1. Knowledge Management Strategy
o edge a age e t t ategy
among Aging Workforce
for
Business Competitiveness
กลยุทธการจัดการความรูในกลุมแรงงานสูงวัยเพื่อสรางความ
ั ั ื 
พรอมในการแขงขันทางธุรกิจในอนาคต 1

2. ที่มาและความสําคัญ
What are organizations doing now to address the mass
exodus of Baby Boomers in the not too distant future?
Organization Society
Loss of critical
Social Security
TO
knowledge, experience
PACT T
Numerous vacancies Over abundance of
in near future volunteers
IMP
Drain on recruiting Encore careers
resources
Not much about the
Scarce skill‐sets opportunities created
2 HR 8001

3. องคกรตัวอยาง
ชื่อหนวยงาน NOK Precision Component (Thailand) Ltd. หรือ NPCT
ประเภทธุรกิจ ผลิตสวนประกอบ hard disk และ อุปกรณอเลคโทรนิค
ิ
อายุองคกร 10 ป (กอตั้งป พ.ศ. 2544)
ชืื่อหนวยงาน
 โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช
โ
ประเภทธุรกิจ บริการทางการแพทย และเปนสถาบันฝกอบรมทางการแพทย
อายุองคกร
อายองคกร 62 ป (กอตั้งป พ.ศ. 2492)
ป (กอตงป พ ศ
ชื่อหนวยงาน บริษัท แพรนดา จิวเวลรี่ จํากัด (มหาชน)
ประเภทธุรกิจ ผลิตและจัดจําหนายเครื่องประดับอัญมณี
อายุองคกร 38 ป (กอตั้งป พ.ศ. 2516)
ชื่อหนวยงาน โรงงานยาสูบ
ประเภทธุรกิจ ผลิตและจัดจําหนายยาสูบ บุหรี่
อายุองคกร 72 ป(กอตั้งป พ.ศ. 2482)
HR 8001
3

4. ผลการศึกษา
ประเด็น
NOK Precision โรงพยาบาลภูมพลฯ
ิ Pranda Jewelry โรงงานยาสูบ
ศึกษา
อายุเฉลีี่ย 26.9 ป 25-40 ป พนักงานเกษีียณอายุ
ั
ของพนักงาน 150-200 คนตอป
นโยบายท
นโยบายที่ มนโยบายทเกยวของ
มีนโยบายที่เกี่ยวของ มการกาหนดใหการ
มีการกําหนดใหการ ไมปรากฏนโยบาย
ไมปรากฏนโยบาย การสรางองคกรใหเปน
การสรางองคกรใหเปน
เกี่ยวของกับ เปนองคการแหงการ จัดการความรูเปนสวน ชัดเจน สังคมแหงการเรียนรู
การจัดการ เรียนรู และการจัดการ หนึ่งของ Core Value เปนยุทธศาสตรของ
ความรู
ความร ความรูเป 
 ปนสวนหนงของ
ึ่ และเปนตวชวดหนง
ป ั ชี้ ั ึ่ 
องคการ
วัฒนธรรมองคการ
ความ พนกงานสวนใหญม
พนักงานสวนใหญมี พนกงานสวนใหญม
พนักงานสวนใหญมี พนกงานปฎบตการ
พนักงานปฎิบัตการ
ิ พนกงานสวนใหญม
พนักงานสวนใหญมี
แตกตางดาน ระดับการศึกษาไมสูง การศึกษาระดับสูง และ สวนใหญมระดับความรู
ี ระดับการศึกษาไมสูง
พนักงาน เปนพนักงานระดับ เปนกลุมวิชาชีพ ไมสูง ยกเวนพนักงาน และไมถอเปนกลุม
ื
ปฏบตการ(Operators)
ปฏิบัติการ(Operators) ฝายออกแบบในระยะ
ฝายออกแบบในระยะ วชาชพ
วิชาชีพ
โดยมีหวหนางานเปน
ั หลังซึ่งสวนใหญจบ
กลุมวิชาชีพ การศึกษาระดับ
ปริิ
ป ญญาตรีี
4 HR 8001

