SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 21
Morfologia Vegetal
Profa. Dra. Priscila Belintani

Caule
Funções:
• Condução de
seivas;
• Sustentação;
• Armazenamento
de reservas
alimentares.
Regiões do Caule
Divisão:
• Nós: região de onde
parte uma folha
• Internós: região
compreendida entre
dois nós consecutivos.
• Gemas (apicais ou
laterais): meristema
primário protegido por
pequenas folhas
modificadas (escamas
ou catáfilos).
Microfotografia e diagrama do ápice caulinar de Coleus sp. e
respectivos meristemas
Gemas

• Gemas, são regiões meristemáticas protegidas por primórdios
foliares ou por escamas localizadas em diversos pontos do
caule. As gemas costumam ser denominadas gemas
terminais, quando ocorrem no ápice caulinar ou gemas
laterais, quando ocorrem em axilas de folhas.
• Portanto gema caulinar é toda aquela que se localiza no
caule, outra forma de se classificar as gemas é quanto à sua
atividade meristemática.
• Gemas ativas são aquelas que estão em atividade e inativas
aquelas que não estão, durante o crescimento da planta, as
gemas localizadas na região do ápice são gemas ativas, e as
gemas localizadas abaixo do ápice, quase sempre são gemas
inativas, mas mantém potencialidade de desenvolvimento,
podendo entrar em atividade, de acordo com a necessidade
do vegetal.
Gemas
• A característica exclusiva do caule é a existência de
gemas laterais. São locais dotados de tecido
embrionário (meristema) e que, ao entrarem em
atividade, são capazes de originar ramos de caule,
raiz, folhas ou flores.
• São estimuladas pelo hormônio vegetal auxina.
Gema axilar (lateral)
Tipos de ramificações:
• Sistema Monopodial:
ramos laterais no eixo principal

• Sistema simpodial:
sem eixo principal. Ramos com
crescimento limitado
Classificação dos Caules
Tronco - caule das árvores,
lenhoso, engrossa
Haste - caule das ervas, verde, mole
e fino (couve, feijoeiro, cravo e
salsinha)
Eretos
Estípite - caule das palmeiras,
cilíndrico sem meristemas
secundários
Aéreos
Colmo - caule das gramíneas,
dividido em gomos (bambu, canade-açúcar).
Sarmentoso - que se agarra por
gavinhas (chuchu).
Trepadores
Volúvel - que se enrola em um
suporte (lúpulo).
Estolão - rastejante que vai se
Rastejantes
alastrando pelo chão (morangueiro).
Rizoma - caule subterrâneo encontrado nas
bananeiras, samambaias e outros vegetais.
Tubérculo - ramo de caule que entumesce para
Subterrâneos
armazenar reservas (batata-inglesa).
Bulbo: Apresentam folhas que se sobrepõem
umas as outras (cebola, lírio, tulipa, açafrão).
Com parênquimas aeríferos que servem para
Aquáticos
respiração e flutuação (elódea)
Caule aéreo tipo tronco
•

Caule tipo estipe

•

Caule tipo Colmo

•Caule tipo Haste (TANCHAGEM)
Caules aéreos trepadores
• Caule tipo volúvel

• Caule Sarmentoso

• Caule aéreo Rastejante ESTOLÃO (morangueiro)
• Bulbo

Caules Subterrâneos
• Rizomas

• Tubérculo
Caules Aquáticos
Exemplo: Caule de
Elódea
Adaptações ou metamorfoses caulinares
Suculento - acumula água para sobreviver às
secas

Espinho - ramo modificado das plantas xerófitas
para não perder água

Cladódio - suculento achatado dos cactus. As
folhas se transformam em espinhos

Xilopódio - subterrâneo, característico da região
dos campos cerrados

Alado - fino e ramificado com expansão achatada Bulbo tunicado - subterâneo formado por gema
lateral
protegida por folhas

