SlideShare a Scribd company logo
1 of 38
Christelijke Spiritualiteit Het verschijnsel, de geschiedenis en haar verschijningsvormen
Het verschijnsel Religie ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Religie Dimensies en polariteiten ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
SPIRITUALITEIT EN RELIGIE ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
‘Niveaus’ in het verschijnsel  Wetenschappelijk <> Interpersonaal <> Personaal
Waar hebben we het over? ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Wat is er gebeurd? Was Werd Wordt? Nederland Europa Global Verzuild Secularisatie Interreligieus Traditie Verzet Subjectief Patriarchaal Democratisch Feminien Theïsme Iets-isme Panentheïsme Christelijk Algemeen Islam / Boeddhisme Vast Flexibel Transformationeel Kerkelijk Onkerkelijk Spiritueel Doen? Hebben? Zijn? Theologisch Postmodern Mystiek
Waarom zo actueel? ‘mensen vragen naar zingeving’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Trends & Namen
Een ‘definitie’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
‘ Bouwstenen’ / Elementen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Inoefening God Jezelf Wereld In Model
Inoefening Jezelf Wereld Of...?
De Dynamiek & Homeostase ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Kern ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Inoefening & Toe-eigening ‘Ascese’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Geestelijke oefeningen ‘ordenen van’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Taal & Metaforen & Beelden 1 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Taal & Metaforen & Beelden 2 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Taal & Metaforen & Beelden 3 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Taal & Metaforen & Beelden 4 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Taal & Metaforen & Beelden 5 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Negatieve Taal & Metaforen & Beelden ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Christelijke Spiritualiteit ‘gelijkvormigheid aan Christus’
Reflectie op spiritualiteit ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Geschiedenis ‘Christelijke Spiritualiteit’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Spiritualiteit & Wetenschap ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Polariteiten, paradoxen en ambivalenties  ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Hoofdstromen ‘Scholen & Stichters & Schoolvoorbeelden’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Kernwoorden Christelijke spiritualiteit ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Christelijke stromingen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
‘Renoware’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
‘Verschillen’ ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Eisen aan een authentieke spiritualiteit ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Toekomst? ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Verwerkingsvormen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Volgende delen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Studies

More Related Content

Similar to 1 Over Spiritualiteit

De Molen Van Verandering
De Molen Van VeranderingDe Molen Van Verandering
De Molen Van VeranderingRinie Altena
 
Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief
Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectiefGezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief
Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectiefMANAvzw
 
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en  levenskunstenaarBoeddha supertherapeut en  levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaargerbert101
 
IDdagen 2013 - W10 - Zingeving
IDdagen 2013 - W10 - ZingevingIDdagen 2013 - W10 - Zingeving
IDdagen 2013 - W10 - Zingevingbeweging.net
 
Het Kwetsbare Gesprek
Het Kwetsbare Gesprek Het Kwetsbare Gesprek
Het Kwetsbare Gesprek Wico Mulder
 
DHO Workshop Religie en Natuur 2007
DHO Workshop Religie en Natuur 2007DHO Workshop Religie en Natuur 2007
DHO Workshop Religie en Natuur 2007guest45cc3
 
B-YourSelf nr.30 December 2014
B-YourSelf nr.30  December 2014 B-YourSelf nr.30  December 2014
B-YourSelf nr.30 December 2014 B-YourSelf
 
2009 el-god heeft een brede rug
2009 el-god heeft een brede rug2009 el-god heeft een brede rug
2009 el-god heeft een brede rugMaarten Devos
 
Van ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINAL
Van ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINALVan ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINAL
Van ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINALIrma ten Brink
 
Levenskunst & christendom
Levenskunst & christendomLevenskunst & christendom
Levenskunst & christendomBertus Keuter
 
Interview Volzin - Eleonora Hof
Interview Volzin - Eleonora HofInterview Volzin - Eleonora Hof
Interview Volzin - Eleonora HofEleonora Hof
 
De ware moraliteit
De ware moraliteitDe ware moraliteit
De ware moraliteitGGoFi
 
Thomas Merton Geestelijke Begeleiding
Thomas Merton Geestelijke BegeleidingThomas Merton Geestelijke Begeleiding
Thomas Merton Geestelijke BegeleidingRinie Altena
 
Pot Thuiskomen Proef 4 101025sd
Pot   Thuiskomen Proef 4 101025sdPot   Thuiskomen Proef 4 101025sd
Pot Thuiskomen Proef 4 101025sdmiekpot
 
Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...
Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...
Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...Eigenaar & Adviseur | Bureau Kerkwerk
 
C.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaita
C.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaitaC.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaita
C.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaitanonduality01
 

