2. Warszawa, 25-27 października 2013 r.
XXI Międzynarodowy Kongres Medycyny Weterynaryjnej Małych Zwierząt PSLWMZ
MEDYCYNA HOLISTYCZNA
DLA WETERYNARYJNEGO ŚREDNIEGO
PERSONELU MEDYCZNEGO
Katie Kangas
American Holistic Veterinary Medical Association
Veterinary Botanical Medical Association
International Veterinary Acupuncture Society
Chi Institute of Traditional Chinese Veterinary Medicine
American Veterinary Chiropractic Association
University of Tennessee Canine Physical Therapy Program
USA
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób interesuje się holistycznym podejściem zarówno w kwestii własnego zdrowia, jak
i zdrowia swojego pupila. Społeczeństwo nabrało więcej świadomości na temat profilaktyki, zdrowego stylu życia, żywienia,
odnowy biologicznej oraz bardziej naturalnych metod leczenia. Z tego względu właściciele zwierząt: szukają holistycznej
alternatywy dla tradycyjnej opieki weterynaryjnej.
Czym jest holistyczna opieka medyczna?
Praktyka holistyczna skupia się na całym pacjencie, wliczając aspekty fizyczne, żywieniowe i emocjonalne. Zamiast
koncentrować się na „chorobie”, jako osobnej jednostce, definiuje się brak równowagi pomiędzy wymienionymi
aspektami. Holistyczna opieka zdrowotna stosuje metody pozwalające organizmowi na samodzielne zdrowienie i
prawidłowe funkcjonowanie. Nazywa się ją często „komplementarna" lub „alternatywną", gdyż stosowane przez nią
techniki są odmienne od konwencjonalnych (alopatycznych). Bardziej złożona jest zaś medycyna integracyjna, która
stosuje modyfikacje holistyczne z tradycyjna opieka. Lekarze, którzy uprawiają medycynę integracyjna, oferują więcej opcji
optymalnego leczenia oraz odnowy. Dostępnych jest wiele możliwości takich jak akupunktura, chińska medycyna ziołowa,
zachodnia medycyna ziołowa, terapia pokarmem, chiropraktyka, terapia masażem /tui-na/reiki, fizykoterapia i
rehabilitacja, homeopatia etc. W poniższych artykułach znajdują się opisy najczęściej stosowanych.
Akupunktura
Akupunktura stymuluje specyficzne punkty na ciele, powodując homeostatyczny efekt terapeutyczny. Mimo ze stosowana
jest od tysięcy lat w Chinach (zarówno u ludzi, jak i u zwierząt), współczesne badania potwierdzają istnienie punktów dużej
ilości wolnych zakończeń nerwowych, mastocytów, tętniczek i naczyń limfatycznych. Co więcej, każdy z punktów ma
unikatowe położenie i powoduje odmienny efekt fizjologiczny. Wiele badań wykazało, ze stymulacja punktów akupunktury
indukuje wydzielanie beta-endorfin, serotoniny i innych neurotransmiterów. Zastosowanie akupunktury do łagodzenia
bólu potwierdzają badania medyczne, jednak może być ono skuteczne w leczeniu wielu innych chorób.
Ziołolecznictwo
W kontekście holistycznym zioła używane są do stymulacji, regulacji oraz przywrócenia naturalnych funkcji i równowagi
organizmu, tak jak leków, ziół używa się do leczenia objawów wielu chorób. Jednak rozsądne stosowanie ziół przez
doświadczonego praktyka może być bezpieczniejsza alternatywy dla pacjentów, a recepty ziołowe pozwalają na większy
margines bledu i słabsze efekty uboczne niż chemioterapeutyki. Roślina lecznicza posiada dziesiątki, a nawet tysiące
substancji aktywnych. Większość lęków zawiera specyficzne składniki pozyskane z określonego źródła i skoncentrowane do
maksymalnej mocy. W rzeczywistości wielu zielarzy nie zgadza się na stosowanie aktywnego stadniku z zioła, polegając na
całej roślinie lub jej części. Innymi słowy stosowanie całej rośliny uważa się za lepsze i zwykle bezpieczniejsze niż sumy
poszczególnych jego części.
Istnieją pewne różnice pomiędzy podejściem chińskim i zachodnim. Na przykład zachodnie zielarstwo leczy specyficzne
objawy lub choroby, używając zwykle tych samych recept dla wszystkich pacjentów z podobnymi symptomami. Tradycyjna
medycyna chińska stosuje indywidualne receptury dla każdego z pacjentów, będące dodatkiem do postawionej diagnozy.
Ponadto określa się indywidualny wzór każdego pacjenta, na który maja wpływ jego temperament, budowa ciała oraz
specyficzne objawy. Z tego względu dwóch pacjentów ze stwierdzoną konwencjonalnie tą samą diagnoza i nawet
identycznymi objawami może być skutecznie leczonych zupełnie innymi recepturami.