Gavinha - ramo modificado para fixação nas
trepadeiras sarmentosas

Bulbo - semelhante, porém protegido por folhas
curtas, como escamas
•

Acúleo é uma projeção na superfície da planta, sobretudo no caule,
semelhante a um espinho. É uma espécie de pelo enrijecido formado por
lignina ou pelo acumulo de substancias inorgânicas impregnadas junto à
parede celular, e não tem qualquer conexão com o sistema vascular do
caule (ao contrário dos espinhos), apresentando-se como uma peça
"encaixada" sobre a superfície do mesmo a qual quando destacada
permite a visualização de uma “cicatriz superficial, externa”. Tem a funçao
de defesa. É uma estrutura relativamente comum entre as plantas,
sobretudo nas Bombacaceae e nas Rosas.

•

Em botânica, um espinho é um órgão axial ou apendicular, duro e
pontiagudo, tais como os encontrados nas laranjeiras, resultantes da
modificação de um ramo, folha, estípula ou raiz, constituído por tecido
lignificado e vascular, e que se arrancado destrói o tecido subjacente.
Geralmente espinhos são estruturas modificadas. Nas cactáceas os
espinhos, por exemplo, são catafilos (folhas modificadas, com menor grau
de organização que folhas comuns) para evitar perda d'água.
observar espinhos

Cladódios

Suculento
Observar as modificações
caulinares:

• Gavinhas
• Alado
• Xilopódio
Tipos de caules
Estrutura eustélica secundária de caule de dicotiledôneas

Súber

Meristema secundário que faz com que a casca engrosse
Parênquima secundário formado pelo felogênio

Floema secundário
Cilíndro central

Felogênio
Feloderme

Casca

Tecido de reserva secundário, pluriestraatificado

Floema secundário formado pelo câmbio

Câmbio

Meristema secundário que faz o cilíndro central engrossar

Xilema secundário

Xilema secundário formado pelo câmbio, juntamente com
fibras de esclerênquima forma a madeira.
REFERENCIAS
GONCALVES, Eduardo Gomes; LORENZI, Harri. Morfologia vegetal: organografia e
dicionário ilustrado de morfologia das plantas vasculares. Nova Odessa: Instituto
Plantarum de Estudos da Flora, 2007.
OLIVEIRA, Fernando de; AKISUE, Gokithi. Fundamentos de farmacobotânica e de
morfologia vegetal. 3. ed. São Paulo: Atheneu, 2009. 228 p.
RAVEN, Peter H; EICHHORN, Susan E; EVERT, Ray F. Biologia vegetal. Rio de
Janeiro: Guanabara Koogan, 19--, 20--.
CUTTER, E.G. Anatomia vegetal (Partes I E Parte II). São Paulo: Roca, 20--.
ESAU, K. Anatomia das Plantas com Sementes. São Paulo: Edgard Blucher Ltda, 199-,
20-- .
FERRI, Mário Guimarães. Botânica: morfologia interna das plantas (anatomia). São
Paulo: Nobel, 19--..
FERRI, Mário Guimarães. Botânica: morfologia externa das plantas (organografia).
São Paulo: Nobel, 19--

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Morfologia vegetal da raiz
Morfologia vegetal da raizMorfologia vegetal da raiz
Morfologia vegetal da raiz
 
Morfologia da folha
Morfologia da folha Morfologia da folha
Morfologia da folha
 
Raiz
RaizRaiz
Raiz
 
Slides da aula de Biologia (Renato) sobre Folha
Slides da aula de Biologia (Renato) sobre FolhaSlides da aula de Biologia (Renato) sobre Folha
Slides da aula de Biologia (Renato) sobre Folha
 
Raízes e sementes
Raízes e sementesRaízes e sementes
Raízes e sementes
 
Folhas
FolhasFolhas
Folhas
 
Morfologia dos órgãos vegetativos folha
Morfologia dos órgãos vegetativos  folhaMorfologia dos órgãos vegetativos  folha
Morfologia dos órgãos vegetativos folha
 
