Chap4 unemployment

Chương 4
Thất nghiệp

Nguyễn Việt Hưng

Mục tiêu của chương

 Định nghĩa lực lượng lao động, thất nghiệp
 Phân loại thất nghiệp
 Nguyên nhân của thất nghiệp tự nhiên
 Chi phí và lợi ích của thất nghiệp
 Tình hình thất nghiệp ở các nước đang phát triển

2



3

Lực lượng lao động và thất nghiệp

 Dân số của một quốc gia chia thành hai
nhóm:
– Nhóm trong độ tuổi lao động
 Những người trên 15 tuổi, đủ quyền công dân, sức khỏe
bình thường, hiện không tham gia quân đội hoặc một số
công việc đặc biệt khác.
– Nhóm ngoài độ tuổi lao động

4


 Nhóm trong độ tuổi lao động được chia thành hai
nhóm:
– Nhóm trong lực lượng lao động
 Những người có nhu cầu làm việc (dễ xác định không???)
– Nhóm ngoài lực lượng lao động
 Những người không có nhu cầu làm việc
– VD: sinh viên, người nội trợ,...

5


 Nhóm trong lực lượng lao động được chia
thành 2 nhóm
– Có việc
– Thất nghiệp

6

Dân số

Ngoài
Trong độ tuổi lao động
ĐTLĐ

Ngoài
Lực lượng
LLLĐ
Lao động

Có việc
Thất nghiệp

0 20 40 80


 Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động
– Số người trong lực lượng lao động chia cho số người trong
độ tuổi lao động

 Tỷ lệ thất nghiệp
– Số người thất nghiệp chia cho số người trong lực lượng lao
động

8


 Tổng số giờ làm việc
– Là tổng số giờ làm việc của những người có việc
làm, công việc này có thể là cả ngày hoặc nửa
ngày.
– Nó phản ánh chính xác hơn thời gian làm việc,
đặc biệt tại các quốc gia nông nghiệp

9

Tỷ lệ tham
gia LLLĐ
% dân số trong ĐTLĐ

% dân số trong LLLĐ
Tỷ lệ việc làm
trong ĐTLĐ

Tỷ lệ
thất nghiệp

Năm

Thị trường lao động nước Mỹ
Nguồn: Bài giảng Kinh tế học của Michael Parkins


 Tỷ lệ việc làm trong độ tuổi lao động
– Số người có việc làm chia cho số người trong độ
tuổi lao động

11

Tỷ lệ tham
Nam
gia LLLĐ

trong ĐTLĐ
% dân số trong ĐTLĐ

Tỷ lệ tham
gia LLLĐ
Nữ

trong ĐTLĐ

Năm



 Tỷ lệ thất nghiệp tăng trong thời kỳ suy thoái và giảm
trong thời kỳ tăng trưởng
 Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động có xu hướng tăng
– Tăng mạnh tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của nữ giới
– Giảm nhẹ tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của nam giới

13

Số giờ làm việc (tỷ giờ)

Năm
a) Tổng số giờ


Số giờ làm việc trung
bình trong tuần

Năm
b) số giờ làm việc trung bình của một người trong tuần



 Tổng số giờ làm việc cũng biến động theo
chu kỳ kinh doanh
 Số giờ làm việc trung bình trong tuần có xu
hướng giảm theo thời gian.

16

Có
việc
 Thị trường lao động luôn
Mất việc
bỏ việc,
về hưu động
Tuyển Mất việc
mới
gọi lại
bỏ việc – Có những người rút lui khỏi
LLLĐ
Thất
nghiệp – Có những người tham gia
LLLĐ
Rút lui

Gia nhập
– Có những người mất việc
Gia nhập
– Có những người có việc
Ngoài
LLLĐ mới


 Một người sẽ trở thành thất nghiệp nếu
1. Mất việc và tìm kiếm công việc khác

2. Bỏ việc và tìm kiếm công việc khác

3. Tham gia mới hoặc tham gia lại lực lượng lao
động và tìm kiếm một công việc

18

Thời lượng thất nghiệp

Ít hơn 5 tuần

5-14 tuần

Đỉnh tăng trưởng
15-26 tuần

Đáy suy thoái

Trên 27 tuần

0 10 20 30 40 50
% thất nghiệp


 Thời lượng thất nghiệp khi nền kinh tế suy
thoái dài hơn thời lượng thất nghiệp khi nền
kinh tế tăng trưởng.
 Phần nhiều sẽ sớm tìm được việc trở lại;
phần còn lại sẽ thất nghiệp dài hạn.

