2.  Öğrenciler 6. sınıfta sürat, kuvvetin ölçülmesi, kuvvetlerin
yönlü doğru parçaları ile gösterimi, ağırlık-kütle farkı ve
kuvvetlerin dengesi hakkında bilgi ve deneyim edinmiş,
bu kavramlarla uğraşmanın gerektirdiği becerileri
kazanmıştı. Bu aşamadan sonra öğrenciler kuvvetle
hareketin buluşma noktası olan enerji, enerji
dönüşümlerini ve korunumunu öğrenecek düzeye erişmiş
bulunmaktadır. Bununla birlikte sarmal yayları, basit
makineleri tanıyacaklar ve sürtünme kuvvetinin enerji
kaybına yol açacağını sezeceklerdir.

3.  Bu ünitede öğrenciler, sarmal yayların esneklik özelliği ile ilgili
olarak gerilme ve sıkışmayı, esneklik sınırının aşılması
durumlarını, yaya kuvvet uygulandığında yayın davranışını
keşfedeceklerdir. Uygulama olarak da bir dinamometre
yapmaya çalışacaklardır. Daha sonra öğrenciler fiziksel
anlamda “iş”i tanımlayacak ve daha önce varlığını sezdiği
enerjiyi, iş yapabilme yeteneği olarak nitelendirecektir. Ayrıca
iki temel enerji formu olan kinetik ve potansiyel enerjiyi ve bu
enerjilerin nelere bağlı olduğunu fark edeceklerdir. Çekim
potansiyel enerjisini ve yayları tanıyan öğrenciler esneklik
potansiyel enerjisini de keşfedecektir. Öğrenciler bu ünitede
son olarak basit makinelerin özelliklerini, çeşit ve örneklerini,
sürtünme kuvvetinin kinetik enerjide meydana getireceği
azalmayı enerji dönüşümleri ile açıklayacaktır.

4.  Öğretmenler fiziki şartları da dikkate alarak tüm
öğrencilerin etkin katılımını sağlayacak uygun bir öğrenme
ortamı hazırlamalıdır Ünitede öğrencilerin sarmal yayları
ve basit makineleri tanımalarına yönelik etkinlik örnekleri
verilmiştir. Bu etkinlikleri yaparken öğrencilerin çeşitli
tahminlerde bulunmaları, bu tahminleri test etmeleri,
doğru ölçümler yapmaları ve sonuç çıkarmaları sağlanarak
alt sınıflarda edindikleri bilimsel süreç becerilerini
geliştirmeleri hedeflenmektedir. Ayrıca teknolojinin
doğası ve insanlık için önemi, fen ile ilişkisi hayatımıza
getirdikleri hakkında öğrencileri eleştirel düşünmeye
yöneltmek ve bu konuları tanıtarak içselleştirmeleri için
olanaklar sunmak, ilgili etkinliklerin özünü
oluşturmaktadır.

5. Konu Başlıkları
Önerilen
Süreler
1. Yayları Tanıyalım
3 Ders Saati
2. İş ve Enerji
5 Ders Saati
3. Hayatımızı Kolaylaştıran Makineler
5 Ders Saati
4. Enerji ve Sürtünme Kuvveti
3 Ders Saati

8.  Tüm ünite öğrenciler tarafından kısaca
incelendikten sonra ünite giriş sayfasına dönülür.
Ünite giriş sayfası üniteye ilişkin beklenti
oluşturmak, merak uyandırmak, öğrencilerin ön
bilgilerini yoklamak ve zihinlerindeki “Niçin
Öğreneceğiz?” sorularını ortaya çıkarmak
amacıyla incelenir. Bu amaçla öğrencilere şu
sorular yöneltilebilir.

9.  Ünite giriş sayfasında ne görüyorsunuz?
 Bu resimde görülen insanlar ne tür aletler
kullanıyorlar?
 Günlük hayatınızda resimdekine benzer aletleri
kullanıyor musunuz?
Ünite giriş sayfasındaki paragraf, öğrencilere
okutulur. Öğrencilerin burada yer alan ifade ve
sorularla ilgili fikirlerini açıklamaları sağlanır.