Caule
CauleCaule
Caule
 
Anatomia e Morfologia Vegetal - Ensino Médio
Anatomia e Morfologia Vegetal - Ensino MédioAnatomia e Morfologia Vegetal - Ensino Médio
Anatomia e Morfologia Vegetal - Ensino Médio
 
2 morfologia externa de plantas vasculares
2 morfologia externa de plantas vasculares2 morfologia externa de plantas vasculares
2 morfologia externa de plantas vasculares
 
Classificação de raizes
Classificação de raizesClassificação de raizes
Classificação de raizes
 
Tipos de folhas
Tipos de folhasTipos de folhas
Tipos de folhas
 
Organologia Raiz E Caule
Organologia Raiz E CauleOrganologia Raiz E Caule
Organologia Raiz E Caule
 
Folhas e flores
Folhas e floresFolhas e flores
Folhas e flores
 
1 introdução à botânica
1 introdução à botânica1 introdução à botânica
1 introdução à botânica
 
Anatomia vegetal
Anatomia vegetalAnatomia vegetal
Anatomia vegetal
 
Slides da aula de Biologia (Renato) sobre Sementes e Frutos
Slides da aula de Biologia (Renato) sobre Sementes e FrutosSlides da aula de Biologia (Renato) sobre Sementes e Frutos
Slides da aula de Biologia (Renato) sobre Sementes e Frutos
 
Classif
ClassifClassif
Classif
 
Aula tecidos vegetais
Aula tecidos vegetaisAula tecidos vegetais
Aula tecidos vegetais
 
Aula de botânica
Aula de botânicaAula de botânica
Aula de botânica
 

Andere mochten auch

Plantas: Caule
Plantas: CaulePlantas: Caule
Plantas: Caule00367p
 
V.4 Angiospermas - raiz, caule e folha
V.4 Angiospermas - raiz, caule e folhaV.4 Angiospermas - raiz, caule e folha
V.4 Angiospermas - raiz, caule e folhaRebeca Vale
 
TIPOS DE CAULES/Morfologia
TIPOS DE CAULES/MorfologiaTIPOS DE CAULES/Morfologia
TIPOS DE CAULES/MorfologiaAndreza Campos
 
óRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetaisóRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetaisaulasdoaris
 
A diversidade das plantas 2 gimnospermas e angiospermas
A diversidade das plantas 2   gimnospermas e angiospermasA diversidade das plantas 2   gimnospermas e angiospermas
A diversidade das plantas 2 gimnospermas e angiospermasRoxana Alhadas
 
Devolutiva material didático profs.
Devolutiva   material didático profs.Devolutiva   material didático profs.
Devolutiva material didático profs.Hulia Scherer
 
2EM #13 Anatomia vegetal (2016)
2EM #13 Anatomia vegetal (2016)2EM #13 Anatomia vegetal (2016)
2EM #13 Anatomia vegetal (2016)Professô Kyoshi
 
Estudo das Folhas- Biologia
Estudo das Folhas- BiologiaEstudo das Folhas- Biologia
Estudo das Folhas- BiologiaMartha Gislayne
 
Aula 5 Prof. Guth Berger
Aula 5 Prof. Guth BergerAula 5 Prof. Guth Berger
Aula 5 Prof. Guth BergerMatheus Yuri
 
Cultivo de bananeiras notas de aula.
Cultivo de bananeiras   notas de aula. Cultivo de bananeiras   notas de aula.
Cultivo de bananeiras notas de aula. CETEP, FTC, FASA..
 