5. ผลการศึกษา
ประเด็น
ศึกษา NOK Precision โรงพยาบาลภูมิพลฯ Pranda Jewelry โรงงานยาสูบ
ระยะเวลา 5ป 3 ป ประมาณ 10 ป 3 ป
ผู บผดชอบ
ผรับผิดชอบ มคณะกรรมการ
มีคณะกรรมการ มคณะกรรมการ
มีคณะกรรมการ ไมมคณะกรรมการ
ไมมีคณะกรรมการ ม
มี KM Center
ในการจัดการ รับผิดชอบโดยตรง รับผิดชอบโดยตรงคือ รับผิดชอบโดยตรงแต รับผิดชอบโดยตรง
ความรู (ประกอบดวยผูบริหาร 2
 คณะกรรมการบริหาร การจัดการความรูถอื โดยเปนหนวยงาน
ทานและพนกงาน
ทานและพนักงาน 18 และคณะทางานประสาน
และคณะทํางานประสาน เปนภาระกจหนงของ
เปนภาระกิจหนึ่งของ หนงของกอง
หนึ่งของกอง
ทาน รวม 20 ทาน) การจัดการ ฝายทรัพยากรมนุษย ฝกอบรม ฝาย
ทรัพยากรมนุษย
สื่อที่ใชในการ -Internet Intranet Email -Internet Intranet Email - Database จัดเก็บ - Internet Intranet
จัดการความรู Webboard COP Webboard COP งานออกแบบ วีดีโอ ปายประกาศ
-เรองเลาถายทอด
เรื่องเลาถายทอด -เรองเลาถายทอด
เรื่องเลาถายทอด การสอนงาน
-การสอนงาน Workshop COP
ประสบการณ ประสบการณ - หองสมุด -เรื่องเลาถายทอด
-หองสมุด -หองสมุด ประสบการณ
-การดูงานKMจาก
KM - การสอนงาน
หนวยงานอืนๆ ่ - หองสมุด
5 HR 8001

6. ผลการศึกษา
ประเด็น
NOK Precision โรงพยาบาลภูมิพลฯ Pranda Jewelry โรงงานยาสูบ
ศึกษา
การ -เนนการฝกอบรมโดย
ฝ โ - เนนการเรียนรูจาก
ี  - มีีการจางพนัักงาน
 -บรรยากาศในการใ
ดําเนินการ กลุมพนักงานปจจุบน
ั ประสบการณเชน ที่เกษียณอายุไปแลว อยูรวมกันฉันทพี่
ดวยกันเอง และเนน การศึกษาดูงาน การ
ู กลับมาเปนอาจารย นองเอื้อใหเกิดการ
สรางผูเชียวชาญใน
 ่ ทบทวนกอน, ระหวาง - มีการรวมมือกับ จัดการความรู
งาน และหลังการปฎิบัติ หนวยงานภายนอก - เนนการถายทอด

-มุงตอบสนอง การใชเรองเลาพลง
ใช ื่  ั (กาญจนาภเษกวิ
( ิ จากรุนสูรน ผาน
  ุ 
ขอกําหนดของการ การจัดทําเอกสาร ทยาลัย) ในการสง เรื่องเลา และการ
จัดทํากิจกรรม - การเชิญบุคลากร ที่
ุ นักศึกษามาฝกงาน สอนงาน
คุณภาพ เชน 5ส, เกษียณอายุไปแลวมา และทํางาน - เนนการแปร Tacit
TPM, TEM, Safety, เปนวิทยากรพิเศษ - ไมปรากฏวามีการ เปน Explicit
EMP, QCC, Kaizen,
EMP QCC Kaizen - มีการสงกิจกรรม
มการสงกจกรรม ถายโอนความรู
ถายโอนความรสู - มีการกําหนด เปน
มการกาหนด เปน
MIC เปนตน COP สังคมภายนอก ตัวชี้วัด และ
- มีการถายโอนความรู เนื่องจากประเด็น ประเมินผลผาน
สูสังคมภายนอก เรื่องความลับ กิจกรรมคุณภาพ
6
เชน 5ส TQM HR 8001

