Situatieschets + impact op personeel binnen Lokale Politie Wetteren-Laarne-Wichelen Seminarie Welzijn bij de Politie georganiseerd door Securex Health & Safety 28.11.2013 PAC Zuid Provincie Oost-Vlaanderen, voor politiemensen en preventieadviseurs in Vlaanderen. Organisator Ruud Van Kerrebroeck.

1. Treinramp Wetteren 4 mei 2013
Uiteenzetting SECUREX 28/11/13
Korpschef PZ WLW: HCP Gerritjan Maes

2. Treinramp Wetteren 4 – 22/5/13
1. Algemeen
2. Overzicht operationele concepten – 11 fasen
Uitgangspunt is altijd geweest inzet
politiemensen in veilige zone op basis van
beschikbare meetgegevens
Toch enkele politiemensen onwel
3. HRM-maatregelen
4. Evaluatie – suggesties – dilemma’s

3. 1. Algemeen: Wat gebeurde er?
• Trein van 13 wagons met giftige producten
ontspoort op 4 mei om 2u ‘s morgens te
Wetteren
• Inhoud wagons:
– 1 – 5: acrylnitril
– 6 en 7: leeg maar niet gespoeld (butadieen)
– 8 – 12: leeg
– 13: 2 containers: tri-ethylaluminium en
ethylaluminiumdichloride
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

6. 2.Drie sleutelmomenten – 11 fases
1. Trein ontspoort op 4 mei om 2u, brandt en
wordt gekoeld
2. Ongunstige waarden van acrylnitril in de
riolering: 4 mei 9.42u
3. Ongunstige waarde van acrylnitril boven
rioolput (thv Warandelaan 68a): 7 mei 7u
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

7. Fase 1: Ontruiming onmiddellijke omgeving
Opdrachten ploegen politie – afkondiging PIP
2u05: pol ter plaatse
Ontruiming eerste huizen met Brw en Pol
Bemannen reflexperimeter
2u45 gemeentelijke fase
3u40 provinciale fase
Afkondiging PIP
Windrichting ZZW
Melle 510
Dend 310
Melle 504
Berlare 310
Ontruiming dr Wetteren
310 & 320

8. Fase 2: uitbreiding perimeter tot 500 m omwille van
ontploffingsgevaar: inzet Pol Plg na PIP
Opbouw Peri 500 (vanaf 3 u)
Ontruiming huizen met Pol &
Brw
Innemen uitsluitingsen isolatieperimeter
Pat omgeving public address
23 Pol-ploegen: PIP OK
Evacuatie Schelde-Leie
310 & 320
O120
O130
Melle 510
Melle 520
Wind ZZW
CP OPS
O150
B310
R110
R100
Puyenbr. 320
O190
R120
Evacuatie Wetteren
310 & 320
O160
O170
O180

9. Sleutelmoment 2 – fase 3: complex gegeven: riooldampen
Uitbreiding rode zone met centrumstraten: inzet Pol Plg
Aanvang ontruiming 12u
Ontruiming door Brw en
4 Pol Plg (23)
Ontruiming PCC
Solidariteit Wichelen
35 Pol mensen 24/7
Afwijking theoretisch concept
O210
O110
O200
O190
O100
Later door
brandweer
O120
CP OPS
O180
Wetteren 510
O150
O170
O160
O140
O130

10. Fase 4: eerste terugkeer: inzet Pol Plg
Langdurige spoeling riolen
Aanvang terugkeer Ma 061400
Vertrek aan 4 RV-punten
Meetploeg BrW
Pol Plg administratie + escorte
Opdracht aan Ctl Posn
Pol in veilige zone
O210
O110
O200
O190
O120
CP OPS
O180
Wetteren 510
O150
O170
O160
O140
NADAR

11. Sleutelmoment 3: ongunstige waarde
van acrylonitril boven rioolput – 7 mei
• Vaststelling ongunstige waarde boven rioolput thv Warandelaan
dicht bij pompstation (7u)
• Evacuatie hoek Warandelaan – Achttien Augustuslaan –
Duinenoord (8.07u)
• Terugkeer naar huis wordt stopgezet (bewoners worden
ingelicht met Domino systeem) (8.42u)
• Maatregel ‘binnen blijven en ramen/deuren sluiten’ terug van
kracht
• Ontruiming van reeds teruggekeerden
• ONTRUIMING POLITIEHUIS
• Ontruiming Hekkerstraat (11.08u)
• Regen op komst, klaar houden voor mogelijke evacuatie
(16.55u). “Evacueren kan je leren” Evacuatiekit
• Heisa in de pers
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