Album didatico de_anatomia_vegetal
Album didatico de_anatomia_vegetalAlbum didatico de_anatomia_vegetal
Album didatico de_anatomia_vegetalRosani Arruda
 

Andere mochten auch (20)

Caule
CauleCaule
Caule
 
Caule
CauleCaule
Caule
 
O Caule
O CauleO Caule
O Caule
 
Anatomia do caule
Anatomia do cauleAnatomia do caule
Anatomia do caule
 
Plantas: Caule
Plantas: CaulePlantas: Caule
Plantas: Caule
 
V.4 Angiospermas - raiz, caule e folha
V.4 Angiospermas - raiz, caule e folhaV.4 Angiospermas - raiz, caule e folha
V.4 Angiospermas - raiz, caule e folha
 
TIPOS DE CAULES/Morfologia
TIPOS DE CAULES/MorfologiaTIPOS DE CAULES/Morfologia
TIPOS DE CAULES/Morfologia
 
óRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetaisóRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetais
 
Caules
CaulesCaules
Caules
 
A diversidade das plantas 2 gimnospermas e angiospermas
A diversidade das plantas 2   gimnospermas e angiospermasA diversidade das plantas 2   gimnospermas e angiospermas
A diversidade das plantas 2 gimnospermas e angiospermas
 
Diversidade das plantas
Diversidade das plantasDiversidade das plantas
Diversidade das plantas
 
Devolutiva material didático profs.
Devolutiva   material didático profs.Devolutiva   material didático profs.
Devolutiva material didático profs.
 
2EM #13 Anatomia vegetal (2016)
2EM #13 Anatomia vegetal (2016)2EM #13 Anatomia vegetal (2016)
2EM #13 Anatomia vegetal (2016)
 
Estudo das Folhas- Biologia
Estudo das Folhas- BiologiaEstudo das Folhas- Biologia
Estudo das Folhas- Biologia
 
Aula 5 Prof. Guth Berger
Aula 5 Prof. Guth BergerAula 5 Prof. Guth Berger
Aula 5 Prof. Guth Berger
 
Diversidade das plantas
Diversidade das plantasDiversidade das plantas
Diversidade das plantas
 
Cultivo de bananeiras notas de aula.
Cultivo de bananeiras   notas de aula. Cultivo de bananeiras   notas de aula.
Cultivo de bananeiras notas de aula.
 
63498547 organografia-de-fanerogamas
63498547 organografia-de-fanerogamas63498547 organografia-de-fanerogamas
63498547 organografia-de-fanerogamas
 
Album didatico de_anatomia_vegetal
Album didatico de_anatomia_vegetalAlbum didatico de_anatomia_vegetal
Album didatico de_anatomia_vegetal
 
Aula 6 - Caule
Aula 6 - CauleAula 6 - Caule
Aula 6 - Caule
 

Ähnlich wie Morfologia Vegetal: Caules

MorfologiaVegeta, descricao egetall.pptx
MorfologiaVegeta, descricao egetall.pptxMorfologiaVegeta, descricao egetall.pptx
MorfologiaVegeta, descricao egetall.pptxManuelAlbertoBizeque
 
Morfologia vegetal 2o.m
Morfologia vegetal 2o.mMorfologia vegetal 2o.m
Morfologia vegetal 2o.mle_firmino
 
óRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetaisóRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetaisaulasdoaris
 
Morfologia e anatomia de caule e raíz
Morfologia e anatomia de caule e raízMorfologia e anatomia de caule e raíz
Morfologia e anatomia de caule e raízletyap
 
7º ano reino plantae 1
7º ano    reino plantae 17º ano    reino plantae 1
7º ano reino plantae 1Simone Maia
 
7º ano cap 12 e 13 angiospermas - órgãos
7º ano cap 12 e 13   angiospermas - órgãos7º ano cap 12 e 13   angiospermas - órgãos
7º ano cap 12 e 13 angiospermas - órgãosISJ
 
Organologia Vegetal - Carlos Eduardo
Organologia Vegetal - Carlos EduardoOrganologia Vegetal - Carlos Eduardo
Organologia Vegetal - Carlos EduardoCarlos Eduardo
 
Raiz, caule e folha aula alex ppt
Raiz, caule e folha   aula alex pptRaiz, caule e folha   aula alex ppt
Raiz, caule e folha aula alex pptGaspar Neto
 
Órgãos Vegetativos
Órgãos VegetativosÓrgãos Vegetativos
Órgãos VegetativosJézili Dias
 