7. ผลการศึกษา
ประเด็น
NOK Precision โรงพยาบาลภูมิพลฯ Pranda Jewelry โรงงานยาสูบ
ศึกษา
ปจจัยสู - การสนับสนุนของ - การสนับสนุนของ - การสนับสนุนของ - การสนับสนุน
ความสําเร็จ ผูบริหาร ผูบริหาร ผูบริหาร ของผูบริหาร
-การใหความรวมมอ
การใหความรวมมือ - การเห็นประโยชน
การเหนประโยชน - สภาพความจําเปน
สภาพความจาเปน - นโยบายชัดเจน
นโยบายชดเจน
ของพนักงาน ของการจัดการความรู ของธุรกิจ เนื่องจาก - การทํางาน
-กระบวนการถายทอด ที่มีตอการชวยเหลือ เปนงานฝมือที่ตอง อยางตอเนื่อง
ความรูอยางมีระบบ ชีวิตคนไข (ถายทอด อาศัยประสบการณ -สภาพความ
และสราง ประสบการณในการ ลําพังเพียงการศึกษา จําเปนของธุรกิจ
สภาพแวดลอมการ
สภาพแวดลอมการ รกษาพยาบาล)
รักษาพยาบาล) ในหลกสูตร ไม
ในหลักสตร ไม เนองจากม
เนื่องจากมี
เรียนรู เพียงพอสําหรับการ พนักงานเกษียณ
-นโยบายที่เปดกวาง พัฒนาฝมอและความ
ื อายุจํานวนมาก
โดยการสรางและ
โ เชีี่ยวชาญในการผลิต
ใ ในแต
ใ ละป
ถายทอดความรูสู  ชิ้นงานคุณภาพ – จิตอาสาและ
สังคม “ ยิ่งใหยิ่งไดรับ” ความเปนพี่นอง
7 HR 8001

8. จุดเดน และอุปสรรค
ประเด็น
NOK Precision โรงพยาบาลภูมิพลฯ Pranda Jewelry โรงงานยาสูบ
ศึกษา
จุดเดน -มีนโยบายและ -มีนโยบายที่ชัดเจนตอเนื่อง -มี Development -มีนโยบายและไดรับ
กระบวนการที่ชัดเจน และพัฒนาทุกป center เปนแหลงรวม การสนับ สนุนจาก
-ผูบริหารให
ู -มีระบบจัดการความรูที่
ู องคความรูู ผูบริหาร
ู
ความสําคัญ สะดวกตอการใชงาน -ไดรับความรวมมือ - การทํางานแบบพี่
-มีการวัดผลสําเร็จจาก - มีการจัดเวทีใหพนักงาน จากสถาบันการศึกษา นอง
การทาKM
การทําKM จาก แสดงออก ในการสงคนรุ ใหมมา
ในการสงคนรนใหมมา -ศกษาวฒนธรรมของ
ศึกษาวัฒนธรรมของ
ผลผลิตและยอดขายที่ -มีงบประมาณเพียงพอ เรียนรู แตละหนวยงานกอน
เพิ่มสูงขึ้น เริ่มกระบวนการ
อุปสรรค - ชวงเวลาที่มีคําสั่งซือ
้ -การจัดทํายังไมทั่วถึง -ไมมีการกําหนด -ขาดทีมงานที่มี
จากลูกคามาก ทุกนวยงาน นโยบายที่ชัดเจน ความสามารถ
พนกงาน จะไม
พนักงาน จะไม -ระบบ IT ยังไมสมบรณ
ระบบ ยงไมสมบูรณ -มการซอตวพนกงาน
มีการซื้อตัวพนักงาน -การนาความรูที่ไดมา
การนําความร ไดมา
สามารถทํากิจกรรม -เจาหนาที่บางสวนยังไมให ที่มีความสามารถจาก ไปใชยังไมเห็นเปน
อยางตอเนื่องได ความรวมมือ บริษัทคูแขง รูปธรรมนัก
เนืื่องจากตองใชเวลา
 ใ
ทุมเทใหงานผลิต
8 HR 8001