10. 1. ÖN BİLGİLERİ YOKLAMA
ETKİNLİĞİ
 Öğrencilerin 6. sınıfta öğrenmiş oldukları konuları
hatırlamaları amacıyla Çalışma Kitabı’ndaki “Neler
Öğrenmiştik?” adlı etkinlik yaptırılır.
 Öğrenciler 6. sınıfta bir cisme etki eden kuvvetin yönünü
belirtmeyi, ok ile göstermeyi, dengelenmiş ve
dengelenmemiş kuvvetleri ve Dünya ile kütleler arasındaki
çekim kuvvetini yer çekimi kuvveti olarak isimlendirmeyi
öğrendiler. Ayrıca 5. sınıftan sürtünme kuvveti konusunda
ön bilgiye sahiptirler.

13. 1. Yayları Tanıyalım
3. Hayatımızı Kolaylaştıran
Makineler
ANA
SAYFA
K
O
N
U
L
A
R
2. İş ve Enerji
4. Enerji ve Sürtünme
Kuvveti

16.  Öğrenciler 6. sınıfta kuvvet, dinamometre ile kuvvet
ölçümü, dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvet, yer
çekimi kuvveti ve sürat kavramlarını öğrenmişlerdi. Bu
konuda ise sahip oldukları ön bilgiler ile yeni kavramları
ilişkilendirerek günlük hayatta birçok kullanım alanı bulan
yaylar hakkında bilgi sahibi olacaklardır.

17.  Anahtar Kavramlar
 Öğrencilerden yay, esneklik ve dinamometre kavramları
ile ilgili bilgilerini defterlerine yazmaları istenir.
Yazılanların sınıfla paylaşılması sağlanır. Yanlış açıklamalar
düzeltilmez ve öğrencilere konu sonunda bu kavramlara
tekrar dönüleceği belirtilir. Böylece onların bu kavramlarla
ilgili olarak öğrendiklerinin farkına varmalarının sağlanmış
olacağı açıklanır.

21. Öğrenciler 6. sınıfta, kütleye etki eden yer çekimi kuvvetinin
ağırlık olarak adlandırıldığını ve ağırlığın dinamometre ile
ölçüldüğünü öğrenmişlerdi. Bu aşamada ise günlük hayatta çok sık
kullanılan ağırlık ölçme aletlerinin (dinamometre) yapımında
yayların esneklik özelliğinden yararlanıldığı vurgulanır.

23. Bu bölümde yer alan sorular öğrencilere ev ödevi olarak verilir.
Öğrencilerin cevapları bir sonraki derste beyin fırtınası yoluyla
irdelenir. Bu sırada, yanlış ya da eksik cevap veren öğrencilerden
cevaplarını düzeltmeleri istenir.

24. Öğrencilerden sarmal yayların özellikleri hakkındaki bilgilerini
defterlerine kendi cümleleriyle yazmaları istenir. Yazılan
özetlerden birkaçı okutularak geri bildirim yapılır. Diğer
öğrencilerin de bu doğrultuda kendi eksikliklerini gidermeleri
sağlanır. Öğrenciler, defterlerine yazdıkları anahtar kavramlara
dönerek bu kavramlarla ilgili ön bilgilerinin doğruluğunu
kontrol ederler. Bir sonraki ders için “İş ve Enerji” konusunun
okunması tavsiye edilir.

28. Öğrenciler önceki yıllarda, kuvvet ve enerji kavramları hakkında ön
bilgi edinmişlerdir. Ayrıca “iş” kelimesini günlük hayatta kullanmakta
fakat kelimenin bilimsel anlamını bilmemektedirler. Bu konuda, iş ve
enerji kavramları kuvvet kavramıyla ilişkilendirilerek işlenecektir.