20



21

Phân loại thất nghiệp

 Thất nghiệp phân ra làm hai loại
– Thất nghiệp tự nhiên
 Thất nghiệp tồn tại khi nền kinh tế đang hoạt động ở trạng thái
toàn dụng nguồn lực (tức là trạng thái thông thường)

– Thất nghiệp chu kỳ
 Thất nghiệp tăng thêm khi nền kinh tế rơi vào suy thoái, nguồn
lực không được toàn dụng.

22

Phân loại thất nghiệp
GDP thực tế (tỷ đôla 1992)

Tỷ lệ
GDP thất nghiệp
thực tế

Tỷ lệ thất nghiệp
Tỷ lệ
GDP
thất nghiệp Thất
tiềm năng tự nhiên nghiệp
Chu kỳ

Năm Năm
a) GDP thực tế b) Thất nghiệp



24

Nguyên nhân thất nghiệp tự nhiên

 Nguyên nhân thất nghiệp tự nhiên phân ra
thành ba nhóm
1. Thất nghiệp tạm thời

2. Thất nghiệp cơ cấu

3. Thất nghiệp theo lý thuyết cổ điển

25


 Thất nghiệp do quá trình luân chuyển lao
động và việc làm liên tục trên thị trường
– rời bỏ và gia nhập lực lượng lao động
– tạo thêm hoặc giảm bớt số việc làm

26


 VD:
– sinh viên tốt nghiệp tham gia thị trường lao động
– Người phụ nữ sau khi sinh tham gia lại thị trường lao
động
– Một doanh nghiệp đóng cửa và sa thải lao động
– Một người lao động bỏ việc để tìm công việc khác
 Thất nghiệp này tương đối ngắn

27


 Sự thay đổi công nghệ và cạnh tranh quốc tế làm
thay đổi yêu cầu kỹ năng đối với người lao động
hoặc thay đổi khu vực làm việc
 Thất nghiệp này kéo dài hơn thất nghiệp tạm thời
do quá trình di chuyển hoặc đào tạo lại.

28


 VD
– Nhu cầu thợ hàn, thợ đúc giảm trong khi nhu
cầu thợ lắp ráp và sửa chữa điện tử tăng →
những người thợ hàn,... cần học thêm nghề lắp
ráp và sửa chữa điện tử
– Thành phố Nam Định, Việt Trì giảm nhu cầu việc
làm; tỉnh Vĩnh Phúc, Hải Dương tăng nhu cầu
việc làm → luống lao động di cư.

29


 Thị trường lao động
– Cung lao động
 Cho biết số giờ lao động mà người lao động sẵn sàng
làm việc tại mỗi mức lương thực tế.

30


 Người lao động ra quyết định làm việc dựa
trên nguyên tắc cực đại lợi ích giữa nghỉ
ngơi và lượng hàng hóa được tiêu dùng từ
thu nhập do làm việc

31


 Khi tiền lương tăng
– Hiệu ứng thay thế: làm tăng số giờ làm việc và giảm số giờ nghỉ
ngơi
 Do chi phí nghỉ ngơi trở nên đắt đỏ hơn

– Hiệu ứng thu nhập: làm giảm số giờ làm việc và tăng số giờ nghỉ
ngơi
 Do có thể tiêu dùng lượng hàng hóa như trước với thời gian làm việc
ít hơn và nghỉ ngơi nhiều hơn

32


 Nếu hiệu ứng thay thế trội hơn hiệu ứng thu nhập →
số giờ làm việc sẽ tăng (đúng tại những mức lương
cao vừa phải trở xuống) (đường cung lđ dốc lên)
 Nếu hiệu ứng thu nhập trội hơn hiệu ứng thay thế →
số giờ làm việc sẽ giảm (đúng tại những mức lương
rất cao) → đường cung lao động vòng về phía sau.