Ctrl aula 2 gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta...
 Ctrl aula 2   gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta... Ctrl aula 2   gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta...
Ctrl aula 2 gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta...Carol Castro
 
Anatofisiologia vegetal
Anatofisiologia vegetalAnatofisiologia vegetal
Anatofisiologia vegetalle_firmino
 
Morfologia das angiospermas
Morfologia das angiospermasMorfologia das angiospermas
Morfologia das angiospermasalinesantana1422
 
Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01
Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01
Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01adrianapaulon
 

Ähnlich wie Morfologia Vegetal: Caules (20)

MorfologiaVegetal.ppt
MorfologiaVegetal.pptMorfologiaVegetal.ppt
MorfologiaVegetal.ppt
 
Orgaos vegetais
Orgaos vegetaisOrgaos vegetais
Orgaos vegetais
 
MorfologiaVegeta, descricao egetall.pptx
MorfologiaVegeta, descricao egetall.pptxMorfologiaVegeta, descricao egetall.pptx
MorfologiaVegeta, descricao egetall.pptx
 
Morfologia vegetal 2o.m
Morfologia vegetal 2o.mMorfologia vegetal 2o.m
Morfologia vegetal 2o.m
 
óRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetaisóRgãos e tecidos vegetais
óRgãos e tecidos vegetais
 
Reino plantae[1]
Reino plantae[1]Reino plantae[1]
Reino plantae[1]
 
Folha agronomia
Folha  agronomiaFolha  agronomia
Folha agronomia
 
Morfologia e anatomia de caule e raíz
Morfologia e anatomia de caule e raízMorfologia e anatomia de caule e raíz
Morfologia e anatomia de caule e raíz
 
7º ano reino plantae 1
7º ano    reino plantae 17º ano    reino plantae 1
7º ano reino plantae 1
 
7º ano cap 12 e 13 angiospermas - órgãos
7º ano cap 12 e 13   angiospermas - órgãos7º ano cap 12 e 13   angiospermas - órgãos
7º ano cap 12 e 13 angiospermas - órgãos
 
2 caule e folhas
2 caule e folhas2 caule e folhas
2 caule e folhas
 
Organologia Vegetal - Carlos Eduardo
Organologia Vegetal - Carlos EduardoOrganologia Vegetal - Carlos Eduardo
Organologia Vegetal - Carlos Eduardo
 
Raiz, caule e folha aula alex ppt
Raiz, caule e folha   aula alex pptRaiz, caule e folha   aula alex ppt
Raiz, caule e folha aula alex ppt
 
Reino vegetal
Reino vegetalReino vegetal
Reino vegetal
 
Órgãos Vegetativos
Órgãos VegetativosÓrgãos Vegetativos
Órgãos Vegetativos
 
Raiz 97
Raiz 97Raiz 97
Raiz 97
 
Ctrl aula 2 gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta...
 Ctrl aula 2   gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta... Ctrl aula 2   gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta...
Ctrl aula 2 gabarito avaliação de nivelamento e revisão de anatomia vegeta...
 
Anatofisiologia vegetal
Anatofisiologia vegetalAnatofisiologia vegetal
Anatofisiologia vegetal
 
Morfologia das angiospermas
Morfologia das angiospermasMorfologia das angiospermas
Morfologia das angiospermas
 
Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01
Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01
Morfologiavegetalsementeraizcauleefolha 111108063906-phpapp01
 

Kürzlich hochgeladen

Dança Contemporânea na arte da dança primeira parte
Dança Contemporânea na arte da dança primeira parteDança Contemporânea na arte da dança primeira parte
Dança Contemporânea na arte da dança primeira partecoletivoddois
 
LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.
LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.
LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.HildegardeAngel
 
QUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNAS
QUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNASQUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNAS
QUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNASEdinardo Aguiar
 
Guia completo da Previdênci a - Reforma .pdf
Guia completo da Previdênci a - Reforma .pdfGuia completo da Previdênci a - Reforma .pdf
Guia completo da Previdênci a - Reforma .pdfEyshilaKelly1
 
