workshop op studiedag "Straffe gasten & stoere meiden", KdG, 2011

1. Januari 2011
Onlinehulpverlening: deuren en drempels
sandra.beelen@steunpunt.be
itte.vanhecke@steunpunt.be

2. • Expertise centrum sociaal werk
• Ondersteuningsstructuur voor 25 autonome
Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW)
• CAW: 1621 VTE en 1000 vrijwilligers helpen
100.000 cliënts per jaar
– Verschillende domeinen:
• slachtofferhulp
• Armoede en thuisloosheid
• Persoonlijke, relationele en psychologische problemen
• Etc...
– Verschillende doelgroepen en werkingen
• JAC - jongerenonthaal, BZW, OCJ, etc…

3. Project Onlinehulpverlening
• 2008 – 2010
• Op vraag van de JAC’s en met steun van Welzijn,
Volksgezondheid en Gezin
• Voor CAW’s en OHUP
• 4 taken:
– Visievorming en positionering
– Deskundigheidsbevordering
– Organisatorische ondersteuning
– Software onderzoek

4. Onlinehulpverlening
= Hulp- en dienstverlening via het internet
– Informatieve en interactieve websites
– E-mail
– Chat
– Internetfora
– Sociale netwerk sites, community sites, chat sites
– Zelfhulp en zelftestmodules
– Begeleidingsmodules
– E-therapy
– …

5. ICT in de kernprocessen van de hulp
• Preventie en gezondheidspromotie
• Informatie
• Advies
• Psychosociale ondersteuning
• Begeleiding
• Online outreach
• Therapie
• Nazorg
• ...

6. JAC Online
• Online info, advies en ondersteuning
• Jongeren tussen 12 en 25
• 24 JAC’s in een netwerk
• + 60 uur per week online chathulp
• E-mail hulpverlening
• Sociale netwerk sites
• JAC = anoniem, gratis, vrijwillig en vrijblijvend,
met respect voor autonomie, ook online

7. JAC = bereikbaar via
• E-mail
– e-mail adres of website van het JAC
– Stel je vraag op:
• www.jongereninformatie.be
• www.allesoverseks.be
• Chat
– www.jac.be
– Chatknop op:
• www.jongereninformatie.be
• lokale jac-websites
• Sociale netwerksites
– Netlog, Facebook

8. Wie komt chatten?
• 60% is tussen 12 en 17 jaar
• Piekleeftijd rond 15 à 16
• 76,5% meisjes
• 23,6 % jongens

9. Waarover gaat het?
• Jongens
– seksualiteit (voorlichting en functioneren)
– relaties (gezin en partner)
• Meisjes
– stress en draagkracht, zelfbeleving en identiteit, neiging
tot zelfdoding
– gezinsrelaties

10. Drempels naar de hulpverlening
• Persoonlijke factoren
– Schaamte en onzekerheid, taboe/illegale onderwerpen
– Angst voor verandering, voor de gevolgen van hun stap
naar hulp
– Eigen relatie tot het probleem: wanneer is er een
probleem? Wanneer is het erg genoeg om hulp te
zoeken?
– Verlegenheid, introvert
– Verwachtingen
– Persoonlijke vaardigheden of voorkeuren
– Kennis van de hulpverlening, eerdere ervaringen,

11. Drempels naar de hulpverlening
• Structurele factoren
– Bekendheid en begrijpbaarheid van het aanbod
– Toeleiding
– Beeldvorming
– Tijdsaspect, locatie, kosten
– Look and feel, eerste indruk
– De mate van vertrouwelijkheid/anonimiteit

12. Communicatiemiddel als bepalende
factor voor jongeren
Bij het eerste contact met de hulpverlening
•Hoe discreter hoe beter
•Mogelijkheid tot non verbale communicatie
•Vrijblijvendheid vs oplossingsgerichtheid
•Communicatievoorkeur
•Privacy thuis/in leefomgeving
•Beschikbaarheid/bereikbaarheid
(bron: dossier kinderrechtencomissariaat 2007)
Onlinehulpverlening biedt verschillende voordelen

13. Onlinehulp:
• Verhoogd gevoel van anonimiteit en autonomie
– Emoties kunnen verborgen blijven
– Jongeren bepalen zelf wat ze wel en niet prijs geven
– Direct persoonlijk contact ontbreekt
– Easy escape: met één muisklik eindigt het gesprek
• Taboe onderwerpen makkelijker bespreekbaar
– Minder geremd door schaamte en angst
– Praten over wat je niet gezegd krijgt
• Vrije keuze van tijdstip en locatie

14. Onlinehulp is geen kant en klaar
tovermiddel…
• Deuren kunnen drempels worden
– Behoeften onder jongeren verschillen
– Afhankelijk van de vraag of het probleem
– Afhankelijk van de mogelijkheden van jongeren
Een gedifferentieerd aanbod is een must!
• Organisaties moeten investeren
– In vorming, opleiding en ondersteuning van medewerkers
– In communicatie naar doelgroep en doorverwijzers
– In een optimaal bereikbaar en beschikbaar online aanbod
• Ruime openingsuren en voldoende capaciteit
– In goedwerkende infrastructuur en software

15. Overzicht onlinehulp eerste lijn
• www.tele-onthaal.be
• www.kjt.org
• www.jac.be
• www.zelfmoordlijn.be
• www.slachtofferchat.be
• www.holebifoon.be
• www.alcoholhulp.be
• www.teleblok.be
• www.druglijn.be
• www.boysproject.be
= www.ohup.be (onlinehulp uitwisselingsplatform)

17. Literatuurlijst
• Beelen, S., Van den Meerschaute, K.(2010). Beleidsdossier Toegankelijke hulpverlening: Online?!
Berchem, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk. (downloaden op http://bit.ly/9OJxcw)
• Beelen, S. (2010). Wanneer afstand nabijheid creëert. Methodiekmap onlinehulpverlening. Berchem,
Steunpunt Algemeen Welzijnswerk. Downloaden op http://bit.ly/f0ke28)
• Mendonck, K., Delbeke, J., Cautaers, A., Van Menxel, G. (2010). CAW in beeld – cijfers 2009.
Berchem, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (downloaden op: http://bit.ly/9OJxcw )
• Kinderrechtencommisariaat (2007). Dossier: Toegankelijke Jeugdhulpverlening? Kwalitatief
onderzoek met minderjarigen over de toegankelijkheid van de jeugdhulp. (downloaden op:
http://bit.ly/f5Xlz0)
• Vlaeminck, H. , Vanhove, T., De Zitter, M. and Bocklandt, P. (2009). Onderzoek naar methodiek voor
onlinehulpverlening in eerstelijnswelzijnswerk. Gent, Arteveldehogeschool, COMPahs Sociaal Werk.
(downloaden op http://bit.ly/9KGxi0)
• Vlaeminck, H., Vanhove, T., De Zitter, M. and Bocklandt, P. (2009). Ch@tlas: methodiek onlinehulp
in eerstelijns welzijnswerk. Gent, Arteveldehogeschool, COMPahs Sociaal Werk. (downloaden op
http://bit.ly/9KGxi0)