33

Cung lao động

100
LS

70
Mức lương thực tế

40

0 150 200

Số giờ làm việc


– Cầu lao động
 Cho biết số giờ lao động doanh nghiệp muốn thuê tại
mỗi mức lương thực tế

35


 Mức lương thực tế phải bằng với sản phẩm
cận biên của lao động MPL
 MPL giảm dần khi L tăng

→ Khi tiền lương tăng thì doanh nghiệp sẽ
giảm nhu cầu lao động

36

Cầu lao động

100

70

40

LD

200
0 100


 Kết hợp cung cầu lao động
LS
(giả định cung lao động dốc

lên)
– Mức lương thực tế cân
bằng w = $70 40

– Số giờ làm việc cân bằng
trên thị trường 200
LD
200
0


 Nếu tiền lương cao hơn mức
LS
cân bằng
Dư cung
– Lượng người muốn làm việc
70
tăng

– Lượng việc làm doanh nghiệp
40
thuê giảm

→ dư cung lao động → tạo áp lực
giảm lương xuống mức cân
LD
bằng.
200
0 100


 Thất nghiệp theo lý thuyết cổ
LS
điển là thất nghiệp phát sinh do
Thất nghiệp
tiền lương bị mắc ở mức cao
70
hơn mức lương cân bằng và

gây ra thất nghiệp
40
– Muốn làm việc tại mức lương
hiện tại nhưng không có đủ
việc làm → thất nghiệp do thiếu LD
cầu
200
0 100
40 Số giờ làm việc


 Nguyên nhân tiền lương cao hơn mức lương
cân bằng
– Luật tiền lương tối thiểu
– Công đoàn
– Lý thuyết tiền lương hiệu quả

41


 Luật tiền lương tối thiểu
– Ủng hộ: tạo mức lương đủ đảm bảo cuộc sống
cho người lao động và gia đình anh ta
– Phản đối: gây ra thất nghiệp cho nhóm lao động ít
kỹ năng có thu nhập thấp và cơ hội việc làm hạn
chế

42


 Công đoàn: hiệp hội của công nhân
– Ủng hộ: giúp công nhân không bị thua thiệt khi đàm phán lương và
điều kiện làm việc với chủ doanh nghiệp
– Phản đối:
 Gây ra thất nghiệp
 Không làm tăng tổng lợi ích cho người lao động mà chỉ chuyển lợi ích
từ người ngoài cuộc (mất việc) sang người trong cuộc (tiếp tục làm
việc)

43


 Lý thuyết tiền lương hiệu quả: doanh nghiệp có lợi
khi trả cho người lao động mức lương cao
– Sức khỏe người lao động được cải thiện
– Chất lượng người lao động cao hơn
– Nỗ lực làm việc của người lao động cao hơn
– Giảm tốc độ thay thế và tuyển mới lao động

44


 Thất nghiệp tự nhiên có thể thay đổi
– Do trạng thái và cấu trúc kinh tế
– Do những thay đổi nhân khẩu
 giới nữ tham gia thị trường lao động nhiều hơn

– Do chính sách của chính phủ
 Chính sách bảo hiểm thất nghiệp
 Chính sách đối với hoạt động công đoàn

– Do chính sách trả lương cao của doanh nghiệp

45



46

Chi phí và lợi ích của thất nghiệp

 Chi phí thất nghiệp
– Hao phí nguồn lực xã hội: con người và máy móc
 Quy luật Okun áp dụng cho nền kinh tế Mỹ nói rằng 1% thất nghiệp
chu kỳ làm sản lượng giảm 2.5% so với mức sản lượng tiềm năng

– Tâm lý xấu đối với người lao động và gia đình
 Công nhân tuyệt vọng khi không thể có việc làm sau một thời gian dài
 Khủng hoảng gia đình do không có thu nhập

47

Chi phí và lợi ích của thất nghiệp

 Lợi ích của thất nghiệp
– Thất nghiệp mang lại thời gian nghỉ ngơi và sức khỏe
– Thất nghiệp tạo sự cạnh tranh và tăng hiệu quả
– Thất nghiệp mang lại thời gian cho học hành và trau dồi
thêm kỹ năng
– Thất nghiệp ngắn hạn giúp người lao động tìm công việc
ưng ý và phù hợp → tăng hiệu quả xã hội

48



49

Thất nghiệp ở các nước đang phát triển

 Một số dạng thất nghiệp khác tồn tại ở các nước đang phát triển
– Thất nghiệp mùa vụ: nông dân và thợ xây
– Thất nghiệp trá hình: phụ nữ ở nhà nội trợ hoặc thanh niên đi học thêm
trong khi thực sự họ muốn đi làm
– Bán thất nghiệp: hiệu suất làm việc rất thấp – cán bộ hành chính ở các cơ
quan nhà nước

 Con số thất nghiệp được công bố đôi khi không phản ánh chính xác
thực trạng thất nghiệp , đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển

50

Chap4 unemployment

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Chap4 unemployment