Aula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chave
Aula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chaveAula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chave
Aula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chaveaulasgege
 
QUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptx
QUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptxQUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptx
QUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptxIsabellaGomes58
 
PRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basico
PRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basicoPRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basico
PRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basicoSilvaDias3
 
HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024
HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024
HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024Sandra Pratas
 
DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...
DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...
DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...Martin M Flynn
 
6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx
6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx
6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptxErivaldoLima15
 
ADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mental
ADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mentalADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mental
ADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mentalSilvana Silva
 
v19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
v19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbv19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
v19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbyasminlarissa371
 
A Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão Linguística
A Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão LinguísticaA Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão Linguística
A Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão LinguísticaFernanda Ledesma
 
ÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptx
ÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptxÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptx
ÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptxDeyvidBriel
 
Educação São Paulo centro de mídias da SP
Educação São Paulo centro de mídias da SPEducação São Paulo centro de mídias da SP
Educação São Paulo centro de mídias da SPanandatss1
 
PLANEJAMENTO anual do 3ANO fundamental 1 MG.pdf
PLANEJAMENTO anual do  3ANO fundamental 1 MG.pdfPLANEJAMENTO anual do  3ANO fundamental 1 MG.pdf
PLANEJAMENTO anual do 3ANO fundamental 1 MG.pdfProfGleide
 
Prática de interpretação de imagens de satélite no QGIS
Prática de interpretação de imagens de satélite no QGISPrática de interpretação de imagens de satélite no QGIS
Prática de interpretação de imagens de satélite no QGISVitor Vieira Vasconcelos
 
organizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdf
organizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdforganizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdf
organizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdfCarlosRodrigues832670
 
Currículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdf
Currículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdfCurrículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdf
Currículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdfIedaGoethe
 

Kürzlich hochgeladen (20)

Dança Contemporânea na arte da dança primeira parte
Dança Contemporânea na arte da dança primeira parteDança Contemporânea na arte da dança primeira parte
Dança Contemporânea na arte da dança primeira parte
 
(76- ESTUDO MATEUS) A ACLAMAÇÃO DO REI..
(76- ESTUDO MATEUS) A ACLAMAÇÃO DO REI..(76- ESTUDO MATEUS) A ACLAMAÇÃO DO REI..
(76- ESTUDO MATEUS) A ACLAMAÇÃO DO REI..
 
LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.
LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.
LIVRO A BELA BORBOLETA. Ziraldo e Zélio.
 
QUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNAS
QUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNASQUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNAS
QUIZ DE MATEMATICA SHOW DO MILHÃO PREPARAÇÃO ÇPARA AVALIAÇÕES EXTERNAS
 
Guia completo da Previdênci a - Reforma .pdf
Guia completo da Previdênci a - Reforma .pdfGuia completo da Previdênci a - Reforma .pdf
Guia completo da Previdênci a - Reforma .pdf
 
Aula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chave
Aula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chaveAula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chave
Aula - 2º Ano - Cultura e Sociedade - Conceitos-chave
 
QUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptx
QUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptxQUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptx
QUARTA - 1EM SOCIOLOGIA - Aprender a pesquisar.pptx
 
PRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basico
PRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basicoPRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basico
PRIMEIRO---RCP - DEA - BLS estudos - basico
 
HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024
HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024
HORA DO CONTO4_BECRE D. CARLOS I_2023_2024
 
DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...
DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...
DIGNITAS INFINITA - DIGNIDADE HUMANA -Declaração do Dicastério para a Doutrin...
 