29. Anahtar Kavramlar
Öğrencilerden iş, kinetik enerji, çekim potansiyel enerjisi ve
esneklik potansiyel enerjisi kavramları hakkındaki bilgilerini
defterlerine yazmaları istenir. Daha sonra yazdıklarını arkadaşlarıyla
paylaşmaları söylenir. Yanlış açıklamalar için herhangi bir düzeltme
yapılmaz ve konu sonunda bu kavramlara tekrar dönüleceği
hatırlatılır.

30. Konu girişindeki metin ve fotoğraflar inceletilmeden önce tahtaya
iki öğrenci çıkarılır. Bu öğrencilerden birine küçük bir kâğıt parçasını
üflemesi, diğerine ise sınıf duvarını itmesi söylenir. Öğrenciler
söylenenleri yaptıktan sonra sınıfa, bu öğrencilerden hangisinin
daha fazla iş yaptığı sorulur. Bu sorunun cevabı hakkında bir
tartışma ortamı oluşturulur. Tartışmanın sonunda küçük kâğıt
parçasını hareket ettiren öğrencinin iş yaptığı diğer öğrencinin
kuvvet uyguladığı halde herhangi bir iş yapmadığı açıklanır

32. Günlük hayatımızda “iş yapmak” deyince bir yorgunluğu veya
kuvvet kullanmayı belirtmiş oluruz. Örneğin el arabasıyla çimento
taşıyan bir işçi; matematik problemi çözen bir öğrenci, tarlasında
saatlerce çapa yapan bir köylü; bir dolabı, zorlayıp da hareket
ettiremeyen bir kişi “iş” kelimesinin günlük hayattaki anlamına uygun
hareket etmiş olurlar. Çünkü bütün bunlar, günlük hayatımızda “İş
yaptık ve yorulduk.” diyebileceğimiz eylemlerdir. Oysaki “iş yapmak”
kavramı, fen biliminde günlük hayatımızda kullandığımızdan farklı
bir anlam taşır. Fen biliminde “iş yapmak”, bir kuvvet uygulayarak bir
cismi kuvvet uygulanan yönde hareket ettirmek demektir. Buna göre
ağır bir dolabı büyük bir kuvvetle ittiği hâlde hareket ettiremeyen kimse
iş yapmış olmaz.

34. Öğrenciler 6. sınıftaki fen ve teknoloji dersi Kuvvet ve Hareket
ünitesinde hareketli cisimlerin hareket enerjisine sahip olduğunu
öğrenmişlerdi. Bu konuda ise hareketli cisimlerin sahip olduğu
enerjinin kinetik enerji olarak adlandırıldığını öğreneceklerdir.
Hareketli cisimlerin kinetik enerjiye sahip olduğunu öğrenen
öğrencilere potansiyel enerji kavramını anlatmak için, hareket
hâlinde olmayan cisimlerin de iş yapabileceği çünkü bunların da
depolanmış enerjiye sahip oldukları söylenir. .Bu enerjinin de
potansiyel olduğunu öğreneceklerdir…

36. Öğrencilerden “iş ve enerji” ile ilgili neler öğrendiklerini defterlerine
kendi cümleleriyle yazmaları istenir. Yazılan özetlerden birkaçı
okutulur ve geri bildirimde bulunulur. Diğer öğrencilerin de bu
doğrultuda kendi eksikliklerini gidermeleri sağlanır. Öğrenciler
defterlerine yazdıkları anahtar kavramlara dönerek kavramların
doğruluğunu kontrol ederler.
• Bir sonraki ders için “Hayatımızı Kolaylaştıran Makineler”
konusunun okunması tavsiye edilir.

39. Öğrenciler önceki sınıflardan kuvvet, kuvvetin büyüklüğü,
dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetler hakkında ön bilgiye
sahiptirler.
Ayrıca günlük hayatlarında basit makineleri kullanmaktadırlar. Bu
konuda öğrenciler, sahip oldukları ön bilgiler ile yeni kavramları
ilişkilendirerek basit makinelerin özellikleri hakkında bilgi sahibi
olacaklardır.