9. ขอดี และ ขอจํากัด ในการศึกษา
ขอดี
1. ไดรับความรวมมืออยางดีจากผูใหขอมูล
2. คําถามที่ใชเปนคําปลายเปดและไมใชคําถามนําเพื่อใหผูใหสัมภาษณใหขอมูลไดอยางไมถูกชักนํา
3. เปนแลกเปลี่ยนความรูระหวางคณะผูศึกษาและผูใหสัมภาษณมากกวาจะเปนการขอขอมูลเพียงอยาง
เดียว
4. การเขาไ ึกษาเปนการกระตุนใ องคกรตระหนักถึึงปญหาและเกิดการเตรีียมพรอม
ไปศึ ให
ขอจํากัด
1. เปนการเก็บขอมลจากองคกรที่หลากหลาย จงอาจไมสามารถนาเปรยบเทยบกระบวนการในระดบภาคธุรกจ
เปนการเกบขอมูลจากองคกรทหลากหลาย จึงอาจไมสามารถนําเปรียบเทียบกระบวนการในระดับภาคธรกิจ
2. การเขาไปทําการศึกษาใชเวลาไมมากนักจึงอาจไมไดขอมูลเชิงลึก

3. ในบางองคกรมีพนักงานสูงอายุจํานวนนอย
ู ุ
9 HR 8001

10. KM: Step by Step
1. กําหนดเปาหมายที่องคกรตองการจากการจัดการความรู
2. วางแผนและกิจกรรมที่จะสนับสนุนกระบวนการการจัดการความรู
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม - สรางวัฒนธรรมองคกร
- สืื่อสารอยางตอเนื่อง
ื - ยกยองชมเชยและใหรางวล
ใ ั
- ใหความรูและฝกอบรม - วัดผลการดําเนินการ
- ยกยองชมเชยและใหรางวัล - จัดสภาพแวดลอมทีเอื้ออํานวย
่
3. จัดทํากระบวนการการจัดการความรู
- บงชี้และการคนหาความรูทสําคัญและจําเปนตองจัดหามา
 ี่
- แสวงหาความรู จากแหลงตางๆ
- จัดการความรูใหเปนระบบ

- ปรับปรงเนื้อหา และรปแบบของขอมล
ปรบปรุงเนอหา แล รูปแบบของขอมูล
- กําหนดวิธีการกระจายความรูสผูใช
ู
- แบงปนแลกเปลี่ยนความรู จัดใหมชองทางในการถายเทความรู
ี 
- นํําความรูไปใ จนเกิดการเรียนรูและเกิิดองคความรูใหมกลัับมาสูองคกร
 ปใช ิ ี
10 HR 8001

11. The ideal culture for effective KM among senior employees
Recognition of how
Knowledge transfer
Business and leadership
strategy which recognizes Flexible job design
the value of senior
employees
Vision of work
environment where co- Organizational Work/Private-life balance
operation between and Health considerations
generations leads to Culture
success
Training, (Self)
development and career Team with both senior and
possibilities for senior and junior employees &
junior
j i employeesl mentor relationships
t l ti hi
Source: Knowledge management among the older workforce 11 HR 8001
http://lpis.csd.auth.gr/mtpx/km/material/JKM-11-4c.pdf