6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx
6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx
6°ano Uso de pontuação e acentuação.pptx
 
ADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mental
ADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mentalADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mental
ADJETIVO para 8 ano. Ensino funda.mental
 
v19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
v19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbv19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
v19n2s3a25.pdfgcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
 
A Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão Linguística
A Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão LinguísticaA Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão Linguística
A Inteligência Artificial na Educação e a Inclusão Linguística
 
ÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptx
ÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptxÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptx
ÁREA DE FIGURAS PLANAS - DESCRITOR DE MATEMATICA D12 ENSINO MEDIO.pptx
 
Educação São Paulo centro de mídias da SP
Educação São Paulo centro de mídias da SPEducação São Paulo centro de mídias da SP
Educação São Paulo centro de mídias da SP
 
PLANEJAMENTO anual do 3ANO fundamental 1 MG.pdf
PLANEJAMENTO anual do  3ANO fundamental 1 MG.pdfPLANEJAMENTO anual do  3ANO fundamental 1 MG.pdf
PLANEJAMENTO anual do 3ANO fundamental 1 MG.pdf
 
Prática de interpretação de imagens de satélite no QGIS
Prática de interpretação de imagens de satélite no QGISPrática de interpretação de imagens de satélite no QGIS
Prática de interpretação de imagens de satélite no QGIS
 
organizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdf
organizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdforganizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdf
organizaao-do-clube-de-lideres-ctd-aamar_compress.pdf
 
Currículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdf
Currículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdfCurrículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdf
Currículo escolar na perspectiva da educação inclusiva.pdf
 