12. Fase 6: Pol Dispo na ontruiming Hekkerstraat
Aanvang ontruiming Di 7/5 07u
Ontruiming door Brw en Civ Besch
Pol Plg
18/8 laan en Duinenoord
Vanaf 11 u Hekkerstraat (2 + waarden)
O110
O200
O190
O120
O210
O180
CP OPS
O150
O170
O160
NADAR
O140

13. 8 mei
• Bezoek van eerste minister E. Di Rupo en minister
van Binnenlandse zaken J. Milquet aan het
coördinatiecomité en het terrein (11u – 14u)
• Regenval had geen negatieve gevolgen (gunstige
metingen)
• Begeleide ‘gefaseerde’ terugkeer naar huis
bewoners Hekkerstraat vanaf 14u
• DOMINO: sterk communicatiemiddel!!!
• Volksopstand CC Nova vermeden
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

14. Fase 8: Dispo Pol bij verdere terugkeer
Vanaf 9 u Wegvoeringstraat
Vanaf 14 u: Schuttersveld en Scheldedreef
Vanaf 15 u 30: Scheldekaai
Vanaf 16 u: Lange Wegel – Warandestraat en VVSlaan
Vanaf 18 u 30: Paardenkerkhofstraat en Warandelaan
O110
O200
O190
O120
O210
O180
CP OPS
O150
O170
O160
O140
NADAR

15. Fase 9: Perimeter wordt teruggeplooid vanaf Za 11/5 om 10u
O110
O200
O120
O190
CP OPS
O130
O160
O170
O180
O150
O140

16. Fase 10: Pol Dispo terugkeer rode driehoek en Peri 250
Beveiligen waterslang Civ Besch
Ramptoeristen tijdens affakkelen
F2
F3
F1
Wetteren 510
R2
R1
R5
Wetteren 512
Wetteren 513
Wetteren 500
R4
Wetteren 501
R3
Wetteren 502

17. Chapeau voor de specialisten!

18. Fase 11: Peri 250m 12/5 tot einde saneringswerken 22/5
17 gezinnen
Ramptoeristen
10 tot 12 Pol mensen 24/7
Herneming normale leven
Centrumscholen open
Diverse infovergaderingen
R2
R1
R3
R5
R4

19. 18 mei
• Start epidemiologisch onderzoek
volksgezondheid (18 mei) – resultaten gekend
binnen 4 maanden, worden meegedeeld aan de
betrokkenen
• Kluwen van bloedafnames
• Grote onduidelijkheid over de finaliteit van de
bloedstalen
• Gerechtelijke IBN…
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

20. Overzicht (snel of skip)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1979 geëvacueerde bewoners
691 geëvacueerde woningen
397 personen opgenomen in ziekenhuis
Geen vermisten (lange zoektocht – belang datamanager
waarin CIP is geïntegreerd)
Maximaal 120 bewoners overnachtten in opvangcentrum –
aandacht voor zwakkeren
Langdurige evacuatie 17 gezinnen (<250 m)
Tot 3000 oproepen/dag in het TIC
Permanente updates via website, facebook, twitter en
domino
BELANG VAN OPLEIDING (CC – CP Ops – OGP’s – PLg terrein)
Kanaliseer bevolking naar één infopunt (website Wetteren)
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

21. 3. Getroffen HRM-maatregelen (1)
•
•
•
•
•
Permanent oog voor inzet in veilige zone
Vanaf Za bij einde Dst alle Pol langs VMP
Politie met symptomen -> VMP -> ZKH
Mondelinge RL uit CP POL
Zondag 5/5 contact DSMS (vraag naar richtlijnen
voor GIP)
• Zondag PM bezoek arbeidsgeneesheer OVl
• Zondag preventieadviseur (OBP) op terrein, geen
suggesties
• Twee AGS op het terrein (Dir CP Ops)

22. 3. Getroffen HRM-maatregelen (2)
•
•
•
•
•
•
•
Contact Offr Interventie met gehospitaliseerden
Ma: Interne infosessie 9u Adj KC
Ma: externe preventieadviseur op terrein
Ma: Infobundel onthaal voor eigen mensen via HRM
Ma bericht intranet: bloedstalen via huisarts
Ma Zwangere dames onmiddellijk naar huis
Gebrek aan eenduidige richtlijnen
Arbeidsgeneeskundige Dst
• Woe: SMS alle medewerkers: uitnodiging infosessie
Dr Haenen en toxicoloog Prof Stoove op vrijdag 10/5,
ook nationale afgevaardigden uitgenodigd via DAO

