1. Монгол хэлний хичээл
7­р анги
Багш Б.Мөнхчимэг

2. Өмнөх хичээлээ бататгая.

3. Дараах зургийг ажиглаад үйл явдлыг
ярилцан өгүүлбэр зохиогоорой.
Морины эзэн Бат.
Бат олон морьтой.
Бат мориндоо хайртай.
Уралдааны морь их хурдан.
Дорж морь унав.
Болд мориор зугаалжээ.
Болд мориноосоо унав.

4. Зорилго

Жинхэнэ нэрийн хувилал таних

Тийн ялгалыг нэрлэж сурах

Нэр үндсэнд зөв залган бичих

5. Зорилт

Тийн ялгалыг таних

Тийн ялгал нэрлэж сурах

ТЯ­ын нөхцөлүүдээ дүрмийн дагуу зөв
залган бичих

Зөв бичих дүрмээ сэргээн санах

Тийн ялгалын утга үүргийг таних,
тайлбарлаж сурах

6. Тайлбартай Бүтээлч KWL
дасгал бичлэг
Аргазүй
Багаар Булангийн Марафон
ажиллах арга бичлэг

7. Тийн ялгалаа нэрлэн бичицгээе.
1. Нэрлэх 
0
2. Харьяалах 
­ын, ­ийн, ­н, ­ий,­ы
3. Заах 
­ийг,­ыг,­г
4. Өгөх орших 
­д,­т,­аа4
5. Гарах 
­аас4
6. Үйлдэх 
­аар4
7. Хамтрах 
­тай3
8. Чиглэх 
­руу2 ­луу2

8. Хамтран
ажиллацгаая

9. Дасгал 1
Эхийг уншиж ойлгоод, ТЯ­тай үгсийн доогуур
зураарай.
Уул
Уул бэлээс эхэлдэг гэж манайхан ярина. Тэгээд ч бид уулаа
бараадаж бэлд нь зусна. Уулаа нөмөрлөж энгэрт нь
өвөлжинө.
Уулын оргил нь цасанд мөнгөрөвч бэл нь ногоонд униартана.
Хормойд нь бороо орж ногоо ургаж, болжмор жиргэж, зурам
шовширно. Салхийг нь даган агь анхилна. Хавцлыг нь даган
горхи хөөмийлнө.
Уулын жинхэнэ амьдрал оргилдоо биш бэлдээ байдаг ажээ.

10. Уул
Уул бэлээс эхэлдэг гэж манайхан ярина.
Тэгээд ч бид уул руугаа бараадаж бэлд нь
зусна. Уулаа нөмөрлөж энгэрт нь өвөлжинө.
Уулаа нь
Уулын оргил нь цасанд мөнгөрөвч бэл нь
ногоонд униартана. Хормойд нь бороо орж
ногоо ургаж, болжмор жиргэж, зурам
шовширно. Салхиар нь дамжин агь анхилна.
Хавцлыг нь даган горхи хөөмийлнө.
нь горхи
Уулын жинхэнэ амьдрал оргилдоо биш
бэлдээ байдаг ажээ.
бэлдээ

11. Тийн ялгалын нөхцөлтэй үгс

Уул, манайхан, бид, оргил нь,
1. Нэрлэх ногоо, болжмор, зурам, горхи, агь,
амьдрал
2. Харьяалах 
Уулын,
Хавцлыг нь
3. Заах


Бэлд нь, энгэрт нь, цасанд,
4. Өгөх орших ногоонд, хормойд нь, оргилдоо
бэлээс,
5. Гарах


Салхиар нь
6. Үйлдэх

7. Хамтрах

Уул руугаа
8. Чиглэх

12. Дасгал 2
Дараах эхийг уншаад тохирох ТЯ­ын нөхцөлийг нөхөж бичээрэй.
Зөв бичгийн дүрмийг анхаараарай.
Балдан Онон..... тэмүүлсээр хүрч ирлээ.
Тэрээр энэ гол.... хөвөө.... төрж өссөн билээ.
Түүн.... бага нас.... гарч байсан гарам одоо ч
өөрчлөгдөөгүй байна. Тэр гарам.... нааш
цааш гатлан, энэ гол... ус... морь... усалж
бага … жаахан Балжмаа .... уулзан учирч
байсан дурсгалт мөчүүд сэтгэл .... нэг л дотно
санагдах ажээ.

13. Хариулт
Балдан Онон руу тэмүүлсээр хүрч ирлээ.
Тэрээр энэ голын хөвөөнд төрж өссөн билээ.
Түүний бага насандаа гарч байсан гарам
одоо ч өөрчлөгдөөгүй байна. Тэр гармаар
нааш цааш гатлан, энэ голын уснаас морио
усалж багын жаахан Балжмаатай уулзан
учирч байсан дурсгалт мөчүүд сэтгэлд нь нэг
л дотно санагдах ажээ.

14. Дүгнэлт

Тийн ялгалын нөхцөлийн онцлог, үүрэг, утга
хэрэглээг тайлбарлана.

Багууд ажлаа харилцан шалгаж дүгнэнэ.

ТЯ­ын нөхцөлийг дүрмийн дагуу зөв залгаж
бичихэд анхаарах

ТЯ­ын нөхцөл тус бүрийн утгыг тайлбарлаж
сурах

Нэр үг нь өгүүлбэрийн гишүүн болохдоо ямар
нэг ТЯ­аар хэлбэржсэн байдаг.

15. Бие даалт

ТЯ­ын нөхцөлийг нүдлэн тогтоох

Утга үүргийг тайлбарлаж сурах

Монгол хэл­6 дасгал­75,77,80

Эх дэх нэр үгсийг олон тооны
дагавраар хувилгаж бичээрэй.

Зөв бичих дүрмийг анхааран бичиж
сурах