3. Warszawa, 25-27 października 2013 r.
XXI Międzynarodowy Kongres Medycyny Weterynaryjnej Małych Zwierząt PSLWMZ
Homeopatia
Homeopatie stosuje się zarówno w celu profilaktyki, jak i leczenia wielu chorób. Jest druga najczęściej wykorzystywana
forma medycyny komplementarnej i alternatywnej na świecie. Stymuluje ona ciało do samodzielnego leczenia poprzez
zastosowanie bardzo małych dawek ultra rozcieńczonych dawek substancji naturalnych. Ocenia się również stan fizyczny
emocjonalny i mentalny pacjenta. Środki homeopatyczne pochodzą z naturalnych substancji zawartych w roślinach,
zwierzętach i minerałach. Zazwyczaj występują w formie kropli na język lub doustnych, stosowanych poza posiłkami. Są
uważane za bardzo bezpieczne, nie powodując skutków ubocznych.
Terapia pokarmem i żywienie
Pokarm jest paliwem dla organizmu i dostarcza mu tworzywa do prawidłowego wzrostu i regeneracji. Konsekwentnie
medycyna holistyczna skupia się na prawidłowej diecie i suplementacji. Ze względu na fakt, iż pokarm jest najważniejszym
lekarstwem, które przyjmujemy każdego dnia, żywienie świeża, zbilansowana karma pozwala na utrzymanie zdrowia
zwierzęcia. Tradycyjna medycyna chińska (TCM) uznaje pożywienie za rozszerzenie działania ziół. Co więcej, wiele ziół
uznaje się za pokarm i vice versa. Dlatego zwolennicy TCM stosują konkretny rodzaj pożywienia aby zachować zdrowie.
Chiropraktyka
Chiropraktyka koncentruje się na roli kręgosłupa i układu nerwowego w zachowaniu dobrego zdrowia. Manipulacje
chiropraktyczne skupiają się na zachowaniu optymalnego zakresu ruchu stawów osiowych i obwodowych. Ograniczenia w
ich ruchu mogą prowadzić do licznych dolegliwości ze strony układu nerwowego, kostno-szkieletowego oraz pozostałych
organów. Manifestują się one kulawizna, bólem oraz innymi objawami ogólnymi. Chiropraktyka pozwala na odzyskanie
prawidłowego zakresu ruchu, redukcje lub eliminacje neuropatii oraz zezwala organizmowi na autoregulacje, adaptacje
oraz zdrowienie.
Terapia masażem
Masaż pobudza krążenie krwi i chłonki oraz pozwala na rozluźnienie napiętych mięśni. Celem masażu jest przywrócenie
maksymalnej zdolności funkcjonalnej i elastyczności pacjenta. Stymuluje on również układ odpornościowy i usuwanie
toksyn z organizmu, wspomaga trawienie i łagodzi niepokój. Tui-na jest starożytną chińską techniką będącą połączeniem
masażu i akupresury, która pomaga w pobudzeniu energii w zablokowanych miejscach, stymulacji nerwów oraz
rozluźnieniu mięsni. Przywraca pacjentowi komfort i energie. Zwierzęta korzystają z dobrodziejstw masażu, zaś wielu
podopiecznych na prawdę to uwielbia. Proste techniki mogą być stosowane przez właścicieli, co dodatkowo wzmacnia
więź pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem.
Fizykoterapia i rehabilitacja
Wskazania do fizykoterapii to opieka pooperacyjna przy zabiegach kości i stawów, problemy neurologiczne, dysplazja
ramion i bioder, osteoarthritis, terapia bólu, otyłość, podeszły wiek etc. Zaletami zastosowania tej techniki są: szybsze
zdrowienie, zwiększona siła, zapobieganie atrofii mięśni, zwiększony zasięg ruchu, redukcja bólu, stymulacja umysłowa i
podniesienie jakości życia.
Wnioski
Popyt na weterynarie holistyczna ciągle rośnie. Oferując tego typu usługi w podejściu integracyjnym, stwarza się więcej
opcji opieki i leczenia pacjenta. Przy odpowiednim treningu można zaadaptować te techniki do powszechnej praktyki lub
specyficznej terapii pacjentów. Istnieje wiele organizacji oraz instytucji, które oferują trening w dziedzinie weterynarii
holistycznej. Spójrz poniżej, by uzyskać więcej informacji.
Bibliografia:
1. Schoen A: The Neurophysiologic Basis of Acupuncture. In: Veterinary Acupuncture 2nd Edition. St. Louis.Missouri, Mosby Inc, 2001 pp 33-39
2. Xie H, Preast V: Introduction to Acupuncture Points. ln:Xie's Veterinary Acupuncture. Ames, Iowa, Blackwell Publishing 2007 p. 13
3. Schoen A: The Neurophysiologic Basis of Acupuncture. In: Veterinary Acupuncture 2nd Edition. St. Louis.Missouri, Mosby Inc, 2001 pp 27-39
4. Goldstein R, Broadfoot P, Palmquist R, Johnston K, Wen J, Eougere B, Roman M: Integrating Complimentary Medicine into Veterinary Practice. Ames Iowa, Wiley-Blackwell
2008 pp 74-75
5. Xie H, Preast V: Introduction to Acupuncture Points. ln:Xie's Veterinary Acupuncture. Ames, Iowa, Blackwell Publishing 2007 p. 15-23
6. Goldstein R, Broadfoot P, Palmquist R, Johnston K, Wen J, Eougere B, Roman M: Integrating Complimentary Medicine into Veterinary Practice. Ames Iowa, Wiley-Blackwell
2008 pp 74-75
7. Joechle W: How Effective is Acupuncture?:A Report by the National Association for Veterinary Acupuncture, Calif Vet 31:22,1977