41. Öğrencilerden basit makine, eğik düzlem, kaldıraç, makara ve
dişli kavramları hakkındaki bilgilerini defterlerine yazmaları istenir.
Yazılanların sınıfta paylaşılması sağlanır. Yanlış açıklamalar için
herhangi bir düzeltme yapılmaz. Konu sonunda bu kavramlara tekrar
dönüleceği söylenir. Böylece onların bu kavramlarla ilgili olarak
öğrendiklerinin farkına varmalarının sağlanmış olacağı açıklanır.

42. Öğrencilere konu girişinde yer alan fotoğraf inceletilir ve metin
okutulur. Öğrencilerin uygulanan kuvvetin yönünün nasıl değişebileceği
hakkında tahminlerde bulunmaları için konu girişi sayfasındaki sorular
ile resim arasındaki ilişkilendirme sağlanır.

43. Öğrencilerin basit makineler konusuna geçmeden önce makineler
hakkında genel bir bilgiye sahip olmaları amacıyla; “Makineler işleri
nasıl daha kolay hâle getirir?”, “Makineler uygulanan kuvveti nasıl
artırır?”, “Bir çiviyi çakılı olduğu yerden, elimizle çıkaramadığımız
hâlde bir keser yardımıyla çıkarabiliyoruz. Bunun sebebi nedir?” gibi
sorularla beyin fırtınası yapılabilir. Daha sonra Ders Kitabı’ndaki
“Makineler İş Başında” başlıklı metin okutulur. Makinelerin bir görevi
daha az işle yapılmasını sağlamayacağı, makinelerle iş yapıldığında
mutlaka enerji kullanılması gerektiği ayrıca bir makinenin verilen
enerjiden daha fazla iş üretemeyeceği belirtilmelidir.

45. Basit bir makine uygulanan kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü
değiştirmek suretiyle iş yapma kolaylığı sağlar. Örneğin bir çukur
kazdığımızı düşünelim. Bu işi parmaklarımızla başaramayız ama bir
kürekle kolayca halledebiliriz. Kürek basit makineye örnek olarak
verilebilir. Aynı şekilde tornavida, uygulanan kuvvetin büyüklüğünü
artıran bir basit makinedir. Bir vidayı elimizle sıkamazken bu işi
tornavida ile rahatça başarabiliriz. Kaldıraç, makara, eğik düzlem, dişli,
vida, çıkrık gibi çeşitli basit makineler vardır. Fakat bu kitapta yukarıda
saydıklarımızdan sadece ilk dördü işlenecek diğerlerini ise öğrencilerin
araştırma yoluyla tanımaları sağlanacaktır

47. Bu aşamada kaldıraç, makara, eğik düzlem ve dişli daha ayrıntılı
incelenecektir.

52. • Öğrencilerden basit makineler hakkındaki bilgilerini defterlerine
kendi cümleleriyle yazmaları istenir. Yazılan özetlerden birkaçı
okutularak geri bildirimde bulunulur. Diğer öğrencilerin de bu
doğrultuda kendi eksikliklerini gidermeleri sağlanır.
• Öğrenciler defterlerine yazdıkları anahtar kavramlara dönerek
bu kavramlar hakkında daha önce yazmış oldukları bilgilerin
doğruluğunu kontrol ederler.
• Bir sonraki ders için “Enerji ve Sürtünme Kuvveti” konusunun
okunması tavsiye edilir.

55. Öğrenciler fen ve teknoloji derslerinde sürtünme kuvveti ile ilgili
ön bilgiye sahip olmuşlardır. Bu konuda öğrenciler, sürtünme
kuvvetinin kinetik enerjide meydana getireceği azalmayı enerji
dönüşümleri ile açıklayacaklardır.

57. Anahtar Kavramlar
Öğrencilerden sürtünme kavramı ile ilgili bilgilerini defterlerine
yazmaları istenir. Daha sonra öğrencilerin yazdıklarını arkadaşlarıyla
paylaşmaları sağlanır. Yanlış açıklamalar için herhangi bir düzeltme
yapılmaz ve konu sonunda bu kavramlara tekrar dönüleceği,
böylece onların bu kavramlar hakkında öğrendiklerinin farkına
varacakları açıklanır..