Similar to 1 Over Spiritualiteit (20)

2. Over God
2. Over God2. Over God
2. Over God
 
De Molen Van Verandering
De Molen Van VeranderingDe Molen Van Verandering
De Molen Van Verandering
 
Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief
Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectiefGezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief
Gezondheid en welzijn vanuit islamitisch perspectief
 
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en  levenskunstenaarBoeddha supertherapeut en  levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaar
 
IDdagen 2013 - W10 - Zingeving
IDdagen 2013 - W10 - ZingevingIDdagen 2013 - W10 - Zingeving
IDdagen 2013 - W10 - Zingeving
 
Het Kwetsbare Gesprek
Het Kwetsbare Gesprek Het Kwetsbare Gesprek
Het Kwetsbare Gesprek
 
DHO Workshop Religie en Natuur 2007
DHO Workshop Religie en Natuur 2007DHO Workshop Religie en Natuur 2007
DHO Workshop Religie en Natuur 2007
 
B-YourSelf nr.30 December 2014
B-YourSelf nr.30  December 2014 B-YourSelf nr.30  December 2014
B-YourSelf nr.30 December 2014
 
2009 el-god heeft een brede rug
2009 el-god heeft een brede rug2009 el-god heeft een brede rug
2009 el-god heeft een brede rug
 
Van ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINAL
Van ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINALVan ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINAL
Van ik naar Wij, Irma ten Brink - maart 2015 FINAL
 
Levenskunst & christendom
Levenskunst & christendomLevenskunst & christendom
Levenskunst & christendom
 
Interview Volzin - Eleonora Hof
Interview Volzin - Eleonora HofInterview Volzin - Eleonora Hof
Interview Volzin - Eleonora Hof
 
De ware moraliteit
De ware moraliteitDe ware moraliteit
De ware moraliteit
 
Thomas Merton Geestelijke Begeleiding
Thomas Merton Geestelijke BegeleidingThomas Merton Geestelijke Begeleiding
Thomas Merton Geestelijke Begeleiding
 
Reflecties op ZO WORDT HET SPEL GESPEELD - 14-03-2014 - WKO-dag
Reflecties op ZO WORDT HET SPEL GESPEELD - 14-03-2014 - WKO-dagReflecties op ZO WORDT HET SPEL GESPEELD - 14-03-2014 - WKO-dag
Reflecties op ZO WORDT HET SPEL GESPEELD - 14-03-2014 - WKO-dag
 
Pot Thuiskomen Proef 4 101025sd
Pot   Thuiskomen Proef 4 101025sdPot   Thuiskomen Proef 4 101025sd
Pot Thuiskomen Proef 4 101025sd
 
Bevlogen hardlopen
Bevlogen hardlopenBevlogen hardlopen
Bevlogen hardlopen
 
Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...
Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...
Randkerkelijkheid en hoe je er (anders) mee om kunt gaan - Bureau Kerkwerk - ...
 
C.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaita
C.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaitaC.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaita
C.B. Zuiderhoudt - Meester Eckhart versus advaita
 
Jeanette interview
Jeanette interviewJeanette interview
Jeanette interview
 

More from Rinie Altena

Verandermanagement 5 De Consultant
Verandermanagement 5 De ConsultantVerandermanagement 5 De Consultant
Verandermanagement 5 De ConsultantRinie Altena
 
Olde Eppien / Egbert Beens
Olde Eppien / Egbert BeensOlde Eppien / Egbert Beens
Olde Eppien / Egbert BeensRinie Altena
 
Speling interview marieke brouwer
Speling interview marieke brouwerSpeling interview marieke brouwer
Speling interview marieke brouwerRinie Altena
 
Vincent van Gogh en Don M.
Vincent van Gogh en Don M.Vincent van Gogh en Don M.
Vincent van Gogh en Don M.Rinie Altena
 
Geestelijk Vader Thomas Merton
Geestelijk Vader Thomas MertonGeestelijk Vader Thomas Merton
Geestelijk Vader Thomas MertonRinie Altena
 
Geestelijke Begeleiding bij Thomas Merton
Geestelijke Begeleiding bij Thomas MertonGeestelijke Begeleiding bij Thomas Merton
Geestelijke Begeleiding bij Thomas MertonRinie Altena
 
Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007
Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007
Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007Rinie Altena
 
Verandermanagement 1
Verandermanagement 1Verandermanagement 1
Verandermanagement 1Rinie Altena
 
5. C3 Lectio 'Beelden'
5. C3 Lectio 'Beelden'5. C3 Lectio 'Beelden'
5. C3 Lectio 'Beelden'Rinie Altena
 
Gespreksvaardigheden
GespreksvaardighedenGespreksvaardigheden
GespreksvaardighedenRinie Altena
 