23. 3. Getroffen HRM-maatregelen (3)
• Verschillende gunstige metingen in politiehuis. Ontruiming op
Di 7/5 na eerste ongunstige meting van 3 PPM in kelder
• Bevoorrading eten en drinken op het terrein, maar Dir Log in
CP Ops (ipv ieder voor zich) Pluim voor OCMW voorzitters
• Briefing bij aanvang dienst aan CP Ops, aflossing op het
terrein, veilige aanrijroute
• Terugkeer Ops steeds onder begeleiding van een meetploeg
• Bezoek politiemensen op het terrein met meetploeg
• Meetploegen aanwezig bij elke ploegwissel sinds 11/5
• RL epidemiologisch onderzoek (alle aanwezige hulpverleners)
• Check SPC beschermingsmaatregelen Ger Ozk

24. 4. Suggesties welzijn(I)
– Grote versnippering van arbeidsgeneeskundige diensten en
externe preventieadviseurs
– Nood aan duidelijke analyses van medische risico’s,
standpunten en eenduidige concrete richtlijnen voor àlle
hulpverleners. AGS’er in CP Ops?
– Minimum doelgroep is de geïntegreerde politie
– Actieve(re) rol voor arbeidsgeneesheren en
preventieadviseurs (permanentie – terugroepbaar)
– Permanente aanwezigheid, bereikbaarheid in satelliet CC
– Politiechefs hebben advies nodig van specialisten, want nu:
langs VMP?, zwangere dames?, huisarts?, bloedstalen
arbeidsgeneeskundige dienst?, voldoende capaciteit?,
administratie achteraf…
– Erkenning arbeidsongevallen, ondanks afwezigheid van
letsels? Definiëring arbeidsongeval eventueel aanpassen?…
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

25. 4. Suggesties welzijn(II)
– Multidisciplinaire communicatie (CC - CP - Terrein)
optimaliseren, kan veel misverstanden vermijden
– Collegialiteit – beschikbaarheid – dienstverlenende houding
op het terrein - teambuilding
– Per shift 35 mensen (1/3 PZ – 2/3 HyCap/Feres)
– Rft DirCo onontbeerlijk, ook Fed CP in CP Ops
– Briefing Rft aan CP Ops (plannetjes!) sluiting PolHuis
– Alle Rft is welkom (MoCy – Cav – F - …)
– Overlapping dienstregeling (briefing en dan aflossing op het
terrein) ook in CP Ops
– Automatisch afwijking RP Pol
– Denk aan beschikbare middelen Fed Pol (CP Pol)
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

26. 4. Suggesties – dilemma’s (III)
– Evacuaties: sterke arm aan BrW
Algemeen belang primeert
Makkelijker indien risico zichtbaar is.
Manu militari?
Quid?
– PBM
Politie in gevarenzone (ontruiming reflexfase)
Bijkomende ontruiming (perslucht – gasmasker –
beschermingsgraad – opleiding – investeringen –
onderhoud)
Natuurlijke reflex politiemensen: mensen helpen, vaak
eerder dan andere D’s op terrein
PBM’s vals gevoel van veiligheid, cfr Hycap gasmasker
Perceptie bevolking
Quid?
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl

27. 4. Suggesties - evaluatie(IV)
– Welzijn
Inzet buiten de gevarenzone
Toch blootstelling (reflex – woning SlO – SPN – bijkomende
Evac), vaak omwille van foute communicatie
– Definiëring rode/oranje zone: perceptie Pol mensen, belang
van opleiding: ROOD 110: quid?
– In afwachting wetgevende initiatieven, voorzie in CC een
rubriek ‘welzijn voor de hulpverleners’ als permanent
aandachts- of agendapunt
– Blijf als Dir D3 de collega’s informeren! Ook tijdens de
nazorg. Neem het voortouw.
– Inschrijven in NPU 6: welzijn voor de hulpverleners?
– Laat de maatregelen voor de hulpverleners valideren door de
verantwoordelijke autoriteiten
– Drukke spoorlijn, ver van mijn bed,…? Quid ADR?
Provinciaal coördinatiecomité Oost-Vl