee GheosçeeÛes [esme heepetve keâenerner meeOeCeej veener. meceepeeÛeer DeeefLekeâ jÛevee yeo}}er heeefnpes. Keepeieer HeâeÙeÅeeÛÙee leòJeeJej DeeOeej}suÙee DeLejÛevesheemetve (Pvt. Profit Oriented Economy) meceepeeÛeer megškeâe keâjeÙe}e }eskeâebveer mejkeâej}e Yeeie hee[}s heeefnpes. }eskeâebveer cnCepesÛe DeeheCe meJeeËveer meceepeeleer} ns ceg}Yetle JÙebie otj keâjCÙeemeeer Oe[he[}s heeefnpes. ØeÛeej meeOeves (Mass Media) peveefnleemeeer jeyeJe}er peeJeer Ùeemeeer ØelÙeskeâ #es$eeleer} efJeÉeve }eskeâebÛÙee meuuÙeeves DeeJeçÙekeâ les keâeÙeos keâ®ve lÙeevegmeej mejkeâejer OeesjCes DeeKetve lÙeebÛeer jeyeJeCetkeâ Pee}er heeefnpes. Ùee OeesjCeebefJeeÙeer Je keâeÙeÅeebefJeeÙeer Kes[eshee[ÛÙee peveles}e JeejbJeej efJeßJeemeele Iesle}s heeefnpes. Ùeemeeer DeeheCe meJeeËveer Oe[he[}s heeefnpes. mebmke=âleer, efçe#eCe, çesleer, GÅeesie Deeoer meJeÛe yeeyeleerle mejkeâejer heeleUerJej meceepeeÛes Profit Oriented mJe®he veenermes keâ¤ve hejmhejhetjkeâ (Symbiotic) Demes mJe¤he Ie[efJeCÙeemeeer ØeÙelve JneÙe}e nJesle. Ùeemeeer pevelesvesner peeie®keâ nesTve mejkeâejer keâeÙeos Je OeesjCes Ùeele ceve:hetJekeâ Yeeie IÙeeÙe}e heeefnpes. meJe yeeyeleerceOÙes SkeâeÛeJesUer yeo} Ie[efJeCÙeeÛes efJeOeeÙekeâ ØeÙelve kesâuÙeeefçeJeeÙe meceepeeleer} DevÙeeÙeeÛes og°Ûe›eâ mebheCeej veener. JewÅekeâerÙe JÙeJemeeÙe - JÙeJenej DeeefCe OÙesÙe -~~ ~~
- 36. [e@. ßeerefveJeeme pe. keâçeeUerkeâj pevce : 4 ceeÛe 1951, meeJebleJee[er efçe#eCe : Sce.yeer.yeer.Sme., hegCes, Sce.[er., cegbyeF. Hesâ}eefçehme : SHeâ.DeeÙe.meer.peer., SHeâ.SHeâ.SHeâ.yeer.Sced.Smed. (Decesefjkeâe) ceeveo heoJeer : [er.Smedmeer ( Dees.DeeÙe.Ùegg.meer.Sce) meÅe Ghe›eâce : çejerjef›eâÙee çeeŒe Je peerJeveeleer} leeCeleCeeJe ÙeebÛes mebçeesOeve Je DeOÙeeheve. lÙeeceOÙes GheÙegkeäle hegmlekeâebÛes }sKeve hetJeefheefkeâe : keâeobyejer, DeelceefÛebleve, ØeJeemeJeCeve Jeiewjs ÛeeUerme Fb«epeer, cejeer Je efnboer hegmlekesâ, çebYejentve DeefOekeâ }sKe Je çeesOeefveyebOe RLIVING H PE OL SU R IS FO TI C L SOCI ETY H EALTH ADV NA ISSHHA IO AN AT CE N ME ER NT I NT