58. Öğrencilere konu girişindeki metin okutulur ve resimler inceletilir.
Metin içerisindeki yönlendirme soruları kullanılarak sınıfta beyin
fırtınası yapılabilir. Öğrencilere, birbirine temas eden maddeler
arasında sürtünme kuvveti oluştuğu sezdirilir

60. Öğrencilerden sürtünen yüzeylerin ısındığını keşfedebilmeleri için
ellerini hızlı bir şekilde birbirine sürtmeleri istenir. Öğrencilere
ellerinde hissettikleri sıcaklığın sürtünme ile meydana geldiği
söylenerek bu olaydaki kinetik enerjinin bir kısmının ısı enerjisine
dönüştüğü, sürtünmenin olduğu her yerde bir miktar ısı enerjisinin
oluştuğu ve yine bu olayda kinetik enerjinin kaybolmadığı fakat ısı
enerjisine dönüştüğü vurgulanır. Öğrencilerin sürtünme kuvvetinin
kinetik enerjide bir azalmaya sebep olacağını fark etmeleri amacıyla
ilgili sorularla beyin fırtınası yapılır…..

64. • Öğrencilerden sürtünme kavramı hakkında neler öğrendiklerini
defterlerine kendi cümleleriyle yazmaları istenir. Yazılan özetlerden
birkaçı okutularak geri bildirimde bulunulur. Diğer öğrencilerin
de bu doğrultuda kendilerinde bulunan eksiklikleri gidermeleri
sağlanır.

65. Ünite bitiminde öğrencilerden öğrendiklerini genel hatlarıyla ifade
etmeleri istenir. Daha sonra bu yazılanlar sesli olarak her öğrenciye
okutturulur. Ünite içeriğine uygun olmayan ifadelerin düzeltilmesi
sağlanır. Öğrenmenin istenen seviyede olup olmadığı kontrol edilir.
Öğrencilerden “Kuvvet ve Hareket” ünitesinde öğrendikleri
kavramlarla ilgili poster ve afi ş hazırlamaları istenebilir

68. 1. Butun zamanların en onemli icadı olarak bilinirim. Bensiz ne
bisiklet ne araba ne de tren olur. Benim adım ...........................
A) Eğik düzlem B) Kaldıraç C) Makara D) Tekerlek
2. Bir ucu aşağıda, bir ucu yukarıda olan yüzeyim. insanlar beni ağır
yükleri yükseğe daha kolay cıkarabilmek icin kullanır. Benim adım
........................................
A) Eğik düzlem B) Dişli
C) Vida
D) Tekerlek

69. Aşağıdaki cümlelerden hangilerinin doğru (D), hangilerinin yanlış (Y)
olduğunu belirleyelim.Yanlış olduğunu düşündüğünüz cümlelerin
doğru şekillerini defterimize yazalım…
( )Aynı sürate sahip iki cisimden kütlesi büyük olanın kinetik enerjisi de büyüktür
( )Kurmalı oyuncaklardaki yaylar, çekim potansiyel enerjisine sahiptir.
( )Basit makineler, uygulanan kuvveti artırabileceği gibi yapılan işten de kazanç
sağlar.

70. potansiyel enerji, basit makine, kinetik enerji, iş, bileşik
makine, eğik düzlem, enerji, makara
1. Bir kuvvetin yönünü veya büyüklüğünü değiştiren araçlar ........
2.
3.
4.
5.
olarak adlandırılır.
2. Bir kuvvet bir cisme uygulanan yönde hareket kazandırıyorsa
........ yapmış olur.
3. Hareketli bir cisim ........ Sahiptir
4. Bir cismin konumundan dolayı sahip olduğu enerji ........
olarak adlandırılır.
5. iki ya da daha fazla makineden oluşan sistem ........ olarak
adlandırılır