Presentation Skills
Presentation SkillsPresentation Skills
Presentation SkillsRinie Altena
 
Project Management Skills
Project Management SkillsProject Management Skills
Project Management SkillsRinie Altena
 
Conversation Skills
Conversation SkillsConversation Skills
Conversation SkillsRinie Altena
 
Problem Solving Skills
Problem Solving SkillsProblem Solving Skills
Problem Solving SkillsRinie Altena
 

More from Rinie Altena (20)

Verandermanagement 5 De Consultant
Verandermanagement 5 De ConsultantVerandermanagement 5 De Consultant
Verandermanagement 5 De Consultant
 
Olde Eppien / Egbert Beens
Olde Eppien / Egbert BeensOlde Eppien / Egbert Beens
Olde Eppien / Egbert Beens
 
Speling interview marieke brouwer
Speling interview marieke brouwerSpeling interview marieke brouwer
Speling interview marieke brouwer
 
Vincent van Gogh en Don M.
Vincent van Gogh en Don M.Vincent van Gogh en Don M.
Vincent van Gogh en Don M.
 
Geestelijk Vader Thomas Merton
Geestelijk Vader Thomas MertonGeestelijk Vader Thomas Merton
Geestelijk Vader Thomas Merton
 
Geestelijke Begeleiding bij Thomas Merton
Geestelijke Begeleiding bij Thomas MertonGeestelijke Begeleiding bij Thomas Merton
Geestelijke Begeleiding bij Thomas Merton
 
Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007
Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007
Retraite En Dat Soort Dingen Juni 2007
 
Hrm Strategie 1
Hrm Strategie 1Hrm Strategie 1
Hrm Strategie 1
 
Verandermanagement 1
Verandermanagement 1Verandermanagement 1
Verandermanagement 1
 
5. C3 Lectio 'Beelden'
5. C3 Lectio 'Beelden'5. C3 Lectio 'Beelden'
5. C3 Lectio 'Beelden'
 
Presenteren
PresenterenPresenteren
Presenteren
 
Vergaderen
VergaderenVergaderen
Vergaderen
 
Team
TeamTeam
Team
 
Probleemoplossen
ProbleemoplossenProbleemoplossen
Probleemoplossen
 
Gespreksvaardigheden
GespreksvaardighedenGespreksvaardigheden
Gespreksvaardigheden
 
Presentation Skills
Presentation SkillsPresentation Skills
Presentation Skills
 
Project Management Skills
Project Management SkillsProject Management Skills
Project Management Skills
 
Conversation Skills
Conversation SkillsConversation Skills
Conversation Skills
 
Problem Solving Skills
Problem Solving SkillsProblem Solving Skills
Problem Solving Skills
 