Morfologia Vegetal: Caules

  • 1. Morfologia Vegetal Profa. Dra. Priscila Belintani Caule Funções: • Condução de seivas; • Sustentação; • Armazenamento de reservas alimentares.
  • 2. Regiões do Caule Divisão: • Nós: região de onde parte uma folha • Internós: região compreendida entre dois nós consecutivos. • Gemas (apicais ou laterais): meristema primário protegido por pequenas folhas modificadas (escamas ou catáfilos).
  • 3. Microfotografia e diagrama do ápice caulinar de Coleus sp. e respectivos meristemas
  • 4. Gemas • Gemas, são regiões meristemáticas protegidas por primórdios foliares ou por escamas localizadas em diversos pontos do caule. As gemas costumam ser denominadas gemas terminais, quando ocorrem no ápice caulinar ou gemas laterais, quando ocorrem em axilas de folhas. • Portanto gema caulinar é toda aquela que se localiza no caule, outra forma de se classificar as gemas é quanto à sua atividade meristemática. • Gemas ativas são aquelas que estão em atividade e inativas aquelas que não estão, durante o crescimento da planta, as gemas localizadas na região do ápice são gemas ativas, e as gemas localizadas abaixo do ápice, quase sempre são gemas inativas, mas mantém potencialidade de desenvolvimento, podendo entrar em atividade, de acordo com a necessidade do vegetal.
  • 5. Gemas • A característica exclusiva do caule é a existência de gemas laterais. São locais dotados de tecido embrionário (meristema) e que, ao entrarem em atividade, são capazes de originar ramos de caule, raiz, folhas ou flores. • São estimuladas pelo hormônio vegetal auxina.
  • 7. Tipos de ramificações: • Sistema Monopodial: ramos laterais no eixo principal • Sistema simpodial: sem eixo principal. Ramos com crescimento limitado
  • 8. Classificação dos Caules Tronco - caule das árvores, lenhoso, engrossa Haste - caule das ervas, verde, mole e fino (couve, feijoeiro, cravo e salsinha) Eretos Estípite - caule das palmeiras, cilíndrico sem meristemas secundários Aéreos Colmo - caule das gramíneas, dividido em gomos (bambu, canade-açúcar). Sarmentoso - que se agarra por gavinhas (chuchu). Trepadores Volúvel - que se enrola em um suporte (lúpulo). Estolão - rastejante que vai se Rastejantes alastrando pelo chão (morangueiro). Rizoma - caule subterrâneo encontrado nas bananeiras, samambaias e outros vegetais. Tubérculo - ramo de caule que entumesce para Subterrâneos armazenar reservas (batata-inglesa). Bulbo: Apresentam folhas que se sobrepõem umas as outras (cebola, lírio, tulipa, açafrão). Com parênquimas aeríferos que servem para Aquáticos respiração e flutuação (elódea)
  • 10. • Caule tipo estipe • Caule tipo Colmo •Caule tipo Haste (TANCHAGEM)
  • 11. Caules aéreos trepadores • Caule tipo volúvel • Caule Sarmentoso • Caule aéreo Rastejante ESTOLÃO (morangueiro)
  • 12. • Bulbo Caules Subterrâneos • Rizomas • Tubérculo
  • 14. Adaptações ou metamorfoses caulinares Suculento - acumula água para sobreviver às secas Espinho - ramo modificado das plantas xerófitas para não perder água Cladódio - suculento achatado dos cactus. As folhas se transformam em espinhos Xilopódio - subterrâneo, característico da região dos campos cerrados Alado - fino e ramificado com expansão achatada Bulbo tunicado - subterâneo formado por gema lateral protegida por folhas Gavinha - ramo modificado para fixação nas trepadeiras sarmentosas Bulbo - semelhante, porém protegido por folhas curtas, como escamas
  • 15. • Acúleo é uma projeção na superfície da planta, sobretudo no caule, semelhante a um espinho. É uma espécie de pelo enrijecido formado por lignina ou pelo acumulo de substancias inorgânicas impregnadas junto à parede celular, e não tem qualquer conexão com o sistema vascular do caule (ao contrário dos espinhos), apresentando-se como uma peça "encaixada" sobre a superfície do mesmo a qual quando destacada permite a visualização de uma “cicatriz superficial, externa”. Tem a funçao de defesa. É uma estrutura relativamente comum entre as plantas, sobretudo nas Bombacaceae e nas Rosas. • Em botânica, um espinho é um órgão axial ou apendicular, duro e pontiagudo, tais como os encontrados nas laranjeiras, resultantes da modificação de um ramo, folha, estípula ou raiz, constituído por tecido lignificado e vascular, e que se arrancado destrói o tecido subjacente. Geralmente espinhos são estruturas modificadas. Nas cactáceas os espinhos, por exemplo, são catafilos (folhas modificadas, com menor grau de organização que folhas comuns) para evitar perda d'água.
  • 17. Observar as modificações caulinares: • Gavinhas • Alado • Xilopódio
  • 19.
  • 20. Estrutura eustélica secundária de caule de dicotiledôneas Súber Meristema secundário que faz com que a casca engrosse Parênquima secundário formado pelo felogênio Floema secundário Cilíndro central Felogênio Feloderme Casca Tecido de reserva secundário, pluriestraatificado Floema secundário formado pelo câmbio Câmbio Meristema secundário que faz o cilíndro central engrossar Xilema secundário Xilema secundário formado pelo câmbio, juntamente com fibras de esclerênquima forma a madeira.
  • 21. REFERENCIAS GONCALVES, Eduardo Gomes; LORENZI, Harri. Morfologia vegetal: organografia e dicionário ilustrado de morfologia das plantas vasculares. Nova Odessa: Instituto Plantarum de Estudos da Flora, 2007. OLIVEIRA, Fernando de; AKISUE, Gokithi. Fundamentos de farmacobotânica e de morfologia vegetal. 3. ed. São Paulo: Atheneu, 2009. 228 p. RAVEN, Peter H; EICHHORN, Susan E; EVERT, Ray F. Biologia vegetal. Rio de Janeiro: Guanabara Koogan, 19--, 20--. CUTTER, E.G. Anatomia vegetal (Partes I E Parte II). São Paulo: Roca, 20--. ESAU, K. Anatomia das Plantas com Sementes. São Paulo: Edgard Blucher Ltda, 199-, 20-- . FERRI, Mário Guimarães. Botânica: morfologia interna das plantas (anatomia). São Paulo: Nobel, 19--.. FERRI, Mário Guimarães. Botânica: morfologia externa das plantas (organografia). São Paulo: Nobel, 19--