1. ” Duurzaam licht” Isabelle CORTEN - Agence Paysage Lumière Architecture - A.PLA www.apla.be Mei 2007

4. De hinder op de grond: lichtverontreiniging Ongewenst verlichtingsniveau (te laag of te hoog) Verblinding (voor wie?)

10. De atmosferische hinder De lichtgevende halo r echtstreekse straling naar de hemel weerkaatste straling

11. De psychologische hinder: het onveiligheidsgevoel

14. De normen inzake verlichting en programma’s voor duurzame ontwikkeling Europese normen EN12201 (2,3,4) Programma’s REG-plan Greenligh t Ecodesign

15. EUROPESE NORMEN 1. Houden rekening met het verlichtingsniveau van de omgeving 2. Beschouwen het trottoir, de straten, enz. afzonderlijk 3. Veranderen ‘s nachts van klasse, en moedigen dus dimming aan De aanbevolen niveaus zijn lager dan in het CSC 001 van het Brussels Gewest, +- gelijk aan het document 310 van het Waalse Gewest REG-PLAN 1. Ontwikkeling van de lichtbronnen: verbeterde natrium, metaalhalogeniden en afschaffing van kwik 2. Betere verlichtingsarmaturen (op fotometrisch vlak) 3. Elektronische ballasts (nu ook op de halogenidelampen, die dimbaar worden) 4. Beheersysteem 5. Betere prestatie: 40 lumW tot 100 lumW 6. Kleinere bronnen, beter bestand tegen bevuiling, betere spiegels 7. Nieuwe families van lampen (bvb. Cosmo)

17. De algemene principes van een goede “aanleg van de verlichting”

24. Stad Sassari, in Italië – in het kader van Greenlight Gecentraliseerd gradatiesysteem om de OV te verminderen tijdens de nachtelijke daluren. Systeem van beheer van de installatie op afstand, wat het onderhoud vergemakkelijkt. Besparing op het verbruik van de verlichting 1.855.385 kwh/jaar Vermindering van het verbruik voor de betrokken oppervlakken: 30% Besparing op de elektriciteitsfactuur: 172.551 €/jaar Terugverdientijd van de investering: 3 jaar Rendabiliteit: 33%

25. Stad Mouans-Sartroux, in Frankrijk Test van vermogenregelaars, die voldoen aan 2 principes: - regelfunctie: de spanning van de lampen regelen en stabiliseren - functie van spanningsvariator: het vermogen verminderen in functie van de gebruiksuren

26. In België 1. De Lemonnierlaan en het Terkamerenbos projecten met dimming 2. De Waalse autosnelwegen: Verlichting gedoofd tussen 00u30 en 05u30 ‘s ochtends

27. Grote Markt van St. Niklaas European Lighting Awards 2005 voor de vermindering van lichtverontreiniging