Meeting Skills
Meeting SkillsMeeting Skills
Meeting Skills
 

1 Over Spiritualiteit

Editor's Notes

  1. Deze serie dia’s gaan over het fenomeen ‘spiritualiteit’ in het algemeen en de christelijke spirituele traditie in het bijzonder. De hele serie kan worden gebruikt in een cursus/leerhuis over christelijke spiritualiteit.
  2. Spiritualiteit is een onderdeel van het religieuze verschijnsel. Daarin worden meestal een viertal vormgevende elementen onderscheiden.
  3. Religieuze groepen onderscheiden zich naast de inhoudelijke kant in de mate van institutionalisering / conceptualisering / groepsvorming en in de plaatsbepaling van de brondimensie: natuur / zelf / ander / metafysisch
  4. Spiritualiteit wordt in het algemeen gezien als ‘praktische’ en ‘persoonlijke’ dimensie van de religie.
  5. Die spiritualiteit is een ‘blend’ van persoonlijke, ‘groeps’ en bestudeerde ervaringen en inzichten. Vooral in onze tijd ligt het accent heel sterk op de persoonlijke ervaring. De innerlijkheid.
  6. Hier zet ik als een mindmap / brainstorm allerlei sleutelwoorden rondom het fenomeen op een rij.
  7. In de historische zin heeft er zich de laatste 50-60 jaar in onze westerse wereld een geweldige ontwikkeling voorgedaan. Op allerlei gebieden hebben zich fundamentele transformaties voorgedaan die hun effect hebben op de spiritualiteit van mensen
  8. De vraag naar spiritualiteit is groot en heeft de rol van kerkelijke geloofsvorming overgenomen. Ook het ontstaan van allerlei nieuwe media heeft een nieuwe dynamiek gegeven aan allerlei ontwikkelingen over allerlei ‘grenzen’ heen.
  9. Kloosters, bezinningscentra’s, nieuwe denkers en trends bevolken het veld van spiritualiteit.
  10. Elke schrijver over spiritualiteit heeft zo wel zijn eigen omschrijving met zijn eigen nuancering. Benedictus (500): ars spiritualis / geestelijke levenskunst Anselm Grün: leven uit de geest van Jezus Christus / geestelijk leven Philip Sheldrake: ... Concious involvement in the project of life integration through self-transcendence toward the ultimate value one perceives Is dus niet per definitie christelijk of specifiek religieus
  11. Zoals je straks in de andere delen zult kunnen zien moet je die elementen zo breed mogelijk zien. Mijn voorstelling daarvan is steeds vanuit de christelijke traditie ingekleurd. Dit bouwwerk ziet er voor de Islamiet, Boeddhist en agnost steeds heel anders uit!
  12. Deze elementen worden door elke spirituele traditie anders ingekleurd God / Bron / Inspiratie / Geest / leven / Boeddha natuur / Geist / ‘Grund’ / Sophia / Jichud Jezelf / Echte Zelf / Ego / Illusie / Man / Vrouw / ‘Anawim’ / onderdrukte / Adam Wereld / Natuur / cultuur / Westen / Techniek / Inoefening / Praxis / Levenskunst / rituelen / de vijf zuilen
  13. Vak worden in de spirituele tradities die bronwerkelijkheid als allesomvattend / dragend / scheppend gezien en als liefdevol
  14. Tussen die drie elementen ontstaat er door de tijd heen een dynamische ‘interactie’ met zijn vormende en misvormende werking Vormend: liefdevol / emanciperend / creatief / goede &amp; ware &amp; schone Misvormend: onderdrukkend / patriarchaal / misbruik / uitbuiting
  15. Nog een keer een omschrijving van spiritualiteit
  16. Hier wil ik de menselijke ‘faculteiten’ die een rol spelen in spiritualiteit op een rij zetten: ons denken, voelen, willen, lichaam en doen zijn in dit gebeuren betrokken. Heel ons zijn staat op het spel. Daar spelen al die ‘oefeningen’ op in. Geestelijke oefeningen zijn dus handelingen waarmee ons bestaan betrekken in dat (om)vorminsproces.
  17. Hier geef ik per ‘faculteit’ een paar voorbeelden. Uiteraard zijn ze geen geïsoleerde activiteiten. We zijn er altijd met heel ons lijf en leden bij.
  18. De komende dia’s zijn een woordelijke en beeldende brainstorm van thema’s en aspecten. Je kern / Je ware en je valse zelf / Diepte-inkeer / Opklimmen naar God; het blijven metaforen en geen afbeelding van de werkelijkheid. Wel weer verbeeldingen van een werkelijkheid
  19. Het leven als een reis door en naar.
  20. In de christelijke traditie staat het leven, de kruisdood en de Geest van Christus centraal in de spiritualiteit. Uiteraard zijn we dan nog niet uitgepraat wat daarvan dan de betekenis voor de vormgeving va ons leven zou mogen zijn.
  21. In veel wetenschappelijke tradities vind er reflectie op en onderzoek naar plaats. Sinds kort kennen wij een opleiding tot geestelijk begeleider waarin die persoonlijke spiritualiteit centraal staat.
  22. In de geschiedenis zijn vele fasen en namen te onderscheiding als het gaat om praktische spiritualiteit. Dit rijtje is niet volledig!
  23. Een beetje vergelijkbaar met een vorige dia
  24. Het lijkt soms wel dat spiritualiteit aan elkaar hangt van spanningsvolle ‘tegenstellingen’. Die juist met elkaar verbinden en beiden overeind laten staan lijkt wel de uitdaging van spiritualiteit.
  25. Gewoon een lijstje van grote stichters, tradities en namen
  26. Heel belangrijk is om de vormgeving van spiritualiteit te bezien vanuit allerlei mede bepalende zaken zoals leeftijd, levenssituatie en plek in tijd en op de aardbol.
  27. Dit vraagt om een uitgebreide toelichting. Maar persoonlijk denk ik dat je aan een gezond makende spiritualiteit een aantal eisen kunt stellen. De volgende kenmerken moeten wat mij betreft in ieder geval aanwezig zijn. Een bijdrage aan de levens- en stervenskunst moet het in ieder geval zijn!
  28. Hoe ziet de toekomst van spiritualiteit er uit? Volgens gaan er in ieder geval vanuit internet en de interreligieuze ontmoeten unieke mogelijkheden uit die van belang zijn voor de toekomstige spiritualiteit.